«Νιώθω ότι θα λιποθυμήσω. Ζαλίζομαι. Η καρδιά μου χτυπάει σαν τρελή. Θα τρελαθώ.»

Όσο και να σας φαίνεται απίστευτο, όλα τα παραπάνω υπάρχουν για να μας προστατεύσουν. Προκειμένου να γίνει κατανοητή η κρίση πανικού, πρέπει να γνωρίζουμε τι ακριβώς σημαίνει φόβος.

Ο φόβος εκδηλώνεται συνήθως όταν βρισκόμαστε σε κίνδυνο και λειτουργεί ως «συναγερμός» για τον εγκέφαλο, ώστε να είναι ενήμερος για την κατάσταση και να στείλει τα ανάλογα σήματα σε όλο μας το σώμα.
Όταν λοιπόν χτυπήσει αυτό το «καμπανάκι», ο εγκέφαλος απενεργοποιεί τις δευτερεύουσες λειτουργίες του οργανισμού, ώστε όλη μας η ενέργεια να καταναλωθεί για τη διατήρηση του απαραίτητου επιπέδου διέγερσης. Το αποτέλεσμα είναι να βιώνουμε διάφορα σωματικά συμπτώματα, όπως:


• ναυτία ή στομαχική δυσφορία


• εφίδρωση
• ζαλάδα


• ταχυπαλμία
• πόνο στο στήθος


• εξάψεις


• μούδιασμα


• δύσπνοια ή αίσθημα πνιγμού


• τάση λιποθυμίας


• φόβο ότι θα χάσουμε το μυαλό μας ή ότι θα πεθάνουμε και


• αίσθημα αποσύνδεσης από το σώμα

Όσο οδυνηρά κι αν είναι, όμως, αυτά τα συμπτώματα, όλα εξυπηρετούν μια σκοπιμότητα. Για παράδειγμα, η αύξηση στον ρυθμό της αναπνοής επιτρέπει την εισαγωγή μεγαλύτερης ποσότητας οξυγόνου στο σώμα, προκαλεί την αύξηση των παλμών της καρδιάς, και το αίμα μαζί με το οξυγόνο κατευθύνονται σε ολόκληρο το σώμα. Ως αποτέλεσμα, προκαλείται ταχυπαλμία, δυσκολία στην αναπνοή και αίσθημα σφιξίματος ή πόνου στο στήθος.

Επίσης, κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, τα χέρια και τα πόδια μας δέχονται τη μεγαλύτερη ποσότητα αίματος, ώστε να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την αγχογόνα κατάσταση είτε με πάλη είτε με φυγή. Έτσι, μειώνεται η παροχή αίματος στο κεφάλι, κάτι που δικαιολογεί τα αισθήματα ζάλης, σύγχυσης ή τις εξάψεις.

Τέλος, όλη η ένταση που διοχετεύεται προς τους μύες του σώματος, προκειμένου να προετοιμαστούν είτε για δράση είτε για φυγή, δημιουργούν ένα αίσθημα έντασης ή ακόμη και αίσθημα πόνου ή μουδιάσματος.

Όπως είναι κατανοητό, όλες αυτές οι αντιδράσεις απαιτούν ένα υψηλό επίπεδο διέγερσης, κάτι που οδηγεί το άτομο στην εξάντληση μετά το τέλος μιας κρίσης.


Φυσικά, υπάρχουν φορές που το σώμα θα αντιδράσει με φόβο, χωρίς να υπάρχει όντως κάποιος κίνδυνος. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που ξαπλώνει στο κρεβάτι του για να κοιμηθεί και σκέφτεται ότι μπορεί να μπουν κλέφτες στο σπίτι το βράδυ και να τον ληστέψουν, όσο περισσότερο έχει αυτή τη σκέψη, τόσο πιθανότερο είναι να αλλάξει και η φυσική του κατάσταση (και να αισθανθεί, για παράδειγμα, ταχυπαλμία, τρέμουλο), αλλά και η συμπεριφορά του.

Η απειλή, λοιπόν, για ένα άτομο μπορεί να είναι είτε εξωτερική είτε εσωτερική, όπως κάποια σκέψη, την οποία ερμηνεύει εσφαλμένα ως απειλητική. Έτσι, ενεργοποιείται ο μηχανισμός του φόβου για να μας προστατεύσει, όμως επειδή δεν διοχετεύεται πουθενά όλη αυτή η ενέργεια (λόγω απουσίας πραγματικού κινδύνου), καταλήγουμε σε μία κρίση πανικού.

Βλέπουμε, λοιπόν, πως όλα τα παραπάνω αποτελούν φυσιολογικά συμπτώματα τα οποία ερμηνεύονται καταστροφολογικά από τα άτομα, με αποτέλεσμα τις προσβολές πανικού και τη μακροπρόθεσμη μείωση της λειτουργικότητας τους.

Μια γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι σε θέση να οδηγήσει το άτομο στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του, καθώς θεωρείται η ιδανική θεραπεία για τις αγχώδεις διαταραχές.

Δήμητρα Καββαθά
B.Sc – M.Sc Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια