Τριάντα οκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν ένα αεροπλάνο της Azerbaijan Airlines συνετρίβη στο Καζακστάν- τέσσερις ημέρες αργότερα, 179 έχασαν τη ζωή τους όταν μια πτήση της Jeju Air συνετρίβη στη Νότια Κορέα.
Αν και τα πρόσφατα γεγονότα εξακολουθούν να ηχούν στο μυαλό πολλών, το 2024 ήταν μια χρονιά καταστροφών στην αεροπορία. Στις αρχές Ιανουαρίου, ένα δυστύχημα στο Τόκιο συγκλόνισε τον κόσμο, αφήνοντας πίσω του πέντε μέλη της ιαπωνικής ακτοφυλακής νεκρούς, αν και οι επιβάτες του αεροσκάφους της Japan Airlines διασώθηκαν.
Λίγες ημέρες αργότερα, μέρος ενός αεροπλάνου έπεσε κατά την αναχώρησή του από το Πόρτλαντ του Όρεγκον, αφήνοντας μια τεράστια τρύπα στο πλάι της ατράκτου. Και πάλι, και οι 177 επιβάτες επέζησαν από την αναγκαστική προσγείωση, αλλά οι επιπτώσεις του γεγονότος έφεραν τη μεγάλη κατασκευάστρια εταιρεία Boeing στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλη τη χρονιά.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η τραγική απώλεια μιας πτήσης της Voepass στη Βραζιλία στοίχισε τη ζωή σε 62 επιβάτες και πλήρωμα.
Επιπλέον, πολλαπλές αναφορές για αεροσκάφη που έπεσαν σε σοβαρές αναταράξεις και τραυμάτισαν ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένου ενός θανάτου σε πτήση της Singapore Airlines, έδωσαν στους ταξιδιώτες λόγους να ανησυχούν για την ασφάλειά τους.
Σύμφωνα με το Δίκτυο Ασφάλειας της Αεροπορίας, συνολικά 318 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε αεροπορικά δυστυχήματα πέρυσι, καθιστώντας το 2024 την πιο θανατηφόρα χρονιά στις αερομεταφορές από το 2018.
Οι πτήσεις γίνονται όλο και πιο ασφαλείς
Ο Dr Hassan Shahidi, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Flight Safety Foundation, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που ασχολείται με όλες τις πτυχές της ασφάλειας των αερομεταφορών, έθεσε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση για το Euronews Travel.
"Σε όλο το 2023, υπήρξαν μηδενικά θανατηφόρα ατυχήματα σε εμπορικά αεροσκάφη", λέει. "Μέχρι να τελειώσει το 2024, η αεροπορική βιομηχανία είχε μεταφέρει 5 δισεκατομμύρια επιβάτες παγκοσμίως. Και μέχρι μόλις τις τελευταίες ημέρες, το 2024 ήταν έτοιμο να επαναλάβει αυτό το ρεκόρ ασφάλειας ".
Σύμφωνα με έρευνα του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), οι πτήσεις είναι σήμερα ασφαλέστερες από ποτέ.
Έρευνα της Αεροναυτικής Ακαδημίας Embry-Riddle έδειξε ότι έως και το 80% των αεροπορικών ατυχημάτων μπορεί να αποδοθεί σε ανθρώπινο λάθος. Το λάθος των πιλότων θεωρείται ότι ευθύνεται για το 53% των ατυχημάτων, ενώ η μηχανική βλάβη θεωρήθηκε υπαίτια μόλις στο 21% των περιπτώσεων.
Η Airbus μελέτησε ποιο μέρος της πτήσης είναι το πιο επικίνδυνο και διαπίστωσε ότι η απογείωση και η προσγείωση είναι οι χρονικές στιγμές κατά τις οποίες είναι πιο πιθανό να συμβούν ατυχήματα. Και τα δύο δυστυχήματα του Δεκεμβρίου 2024 συνέβησαν κατά την προσγείωση, αν και έπαιξαν και άλλοι παράγοντες.
Στη συντριβή της Jeju Air, για παράδειγμα, υπήρξαν αναφορές ότι ένας κινητήρας υπέστη ζημιά μετά από πρόσκρουση σε πουλί, και το αεροσκάφος, για άγνωστο μέχρι στιγμής λόγο, δεν είχε αναπτύξει το σύστημα προσγείωσης όταν προσγειώθηκε. Η έρευνα θα είναι μακροχρόνια και πολύπλοκη, και είναι πιθανό να περάσει αρκετός καιρός μέχρι να καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβη.
