Μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναδεικνύει τους κινδύνους και τους σημαντικότερους παράγοντες για την αύξηση στους καρκίνους.
Αύξηση έως και 77% στους καρκίνους έως το 2050 σε σύγκριση με το 2022 ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) σε πρόσφατη έκθεσή του.
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν πως από 14,1 εκατ. νέα κρούσματα και 8,2 εκατ. θανάτους παγκοσμίως το 2012, φθάσαμε να αριθμούμε 9,7 εκατ. νεκρούς το περασμένο έτος. Με βάση τα μοντέλα πρόβλεψης, οι νέες περιπτώσεις το έτος 2050 θα είναι αγγίξουν τα 35 εκατ. και οι θάνατοι τα 18 εκατ. – υπερδιπλάσιοι δηλαδή σε σχέση με το 2012. Το 2050, καταλήγει η έκθεση, τα νέα κρούσματα θα είναι 77% περισσότερα από εκείνα του 2022.
Μεταξύ των βασικών παραγόντων αυτής της αναμενόμενης αύξησης, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι και η ατμοσφαιρική ρύπανση και τα αποκαλούμενα «λεπτά σωματίδια». Τα πιο λεπτά σωματίδια μπορούν να εισχωρήσουν στους πνεύμονες μέχρι τις κυψελίδες. Πρόκειται για τους μικροσκοπικούς σάκους αέρα, που βρίσκονται στο άκρος της αναπνευστικής δομής του πνεύμονα.
Ο αμυντικός μηχανισμός του σώματος ενεργοποιείται για να αφαιρέσει αυτά τα σωματίδια και ακολουθεί φλεγμονή. Η διαδικασία αυτή διαταράσσει τη διαδικασία και τα κύτταρα αντί να συνεχίσουν να αναπαράγονται με υγιή τρόπο περνούν σε μια φάση «δυσλειτουργίας» και γίνονται καρκινικά σχηματίζοντας τελικά έναν όγκο.
Η χρήση προϊόντων νικοτίνης και αλκοόλ διεθνώς, η διάδοση των επεξεργασμένων τροφίμων και η παχυσαρκία είναι επίσης παράγοντες που εκτιμάται πως θα συμβάλλουν στην αύξηση των καρκίνων.
Η μεγάλη αύξηση συνδέεται όμως και με δύο ακόμη παράγοντες, που δημιουργούν μια εν μέρει παραπλανητική εικόνα στα επιδημιολογικά δεδομένα: Ο πληθυσμός στον πλανήτη αυξάνεται, όπως και το προσδόκιμο ζωής. «Ο καρκίνος είναι ένα πρόβλημα ανοσίας και η ανοσία μειώνεται όσο μεγαλώνουμε. Ως αποτέλεσμα, όσο μεγαλύτερο είναι το προσδόκιμο ζωής του πληθυσμού, τόσο περισσότερο θα κινδυνεύει να νοσήσει από καρκίνο», υπογράμμισε στο France24, ο Δρ Εμμανουέλ Ρικάρ, εκπρόσωπος του Γαλλικού Συνδέσμου κατά του Καρκίνου.
Ένα ακόμη στοιχεία που δημιουργεί μιας «ψευδαίσθηση» στα επιδημιολογικά δεδομένα είναι η βελτίωση που υπάρχει στην ίδια τη διάγνωση του καρκίνου. Πρόκειται δηλαδή για περιπτώσεις που υπήρχαν ήδη στο παρελθόν, αλλά διέφευγαν από τις ιατρικές εξετάσεις. Τώρα ανιχνεύονται και αυτό συμβάλλει στην αύξηση των συνολικών περιπτώσεων καρκίνου. Μια κλασική περίπτωση είναι ο καρκίνος του προστάτη.
Οι «χωματερές» του κόσμου
Σημειώνεται πως ο παράγοντας της ρύπανσης δεν είναι ίδιος για όλους, καθώς οι άνθρωποι ανά τον κόσμο δεν αναπνέουν τον ίδιο αέρα. «Στις μεγάλες πόλεις της Ινδίας, της Κίνας, της Νότιας Αμερικής, ακόμη και στο Κάιρο, σχηματίζονται νέφη σωματιδίων από την υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση. Μέσα σε αυτή την ‘ομίχλη’ οι άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο του πνεύμονα, όπως συνέβαινε στην Αγγλία κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης», τονίζει ο Εμανουέλ Ρικάρ και προσθέτει:
«Υπάρχει μια μεταφορά της ρύπανσης προς το παγκόσμιο Νότο, πολλές χώρες του οποίου μετατρέπονται σε ‘χωματερές’ του κόσμου. Εκτός από τα εργοστάσια που εγκαθίστανται σε αυτές τις περιοχές, στις αναπτυσσόμενες χώρες πωλούνται και παράγωγα πετρελαίου χαμηλού κόστους και κατώτερης ποιότητας».
Αναμφίβολα, η ρύπανση είναι μεγαλύτερη σε αυτές τις περιοχές και τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται είναι πιο πλούσια σε θείο και άζωτο από αυτά που χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη. Επιπλέον οι χώρες με τα πιο αδύναμα συστήματα υγείας είναι και αυτές που θα βρεθούν αντιμέτωπες με τα περισσότερα θύματα. «Δεν θα νιώσουν όλες οι χώρες με τον ίδιο τρόπο το βάρος αυτής της αύξησης», αναφέρει ο δρ Φρέντι Μπρέι, επικεφαλής του κλάδου παγκόσμιας παρακολούθησης περιστατικών του Διεθνή Οργανισμού Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC). «Εκείνες με τους πιο περιορισμένους πόρους αναπόφευκτα θα σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος», πρόσθεσε.
Όμως, ακόμη και στις πλουσιότερες χώρες, οι ομάδες χαμηλότερου κοινωνικοοικονομικού επίπεδου, που ζουν σε πιο επιβαρυμένες από τη ρύπανση περιοχές, τείνουν να επηρεάζονται περισσότερο. Δεν είναι τυχαίο πως σε αυτές τις κοινωνικές ομάδες καταγράφονται και περισσότεροι πρόωροι θάνατοι από μια σειρά παθήσεων.
Βάσει των εκτιμήσεων τουλάχιστον 400.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο στη γηραιά ήπειρο από την ατμοσφαιρική ρύπανση, που συμβάλλει σε πνευμονικές και καρδιακές παθήσεις, καρκίνο του πνεύμονα και σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού, ενώ τα θύματα του «σιωπηλού δολοφόνου» σε όλο τον κόσμο ανέρχονται σε 7 εκατομμύρια. Η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισε το υγειονομικό κόστος που συνδέεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση σε 8,1 τρισεκατομμύρια δολάρια, περίπου δηλαδή το 6,1% του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.
