«Παρείσφρηση επιστρεφόντων αλλοδαπών τρομοκρατών μαχητών σε μεικτές μεταναστευτικές ροές σε ελληνικό νησί» και «Ριζοσπαστικοποίηση προσφύγων σε hotspot σε ελληνικό νησί». Αυτά είναι τα δύο βασικά σενάρια ειδικής άσκησης ετοιμότητας, που προετοιμάζει το Κέντρο Μελετών Ασφάλειας (ΚΕ.ΜΕ.Α) σε μία χρονική στιγμή διάχυτης ανησυχίας για το ενδεχόμενο να περάσουν τζιχαντιστές στην χώρα μας μετά την εισβολή της Τουρκίας στη Συρία, και την ώρα που η κατάσταση στα hotspot των νησιών του βόρειου Αιγαίου είναι εκρηκτική.

Στην άσκηση θα πάρουν μέρος 100 στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας, της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής και των Σωφρονιστικών Καταστημάτων με στόχο την αναγνώριση και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης, που σχετίζονται με ριζοσπαστικοποιημένα άτομα και τρομοκράτες. Ζητούμενο της άσκησης είναι να δοκιμαστεί ο συντονισμός των εμπλεκόμενων υπηρεσιών πριν και κατά τη διάρκεια της κρίσης όπως αυτή θα εξελίσσεται μέσα από ειδικά σενάρια, που θα έχουν οπτικοποιηθεί.

Το ΚΕ.ΜΕ.Α είναι επιστημονικός και συμβουλευτικός φορέας, που στελεχώνεται από αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ και ερευνητές με εξειδίκευση στη διαχείριση κρίσεων και εκτάκτων αναγκών και εποπτεύεται από τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοϊδη. Η συγκεκριμένη διυπηρεσιακή άσκηση ετοιμότητας εντάσσεται στην υλοποίηση της δράσης, «Ενίσχυση των φορέων επιβολής του Νόμου για την αναγνώριση και την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης και του εξτρεμισμού».

Η προετοιμασία της άσκησης ξεκίνησε στις 23 Σεπτεμβρίου 2019 και περιλαμβάνει 4 φάσεις: α) Προετοιμασία της άσκησης, β) Δημιουργία οπτικοποιημένων σεναρίων κρίσης, γ) Δημιουργία Οδηγού άσκησης και δ) Διεξαγωγή άσκησης ετοιμότητας. «Ειδική άσκηση ετοιμότητας εκατό (100) συμμετεχόντων με σενάρια κλιμακούμενων περιστατικών για την αναγνώριση και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης που σχετίζονται με ριζοσπαστικοποιημένα άτομα και τρομοκράτες. Σκοπός της άσκησης θα είναι να δοκιμαστεί η δυνατότητα ανταπόκρισης με έμφαση στη διυπηρεσιακή συνεργασία και κυρίως στο συντονισμό και στην ανταλλαγή πληροφοριών, πριν και κατά τη διάρκεια της κρίσης».

Η κρίση που θα προκύπτει από τρομοκράτες ή ριζοσπαστικοποιημένα άτομα θα αποτυπωθεί σε ταινίες μικρού μήκους. «Η άσκηση θα πραγματοποιηθεί επί χάρτου και θα αξιοποιηθεί ειδικό οπτικοακουστικό υλικό με σενάρια εξέλιξης. Τα οπτικοποιημένα σενάρια που θα αξιοποιηθούν, θα αφορούν: α) Τη παρείσφρηση επιστρεφόντων αλλοδαπών τρομοκρατών μαχητών σε μεικτές μεταναστευτικές ροές σε ελληνικό νησί. β) Ριζοσπαστικοποίηση προσφύγων σε hotspot σε ελληνικό νησί. γ) Ριζοσπαστικοποίηση και στρατολόγηση σε κεντρικό σωφρονιστικό κατάστημα στην Αττική. δ) Όσμωση ποινικών κρατουμένων και τρομοκρατών».

Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η δημιουργία και συγγραφή «οδηγού άσκησης παρουσιάζοντας με συνεκτικό τρόπο τη φιλοσοφία, τη μεθοδολογία εξέλιξης των σεναρίων, τα στοιχεία πλοκής και τα βασικά σημεία των σεναρίων. Ο οδηγός άσκησης θα λειτουργήσει συμπληρωματικά με τα οπτικοποιημένα σενάρια προσφέροντας ένα ολοκληρωμένο μαθησιακό πλαίσιο». Για το σκοπό αυτό «θα πραγματοποιηθεί χαρτογράφηση των φορέων επιβολής του νόμου (Ελληνική Αστυνομία, Σωφρονιστικά Καταστήματα, Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, Ε.Υ.Π., Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη) εκπρόσωποι/στελέχη των οποίων θα κληθούν να συμμετάσχουν ενεργά στη διεξαγωγή της Άσκησης καθώς επίσης χαρτογράφηση των εκπαιδευτικών και υπηρεσιακών αναγκών των στελεχών».

Συντονιστής της άσκησης ετοιμότητας είναι ο καθηγητής του τμήματος Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Γεράσιμος Καραμπελιάς. Μεταξύ των καθηκόντων του, είναι και ο συντονισμός της οπτικοποίησης των κειμένων των σεναρίων. Η διάρκεια των ταινιών, στις οποίες θα αναπαριστάται η παρουσία τζιχαντιστών στα ελληνικά νησιά ή προπαρασκευή τρομοκρατικών ενεργειών εντός των φυλακών, θα είναι 15 λεπτά. Για την παραγωγή τους προβλέπεται σκηνοθεσία, αφήγηση σεναρίου, συμμετοχή κομπάρσων, εξωτερικά γυρίσματα και ειδικά εφέ όπου απαιτείται.

Τη θέση του ειδικού προετοιμασίας και υποστήριξης ασκήσεων έχει αναλάβει ο αστυνομικός υποδιευθυντής Βασίλειος Μπερτάνος, πρώην προϊστάμενος στο Τμήμα Προστασίας Κράτους και Δημοκρατικού Πολιτεύματος της υποδιεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής. Ο κ. Μπερτάνος έχει την ευθύνη της προετοιμασίας του ολοκληρωμένου πλαισίου ενεργειών σχεδιασμού, υποστήριξης και υλοποίησης της άσκησης αναφορικά με τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, στελέχη των οποίων θα συμμετάσχουν ενεργά κατά τη διεξαγωγή της. Την ειδική ομάδα άσκησης συμπληρώνει ο εντεταλμένος λέκτορας Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων Ιωάννης Ραγιές, ο οποίος ως ειδικός μεθοδολογίας θα συντάξει τον οδηγό της άσκησης.