Η Αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας της ΠΔΕ μιλά στο ilialive.gr
Συνέντευξη στη Βίκυ Γκουγκουστάμου
Με προτεραιότητα στις ευάλωτες ομάδες, την άρση των ανισοτήτων, στη βελτίωση του δομημένου αστικού περιβάλλοντος και στην ενίσχυση της εγγραματοσύνης του πληθυσμού στους κανόνες δημόσιας υγείας, η Αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Άννα Μαστοράκου δίνει το στίγμα του πολυποίκιλου σχέδιο δράσης για την Υγεία σε όλη τη Δυτική Ελλάδα.
Ένα πρόσωπο που χαίρει της εκτίμησης των συναδέλφων της, καθώς για μια δεκαετία σχεδόν κρατά τα ηνία του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών και μάλιστα στις δύσκολες περιόδους της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης. Με ειδικότητα στην Πυρηνική Ιατρική και έντονη συνδικαλιστική δράση με γνώμονα πάντα την προάσπιση της υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, η τοποθέτησή της στην συγκεκριμένη θέση, αντιπροσωπεύει την κοινή ρήση «ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση».
Επί μακρόν στις επάλξεις της Υγείας με λόγο ήρεμο, μεστό και ουσιαστικό. Όπως οφείλει να μιλά ένας γιατρός στον ασθενή, και ένας πολιτικός στους πολίτες. Με τον ίδιο λόγο, η Άννα Μαστοράκου, μιλά σήμερα στο ilialive.gr, για το πρόγραμμα και τις δράσεις της Περιφέρειας για τη δημόσια υγεία, τις προτεραιότητες που έχουν τεθεί από την ίδια και τον Περιφερειάρχη ΠΔΕ Νεκτάριο Φαρμάκη, καταθέτει τις προτάσεις της για την ενίσχυση του Νοσοκομείου Πύργου και εξηγεί αν και κατά πόσο είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε μια νέα υγειονομική κρίση.
«Ο πρώτος στόχος μας, είναι ο σωστός και επαρκής σχεδιασμός. Το σχέδιο δράσης για την Υγεία για το 2024 έχει ήδη εμπλουτισθεί με διεύρυνση του πεδίου δράσης της Περιφέρειας, έχει κατατεθεί και υπερψηφιστεί από το Περιφερειακό Συμβούλιο, σηματοδοτώντας και την προτεραιότητα που δίνει ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Νεκτάριος Φαρμάκης, στη δημόσια υγεία» τονίζει η κ. Μαστοράκου, και συνεχίζει:
«Η πανδημία του COVID-19 μας δίδαξε ότι τα συστήματα υγείας πρέπει να θωρακιστούν και να είναι καλά προετοιμασμένα για τις προκλήσεις της εποχής μας, που πηγάζουν και από την αναμενόμενη αύξηση των χρόνιων νοσημάτων, του καρκίνου, των λοιμωδών νοσημάτων και τις συνθήκες κλιματικής αλλαγής που βιώνει η ανθρωπότητα.
Ο δεύτερος στόχος είναι η διεύρυνση των δράσεων δημόσιας υγείας της ΠΔΕ, βάσει των προτεραιοτήτων που έχουν τεθεί από διεθνείς οργανισμούς, όπως είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Η εισήγηση μου για ένταξη της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στο δίκτυο των υγιών Περιφερειών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχει γίνει αποδεκτή από τον Περιφερειάρχη και το Περιφερειακό Συμβούλιο και είναι ένα τεράστιο βήμα απόκτησης τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών προαγωγής υγείας στον πληθυσμό, δίνοντας προτεραιότητα στις ευάλωτες ομάδες, στην άρση των ανισοτήτων, στη βελτίωση του δομημένου αστικού περιβάλλοντος και στην ενίσχυση της εγγραματοσύνης του πληθυσμού στους κανόνες δημόσιας υγείας.
Ο τρίτος στόχος είναι η αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων που έχει στη διάθεσή της η ΠΔΕ και αφορούν τα ΕΣΠΑ 2021-2027, ευρωπαϊκά προγράμματα, περιφερειακά προγράμματα κλπ εισάγοντας και ψηφιακά εργαλεία υγείας, τεχνητή νοημοσύνη, τηλεϊατρική και άλλες εφαρμογές που θα διευκολύνουν την υγειονομική περίθαλψη και τους ίδιους τους ασθενείς, ειδικά σε απομακρυσμένες περιοχές».
