Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας σε έκθεση του για το φαινόμενο του θερμοκηπίου επισημαίνει ότι οι εκπομπές αερίων αυξάνονται και το 2019 και κρούει τον κώδωνα του κιδύνου: «Το χάσμα δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερο» μεταξύ όσων η διεθνής κοινότητα πρέπει να επιτύχει και της πραγματικότητας»
Τα πέντε έτη από το 2015 έως το 2019 αναμένεται να αποτελέσουν τη θερμότερη περίοδο που έχει ποτέ καταγραφεί, έπειτα από το «καυτό» καλοκαίρι του 2019, ανέφερε σήμερα ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, την παραμονή της Συνόδου για το Κλίμα στη Νέα Υόρκη, παρουσία περίπου εξήντα ηγετών της διεθνούς κοινότητας.
Η μέση θερμοκρασία για την περίοδο 2015-2019 θα είναι υψηλότερη κατά 1,1 βαθμό Κελσίου σε σύγκριση με την περίοδο 1850-1900, τονίζεται σε αυτήν την έκθεση που δημοσίευσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας.
Τα δεδομένα αυτά επιβεβαιώνουν την τάση των τεσσάρων προηγούμενων ετών, που ήταν ήδη τα θερμότερα τα οποία είχαν καταγραφεί, δηλαδή από το 1850. Ήταν επίσης γνωστό ότι ο Ιούλιος του 2019, που σηματοδοτήθηκε από πολλαπλά επεισόδια καύσωνα στην Ευρώπη, κατέρριψε το απόλυτο ρεκόρ θερμοκρασίας.
Άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο συνέχισαν την ανοδική πορεία τους το 2018. Οι εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου επίσης αυξήθηκαν και για το 2019 θα είναι «τουλάχιστον το ίδιο υψηλές» σε σύγκριση με το 2018, προβλέπουν οι επιστήμονες, σε αυτήν την έκθεση του ΟΗΕ.
Η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα αναμένεται να φθάσει σε νέο υψηλό στα τέλη της χρονιάς 2019, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά δεδομένα, ήτοι 410 μέρη ανά εκατομμύριο.
«Το χάσμα δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερο» μεταξύ όσων η διεθνής κοινότητα θέλει να επιτύχει και της πραγματικότητας των σχεδίων δράσης για το κλίμα των χωρών, σημειώνεται στην έκθεση.
Η παγκόσμια απεργία της Παρασκευής
Υπενθυμίζεται ότι από το Σίδνεϊ έως το Σαν Φρανσίσκο, από την Μπανγκόκ, την Καμπάλα, την Μπραζίλια, το Βερολίνο, μέχρι και σε μικρές πόλεις της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής, νέοι άνθρωποι της ίδιας γενιάς, είτε σε μικρές ομάδες, είτε σε μεγάλα πλήθη, κατέβηκαν την Παρασκευή στους δρόμους φωνάζοντας τα ίδια συνθήματα, ενωμένοι με τον ίδιο θυμό για την αδράνεια των ενηλίκων που κρατούν την εξουσία.
Πηγή: Protothema.gr Πάνω από τέσσερα εκατομμύρια συνολικά, σύμφωνα με τους διοργανωτές – συμμετείχαν την Παρασκευή στις κινητοποιήσεις για το κλίμα με την 16χρονη Σουηδέζα ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ να διαβεβαιώνει από την Νέα Υόρκη ότι αυτό ήταν «μόνο η αρχή».
Σε περισσότερες από 160 χώρες, μαθητές, φοιτητές άφησαν τα σχολεία τους, τα πανεπιστήμιά τους και πλημμύρισαν τους δρόμους μεγάλων πόλεων σε ολόκληρη την υφήλιο με πλακάτ, συνθήματα με την ίδια πρόθεση: Να ζητήσουν από τους γηραιότερους να αναλάβουν επειγόντως δράση για να αποτρέψουν μια περιβαλλοντική καταστροφή.
Μετά την Ασία και την Ευρώπη ήρθε η σειρά των νέων Αμερικανών που κατέβηκαν στους δρόμους στη Νέα Υόρκη, στη Βοστόνη, στο Σικάγο και στη Δυτική Ακτή για να καλέσουν τους ηγέτες να αντιμετωπίσουν επιτέλους την «κλιματική έκτακτη ανάγκη».
«Για μένα δεν είναι επιλογή, είναι κάτι αναγκαίο» δήλωσε ο Σιέρα Μελόι ένας 17χρονος μαθητής λυκείου από το Μπρούκλιν φορώντας ένα μπλουζάκι με τη φράση: «η επιστήμη δεν μια αριστερή θεωρία συνομωσίας».
«Όταν η Γκρέτα ξεκίνησε, ήταν μόνη της, τόσο γενναία, και δείτε που φτάσαμε, άνθρωποι σε όλο τον κόσμο διαδηλώνουν! Αυτό δείχνει πραγματικά ότι μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά», είπε με ενθουσιασμό η 12χρονη Έλα Μπάκμαν, κρατώντας πλακάτ που έφτιαξε μόνη της για να διαδηλώσει μαζί με τους φίλους της για πρώτη φορά στη ζωή τους.
Στη Λατινική Αμερική, αρκετές χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στη Βραζιλία, αποδοκιμάζοντας τον ακροδεξιό πρόεδρο Ζαΐχ Μπολσονάρου για την αντιμετώπιση των καταστροφικών πυρκαγιών στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου. «Η πολιτική της κυβέρνησης Μπολσονάρου είναι η πολιτική της καταστροφής του περιβάλλοντος και της επιδείνωσης της κλιματικής κρίσης... για αυτό το λόγο συμμετέχουμε στην απεργία», δήλωσε η Μαρσέλα Πιμεντέλ Μιράντα, διοργανώτρια της οργάνωσης της Νεολαίας για το Κλίμα στην Μπραζίλια, που βοηθά στην διοργάνωση των διαδηλώσεων. Εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι διαδήλωσαν στην Μπογκοτά και στην Πόλη του Μεξικού.
Οι διαδηλώσεις του κινήματος Fridays for Future ξεκίνησαν στην Αυστραλία με τη συμμετοχή περισσότερων από 300.000 διαδηλωτών. Πλήθος νέων κατέβηκε στους δρόμους στην Σεούλ, την Μανίλα, το Τόκιο, την Μουμπάι. Αρκετές χιλιάδες παιδιά στο Μπανγκλαντές διαδήλωσαν στους δρόμους της πρωτεύουσας Ντάκα για την «κλιματική έκτακτη ανάγκη».
Τα παιδιά στο νησί του Σολομώντα διαδήλωσαν στις ακτές φορώντας παραδοσιακές φούστες από χόρτα και κρατώντας ξύλινες ασπίδες.
