Σχετικά Άρθρα

• Λακωνία: Εντοπίστηκε ο ιός της καστανής ρυτίδωσης της ντομάτας
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Πρόκειται για ενωσιακό επιβλαβή οργανισμό καραντίνας εξαιρετικής επικινδυνότητας για τις καλλιέργειες της ντομάτας και της πιπεριάς

  Σε καλλιέργεια νωπής ντομάτας υπό κάλυψη στη Λακωνία εντοπίστηκε ο ιός της καστανής ρυτίδωσης της ντομάτας (Tomato Brown Rugose Fruit Virus – ToBRFV)

  Η παρουσία του ιού διαπιστώθηκε μετά από θετική απάντηση δείγματος φυτών ντομάτας από το επίσημο εργαστήριο, το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, το οποίο είχε ληφθεί από την Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Λακωνίας στο πλαίσιο της επίσημης επιβεβαίωσης της παρουσίας του ιού.

  Υπενθυμίζεται ότι ο ιός εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Λακωνία το 2020 κατά την εφαρμογή του επίσημου προγράμματος επισκοπήσεων σε καλλιέργειες νωπής ντομάτας υπαίθριας και υπό κάλυψη.

  Πρόκειται για ενωσιακό επιβλαβή οργανισμό καραντίνας εξαιρετικής επικινδυνότητας για τις καλλιέργειες της ντομάτας και της πιπεριάς.

  Ο ιός εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Λακωνία το 2020

  Η επικινδυνότητα του ιού βασίζεται στην ικανότητα του να υπερνικά την ανθεκτικότητα των χρησιμοποιούμενων υβριδίων ντομάτας, να μεταδίδεται με το σπόρο και με μεγάλη ευκολία μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών και με τις καλλιεργητικές φροντίδες.

  Επισημαίνουμε ότι θεραπευτικά μέτρα για τον ιό δεν υπάρχουν. Η αντιμετώπιση του βασίζεται αποκλειστικά σε αυστηρά μέτρα πρόληψης και υγιεινής της καλλιέργειας.

  Τα συμπτώματα

  Τα συμπτώματα του ιού στους καρπούς (Εικ. 1) περιλαμβάνουν κίτρινους ή καστανούς δακτυλίους, καστανές περιοχές και ρυτίδωση, παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση. Τα φύλλα (Εικ. 2) εμφανίζουν χλώρωση, μωσαϊκό, ποικιλόχρωση, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος και στενώσεις. Οι καρποί καθίστανται μη εμπορεύσιμοι, ενώ τα ασθενή φυτά μπορούν να εμφανίσουν μείωση της παραγωγής μέχρι και 70 %.

  Η κοινοτική φυτοϋγειονομική νομοθεσία που διέπει τον επιβλαβή οργανισμό είναι ο Εκτελεστικός Κανονισμός 2023/1032 της Επιτροπής της 25ης Μαΐου 2023.

  Σύμφωνα με τον Κανονισμό τα φυτά προς φύτευση και οι σπόροι ντομάτας και πιπεριάς που εισέρχονται στην κοινότητα θα πρέπει να συνοδεύονται από Πιστοποιητικό Φυτοϋγείας και τα καταγόμενα από την ΕΕ που διακινούνται εντός αυτής θα πρέπει να έχουν ελεγχθεί και να φέρουν φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.

  Πηγή: In.gr
• Τι συμβαίνει με την τιμή της ντομάτας - Γιατί αυξάνεται
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Την ανηφόρα έχει πάρει η τιμή τόσο της εγχώριας όσο και της εισαγόμενης ντομάτας στην ελληνική αγορά.

  Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα στον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας οι εγχώριες ντομάτες πωλούνταν (επικρατούσα τιμή) στη χονδρική αγορά 0,90 ευρώ το κιλό στις 4 Σεπτεμβρίου, στις 12 Σεπτεμβρίου έφτασαν το 1,40 ευρώ ενώ στις 21 Σεπτεμβρίου το 1,50 ευρώ το κιλό. Η αντίστοιχη επικρατούσα τιμή πέρσι, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ήταν στο 1 ευρώ. Όσον αφορά στις εισαγόμενες, η τιμή τους στις 12 Σεπτεμβρίου διαμορφωνόταν στο 1,30 ευρώ το κιλό έναντι 1 ευρώ μία εβδομάδα νωρίτερα και στο 1,60 ευρώ στις 19 Σεπτεμβρίου.

  «Οι τιμές έχουν ανέβει σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν παρατηρούνται ωστόσο οι τεράστιες αποκλίσεις που βλέπουμε στην ελληνική αγορά» επισημαίνει στο CNN Greeece ο κ. Γιώργος Πολυχρονάκης, ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT – HELLAS.

  Υπογραμμίζει μάλιστα ότι «οι παρούσες συνθήκες δεν δικαιολογούν την υπέρμετρη αύξηση των τιμών σε κάποιες αγορές της χώρας». Ουσιαστικά δηλαδή αν και οι αυξήσεις μπορούν να αποδοθούν στη γενικότερη εικόνα που επικρατεί στην Ευρώπη καθώς και στη μειωμένη φετινή παραγωγή, εντούτοις οι υπέρογκες ανατιμήσεις, δεν μπορούν να δικαιολογηθούν.

  Η πορεία των τιμών σε ευρωπαϊκό επίπεδο

  Σύμφωνα με τον κ. Πολυχρονάκη, σε ορισμένους τύπους ντομάτας και βάσει των στοιχείων της ΕΕ, οι τιμές υποχώρησαν τον Αύγουστο έναντι των υψηλών τιμών του Ιουλίου ωστόσο τον Σεπτέμβριο παρατηρήθηκε νέα αύξηση ακόμη και κατά 50%. Η μέση τιμή του προϊόντος ήταν πάνω από τον μέσο όρο της πενταετίας εδώ και αρκετό καιρό και αυξήθηκε περαιτέρω και την 37^η εβδομάδα του έτους. Σε αυτό συνέβαλε πέραν της μειωμένη παραγωγής, η διακοπή της τροφοδοσίας από το Μαρόκο που αποτελεί πλέον τον πρώτο προμηθευτή των ευρωπαϊκών αγορών, λόγω του σεισμού που έπληξε τη χώρα.

  Στην Ελλάδα όπως επισημαίνει ο κ. Πολυχρονάκης, πάντα τους καλοκαιρινούς μήνες η ζήτηση ντομάτας από την εγχώρια παραγωγή δεν καλύπτεται, λόγω του τουρισμού της χώρας ωστόσο για τη φετινή χρονιά πρέπει να συνυπολογιστεί και η μειωμένη παραγωγή εξαιτίας των καιρικών συνθηκών.

  Οι επιπτώσεις μετά τις πλημμύρες στη Θεσσαλία

  Ο κ. Πολυχρονάκης επισημαίνει ότι η παραγωγή επιτραπέζιας ντομάτας (που χρησιμοποιείται ωμή στη σαλάτα) στην περιοχή της Θεσσαλίας, φτάνει σε μία κανονική χρονιά περί τους 20.000 τόνους όταν η συνολική παραγωγή της χώρας ανέρχεται στους 450.000 τόνους.

  Μετά τις πλημμύρες και τις καταστροφές στο οδικό δίκτυο, ο ίδιος εξηγεί πως εκείνο που κατά κύριο λόγο διαταράχθηκε είναι η δυνατότητα για τον εφοδιασμό των αγορών στη χώρα, εξαιτίας της δυσκολίας στις μεταφορές

  Θα παραμείνουν οι υψηλές τιμές;

  Ο κ. Πολυχρονάκης εκτιμά ότι ομαλοποίηση της αγοράς αναμένεται προς το δεύτερο 15ημέρο του Οκτωβρίου, διευκρινίζοντας πάντως πως οι τιμές αναμένονται μεν χαμηλότερες σε σχέση την τρέχουσα περίοδο, ωστόσο υψηλότερες σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή.

  Σημειώνεται τέλος ότι μετά την 9^η Σεπτεμβρίου οι εισαγωγές ντομάτας στην χώρα μας αυξήθηκαν αλματωδώς. Ενδεικτικά από 1 Σεπτεμβρίου έως 22 Σεπτεμβρίου οι εισαγωγές ανήλθαν σε 5.082 τόνους (έναντι 1.602 τόνων το 2022) εκ των οποίων από Τουρκία 3.400 τόνοι. Αντίθετα, μέχρι τις 8 Σεπτεμβρίου είχαν εισαχθεί στο σύνολο μόνο 1.018 τόνοι.

  Πηγή: cnn.gr

• Μέτρα κατά τις εισαγωγές μαροκινής ντομάτας
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Ζητείται η λήψη μέτρων για την ομαλοποίηση της αγοράς ντομάτας.

  Την ανησυχία της για τον καταστροφικό αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι εισαγωγές από μαροκινής ντομάτας στις ευρωπαϊκές αγορές, εκφράζει με επιστολή της η Ευρωπαϊκή Ένωση Εμπορίου Φρούτων και Λαχανικών (EUCOFEL) προς τα θεσμικά όργανα της Κομισιόν, στην οποία τους ζητά να ενεργήσουν όσον αφορά τη μη συμμόρφωση και τη μη εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στην εμπορική συμφωνία ΕΕ - Μαρόκου.