Μέχρι που φτάνουν οι δυνατότητες της Περιφέρειας στη βελτίωση της δημόσιας υγείας στην Δυτική Ελλάδα, και πιο ειδικά την Ηλεία;
«Η Περιφέρεια δεν έχει αρμοδιότητες σχετικά με τη λειτουργία και τη στελέχωση των Νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας αλλά έχει τη δυνατότητα να υλοποιήσει προγράμματα δημόσιας υγείας στον πληθυσμό, να αντιμετωπίσει υγειονομικές απειλές, να ασκεί εποπτικό έλεγχο για ενδεχόμενους επιδημιολογικούς κινδύνους, να χρηματοδοτήσει την ανέγερση δομών που υποστηρίζουν συγκεκριμένες παθήσεις πχ ψυχική υγεία, αυτισμός, άνοια, ΑΜΕΑ, νόσος Parkinson, κλπ και να χρηματοδοτήσει την αγορά υλικοτεχνικού εξοπλισμού για τα Νοσοκομεία. Ήδη έχει δεσμευθεί ποσό της τάξεως των 18 εκ. ευρώ για αγορά πανάκριβου εξοπλισμού που προορίζεται για τα Νοσοκομεία της ΠΔΕ που είναι σε φάση αξιολόγησης και υλοποίησης»
Επί σειρά ετών, το μεγάλο «αγκάθι» στη Δημόσια Υγεία της Ηλείας είναι η υποστελέχωση του Νοσοκομείου Πύργου. Σε πρόσφατη σύσκεψη του Ιατρικού Συλλόγου Πύργου, είχατε καταθέσει τις προτάσεις σας. Εκτιμάτε ότι αν υπάρχει θέληση μπορεί τελικά να δοθεί λύση;
«Πράγματι, η υποστελέχωση της Παθολογικής κλινικής του Γ.Ν. Πύργου δημιουργεί ένα σημαντικό κενό στην περίθαλψη των κατοίκων του Νομού Ηλείας και μεγάλες πιέσεις στα Νοσοκομεία της Πάτρας, λόγω της μετακίνησης Παθολόγων προς τον Πύργο. Οι προτάσεις που κατέθεσα στη συγκεκριμένη σύσκεψη ήταν ρεαλιστικές και προσαρμοσμένες στο σκεπτικό των ιατρών όσον αφορά την επιλογή τους στην άσκηση του επαγγέλματος. Ο ιατρός δεν θέλει να νοιώθει αποκομμένος από τις εξελίξεις στην επιστήμη και στη δια βίου μάθηση, και είναι πολύ σημαντική η ύπαρξη σοβαρών κινήτρων που θα επηρεάσουν την επιλογή του.
Το αίτημα να καταστεί άγονο τύπου Α' το Γ.Ν. Πύργου ή έστω η Παθολογική κλινική στοιχειοθετείται από την μακροχρόνια έλλειψη ενδιαφέροντος των ιατρών στις συνεχείς προκηρύξεις του Υπουργείου Υγείας. Η άγονη θέση αποτελεί ένα σοβαρό κίνητρο καθώς παρέχει τη δυνατότητα επιλογής προσωποπαγούς θέσης μετά από μία πενταετία υπηρέτησης του ιατρού, στο τελικό νοσοκομείο επιλογής του.
Πρότεινα επίσης να διενεργηθεί μια διακριτή προκήρυξη για το νοσοκομείο του Πύργου, με όλες τις διαβαθμίσεις των θέσεων της Παθολογικής κλινικής (Συντονιστή Διευθυντή, Διευθυντή, Επιμελητή Α', Επιμελητή Β') που να απέχει από οποιαδήποτε άλλη προκήρυξη στη χώρα.
Ο λόγος πίσω από την πρόταση αυτή είναι πως τις περισσότερες φορές, οι γιατροί έχοντας την δυνατότητα να επιλέξουν μια καλύτερη θέση στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα, τελικά δεν επιλέγουν το Γ.Ν. Πύργου. Η τρίτη πρόταση είναι να συνδεθεί το νοσοκομείο του Πύργου με το ΠΓΝΠ ή το ΓΝΠ Πάτρας, σε εκπαιδευτικό και πρακτικό επίπεδο, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη στήριξη όσον αφορά τα δυσκολότερα περιστατικά, με αξιοποίηση εργαλείων τηλεϊατρικής και απομακρυσμένης υποστήριξης.
