Σάββατο, 14 Μαρτίου 2020 19:36

Οι επιδημίες στην Ελλάδα του 19ου αιώνα - Ποια μέτρα είχαν ληφθεί τότε;

Γράφτηκε από τον

Οι σημαντικότερες επιδημίες που έπληξαν τον ελληνικό χώρο τον 19ο αιώνα – Τα πρώτα νοσηλευτικά ιδρύματα του νέου ελληνικού κράτους – Η απομόνωση (καραντίνα) ως μέσο για την αποφυγή της διάδοσης των μεταδοτικών ασθενειών

Ο κορωνοϊός COVID 19 με τα χιλιάδες θύματα σε όλο τον κόσμο – εκτός από τους νεκρούς υπάρχουν και πολλοί περισσότεροι που έχουν νοσήσει βέβαια-, τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπισή του και οι συνέπειές του στην προσωπική, κοινωνική και οικονομική ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη, αποτελεί το βασικό θέμα της ειδησιογραφίας σε όλα τα Μ.Μ.Ε. και κύριο και αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των πολιτών.

Το μέγεθος του προβλήματος, δείχνουν τόσο ο χαρακτηρισμός του από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ως πανδημία, όσο και η αβεβαιότητα και η άγνοια που σχετίζονται μ’ αυτόν. Οι λοιμωξιωλόγοι(μόνο στο «Χρηστικό Λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών», βρήκαμε τη λέξη…) και οι άλλοι επιστήμονες, κάνουν ό,τι μπορούν.
Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα και, φυσικά, η χώρα μας, έρχονται αντιμέτωπες με κάτι ανάλογο. Στις 26/1/2020, σε άρθρο μας στο protothema.gr, είχαμε αναφερθεί στον λεγόμενο «μαύρο θάνατο» (black death), που «χτύπησε» την Ευρώπη μεταξύ 1347 και 1351 και στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 20 εκ. ανθρώπους.

Σκεφτήκαμε, στο σημερινό μας άρθρο, να ασχοληθούμε τις επιδημίες που έπληξαν τη χώρα μας κατά τον 19 αιώνα και τον τρόπο αντιμετώπισής τους.
Ο 19ος αιώνας, ξεκίνησε με την Ελλάδα υπόδουλη στην οθωμανική αυτοκρατορία και σύντομα, τη βρήκε να αποτελεί ένα μικρό μεν, ανεξάρτητο δε, κράτος, με ανύπαρκτες όμως δομές υγείας. Θα δούμε εκτός από τις επιδημίες που έπληξαν τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο και όχι μόνο όσες περιοχές απελευθερώθηκαν μετά την Επανάσταση του 1821, πώς φτιάχτηκαν τα πρώτα νοσηλευτικά ιδρύματα στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, κάτι που συνέβαλε αποφασιστικά στον περιορισμό των θυμάτων από τις διάφορες ασθένειες.

Επιδημίες τον 19ο αιώνα στον ελλαδικό χώρο
Η πανώλη, μέχρι τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα, αποτελούσε μάστιγα για τους πληθυσμούς πόλεων και χωριών. Βέβαια, ορισμένες αναφορές που γίνονται για επιδημίες πανώλης, ίσως να μην αφορούν την συγκεκριμένη ασθένεια, αλλά κάποια άλλη, π.χ. τύφο. Οι ελάχιστες ιατρικές γνώσεις της εποχής και η ανυπαρξία μικροβιολογικών ελέγχων και εξετάσεων δημιουργούσαν σύγχυση.

Ο 19ος αιώνας, ξεκινά με μία επιδημία πανώλης στο Ναύπλιο. Η ασθένεια είχε κάνει την εμφάνισή της το 1799. Κατά τον E. Clarke, που επισκέφθηκε την πόλη τον Νοέμβριο του 1801, το Ναύπλιο είχε πλέον μόλις 2.000 κατοίκους, όταν πριν την εμφάνιση της πανώλης ο πληθυσμός της ήταν 8.000! Την ίδια χρονιά, ο E. Clarke επισκέφθηκε και τη Θεσσαλονίκη, που είχε επίσης πληγεί από την πανώλη. Παρόλο ότι ήταν περιορισμένη στις αγορές και τη συνοικία των Εβραίων, είχε προκαλέσει σημαντική ζημιά στην πόλη. Οι Αρχές, αποφάσισαν να κλείσουν τις πύλες της και ο ανεφοδιασμός της γινόταν μέσω «περιστρεφόμενων μηχανών όπως εκείνες που χρησιμοποιούν τα μοναστήρια». Η πανώλη, συνέχισε να πλήττει τη Θεσσαλονίκη το 1802 και το 1803.

Το 1804, έχουμε την πρώτη εμφάνιση κίτρινου πυρετού, της λεγόμενης τότε «αρρώστιας της Ισπανίας», σε πληρώματα υδραίικων καραβιών. Το 1805, ο Άγγλος περιηγητής και τοπιογράφος Leake, που ταξιδεύει στην Αλβανία, διαπιστώνει την ύπαρξη πανώλης στην Κορυτσά και τη Μοσχόπολη. Ωστόσο, φαίνεται ότι επρόκειτο για μια ήπια μορφή της ασθένειας, καθώς σε 8 μήνες, έχασαν την ζωή τους στην Κορυτσά 40 άνθρωποι. Το 1809, ο Leake, συνάντησε στη Στερεά Ελλάδα νέα επιδημική νόσο, τη λοιμική. Επρόκειτο πιθανότατα για κάποια μορφή τύφου. Ο Α. Λευκίας- Γεωργιάδης, αναφέρεται σε «δριμύτατο λοιμό» στη Λάρισα την ίδια χρονιά. Μάλλον πρόκειται για ασθένεια που πρέπει να ενταχθεί στην κατηγορία της λοιμικής. Η πανώλη, έκανε την εμφάνισή της στην Κρήτη το 1810 και το 1812 στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν μια φοβερή επιδημία με 70.000 νεκρούς στα μέσα Οκτωβρίου 1812, ενώ έπληξε επίσης τη Σμύρνη και την Αδριανούπολη.

Από τα τέλη Σεπτεμβρίου του 1812, είχαν κλείσει ακόμα και τα εργαστήρια σε περιοχές που είχε χτυπήσει η πανώλη. Η φοβερή ασθένεια, έκανε την εμφάνισή της στη Θεσσαλία και την Κεντρική Στερεά, από το 1812 ως το 1816. Μόνο στον Τύρναβο, το 1813 πέθαναν 8.600 άνθρωποι! Μεγάλο ήταν το πλήγμα και για τα Αμπελάκια, που γνώριζαν μεγάλη ακμή εκείνα τα χρόνια.

Πολλοί κάτοικοί τους, ανάμεσά σ’ αυτούς και αρκετοί τεχνίτες, έχασαν την ζωή τους, ενώ άλλοι τα εγκατέλειψαν.
Η Λαμία και οι γύρω πόλεις και κωμοπόλεις, είχαν επίσης πολλά θύματα. Οι κάτοικοι της Λιβαδειάς, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, έντρομοι εγκατέλειψαν την πόλη!Ο Αλή πασάς, παίρνει αυστηρά μέτρα καραντίνας, για να μην εξαπλωθεί η φοβερή ασθένεια στη Δυτική-Βορειοδυτική Ελλάδα και τα καταφέρνει.
Το 1813 και 1814, η πανώλη εκτός από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη, έπληξε τη Χίο και τη Σάμο στην οποία μεταφέρθηκε από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Στην Χίο 16.000 σπίτια έμειναν έρημα αφού πέθαναν όσοι έμεναν σ’ αυτά. Στα Τρίκαλα, τα θύματα ήταν 7.777 (!), Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι. Η πανώλη «επισκέπτεται ξανά» τη Θεσσαλονίκη, ενώ τη δραματική κατάσταση περιγράφει αρτζιχάλι (=αναφορά), των κατοίκων της Σιάτιστας προς τον Αλή πασά: «Μολυσμένοι… περιπλανώνται εις τα βουνά και αφ’ ου αποθνήσκουν… απομένουν άθαφτοι…».

Το 1815 στο Δέλβινο εκδηλώθηκε πανώλη και ο Αλή πασάς αποφασίζει να αποκλείσει την πόλη. Τα στρατεύματά του την περικυκλώνουν και απαγορεύουν οποιαδήποτε επικοινωνία με τους κατοίκους της. Όσοι είχαν προσβληθεί από την πανώλη, περιορίζονται σ’ ένα κατάλυμα που είχε φτιαχτεί ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό.
Στην Κέρκυρα, εκδηλώθηκε πανώλη στα τέλη του 1815, πολλά χρόνια μετά την προηγούμενη εκδήλωσή της (17ος αιώνας). Απαγορεύτηκε η επικοινωνία των περιοχών του νότιου τμήματος του νησιού, όπου εκδηλώθηκε η ασθένεια με την υπόλοιπη Κέρκυρα, ενώ ένα ολόκληρο χωριό, ο Μαραθιάς, κάηκε (!), για να αντιμετωπισθεί η νόσος.
Τον χειμώνα του 1816, δυο Κεφαλλονίτες επιστρέφοντας στο νησί τους μετά από εποχική απασχόληση στην Αλβανία, συνάντησαν στον δρόμο τους τα πτώματα δύο ανθρώπων που είχαν πεθάνει από πανώλη. Οι Κεφαλλονίτες αφαίρεσαν τα πανωφόρια των νεκρών και έτσι η πανώλη μεταφέρθηκε στο νησί τους, προκαλώντας όχι μόνο τον θάνατο των ίδιων, αλλά και πολλών ακόμα συντοπιτών τους. Το 1816, αναφέρεται ακόμα εμφάνιση της πανώλης σε Γιάννενα, Άρτα, Κέρκυρα, Κρήτη και Λάρισα.
Το παράδειγμα των Φιλιατών Θεσπρωτίας, είναι χαρακτηριστικό για τα ολέθρια αποτελέσματα που έχουν η άγνοια και η τυφλή προσκόλληση στη θρησκεία.
Ο γνωστός Γάλλος περιηγητής, διπλωμάτης και γιατρός Φρανσουά Πουκεβίλ (1770-1838), που έζησε πολλά χρόνια στη χώρα μας, βρέθηκε στις αρχές του 1814 στους Φιλιάτες, όπου κατοικούσαν, όπως γράφει, πολλοί «περήφανοι Σκιπετάρηδες». Η πανούκλα (πανώλη), είχε αρχίσει να πλήττει την όμορφη κωμόπολη. Ο Πουκεβίλ, εξουσιοδοτημένος από τον Αλή πασά θέλησε να τους δώσει στους κατοίκους της ιατρικές συμβουλές, για το πώς θα μπορούσαν να προφυλαχθούν απ’ αυτή και την εξάπλωσή της. Συγκέντρωσε «τους γέροντες και όσους από τους σημαντικούς της πόλης βρίσκονταν εκεί» και τους είπε, να ιδρύσουν ένα λοιμοκαθαρτήριο, με λίγα χρήματα.