"Αυτό το ατύχημα περιλάμβανε μια πληθώρα παραγόντων, από το χτύπημα πουλιού μέχρι την προσγείωση χωρίς σύστημα προσγείωσης και πτερύγια", προσθέτει ο Shahidi. "Όλα αυτά θα διερευνηθούν διεξοδικά, θα προσδιοριστούν οι παράγοντες που συνέβαλαν και θα ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί".
Η Jeju Air έχει επιθεωρήσει τον στόλο των αεροσκαφών 737 "επόμενης γενιάς" (NG), αλλά από περίσσεια προσοχής. Τίποτα μέχρι στιγμής δεν υποδηλώνει ότι υπάρχει ένα πιο διαδεδομένο πρόβλημα με τον τύπο αεροσκάφους.
Συνιστάται στις αεροπορικές εταιρείες να αποφεύγουν τις εμπόλεμες ζώνες
Η συντριβή των αερογραμμών του Αζερμπαϊτζάν ήταν κάτι διαφορετικό. Αν και οι έρευνες συνεχίζονται, οι αρχικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι το αεροσκάφος μπορεί να χτυπήθηκε από τη ρωσική αεράμυνα, με αποτέλεσμα να αποσυμπιεστεί και να χάσει τον έλεγχο.
Αυτή η εκτίμηση θα σας φέρει στο μυαλό μια παρόμοια κατάσταση πριν από μια δεκαετία. Τον Ιούλιο του 2014, ένα αεροσκάφος της Malaysia Airlines καταρρίφθηκε από τις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία δυνάμεις με τη χρήση πυραύλου εδάφους-αέρος ενώ πετούσε πάνω από την ανατολική Ουκρανία. Και οι 283 επιβάτες και τα 16 μέλη του πληρώματος έχασαν τη ζωή τους.
Η έρευνα συνέστησε στα κράτη που εμπλέκονται σε ένοπλες συγκρούσεις να κλείνουν τον εναέριο χώρο τους και οι αερομεταφορείς να αξιολογούν διεξοδικά τον κίνδυνο όταν τα δρομολόγια περνούν πάνω από περιοχές συγκρούσεων.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA) δημοσιεύει ενημερωτικά δελτία για τις ζώνες συγκρούσεων για να προειδοποιήσει τους αερομεταφορείς για πιθανές απειλές για την ασφάλεια.
Ωστόσο, όπως εξηγεί στο Euronews Travel η Janet Northcote, εκπρόσωπος του EASA, "ο EASA δεν κλείνει τον εναέριο χώρο ούτε έχει το δικαίωμα να δώσει εντολή για την αποφυγή του εναέριου χώρου. Όμως οι πληροφορίες που παρέχονται εδώ εισρέουν στις εκτιμήσεις ασφάλειας της κάθε αεροπορικής εταιρείας και δημιουργούν ευαισθητοποίηση για κάθε απειλή ασφάλειας της αεροπορίας".
Γιατί, λοιπόν, η Azerbaijan Airlines πετούσε πάνω από μια ζώνη συγκρούσεων; Παρόλο που πολλές δυτικές αεροπορικές εταιρείες έχουν σταματήσει τις πτήσεις προς και πάνω από τον ρωσικό εναέριο χώρο, πολλές αεροπορικές εταιρείες της Μέσης Ανατολής και της Ασίας συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στην περιοχή αυτή.
Αερομεταφορείς από την Τουρκία, την Κίνα, τα ΗΑΕ και άλλα έθνη δεν αποφεύγουν τον εναέριο χώρο, παρά τον κίνδυνο.
"Τα αεροπορικά ταξίδια σε γνωστές ζώνες συγκρούσεων ενέχουν σημαντικό κίνδυνο", λέει ο Shaihid. "Οι αεροπορικές εταιρείες πρέπει να διενεργούν αξιολόγηση κινδύνου για τα δρομολόγιά τους για να διασφαλίσουν ότι οι κίνδυνοι μετριάζονται και να επιλέξουν εναλλακτική διαδρομή".
Παρ' όλα αυτά, καμία ευρωπαϊκή αεροπορική εταιρεία δεν πετά προς το παρόν προς τη Ρωσία ή μέσω του εναέριου χώρου της, έχοντας λάβει υπόψη της τις συμβουλές του EASA και άλλων οργανισμών.