Τέταρτη πρόταση είναι να ανοίξουν επιπλέον θέσεις επικουρικών ιατρών, στις κλινικές όπου υπάρχουν ανάγκες και πέμπτη να δοθούν κίνητρα και από την τοπική αυτοδιοίκηση Α' βαθμού. Τονίζω τέλος, ότι η βούληση της Περιφέρειας Αρχής είναι να στηρίξει όλα τα νοσοκομεία της περιφέρειας και δεν υπάρχει καμία σκέψη ούτε για κλείσιμο ούτε για υποβάθμιση.
Πρόσφατα εγκρίθηκε από την ΠΔΕ το «Στρατηγικό Σχέδιο για την Υγεία, Κοινωνική Συνοχή και Αλληλεγγύη στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έτους 2024». Βάσει ποιων αναγκών συντάχθηκε;
«Πράγματι το σχέδιο δράσης του έτους 2024 αποτυπώνει τις προτεραιότητες που τίθενται από την ίδια την ροή των προβλημάτων που απειλούν τη δημόσια υγεία. Η έναρξη της χρονιάς μας βρήκε με έξαρση λοιμωδών νοσημάτων ειδικά στο σχολικό περιβάλλον και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ενήργησε άμεσα με διενέργεια συσκέψεων των αρμόδιων υπηρεσιών δημόσιας υγείας με εκπρόσωπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, της Α βαθμιας και Β βαθμιας εκπαίδευσης και στους τρεις νομούς, ώστε να ενισχυθούν τα μέτρα υγειονομικής προστασίας στα σχολεία και να ενισχυθούν οι έλεγχοι της εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών.
Επίσης τέθηκε το ζήτημα της ενίσχυσης προγραμμάτων προαγωγής υγείας στα σχολεία, με μαθήματα πρόληψης που έχουν σχέση με διατροφή, το bullying, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, αλκοόλ, κάπνισμα, εξαρτησιογόνες ουσίες, διαδίκτυο, κλπ. Τα σοβαρότατα περιστατικά μηνιγγίτιδας από μηνιγγιτιδόκοκκο Β στην ΠΔΕ αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς από το ΠΓΝΠ καθώς διασώθηκαν οι φοιτητές καθώς και η γυναίκα που προσβλήθηκε στην περιοχή του Πύργου.
Ενόψει του καρναβαλιού της Πάτρας, δόθηκε χημειοπροφύλαξη στις στενές επαφές των κρουσμάτων σε περίπου 600 φοιτητές στις φοιτητικές εστίες των Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ και ανακόπηκε με απόλυτη επιτυχία η εξάπλωση του μικροβίου στην κοινότητα.
Σε επίπεδο πρόληψης και προαγωγής υγείας, το σχέδιο δράσης προβλέπει κοινωνική υποστήριξη σε ευάλωτες ομάδες με διανομή τροφίμων και αύξηση της πρόσβασης του πληθυσμού σε ειδικές υπηρεσίες σε απομακρυσμένες περιοχές της ΠΔΕ. Ήδη ξεκίνησαν δράσεις σπιρομέτρησης σε πολλά σημεία του νομού Αχαίας σε συνεργασία με την πνευμονολογική εταιρεία και δράσεις ενημέρωσης για επαγγελματικά νοσήματα που αφορούν κτηνοτρόφους, αγρότες, τεχνίτες, μελισσοκόμους κλπ. Θα ακολουθήσει αντίστοιχος σχεδιασμός και για τους τρεις νομούς.
Στο νομό Ηλείας, διενεργήθηκε με απόλυτη επιτυχία, ημερίδα για τη νόσο Parkinson και θα ακολουθήσει ένα καλοκαιρινό πρόγραμμα αιμοδοσίας στις πλατείες πολλών πόλεων, με σκοπό να καλυφθούν οι ανάγκες των ασθενών σε αίμα, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες».