10_IOYNIOY_1854
800px-Ioannis_Bouros



Η παρέμβαση του δερβίση των Φιλιατών, ήταν καταλυτική:
«Τι είναι η πανούκλα αδέλφια μου; Είναι μία από τις 360 πύλες του Παραδείσου του πέφτει και που ο καθένας μας οφείλει να προσπαθήσει να σηκώσει και πάλι. Στο κακό αυτό πρέπει να σταθούμε όρθιοι και μπροστά και όχι, όπως οι Φράγκοι, πίσω από τα κάγκελα του λοιμοκαθαρτηρίου. Αν αυτή η πανούκλα έρθει, πάει να πει πως το πεπρωμένο ήταν να έρθει. Αν το πεπρωμένο το θέλει να γίνει έτσι, θα γίνει έτσι. Όμως, έχω την πεποίθηση ότι δεν θα γίνει τίποτα απ’ όλα αυτά». Οι παρευρισκόμενοι, χειροκρότησαν τα λόγια του δερβίση και αγνόησαν τις συμβουλές του Πουκεβίλ. Το αποτέλεσμα, ήταν τραγικό. Τον Ιούνιο του 1814, 110 μέρες μετά την εμφάνιση της πανούκλας στους Φιλιάτες, από τους 2.800 κατοίκους τους, επέζησαν μόνο 130, που «από τους πόνους έμοιαζαν σαν τα είχε κυριεύσει μια βλακεία και αναισθησία ζωής», γράφει ο Πουκεβίλ, που συμπληρώνει ότι οι Φιλιάτες πλέον κείτονται σε ερείπια…

Από το 1817 ως το 1819, επιδημίες πανώλης έπληξαν την Κωνσταντινούπολη, κυρίως, αλλά και τη Σμύρνη και την Κρήτη. Το 1822, η πανώλη περιορίστηκε στη Βόρεια Ελλάδα και στον οθωμανικό στρατό ο οποίος κατέβηκε προς τον νότο για να «χτυπήσει» τους επαναστάτες. Το 1823-24, έπληξε το Ναύπλιο επιδημία, που πιθανότατα ήταν εξανθηματικός τύφος και ευλογιά. Τότε πέθανε στην πελοποννησιακή πόλη (1824) και ο Βενιαμίν Λέσβιος, σημαντικός εκπρόσωπος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που είχε γεννηθεί το 1758 στο Πλωμάρι της Λέσβου. Από το 1824 ως το 1829, μια φοβερή επιδημία ευλογιάς που έπληξε ολόκληρη την Ευρώπη, έφτασε ως την Κωνσταντινούπολη. Ανάμεσα στα θύματά της ήταν και ο μεγαλύτερος γιος του σουλτάνου Μαχμούτ Β’.

Όταν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ, αποβιβάστηκαν στην Πελοπόννησο, έφεραν μαζί τους και την πανώλη, που σε ενδημική κατάσταση βρισκόταν στην Αίγυπτο. Οι Ευρωπαίοι γιατροί που συνόδευαν του Ιμπραήμ, είχαν σφοδρή διαμάχη μεταξύ τους, για το αν επρόκειτο για τυφοειδή πυρετό ή πανώλη. Στον ελληνικό πληθυσμό, η αρρώστια πέρασε αργότερα με την ανταλλαγή αιχμαλώτων. Η Αίγινα το 1828, χτυπήθηκε από επιδημία, που δεν είναι όμως βέβαιο ότι ήταν πανώλη. Αντίθετα, η πανώλη θέριζε τον πληθυσμό γειτονικών με το νησί περιοχών.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας, που είχε ήδη γίνει κυβερνήτης της Ελλάδας, πήρε μια σειρά από μέτρα: σύσταση υγειονομείων, προσδιορισμό καθαρτηρίων ζωνών, καθαριότητα και άλλα αντιμολυσματικά μέτρα. Στο πρώτο υγειονομείο, αυτό των Σπετσών, διορίστηκε υγειονόμος ο Ιωάννης Κωλέττης, που ήταν γιατρός και, όπως γνωρίζουμε, έφτασε να γίνει πρωθυπουργός του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Την απομόνωση της Ύδρας, ο Ιωάννης Καποδίστριας, την ανέθεσε στον αδελφό του Βιάρο, ο οποίος στις 2 Μαΐου 1828 απέκλεισε το νησί με στρατιωτική ζώνη που απαγόρευε την επικοινωνία με την Πελοπόννησο και απέκλεισε τους προσβληθέντες. Η αυστηρότητα που επέδειξε όμως , προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στον πληθυσμό του νησιού, που εκτός απ’ όλα τ’ άλλα έβλεπε και το εμπόριό του να καταρρέει.

Το 1837, η πανώλη χτύπησε τον Πόρο. Σημαντική ήταν η προσφορά στους κατοίκους του νησιού που είχαν νοσήσει, του ιατροφιλόσοφου Πέτρου Ηπίτη (1795-1861), Φιλικού και συνεργάτη του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Ο Ηπίτης, που είχε σπουδάσει στο Βουκουρέστι και τη Βιέννη, χρησιμοποιούσε, για πρώτη φορά μάλλον, ως μέσο απολύμανσης χλωρίνη. Αν και όλα τα ελληνικά λεξικά δέχονται ότι πρόκειται για τη γνωστή μας χλωρίνη, εμείς διαφωνούμε.
Η χλωρίνη, είναι σήμα κατατεθέν μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας, από το 1951. Πρόκειται για υποχλωριώδες νάτριο, τις απολυμαντικές ικανότητες του οποίου ανακάλυψε ο Λουί Παστέρ (1822-1895). Συνεπώς, η χλωρίνη του Ηπίτη, ήταν μάλλον χλώριο. Ο Παργινός ιατροφιλόσοφος, είχε έντονη διαφωνία με τον αρχίατρο του Όθωνα Βίμπερ και τον Γάλλο γιατρό Δουμόν, που επίσης είχε σταλεί στον Πόρο, για τον τρόπο και τα μέσα που χρησιμοποιούσαν στην αντιμετώπιση της πανώλης.
Οι τελευταίες αναφορές για πανώλη του 19ο αιώνα, είναι το 1838 (Θεσσαλονίκη, Διδυμότειχο) και το 1839 (Πήλιο).

panoukla
ΠΟΥΚΕΒΙΛ


Η χολέρα στον Πειραιά (1854)
Η μεγαλύτερη επιδημία που έπληξε το, ανεξάρτητο πλέον ελληνικό κράτος, ήταν η χολέρα που έκανε την εμφάνιση της στον Πειραιά το 1854. Τότε την πόλη κατείχαν γαλλοβρετανικά στρατεύματα, τα οποία, πιθανότατα, μετέδωσαν την ασθένεια στην πόλη που είχε 25.000 κατοίκους, 15.000 απ’ τους οποίους ήταν ξένοι στρατιώτες.
Στις 6 Ιουλίου 1854, ο Υπαστυνόμος Π.Γ. Μελάς, πληροφόρησε τον Υπουργό Εσωτερικών Ρήγα Παλαμήδη, ότι υπάρχουν τρεις Έλληνες νεκροί ενώ για τους Γάλλους «δεν μπορούμε να μάθουμε διότι τους θάπτουν πολύ μυστικά».

Στις 7 Ιουλίου 1854, ο Αστυνόμος Πηζιόνης, ενημερώνει τον Υπουργό Εσωτερικών ότι από τους 140 ασθενείς που νοσηλεύονται στο Γαλλικό νοσοκομείο, οι 30 πάσχουν από χολέρα.
Από επιστολή του προξένου Ν. Βιτάλη, μαθαίνουμε ότι εκείνη την εποχή «… η χολέρα κάμνει θραύσιν εις το Avignano (πρόκειται μάλλον για τη γαλλική πόλη Αβινιόν)».
Οι Γάλλοι έκρυβαν τον πραγματικό αριθμό των θυμάτων. Η χολέρα άρχισε να εξαπλώνεται στον Πειραιά και η κυβέρνηση με Διάταγμα της 7ης Ιουλίου 1854 «περί μέτρων προς πρόληψιν της χολέρας», απαγόρευσε την μετάβαση από την Πειραιά σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της χώρας. Μόνο οι απόλυτα υγιείς πολίτες, αφού παρουσιαστούν στην Αστυνομία και εξετασθούν από δημοτικό γιατρό, που οφείλει να βεβαιώσει εγγράφως την ακριβή κατάσταση του εξεταζομένου, μπορούν να αναχωρήσουν εντός μίας ώρας το πολύ από την έκδοση της άδειας, από τον Πειραιά. Φυσικά πάρθηκαν και διάφορα μέτρα, όπως η ίδρυση υγειονομείου δεύτερης τάξης στο Φάληρο και προσωρινού υγειονομείου στο Φάληρο.