Στην Ταϊλάνδη περισσότεροι από 200 νέοι άνθρωποι εισέβαλαν στο υπουργείο Περιβάλλοντος και έπεσαν στο πάτωμα προσποιούμενοι τους νεκρούς, ζητώντας από την κυβέρνηση να αναλάβει δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
«Ο πλανήτης γίνεται πιο καυτός από όσο το φανταστικό αγόρι μου», έγραφε ένα πόστερ μιας εφήβου στην Ταϊλάνδη. «Είμαστε το μέλλον και μας αξίζει κάτι καλύτερο», είπε από την Μπανγκόκ η 12χρονη Λίλι Σατιντανασάρ, που φέρει το παρατσούκλι η Γκρέτα Τούνμπεργκ της Ταϊλάνδης.
Συγκεντρώσεις έγιναν και σε ορισμένες αφρικανικές χώρες, με την συμμετοχή να είναι όμως πιο περιορισμένη.
Στην Καμπάλα, πρωτεύουσα της Ουγκάντας, η οποία συνορεύει με τη Λίμνη Βικτόρια, τη μεγαλύτερη στην Αφρική, που πλήττεται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αρκετές εκατοντάδες διαδήλωσαν στις πορείες Fridays for Future, όπως η 12χρονη Σίσι Μουκάσα. «Πόσοι άνθρωποι πρέπει να πεθάνουν προτού δράσετε;» είπε.
Στην Κένυα περίπου 500 ακτιβιστές έκαναν πορεία ζητώντας από την κυβέρνηση να ακυρώσει ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο της για μια μονάδα παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα.
Στην Ευρώπη εκατοντάδες χιλιάδες διαδήλωσαν, ιδιαίτερα στην Γερμανία, όπου τουλάχιστον 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι κατέκλυσαν τους δρόμους αξιώνοντας από τους κυβερνώντες να αναλάβουν δράση για τη διάσωση του πλανήτη, σύμφωνα με τα στοιχεία των διοργανωτών των κινητοποιήσεων. «Κάντε έρωτα, όχι διοξείδιο του άνθρακα» έγραφαν πλακάτ στο Βερολίνο και τη Βιέννη.
«Δεν υπάρχει Πλανήτης Β», έγραφε ένα πανό μιας νεαρής γυναίκας στο Λονδίνο.
Στη Βαρσοβία, οι διαδηλωτές κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα υπέρ του περιβάλλοντος, ενώ πηδούσαν και φώναζαν «Όποιος δεν πηδάει υποστηρίζει τον άνθρακα».
Το κίνημα εξαπλώθηκε και στην Αρκτική, μια περιοχή που θερμαίνεται δύο φορές πιο γρήγορα από οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη.
Στην πόλη Λονγκιαρμπίεν της Νορβηγίας, περίπου χίλια μίλια από τον Βόρειο Πόλο, περίπου 80 άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους της πόλης κρατώντας πλακάτ που έγραφαν «Έχει ζέστη εδώ».
Εκατοντάδες εργαζόμενοι της Google, της Amazon και άλλων τεχνολογικών εταιρειών, επέκριναν την βιομηχανία για κωλυσιεργία στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και συμμετείχαν σε πορείες στο Σαν Φρανσίσκο και το Σιάτλ.
Εκατοντάδες εταιρείες έλαβαν μέρος στις κινητοποιήσεις, επιτρέποντας στους εργαζόμενούς τους να συμμετέχουν στην παγκόσμια απεργία για το κλίμα.
Ανάμεσά τους, ο Τζεφ Μπέζος, ο ιδρυτής της Amazon ανακοίνωσε πως θα ρίξει όλο το βάρος της εταιρείας του σε μια εκστρατεία που έχει στόχο να συμβάλει στην εκπλήρωση, δέκα χρόνια νωρίτερα μάλιστα, των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού για την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών.
Λονδίνο
Βρυξέλλες
Ινδία
Στουτγκάρδη
Τελευταία τροποποίηση στις Κυριακή, 22 Σεπτεμβρίου 2019 20:51
Τόσο ο Daniel όσο και η Dana άφησαν πίσω τους μεγάλες καταστροφές και νεκρούς - Εκ του αποτελέσματος, το βασικό κοινό στοιχείο των δύο φαινομένων είναι το πόσο απροστάτευτες ήταν οι πληγείσες περιοχές
Η Ισπανία εξακολουθεί να μετρά τις πληγές και τους νεκρούς της από τις φονικές πλημμύρες στην περιοχή της Βαλένθια και ευρύτερα τμήματα στα ανατολικά της χώρας. Πλημμύρες που προκλήθηκαν από ένα καταστροφικό καιρικό φαινόμενο -που είναι γνωστό τοπικά ως DANA- στο οποίο ο ψυχρός και θερμός αέρας συναντώνται και δημιουργούν ισχυρά σύννεφα βροχής, ένα μοτίβο που πιστεύεται ότι εμφανίζεται συχνότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Όταν ψυχρός αέρας πνέει πάνω από τα ζεστά νερά της Μεσογείου, προκαλεί την άνοδο θερμότερου αέρα γρήγορα και τον σχηματισμό πυκνών σύννεφων, γεμάτων νερό, που μπορούν να παραμείνουν στην ίδια περιοχή για πολλές ώρες, αυξάνοντας τις καταστροφικές τους δυνατότητες. Το φαινόμενο προκαλεί ορισμένες φορές έντονη χαλαζόπτωση και ανεμοστρόβιλους όπως φάνηκε αυτή την εβδομάδα, λένε μετεωρολόγοι.
DANA: Μεγάλος όγκος νερού
Το DANA αυτής της εβδομάδας ήταν μία από τις τρεις πιο έντονες τέτοιες καταιγίδες στην περιοχή της Βαλένθια, δήλωσε ο Ρούμπεν ντελ Κάμπο, εκπρόσωπος της ισπανικής Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, AEMET.
Η Υπηρεσία, ανακοίνωσε ότι το μεγαλύτερο ημερήσιο ύψος βροχής καταγράφηκε στην περιοχή Chiva, 30 χλμ δυτικά της Βαλένθια, και ήταν ίσο με 445.4 mm. Πρόκειται για την 2η υψηλότερη τιμή ημερήσιου ύψους υετού στην Περιφέρεια της Βαλένθια, μετά τα 520 mm στην πόλη Tavernes de la Vall στις 11 Σεπτεμβρίου 1996.
Τα προκαταρκτικά δορυφορικά δεδομένα που κατέγραψε η επιστημονική ομάδα του Climatebook δείχνουν ότι μια μεγάλη περιοχή της Ανατολικής Ισπανίας δέχθηκε πάνω από 100-150 mm βροχής (180 mm στο κέντρο της Βαλένθια), και τοπικά πάνω από 250 mm σε λιγότερο από 24 ώρες.