«Η Δυτική Ελλάδα, από πρωταθλήτρια ανεργίας έχει μετατραπεί σε πρωταθλήτρια αύξησης θέσεων εργασίας»
«Υγειονομική απειλή»: Τι μάθαμε τα προηγούμενα χρόνια και πόσο έτοιμοι είμαστε οι πολίτες αλλά και η ΠΔΕ να αντιμετωπίσουμε μια νέα πανδημία;
«Τα μαθήματα της πανδημίας είναι ότι ήμασταν απολύτως ανέτοιμοι να αντιμετωπίσουμε μία μεγάλης εμβέλειας υγειονομική απειλή. Να μην ξεχάσουμε ότι ήμασταν η πρώτη περιοχή που υποδέχθηκε μαζικά κρούσματα από τους εκδρομείς στους Αγίους Τόπους. Η ΠΔΕ στήριξε τη λειτουργία των Νοσοκομείων χρηματοδοτώντας τη μισθοδοσία του επικουρικού προσωπικού που προσλήφθηκε στα Νοσοκομεία την περίοδο της πανδημίας, αποτρέποντας την κατάρρευση του υγειονομικού συστήματος.
Επίσης παρείχε πολύτιμη στήριξη στην οικονομία της περιοχής κατά την περίοδο των lockdowns και των απαγορεύσεων μετακίνησης, διαφυλάσσοντας την κατάρρευση της οικονομίας. Η Δυτική Ελλάδα, από πρωταθλήτρια ανεργίας έχει μετατραπεί σε πρωταθλήτρια αύξησης θέσεων εργασίας σε σύγκριση με τις ελληνικές και ευρωπαϊκές περιφέρειες, και αυτό είναι ένας σημαντικός δείκτης της αποτελεσματικής θωράκισης της οικονομίας.
Η ΠΔΕ συμμετέχει σε μία διεθνή συνεργασία «One Lab» που αφορά την προετοιμασία σε διεθνές επίπεδο για την επόμενη υγειονομική απειλή μεγάλης κλίμακας, όπου αναδεικνύονται οι καλές πρακτικές που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Από την άλλη πλευρά, οι πολίτες είναι πλέον έμπειροι, έμαθαν πολλούς υγειονομικούς όρους κατά τη διάρκεια της πανδημίας και εξελίχθηκε με μεγάλη ταχύτητα η μαζική προσαρμογή τους στο ψηφιακό περιβάλλον, ακόμη και ανθρώπων που δεν είχαν εκπαιδευθεί καταλλήλως σε αυτό.
Μία κακή πρακτική που έμεινε από την πανδημία είναι η συνήθεια της απομακρυσμένης χρήσης υπηρεσιών υγείας, η οποία είναι ωφέλιμη αλλά έχει πολλούς περιορισμούς, που μπορεί να οδηγήσουν σε δυσμενή έκβαση περιστατικών. Αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Επίσης, ένα ιδιαίτερα δυσμενές σημείο είναι ότι υπάρχει σκεπτικισμός μεγάλης μερίδας πολιτών για όλα τα εμβόλια, γεγονός που δυστυχώς αναβιώνει παλιές ασθένειες όπως πχ ιλαρά, κοκκύτης κλπ.
Είναι σημαντική η διαμόρφωση μίας πολιτικής προαγωγής υγείας που θα οδηγήσει τους πολίτες σε ορθότερη διαχείριση των πληροφοριών υγειονομικού ενδιαφέροντος, ώστε να δημιουργηθεί μία κοινή συνείδηση των καλών πρακτικών υγείας.
Εσείς ως γιατρός και ως πολιτικός τι διδαχτήκατε από την υγειονομική κρίση;
«Από υγειονομική άποψη, η πανδημία ανέδειξε τη σημασία της δημόσιας υγείας και της ανάγκης για ισχυρά συστήματα υγειονομικής πρόληψης και αντιμετώπισης. Είδαμε πόσο σημαντική είναι η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή ενημέρωση του πληθυσμού. Η κρίση έδειξε την ανάγκη για ευελιξία και προσαρμοστικότητα στα υγειονομικά συστήματα.
Η ικανότητα των νοσοκομείων και των ιατρών να προσαρμοστούν γρήγορα σε νέες συνθήκες ήταν κρίσιμη. Η ταχεία ανάπτυξη εμβολίων και νέων θεραπευτικών πρωτοκόλλων ανέδειξε τη δύναμη της επιστημονικής καινοτομίας και της συνεργασίας μεταξύ ερευνητών παγκοσμίως.
