Στις πλαγιές του Ερυμάνθου δεσπόζει ένα σπάνιο μνημείο της Ηλείας.
Με ένα μικρό θαύμα μοιάζει η ύπαρξη της εκκλησίας της Παναγίας των Νοτενών στα όρια Ηλείας – Αχαΐας. Θεμελιωμένη πάνω σε αρχαίο ναό η εκκλησία αποτελεί ένα σπάνιο μνημείο της ιστορίας που δύσκολα κάποιος μπορεί να φτάσει εκεί. Ο μοναδικός δρόμος μέσα από το χωριό Κακοτάρι, είναι κακοτράχαλος, μοιάζει περισσότερο με μονοπάτι και μόνο ένα καλό τζιπ 4x4 μπορεί να οδηγήσει χωρίς ιδιαίτερο κόπο εκεί.
Πρόκειται λοιπόν για μια εκκλησία που λίγοι έχουν καταφέρει να φτάσουν. Τόσο λόγο της θέσης στην οποία βρίσκεται, όσο και λόγο του δρόμου πρόσβασης. Στις πλαγιές του Ερυμάνθου, ψηλά πάνω από το Κακοτάρι, δεσπόζει η παλαιοχριστιανική εκκλησία της Παναγίας των Νοτενών.
Οι κάτοικοι από το Κακοτάρι θεωρούν την ύπαρξη της εκκλησίας άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία του τόπου τους. Μπορεί η εκκλησία να βρίσκεται στα όρια με την Αχαΐα και να θεωρείται πως διοικητικά και θρησκευτικά εντάσσεται στο γειτονικό νομό, όμως ο μοναδικός δρόμος πρόσβασης βρίσκεται στην πλευρά της Ηλείας. Εκείνο που ζητούν είναι ανάδειξη όπως και για τα υπόλοιπα σημαντικά μνημεία του τόπου τους.
Για να φτάσει κανείς εκεί θα πρέπει να μεταβεί στο Πανόπουλο, που βρίσκεται πάνω στην Ε.Ο. Πατρών – Τριπόλεως (111). Από εκεί σε απόσταση τριών χιλιομέτρων βρίσκεται το Κακοτάρι, ενώ η παλαιοχριστιανική εκκλησία δεσπόζει ψηλά σε απόσταση έξι χιλιομέτρων.
Από εκεί κανείς μπορεί να θαυμάσει ένα μεγάλο μέρος της Ηλείας, το δρυοδάσος της Φολόης, την τεχνητή λίμνη Πηνειού και το μάτι του να ταξιδέψει έως το Κατάκολο, ή με καθαρό καιρό έως τη Ζάκυνθο και την Κεφαλονιά. Κυριολεκτικά η θέα κόβει την ανάσα.
Η παλαιοχριστιανική εκκλησία της Παναγίας των Νοτενών, είναι απλά ένα ακατέργαστο διαμάντι. Χτίστηκε περίπου στο 1200 μ.Χ. και γύρω από την εκκλησία αναπτύχθηκε δίπλα ένας μικρός οικισμός όπου διέμεναν μοναχοί κυρίως. Ο βαρύς χειμώνας οδήγησε τους μοναχούς να κατέβουν πιο χαμηλά εκεί που βρίσκεται σήμερα η Ιερά Μονή Νοτενών. Έτσι επικράτησε πως η παλαιοχριστιανική αυτή εκκλησία αποτέλεσε την παλιά Ιερά Μονή Νοτενών.
Στη βάση της διακρίνονται καθαρά τα ερείπια του αρχαίου ναού της Αρτέμιδας ή του Απόλλωνα, οι κίονες και τμήματα των βάσεων και της τοιχοποιίας, που αποτελούν μέρη της εκκλησίας. Η πολύτιμη πέτρα του βουνού, έχει χρησιμοποιηθεί για να χτιστεί η στέγη και άλλα μέρη. Μπαίνοντας μέσα εύκολα διακρίνεται ο πρόναος στους τοίχους του οποίου σώζονται μικρά τμήματα αγιογραφιών. Στον κυρίως χώρο του ναού, οι αγιογραφίες «μαγεύουν» τον επισκέπτη, μόνο που κάποιες δεν γλίτωσαν από τη μανία των βαρβάρων και των άπιστων στο πέρασμα των χρόνων.
Στο Ιερό η Αγία Τράπεζα στηρίζεται πάνω σε αρχαίο κίονα, ενώ γενικότερα τα μέλη του παλιότερου ναού, είναι εμφανή παντού. Στον εξωτερικό χώρο ξεχωρίζουν τα ερείπια από τα κελιά των μοναχών που ζούσαν εκεί, δίπλα στην εκκλησία. Ο χώρος είναι μοναδικός, αλλά απροστάτευτος τόσο από τη μανία της φύσης, όσο και από την απληστία κάποιων ανθρώπων.
Η δημιουργία ενός δρόμου με σχετική βατότητα, έστω και αγροτικού – καθώς κυριαρχούν τα βράχια στην ανηφοριά, θα συμβάλει στο να αναδειχθεί το μνημείο και να μπορέσει να γίνει επισκέψιμο για το ευρύ κοινό, που όπως είπαμε μπορεί να απολαύσει και τη μοναδική θέα από την πλαγιά του Ερυμάνθου.
