ΗΠΑ: Ανακάλυψη Έλληνα επιστήμονα μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας

Γράφτηκε από τον Γιάννης Σπυρούνης

Το μυστικό καταπολέμησης της παχυσαρκίας θα μπορούσε να βρίσκεται σε μια περιοχή του εγκεφάλου μας, καθιστώντας την καταπολέμηση της ευκολότερη από ότι νομίζαμε μέχρι σήμερα. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε ο διακεκριμένος Έλληνας καθηγητής Κωνσταντίνος Στρατάκης, επικεφαλής του Τμήματος Γενετικής και Ενδοκρινολογίας στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Παιδιού (NICHD), το οποίο είναι μέρος του Εθνικού Ινστιτούτο Υγείας (NIH) των ΗΠΑ. Η μελέτη της επιστημονικής ομάδας του Δρ. Στρατάκη δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό JCI Insight.

Η μελέτη βρίσκεται ήδη στο επίκεντρο του παγκόσμιου επιστημονικού ενδιαφέροντος, καθώς η νέα ανακάλυψη θα μπορούσε στο μέλλον να προσφέρει στους κλινικούς γιατρούς νέα εργαλεία καταπολέμησης της παχυσαρκίας, ενός φαινομένου που προσλαμβάνει διαστάσεις επιδημίας, κυρίως λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής. Για παράδειγμα, ίσως ένα απλό ρινικό σπρέι θα μπορούσε να παροτρύνει τους ασθενείς, όχι μόνο να κάνουν σωματική άσκηση, αλλά και να αποφεύγουν τα ανθυγιεινά τρόφιμα. Η ομάδα του Δρ. Στρατάκη ανακάλυψε ότι απενεργοποιώντας ένα γονίδιο στον εγκέφαλο των ποντικών (Prkar2a) παρατηρείται μειωμένη διάθεση για κατανάλωση εύγευστης τροφής και αυξημένο κίνητρο για εθελοντική άσκηση. Ασφαλώς τονίζεται στην μελέτη ότι «η άσκηση και η υγιεινή διατροφή παραμένουν η πρώτη γραμμή θεραπείας για ασθενείς με παχυσαρκία».

O Δρ. Στρατάκης και η ομάδα του αποφάσισαν να εξετάσουν το Prkar2a, με δεδομένο ότι είναι ένα γονίδιο που κωδικοποιεί την εξαρτώμενη από cAMP πρωτεϊνική κινάση (ΡΚΑ) ρυθμιστική υπομονάδα 2α και εκφράζεται βασικά μόνο στο ηνίο, μια περιοχή που θεωρείται ότι μπορεί να σχετίζεται με τη μεταβολική δυσλειτουργία. «Αυτή η περιοχή συσχετίζεται με το “μονοπάτι” της ανταμοιβής, με τα αντίθετα ερεθίσματα και με την επεξεργασία τόσο θετικών όσο και αρνητικών εμπειριών. Για αυτό το λόγο, έχει μελετηθεί σχετικά με τον εθισμό στη νικοτίνη, την απογοήτευση, την κατάθλιψη, το άγχος, και μια σειρά από άλλες διαταραχές που σχετίζονται με τη διάθεση», λέει η Edra London, PhD, που δουλεύει με τον Δρ. Στρατάκη και είναι επικεφαλής συγγραφέας της δημοσίευσης στο επιστημονικό περιοδικό JCI Insight.

Ο Δρ. Στρατάκης είχε ήδη μελετήσει διάφορους PKA φαινοτύπους σε ποντίκια καθώς σχετίζονται με τον καρκίνο. «Είναι ένας καταπληκτικός φαινότυπος, διότι κατά τη γνώση μου, δεν υπάρχει άλλο ποντίκι, δεν υπάρχει άλλο ζωικό μοντέλο που να έχει αυτόν τον εξαιρετικά επιθυμητό φαινότυπο όπου θέλει να ασκείται και να αποφεύγει το επιδόρπιο- ανταμοιβή», λέει ο Δρ. Στρατάκης.

