Χειμώνας και χαλί...

Χειμωνιάζει (ημερολογιακά τουλάχιστον) και πολλοί από εμάς ξεκινούμε την προετοιμασία του σπιτιού για το κρύο. Έρχεται η ώρα που θα στρώσουμε το σπίτι μας με χαλιά. Εμένα από τα λίγα πράγματα που μου αρέσει στο χειμώνα είναι η θαλπωρή και η ζεστασιά που δημιουργούν τα χαλιά στο σπίτι. Πολλοί μου ζητάτε συμβουλές τι να ψωνίσετε, με ρωτάτε πώς να τα συνδυάσετε, για τις σωστές διαστάσεις και τις διαφορετικές ποιότητες.

Ας τα βάλουμε σε μια σειρά λοιπόν.

Οι δυο βασικές κατηγορίες στα χαλιά είναι τα χειροποίητα  και τα χαλιά μηχανής. Τα χειροποίητα έχουν μεγάλη ευελιξία στην δημιουργία σχεδίων, ενώ τα μηχανής είναι πιο τυποποιημένα στις επιλογές. Φυσικά μεγάλη είναι η διαφορά τους στο θέμα της τιμής.

Ποιότητες χαλιού

Μετάξι
Τα μεταξωτά χαλιά ξεκίνησαν παραδοσιακά από την ανατολή, σε πληθώρα παραδοσιακών σχεδίων. Συνήθως είναι χειροποίητα και σίγουρα είναι τα πιο ακριβά. Το πέλος τους είναι κοντό και η υφή τους απαλή, ενώ η εικόνα τους είναι γυαλιστερή. Φυσικά η ποιότητά τους είναι κορυφαία, με αρκετούς όμως να διαφημίζουν συνθετικά ή μάλλινα χαλιά ως μεταξωτά. Η αγορά τους θα πρέπει να γίνεται πάντα από επώνυμα καταρτισμένα καταστήματα. Χρειάζονται ειδική συντήρηση όχι πολλή υγρασία και απαλό σκούπισμα.

Μαλλί
Το μάλλινο νήμα στα χαλιά προσθέτει ζεστασιά και θαλπωρή στο σπίτι, ενώ έχει μεγάλη ηχοαπορροφητικότητα. Το μαλλί ωστόσο είναι φυσικό υλικό και σε κάποιους ενδέχεται να προκαλεί αλλεργία, ενώ η υφή του είναι πιο τραχιά και είναι ότι είναι αρκετά ανθεκτικό. Χρειάζεται συχνό σκούπισμα και πολλές φορές φυσικό φαινόμενο είναι η δημιουργία μικρών κόμπων από χνούδια. Λέγεται ότι φιλτράρει τον αέρα και πρόκειται για ένα φυσικό προς το περιβάλλον υλικό. Μειονέκτημα του, λόγω όλων αυτών τον πλεονεκτημάτων, θεωρώ ότι αποτελεί η τιμή του.

Βαμβάκι
Το βαμβάκι, είναι ένα φυσικό  και ευέλικτο υλικό που μπορεί να συνδυαστεί με ακρυλικό ή πολυεστέρα. Δεν προκαλεί αλλεργίες και είναι εύκολο στον καθαρισμό του. Σε πολλές περιπτώσεις αν είναι μικρό το χαλάκι, μπαίνει και στο πλυντήριο.

Ακρυλικό νήμα
Είναι πολύ ευέλικτο, ενώ έχει αρκετή ελαστικότητα, καθώς με αυτό μπορείς να δημιουργήσεις ότι σχέδιο θες, με ζωηρά χρώματα ενώ είναι απαλό στην υφή. Το βάρος του του χαλιού είναι λιγότερο σε σχέση με το μαλλί και καθαρίζεται ευκολότερα με σκούπα, ενώ πλένεται με νερό.  Δεν προκαλεί αλλεργίες και είναι αρκετά ανθεκτικό. Δεν υστερεί ποιοτικά από τα φυσικής ίνας χαλιά και η τιμή του είναι φυσικά χαμηλότερη λόγω της πιο φτηνής πρώτης ύλης.

Πολυπροπυλένιο
Είναι σαν το ακρυλικό, αλλά χρησιμοποιείται αποκλειστικά στα χαλιά μηχανής. Διαθέτει όλα τα πλεονεκτήματα του ακρυλικού και δεν προκαλεί αλλεργίες.Πολλές φορές το χαλί από αυτό το υλικό χρησιμοποιείται και σε εξωτερικούς χώρους αν έχει ειδική κατεργασία και κατάλληλο υπόστρωμα.