Σημαντική στην προσπάθεια για την καταπολέμηση της χολέρας, ήταν η συμβολή του γιατρού Κ. Π. Βουσάκη, ο οποίος εφάρμοσε την θεραπευτική μέθοδο «των απανταχού της Ευρώπης και παρ’ όλων μέχρι τούδε παραδεδεγμένην», που περιελάμβανε τη χρήση σκευασμάτων οπίου, αιθέρα, οινοπνεύματος, καμφοράς, εντριβές κλπ.
Παρ’ όλα τα μέτρα της κυβέρνησης, η χολέρα έφτασε στη Σύρο και τον Οκτώβριο του 1854 στην Αθήνα.
Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας και του Πειραιά, έτρεχαν πανικόβλητοι στα χωριά της Αττικής για να γλιτώσουν. Στην Αθήνα, παρέμειναν 20.000 κάτοικοι, οι φτωχότεροι. 1.000 απ’ αυτούς, πέθαναν από χολέρα μεταξύ Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 1854. Εφιαλτικός ήταν ο Νοέμβριος του 1854. Μεταξύ 10 και 22 Νοεμβρίου 1854, πέθαναν από χολέρα στην Αθήνα 453 άτομα!

Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 3.000 ήταν τα θύματα της επιδημίας χολέρας του 1854 στη χώρα μας. Ο λογοτέχνης και νομικός Εμμανουήλ Λυκούδης (1854-1925), περιγράφει συγκλονιστικές σκηνές της επιδημίας σε διήγημα του, όπου αποκαλεί τη χολέρα «Η Ξένη του 1854»!

holera2
hqdefault



Τα πρώτα νοσοκομεία του ελληνικού κράτους
Η φοβερή πανώλη του 1347-1351, οδήγησε στη δημιουργία υγειονομικών δομών προστασίας και απομόνωσης, των λοιμοκαθαρτηρίων (lazarets) και την αυστηρή εσωτερική αστυνόμευση των περιοχών που πλήττονταν από αυτή. Το όνομα lazaret, προέρχεται από τον φτωχό Λάζαρο του Ευαγγελίου και από το όνομα του μεσαιωνικού θρησκευτικού τάγματος «Hospitaliers de St. Lazare», που δημιουργήθηκε αρχικά στα Ιεροσόλυμα από τους Σταυροφόρους το 1119 και στη συνέχεια επεκτάθηκε και στην Ευρώπη.

Από τις ευρωπαϊκές χώρες, πρώτη η Βενετία δημιούργησε λοιμοκαθαρτήριο, χώρο απομόνωσης και υποβολής σε κάθαρση πλοίων, ταξιδιωτών και εμπορευμάτων, στο μικρό νησί της Παναγίας της Ναζαρέτ.

Στο Ηράκλειο της ενετοκρατούμενης Κρήτης, δημιουργήθηκε το 1456 το πρώτο λοιμοκαθαρτήριο στον ελλαδικό χώρο. Ακολούθησαν στις αρχές του 17ου αιώνα τα Χανιά, το Ρέθυμνο, η Σητεία και η Ιεράπετρα.
Λοιμοκαθαρτήρια δημιουργήθηκαν και στα Επτάνησα κατά τη βενετοκρατία, ενώ αργότερα, επί αγγλοκρατίας ανακαινίστηκαν και επεκτάθηκαν.
Στην Οθωμανική αυτοκρατορία, μόνο οι ημιανεξάρτητοι Αλή πασάς και Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου, ίδρυσαν λοιμοκαθαρτήρια τη δεύτερη δεκαετία του 19ου αιώνα.
Σε κεντρικό επίπεδο, μόλις στα μέσα του 19ου αιώνα η Οθωμανική αυτοκρατορία υιοθέτησε μέτρα υγειονομικής προστασίας…
Στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, λοιμοκαθαρτήρια ιδρύθηκαν: το 1835 στον Πειραιά, το 1836 στην Ταράτσα Λαμίας, στη Σκιάθο και την Αίγινα το 1838, στη Νέα Μιντζέλα, το Μακρυνόρος και την Αμαλιάπολη το 1839 και στη Θήρα και τη Νάξο το 1840.

Τα λοιμοκαθαρτήρια, ήταν γνωστά και ως λαζαρέτα.
Έτσι, πολλές νησίδες κοντά ή μέσα σε λιμάνια, ακόμα και στα άκρα ακτών στη χώρα μας, είχαν ή έχουν ακόμα το όνομα Λαζαρέτο. Ενδεικτικά, η νησίδα Γούβινο (αρχ. Ταραχίαι), στην ανατολική ακτή της Κέρκυρας, νησίδα στο νότιο άκρο του Πόρου και άλλη νησίδα στο λιμάνι της Ιθάκης, ονομάζονται σήμερα Λαζαρέτο.
Μορφές νοσοκομειακής οργάνωσης, δεν ήταν άγνωστες στην προεπαναστατική Ελλάδα, ενώ κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, δημιουργήθηκαν προσωρινά ή μόνιμα νοσοκομεία για τους αγωνιστές, συχνά σε μοναστήρια. Με την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, γίνεται επιτακτική η ανάγκη για την ίδρυση νοσοκομείων. Το έργο «Περί νοσοκομείων Σχεδίασμα», του Ιωάννη Βούρου, που εκδόθηκε το 1831, θέτει τους βασικούς κανόνες για την οικοδόμηση και λειτουργία νοσοκομείων. Ο Ι. Βούρος, υπήρξε αργότερα Γραμματέας του Ιατροσυνεδρίου, ένας από τους πρώτους προέδρους της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών και καθηγητής της ειδικής και κλινικής Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ως πρώτο δημοτικό νοσοκομείο της νεότερης Ελλάδας, φέρεται το «Βαρδάκειον και Πρώιον Νοσοκομείον Σύρου «Ελπίς», που άρχισε να λειτουργεί το 1825, με χρήματα που συγκεντρώθηκαν από έρανο μεταξύ εύπορων προσφύγων που είχαν συγκεντρωθεί στη Σύρο από τη Χίο, τη Σμύρνη, τα Ψαρά, την Κρήτη και άλλες πόλεις της Μ. Ασίας.

Το πρώτο νοσοκομείο μετά την Ανεξαρτησία, ιδρύθηκε το 1834 στην Αθήνα, στη σημερινή περιοχή Μακρυγιάννη. Επρόκειτο για το Στρατιωτικό Νοσοκομείο, τα σχέδια του οποίου έγιναν από τον Γερμανό Υπολοχαγό του Μηχανικού William Weiler.
Ακολούθησε η ανέγερση του νοσοκομείου «Ελπίς», που ολοκληρώθηκε το 1841, σε σχέδια του Γερμανού αρχιτέκτονα Friedrich Stanffert. Η λειτουργία του, άρχισε τον Μάρτιο του 1842.
Από το 1835, άρχισε να λειτουργεί στην Αθήνα και Μαιευτήριο, υπό τη διεύθυνση του Ν. Κωστή. Ωστόσο, οι πρώτες γυναίκες άρχισαν να προσέρχονται για να γεννήσουν σ’ αυτό, στις αρχές του 1837! Από την 1η Ιανουαρίου 1837 ως το τέλος του 1838, το Μαιευτήριο δέχτηκε 51 εγκύους. 33 έγγαμες και 18 άγαμες. Μόνο μία γυναίκα πέθανε εξαιτίας «ανίατης φθοράς εσωτερικών οργάνων» και 2 μωρά. Συνολικά, γεννήθηκαν τότε 52 μωρά (προφανώς κάποια ήταν δίδυμα).
Το 1854, άρχισε να λειτουργεί το Οφθαλμιατρείο, υπό τη διεύθυνση του Ανδρέα Αναγνωστάκη, το 1857 η Αστυκλινική, το 1897 το «Αρεταίειον», το 1887 το «Δρομοκαΐτειο» και το 1900 το νοσοκομείο παίδων «Αγία Σοφία».

Επίλογος
Εκτός από τις επιδημίες που αναφέραμε, υπήρχαν βέβαια και άλλες μεταδοτικές ασθένειες που έπληξαν τη χώρα μας τον 19 αιώνα. Η λύσσα, τα παιδιατρικά νοσήματα (ιλαρά, οστρακιά, διφθερίτιδα), ο τύφος που «χτύπησε» την Αθήνα το 1894, η ευλογιά, η ελονοσία (μαλάρια), η φυματίωση κλπ.
Οι πρόοδοι της επιστήμης, το υψηλό επίπεδο των Ελλήνων γιατρών, πολλοί απ΄ τους οποίους σπούδασαν στο εξωτερικό και η βελτίωση των συνθηκών ζωής σε πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά, συνέβαλαν σημαντικά στον περιορισμό ή την πλήρη εξάλειψη τους.
Πηγές: ΜΑΡΙΑ-ΚΟΡΑΣΙΔΟΥ, «Όταν η αρρώστια απειλεί», Εκδόσεις «τυπωθήτω», Γ. Δαρδανός, 2002.
Κώστας Π. Κωστής, «ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΠΑΝΩΛΗΣ», ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ, 2013.
Φ.Κ.Ο. ΠΟΥΚΕΒΙΛ, «ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ-ΗΠΕΙΡΟΣ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΦΟΙ ΤΟΛΙΔΗ, 1994.