  Η επιστολή εστάλη προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Von der Leyen και τους Επιτρόπους κ.κ. Dombrovskis (TRADE), Kyriakides (SANTE) και Wojciechowski (AGRI).

  Ειδικότερα, η EUCOFEL τονίζει ότι εδώ και αρκετά χρόνια τα μέλη της εκφράζουν την ανησυχία τους λόγω της μη συμμόρφωσης και της μη εφαρμογής των μέτρων που προβλέπονται στη συμφωνία ΕΕ με Μαρόκο. Υπάρχει μεγάλος αριθμός παραβάσεων. Επίσης υπάρχει πρόβλημα με τη μέθοδο υπολογισμού της αξίας εισαγωγής στις μαροκινές ντομάτες. Θα πρέπει να υπάρξουν διαβουλεύσεις για το θέμα αυτό με τις μαροκινές αρχές. Επίσης υπάρχει ανάγκη προσαρμογής της ποσόστωσης μετά το BREXIT (αποχώρηση Ηνωμένου Βασιλείου).

  Ως εκ τούτου καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

  -Να κάνει τροποποίηση της μεθόδου υπολογισμού που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της αξίας των ντοματών που εισάγονται από το Μαρόκο.

  -Να εφαρμόσει σωστά τη ρήτρα συνεργασίας (άρθρο 4) και το μέτρο διασφάλισης (άρθρο 7) προκειμένου να υπάρξει αποτελεσματική εφαρμογή της συμφωνίας.

  -Να διεξαχθούν διαβουλεύσεις με τις μαροκινές αρχές για να διασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων που προβλέπονται την συμφωνία.

  Την επιστολή συνυπογράφουν η Εθνική Ένωση Παραγωγών Τομάτας Γαλλίας (AOPn Tomate de France), η Ισπανική Ομοσπονδία Παραγωγών-Εξαγωγέων Φρούτων και Λαχανικών (Fepex) και η Ολλανδική Ένωση Παραγωγών φρούτων λαχανικών και μανιταριών (DPA). Ο Σύνδεσμος Ελλήνων Εξαγωγέων INCOFRUIT-HELLAS, που είναι μέλος της EUCOFEL, υποστηρίζει τις θέσεις που αναγράφει η επιστολή προς την ΕΕ.

  Πηγή: NeaPaseges.gr
  

• Η Οξφόρδη «ελέγχει» την ωρίμανση της ντομάτας
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Οι επιστήμονες της Οξφόρδης ανακάλυψαν έναν τρόπο να αλλάξουν τα ποσοστά ωρίμανσης της ντομάτας αλλάζοντας μια πρωτεΐνη.

  Εμπειρογνώμονες στο Τμήμα Επιστημών Φυτών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ανακάλυψαν πώς η ωρίμανση - συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών και του «μαλακώματος» - μπορεί να επιταχυνθεί ή να επιβραδυνθεί για τις ντομάτες.
  

  Η ομάδα της Οξφόρδης διαπίστωσε ότι τροποποιώντας την έκφραση μιας μόνο πρωτεΐνης, που βρίσκεται σε υποκυτταρικά οργανίδια που ονομάζονται πλαστίδια, μπορούν να ασκήσουν κάποιο έλεγχο στην ωρίμανση.

  Στις ντομάτες, η διαδικασία ωρίμανσης συνεπάγεται με αλλαγές στα μικροσκοπικά «οργανίδια» μέσα στα κύτταρα των φρούτων, που ονομάζονται πλαστίδια. Αυτά τα πλαστίδια είναι υπεύθυνα για το χρώμα του καρπού.

  Παρά τη σημασία τους στην απόδοση χρώματος φρούτων, λίγα ήταν γνωστά στο παρελθόν για το πώς εμπλέκονται τα πλαστίδια στη διαδικασία ωρίμανσης.

  Αυτά τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Plants , παρέχουν μια θεωρητική βάση για την τροποποίηση ή τον χειρισμό της ωρίμανσης σαρκωδών φρούτων όπως οι ντομάτες.

  Ο ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης, ο Paul Jarvis του Τμήματος Επιστημών Φυτών της Οξφόρδης, δήλωσε ότι η μελέτη αποκάλυψε πραγματικές δυνατότητες βελτίωσης των καλλιεργειών.

  «Για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη πρώιμων ή όψιμων καρποφόρων ποικιλιών σαρκωδών φρούτων, ή για τη βελτίωση της μεταφοράς ή της διάρκειας ζωής των φρούτων, καθυστερώντας την ωρίμανση χωρίς να διακυβεύεται η ποιότητα», δήλωσε ο Jarvis.

