Σάββατο, 12 Δεκεμβρίου 2020 20:29

Μπαμπινιώτης ξανά κατά του «Click away»: Ούτε δύσκολο ούτε γελοίο να δοκιμάσουμε την ελληνική απόδοση

Γράφτηκε από τον

Για να αντέξουν γλωσσικά και να μην αλλοιωθούν οι μικρές (δηλ. οι ολιγότερο ομιλούμενες) γλώσσες χρειάζονται μεγάλες αντοχές! Αυτό ισχύει και για την Ελληνική αναφέρει ο κ. Μπαμπινιώτης

Τη δυσαρέσκειά του για την χρήση ξένων λέξεων που έχουν υιοθετηθεί κατά κόρον την περίοδο της πανδημίας - όπως «lockdown», «take away» και «click away»- εκφράζει για μια ακόμη φορά με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Μπαμπινιώτης.

Συγκεκριμένα σε νέα ανάρτησή του αναφέρει:

Στο πνεύμα τού να μιλάμε κατά το δυνατόν στους Έλληνες Ελληνικά και να καταλαβαίνουμε όλοι τι λέμε προτείνω:
CLICK AWAY → παράδοση εκτός / παραλαβή εκτός (καταστήματος [εννοείται])
ΚΟΥΡΙΕΡ → ταχυδιανομέας
ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ ΜΕ ΚΟΥΡΙΕΡ → ταχυδιανομές
Μακάρι να υπάρξουν καλύτερες προτάσεις. Ας μού επιτραπεί και πάλι να λειτουργήσω ως μια αδύναμη φωνή τής «γλωσσικής συνείδησής» μας μήπως και κάποιοι οπαδοί των εύκολων λύσεων (μοιρολατρικής αποδοχής περίπου ως δεδομένων των ξένων λέξεων και ονομασιών) πιστέψουν ότι δεν είναι ούτε δύσκολο ούτε γελοίο να δοκιμάσουν τις ελληνικές αποδόσεις —όχι, κατ’ ανάγκην, τις δικές μου∙ μπορεί να υπάρξουν καλύτερες. (Οι «εραστές τής γλωσσικής πλάκας», που βρίθουν στην χώρα μας λόγω περιορισμένης γλωσσικής ευαισθησίας, ας συνεχίσουν την πλάκα τους, είναι χρήσιμη κι αυτή για να μετράμε τα όρια τής ένοχης ανοχής μας).
Θα επιμείνω να το λέω: Για να αντέξουν γλωσσικά και να μην αλλοιωθούν οι μικρές (δηλ. οι ολιγότερο ομιλούμενες) γλώσσες χρειάζονται μεγάλες αντοχές! Αυτό ισχύει και για την Ελληνική. (Αλλιώς είναι τα πράγματα σε μεγάλες χώρες με περισσότερο ομιλούμενες γλώσσες όπως τα Γαλλικά, Ιταλικά, Ισπανικά κ.λπ.)
Πηγή: Protothema.gr
Τελευταία τροποποίηση στις Σάββατο, 12 Δεκεμβρίου 2020 21:39

Σχετικά Άρθρα

  • Και όμως, είναι ελληνικές! Ο Μπαμπινιώτης αναλύει γνωστές αγγλικές λέξεις και εξηγεί την προέλευσή τους
    σε Plus +
    Και όμως, είναι ελληνικές! Ο Μπαμπινιώτης αναλύει γνωστές αγγλικές λέξεις και εξηγεί την προέλευσή τους

    Λέξεις τις σύγχρονης αγγλικής γλώσσας οι οποίες με μία πρώτη ματιά δείχνουν ότι ουδεμία σχέση μπορεί να έχουν με τα ελληνικά αναλύει ο καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Μπαμπινιώτης.

    Αναλύοντας την ετυμολογική προέλευση λέξεων όπως butter «βούτυρο», paper «χαρτί», church «εκκλησία», sketch «σκαρίφημα – θεατρικό σκετς», bomb «βόμβα», clergy «κληρικός» εξηγεί πως η αγγλική γλώσσα τις έχει δανειστεί από την ελληνική.

    Η ανάρτηση του Γιώργου Μπαμπινιώτη

    «Και όμως είναι ελληνικές!