Πρόκειται για πολύ υψηλά ύψη βροχής, όταν ο μέσος όρος για όλο τον Οκτώβριο στη Βαλένθια είναι περίπου 65 χιλιοστά.
Οι αρχές ενεργοποίησαν στην Ισπανία ενεργοποίησαν επιχειρήσεις διάσωσης, ενώ πολλοί κάτοικοι εγκλωβίστηκαν σε σπίτια ή οχήματα, με τις ζημιές να περιλαμβάνουν εκτεταμένες καταστροφές σε υποδομές και δρόμους. Η Βαλένθια, η Καταλονία και άλλες περιοχές παραμένουν σε κατάσταση συναγερμού, καθώς οι καιρικές συνθήκες θα παραμείνουν ασταθείς μέχρι και το Σ/Κ 2-3 Νοεμβρίου 2024.
Η σύγκριση με τον Daniel
Αναμφισβήτητα, ένας μεγάλος όγκος νερού, σε μικρό χρονικό διάστημα έπεσε στην Ισπανία, ωστόσο, υπολείπεται σημαντικά του νερού που έπεσε στη Θεσσαλία όταν χτυπήθηκε από τον Daniel, ο οποίος είχε και μεγαλύτερη διάρκεια.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, κατά την κακοκαιρία Daniel, εκδηλώθηκαν ισχυρές βροχοπτώσεις οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρά πλημμυρικά φαινόμενα κυρίως στη Θεσσαλία, και την απώλεια 15 ανθρώπινων ζωών.
Αποτέλεσμα των βροχοπτώσεων ρεκόρ στη Θεσσαλία ήταν η κατάκλιση του θεσσαλικού κάμπου από νερό, με περίπου 720.000 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων να πλημμυρίζουν μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου
Η ασυνήθιστη για την εποχή ατμοσφαιρική διάταξη προκάλεσε πολύωρες και ισχυρές καταιγίδες στα ανατολικά ηπειρωτικά τμήματα της χώρας μας, κυρίως μεταξύ 5 και 6 Σεπτεμβρίου, όπως αναφέρει το climatebook. Ο μετεωρολογικός σταθμός του meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατέγραψε 760 mm μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχής στη Ζαγορά Πηλίου και συνολικά κατά την διάρκεια του Daniel, 1235 mm στη Μακρινίτσα Πηλίου.
Μεγάλα ύψη βροχής καταγράφηκαν και στις πόλεις της Καρδίτσας (659 mm) και του Βόλου (617 mm), με τη δεύτερη να κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για διάστημα 6 μηνών. Τα ποσά βροχής σε διάστημα 4 ημερών αντιστοιχούν στο μέσο ετήσιο ύψος βροχής για αυτές τις περιοχές.
Αποτέλεσμα των βροχοπτώσεων ρεκόρ στη Θεσσαλία ήταν η κατάκλιση του θεσσαλικού κάμπου από νερό, με περίπου 720.000 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων να πλημμυρίζουν μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου.
Τόσο ο Daniel όσο και η Dana άφησαν πίσω τους μεγάλες καταστροφές και νεκρούς. Εκ του αποτελέσματος, το βασικό κοινό στοιχείο των δύο φαινομένων είναι το πόσο απροστάτευτες ήταν οι πληγείσες περιοχές.
Επιστολή του Συλλόγου Γεωπόνων Ελευθέρων Επαγγελματιών Ηλείας στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Η έντονη κλιματική αλλαγή και οι συνεχιζόμενες ακραίες καιρικές συνθήκες φαίνεται να έχουν σοβαρές συνέπειες για την ελαιοκαλλιέργεια στον Νομό Ηλείας, μια περιοχή που παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ελαιολάδου στη χώρα μας. Η φετινή καλλιεργητική περίοδος 2024-2025 ξεκίνησε με αισιόδοξες προσδοκίες, αλλά οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ανομβρία, έχουν οδηγήσει σε συνθήκες θερμικού και υδατικού στρες στα δέντρα, μειώνοντας την παραγωγή και επηρεάζοντας την ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες - γεωπόνοι του Νομού Ηλείας, σε επιστολή τους προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κο Κώστα Τσιάρα, ανέφεραν τις σοβαρές επιπτώσεις αυτών των φαινομένων στην οικονομική και κοινωνική ζωή του νομού. Μετά από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021, όπου χάθηκε περίπου το 25% των παραγωγικών ελαιοδέντρων, η φετινή πτώση παραγωγής προστίθεται στις απώλειες, οδηγώντας τους παραγωγούς σε απόγνωση.
Οι επιπτώσεις αυτές είναι πολυεπίπεδες. Πέρα από τη σοβαρή απώλεια εισοδήματος, οι γεωπόνοι επισημαίνουν ότι το θερμικό και υδατικό στρες που υφίστανται τα ελαιόδεντρα μπορεί να οδηγήσει σε εγκατάλειψη καλλιεργειών και υποβάθμιση της υπαίθρου, ενώ η μείωση της παραγωγής και της ποιότητας μπορεί να έχει ευρύτερες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για την τοπική κοινότητα.
Η επιστολή τονίζει την ανάγκη για δύο άμεσες παρεμβάσεις: την εξασφάλιση οικονομικής βοήθειας προς τους παραγωγούς και τη δημιουργία ενός σχεδίου διαχείρισης και παρέμβασης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι γεωπόνοι του νομού, ως επιστήμονες πεδίου, δηλώνουν έτοιμοι να συμβάλουν σε αυτό το έργο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεση δράση για την προστασία της ελαιοκαλλιέργειας, μιας καλλιέργειας που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την οικονομία και την κοινωνία της Ηλείας.
Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται να αναδείξει ένα ευρύτερο ζήτημα: την επιτακτική ανάγκη για τη θωράκιση του αγροτικού τομέα της χώρας απέναντι στις κλιματικές προκλήσεις που επιδεινώνονται συνεχώς.
Εξαιρετικά ανησυχητικά είναι ευρήματα νέας έκθεσης για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής καθώς από αυτή προκύπτει ότι η έκταση της επιφάνειας της γης που πλήττεται από ξηρασίαέχει τριπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1980.
Συγκεκριμένα το 48% της χερσαίας επιφάνειας της Γης βίωσε τουλάχιστον ένα μήνα ακραίας ξηρασίας πέρυσι, σύμφωνα με την ανάλυση του Lancet Countdown on Health and Climate Change - από 15% κατά μέσο όρο τη δεκαετία του 1980.
Σχεδόν το ένα τρίτο του πλανήτη - το 30% - βίωσε ακραία ξηρασία για τρεις μήνες ή περισσότερο το 2023. Τη δεκαετία του 1980, ο μέσος όρος ήταν 5%.