Έρευνες για να γίνουν ασφαλέστερα τα αεροπορικά ταξίδια
Η μικρή χρυσή τομή στην τρομερή χρονιά που βίωσαν οι αερομεταφορές είναι ότι κάθε ατύχημα χρησιμεύει για να γίνουν τα αεροπορικά ταξίδια ασφαλέστερα στο μέλλον.
Όπως έγραψε σε πρόσφατη στήλη του ο Simon Calder, ταξιδιωτικός ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας Independent, "όλα τα δραματικά αεροπορικά συμβάντα του 2024 - θανατηφόρα και μη - θα αναλυθούν λεπτομερώς για να κατανοήσουμε τι μπορεί να διδαχθεί για την ενίσχυση της ασφάλειας στο μέλλον".
Στην περίπτωση τόσο της συντριβής της Jeju Air όσο και της Azerbaijan Airlines, τα περιβόητα "μαύρα κουτιά" ανακτήθηκαν και στάλθηκαν για ανάκριση.
Αυτά τα δύο κουτιά, τα οποία στην πραγματικότητα έχουν έντονο πορτοκαλί χρώμα, είναι ο καταγραφέας δεδομένων πτήσης (FDR) και ο καταγραφέας φωνής στο πιλοτήριο (CVR) και αναμένεται να ρίξουν φως στο τι συνέβη πριν από τη συντριβή.
Οι ερευνητές του ατυχήματος βρίσκονται επί τόπου στο Καζακστάν και τη Νότια Κορέα και συγκεντρώνουν περισσότερα στοιχεία, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει αρκετό καιρό. Στη συνέχεια, τα δεδομένα που θα συλλεχθούν θα αναλυθούν σε εργαστήριο για να προσδιοριστεί η αιτία της συντριβής.
Μια προκαταρκτική έκθεση θα δημοσιοποιηθεί πιθανότατα τις επόμενες εβδομάδες, αν και η τελική έκθεση θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο.
Από τις εκθέσεις αυτές θα διατυπωθούν διάφορες συστάσεις για την αποφυγή παρόμοιας κατάστασης στο μέλλον.
"Ένα από τα δυνατά σημεία των διαδικασιών ασφάλειας των αερομεταφορών είναι ότι κάθε φορά που συμβαίνει κάποια τραγωδία, αναλύουμε τι συνέβη και λαμβάνουμε τα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίσουμε, στο μέτρο του δυνατού, ότι δεν θα ξανασυμβεί το ίδιο είδος ατυχήματος", εξηγεί ο Northcote.
Χωρίς την τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, η Υπηρεσία Ασφάλειας Μεταφορών (TSA) δεν θα είχε δημιουργηθεί ποτέ. Και χάρη στο (ακόμα) εξαφανισμένο αεροσκάφος MH370 της Malaysia Airlines, όλα τα αεροσκάφη παρακολουθούνται πλέον σε πραγματικό χρόνο.
"Αυτός ο συνεχής κύκλος βελτίωσης είναι θεμελιώδους σημασίας για τη διατήρηση του ισχυρού ρεκόρ ασφάλειας των αερομεταφορών", λέει ο Northcote.
"Συνεργαζόμαστε με άλλες ρυθμιστικές αρχές, για παράδειγμα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (FAA) στις Ηνωμένες Πολιτείες και με τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), για να διασφαλίσουμε ότι τα πρότυπα ασφάλειας των αερομεταφορών είναι υψηλά σε παγκόσμιο επίπεδο, όχι μόνο στην Ευρώπη".
Ενώ οι κατασκευαστές, οι αεροπορικές εταιρείες και οι ρυθμιστικές αρχές εργάζονται σκληρά για τη διατήρηση της ασφάλειας στους ουρανούς, ο Northcote τονίζει ότι τα ασφαλή ταξίδια είναι μια ομαδική προσπάθεια.
"Η αεροπορία έχει σε γενικές γραμμές ένα εξαιρετικό ιστορικό ασφάλειας, αλλά αυτό δεν αποτελεί αιτία για εφησυχασμό", λέει. "Αυτό το ισχυρό ρεκόρ ασφάλειας μπορεί να διατηρηθεί μόνο από πολλούς μεμονωμένους ανθρώπους που εκπληρώνουν καθημερινά το ρόλο τους για να διασφαλίσουν ότι οι λειτουργίες είναι ασφαλείς".
Πηγή: euronews.com