Πηγή: Protothema.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Σάββατο, 14 Μαρτίου 2020 20:12

Σχετικά Άρθρα

  • Η5Ν1: Η γρίπη των πουλερικών, με 55% θνητότητα, είναι η επόμενη πανδημία; - SOS από τον καθηγητή Ζαούτη
    Η5Ν1: Η γρίπη των πουλερικών, με 55% θνητότητα, είναι η επόμενη πανδημία; - SOS από τον καθηγητή Ζαούτη

    Τον κώδωνα του κινδύνου για την γρίπη των πουλερικών -που έχει ονομαστεί ως Η5Ν1 – κρούει ο πρώην πρόεδρος του ΕΟΔΥ Θεοκλής Ζαούτης, ο οποίος προειδοποιεί για νέα πανδημία, με πιο επικίνδυνα χαρακτηριστικά σε σχέση με τον κορονοϊό. Και αυτό γιατί ο Η5Ν1 παρουσιάζει 55% θνητότητα.

    Τα πρώτα κρούσματα πριν από δύο χρόνια

    Ο καθηγητής Ιατρικής και Επιδημιολογικίας στο ΕΚΠΑ και πρώην πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, σε τηλεοπτική του συνέντευξη τόνισε στο Action24 ότι η ανθρωπότητα είναι μπροστά στο ξέσπασμα μιας νέας πανδημίας, που έχει πιο επικίνδυνα στοιχεία.

    Ο Η5Ν1 είναι ένας ιός που εντοπίστηκε στην Ευρώπη το 2022, καθώς δύο εργάτες ανειχνεύτηκαν θετικοί, ενώ προηγουμένως συμμετείχαν σε αντιμετώπιση εστίας γρίπης σε πουλερικά στην Ισπανία. Αμφότεροι δεν εμφάνισαν συμπτώματα, ούτε ο ιός βρέθηκε σε μεγάλη ποσότητα στα δείγματα, ενώ κάτι παρόμοιο ισχύει και για έναν ασθενή στην Αγγλία, ο οποίος είχε πάπιες που εμφάνισαν νοσηρότητα και θανάτους από τον Η5Ν1.

    Προς το παρόν, οι έρευνες έχουν δείξει ότι η μετάδοση του στον άνθρωπο συμβαίνει δύσκολα, καθώς απαιτεί στενή επαφή χωρίς προφυλάξεις με τα πτηνά που νοσούν, καθώς και με μολυσμένο περιβάλλον. Πάντως, αν ένας άνθρωπος νοσήσει, τότε τα πράγματα γίνονται ιδιαίτερα δύσκολα.

    «Πανδημία υπάρχει όταν ένας ιός μπορεί να κολλήσει από άνθρωπο σε άνθρωπο»

    Με δηλώσεις του στο Action24, o Θεοκλής Ζαούτης ξεκαθάρισε ότι πολλοί ιοί είναι υπό παρακολούθηση, ωστόσο αυτοί που οδηγούν σε πανδημία είναι όσοι μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο.

    «Σε νέα πανδημία θα μας οδηγήσουν οι αναπνευστικοί ιοί, οι οποίοι μεταδίδονται με διάφορους τρόπους, όπως ο βήχας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Ιατρικής.

    «Το κλειδί για να εκτιμήσουμε τον κίνδυνο για την πανδημία, είναι το πώς μεταδίδεται ο ιός. Η γρίπη, από τις αρχές του αιώνα, είναι ο ιός που μεταλλάσσεται διαρκώς. Θυμόμαστε χαρακτηριστικά το 1918 τη μεγάλη ισπανική πανδημία και, η αλήθεια είναι, πως από αυτόν τον ιό περιμέναμε την επόμενη πανδημία, αλλά μάς ήρθε ο κορονοϊός» υπογράμμισε στη συνέχεια.

    «Επειδή γίνεται συζήτηση για ένα στέλεχος της γρίπης, των πτηνών, αυτός ο ιός είναι υπό παρακολούθηση παγκοσμίως, επειδή μπορεί να μεταφερθεί από τα πτηνά στα θηλαστικά, στις αγελάδες. Έχει κάνει αυτό το βήμα και εμείς, εξάλλου, είμαστε θηλαστικά» πρόσθεσε.

    «Μάλιστα, έχουν μολυνθεί άνθρωποι που βρίσκονται κοντά σε αυτά τα ζώα, με τη θνησιμότητα να αγγίζει το 55%. Υπάρχουν ελάχιστα κρούσματα, αλλά δεν υπάρχει ένδειξη ότι αυτή η γρίπη μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο» σημείωσε ο πρώην πρόεδρος του ΕΟΔΥ.

    Πηγή: Ethnos.gr
  • Η νέα πανδημία είναι προ των πυλών – Δραματική έκκληση ΠΟΥ για αυξημένη ετοιμότητα των συστημάτων υγείας
    Η νέα πανδημία είναι προ των πυλών – Δραματική έκκληση ΠΟΥ για αυξημένη ετοιμότητα των συστημάτων υγείας

    Νέα έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Παρακολούθησης Ετοιμότητας (GPMB) παρουσιάστηκε στην 15η Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής για την Υγεία στο Βερολίνο και αποκαλύπτει πληθώρα κινδύνων που αυξάνουν την πιθανότητα νέων πανδημιών

    Πρόσφατες επιδημίες του ιού Marburg, της Mpox και του τελευταίου στελέχους της γρίπης των πτηνών (H5N1) υπενθυμίζουν έντονα την ευαλωτότητα του κόσμου σε πανδημίες. Μόνο το 2024 έχουν ήδη σημειωθεί 17 επιδημίες επικίνδυνων ασθενειών, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Κάθε νέα επιδημία αποκαλύπτει αδυναμίες στην παγκόσμια ετοιμότητα για πρόληψη μιας νέας πανδημίας, με τον ΠΟΥ να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την προετοιμασία των υγειονομικών συστημάτων.

    Νέα έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Παρακολούθησης Ετοιμότητας (GPMB) παρουσιάστηκε στην 15η Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής για την Υγεία στο Βερολίνο και αποκαλύπτει πληθώρα κινδύνων που αυξάνουν την πιθανότητα νέων πανδημιών. Συγκεκριμένα, περιγράφει 15 βασικούς παράγοντες κινδύνου για πανδημίες, οι οποίοι κατηγοριοποιούνται σε πέντε ξεχωριστές ομάδες: κοινωνικοί, τεχνολογικοί, περιβαλλοντικοί, οικονομικοί και πολιτικοί.

    Το GPMB, μια πρωτοβουλία που υποστηρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Παγκόσμια Τράπεζα, παρακολουθεί τους παράγοντες κινδύνου πανδημίας και επιβλέπει την παγκόσμια ετοιμότητα. Η έκθεση τονίζει την επείγουσα ανάγκη να κατανοηθεί η παγκόσμια ευαλωτότητα σε απειλές και καλεί για μια ριζική αναπροσαρμογή της συλλογικής προσέγγισης στην προετοιμασία για πανδημίες.

    Η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ και εντός των χωρών, οι ανισότητες, η εντατική κτηνοτροφία και η πιθανότητα μετάδοσης ασθενειών από τον άνθρωπο στα ζώα είναι μερικές από τις κύριες απειλές που αναφέρονται στην έκθεση. Η έκθεση επίσης εντοπίζει νέους κινδύνους, εκτός από τους γνωστούς και διαχρονικούς. Η ψηφιακή συνδεσιμότητα επέτρεψε στους επιστήμονες να αναλύουν και να κοινοποιούν τα δεδομένα των παθογόνων γρήγορα και να προσαρμόζουν τις απαντήσεις τους με ταχύτερο ρυθμό. Ωστόσο, αυτό το ψηφιακό αποτύπωμα εκθέτει τα συστήματα υγείας και τις κοινωνίες σε κινδύνους. Οι κυβερνοεπιθέσεις, οι αυξημένες απειλές για τη βιοασφάλεια και η ταχεία διάδοση παραπληροφόρησης αυξάνουν τον κίνδυνο μιας πανδημίας, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

    «Η επόμενη πανδημία δεν θα περιμένει να τελειοποιήσουμε τα συστήματά μας», δήλωσε η Joy Phumaphi, Πρόεδρος του GPMB και πρώην Υπουργός Υγείας της Μποτσουάνα. «Πρέπει να επενδύσουμε τώρα σε ανθεκτικά και δίκαια συστήματα πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, ώστε να αντέξουμε τις προκλήσεις του αύριο».

    Η έκθεση εντοπίζει τους πολύπλοκους και αλληλεξαρτώμενους παράγοντες που διαμορφώνουν τον κίνδυνο πανδημιών. Ωστόσο, τονίζει επίσης ότι η προθυμία να εισαχθεί ευελιξία στην αντίδραση, να προστατευθεί προληπτικά η κοινωνία και να γίνουν επενδύσεις σε συνεργατικές προσπάθειες μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο και να ενισχύσει την ετοιμότητα.

    Για να προστατευθούν αποτελεσματικά, όλα τα έθνη πρέπει να ενισχύσουν τα συστήματα υγείας τους, να δώσουν προτεραιότητα στην κοινωνική προστασία και να διασφαλίσουν ότι οι βασικές υγειονομικές υπηρεσίες είναι διαθέσιμες σε όλες τις κοινότητες, ιδιαίτερα στις πιο ευάλωτες και μειονεκτικές. Το ΑΕΠ από μόνο του δεν αποτελεί μέτρο ανθεκτικότητας σε μια πανδημία.