Γιούτα
Φυσικό υλικό με προέλευση την Ινδία, ουσιαστικά πρόκειται για ένα είδος ψάθας με άπειρες εφαρμογές. Ιδανικό υλικό για καλοκαιρινά χαλιά και πατάκια, ενώ ο καθαρισμός είναι απλός με νερό και πράσινο σαπούνι. Χρησιμοποιείται πολλές φορές για layering (από πάνω από τα μεγάλα χαλιά) για διακοσμητικούς λόγους αλλά και για να προστατέψουμε ένα χαλί (πχ, μπροστά στο τζάκι) γιατί πρόκειται για ένα ανθεκτικό υλικό.

Μοκέτες
Υπήρξε πολύ διαδεδομένη η χρήση τους τα προηγούμενα χρόνια, ειδικά όταν θέλαμε να κρύψουμε ένα άσχημο πάτωμα ή να ζεστάνουμε όλο το δωμάτιο. Παλαιότερα οι μοκέτες προκαλούσαν αλλεργίες γιατί στην πλειοψηφία τους ήταν μάλλινες, όμως πλέον οι μοκέτες βγαίνουν σε πολλά υλικά, τα οποία διευκολύνουν τον καθαρισμό της και τη μεταφορά της. Ο καθαρισμός  πρέπει να είναι συχνός με ηλεκτρική σκούπα, αφού καλύπτει πολλά τετραγωνικά και να μην αφήνουμε να συσσωρεύεται η βρωμιά γιατί μετά είναι δύσκολο να καθαριστεί.

Κιλίμια, πατάκια και χαλάκια

Λεπτά, ευέλικτα σε πολλές διαστάσεις και χρωματισμούς, έρχονται να βοηθήσουν σε μικρούς χώρους και να συμπληρώσουν τα ήδη υπάρχοντα χαλιά. Υπάρχουν σε όλα τα υλικά που είπαμε παραπάνω, αλλά σε μικρότερες διαστάσεις, πολλές φορές πιο λεπτά, που μπορούμε να τα καθαρίσουμε στο πλυντήριο και να συμπληρώσουμε «τρύπες» που μας παγώνουν.

Γνωρίστε τα υλικά του χαλιού σας, έτσι ώστε να μπορέσετε να τα διατηρήσετε για πολλά πολλά χρόνια και γνωρίζοντας τι αγοράζετε, να ξέρετε τι να περιμένετε, από θέμα τιμής αλλά και στη συντήρηση.

To θέμα του χαλιού συνεχίζεται γιατί είναι ανεξάντλητο. Αφού είδαμε τα είδη και τις ποιότητες των χαλιών, σήμερα θα δούμε πώς τα τοποθετούμε, καθώς και την προέλευσή τους και τα πιο δημοφιλή σχέδια και μοτίβα.

Πώς τα τοποθετούμε
Οι διαστάσεις των χαλιών είναι άπειρες. Ωστόσο την επιλογή μας την καθορίζει αφενός η τιμή τους, αφετέρου οι περιορισμένες διαστάσεις των χώρων μας.

Ουσιαστικά θεωρώ ότι τα όρια ενός χαλιού οριοθετούν έναν χώρο. Εξαρτάται όμως πού θέλουμε να το βάλουμε, το μέγεθος και τη χρήση του χώρου, τη διάσταση του χαλιού κτλ.

Στο καθιστικό: κατά κανόνα, τα πόδια του καναπέ θα πρέπει να πατούν στο χαλί. Αν όμως το σαλόνι είναι πολύ μεγάλο, οι καναπέδες μπορούν να τοποθετούνται περιμετρικά του χαλιού.

Στην τραπεζαρία: Καλό θα είναι να χωράνε το τραπέζι και οι καρέκλες ανοιχτές πάνω στο χαλί.

Στο παιδικό δωμάτιο: Όσο μεγαλύτερο είναι το χαλί, τόσο καλύτερα. Για να παίζει άνετα το παιδάκι χωρίς να χτυπάει, ενώ το μεγάλο μέγεθος βοηθάει πολύ στην μόνωση και τη θερμότητα του δωματίου.

Στην κουζίνα: Για χρηστικούς λόγους καλό θα είναι να προστατεύουμε το χαλί με κάποια πατάκια, μπροστά από κουζίνες και νεροχύτες. Φυσικά το χαλί της κουζίνας χρειάζεται πάρα πολύ συχνό σκούπισμα.

Στην κρεβατοκάμαρα: Αν μπορούμε να έχουμε ένα μεγάλο χαλί θα ήταν τέλειο, αν όμως δεν γίνεται, οπωσδήποτε θα πρέπει να πατούν τα κάτω πόδια του κρεβατιού στο χαλί και να βγαίνει μπροστά.

