Του Αθανάσιου Κατσίμπελη*
Βαπτίστηκε η Τρόικα ως “οι θεσμοί”. Καλούνται να μας σώσουν “οι θεσμοί”.Δεν θα μας σώσουν οι έξωθεν θεσμοί.Αυτοί θα συνεχίσουν να υπηρετούν το δικό τους θεσμικό ρόλο.Με τους δικούς μας θεσμούς, τις δικές μας αρχές και τις δικές μας αξίες τι θα κάνουμε άραγε; Θα συνεχίσουμε να αναδεικνύουμε φελλούς;Θα συνεχίσουμε να επιβραβεύουμε τους ολίγιστους; Ο όρος θεσμός προέρχεται από το ρήμα τίθημι. Αυτό που έχει τεθεί, και ισχύει ως δίκαιο. Φέρεται με κύρια σημασία ως κανόνας Δικαίου, Νόμος. Επίσης φέρεται και ως σύστημα το οποίο δημιουργεί ηθική και νομική κατάσταση π.χ. ο θεσμός της οικογένειας. Στο πληθυντικό φέρεται ως σύνολο θεμελιωδών καταστάσεων νόμου π.χ. Οι πολιτικοί θεσμοί, τα κοινοβουλευτικά θέσμια, οι εκκλησιαστικοί θεσμοί.
Σε μια κοινωνία υπάρχουν τυπικοί και άτυποι θεσμοί, οι πρώτοι είναι το σύνολο των γραμμένων κανόνων, νόμων κτλ ενώ οι δεύτεροι είναι άγραφοι κανόνες συμπεριφοράς. Η αλληλεπίδραση των δύο είναι ενα σημαντικό ζήτημα στις κοινωνικές επιστήμες. Ακόμα κι αν μας παρουσιαστεί πως μας έσωσαν, δεν θα μας σώσουν στην πραγματικότητα “οι ξένοι θεσμοί” αν εμείς δεν προστατέψουμε και δεν αναβαθμίσουμε τους δικούς μας θεσμούς.Αυτούς τους θεσμούς, που φροντίσαμε να τους πριονίσουμε, να τους υποβαθμίσουμε, να τους διαλύσουμε. Βουλή, Οικογένεια, παιδεία, εκκλησία, τοπική αυτοδιοίκηση, τύπος, δικαιοσύνη, ένοπλες δυνάμεις, υγεία…
Είναι πράγματι θεσμικές οι παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας που οδήγησαν στις παθογένειες της δημοκρατίας μας και στη γενικευμένη, απόλυτη, παρακμιακή κρίση, τις συνέπειες της οποίας βιώνει ο λαός μας. Κι άλλοι λαοί βρέθηκαν σε πρόσκαιρη οικονομική κρίση αλλά εμείς οδηγηθήκαμε σε αυτή μεθοδικά.Μπήκαμε στο τούνελ μόνοι μας, αναζητώντας φως…αλλά φως δεν υπάρχει στη σήραγγα του σκότους που μας έβαλαν οι άφρονες.Κι αντί να γυρίσουμε πίσω, να βγούμε από το σκοτάδι και να επιστρέψουμε στο φως, βυθιζόμαστε περισσότερο στο σκοτάδι σε ένα συνεχές μνημονιακό σπιράλ θανάτου. Αυτό δεν θα συνέβαινε αν υπήρχαν και λειτουργούσαν οι πολιτικοί θεσμοί κι αν ο λαός δεν είχαν οδηγήσει το λαό να τους απαξιώσει.Αν είχε ο λαός κάποιους πνευματικούς ανθρώπους να τον συμβουλεύσουν και να τον οδηγήσουν στις σωστές αποφάσεις.Δυστυχώς δεν υπήρχαν…ή μάλλον όσοι υπήρχαν λογοκρίθηκαν ή λοιδωρήθηκαν επί σκοπό.Οι περισσότεροι είχαν διαφθαρεί ή απενεργοποιηθεί με τη ολική ή μερική συμμετοχή στο πάρτυ που γινόταν δια ολίγους στη χώρα.
Τα είπε προχθές ο τέως Πρόεδρος του ΣτΕ κ.Ρίζος ο οποίος απέδωσε με λίγες λέξεις την εικόνα του κακού που συνεχίζουν κάποιοι να υπηρετούν : «Αναντιστοιχία δικαιωμάτων υποχρεώσεων, έξαρση της ανομίας ως αποδεικτικού δημοκρατίας, άρνηση της συνέχειας στην κρατική δομή, άρνηση δημιουργίας αποτελεσματικής διοικήσεως, υποβιβασμός της ηθικής της εργασίας, με κορυφαία από όλες την ενδημούσα εσφαλμένη αντίληψη ότι η εξασθένηση της κρατικής εξουσίας οδηγεί σε μια υποτιθέμενη άνθηση των ατομικών δικαιωμάτων». «Κανένα μέτρο οικονομικό, υποστήριξε ο Πρόεδρος του ΣτΕ, αξιοποιώντας την πολύχρονη δικαστική του παρουσία στο ανώτατο δικαστήριο, «καμία ανάπτυξη, καμία έξωθεν βοήθεια, δεν πρόκειται να ανατρέψει την καθοδική πορεία των πραγμάτων, όσο μένει άθικτος ο κόσμος των εσφαλμένων ιδεών( νοοτροπιών)». Αν δεν αλλάξουμε έστω και την ύστατη στιγμή νοοτροπία, αν δεν απελευθερωθούμε από ιδεοληψίες του παρελθόντος θα βυθιζόμαστε συνεχώς μέχρι την οριστική διάλυση.
Η κρίση που βιώνουμε είναι πράγματι κρίση θεσμών και αξιών που έχει ήδη μετατραπεί σε κρίση ύπαρξης αυτού του ίδιου του κράτους μας. Μια κυβέρνηση που θέλει πράγματι τη σωτηρία για το λαό μας οφείλει να προβεί άμεσα σε θεσμική επανάσταση και όχι απλά σε θεσμικές αλλαγές. Μια θεσμική επανάσταση καρδιοπνευμονικής αναζωογώνησης που θα εφαρμόσει έναν και μόνο βασικό κανόνα : τη διαφάνεια, τη δικαιοσύνη και την ορθολογική διοίκηση και διαχείριση του δημοσίου χρήματος.
“Οι Βάρβαροι” του Κ.Π.Καβάφη μας το βεβαιώνουν:
“— Γιατί ν’ αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία
κ’ η σύγχυσις. (Τα πρόσωπα τι σοβαρά που εγίναν).
Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κ’ η πλατέες,
κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ συλλογισμένοι;
Γιατί ενύχτωσε κ’ οι βάρβαροι δεν ήλθαν.
Και μερικοί έφθασαν απ’ τα σύνορα,
και είπανε πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν.
Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις. “
Αθανάσιος Κατσίμπελης
Δάσκαλος, Μ.Εd - Νομικός