    Η προετοιμασία θα πρέπει να περιλαμβάνει στρατηγικές που καλύπτουν τις διασυνδέσεις της ανθρώπινης, ζωικής και περιβαλλοντικής υγείας. Η έκθεση καλεί για αυξημένη συνεργασία μεταξύ των τομέων για την άμβλυνση των κινδύνων που σχετίζονται με πανδημίες, αναγνωρίζοντας ότι η υγεία ενός τομέα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υγεία των άλλων.

    «Έχουμε ένα στενό παράθυρο ευκαιρίας να επανεξετάσουμε την παγκόσμια ετοιμότητα: να αξιολογήσουμε τους κινδύνους που εκτείνονται πέρα από τον τομέα της υγείας και να αντιμετωπίσουμε μερικούς από αυτούς πιο προληπτικά, προσαρμοσμένοι σε κάθε πλαίσιο», δήλωσε η κ. Κολίντα Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς, επίσης Πρόεδρος του GPMB και πρώην Πρόεδρος της Κροατίας. «Η επαγρύπνηση, η προσαρμοστικότητα και η συνεργασία πρέπει να καθορίσουν την προετοιμασία μας τώρα, ώστε να είναι ενσωματωμένα στην αντίδραση».

    Η έκθεση παρέχει ένα πλαίσιο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής ώστε να προσαρμόσουν τις υπάρχουσες στρατηγικές υγείας και να ενισχύσουν τα προστατευτικά μέτρα ενάντια σε μελλοντικές πανδημίες. Τι σημαίνει αυτό; Τακτική αναθεώρηση των σχεδίων πρόληψης και αντίδρασης και ευελιξία ώστε να ανταποκρίνονται σε όλες τις καταστάσεις. Η επόμενη πανδημία δεν θα ακολουθήσει την ίδια πορεία με την Covid-19, σύμφωνα με την έκθεση, αλλά τα μαθήματα από αυτήν την εμπειρία πρέπει να καθοδηγούν, χωρίς να καθορίζουν, την προετοιμασία.

    Η ανθεκτικότητα σε μελλοντικές υγειονομικές κρίσεις εξαρτάται από την επένδυση στην έρευνα και την ανάπτυξη, τη βελτιωμένη τεχνολογία, τις δίκαιες υγειονομικές υποδομές και την ενισχυμένη κατανόηση της δυναμικής φύσης όλων των παραγόντων κινδύνου πανδημιών. Στον σημερινό διασυνδεδεμένο κόσμο, η παγκόσμια κοινότητα πρέπει να αναλάβει συλλογική ευθύνη για την πρόληψη και την αντίδραση σε ασθένειες, αντί να θεωρεί την ετοιμότητα ως δραστηριότητα σε επίπεδο μεμονωμένης χώρας ή τομέα.

    Πηγή: Ygeiamou.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΠΕ-ΕΡΑ/ SALVATORE DINOLFI

  • «Αναπόφευκτη μία νέα πανδημία όπως ο κορονοϊός» - Προειδοποιήσεις από τον αρχίατριο της Βρετανίας
    «Αναπόφευκτη μία νέα πανδημία όπως ο κορονοϊός» - Προειδοποιήσεις από τον αρχίατριο της Βρετανίας

    «Ανόητο να πιστεύει κανείς το αντίθετο», δήλωσε ο καθηγητής Κρις Γουίτι για το ενδεχόμενο μιας νέας πανδημίας.

    «Δεδομένη» χαρακτήρισε ο καθηγητής και αρχίατρος της Βρετανίας, Κρις Γουίτι, μια νέα πανδημία αντίστοιχη της Covid-19.

    «Πρέπει να υποθέσουμε ότι μια μελλοντική πανδημία της ίδιας κλίμακας θα συμβεί», είπε στο πλαίσιο δημόσιας έρευνας για τη διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού στο Ηνωμένο Βασίλειο.

    «Αυτό είναι σίγουρο. Θα ήταν επίσης ανόητο να μην υποθέσουμε ότι η ασυμπτωματική μετάδοση ενός θανατηφόρου ιού θα συνέβαινε ξανά», πρόσθεσε.

    Το βρετανικό ΕΣΥ (NHS), όπως και τα συστήματα υγείας σε όλο τον κόσμο, αντιμετώπισε μια «απολύτως καταστροφική κατάσταση» όταν ο ιός χτύπησε για πρώτη φορά το 2020. Η κατάσταση θα μπορούσε να ήταν «ουσιαστικά χειρότερη» αν δεν είχε εφαρμοστεί το lockdown, δήλωσε ο επικεφαλής ιατρός της Αγγλίας.

    Μεταξύ των άλλων συστάσεών του, ο Γουίτι είπε ότι οι αρχές θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ικανότητα διεξαγωγής γρήγορης επιστημονικής έρευνας και τη μείωση των ανισοτήτων στην υγεία.

    «Νομίζω ότι οι άνθρωποι πάντα, στην αρχή των πανδημιών, υποτιμούν ότι στην πραγματικότητα είναι η επιστήμη που θα τους βγάλει από το τούνελ, όχι όλα τα άλλα πράγματα. Τα υπόλοιπα κρατούν άμυνα μέχρι να κάνει τη δουλειά η επιστήμη», κατέληξε.

    Πηγή: iEidiseis.gr
  • Η πανδημία «γέρασε» τους εγκεφάλους των εφήβων - Τι δείχνει νέα μελέτη
    Η πανδημία «γέρασε» τους εγκεφάλους των εφήβων - Τι δείχνει νέα μελέτη

    Οι επιπτώσεις της πανδημίας στους εφήβους ήταν βαθιές – πολυάριθμες μελέτες έχουν καταγράψει προβλήματα με την ψυχική τους υγεία, την κοινωνική τους ζωή και πολλά άλλα.

    Τώρα, μια νέα μελέτη δείχνει ότι τα φαινόμενα αυτά προκάλεσαν στους εγκεφάλους ορισμένων εφήβων πολύ ταχύτερη γήρανση από το κανονικό: 4,2 χρόνια ταχύτερα στα κορίτσια και 1,4 χρόνια ταχύτερα στα αγόρια κατά μέσο όρο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.

    Σε σχέση με δύο προηγούμενες μελέτες σχετικά με την πανδημία Covid-19 και την επιταχυνόμενη γήρανση του εγκεφάλου στους εφήβους, η συγκεκριμένη είναι η πρώτη που συνεισφέρει λεπτομέρειες σχετικά με τις διαφορές γήρανσης ανά φύλο.

    «Τα ευρήματα αποτελούν ένα σημαντικό μήνυμα αφύπνισης σχετικά με την ευθραυστότητα του εφηβικού εγκεφάλου», δήλωσε στο CNNi η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ. Patricia K. Kuhl, συνδιευθύντρια του Ινστιτούτου για τη Μάθηση και τις Επιστήμες του Εγκεφάλου στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σιάτλ.

    Κατά την εφηβεία συντελείται σημαντική κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη, μαζί με ουσιαστικές αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Το πάχος του εγκεφαλικού φλοιού φυσιολογικά κορυφώνεται κατά την παιδική ηλικία, μειώνεται σταθερά κατά τη διάρκεια της εφηβείας και συνεχίζει να μειώνεται κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, έγραψαν οι συγγραφείς.

    Παρακολούθηση 68 περιοχών του εγκεφάλου

    Οι ερευνητές αρχικά σκόπευαν να παρακολουθήσουν τη συνήθη ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων με την πάροδο του χρόνου, ξεκινώντας με μαγνητικές τομογραφίες που οι συγγραφείς πραγματοποίησαν στους εγκεφάλους των συμμετεχόντων το 2018. Σχεδίαζαν να πραγματοποιήσουν άλλη η μια σάρωση το 2020, αλλά η πανδημία καθυστέρησε τη δεύτερη μαγνητική τομογραφία κατά τρία έως τέσσερα χρόνια – όταν οι 130 συμμετέχοντες με έδρα την πολιτεία της Ουάσινγκτον ήταν μεταξύ 12 και 20 ετών. Οι συγγραφείς απέκλεισαν τους εφήβους που είχαν διαγνωστεί με αναπτυξιακή ή ψυχιατρική διαταραχή ή που έπαιρναν ψυχοτρόπα φάρμακα.

    Η ομάδα χρησιμοποίησε τα δεδομένα της μαγνητικής τομογραφίας πριν από την πανδημία για να δημιουργήσει ένα «κανονιστικό μοντέλο» για το πώς 68 περιοχές του εγκεφάλου πιθανώς θα εξελίσσονταν κατά τη διάρκεια της τυπικής εφηβείας, με το οποίο θα μπορούσε να συγκρίνει τα δεδομένα της μαγνητικής τομογραφίας μετά την πανδημία και να δει αν αυτά απέκλιναν από τις προσδοκίες.

    Μεγαλύτερη επίδραση στα κορίτσια

    Η μελέτη αποκάλυψε επιταχυνόμενη λέπτυνση του φλοιού στους εγκεφάλους των εφήβων μετά την πανδημία, που εμφανίστηκε σε 30 περιοχές του εγκεφάλου και στα δύο ημισφαίρια και σε όλους τους λοβούς για τα κορίτσια, και σε δύο μόνο περιοχές για τα αγόρια. Ο επιπολασμός της λέπτυνσης ανήλθε στο 43% και 6% των μελετημένων περιοχών του εγκεφάλου για τα κορίτσια και τα αγόρια, αντίστοιχα.