Η νέα μελέτη προσφέρει μερικά από τα πιο ενημερωμένα παγκόσμια δεδομένα για την ξηρασία, επισημαίνοντας πόσο γρήγορα επιταχύνεται, όπως αναφέρει το BBC.
Το όριο της ακραίας ξηρασίας επιτυγχάνεται μετά από έξι μήνες πολύ χαμηλών βροχοπτώσεων ή πολύ υψηλών επιπέδων εξάτμισης από τα φυτά και το έδαφος - ή και των δύο.
Αποτελεί άμεσο κίνδυνο για την ύδρευση και την αποχέτευση, την επισιτιστική ασφάλεια και τη δημόσια υγεία και μπορεί να επηρεάσει τον ενεργειακό εφοδιασμό, τα δίκτυα μεταφορών και την οικονομία.
Τα αίτια των μεμονωμένων ξηρασιών είναι περίπλοκα, επειδή υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα του νερού, από τα φυσικά καιρικά φαινόμενα μέχρι τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη γη.
Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή μεταβάλλει τα παγκόσμια πρότυπα βροχοπτώσεων, καθιστώντας ορισμένες περιοχές πιο επιρρεπείς στην ξηρασία.
Η αύξηση της ξηρασίας ήταν ιδιαίτερα σοβαρή στη Νότια Αμερική, τη Μέση Ανατολή και το Κέρας της Αφρικής.
Στον Αμαζόνιο η ξηρασία απειλεί να αλλάξει τα πρότυπα του καιρού.
Σκοτώνει τα δέντρα που παίζουν ρόλο στην τόνωση του σχηματισμού των σύννεφων βροχής, γεγονός που διαταράσσει τους λεπτούς ισορροπημένους κύκλους των βροχοπτώσεων.
Αυξήθηκαν οι ακραίες βροχοπτώσεις
Το παράδοξο είναι ότι την ίδια στιγμή που μεγάλα τμήματα της ξηράς έχουν στεγνώσει, οι ακραίες βροχοπτώσεις έχουν επίσης αυξηθεί.
Τα τελευταία 10 χρόνια, στο 61% του πλανήτη σημειώθηκε αύξηση των ακραίων βροχοπτώσεων, σε σύγκριση με τον βασικό μέσο όρο της περιόδου 1961-1990.
Η σχέση μεταξύ ξηρασίας, πλημμυρών και υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι πολύπλοκη. Ο ζεστός καιρός αυξάνει την εξάτμιση του νερού από το έδαφος, γεγονός που καθιστά τις περιόδους χωρίς βροχή ακόμη πιο ξηρές.
Αλλά η κλιματική αλλαγή αλλάζει επίσης τα πρότυπα βροχοπτώσεων. Καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται, περισσότερο νερό εξατμίζεται στον αέρα. Ο αέρας θερμαίνεται επίσης, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία. Όταν αυτή η υγρασία κινείται πάνω από τη στεριά ή συγκλίνει σε μια καταιγίδα, οδηγεί σε πιο έντονες βροχοπτώσεις.
Οι επιπτώσεις στην υγεία
Η έκθεση Lancet Countdown διαπίστωσε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία φτάνουν σε επίπεδα ρεκόρ.
Η ξηρασία εξέθεσε 151 εκατομμύρια περισσότερους ανθρώπους σε επισιτιστική ανασφάλεια πέρυσι, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990, γεγονός που συνέβαλε στον υποσιτισμό. Οι θάνατοι από τη ζέστη για άτομα άνω των 65 ετών αυξήθηκαν επίσης κατά 167% σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990.
Εν τω μεταξύ, η άνοδος της θερμοκρασίας και οι περισσότερες βροχές προκαλούν αύξηση των ιών που σχετίζονται με τα κουνούπια. Τα κρούσματα του δάγκειου πυρετού βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και ο δάγκειος πυρετός, η ελονοσία και ο ιός του Δυτικού Νείλου έχουν εξαπλωθεί σε μέρη που δεν είχαν βρεθεί ποτέ πριν.
Η αύξηση των καταιγίδων σκόνης έχει αφήσει εκατομμύρια περισσότερους ανθρώπους εκτεθειμένους στην επικίνδυνη ατμοσφαιρική ρύπανση.
«Το κλίμα αλλάζει γρήγορα», λέει η Marina Romanello, εκτελεστική διευθύντρια της Lancet Countdown.
«Αλλάζει σε συνθήκες στις οποίες δεν έχουμε συνηθίσει και τις οποίες δεν σχεδιάσαμε τα συστήματά μας για να λειτουργούν».
Η σημασία των βροχών
Κατά τη διάρκεια της ξηρασίας, τα ποτάμια και οι λίμνες στερεύουν και το έδαφος καίγεται, δηλαδή σκληραίνει και χάνει τη φυτοκάλυψη. Εάν ακολουθήσει έντονη βροχή, το νερό δεν μπορεί να απορροφηθεί από το έδαφος και αντ' αυτού τρέχει, προκαλώντας αστραπιαίες πλημμύρες.
«Τα φυτά μπορούν να προσαρμοστούν στην ακραία ξηρασία, σε κάποιο βαθμό τουλάχιστον, αλλά οι πλημμύρες διαταράσσουν πραγματικά τη φυσιολογία τους», προσθέτει η Ρομανέλο.
«Είναι πραγματικά κακό για την επισιτιστική ασφάλεια και τον γεωργικό τομέα», σημειώνει.
«Προς το παρόν, είμαστε ακόμη σε θέση να προσαρμοστούμε στις κλιματικές αλλαγές. Αλλά θα φτάσουμε σε ένα σημείο όπου θα φτάσουμε στα όρια των δυνατοτήτων μας. Τότε θα δούμε πολλές αναπόφευκτες επιπτώσεις», τονίζει ακόμη η Ρομανέλο.
«Όσο πιο ψηλά αφήνουμε να ανέβει η παγκόσμια θερμοκρασία, τόσο χειρότερα θα είναι τα πράγματα», καταλήγει.
Σε επίπεδα ρεκόρ έφτασε τον προηγούμενο χρόνο (2023), η συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίουστην ατμόσφαιρα επισημαίνει ο ΟΗΕ, προειδοποιώντας ταυτόχρονα ότι θα υπάρξει αναπόφευκτη άνοδο της θερμοκρασίας.
Η υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ παρατήρησε κυρίως ότι το διοξείδιο του άνθρακα συγκεντρώνεται πιο γρήγορα από ποτέ στην ατμόσφαιρα, με ρυθμούς που έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 10% μέσα σε δύο δεκαετίες.
«Ακόμη μία χρονιά, ακόμη ένα ρεκόρ. Θα έπρεπε να σημάνει συναγερμός μεταξύ αυτών που λαμβάνουν αποφάσεις. Είναι ξεκάθαρο ότι υπολειπόμαστε των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού», δήλωσε η Σελέστ Σάουλο γενική γραμματέας του WMO.