  Πηγή: NeaPaseges.gr

• «Στοχεύοντας» τον ιό της καστανής ρυτίδωσης της ντομάτας
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Μια σημαντική ανακάλυψη για την αντιμετώπιση του ιού της καστανής ρυτίδωσης της ντομάτας (ToBRFV).

  Στον δρόμο για μια σημαντική ανακάλυψη ενάντια στον ιό της καστανής ρυτίδωσης της ντομάτας (ToBRFV) που έχει πλήξει θερμοκηπιακές κυρίως καλλιέργειες οδεύει η Toma Tech.

  Σύμφωνα με ανακοινώσεις της, η ισραηλινή εταιρεία καινοτομίας σπόρων έχει υποβάλει αίτηση για προσωρινό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τον προσδιορισμό των δεικτών DNA, που σχετίζονται με τα ανθεκτικά χαρακτηριστικά του ιού, τα οποία λέει ότι θα επιταχύνουν την αναπαραγωγή και εμπορευματοποίηση ποικιλιών ντομάτας υψηλής αντοχής χωρίς ToBRFV.

  «Αυτή η ανακάλυψη θα μας επιτρέψει να αναπτύξουμε γρήγορα ένα πλήρες χαρτοφυλάκιο ανθεκτικών ποικιλιών ντομάτας για παγκόσμια εισαγωγή και θα ωφελήσει τους καλλιεργητές μειώνοντας παράλληλα το κόστος παραγωγής», επισημαίνουν οι υπεύθυνοι της εταιρείας.

  Ο ιός ToBRFV προκαλεί όλεθρο στις εσωτερικές φυτείες ντομάτας παγκοσμίως από το 2014, επηρεάζοντας ένα ευρύ φάσμα ποικιλίων. Οι εστίες έχουν κατακλύσει θερμοκήπια σε όλη τη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή και εξαπλώνεται σε άλλες περιοχές. Να σημειωθεί ότι ο ιός έχει κάνει την εμφάνισή του και σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες και στην Ελλάδα.

  Η εμφάνιση του ToBRFV αποτελεί σημαντική απειλή για τους καλλιεργητές και για ολόκληρη την αλυσίδα αξίας σε όλο τον κόσμο, προκαλώντας σοβαρή ζημιά στις εμπορικές ποικιλίες. Έχει ήδη οδηγήσει σε σημαντικές μειώσεις των αποδόσεων καθώς και σε απώλειες καλλιεργειών, οι οποίες αγγίζουν και το 30%.

  Λόγω της ικανότητας του ιού να εξαπλώνεται γρήγορα, ειδικά υπό έντονες πρακτικές παραγωγής, έχουν επιβληθεί πρωτόκολλα υγιεινής, που απαιτούν από τους αγρότες να φορούν πλήρη προστατευτικά εργαλεία και να απομονώσουν πλήρως τα θερμοκήπια που έχουν μολυνθεί από ιούς.

  Η ανάπτυξη ενός χαρτοφυλακίου ανθεκτικών ποικιλιών απαιτεί εξαιρετικές δυνατότητες φαινοτύπου και γονότυπου. Η Toma Tech εργάζεται εντατικά από το 2017 για να αναπτύξει νέες πηγές αντίστασης και νέες ποικιλίες.

  «Η ικανότητα εύρεσης ισχυρής αντίστασης καθώς και η αναγνώριση δεικτών DNA, η προστασία της IP μας μέσω της υποβολής προσωρινής αίτησης διπλώματος ευρεσιτεχνίας, αποδεικνύει τις δυνατότητες της Toma Tech να τοποθετηθεί στην πρώτη γραμμή στην έρευνα και αναπαραγωγή ποικιλιών ντομάτας για την παγκόσμια αγορά», δήλωσε. Favi Vidavski, πρόεδρος και επικεφαλής Ε & Α της TomaTech.

  Η εταιρεία ανέπτυξε ένα προηγμένο και αποτελεσματικό σύστημα διαλογής βασισμένο σε ελεγχόμενο εμβολιασμό και μοριακή τεχνολογία, με συνεχόμενες δοκιμές σε δεκάδες χιλιάδες φυτά ντομάτας κάτω από τις πιο σοβαρές συνθήκες.

  Πριν ένα χρόνο ανακάλυψαν συγκεκριμένους δείκτες DNA, που αποδείχθηκαν καθοριστικής σημασίας προκειμένου να απομωνοθούν, να αναγνωρίσουν και να εισάγουν γονίδια ανθεκτικά στον ιό ToBRFV για τις κύριες εμπορικές ποικιλίες ντομάτας.

  Η τεχνολογία αυτή μπορεί να εφαρμοστεί σε μια ολοκληρωμένη γκάμα ποικιλιών ντομάτας και να προσαρμοστεί τόσο σε θερμαινόμενα όσο και σε μη θερμαινόμενα θερμοκήπια.