    Οι περιοχές με τη μεγαλύτερη επιτάχυνση στην λέπτυνση μεταξύ των κοριτσιών έχουν συνδεθεί με κοινωνικές γνωστικές λειτουργίες, όπως η αναγνώριση και η επεξεργασία προσώπων και εκφράσεων, η επεξεργασία κοινωνικών και συναισθηματικών εμπειριών, η ικανότητα ενσυναίσθησης και συμπόνιας και η κατανόηση της γλώσσας, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι περιοχές που επηρεάστηκαν στους εγκεφάλους των αγοριών εμπλέκονται στην επεξεργασία αντικειμένων και προσώπων στο οπτικό πεδίο.

    Οι διαφορές μεταξύ των δύο φύλων θα μπορούσαν να οφείλονται στις διαφορετικές επιδράσεις των στρεσογόνων παραγόντων στα αγόρια έναντι των κοριτσιών με βάση το τι είναι σημαντικό για το καθένα, δήλωσαν οι συγγραφείς.

    Ένας παράγοντας που δεν γνωρίζουν ακόμη οι ερευνητές είναι αν αυτές οι επιδράσεις στον εγκέφαλο είναι μόνιμες, δήλωσε η Kuhl. «Ο εγκέφαλος δεν ανακάμπτει και δεν γίνεται πιο παχύς, το ξέρουμε αυτό, αλλά ένα μέτρο για το αν οι έφηβοι παρουσιάζουν ανάκαμψη μετά το τέλος της πανδημίας και την επιστροφή στην ομαλότητα, είναι αν ο εγκέφαλός τους λεπταίνει πιο αργά», πρόσθεσε. «Αν αυτό συνέβαινε, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι εγκέφαλοι των εφήβων έδειξαν κάποια ανάκαμψη. Αυτή είναι μια μελέτη που μπορούμε να κάνουμε στο μέλλον».

    Με πληροφορίες από: Study shows how the pandemic may have affected teens’ brains by Kristen Rogers, CNN

    Πηγή: Cnn.gr

  • Πανδημία: ECDC και EMA δεν είχαν προετοιμαστεί να αντιμετωπίσουν το «τσουνάμι» της Covid
    Πανδημία: ECDC και EMA δεν είχαν προετοιμαστεί να αντιμετωπίσουν το «τσουνάμι» της Covid

    Σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), είναι ακόμη πρόωρο να θεωρήσουμε ότι η ΕΕ είναι πλήρως προετοιμασμένη για να ανταπεξέλθει σε σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας

    Η υγειονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 αιφνιδίασε σε κάποιον βαθμό την ΕΕ. Παρότι, τελικά, οι δύο ενωσιακοί οργανισμοί με αρμοδιότητες στον τομέα της υγείας χειρίστηκαν ικανοποιητικά την κατάσταση, η πανδημία ανέδειξε και αδυναμίες και κενά που βρίσκονται στο στόχαστρο των πρόσφατων μέτρων που έλαβε η ΕΕ. Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε προχθές, Τετάρτη, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), είναι ακόμη πρόωρο να θεωρήσουμε ότι η ΕΕ είναι πλήρως προετοιμασμένη για να ανταπεξέλθει σε σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας.

    Οι δύο οργανισμοί της ΕΕ με αρμοδιότητες στον τομέα της υγείας —το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA)— βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή της αντίδρασης στην πανδημία COVID. Το ΕΕΣ επισημαίνει, ωστόσο, ότι το ECDC υποτίμησε αρχικά τη σοβαρότητα της κατάστασης θεωρώντας μικρή την πιθανότητα εξάπλωσης του ιού στην ΕΕ. Αναγνώρισε την ανάγκη ανάληψης άμεσης, στοχευμένης δράσης μόλις στις 12 Μαρτίου 2020, τρεις ημέρες δηλαδή μετά την επιβολή από την Ιταλία του εθνικού μέτρου του περιορισμού της κυκλοφορίας.

    «Όπως συνέβη και με πολλούς άλλους φορείς, η ορμή και η ταχύτητα με την οποία εισέβαλε στη ζωή μας η πανδημία COVID-19 υπερέβησαν κατά πολύ τις ικανότητες των οργανισμών της ΕΕ με αρμοδιότητες στον τομέα της υγείας», δήλωσε ο João Leão, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για τον έλεγχο. «Τέσσερα χρόνια μετά, τα συναχθέντα διδάγματα πρέπει να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη.»

    Το ECDC ξεκίνησε όντως να συλλέγει δεδομένα σχετικά με την πανδημία, όμως οι αριθμοί των νέων μολύνσεων που λάμβανε εξαρτιόνταν σε μεγάλο βαθμό από τη στρατηγική κάθε κράτους μέλους σχετικά με τους διαγνωστικούς ελέγχους. Το ίδιο ίσχυε και για τους αριθμούς των θανάτων που αποδίδονταν στη νόσο COVID-19. Το ΕΕΣ τονίζει ότι θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί εκτενέστερα περισσότερο αξιόπιστες τεχνικές, όπως η ανάλυση των συγκεντρώσεων του ιικού φορτίου στα λύματα. Επιπλέον, οι εκτιμήσεις κινδύνου, η καθοδήγηση και οι πληροφορίες του ECDC δημοσιεύθηκαν πολύ αργά σε ορισμένες περιπτώσεις. Λόγου χάριν, η καθοδήγηση σχετικά με τη χρήση προστατευτικών μασκών και την ιχνηλάτηση επαφών δημοσιεύθηκε μόλις τον Απρίλιο-Μάιο του 2020, δηλαδή προς το τέλος του πρώτου κύματος. Το ΕΕΣ υπογραμμίζει επίσης το γεγονός ότι αρκετές χώρες δεν έλαβαν υπόψη τις συμβουλές του ECDC, όπως καταδεικνύει η επιβολή παρατεταμένων ταξιδιωτικών περιορισμών, τους οποίους το ECDC δεν θεωρούσε αποτελεσματικούς.

    Όσον αφορά τον ΕΜΑ, το ΕΕΣ επισημαίνει ότι προσαρμόστηκε γρήγορα στην κατάσταση. Κατά τα πρώτα στάδια της πανδημίας, ο οργανισμός προσέγγισε πιθανούς φορείς ανάπτυξης εμβολίων και θεραπειών και έλαβε σειρά άλλων μέτρων για να επιταχύνει τη διαδικασία έγκρισης. Σύμφωνα με τους ελεγκτές και τις ελέγκτριες του ΕΕΣ, ο ΕΜΑ βοήθησε επίσης να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις σε φάρμακα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το μόνο ουσιαστικό πρόβλημα ήταν ότι δεν κατάφερε να προωθήσει με επιτυχία τις κλινικές δοκιμές σε επίπεδο ΕΕ.

    Αξιοποιώντας τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τα πρώτα στάδια της πανδημίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σειρά αποφάσεων και σχεδίων. Οι εντολές του ECDC και του ΕΜΑ αποσαφηνίστηκαν και ενισχύθηκαν, ενώ οι προτάσεις αναθεώρησης της φαρμακευτικής νομοθεσίας αποσκοπούν στην επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης νέων φαρμάκων. Τα μέτρα αυτά σίγουρα καλύπτουν ορισμένες ελλείψεις στην ικανότητα απόκρισης της ΕΕ σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας. Ωστόσο, το ΕΕΣ προειδοποιεί ότι, ως αποτέλεσμα, αυξήθηκε η πολυπλοκότητα του οργανωτικού πλαισίου. Η Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA) συστάθηκε το 2021, προκειμένου να επιβλέπει την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διανομή φαρμάκων, εμβολίων και άλλων προϊόντων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Ωστόσο, ορισμένες αρμοδιότητες και εξουσίες της προσομοιάζουν σε εκείνες του ECDC. Ως εκ τούτου, το ΕΕΣ καλεί τις δύο αυτές οντότητες να συνεργάζονται στενά, προς αποφυγή της άσκοπης επανάληψης εργασιών.

    Πηγή: Ygeiamou.gr
  • Ιός Mpox: Τι ξέρουμε για την επιδημία της ευλογιάς των πιθήκων
    Ιός Mpox: Τι ξέρουμε για την επιδημία της ευλογιάς των πιθήκων

    Υγειονομικός συναγερμός έχει σημάνει παγκοσμίως, για την ταχέως αυξανόμενη επιδημία του ιού Mpox, γνωστή ως ευλογιά των πιθήκων.

    Τα βασικά δεδομένα που σχετίζονται με τον ιό, παρουσιάζουν η η Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η Βιολόγος Παναγιώτα Ζαχαράκη με βάση πρόσφατη επιστημονική δημοσίευση στο έγκριτο περιοδικό JAMA.

    Το 2024 υπήρξαν περισσότερα από 17.000 ύποπτα (2863 επιβεβαιωμένα) κρούσματα Mpox σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο, με την πλειοψηφία στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Αυτό αντιπροσωπεύει αξιοσημείωτη επιτάχυνση σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.

    Ανησυχητικά, επεκτάθηκε τις τελευταίες εβδομάδες σε τουλάχιστον 4 αφρικανικές χώρες που δεν είχαν επηρεαστεί στο παρελθόν (Μπουρούντι, Κένυα, Ρουάντα και Ουγκάντα). Στις 13 Αυγούστου 2024, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής (Africa CDC) κήρυξαν την κατάσταση ως έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας για την ηπειρωτική ασφάλεια

    Η κήρυξη έκτακτης ανάγκης από τον ΠΟΥ

    Στις 14 Αυγούστου 2024, ο Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) δήλωσε την κατάσταση ως έκτακτης ανάγκης διεθνούς ενδιαφέροντος για τη δημόσια υγεία – γνωστό και ως PHEIC, επειδή είναι (1) έκτακτο γεγονός που (2) συνιστά κίνδυνο για τη δημόσια υγεία για άλλα κράτη μέσω της διεθνούς εξάπλωσης της νόσου και (3) δυνητικά απαιτεί συντονισμένη διεθνή αντίδραση.