Με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να λάβουν μέτρα ώστε να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης σε λιγότερους από 2° Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
Υπενθυμίζεται ότι τα επίπεδα των τριών βασικών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη – του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), του μεθανίου (CH4) και του πρωτοξειδίου του αζώτου (N2O)—αυξήθηκαν το περασμένο έτος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO).
Η ετήσια έκθεση
Η ετήσια έκθεση του WMO για τα αέρια του θερμοκηπίου δόθηκε στη δημοσιότητα λίγες ημέρες πριν την COP29, τη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα που θα διεξαχθεί από τις 11 ως τις 22 Νοεμβρίου στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
Για όσο καιρό συνεχίζονται οι εκπομπές, τα αέρια του θερμοκηπίου θα εξακολουθήσουν να συγκεντρώνονται στην ατμόσφαιρα, αυξάνοντας τη θερμοκρασία της Γης, τόνισε ο WMO.
Ήδη οι παγκόσμιες θερμοκρασίες στην επιφάνεια της Γης και της θάλασσας ήταν το 2023 «οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί από το 1850».
Με δεδομένη μάλιστα τη διάρκεια ζωής του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, τα τρέχοντα επίπεδα θερμοκρασίας θα διατηρηθούν για δεκαετίες ακόμη κι αν μειωθούν γρήγορα οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου και μηδενιστούν.
«Το CO2 συγκεντρώνεται στην ατμόσφαιρα πιο γρήγορα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ανθρώπινης ύπαρξης», προειδοποίησε ο WMO.
Η Γη γνώρισε τόσο υψηλές συγκεντρώσεις CO2 πριν 3 με 5 εκατομμύρια χρόνια, όταν η θερμοκρασία ήταν κατά 2 με 3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη και το επίπεδο της θάλασσας 10 με 20 μέτρα πάνω από το σημερινό, υπενθύμισε.
Λίγο λιγότερο από τις μισές εκπομπές CO2 παραμένουν στην ατμόσφαιρα, ενώ οι υπόλοιπες απορροφώντας από τα οικοσυστήματα.
Όμως σήμερα «είμαστε αντιμέτωποι με έναν πιθανό φαύλο κύκλο», προειδοποίησε η Κο Μπάρετ αναπληρώτρια γενική γραμματέας του WMO.
Η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να «οδηγήσει τα οικοσυστήματα να γίνουν οι μεγαλύτεροι παραγωγοί αερίων του θερμοκηπίου», τόνισε.
Οι δασικές πυρκαγιές ενδέχεται να προκαλέσουν την έκλυση περισσότερου διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ενώ οι πιο ζεστοί ωκεανοί πιθανόν να απορροφούν λιγότερο. Κατά συνέπεια ενδέχεται να μένει στην ατμόσφαιρα περισσότερο CO2 και να επιταχυνθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη, σημείωσε.
Ο Οκτώβριος είναι παραδοσιακά ο μήνας της συγκομιδής των κάστανων στην Ελλάδα, μια περίοδος που φέρνει ζωή και στις ορεινές περιοχές της Ηλείας που έχουν έντονη αγροτική παραγωγή.
Ωστόσο, φέτος οι παραγωγοί κάστανου βιώνουν μία ακόμα κρίση, με τη σοδιά να απειλείται σοβαρά λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι υψηλές θερμοκρασίες και η παρατεταμένη ξηρασία δεν επιτρέπουν στους καρπούς να ωριμάσουν και να πέσουν, γεγονός που δυσχεραίνει τη συγκομιδή.
Σύμφωνα με τον παραγωγό κάστανων Μιλτιάδη Μπότσα από την Πέρσαινα, οι συνθήκες φέτος είναι ιδιαίτερα αντίξοες, με τη συγκομιδή να έχει ξεκινήσει νωρίτερα από ό,τι συνήθως, ήδη από τις αρχές Οκτωβρίου. Αυτό συνέβη ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζει τη φυσιολογία των δέντρων.
Ο κ. Μπότσας τόνισε ότι οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες δεν επιτρέπουν στους καρπούς να πέσουν στο έδαφος, αναγκάζοντας τους παραγωγούς να ξεκινήσουν τη διαδικασία υπό αντίξοες συνθήκες. «Κινδυνεύουμε να χάσουμε την παραγωγή μας. Μέσα σε μια ημέρα με θερμοκρασίες 25-26 βαθμών, τα κάστανα ξεραίνονται και χάνουν την εμπορευσιμότητά τους», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Κανονικά η συγκομιδή ξεκινάει από τις 20 Οκτωβρίου με 10 Νοεμβρίου, φέτος ξεκινήσαμε από τις 7 Οκτωβρίου εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Αυτό είναι πολύ κακό, τις τελευταίες ημέρες δεν βρέχει καθόλου, δεν έχει καθόλου δροσιά για να μαλακώσουν και να πέσουν από το δέντρο και αντιμετωπίζουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα. Κινδυνεύουμε να χάσουμε την παραγωγή την τελευταία στιγμή. Θα στεγνώσουν τα κάστανα και θα την χάσουμε» τόνισε ο κ. Μπότσας ο οποίος εμφανίστηκε ικανοποιημένος τόσο από την τιμή του κάστανου όσο και από την ζήτηση που υπάρχει, ευχόμενος πάντα έστω και τώρα να βελτιωθεί ο καιρός για να σώσει ό,τι μπορεί από την παραγωγή του.
«Εμείς τα δίνουμε σε εμπόρους και αυτοί τα εξάγουν. Τα τελευταία που έδωσα εγώ έφυγαν για Κροατία» ανέφερε.
Παρά την καλή τιμή του προϊόντος, που κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με πέρυσι με ανοδικές τάσεις και παραμένει σταθερή λόγω της ζήτησης, η παραγωγή κινδυνεύει να μειωθεί σημαντικά.
Όπως εξηγεί στο Gaia365.gr ο δασάρχης Πύργου, Παναγιώτης Λάττας, οι περιοχές της Φολόης και του Λάλα, όπου καλλιεργούνται περίπου 550 στρέμματα καστανιών, έχουν επιδοτηθεί και στηριχθεί από το κράτος για την αντιμετώπιση ασθενειών που έπληξαν τα προηγούμενα χρόνια τα δέντρα.
Τα τελευταία χρόνια, οι καστανιές αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα με την εμφάνιση ασθενειών, όπως το έλκος της καστανιάς και η σφήκα, τα οποία περιορίστηκαν με βιολογικές και φυσικές μεθόδους. Η βιολογική καταπολέμηση του έλκους, που προκαλείται από μύκητα, έγινε μέσω εμβολιασμού των δέντρων με ειδικά παρασκευάσματα, ενώ για τη σφήκα χρησιμοποιήθηκαν ωφέλιμα έντομα, τα οποία απελευθερώθηκαν στη φύση και λειτούργησαν ως φυσικοί εχθροί του παρασίτου.