  Πηγή: NeaPaseges.gr

• Εξαγωγές: Αυξητικοί ρυθμοί για φράουλα και ντομάτα
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Εξαγωγές Νωπών Οπωροκηπευτικών από την INCOFRUIT - HELLAS.

  Την ανασκοπούμενη εβδομάδα συνεχίσθηκε με κανονικούς για την εποχή επίπεδα η εξαγωγή - διακίνηση εσπεριδοειδών και ακτινιδίων. Σε γενικές γραμμές, τα εσπεριδοειδή και τα ακτινίδια είναι από τα αγαπημένα με τους Ευρωπαίους καταναλωτές κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, λαμβάνοντας υπόψη τη διάρκεια ζωής τους και τη βιταμίνη C.

  Η προσφορά αυτή τη στιγμή ανταποκρίνεται στην ζήτηση, οπότε επιταχύνονται οι εργασίες συγκομιδής των εμπορεύσιμων προϊόντων σχεδόν σε όλες τις ποικιλίες πορτοκαλιών και μανταρινιών που είναι ώριμα με εξαιρετική γεύση, διάρκεια ζωής και οργανοληπτικές θρεπτικές ιδιότητες.

  Η εξαγωγή μήλων συνεχίζεται με εκτίμηση του ρυθμού εξαγωγών τους μειωμένη -3,4% (46.472 τ. έναντι 48.099 τ.),

  Επίσης συνεχίζεται με αυξητικούς ρυθμούς η εξαγωγή φράουλας και από 1/1 έως 28/1/2020 ανήλθαν σε 2.529 τόνους έναντι 1.960 τ. αντίστοιχα πέρυσι. Αλλά και οι τομάτες το ίδιο χρονικό διάστημα κατέγραψαν εξαγωγές ύψους 2.694 τ. έναντι 1.261 τ. πέρυσι με τις εισαγωγές τους να είναι μόνο 18 τ.

  Συνεχίζεται η εξαγωγή ακτινιδίων, 102.022 t. έναντι 102.560 τ. αντίστοιχα πέρυσι.

  Εξακολουθούν να παρατηρούνται φαινόμενα διακίνησης ατυποποίητων ακτινιδίων και εσπεριδοειδών (κατ ευθεία από τον αγρό) από «έλληνες, ιταλούς και βαλκάνιους εμπόρους», που δεν έχουν φορολογικό εκπρόσωπο και δεν είναι εγγεγραμμένοι ως οφείλουν στο ΜΕΝΟ και την τρέχουσα εμπορική περίοδο.

  BREXIT

  Σε δήλωσή του σε ότι αφορά το Brexit ο ειδικός σύμβουλος της INCOFRUIT HELLAS Γιώργος Πολυχρονάκης επισημαίνει ότι μετά τις πρώτες 4 εβδομάδες, από την έναρξη ισχύος της διαδικασίας Brexit το 2021 κατά την διάρκεια των οποίων προκλήθηκαν καθυστερήσεις στην εισαγωγή φρούτων και λαχανικών προέλευσης Ε.Ε. στο Ηνωμένο Βασίλειο, κυρίως λόγω αλλαγών στην απαιτούμενη διαδικασία, αποκτήθηκε η δέουσα εμπειρία από τις επιχειρήσεις του κλάδου της χώρας μας.

  "Όπως ήταν αναμενόμενο, η κατάσταση ήταν δύσκολη για τον τομέα των οπωροκηπευτικών και της εφοδιαστικής αλυσίδας Έπρεπε να αντιμετωπισθούν πολλά εμπόδια ταυτόχρονα. Υπήρξαν καθυστερήσεις στις επιστροφές από το Ηνωμένο Βασίλειο των κυρίως κενών φορτηγών αυτοκινήτων. Από την 1η Απριλίου, το φυτοϋγειονομικό πιστοποιητικό θα αρχίσει να ζητείται από το Ηνωμένο Βασίλειο για την πλειονότητα των φρούτων και λαχανικών με κανόνες που θα καθορισθούν από το Η.Β και χρειάζεται να προετοιμαστούμε εγκαίρως", τονίζει.

  Πηγή: NeaPaseges.gr

• ΔΑΟΚ Ηλείας: Πρώτη εμφάνιση του ιού της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας στην Ηλεία
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Πρώτη εμφάνιση του ιού της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας (Tomato Brown Rugose Fruit Virus - ToBRFV) στην Ηλεία

  Η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Ηλείας ενημερώνει ότι για πρώτη φορά διαπιστώθηκε, μετά από εργαστηριακή εξέταση δειγμάτων από το Εργαστήριο Ιολογίας του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, ο ιός της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας (Tomato Brown Rugose Fruit Virus - ToBRFV) σε δείγμα φυτών βιομηχανικής τομάτας, τα οποία είχαν ληφθεί από την Υπηρεσία μας κατά την εφαρμογή του επίσημου προγράμματος επισκοπήσεων του τρέχοντος έτους.

