Με την ονομασία "Κούλουμα" χαρακτηρίζεται η υπαίθρια γιορτή της "Καθαράς Δευτέρας" που σηματοδοτεί την αρχή της Σαρακοστής ή Τεσσαρακοστής δηλαδή της νηστείας που καταλήγει στον εορτασμό του Πάσχα.
Η ετυμολογία είναι άγνωστη αν και κάποιοι υποστηρίζουν ότι προέρχεται από την λατινική λέξη "cumulus" που σημαίνει "αφθονία" υποδηλώνοντας έτσι το πολύ φαγοπότι και τους χορούς της τελευταίας μέρας της Αποκριάς.
Ο Α. Καμπούρογλου, σημειώνει ότι ο όρος είναι καθαρά αθηναϊκός και προέρχεται από τις κολώνες του ναού του Ολυμπίου Διός που τις αποκαλούσαν στη νεότερη ιστορία οι Αθηναίοι columna και, κάπως έτσι κατέληξε στα κόλουμνα - κούλουμνα - κούλουμα.
Το ξέρεις, εξάλλου, ότι γιορτάζω την Καθαρά Δευτέρα σημαίνει πετάω χαρταετό και απολαμβάνω ταραμά, ελιές, θαλασσινά, λαχανικά και λαγάνα, αυτόν το υπέροχο άζυμο άρτο που η τιμή του, ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχει φτάσει σε όρια ...χρυσού.
Κι αν δεν πρόλαβες να φτιάξεις λαγάνα; Τί γίνεται;
Παλιά, το θυμάμαι, η μαμά πήγαινε πρωί πρωί στον φούρνο για να αγοράσει λαγάνα!!
Τραυματική εμπειρία όταν αγαπάς τον πρωινό ύπνο. Τώρα; Τώρα κοιμάσαι με την ησυχία σου εσύ στο κρεβάτι σου και οι λαγάνες στο ψυγείο σου ή, ακόμα καλύτερα, το αλεύρι στο ντουλάπι σου!!