Ωστόσο, η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες επιβαρύνουν περαιτέρω την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση.
Η φαιά σήψη του κάστανου, που εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια, επηρεάζει την ποιότητα και την εμπορική αξία του προϊόντος. Ο μύκητας που προκαλεί τη σήψη αν και εξωτερικά το κάστανο φαίνεται υγειές, προσβάλλει το εσωτερικό του καρπού, καθιστώντας το ακατάλληλο για κατανάλωση. Αν και τα περιστατικά είναι μειωμένα φέτος, δεν υπάρχει ακόμα τρόπος καταπολέμησης της συγκεκριμένης ασθένειας.
Η τρέχουσα κατάσταση φανερώνει τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή φέρνει συχνά ακραίες και απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες.
Οι καστανοπαραγωγοί παλεύουν καθημερινά όχι μόνο με τις κλιματικές επιπτώσεις αλλά και με ασθένειες που απειλούν τα δέντρα τους.
Παρά τις επιτυχίες που σημειώθηκαν στην αντιμετώπιση κάποιων ασθενειών, η κλιματική αλλαγή παραμένει μια σοβαρή πρόκληση για τους ίδιους, όπου ενώ βλέπουν σταθερή την ζήτηση και καλές τις τιμές του προϊόντος διακατέχονται από μεγάλο άγχος καθώς οι καιρικές συνθήκες δεν μπορούν να είναι προβλέψιμες. Παραμένουν ωστόσο σε εγρήγορση, αν και η φετινή χρονιά προμηνύεται δύσκολη, με τη μάχη για κάθε καρπό να είναι πιο απαιτητική από ποτέ.
Ζητείται παγκόσμια συνεργασία για την αντιμετώπιση του προβλήματος στα αποθέματα νερού, που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων μέχρι το 2050
Η κλιματική αλλαγή, η καταστροφική χρήση της γης και η κακή διαχείριση των αποθεμάτων έχουν θέσει τον παγκόσμιο κύκλο του νερού υπό «πρωτοφανή πίεση», προειδοποίησε η Παγκόσμια Επιτροπή για τα Οικονομικά του Νερού (GCEW), σε έκθεση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη (17/10).
«Σχεδόν τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι και περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων βρίσκονται σήμερα σε περιοχές όπου η συνολική αποθήκευση νερού αναμένεται να μειωθεί», ανακοίνωσε η GCEW, μια διετής ερευνητική πρωτοβουλία που συστάθηκε από την Ολλανδία το 2022.
Οι πυκνοκατοικημένες περιοχές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην έλλειψη γλυκού νερού, τόνισε, συμπεριλαμβανομένης της βορειοδυτικής Ινδίας, της βορειοανατολικής Κίνας, αλλά και της νότιας και ανατολικής Ευρώπης.
Η γεωργία επηρεάζεται, με την παγκόσμια παραγωγή δημητριακών να μειώνεται έως και κατά 23%, αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις.
Φαύλος κύκλος
Η άνοδος της θερμοκρασίας έχει δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο, οδηγώντας στην απώλεια του «πράσινου νερού», δηλαδή της υγρασίας που περιέχεται στα εδάφη και τη φυτική ζωή, η εξάτμιση της οποίας παρέχει περίπου το ήμισυ των παγκόσμιων βροχοπτώσεων.
Οι υψηλές θερμοκρασίες οδηγούν σε ξηρότερα εδάφη, γεγονός που επιδεινώνει τις ξηρασίες και τις πυρκαγιές, προκαλώντας μεγαλύτερη υποβάθμιση και απώλεια βιοποικιλότητας, γεγονός που μειώνει περαιτέρω την ποσότητα του διαθέσιμου «πράσινου νερού» στο έδαφος.
Οι διαταραχές του κύκλου του νερού «έχουν σημαντικές παγκόσμιες οικονομικές επιπτώσεις», αναφέρει η έκθεση.
Η κρίση του νερού θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ, κατά μέσο όρο, κατά 8% για τις χώρες υψηλού εισοδήματος έως το 2050 και έως και 15% για τις χώρες χαμηλότερου εισοδήματος.
Οι οικονομικές μειώσεις θα είναι συνέπεια «των συνδυασμένων επιπτώσεων των μεταβαλλόμενων προτύπων βροχοπτώσεων και της αύξησης της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής, μαζί με τη μείωση της συνολικής αποθήκευσης νερού και την έλλειψη πρόσβασης σε καθαρό νερό και αποχέτευση».
Παγκόσμια συνεργασία για το νερό
Η έκθεση ζητά να θεωρηθεί ο κύκλος του νερού ως «παγκόσμιο κοινό αγαθό», για την προστασία του οποίου οι κυβερνήσεις πρέπει να συνεργαστούν.
«Θα πρέπει να θέσουμε κοινούς στόχους για τη βιωσιμότητα των υδάτων», δήλωσε ο πρόεδρος της Σιγκαπούρης Tharman Shanmugaratnam, συμπρόεδρος της GCEW, σε ενημέρωση πριν από την παρουσίαση της έκθεσης.
«Τελικά, θα απαιτηθεί ένα παγκόσμιο σύμφωνο για το νερό. Θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να φτάσουμε εκεί, αλλά θα ξεκινήσουμε αυτή τη διαδικασία».
Η έκθεση ζητά την κατάργηση «των επιβλαβών επιδοτήσεων σε τομείς έντασης νερού ή την ανακατεύθυνσή τους προς λύσεις εξοικονόμησης νερού», σημειώνοντας ότι οι φτωχές και ευάλωτες κοινότητες πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής.
Η Ngozi Okonjo-Iweala, γενική διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και επίσης συμπρόεδρος της GCEW, δήλωσε ότι πρέπει να ανακατευθυνθούν περίπου 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσιες γεωργικές επιδοτήσεις που ενθαρρύνουν την υπερκατανάλωση νερού και ότι πρέπει να υπάρξει στροφή από τη φύτευση υδροβόρων καλλιεργειών σε ακατάλληλες περιοχές.
Το νερό στην Ευρώπη κινδυνεύει
Παράλληλα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος προειδοποιεί ότι η Ευρώπη οφείλει να διαχειρισθεί καλύτερα τους υδάτινους πόρους της, για να εγγυηθεί στους πολίτες της νερό καλής ποιότητας, ενώ επισημαίνει ότι μόνο το 37% των επιφανειακών υδάτων στην ευρωπαϊκή ήπειρο βρίσκεται σε καλή ή πολύ καλή οικολογική υγεία.