  Ο ιός αποτελεί εξαιρετικά σοβαρό αναδυόμενο κίνδυνο για τις καλλιέργειες της τομάτας (Solanum lycopersicum) και της πιπεριάς (Capsicum spp) αφού αποτελούν τους κύριους ξενιστές του ToBRFV και για το λόγο αυτό περιλαμβάνεται στη λίστα επιφυλακής (alert list) του Ευρωπαϊκού και Μεσογειακού Οργανισμού Προστασίας Φυτών (EPPO). Τον Νοέμβριο του 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε σε ισχύ επείγοντα μέτρα για την πρόληψη της εισόδου και της εξάπλωσης του ιού στην Ε.Ε., όπου σύμφωνα με αυτά τα διακινούμενα εντός της Ε.Ε. φυτά και σπόροι τομάτας και πιπεριάς, πρέπει να συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο και να ελέγχονται για τον ToBRFV, ενώ τα εισαγόμενα στην Ε.Ε. φυτά και σπόροι τομάτας και πιπεριάς πρέπει να συνοδεύονται από πιστοποιητικά φυτοϋγείας που να καλύπτει τις απαιτήσεις της Ε.Ε. για τον ToBRFV. Στην χώρα μας βρέθηκε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριου του 2019 στην Κρήτη, και το 2020 στην Τριφυλία, Εύβοια, Κορινθία, Βοιωτία, Δράμα, Αργολίδα, Λακωνία, Αττική, Αχαΐα.

  Σημειώνεται ότι ο ιός μεταδίδεται με την επαφή (μολυσμένα χέρια, εργαλεία, ρούχα προσωπικού, καλλιεργητικές εργασίες), το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό, έντομα επικονίασης σε υπό κάλυψη καλλιέργειες και με το σπόρο. Επιπλέον τα προσβεβλημένα φυτικά υπολείμματα που παραμένουν στο έδαφος αποτελούν εστία μόλυνσης για αρκετούς μήνες ενώ τα ζιζάνια λειτουργούν ως αποθήκες του ιού.

  Τα συμπτώματα του ιού στους καρπούς περιλαμβάνουν κίτρινους ή καστανούς δακτυλίους, καστανές περιοχές και ρυτίδωση, παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση. Τα φύλλα εμφανίζουν χλώρωση, μωσαϊκό, ποικιλόχρωση, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος και στενώσεις. Οι καρποί καθίστανται μη εμπορεύσιμοι λόγω των αλλοιώσεων που προκαλεί ο ιός, ενώ τα ασθενή φυτά μπορούν να εμφανίσουν μείωση της παραγωγής μέχρι και 70 %.

  Επισημαίνεται ότι δεν υπάρχουν θεραπευτικά μέσα για τα προσβεβλημένα φυτά. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Τμήματος Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και του Εργαστηρίου Ιολογίας του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου συστήνονται στους καλλιεργητές τα παρακάτω μέτρα πρόληψης και υγιεινής της καλλιέργειας, προκειμένου να περιορίσουν τις απώλειες στις καλλιέργειες τους και να εκριζώσουν τον ιό:

  • Χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου τομάτας και πιπεριάς που συνοδεύονται με φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
  • Συστηματικός έλεγχος των σπορείων και απομάκρυνση / καταστροφή των φυταρίων που τυχόν έχουν προσβληθεί ή εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα.
  • Χρησιμοποίηση για φύτευση υγιών φυταρίων τομάτας και πιπεριάς που συνοδεύονται με φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
  • Έλεγχος κατά διαστήματα των φυτών, μετά τη μεταφύτευσή τους στον αγρό ή στο θερμοκήπιο και απομάκρυνση / καταστροφή όσων εμφανίζουν συμπτώματα ίωσης. Εκτός του μακροσκοπικού ελέγχου συνιστάται και εργαστηριακή επιβεβαίωση της παρουσίας του ToBRFV.
  • Συχνή απολύμανση εργαλείων µε εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl ή άλλου είδους απολυμαντικό.
  • Πλύσιμο των χεριών µε σαπούνι και ξέπλυμα µε άφθονο νερό πριν από κάθε χειρισμό των φυτών στα σπορεία και τις καλλιέργειες. Τούτο επιβάλλεται ιδιαιτέρως μετά από τον χειρισμό ασθενών φυτών. Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα κατά τη διάρκεια χειρισμού των φυτών. Έχει αποδειχθεί ότι ο ιός παραμένει μολυσματικός πάνω στα χέρια και στα γάντια για τουλάχιστον δυο (2) ώρες.
  • Χρησιμοποίηση παπουτσιών, φόρμας και γαντιών μιας χρήσης από τους εργαζόμενους που εκτελούν τις διάφορες καλλιεργητικές εργασίες και αλλαγή αυτών µμεταξύ διαφορετικών εγκαταστάσεων. Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών µε τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή µε ασθενή φυτά (εκρίζωση, δέσιμο, κλάδεμα, κ.λπ.), εκτός αν τα χέρια έχουν προηγουμένως πλυθεί καλά.
  • Χρησιμοποίηση καθαρών ή απολυμασμένων πλαστικών τελάρων κατά τη συγκομιδή των καρπών, καθώς τα επαναχρησιμοποιούμενα πλαστικά τελάρα αν έχουν χρησιμοποιηθεί για μεταφορά μολυσμένων καρπών, μπορούν να μεταφέρουν τον ιό μετά σε µια αμόλυντη καλλιέργεια.
  • Καλό πλύσιμο µε απολυμαντικό όλων των επιφανειών, δίσκων, κ.λπ., εντός των θερμοκηπίων μεταξύ των μεταφυτεύσεων / φυτεύσεων.
  • Μείωση κατά το δυνατόν της μετακίνησης των εργατών μεταξύ των διαφόρων τομέων της επιχείρησης.
  • Καταστροφή των ζιζανίων στους περιβάλλοντες χώρους των θερμοκηπίων, καθώς ζιζάνια όπως o στύφνος (Solanum nigrum), η ντάτουλα (Datura stramonium) και το χηνοπόδιο το επιτοίχιο (Chenopodiastrum murale) προσβάλλονται από τον ιό και μπορεί να λειτουργήσουν ως αποθήκες του ιού στη φύση.
  • Αποφυγή εισόδου ζώων εντός των εγκαταστάσεων.
  • Μέριμνα για απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας καθώς και απολύμανση των χώρων του θερμοκηπίου.
  • Ύπαρξη ταπέτων µε απολυμαντικό στην είσοδο των θερμοκηπίων.

  Για την πληρέστερη ενημέρωση σχετικά με την ασθένεια, τα συμπτώματα που προκαλεί και τα μέτρα προφύλαξης επισκεφτείτε τον ακόλουθο σύνδεσμο του ΥΠΑΑΤ:

  http://www.minagric.gov.gr/index.php/el/for-farmer-2/crop-production/fytoprostasiamenu/fytoygeia

  Καλούνται όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και ιδιαίτερα οι καλλιεργητές να εκτελούν συχνό έλεγχο των φυτών της καλλιέργειας τους και αυτά που παρουσιάζουν συμπτώματα ιολογικής προσβολής να χειρίζονται ως πιθανό κρούσμα ToBRFV, να απομακρύνονται πολύ προσεκτικά, με όσο το δυνατό περισσότερο ριζικό σύστημα, ιδανικά τοποθετώντας τα σε σακούλα, ώστε να μην έλθουν σε επαφή με υγιή φυτά και να καταστρέφονται. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να τηρούνται σχολαστικά όλα τα προαναφερόμενα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού.

  Τέλος, επισημαίνουμε ότι σε περίπτωση διαπίστωσης ύποπτων κρουσμάτων από τους παραγωγούς, να επικοινωνούν με την Υπηρεσία μας στα τηλέφωνα 2621360140, 145, 155.

  Στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε επιπλέον πληροφορία.

  		Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
  		Σπυροπούλου Παναγιώτα Κτηνίατρος

• Κρήτη: Πρώτο κρούσμα του ιού της καστανής ρυτίδωσης της τομάτας
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Μέτρα περιορισμού και εξάλειψης του ιού.

  Το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της καστανής ρυτίδωσης της τομάτας (Tomato brown rugose fruit virus, ToBRFV) σε φυτά τομάτας και πιπεριάς προοριζόμενα για φύτευση στην Π.Ε. Ηρακλείου και συγκεκριμένα στην περιοχή Τυμπακίου Δήμου Φαιστού επιβεβαιώνει με ανακοίνωσή της η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου.

  Ο ιός αυτός περιλαμβάνεται στη λίστα επιφυλακής (alert list) του Ευρωπαϊκού και Μεσογειακού Οργανισμού Προστασίας Φυτών (EPPO). Για πρώτη φορά διαπιστώθηκε στο Ισραήλ το 2014. Έκτοτε διαπιστώθηκε στην Ιορδανία, Γερμανία, Ιταλία, Καλιφόρνια των Η.Π.Α., Σαουδική Αραβία, Τουρκία, Μεξικό Ισπανία και Γαλλία. Στην Ελλάδα διαπιστώθηκε το 2019 στα Χανιά και στη Μεσσηνία και το 2020 στο Λασίθι.

