Ο καφές είναι απαραίτητος για το πρωινό μας ξύπνημα. Όμως κάνει καλό ή κακό στην καρδιά;
Καφές: ποιος μπορεί να του πει όχι; Εκατομμύρια άνθρωποι πίνουμε κάθε πρωί για να ενισχύσουμε την εγρήγορσή μας, ενώ συνηθίζουμε να τον καταναλώνουμε και μέσα στην ημέρα για τη γεύση αλλά και τα πολλά άλλη οφέλη του για την υγεία.
Η πιο πρόσφατη μελέτη σχετικά με το θέμα «καφές και καρδιά» που δημοσιεύθηκε στο Rheumatology αποκάλυψε ότι η κατανάλωση περισσότερης καφεΐνης, η οποία βρίσκεται σε πηγές όπως ο καφές, το τσάι και το κακάο, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της υγείας των αιμοφόρων αγγείων. Αυτό που έκανε την εν λόγω μελέτη ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν ότι διεξήχθη σε ασθενείς με λύκο, μια αυτοάνοση ασθένεια που έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής και καρδιαγγειακής νόσου.
Τι λένε όμως όλα τα μέχρι τώρα στοιχεία; Μπορεί ο καφές να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς ή η υπερβολική ποσότητα προκαλεί βλάβη; Ας δούμε τα νεότερα ευρήματα σχετικά με τις επιπτώσεις της καφεΐνης στην καρδιά και τη γενική υγεία.
Μπορεί η κατανάλωση καφέ να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη και καρδιακών παθήσεων;
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Endocrine Society’s Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, η κατανάλωση καφεΐνης με μέτρο σε τακτική βάση θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη καταστάσεων όπως ο διαβήτης τύπου 2, η στεφανιαία νόσος και το εγκεφαλικό. Η ποσότητα που οι ερευνητές βρήκαν ότι είχε τα περισσότερα προστατευτικά αποτελέσματα ήταν περίπου 2-3 φλιτζάνια καφέ την ημέρα.
Πιο συγκεκριμένα, για τις ανάγκες της μελέτης, οι ερευνητές συνέκριναν άτομα που δεν κατανάλωναν καθόλου καφεΐνη ή που έπιναν λιγότερα από 100 χιλιοστόγραμμα (mg) την ημέρα με άτομα που έπιναν περίπου 200 έως 300 mg καφεΐνης την ημέρα. Η δεύτερη ομάδα που κατανάλωνε μέτρια ποσότητα καφεΐνης, είχε 48,1% ή 40,7% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιομεταβολικών παθήσεων.
Η μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα από τη Biobank του Ηνωμένου Βασιλείου με μεγάλο μέγεθος δείγματος άνω των 360.000 ατόμων ηλικίας 37-73 ετών.
Οι ειδικοί εξήγησαν ότι ο μηχανισμός μέσω του οποίου η καφεΐνη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 είναι η ενίσχυση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, καθώς και η ενίσχυση του μεταβολισμού του λίπους για την υποστήριξη της συνολικής καρδιομεταβολικής υγείας.
«Τόσο ο καφές όσο και το τσάι είναι σύνθετα ποτά που περιέχουν εκατοντάδες βιοδραστικές ενώσεις και είναι πιθανό τα βιολογικά τους αποτελέσματα να εκτείνονται πέρα από αυτά της ίδιας της καφεΐνης. Ενώσεις όπως τα φλαβονοειδή, τα αλκαλοειδή και οι πολυφαινόλες, πιστεύεται ότι έχουν αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα και μπορεί επίσης να εμπλέκονται στο μεταβολισμό της γλυκόζης και των λιπιδίων», εξήγησαν οι επιστήμονες.
Μπορεί η υπερβολική καφεΐνη να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων;
Άλλη έρευνα που παρουσιάστηκε στο ACC (American College of Cardiology) Asia 2024 στην Ινδία αποκάλυψε ότι τα άτομα που καταναλώνουν χρόνια υψηλές ποσότητες καφεΐνης τουλάχιστον πέντε ημέρες την εβδομάδα μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Αυτό ίσχυε ακόμη και αν οι συμμετέχοντες ήταν κατά τα άλλα καλά στην υγεία τους.
Για αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές όρισαν τη χρόνια κατανάλωση καφεΐνης ως την κατανάλωση οποιουδήποτε καφεϊνούχου ροφήματος πέντε ημέρες την εβδομάδα για περισσότερο από ένα χρόνο. Η κατανάλωση ισοδυναμούσε με περίπου 400 χιλιοστόγραμμα (mg) καφεΐνης ημερησίως- περίπου τέσσερα φλιτζάνια καφέ.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν τουλάχιστον 400 mg είχαν αυξημένους καρδιακούς παλμούς και αρτηριακή πίεση με την πάροδο του χρόνου, και αυτό ήταν ακόμη πιο έντονο για άτομα που κατανάλωναν 600 mg καφεΐνης την ημέρα.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα, οι ερευνητές είπαν: «Λόγω της επίδρασής της στο αυτόνομο νευρικό σύστημα, η τακτική κατανάλωση καφεΐνης θα μπορούσε να θέσει τα κατά τα άλλα υγιή άτομα σε κίνδυνο υπέρτασης και άλλων καρδιαγγειακών επεισοδίων. Η αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με αυτούς τους κινδύνους είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της υγείας της καρδιάς για όλους μας».
Καρδιά: Πώς επηρεάζει η κατανάλωση καφέ ή τσαγιού τον κίνδυνο εγκεφαλικού;
Σύμφωνα με ακόμη μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Stroke, ο πολύς καφές μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού και ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας. Ωστόσο, οι κίνδυνοι που συνδέονται με τα ροφήματα με καφεΐνη, διέφεραν ανάλογα με τον πληθυσμό και τον τόπο διαμονής των συμμετεχόντων.
Πιο αναλυτικά, η κατανάλωση περισσότερων από 4 φλιτζάνια καφέ την ημέρα αύξησε την πιθανότητα ενός ατόμου να υποστεί εγκεφαλικό κατά 37%. Ωστόσο, η κατανάλωση λιγότερων ή μιας μέτριας ποσότητας καφέ καθημερινά δεν συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού.
Τα δεδομένα που συνέλεξαν οι ερευνητές προέρχονταν από μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων από 32 χώρες.
Μεταξύ άλλων ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση τριών έως τεσσάρων φλιτζανιών μαύρου τσαγιού την ημέρα, μείωσε τον κίνδυνο εγκεφαλικού κατά 29%. Ωστόσο, τα αποτελέσματα διέφεραν ανάλογα με την περιοχή στην οποία ζούσαν οι άνθρωποι.
Ενώ η καφεΐνη στον καφέ μπορεί να προκαλέσει αύξηση της αρτηριακής πίεσης και, επομένως, να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού, οι επιστήμονες τελικά καταλήγουν στο εξής:
«Όπως για τα περισσότερα πράγματα που καταναλώνουμε, το μέτρο είναι πάντα πιο ασφαλές από την υπερβολή. Διατηρήστε το για να είναι η καρδιά σας προστατευμένη».