    Αν σας ρωτήσει κανείς, θέλοντας να ελέγξει τις ετυμολογικές γνώσεις σας στην Αγγλική ή στην Ελληνική, αν λέξεις όπως λ.χ. butter «βούτυρο», paper «χαρτί», church «εκκλησία», sketch «σκαρίφημα – θεατρικό σκετς», bomb «βόμβα», clergy «κληρικός» και clerk «υπάλληλος», chart «χάρτης» και card «κάρτα», calm «νηνεμία, γαλήνη», pain «πόνος», pirate «πειρατής», diploma «δί-πλωμα», channel «δίαυλος», priest «ιερέας», buffalo «βουβάλι», monk «μοναχός», bishop «επίσκοπος» κ.ά. προέρχονται από την Ελληνική ή είναι αμιγώς αγγλικές, μη βιαστείτε να απαντήσετε ότι δεν σας φαίνονται ελληνικές. Η πραγματικότητα είναι ότι περνώντας μέσα από διάφορους, συχνά δαιδαλώδεις και σκολιούς, γλωσσικούς δρόμους οι λέξεις αυτές έφτασαν στην Αγγλική, έχοντας ξεκινήσει από την ελληνική γλώσσα. Είναι δάνειες λέξεις τής Αγγλικής από την Ελληνική. Μια ματιά σε έγκυρα λεξικά τής Αγγλικής (Webster, Random House, Longman, Oxford κ.ά.) μπορεί να σας πείσει.

    Το αρχ. ελληνικό βούτυρον / βούτυρος (βο?ς + τυρός), μέσω τού λατ. butyrum, έδωσε το παλαιό αγγλ. butere, από όπου το σύγχρονο αγγλ. butter (και τα γερμ. Butter, γαλλ. beurre, ιταλ. burro κ.ά.). Το αρχ. πάπυρος, που δήλωσε την πρώτη μορφή γραφικής ύλης από το ομώνυμο φυτό το οποίο ευδοκιμούσε στην Αίγυπτο, έδωσε το αγγλ. paper (γαλλ. papier, γερμ. Papier κ.ά.) μέσω τού λατ. papyrum, από όπου το μεσαιωνικό γαλλ. papier και το μεσαιωνικό αγγλ. papir. Πιo σύνθετη είναι η προέλευση τής λέξης που δήλωσε στην Αγγλική την «εκκλησία»: church. Ξεκίνησε από το ελληνιστικό κυριακ?ν (δ?μα) «οίκος τού Κυρίου» (από το Κύριος), το οποίο, μέσω τού παλαιού γερμ. kirihha (από όπου το γερμ. Kirche «εκκλησία») και των παλ. αγγλ. cirice και μέσ. αγγλ. chirche, έδωσε το αγγλ. church. Οι ίδιοι οι Έλληνες χριστιανοί χρησιμοποίησαν το αρχ. εκκλησία (εκκλησία τού δήμου «η συγκέντρωση τού λαού / των πολιτών ως θεσμικό όργανο») με νέο περιεχόμενο: χώρος όπου συγκεντρώνο-νται οι πιστοί για να λατρέψουν τον Θεό (ενώ οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τη λ. ναός, με την αντίληψη ότι αποτελεί χώρο όπου ναίουν, όπου κατοικούν οι θεοί).

    Ενδιαφέρον έχει, για τις περιπέτειές της, η λέξη sketch «σκαρί-φημα – θεατρικό σκετς». Ποιος το φαντάζεται, εκ πρώτης όψεως, ότι προέρχεται από την ελληνική λ. σχέδιο; Η αρχαία λ. σχέδιον (από το αρχ. σχέδιος, που σήμαινε «προσωρινός, αυτοσχέδιος», προερχό-μενη από τη λ. σχεδόν και αυτή από το ?χω), μέσω τού λατ. schedium, έδωσε το ιταλ. schizzo, που πέρασε στα Ολλανδικά ως schets, από όπου το αγγλ. sketch. Το περίεργο για τη ζωή των λέξεων είναι ότι το ελλην. σχέδιο επανήλθε στους νεότερους χρόνους στην Ελληνική ως «αντιδάνειο» (ως δάνειο δανείου!) μέσα από δύο ξένες γλώσσες: από την Ιταλική ως σκίτσο και από την Αγγλική ως σκετς.

