Ποιες δίκες θα γίνονται και με ποιο τρόπο
Με την υπ’ αριθμ. Δ1α/20651/2.4.2021 ΚΥΑ (σημ.: την 38η στη σειρά) προωθείται η σταδιακή επαναλειτουργία των δικαστηρίων σε όλες τις περιοχές της χώρας, ανεξαρτήτως του εάν χαρακτηρίζονται ως περιοχές πολύ αυξημένου ή απλώς αυξημένου κινδύνου. Βασική μεταβολή που επέρχεται είναι ότι πλέον επιτρέπεται η εκδίκαση ορισμένων αστικών υποθέσεων με εξέταση μαρτύρων στο ακροατήριο, δυνατότητα που σχεδόν κατά απόλυτο τρόπο απέκλειαν οι προηγούμενες ΚΥΑ.
Οι υποθέσεις αυτές είναι οι σχετικές με εργατικές διαφορές, με διαφορές σχετικές με αξιώσεις διατροφής και οι δίκες που σχετίζονται με την αναγκαστική εκτέλεση για την ικανοποίηση απαιτήσεων. Οι δίκες αυτές μπορούν να γίνονται είτε πρόκειται για ασφαλιστικά μέτρα είτε πρόκειται για την κύρια αγωγή. Ομοίως μπορούν να γίνονται με εξέταση μαρτύρων και οι εφέσεις κατά αποφάσεων που είχαν εκδοθεί ερήμην στον πρώτο βαθμό, εφόσον πρόκειται για τις ίδιες κατηγορίες υποθέσεων.
Επίσης με μάρτυρες στο ακροατήριο μπορούν να δικάζονται και υποθέσεις που αφορούν τη θέση σε δικαστική συμπαράσταση, την κήρυξη ιδιόγραφής διαθήκης ως κυρίας και η θέση φυσικών ή νομικών προσώπων σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης. Για όλες τις υπόλοιπες αστικές υποθέσεις δεν προβλέπεται δυνατότητα εκδίκασης τους με εξέταση μαρτύρων στο ακροατήριο και μπορούν να γίνονται μόνο κατ’ εξαίρεση με την προσκόμιση ενόρκων βεβαιώσεων ενώπιον δικηγόρων ή συμβολαιογράφων.
Σχετικά με τις ποινικές δίκες ο κύριος όγκος τους παραμένει υπό αναστολή και δικάζονται μόνο αδικήματα που διατρέχουν άμεσο κίνδυνο παραγραφής και συγκεκριμένα κακουργήματα που παραγράφονται μέχρι την 31.12.2021 και πλημμελήματα που παραγράφονται μέχρι την 31.8.2021. Μπορούν επίσης να δικαστούν αυτόφωρα πλημμελήματα εφόσον κρατείται ο κατηγορούμενος και κακουργήματα για τους προσωρινά κρατούμενους κατηγορουμένους, των οποίων συμπληρώνεται το ανώτατο όριο κράτησης.
Τέλος παραμένουν οι περιορισμοί που ίσχυαν για τις διοικητικές δίκες.
Εξάλλου επιτρέπονται οι συναλλαγές στα υποθηκοφυλακεία, στα κτηματολογικά γραφεία και στα υποκαταστήματα του φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο». Ειδικότερα όμως, ο έλεγχος των αρχείων τους γίνεται κατόπιν ραντεβού (τόσο στις επείγουσες όσο και στις μη επείγουσες περιπτώσεις) σύμφωνα με τους συγκεκριμένους όρους της απόφασης του οικείου Προϊσταμένου. Η ισχύς της ανωτέρω ΚΥΑ ορίστηκε ως τη Δευτέρα 12.4.2021 και ώρα 6:00.
Δημητρουλόπουλος: Στη σωστή κατεύθυνση η απόφαση
Αναφερόμενος σε αυτή την εξέλιξη ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηλείας, Δημήτρης Δημητρουλόπουλος σημείωσε ότι «… η απόφαση για τη μερική επαναλειτουργία των δικαστηρίων της χώρας κινείται κατ’ αρχάς προς τη σωστή κατεύθυνση αφού, όπως επανειλημμένα έχουμε επισημάνει, σε μία συντεταγμένη πολιτεία η λειτουργία της δικαιοσύνης δεν πρέπει να αναστέλλεται, αλλά ακόμη και στην περίπτωση εξαιρετικών συνθηκών να συνεχίζεται προσαρμοσμένη στα επικρατούντα δεδομένα. Βεβαίως και αυτή τη φορά δεν αποφεύχθηκε το φαινόμενο της «ΚΥΑ του Σαββατοκύριακου», δηλαδή της κοινής υπουργικής απόφασης που εκδίδεται την τελευταία στιγμή και που ρυθμίζει δικαστικές διαδικασίες για τις οποίες απαιτείται επαρκής χρόνος προετοιμασίας και από τους δικαστές και από τους δικηγόρους και τους εντολείς τους. Η συνέχιση της τακτικής αυτής, πέραν των σοβαρών πρακτικών προβλημάτων που προκαλεί, τραυματίζει αδικαιολόγητα το κύρος της δικαιοσύνης.
Έστω όμως και υπό αυτές τις συνθήκες η σταδιακή επαναλειτουργία των δικαστηρίων, που επιχειρείται με τη νέα ΚΥΑ, συμβάλλει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν προκληθεί κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης στη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης και στην άσκηση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας των πολιτών.
Ζητάμε ωστόσο από την κυβέρνηση να επανεξετάσει το ζήτημα της έναρξης των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμοί κλπ) και να μεταφέρει το σχετικό χρονικό σημείο από την 13.5.2021 σε μεταγενέστερο χρόνο λαμβάνοντας υπόψη τη δυσμενή οικονομική και κοινωνική συγκυρία αλλά και το γεγονός ότι δεν έχει αρχίσει ακόμα η πλήρης λειτουργία του νέου Πτωχευτικού Κώδικα.
Επίσης διεκδικούμε η επαναλειτουργία των δικαστηρίων να συνδυαστεί με την ασφαλή πρόσβαση σε αυτά όλων των συλλειτουργών της και γι’ αυτό επιδιώκουμε να προταχθεί ο προαιρετικός εμβολιασμός δικηγόρων, δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών και γραμματέων. Ταυτόχρονα προσδοκούμε ότι θα υλοποιηθεί άμεσα η εξαγγελία του υπουργού Δικαιοσύνης για τη λήψη και των λοιπών μέτρων πρόληψης και προστασίας στους χώρους των δικαστικών σχηματισμών πχ διενέργεια δωρεάν rapid test από τον ΕΟΔΥ, προμήθεια επαρκούς ποσότητας αντισηπτικών και άλλων μέσων ατομικής προστασίας, τοποθέτηση προστατευτικών διαχωριστικών στους χώρους των ακροατηρίων για όλους τους παράγοντες της δίκης και καθημερινή παρουσία αστυνομικής δύναμης για την εξασφάλιση της τήρησης των μέτρων αυτών».