    Τι συμβαίνει στο Κονγκό

    Τα τρέχοντα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό διαφέρουν πολύ από εκείνα της παγκόσμιας επιδημίας του 2022 της φυλογενετικής ομάδας (clade II), η οποία εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά σε πολύ μειωμένο επίπεδο. Η επιδημία Mpox του 2022 έχει εξαπλωθεί κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής μεταξύ ανδρών. Ως εκ τούτου, οι ενήλικες άνδρες επηρεάζονται σχεδόν αποκλειστικά. Η παγκόσμια επιδημία clade II είχε σχετικά χαμηλό κίνδυνο θνησιμότητας, κάτω από 1% συνολικά.

    Tώρα, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό αναφέρεται αρκετά μεγάλος αριθμός κρουσμάτων σε παιδιά που αποδίδονται στην κατηγορία I. Περισσότερο από το 50% των αναφερόμενων περιπτώσεων και η πλειονότητα των θανάτων αφορούν παιδιά μικρότερα των 5 ετών. Αν και οι επιβεβαιωτικές εξετάσεις δεν συνηθίζονται, αυτές οι λοιμώξεις εικάζεται ότι είναι η φυλογενετική ομάδα Ia, η οποία είναι ενδημική στην περιοχή.

    Μετάδοση και με ετεροφυλόφιλη σεξουαλική επαφή

    Οι επιδημιολόγοι έχουν επίσης καταγράψει ομάδες μετάδοσης που συνδέονται με ετεροφυλόφιλη σεξουαλική επαφή, κάτι που δεν ήταν μια κοινή παρατήρηση με την επιδημία του 2022 του clade Αυτές οι λοιμώξεις πιστεύεται ότι αποδίδονται σε μια νέα φυλογενετική ομάδα Ib. Ορισμένες αναφορές περιγράφουν τις περιπτώσεις clade Ib ως εμφανιζόμενες με διάχυτο εξάνθημα σε ολόκληρο το σώμα ή μακροχρόνιες βλάβες των γεννητικών οργάνων και κίνδυνο θανατηφόρου περιστατικού έως και 5% στους ενήλικες και 10% στα παιδιά. Υπάρχουν επίσης αναφορές αποβολών σε έγκυες. Δεδομένων αυτών των δημογραφικών προτύπων, φαίνεται πιθανό ότι νέοι τρόποι μετάδοσης (π.χ. μετάδοση στην οικία, ετεροφυλοφιλική επαφή για το clade Ib) συνεισφέρουν σημαντικά στην εξάπλωση, καθιστώντας αναγκαία μια πολύ διαφορετική προσέγγιση για την αξιολόγηση και τη μείωση του κινδύνου σε σύγκριση με την επιδημία του 2022.

    Η διεθνής εξάπλωση αφορά περιπτώσεις clade Ib σε χώρες, όπως στο Μπουρούντι, στη Ρουάντα, στο Κονγκό, στην Κένυα και στη Σουηδία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κένυα δεν μοιράζεται σύνορα με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με τις περιπτώσεις να ταξιδεύουν πρώτα μέσω της Ουγκάντα, ενώ οι περιπτώσεις του Μπουρούντι δείχνουν στοιχεία εξάπλωσης της κοινότητας. Το κρούσμα clade Ib στη Σουηδία αναφέρθηκε ότι ταξίδεψε πρόσφατα από μια πληγείσα περιοχή στην Αφρική, χωρίς να έχει δοθεί ακόμη περαιτέρω διευκρίνιση. Με συνεχή μετάδοση, η επιδημία θα επεκτείνει το γεωγραφικό της αποτύπωμα σε νέες χώρες και περιοχές. Κατά μερικούς ερευνητές, η φυλογενετική ομάδα Ib έχει δυναμική πανδημίας, μια κρίση που επαναλαμβάνεται στις αναφορές των μέσων ενημέρωσης. Αν και οι πληροφορίες εξακολουθούν να είναι περιορισμένες, το clade Ib μεταδέδεται διαφορετικά και μπορεί να αλλάξει περαιτέρω καθώς πολλαπλασιάζονται τα κρούσματα.

    Γιατί χρειάζεται συντονισμένη διεθνή δράση

    Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό δεν διαθέτει δυνατότητες θεραπείας και εμβόλια. Η χώρα αυτή αντιμετωπίζει και άλλα θέματα δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένων άλλων μολυσματικών ασθενειών Αυτό υπογραμμίζει την κρίσιμη ανάγκη για μια συντονισμένη διεθνή αντίδραση - μια ανάγκη που θα αυξηθεί μόνο εάν η επιδημία συνεχίσει να εξαπλώνεται. Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό υποφέρει από αυτό το ξέσπασμα για πάρα πολύ καιρό χωρίς την κατάλληλη προσοχή και βοήθεια, η οποία επεκτείνεται τώρα σε γειτονικές χώρες και πιθανώς πέρα ​​από αυτήν.

    Μήπως υπάρχει ανεπαρκής διεθνής δράση για διάφορους λόγους; Ο ΠΟΥ δημοσίευσε επίσης πρόσφατα το στρατηγικό του πλαίσιο για την ενίσχυση της πρόληψης και του ελέγχου του ιού Μpox (2024-2027), με στόχο την παροχή μιας πιο μακροπρόθεσμης, ολοκληρωμένης προσέγγισης, συμπεριλαμβανομένων συμβουλών για μέτρα πρόληψης και ελέγχου. Υπάρχει διεθνής προσπάθεια για εύρεση χρηματοδοτήσεων, ώστε να δοθούν εμβόλια και άλλες θεραπείες στις πληγείσες χώρες. Επίσης, η ευαισθητοποίηση από τον ΠΟΥ στοχεύει να προειδοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα να προετοιμαστεί και να ανταποκριθεί σε έκτακτα γεγονότα με κίνδυνο διεθνούς εξάπλωσης και την ανάγκη για συντονισμένη απόκριση έκτακτης ανάγκης.

    Σύμφωνα με τις αρχές της ισότητας και αλληλεγγύης, είναι σημαντική η συνεργασία ΠΟΥ και CDC της Αφρικής για να διευκολύνουν την ισότιμη πρόσβαση σε διαγνωστικά, θεραπείες και κυρίως στα εμβόλια, στο μέγιστο δυνατό βαθμό επειγόντως. Ο κόσμος δεν πρέπει να περιμένει νέους νόμους για να αντιμετωπίσουν την αναγκαία στροφή από τη φιλανθρωπία στην αυτάρκεια των απαραίτητων μέσων σε οικονομικά αδύναμες χώρες, οι οποίες αδυνατούν να διαχειριστούν την αρχή μίας εν δυνάμει πανδημίας.

    Τι ισχύει για το αντιικό φάρμακο Tecovirimat

    Τέλος, σύμφωνα με τη δημοσίευση στο περιοδικό Nature (16 Αυγούστου), φαίνεται ότι σε προκαταρκτικά στοιχεία μελέτης, το αντιιικό φάρμακο Tecovirimat δεν είναι αποτελεσματικό (δεν είναι δηλαδή καλύτερο σε σύγκριση με το placebo) ενάντια στη φυλογενετική ομάδα Ι της Mpox που μας απασχολεί τώρα. Ίσως αν ληφθεί σε αρχικά στάδια ή σε σοβαρή νόσο, μπορεί να υπάρξουν κάποια ενθαρρυντικά προστατευτικά αποτελέσματα.

    Πηγή: Cnn.gr
  • Mpox: Γιατί ο ΠΟΥ κήρυξε για δεύτερη φορά πανδημία – Ποιοι μπορούν να εμβολιαστούν στην Ελλάδα
    Mpox: Γιατί ο ΠΟΥ κήρυξε για δεύτερη φορά πανδημία – Ποιοι μπορούν να εμβολιαστούν στην Ελλάδα

    Νέο στέλεχος του ιού εξαπλώνεται σε χώρες που δεν είχαν αναφέρει ποτέ κρούσματα mpox. Ποιες ομάδες του πληθυσμού μπορούν να κάνουν το εμβόλιο και ποια είναι η διαδικασία.

    Για δεύτερη φορά σε διάστημα δύο ετών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την mpox καθώς ένα νέο στέλεχος της ιογενούς ασθένειας προκαλεί χιλιάδες κρούσματα στην Αφρική και απειλεί να εξαπλωθεί σε άλλες ηπείρους.

    Την Πέμπτη (15/8), δε, επιβεβαιώθηκε το πρώτο κρούσμα σε ευρωπαϊκό έδαφος. το Η κήρυξη «κατάσταση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης διεθνούς ανησυχίας» είναι το ανώτατο επίπεδο συναγερμού, το οποίο αντιστοιχεί σε πανδημία, όπως συνέβη και στην περίπτωση της Covid-19.

    Παρόλα αυτά, η mpox, παλαιότερα γνωστή ως ευλογιά των πιθήκων, θεωρείται απίθανο να λάβει τις διαστάσεις της πανδημίας του κορονοϊού, δεδομένου ότι ο ιός δεν μεταδίδεται εύκολα μέσω του αέρα.

    Για τη μετάδοση του ιού απαιτείται επαφή με μολυσμένα σωματικά υγρά ή αντικείμενα ή μέσω της εισπνοής μολυσμένων σταγονιδίων της αναπνοής από μικρή απόσταση, αναφέρει ο ΕΟΔΥ.

