Νέο δίκτυο δεδομένων βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων

Οι νέοι κανόνες για το δίκτυο δεδομένων βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων (FSDN) εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα προς τη βελτίωση της ανάλυσης για τη στήριξη ενός πιο βιώσιμου γεωργικού τομέα και της στοχευμένης χάραξης πολιτικής βάσει δεδομένων.

Από το 2025, τα κράτη μέλη θα συλλέγουν νέα δεδομένα σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης, παρέχοντας μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση της βιωσιμότητας στη γεωργία και των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών της διαστάσεων.

Το νέο FSDN βασίζεται στο μακροχρόνιο Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης (FADN), το οποίο έχει παράσχει πολύτιμες γνώσεις για την αγροτική οικονομία για σχεδόν έξι δεκαετίες. Το Δίκτυο είναι μια μοναδική πηγή μικροοικονομικών και λογιστικών δεδομένων που προέρχονται κάθε χρόνο από περισσότερες από 80.000 γεωργικές εκμεταλλεύσεις της ΕΕ και τα δεδομένα βιωσιμότητας για περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα θα προστεθούν τώρα στο νέο FSDN.

Η αναβάθμιση στο FSDN είναι αποτέλεσμα στενής συνεργασίας με τα κράτη μέλη, τα οποία συνεργάστηκαν με την Επιτροπή για την ανάπτυξη ενός πλαισίου που ανταποκρίνεται στην ανάγκη για αξιόπιστα δεδομένα, διασφαλίζοντας παράλληλα την ομαλή εφαρμογή και ελαχιστοποιώντας τον φόρτο για τους γεωργούς και τις εθνικές διοικήσεις.

Επιπλέον, το FSDN θα διευκολύνει την πρόσβαση και τη χρήση πληροφοριών από διαφορετικές πηγές, σύμφωνα με την αρχή «συλλέξτε μία φορά, επαναχρησιμοποιήστε πολλές φορές».

Αυτό θα συμβάλει στη μείωση του φόρτου εργασίας για τους γεωργούς και τις εθνικές διοικήσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο. Επιπλέον, θα παράσχει πληρέστερη εικόνα και θα καταστήσει δυνατή τη λήψη καλύτερα τεκμηριωμένων αποφάσεων, συγκεντρώνοντας πληροφορίες από το FSDN, τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ και το ΟΣΔΕ, μεταξύ άλλων θεμάτων, σχετικά με τις γεωργικές πρακτικές, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τις οικονομικές επιδόσεις.

Η εφαρμογή του FSDN ανοίγει νέες ευκαιρίες για καλύτερη ανάλυση των επιδόσεων βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, τόσο για τους γεωργούς που συμμετέχουν στο δίκτυο, όσο και για άλλους μη συμμετέχοντες γεωργούς (που εξακολουθούν να βασίζονται σε στοιχεία του ΔΓΛΠ/FSDN), προωθώντας έτσι έναν πιο βιώσιμο και ανταγωνιστικό γεωργικό τομέα. Οι συστάσεις του στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας της ΕΕ αναγνωρίζουν τη σημασία του νέου FSDN για την αξιολόγηση δεικτών βιωσιμότητας, τη δοκιμή μεθόδων συλλογής δεδομένων, την παρακολούθηση της βιωσιμότητας σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης και τη συμβολή στο μελλοντικό σύστημα συγκριτικής αξιολόγησης της ΕΕ.

Για να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση στο νέο πλαίσιο συλλογής δεδομένων, ο κανονισμός εισάγει μια σταδιακή προσέγγιση εφαρμογής, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να προσαρμόσουν σταδιακά τα συστήματα και τις διαδικασίες τους με την πάροδο του χρόνου. Επιπλέον, ο κανονισμός περιλαμβάνει ρήτρα αναθεώρησης, η οποία θα επιτρέψει στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν και να προσαρμόσουν το πλαίσιο, ανάλογα με τις ανάγκες, λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα των πρώτων ετών εφαρμογής.

Η μετάβαση στο FSDN υποστηρίζεται από σημαντικούς πρόσθετους πόρους, χρηματοδοτούμενους από την ΕΕ, με τη μορφή εφάπαξ συνεισφοράς στις δαπάνες εγκατάστασης ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ, οι οποίοι θα διατεθούν στα κράτη μέλη στο τέλος του 2024 για τη διευκόλυνση της ομαλής υλοποίησης. Επιπλέον, η ετήσια τρέχουσα χρηματοδότηση της ΕΕ θα αυξηθεί, για τη στήριξη της ετήσιας λειτουργίας και συντήρησης του FSDN, και μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί από τα κράτη μέλη για την παροχή κινήτρων στους γεωργούς για τη συμμετοχή τους, εφόσον το επιλέξουν.

Ιστορικό

Τον Ιούνιο του 2022 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για νέο πλαίσιο συλλογής δεδομένων για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1217/2009 του Συμβουλίου. Μετά τη θετική ψήφο της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 17 Οκτωβρίου 2023 και την έγκριση από το Συμβούλιο στις 13 Νοεμβρίου 2023, ο κανονισμός (ΕΕ) 2023/2674 για τη μετατροπή του ΔΓΛΠ σε FSDN (βασική πράξη FSDN) δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ στις 29 Νοεμβρίου 2023. Ο βασικός νόμος FSDN θεσπίζει τον κατάλογο των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών θεμάτων που πρέπει να καλύπτονται από τη συλλογή δεδομένων.

Τα δεδομένα του FSDN θα στηρίξουν την ανάπτυξη τεκμηριωμένων πολιτικών και πολιτικών βάσει επιδόσεων, καθώς και την ανάλυση των γεωργικών τομέων στα κράτη μέλη και στην Ένωση συνολικά, μετρώντας την πρόοδο και παρέχοντας πολύτιμη καθοδήγηση στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Το FSDN θα συμβάλει στην ανάλυση των ενισχυμένων οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών διαστάσεων της ΚΓΠ, στη βελτίωση των συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τους γεωργούς και στη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη της αλυσίδας εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων διατροφής.

Παράλληλα, ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2024/2499, που εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024, προβλέπει σημαντική χρηματοδοτική συνεισφορά στις δαπάνες εγκατάστασης των κρατών μελών που σχετίζονται με τη μετάβαση.

Χρειάστηκε παράγωγο δίκαιο για να εξομαλυνθούν ορισμένες λεπτομέρειες για την πλήρη εφαρμογή του νέου δικτύου δεδομένων. Τον Μάρτιο του 2024 η Επιτροπή εξέδωσε τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2024/1417, συμπεριλαμβανομένων κανόνων για τον προσδιορισμό του ετήσιου εισοδήματος, την ανάλυση βιωσιμότητας και την πρόσβαση σε δεδομένα για ερευνητικούς σκοπούς.

Στη συνέχεια, η Επιτροπή υπέβαλε εκτελεστικό κανονισμό στην επιτροπή FSDN στις 30 Σεπτεμβρίου 2024, ο οποίος έλαβε θετική ψήφο από τα κράτη μέλη. Παρέχει λεπτομερή ορισμό των μεταβλητών, των μεθόδων επιλογής του δείγματος, των διατάξεων κοινοχρησίας δεδομένων και των χρηματοδοτικών κατανομών.

Πηγή: Etheas.gr