Η πίστη και η εμπιστοσύνη στην επιστήμη και στους ειδικούς ήταν καθοριστικής σημασίας για την επιτυχή αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Η πανδημία έφερε στο προσκήνιο τη σημασία της ψυχικής υγείας, τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους επαγγελματίες υγείας.
Οι μακροχρόνιες καραντίνες και οι αλλαγές στην καθημερινότητα επηρέασαν δραστικά την ψυχολογική κατάσταση πολλών ανθρώπων. Η κρίση ανέδειξε τις ανισότητες στην πρόσβαση και την παροχή υγειονομικής φροντίδας, δείχνοντας ότι οι ευάλωτες ομάδες συχνά υποφέρουν περισσότερο. Η παγκόσμια φύση της πανδημίας έδειξε ότι οι υγειονομικές κρίσεις δεν γνωρίζουν σύνορα και απαιτούν διεθνή συνεργασία. Η ανάγκη για προετοιμασία και σχεδιασμό για μελλοντικές κρίσεις είναι πλέον πιο προφανής από ποτέ.
Από την πολιτική σκοπιά, η ανάγκη για συντονισμένη δράση μεταξύ χωρών και κυβερνητικών φορέων ήταν άκρως επιτακτική. Η συνεργασία σε διεθνές επίπεδο για την κατανομή πόρων και τη διαχείριση των εφοδιαστικών αλυσίδων ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη. Η αποτελεσματική επικοινωνία και η διαφάνεια ήταν καθοριστικής σημασίας για την εμπιστοσύνη του κοινού και την αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων δημόσιας υγείας.
Η πανδημία δοκίμασε την ανθεκτικότητα των υγειονομικών συστημάτων. Χώρες με πιο ισχυρές υποδομές και έτοιμα σχέδια δράσης τα πήγαν καλύτερα στην αντιμετώπιση της κρίσης. Η διαχείριση των περιορισμένων πόρων, όπως οι μάσκες, τα τεστ και τα εμβόλια, ήταν ένα σημαντικό μάθημα για την οργάνωση και την προτεραιοποίηση σε συνθήκες υγειονομικής κρίσης. Η πανδημία έδειξε πόσο αλληλεξαρτώμενες είναι οι οικονομίες και η υγεία των κοινωνιών. Οι επιπτώσεις των υγειονομικών μέτρων στην οικονομία και την απασχόληση ανάγκασαν τις κυβερνήσεις να ισορροπήσουν ανάμεσα στην υγειονομική ασφάλεια και την οικονομική σταθερότητα.
Οι κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας ανέδειξαν την ανάγκη για πολιτικές που προωθούν την κοινωνική συνοχή και την υποστήριξη των πιο ευάλωτων μελών της κοινωνίας»
Εκτός από τα θέματα υγείας, ποιοι άλλοι είναι οι κοινοί παρονομαστές της συνεργασίας σας με τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας, Νεκτάριο Φαρμάκη;
«Με τον Νεκτάριο Φαρμάκη, μας συνδέει ένα κοινό όραμα, που είναι η αναβάθμιση της ΠΔΕ σε όλους τους τομείς. Ο Νεκτάριος Φαρμάκης επιδιώκει να μετατρέψει τη Δυτική Ελλάδα σε έναν πρότυπο τόπο ανάπτυξης και προόδου, εστιάζοντας σε έναν ισορροπημένο συνδυασμό οικονομικής ευημερίας, κοινωνικής δικαιοσύνης και περιβαλλοντικής ευαισθησίας.
Οι στρατηγικές του περιλαμβάνουν πολυάριθμες πρωτοβουλίες και έργα που στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για την Περιφέρεια.
Σε αυτό το άρμα, κρίνω ιδιαίτερα σημαντική τη στήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της αγροτικής, κτηνοτροφικής, τουριστικής ανάπτυξης, τη βελτίωση των υποδομών, την αστική ανάπλαση, την υποστήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε υπηρεσίες υγείας και της κοινωνικής συνοχής, την προώθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, του πολιτισμού, την προστασία του περιβάλλοντος και την προώθηση πρακτικών βιώσιμης ανάπτυξης.
Η τρέχουσα θητεία θα είναι πολύ σημαντική για την αξιοποίηση των πόρων και των χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε η Περιφέρειά μας να αποκτήσει τη θέση που της αξίζει».
