Ο Πύργος είναι μια πόλη με σπάνια αρχιτεκτονική ιστορία στην Ελλάδα. Ιστορία που ξεκινά από τα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια και εδραιώνεται στις αρχές του 20ου αιώνα. Δυστυχώς μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1993, η πόλη δεν μπόρεσε να προστατέψει τον αρχιτεκτονικό της χαρακτήρα. Πολλοί εκμεταλλεύτηκαν τις επιπτώσεις του σεισμού και κατεδάφισαν παλιά και ιστορικά κτίρια για να αναγείρουν στη θέση τους σύγχρονα και σε πολλές περιπτώσεις δεν διατηρήθηκαν ούτε αρχιτεκτονικά στοιχεία που να παραπέμπουν στα προγενέστερα.
Το κτίριο Παπαγιάννη στην οδό Ερμού, είναι χτισμένο στα τελευταία τριάντα χρόνια του 19ου αιώνα περίπου μετά το 1870. Σχεδιάστηκε από Γάλλο αρχιτέκτονα και χαρακτηρίστηκε από τον απίστευτο διάκοσμο στο εσωτερικό του και κυρίως στα ταβάνια του.
Το κτίριο στεκόταν σε καλή κατάσταση έως ότου “πληγώθηκε” το 1993 από τους σεισμούς. Χαρακτηριστικές είναι οι περιγραφές του διακοσμητή Χάρη Κανελλακόπουλου που διατηρούσε το γραφείο του στο ισόγειο του κτιρίου και βγήκε από αυτό γεμάτος με σκόνη μετά το σεισμό.
Το κτίριο που ανήκει στο δήμο Πύργου, είχε χαρακτηριστεί από του υπουργείο Πολιτισμού ως νεότερο μνημείο και το 1998 είχε εγκριθεί μελέτη αποκατάστασης. Πέρασαν από τότε περισσότερα από 25 χρόνια όπου το διάσημο αυτό κτίριο της πόλης περιμένει τη σωτηρία του.
Μεγαλύτερος όμως εχθρός ακόμα και από το χρόνο, αποδεικνύεται το ελληνικό κράτος, το δημόσιο…
Ο Γαβρίλης Λιατσής επί δημαρχίας του, είχε αφήσει στους διαδόχους του το περίφημο “overbooking” για τη χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ, που έλεγε και ξανάλεγε προ των εκλογών εκείνης της περιόδου, μέχρι που ηττήθηκε και ανέλαβε τα ηνία της πόλης ο Μάκης Παρασκευόπουλος. Στα χρόνια που ακολούθησαν δεν έγιναν βήματα προόδου, ο Γαβίλης Λιατσής επέστρεψε στο δημαρχιακό θώκο αλλά το “overbooking” που είχε αφήσει “προίκα” στην πόλη δεν ενεργοποιήθηκε.
Το 2019, η αποκόλληση ενός παντζουριού μετά από κακοκαιρία είχε κινητοποιήσει τις αρχές που διαπίστωναν ότι το κτίριο καταρρέει.. Και αυτό το “καμπανάκι” ακούστηκε ελάχιστα…
Την ίδια χρονιά το υπουργείο Πολιτισμού εισηγείται τη σύσταση επιτροπής που θα κρίνει το μέλλον του κτιρίου Παπαγιάννη, χωρίς να γίνει κάποια κίνηση. Στις αρχές του 2022, το υπουργείο Πολιτισμού επανέρχεται στο θέμα και ο δήμος Πύργου αποφασίζει να συστήσει την επιτροπή που τότε απαρτίζεται από τους:
- Αριστείδη Φιλιππόπουλο, Αρχιτέκτονα Μηχανικό του Τμήματος Μελετών & Έργων του Δήμου Πύργου
- Γεώργιο Παναγιωτουνάκο, Πολιτικό Μηχανικό της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων & Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου & Νοτίου Ιονίου.
- Αθηνά Αδαλοπούλου, Αρχιτέκτονα Μηχανικό της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων & Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου & Νοτίου Ιονίου.
- Αθανασία Ράλλη, Αρχαιολόγο - Ιστορικό Τέχνης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας.
Ιωάννα Τερεζάκη, Συντηρήτρια Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων & Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου & Νοτίου Ιονίου.
Ο τότε αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών Γιάννης Αργυρόπουλος δήλωσε ότι το θέμα “ξεπάγωσε”…
Η νέα δημοτική αρχή τέσσερις μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, παίρνει απάντηση από τη Διεύθυνση Προστασίας & Αναστήλωσης Νεώτερων & Σύγχρονων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, ότι το κτίριο Παπαγιάννη χαρακτηρίζεται, προβληματικό αλλά… επισκευάσιμο. Μάλιστα προτείνεται μεταξύ άλλων, η καθαίρεση της σοφίτας, που παρουσιάζει ρηγματώσεις..
Το νύχτα της Κυριακής, οι κάτοικοι στην περιοχή, αλλά και εμείς κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ, γίναμε μάρτυρες της εσωτερικής κατάρρευσης του κτιρίου, ενώ τις τελευταίες ημέρες η σοφίτα κρέμεται απειλητικά πάνω από το δρόμο…
Τα περιθώρια στένεψαν και η διάσωση του κτιρίου φαίνεται αδύνατη…
Μακάρι θα υπάρξει μια διαφορετική εξέλιξη, όχι μόνο για το κτίριο Παπαγιάννη αλλά και για δεκάδες άλλα στην πόλη, που επιβάλλεται να διασωθούν για να κρατηθεί η ιστορία ζωντανή.
Το περιστατικό της κατάρρευσης την Κυριακή
Στη διάρκεια της κακοκαιρίας ήδη από το Σάββατο, οι γείτονες άκουγαν να καταρρέουν διάφορα στοιχεία στο εσωτερικό του κτιρίου Παπαγιάννη. Το βράδυ της Κυριακής περίπου στις 11 κλήθηκε η Αστυνομία γιατί το φαινόμενο εξελισσόταν με μεγαλύτερη ένταση. Κάποια στιγμή ένα τμήμα κατέρρευσε εντός του κτιρίου, προκαλώντας κυριολεκτικά πανικό. Η οδός Ερμού αποκλείστηκε, η Αστυνομία έλαβε τα προβλεπόμενα μέτρα, η Πυροσβεστική Υπηρεσία κλήθηκε στο σημείο, ενώ έφτασαν εσπευσμένα και ο δήμαρχος Πύργου, Στάθης Καννής, με τον αντιδήμαρχο Τεχνικών Υπηρεσιών Βασίλη Παναγόπουλο, προκειμένου να εξετάσουν τι μπορεί να γίνει με ασφάλεια τη δεδομένη στιγμή. Με το πρώτο φως της ημέρας η κατάσταση θα επανεξεταστεί…