    Η ασθένεια στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπια με συμπτώματα που θυμίζουν γρίπη, πρησμένους λεμφαδένες και εξανθήματα γεμάτα υγρό. Μπορεί όμως να προκαλέσει θάνατο, ειδικά μεταξύ παιδιών, ηλικιωμένων και ανοσοκατεσταλμένων ασθενών.

    Εμβόλιο πάντως υπάρχει και είναι διαθέσιμο στις ομάδες υψηλού κινδύνου στην Ελλάδα.

    Από πού προέρχεται η mpox

    Ασθένεια μάλλον άγνωστη στη Δύση, η mpox είναι ενδημική εδώ και δεκαετίες σε ορισμένες χώρες της Αφρικής και έχει προκαλέσει αρκετές επιδημίες στην ήπειρο μετά την ανακάλυψη του ιού στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό το 1970.

    Η ασθένεια πιστεύεται ότι προέρχεται από πιθήκους και άλλα θηλαστικά της Αφρικής, τα οποία λειτουργούν ως δεξαμενή του ιού,

    Ο ιός της mpox είναι συγγενικός με τον πιο μεταδοτικό και επικίνδυνο ιό της ευλογιάς, της πρώτης και μέχρι σήμερα μοναδικής ασθένειας που έχει εξαλειφθεί από τον πλανήτη χάρη στους εμβολιασμούς.

    Πού έχουν αναφερθεί κρούσματα;

    Στην τρέχουσα επιδημία που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2023, το Κογκό έχει αναφέρει 27.000 κρούσματα και περισσότερους από 1.000 θανάτους, οι περισσότεροι μεταξύ παιδιών.

    Και από το Κογκό ο ιός εξαπλώθηκε σε τέσσερις χώρες που μέχρι σήμερα δεν είχαν αναφέρει ποτέ κρούσματα mpox, το Μπουρούντι, την Κένυα, τη Ρουάντα και την Ουγκάντα.

    Σύμφωνα με τα αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, τα οποία έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την Αφρική, τα κρούσματα στην ήπειρο αυξήθηκαν κατά 79% το διάστημα 2022-23 και κατά 160% τη χρονιά που ακολούθησε.

    Γιατί κηρύχθηκε πάλι πανδημία;

    Η απόφαση να κηρυχθεί και πάλι κατάσταση έκτακτης ανάγκης διεθνούς ανησυχίας οφείλεται στην εμφάνιση ενός νέου στελέχους του ιού, με την ονομασία Κλάδος Ib, το οποίο φαίνεται να μεταδίδεται πιο εύκολα και να προκαλεί σοβαρότερα συμπτώματα.

    Η θνητότητά του ωστόσο παραμένει άγνωστη.

    Η πρώτη φορά που ο ΠΟΥ σήμανε συναγερμό ήταν τον Ιούλιο του 2022, όταν ένα νέο στέλεχος του ιού, με την ονομασία Κλάδος IIb, εξαπλώθηκε για πρώτη φορά εκτός της Αφρικής και προκάλεσε σχεδόν 100.000 κρούσματα, τα περισσότερα μεταξύ ανδρών που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες.

    Η ενημέρωση του κοινού για τον κίνδυνο σεξουαλικής μετάδοσης και τα εμβόλια που διατέθηκαν σε Δυτικές χώρες επιβράδυναν τελικά την εξάπλωση του mpox και ο ΠΟΥ κήρυξε λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης τον Μάιο του 2023.

    Τα εμβόλια όμως δεν έφτασαν ποτέ στις αφρικανικές χώρες και η νόσος παρέμεινε ενδημική.

    Και το 2022, όταν ο ΠΟΥ ζήτησε δωρεές 34 εκατ. δολαρίων για την αντιμετώπιση της mpox στην Αφρική, καμία χώρα δεν ανταποκρίθηκε.

    Την Τετάρτη, πάντως, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε για πρώτη φορά ότι θα αποστείλει στην Αφρική 215.000 δόσεις εμβολίου της δανικής φαρμακοβιομηχανίας Bavarian Nordic.

    Η ασθένεια μπορεί επίσης να αντιμετωπιστεί με ορισμένα αντι-ιικά φάρμακα που είχαν αρχικά σχεδιαστεί για την ευλογιά.

    Ποιος μπορεί να κάνει το εμβόλιο;

    Όπως δήλωσε την Παρασκευή ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, το εμβόλιο της mpox είναι διαθέσιμο για τις ομάδες υψηλού κινδύνου από τις 22 Ιουλίου.

    Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, το εμβόλιο της Baviarian Nordic προορίζεται για άτομα 18 ετών και άνω στις παρακάτω κατηγορίες:

    • Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες, άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες και διεμφυλικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, δηλαδή όσοι έχουν περισσότερους από 5 ευκαιριακούς συντρόφους ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους 3 μήνες.
    • Επαγγελματίες υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες).
    • Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς mpox, σε διάστημα 4 έως και 14 ημερών μετά από την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου.
    • Άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες.

    Εμβολιασμοί πραγματοποιούνται προς το παρόν μόνο στην Αθήνα, στα νοσοκομεία «Ανδρέας Συγγρός» (210 7295310 / 210 7265159) και «Αττικόν (210 5831656).

    Πηγή: in.gr

  • Mpox: Επιδημία ετοιμάζεται να κηρύξει η Αφρική – Συναγερμός στον ΠΟΥ για τον κίνδυνο εξάπλωσης
    Mpox: Επιδημία ετοιμάζεται να κηρύξει η Αφρική – Συναγερμός στον ΠΟΥ για τον κίνδυνο εξάπλωσης

    Το νέο στέλεχος mpox, γνωστό ως Κλάδος lb, έχει προκαλέσει χιλιάδες κρούσματα στο Κογκό και δείχνει να μεταδίδεται πιο εύκολα, ειδικά μεταξύ παιδιών.

    Το αφρικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων αναμένεται να κηρύξει την επόμενη εβδομάδα κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τα χιλιάδες κρούσματα mpox, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνεδριάζει για τον κίνδυνο εξάπλωσης του νέου στελέχους σε άλλες ηπείρους.

    Το mpox, γνωστό παλαιότερα ως «ευλογιά των πιθήκων» μεταδίδεται με τη στενή σωματική επαφή και προκαλεί συμπτώματα γρίπης καθώς και εξανθήματα που εξελίσσονται σε αλλοιώσεις με πύο.

    Τα περισσότερα κρούσματα είναι ήπια, όμως ο ιός μπορεί να σκοτώσει.

    Το νέο στέλεχος, γνωστό ως Κλάδος lb, έχει προκαλέσει χιλιάδες κρούσματα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό και δείχνει να μεταδίδεται πιο εύκολα, ειδικά μεταξύ παιδιών.

    Ο διευθυντής του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων Αφρικής, Ζαν Κασέγια, δήλωσε την Πέμπτη ότι τα κρούσματα στην ήπειρο αυξήθηκαν κατά 79% το διάστημα 2022-23 και κατά 160% τη χρονιά που ακολούθησε.

    Όπως είπε σχεδιάζει να επικοινωνήσει την Τρίτη με τους ηγέτες της Αφρικανικής Ένωσης και την Επιτροπή της Αφρικανικής Ένωσης προκειμένου να «πάρει τις ευλογίες του» πριν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία. Το πιθανότερο είναι ότι αυτό θα συμβεί την επόμενη εβδομάδα, ανέφερε.

    Η επίσημη κήρυξη θα επιτρέψει στο Κέντρο να συντονίζει τα διασυνοριακά μέτρα και θα υποχρέωνε τις χώρες-μέλη να αναφέρουν τα κρούσματα, εξήγησε ο Κασέγια.

    Θα επιτρέψει επίσης την κινητοποίηση τοπικών και διεθνών πόρων και θα επιτάχυνε τη διάθεση εμβολίων.

    Ο Κασέγια είπε μάλιστα πως βρίσκεται σε επαφή με τη γερμανική εταιρεία BioNTech για αύξηση της παραγωγής εμβολίων.

    Η αύξηση των κρουσμάτων στην Αφρική είναι πρωτοφανής, είχε ανακοινώσει νωρίτερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, με το Κογκό να αναφέρει περισσότερα από 13.000 ύποπτα κρούσματα και 503 θανάτους από τις αρχές του έτους. Από τις αρχές του 2023 τα κρούσματα στη χώρα έφτασαν τα 27.000 με περισσότερους από 1.000 θανάτους.

    Στα ανατολικά του Κογκό, η Ρουάντα, η Ουγκάντα και η Κένυα, χώρες που μέχρι πρόσφατα δεν ανέφεραν κρούσματα, έχουν όλες αναφέρει την άφιξη του νέου στελέχους από τα μέσα Ιουλίου.

    Την Τετάρτη, τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων εξέδωσε για δεύτερα φορά προειδοποίηση προς το υγειονομικό προσωπικό για το νέο στέλεχος.

    Ο επικεφαλής του ΠΟΥ Τέντρος Γκεμπρεγιέσους είχε δηλώσει νωρίτερα ότι θα συγκαλέσει συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής για να εξεταστεί το εάν η επιδημία στο Κογκό συνιστά κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την παγκόσμια δημόσια υγεία, την ανώτατη βαθμίδα συναγερμού, το ίδιο επίπεδο με την περίπτωση της πανδημίας Covid-19.

    Πηγή: In.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ: ΑΠΕ-EPA/ HUGH KINSELLA CUNNINGHAM
Sites του Ομίλου

Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

Up & High Media & Productions

ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Μέλος του 
Μητρώο ΜΗ