Σοβαρός κίνδυνος απώλειας εμπράγματων δικαιωμάτων πολιτών επί ακινήτων που έχουν εγγραφεί ανακριβώς στο Κτηματολόγιο ανακύπτει από το γεγονός ότι λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2022 η προθεσμία άσκησης αγωγής διόρθωσης των λαθών αυτών ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων. Συγκεκριμένα υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός ακινήτων που έχουν καταχωρηθεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» διότι ουδείς δικαιούχος προσκόμισε τα αναγκαία έγγραφα ώστε τα ακίνητα αυτά να καταχωθούν στο όνομά του, υπάρχει ένας άλλος αριθμός ακινήτων που για διάφορους λόγους έχουν καταχωρηθεί στο όνομα άλλου ιδιοκτήτη αντί του αληθούς και επιπλέον υπάρχει ένας ομοίως μεγάλος αριθμός ακινήτων που έχουν καταχωρηθεί με λανθασμένο τρόπο είτε ως προς τα στοιχεία των ιδιοκτητών και των εμπράγματων δικαιούχων γενικά είτε ως προς τα στοιχεία των ιδίων αυτών των ακινήτων, όπως η έκτασή τους, τα σύνορά τους, το είδος και η θέση τους κα.
Στις περιπτώσεις αυτές προβλέπεται από το νόμο η δυνατότητα άσκησης αγωγής διόρθωσης των λανθασμένων αυτών αρχικών εγγραφών εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, η οποία κατόπιν παρατάσεων που έχουν δοθεί λήγει στις 31-12-2022. Αν δεν ασκηθεί τέτοια αγωγή εντός της προθεσμίας αυτής, ο νόμος προβλέπει ότι οι αρχικές εγγραφές καθίστανται οριστικές και μάλιστα παράγουν αμάχητο τεκμήριο υπέρ των φερομένων με τις πρώτες αυτές εγγραφές ως δικαιούχων για τα δικαιώματα στα οποία αυτές αφορούν. Ειδικώς μάλιστα για τα ακίνητα που έχουν καταχωρηθεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» αυτά θεωρείται ότι περιέρχονται στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου αμέσως μόλις καταστεί οριστική η πρώτη εγγραφή.
Για διάφορους λόγους μέχρι σήμερα ο αριθμός των αγωγών που έχει κατατεθεί στα αρμόδια δικαστήρια για τη διόρθωση των λανθασμένων αυτών εγγραφών παραμένει περιορισμένος, αφού η πολυπλοκότητα της σχετικής διαδικασίας και ο μεγάλος αριθμός των δικαιολογητικών που απαιτούνται να συγκεντρωθούν για την απόδειξη των ορθών στοιχείων δυσκολεύει τους δικαιούχους και δυσχεραίνει το έργο των νομικών παραστατών και των μηχανικών τους. Ωστόσο η προθεσμία εκπνέει στο τέλος του χρόνου και ο κίνδυνος απώλειας των δικαιωμάτων των ενδιαφερόμενων ιδιοκτητών είναι σοβαρός και άμεσος.
Το θέμα απασχόλησε και την πρόσφατη Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας που συνήλθε στην Καβάλα στις 10.9.2022 και τέθηκε από πολλούς Προέδρους και μεταξύ αυτών και από τον Προέδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Ηλείας Δημήτρη Δημητρουλόπουλο. Έτσι η Ολομέλεια αποφάσισε να ζητήσει από την κυβέρνηση την παράταση της προθεσμίας άσκησης των αγωγών αυτών μέχρι τη συμπλήρωση εικοσαετίας από το χρόνο έναρξης της λειτουργίας εκάστου Κτηματολογικού Γραφείου ώστε η προθεσμία αυτή να συμπίπτει με την αντίστοιχη προθεσμία που προβλέπεται στις περί χρησικτησίας διατάξεις του Αστικού Κώδικα και σε κάθε περίπτωση η προθεσμία αυτή να μη συμπληρωθεί πριν την 31η Δεκεμβρίου 2023. Ήδη σε εκτέλεση της απόφασης αυτής ο Πρόεδρος της Ολομέλειας Δημήτρης Βερβεσός απέστειλε σχετική επιστολή προς το Γενικό Διευθυντή του Ελληνικού Κτηματολογίου και προς τον αρμόδιο υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ Θεοδ. Λιβάνιο ζητώντας την προώθηση σχετικής νομοθετικής ρύθμισης.
Στο θέμα αναφέρθηκε με δηλώσεις του και ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηλείας κ. Δημήτρης Δημητρουλόπουλος, ο οποίος ανέφερε: «ο κίνδυνος που διαγράφεται να απωλέσουν τα δικαιώματά τους πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων σε όλη τη χώρα και ασφαλώς και στις περιοχές όπου έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση στο νομό μας, είναι πολύ σοβαρός. Υπάρχει μεγάλος αριθμός ακινήτων που έχουν καταχωρηθεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη και επίσης μεγάλος αριθμός ακινήτων που έχει καταχωρηθεί με λανθασμένα στοιχεία στο Κτηματολόγιο. Πολλές φορές οι λανθασμένες αυτές εγγραφές δεν έχουν γίνει καν αντιληπτές από τους δικαιούχους, οι οποίοι δεν έχουν κινητοποιηθεί για τη διόρθωσή τους. Σε άλλες περιπτώσεις οι δικαιούχοι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στη συγκέντρωση των αναγκαίων αποδεικτικών μέσων για την τεκμηρίωση των δικαιωμάτων τους και αυτό καθυστερεί την άσκηση της αγωγής τους.
Υπάρχουν επίσης πολλές φορές τεχνικά ζητήματα που ανακύπτουν στον προσδιορισμό της ταυτότητας του ακινήτου και η επίλυση τους αποδεικνύεται ως ιδιαίτερα χρονοβόρα. Για τους λόγους αυτούς είναι επιβεβλημένη η παράταση της προθεσμίας άσκησης της αγωγής διόρθωσης των λανθασμένων αρχικών εγγραφών, διαφορετικά ένας σημαντικός αριθμός ακινήτων θα παραμείνει οριστικά εγγεγραμμένος με λανθασμένα στοιχεία και το γεγονός αυτό προκαλεί πρόβλημα και στην ασφάλεια των συναλλαγών και στην κατοχύρωση των δικαιωμάτων των αληθών δικαιούχων. Η προθεσμία που είχε προβλεφθεί ήταν εξαρχής σύντομη και δεν επαρκούσε για την άσκηση των αγωγών και για αυτό το λόγο είναι αναγκαία η παράταση της. Στο ΔΣ του Δικηγορικού Συλλόγου Ηλείας μάς έχει απασχολήσει το θέμα εγκαίρως και επεξεργαστήκαμε διάφορες θέσεις, που τέθηκαν και στην Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων. Αναμένουμε πλέον την ανταπόκριση της Πολιτείας στο αίτημά μας και προς αυτή την κατεύθυνση θα προβούμε σε κάθε δυνατή παρέμβαση».