«Η υγεία των ευρωπαϊκών υδάτων δεν είναι καλή. Τα ύδατά μας αντιμετωπίζουν σειρά πρωτοφανών προβλημάτων που απειλούν την σχετική με το νερό ασφάλεια της Ευρώπης», δηλώνει σε ανακοίνωσή της η διευθύντρια του Οργανισμού, Λέενα Ιλα-Μονόνεν.
Σε ό,τι αφορά την χημική υγεία των επιφανειακών υδάτων, δεν είναι καλή παρά μόνο στο 29% των περιπτώσεων, έναντι 77% για τον υδροφόρο ορίζοντα, από όπου προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος του πόσιμου νερού που καταναλώνουν οι Ευρωπαίοι.
Καλή χημική υγεία σημαίνει απουσία υπερβάλλουσας ρύπανσης από οργανικά στοιχεία και από επιβλαβείς χημικές ουσίες, όπως οι υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS) και τα μικροπλαστικά.
Οι μεγαλύτερες απειλές για το νερό
Τα επιφανειακά ύδατα απειλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση (καύση του άνθρακα, εκπομπές των αυτοκινήτων, κλπ) και την γεωργία που παράγει μεγάλες ποσότητες αποβλήτων που μολύνουν τα εδάφη.
«Η ευρωπαϊκή γεωργία θα πρέπει να αυξήσει τη χρήση περισσότερο αειφόρων φυσικών και αγροοικολογικών πρακτικών, που θα συνοδεύονται από κίνητρα και αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών», σύμφωνα με την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
Ο ευρωπαϊκός οργανισμός έχει αναλύσει 120.000 εξωτερικές επιφάνειες υδάτων και 3,8 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα υπόγειων υδάτων σε 19 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στη Νορβηγία, και ζητά τη μείωση κατά 50% της χρήσης των ζιζανιοκτόνων μέχρι το 2030.
«Θα πρέπει να διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας για να αποκαταστήσουμε την υγεία των πολύτιμων υδάτινων ρευμάτων μας, των λιμνών, των παράκτιων υδάτων και άλλων υδάτινων μαζών, ώστε αυτός ο ζωτικής σημασίας πόρος να διατηρηθεί και να είναι ασφαλής για τις επόμενες γενιές», επισημαίνει η Λέενα Ιλα-Μονόνεν.
Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής (ξηρασία και πλημμύρες) και η υπερεκμετάλλευση των υδάτινων πόρων ασκούν επίσης πίεση στους υδάτινους πόρους.
Ο περιορισμός της κατανάλωσης νερού και η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων πρέπει να είναι προτεραιότητες για τις κυβερνήσεις, τη στιγμή μάλιστα που οι υδάτινοι πόροι βρίσκονται υπό πίεση λόγω της κλιματικής αλλαγής, τις σφοδρές βροχοπτώσεις, την τήξη των παγετώνων και την ξηρασία, σύμφωνα με την έκθεση.
Οι μεγαλύτερες θετικές θερμοκρασιακές αποκλίσεις εντοπίζονται σε τμήματα της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής, του Αρκτικού Ωκεανού και της Κεντρικής Ασίας
Πάνω από τα κανονικά κινήθηκε η θερμοκρασίαστη χώρα μας αυτό το καλοκαίρι κατά τουλάχιστον 3 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, όπως αποδεικνύει το meteo.gr, η οποία βασίζεται στα δεδομένα reanalysis του ERA5 από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF).
Ωστόσο, εξίσου εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι από τα τελευταία 45 καλοκαίρια, το φετινό ήταν με διαφορά το θερμότερο, έχοντας συνολικά 259 ακραία θερμές ώρες καταρρίπτοντας έτσι το πρόσφατο ρεκόρ του 2021 - με 17 περισσότερες (ακραία θερμές ώρες).
Ακολουθεί το δημοσίευμα του meteo.gr:
«Η αξιολόγηση των θερμοκρασιακών αποκλίσεων πάνω από μια περιοχή μπορεί να γίνει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους και δεδομένα, όπως για παράδειγμα παρατηρήσεις μετεωρολογικών σταθμών, ραδιοβολήσεων καθώς και δεδομένα αριθμητικών μοντέλων καιρού.
Στο συγκεκριμένο άρθρο παρουσιάζουμε καταρχάς την ανάλυση της θερμοκρασίας στο επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια), επίπεδο το οποίο επιτρέπει την παρακολούθηση των θερμικών χαρακτηριστικών των αερίων μαζών που επηρεάζουν μια περιοχή.
Ο χάρτης που ακολουθεί δείχνει για το τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου 2024 τη συνολική απόκλιση της θερμοκρασίας στη στάθμη των 1500 μέτρων πάνω από το Βόρειο ημισφαίριο και ο οποίος δείχνει ότι στο μεγαλύτερο μέρος αυτού η μέση θερμοκρασία κινήθηκε πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα.
Οι μεγαλύτερες θετικές θερμοκρασιακές αποκλίσεις (> 2-3 ˚C) εντοπίζονται σε τμήματα της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής, του Αρκτικού Ωκεανού και της Κεντρικής Ασίας.
Στην χώρα μας η θερμοκρασία κινήθηκε πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα και σχεδόν στο σύνολο της χώρας η θερμοκρασιακή απόκλιση ξεπέρασε τους 3 βαθμούς Κελσίου, καθιστώντας το ως το θερμότερο που έχει καταγραφεί
Γράφημα 1: Θερμοκρασιακές αποκλίσεις στο ισοβαρικό επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω απο την επιφάνεια) κατα τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιο-Αύγουστο) του 2024 για το Βόρειο ημισφαίριο.
Στη συνέχεια επικεντρωνόμαστε στη χώρα μας και κατατάσσουμε τα τελευταία 45 καλοκαίρια (1979-2024) υπολογίζοντας το άθροισμα των ωρών όπου η θερμοκρασία στο ισοβαρικό επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια) υπερβαίνει το 99% των τιμών κατανομής της θερμοκρασίας που έχουν παρατηρηθεί μεταξύ 1981-2010 και τις οποίες ορίζουμε ως ακραία θερμές ώρες.
Η ανάλυση δείχνει ότι το καλοκαίρι του 2024 ήταν το πιο ακραία θερμό τα τελευταία 45 χρόνια με 259 ακραία θερμές ώρες, καταρρίπτοντας έτσι το πρόσφατο ρεκόρ του 2021 με 17 περισσότερες ακραία θερμές ώρες (Γράφημα 2).
Τα συγκεκριμένα αποτελέσματα όπως είναι φυσικό συσχετίζονται με τις πολλαπλές περιόδους πολύ υψηλών θερμοκρασιών που επηρέασαν την χώρα μας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2024.»
Γράφημα 2: Άθροισμα των ακραία θερμών ωρών ανά καλοκαίρι (Ιούνιο-Αύγουστο) κατά την περίοδο 1979-2024.