  Αποτελεί αναδυόμενο κίνδυνο μεγάλης σημασίας κυρίως για την καλλιέργεια της τομάτας και της πιπεριάς και μεταδίδεται μηχανικά με την επαφή (μολυσμένα χέρια, εργαλεία, ρούχα αλλά και από φυτό σε φυτό), το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό και πιθανόν με το μολυσμένο σπόρο. Οι βομβίνοι μπορούν επίσης να μεταδώσουν τον ιό κατά τη διάρκεια της γονιμοποίησης των φυτών. Το παθογόνο εισέρχεται στο αγγειακό σύστημα της τομάτας από πληγές των ριζών και του λαιμού προκαλώντας συμπτώματα μαρασμού και ξήρανσης φύλλων. Η μετάδοσή του στον αγρό γίνεται με μολυσμένο φυτωριακό υλικό, με το νερό του ποτίσματος και με τα καλλιεργητικά εργαλεία. Το παθογόνο επιβιώνει στο σπόρο και στα υπολείμματα της καλλιέργειας.

  Τα συμπτώματα εμφανίζονται στα φύλλα, στα στελέχη και στους καρπούς. Στα φύλλα τα συμπτώματα περιλαμβάνουν χλώρωση, μωσαϊκό, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος και περιστασιακά στένωση. Στους καρπούς εμφανίζονται καστανοί δακτύλιοι και ρυτίδες, στις οποίες αποδίδεται και η ονομασία του ιού. Ο ιός έχει συνέπειες στην καρποφορία, με μεγάλη μείωση της παραγωγής, από 30% έως και 70%, ενώ υποβαθμίζει και την ποιότητα της παραγωγής.

  Δεν υπάρχουν θεραπευτικά μέτρα στα προσβεβλημένα φυτά.

  Στους φυτωριούχους και στους καλλιεργητές τομάτας και πιπεριάς προκειμένου να περιορίσουν τις απώλειες στις καλλιέργειες τους και να εκριζώσουν τον ιό ToBRFV, συστήνονται διάφορα μέτρα όπως:

  • Χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου ο οποίος πρέπει να συνοδεύεται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
  • Συστηματικός έλεγχος των σπορείων και απομάκρυνση/καταστροφή των φυταρίων που τυχόν έχουν προσβληθεί ή εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα.
  • Χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων για φύτευση τα οποία να συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
  • Έλεγχος κατά διαστήματα των φυτών μετά τη μεταφύτευσή τους στον αγρό ή το θερμοκήπιο και απομάκρυνση/καταστροφή όσων εμφανίζουν συμπτώματα ίωσης.
  • Συχνή απολύμανση εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl ή Virkon S ή αποβουτυρωμένου γάλακτος (τουλάχιστον 3,5% περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη).
  • Πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και ξέπλυμα με άφθονο νερό πριν από κάθε χειρισμό των φυτών. Ύπαρξη ταπέτων με απολυμαντικό στην είσοδο των θερμοκηπίων.
  • Χρησιμοποίηση παπουτσιών, φόρμας και γαντιών μιας χρήσης από τους εργαζόμενους που εκτελούν τις διάφορες καλλιεργητικές εργασίες και αλλαγή αυτών μεταξύ διαφορετικών εγκαταστάσεων.
  • Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών με τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με ασθενή φυτά (εκκρίζωση, δέσιμο, κλάδεμα κ.λπ.), εκτός αν τα χέρια έχουν προηγουμένως πλυθεί καλά.
  • Καλό πλύσιμο όλων των επιφανειών, δίσκων κ.λπ. εντός των θερμοκηπίων μεταξύ των μεταφυτεύσεων / φυτεύσεων.
  • Μείωση κατά το δυνατόν της μετακίνησης των εργατών μεταξύ των διαφόρων τομέων της επιχείρησης. Αφαίρεση ζιζανίων στους χώρους πέριξ των θερμοκηπίων.
  • Μέριμνα για απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας, καθώς και απολύμανση των χώρων του θερμοκηπίου.

  Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική φυτοϋγειονομική νομοθεσία αποτελεί υποχρέωση των παραγωγών να γνωστοποιούν αμέσως στην υπηρεσία οποιαδήποτε ύποπτη εμφάνιση επιβλαβών οργανισμών ή συμπτωμάτων.

  Πηγή: NeaPaseges.gr