    Ανάλογη είναι η περίπτωση τού αγγλ. scene «σκηνή». Προέρχεται από το ελλην. σκηνή, μέσω τού λατ. scaena / scena. Από το υπο-κοριστικό τού λατ. scena, το scenarium, προήλθε το ιταλ. scenario που πέρασε σε διάφορες γλώσσες (αγγλ. scenario, γαλλ. scenario κ.ά.) και επανήλθε στα Ελληνικά ως σενάριο (αντιδάνειο). Από το θέμα σχ- (τού ?χω, πβ. κατά-σχ-ω, παρά-σχ-ω, σχ-εδόν), που είδαμε και στο σχέδιο, προήλθε και η λ. σχήμα, η οποία έδωσε, μέσω τού λατ. schema, το αγγλ. scheme.

    Μια λέξη που θα ξάφνιαζε ίσως, όταν κανείς διαπιστώσει ότι είναι ελληνική, είναι η αγγλική λ. pain «πόνος». Η λέξη αυτή προ-ήλθε από την ελλην. λ. ποινή, που σήμαινε αρχικά «τιμή αίματος, εκδίκηση (για έγκλημα)» και μετά «τιμωρία». Μέσω τού λατ. poena, που έδωσε το γαλλ. peine (αρχικά σήμαινε «τα βασανιστήρια των μαρτύρων τής πίστεως»), προήλθε το αγγλ. pain με τη σημ. «πόνος» ως απόρροια των πόνων από τα βασανιστήρια και ως επακόλουθο τής τιμωρίας γενικότερα.

    Εξίσου ίσως θα ξάφνιαζε και η αγγλική λ. calm «κάλμα, νηνεμία». Και αυτή προήλθε από ελληνική λέξη, το αρχ. κα?μα, που δήλωνε τον καύσωνα και το θέρος, οδηγώντας συνεκ-δοχικά στη σημασία τής ηρεμίας τής θάλασσας, τής απουσίας δυ-νατών ανέμων. Στην Αγγλική έφτασε η λέξη από το ιταλ. calma, που ανάγεται σε όψιμο λατ. cauma από το καύμα. Ότι η λ. ξαναγύρισε στην Ελληνική μέσω τής Ιταλικής ως κάλμα, δηλαδή ως αντιδάνειο, είδαμε ότι αποτελεί συχνό φαινόμενο.

    Το αρχ. πειρ?μαι «προ-σπαθώ, αποπειρώμαι, τολμώ» έδωσε στη μεταγενέστερη Ελληνική τη λ. πειρατής, που προφανώς θα σήμαινε αρχικά αυτόν που απο-τολμά παρακινδυνευμένα και παράνομα εγχειρήματα. Μέσω τού λατ. pirata η λ. έδωσε το αγγλ. pirate.

    Πηγή: ethnos.gr
  • Μπαμπινιώτης: Αυθημερόν στον Εισαγγελέα αίτημα να κληθούν να καταθέσουν οι 285 απόφοιτοι του Αρσακείου Ψυχικού
    Μπαμπινιώτης: Αυθημερόν στον Εισαγγελέα αίτημα να κληθούν να καταθέσουν οι 285 απόφοιτοι του Αρσακείου Ψυχικού

    Σύγκληση του ΔΣ της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας έχει συγκαλέσει για σήμερα, Παρασκευή, ο πρόεδρος Γεώργιος Μπαμπινιώτης, με αφορμή την επιστολή 285 αποφοίτων των Αρσακείων, στην οποία αναφέρουν ότι γνωρίζουν και έχουν πληροφορηθεί για σεξουαλικές, ψυχολογικές ή και λεκτικές προσβολές που έχουν υποστεί μαθητές και μαθήτριες από συγκεκριμένους καθηγητές και καθηγήτριες των Αρσακείων.

    Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο κ. Μπαμπινιώτης, η εισήγησή του στο ΔΣ θα είναι να υποβληθεί αυθημερόν στην Εισαγγελία Αθηνών αίτημα «να κληθούν ένας προς έναν» οι υπογράφοντες, προκειμένου να γνωστοποιήσουν όσα δηλώνουν ότι γνωρίζουν, ώστε να ερευνηθούν εις βάθος οι καταγγελίες τους. «Αυθημερόν στον Εισαγγελέα», επεσήμανε σε σχετική ανάρτησή του σε ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης.