Με εικόνες και καταστάσεις, που ενδεχομένως δεν είχαμε φανταστεί ποτέ ότι θα μπορούσαμε να δούμε και αρκετές από αυτές παραπέμπουν σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας, είναι πολύ πιθανό να βρεθούμε αντιμέτωποιεξαιτίας των αλλαγών του κλίματος, για τις οποίες σε σχεδόν αποκλειστικό βαθμό ευθύνονται ανθρώπινες δραστηριότητες.
Έτσι, κατά τον μετεωρολόγο και διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστα Λαγουβάρδο, δεν είναι απίθανο τα επόμενα χρόνια να δούμε εκτεταμένες πλημμύρες σε μεγάλα αστικά κέντρα της Δυτικής Ευρώπης, όπως το Λονδίνο, το Βερολίνο και το Παρίσι, καθώς και ασυνήθιστη ζέστη στη Βόρεια Ευρώπη με ταυτόχρονο πέρα από το φυσιολογικά επίπεδα κρύο στη λεκάνη της Μεσογείου.
Η χώρα μας δεν πρόκειται να αποτελέσει εξαίρεση από τον κανόνα. Άλλωστε, ήδη βρεθήκαμε αντιμέτωποι με τις πέρα από κάθε προηγούμενο βροχοπτώσεις στη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο του 2023. Δεν είναι απίθανο τα επόμενα χρόνια να δούμε υψηλής έντασης βροχοπτώσεις, για παράδειγμα, στην ανατολική Κρήτη, η οποία απειλείται από το φαινόμενο της ερημοποίησης και ταυτόχρονα έντονη ξηρασία στα Ιωάννινα ή στα νησιά του Βορείου Ιονίου, όπου οι βροχές αποτελούν αρκετά σύνηθες φαινόμενο. Άλλωστε, όπως υπενθυμίζει ο κ. Λαγουβάρδος, το 2019 η Κρήτη αναδείχθηκε σε… πρωταθλήτρια σε ετήσια ύψη βροχόπτωσης στη χώρα και το νησί γνώρισε πλημμύρες εξαιτίας αυτής της κατάστασης.
Σε ό,τι αφορά το ιδιαίτερα περίεργο φαινόμενο των πλημμυρών στη δυτική πλευρά της ερήμου Σαχάρας, ο κ. Λαγουβάρδος αναφέρει στο ethnos.gr ότι δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι οφείλεται στην κλιματική αλλαγή.
«Δεν μπορούμε να πούμε εύκολα ότι η κλιματική αλλαγή είναι υπεύθυνη για τις πλημμύρες στη Σαχάρα. Δεν μπορούμε να τις αποδώσουμε με σιγουριά σε αυτήν, από τη στιγμή που το φαινόμενο έχει ξανασυμβεί. Μπορεί να συμβαίνει αραιά μεν αλλά συμβαίνει», λέει στο ethnos.gr ο κ. Λαγουβάρδος.
«Πρέπει να συνηθίσουμε στα ακραία φαινόμενα»
Κατά τον μετεωρολόγο και Διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Ελλάδα, θα πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι θα βρισκόμαστε ολοένα και συχνότερα αντιμέτωποι με ακραία καιρικά φαινόμενα και τις συνέπειες που προκαλούνται από αυτά.
«Είναι γεγονός ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται όλο και πιο έντονα και ταυτόχρονα αυξάνεται η συχνότητά τους. Έχουμε αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας, η οποία προκαλεί βροχοφόρα φαινόμενα, οι συνέπειες των οποίων γίνονται ολοένα και χειρότερες. Αυτές είναι απόρροια και των δεδομένων που έχουμε στο έδαφος, από τη στιγμή που υπάρχει έντονη αστικοποίηση, μπάζωμα ρεμάτων, χτίσιμο σε ρέματα και τα λοιπά. Δυστυχώς, πρέπει να συνηθίσουμε σε αυτές τις καταστάσεις», υποστηρίζει ο κ. Λαγουβάρδος.
Κατά τον ίδιο, στα ακραία καιρικά φαινόμενα θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τους καύσωνες, των οποίων αυξάνεται όχι μόνο η συχνότητα αλλά και η διάρκειά τους, κάτι που ζήσαμε στην Ελλάδα το περασμένο καλοκαίρι.
«Το καλοκαίρι του 2024 είχαμε μεγάλης διάρκειας καύσωνες. Οι υψηλές θερμοκρασίες δεν σημειώνονταν μόνο την ημέρα αλλά και το βράδυ. Αυτοί οι καύσωνες ήταν σίγουρα συνέπεια της κλιματικής αλλαγής και θα πρέπει να περιμένουμε συχνότερα τέτοια φαινόμενα. Να πάρουμε, για παράδειγμα, περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων που βλέπουμε ότι ζεσταίνονται πολύ. Επίσης, ιδίως τη νύχτα οι κάτοικοι των αστικών κέντρων κινδυνεύουν από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες, οι οποίες τους δημιουργούν θερμική επιβάρυνση. Είναι πιθανό να βλέπουμε ολοένα και συχνότερα θερμοκρασίες ρεκόρ. Οι κάτοικοι των αστικών κέντρων κινδυνεύουν πολύ και από τις πλημμύρες, αφού είναι δυσκολότερη στις πόλεις η απορροή των υδάτων», τονίζει ο κ. Λαγουβάρδος.
Δεν μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους οι πολίτες
Αναφερόμενος στους πολίτες που ανήκουν στη μικρομεσαία τάξη αλλά και σε αυτούς που έχουν χαμηλά εισοδήματα -και οι δύο τάξεις περιλαμβάνουν τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο-, ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών σημειώνει ότι ουσιαστικά δεν μπορούν να κάνουν κάτι, για να βοηθήσουν τον εαυτό τους από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Έτσι, εκτός από το ότι οι προηγμένες χώρες θα πρέπει να συμφωνήσουν, ώστε να μειώσουν τις εκπομπές των επικίνδυνων αέριων ρύπων, «σε τοπικό επίπεδο θα πρέπει οι πόλεις να γίνουν περισσότερο βιώσιμες. Να φυτευτεί, για παράδειγμα, περισσότερο πράσινο αλλά και να μονωθούν τα κτίρια. Όμως, αυτές οι μονώσεις κοστίζουν αρκετά χρήματα, ιδίως όταν πρόκειται για παλαιά κτίρια. Ένας μέσος πολίτης δεν μπορεί να σηκώσει αυτό το βάρος, με συνέπεια να μην μπορεί να κάνει πολλά πράγματα για να προστατεύσει τον εαυτό του. Άρα, εκτός από τον Θεό, θα πρέπει να περιμένουν απαραιτήτως βοήθεια από το κράτος, για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής», καταλήγει ο Κώστας Λαγουβάρδος.
Copyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.