Παραλίγο να ξεχάσω το layering! Μπορούμε να βάλουμε πολλά χαλιά σε έναν χώρο, αν έχουμε, πάντα τα μεγάλα από κάτω από πάνω τα κιλίμια, τα τομαράκια(οικολογικά ε;) φλοκάτες και πατάκια. Το αποτέλεσμα είναι όσο δεν πάει bohemian!

Παράδοση στο χαλί
Παράδοση στο χώρο του χαλιού αποτελούν οι ανατολικές χώρες. Τα λεγόμενα περσικά καλύπτουν μια μεγάλη γκάμα χωρών όπως Ιράν, Τουρκία, Πακιστάν και Αφγανιστάν, ενώ οι Κινέζοι έχουν βαθιά παράδοση στην τέχνη αυτή ξεκινώντας από την αρχαία Κίνα με τα μεταξωτά τους. Πρωταγωνιστές συνεχίζουν να είναι το Μαρόκκο και η Αίγυπτος, ενώ η Ινδία αποτελεί μια αγορά ξεχωριστή από μόνη της. Μογγολία και Ανατολική Ρωσία παραμένουν λίγο πιο άγνωστες στην Ευρώπη, διατηρούν όμως τον τοπικό τους χαρακτήρα.

Ξεχωριστά μοτίβα παράγονται στην Νότια Αμερική και στο Περού με τις άριστης ποιότητας πρώτες ύλες, με μοτίβα γεωμετρικά και χρώματα έντονα με αναπάντεχες αντιθέσεις στους συνδυασμούς. Από τα αγαπημένα μου είδη είναι αυτά, του Περού που μοιάζουν πολύ με τα υφαντά κιλίμια που βρίσκεις σε πολλά ορεινά χωριά της Ελλάδας.

Τα κιλίμια τα αγαπώ γιατί εκτός του ότι είναι εύχρηστα, μπορούν να κρεμαστούν και στον τοίχο. Πλέον όλα γίνονται και παραδοσιακά με χειροποίητες τεχνικές, αλλά και μηχανοποίητα με άριστες πρώτες ύλες. Το αποτέλεσμα έχει στο χαλί έχει να κάνει πάντα με το ποσό που είμαστε διατεθειμένοι να διαθέσουμε.

Κιλίμια ή μεταξωτά, μάλλινα παχιά ή ξυρισμένα, ψάθινα ή πολυεστερικά, τα σχέδια και τα χρώματα είναι άπειρα και οι συνδυασμοί αμέτρητοι. Τα πιο γνωστά σε εμάς μπουχάρα, υπάρχουν (ή υπήρχαν) σχεδόν σε κάθε σπίτι, ενώ πλέον τα πιο μινιμαλιστικά σχέδια και μονόχρωμα μοτίβα έχουν πάρει τη θέση τους. Το θέμα είναι κατά πόσο μπορούμε να τα υποστηρίξουμε στο δικό μας σπίτι.  Αν ζούμε σε ένα λιτό σπίτι χωρίς πολύ μεγάλο μπλέξιμο στα χρώματα, τότε μπορούμε με άνεση να βάλουμε το πιο μάξιμαλ χρωματιστό χαλί.Θα δώσει μια ένταση που λείπει και έναν χαρακτήρα mix and match.

Αν έχουμε ήδη ένα φορτωμένο χώρο, ένα πολύ έντονο χαλί ακόμα και πολύ καλής ποιότητας, θα χάσει λίγο από την αίγλη του, καθώς το μάτι κουράζεται από το υπερβολικό αποτέλεσμα. Καλό θα είναι να επιλέξουμε πιο απαλά χρώματα στα πόδια μας, με σχέδια και μοτίβα πιο γεωμετρικά και μεγάλα, ή ακόμα και μονόχρωμα.Φυσικά, αν έχουμε ένα πολύ μεγάλο σαλόνι όλα γίνονται, φυσικά με σωστούς συνδυασμούς στυλ και χρωμάτων.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η παραγωγή του χαλιού ξεκίνησε παραδοσιακά από νομάδες, με παραδοσιακές τεχνικές και πρόκειται για μια μορφή τέχνης, αφού για πολλά χρόνια αποτελούσε κατάθεση ψυχής με ιστορικές αναφορές σε κοινονικοπολιτικές εξελίξεις που συνέβαιναν στην εκάστοτε οικογένεια - περιοχή.Σήμερα, γίνονται προσπάθειες να συνεχιστεί η παραγωγή σε μικρές κοινωνίες με δίκαιο ανταγωνισμό και σωστές συνθήκες και ανάλογες απολαβές. Έτσι θα συνεχιστεί η τοπική παράδοση που κάνει αυτά τα έργα τέχνης μοναδικά.

Μαρία Παπαδογρηγοράκου
Interior designer
www.mayodeco.gr
pics via pinterest, stylelibrary, MayoDeco

Photo by Jean-Philippe Delberghe on Unsplash