    «Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία θα συνδράμει τις μόνες αρμόδιες Αρχές σε ό,τι της ζητηθεί και θα είναι αρωγός στο έργο της Εισαγγελίας, όταν και εάν οι αόριστες και γενικόλογες αναφορές της επιστολής λάβουν τη μορφή συγκεκριμένων και επωνύμων καταγγελιών», τόνισε ο κ. Μπαμπινιώτης. Υπογράμμισε, επίσης, ότι η Εταιρεία «θα πράξει -αυτονοήτως- ό,τι θα έπραττε εξ αρχής, εφ' όσον κάποιος από τους νυν υπογράφοντες τής είχε γνωστοποιήσει -οποτεδήποτε- οιοδήποτε συγκεκριμένο πραγματικό περιστατικό».

    Υπενθυμίζεται ότι με την επιστολή τους προς την Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, 285 απόφοιτοι του Αρσακείου Ψυχικού, από το 1994 έως και το 2018, κάνουν λόγο για «διαχρονική νοοτροπία κάποιων» και «παντελή έλλειψη παιδαγωγικών ορίων ορισμένων εκπαιδευτικών».

    Σημειώνουν, ότι οι πρόσφατες εξελίξεις αναφορικά με τα περιστατικά ψυχικής και σεξουαλικής βίας σε βάρος ανηλίκων, με φερόμενο θύτη εξωτερικό συνεργάτη του Αρσακείου Ψυχικού, «ενεργοποίησαν την ευαισθησία και την απωθημένη μνήμη τους» και τονίζουν πως μέσω της επιστολής τους θέλουν να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους προς όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες που υπέστησαν, από συγκεκριμένους καθηγητές και καθηγήτριες των Αρσακείων, σεξουαλικές, ψυχολογικές ή και λεκτικές προσβολές.

    Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ

  • Μπαμπινιώτης και Ένωση Φιλολόγων μαζί στη «μάχη» κατά του «καταιγισμού ξένων λέξεων»
    Μπαμπινιώτης και Ένωση Φιλολόγων μαζί στη «μάχη» κατά του «καταιγισμού ξένων λέξεων»

    Δείτε τι γράφει ο καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Μπαμπινιώτης

    Στη «μάχη» κατά του «καταιγισμού ξένων λέξεων, που πλήττει τελευταία την γλώσσα μας κατά προκλητικό τρόπο», συστρατεύονται ο καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης και Ένωση Φιλολόγων.

    Σε ανάρτησή του ο Γιώργος Μπαμπινιώτης χαιρετίζει όπως λέει «την πρωτοβουλία τής Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων (ΠΕΦ) να παρέμβει δημόσια και να εκφράσει την γνώμη της για τον καταιγισμό ξένων λέξεων που πλήττει τελευταία την γλώσσα μας κατά προκλητικό τρόπο. Διότι είναι πρόκληση γλωσσική το Black Friday, το click away, τα delivery με courier, το lockdown, τα rapid test (tests, συγγνώμη) και η επερχόμενη χριστουγεννιάτικη ευχή που θα μάς απευθυνθεί από πολλά καταστήματα, το Merry Christmas (έχετε δίκιο να φοβάστε, αγαπητέ μου αξεπέραστε δάσκαλε τής γελοιογραφίας, κ. Κώστα Μητρόπουλε ότι μπορεί και να μού επιφέρει λιποθυμία η εκτόξευση αγγλιστί τής συγκεκριμένης ευχής [γελοιογραφία στα Νέα])».

    Όπως αναφέρει σε ανάρτησή του στο Facebook, «η φωνή έγκριτων φιλολόγων τής ΠΕΦ που ανήκουν στην μαχομένη εκπαίδευση βαρύνει πολύ περισσότερο από την δική μου φωνή, πολλώ μάλλον που ακούγεται δημόσια, όχι τώρα μόνο αλλά όταν ανακύπτουν σοβαρά θέματα (όπως η διδασκαλία τής γλώσσας και τής ιστορίας στην Εκπαίδευση κ.ά.) και χρειάζονται έγκυρη και γενναία παρέμβαση.

    Η βαρύνουσα αυτή παρέμβαση και η όποιου κύρους δική μου φωνή ας ευαισθητοποιήσουν και ας προβληματίσουν τους Έλληνες που αγαπούν και σέβονται την γλώσσα μας, αυτό το μεγάλο κεφάλαιο και προνόμιο τού πολιτισμού μας».

    Πηγή: Protothema.gr

Sites του Ομίλου

Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

Up & High Media & Productions

ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Μέλος του 
Μητρώο ΜΗ