Ωστόσο, όταν η Δρα. London άρχισε να δουλεύει στο εργαστήριο του Δρ. Στρατάκη, παρατήρησε ότι τα ποντίκια που είχαν ανεπάρκεια Prkar2a δεν ήταν παχύσαρκα όπως τα ποντίκια φυσικού τύπου. «Το κύριο ενδιαφέρον μου ήταν η παχυσαρκία, η μεταβολική δυσλειτουργία. Πάντα με ενδιέφερε να καταλάβω πού βρίσκεται η επικάλυψη μεταξύ παχυσαρκίας και εθισμού. Έτσι, αυτό το ποντίκι ήταν ένα είδος δώρου κατά κάποιο τρόπο», λέει η Δρα. London.

Σε μια προηγούμενη μελέτη η ομάδα του Δρ. Στρατάκη μελέτησε διαφορετικά μοντέλα ποντικών PKA με δίαιτες που είχαν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά. Όπως παρατήρησαν, μετά από χρόνια δίαιτας με υψηλά λιπαρά, σχεδόν κάθε ποντίκι τελικά θα γινόταν παχύσαρκο. Μερικά θα παρέμεναν λεπτά για περισσότερο χρόνο από άλλα, αλλά μόνο για κάποιο περιορισμένο διάστημα και τελικά θα γίνονταν παχύσαρκα. Οι ερευνητές όμως διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια που είχαν ανεπάρκεια Prkar2a μπορούν να ρυθμίζουν περισσότερο την πρόσληψη θερμίδων. Εάν είχαν την επιλογή, τα ποντίκια που είχαν ανεπάρκεια Prkar2a προτιμούσαν τη δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά από την ξηρή, χαμηλή σε λιπαρά δίαιτα, αλλά μπορούσαν να ελέγχουν την ποσότητα της τροφής. «Όταν πραγματικά μετρήσαμε με ακρίβεια, ανακαλύψαμε ότι στην πραγματικότητα έτρωγαν λιγότερο», λέει η Δρα. London.

Αυτό το εύρημα οδήγησε την ομάδα να προχωρήσει την αρχική έρευνα. Έτσι στην παρούσα μελέτη έδωσαν στα ποντίκια ελεύθερη πρόσβαση σε τροχούς τρεξίματος και διαπίστωσαν ότι παρόλο που υπάρχουν μερικά μοντέλα ποντικιών όπου τα ζώα γίνονται υπερδραστήρια τη νύχτα, αυτό δεν συνέβη στη συγκεκριμένη περίπτωση. Τα ποντίκια φάνηκαν να χαίρονται να τρέχουν. Ίσως να λάμβαναν κάποιο είδος νευροχημικής ανταμοιβής για αυτό, εικάζουν οι συγγραφείς. «Αυτό δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο, αλλά είναι ένα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο και συνεχίζουμε να το ερευνούμε μαζί με την κατεσταλμένη πρόσληψη λιπαρών, εύγευστων τροφών και επίσης ζάχαρης», λέει η Δρα. London.

Το γεγονός ότι τα ποντίκια έμοιαζαν να απολαμβάνουν να τρέχουν τόσο πολύ ηρέμησε τους ερευνητές που ανησυχούσαν για την ανηδονία, καθώς αυτά τα ποντίκια δεν έτρωγαν τόσο πολύ, κάτι που θα μπορούσε να αποτελεί μια ένδειξη άγχους ή κατάθλιψης. Η ομάδα του Δρ. Στρατάκη λέει στο Endocrine News ότι αυτή και οι συνάδελφοί της πραγματοποίησαν βασικά τεστ συμπεριφοράς για να αναζητήσουν την ύπαρξη άγχους, για να δουν αν τελικά τα ποντίκια προσπαθούσαν να αποφύγουν ορισμένες καταστάσεις, αλλά δεν βρήκαν σημάδια άγχους.

Στην πραγματικότητα, η μόνη αρνητική στάση που έδειξαν τα ποντίκια ήταν όταν τους απαγορεύτηκε η πρόσβαση στους τροχούς τους. Οι ερευνητές σε ένα σημείο έβαλαν αόρατες κλειδαριές στους τροχούς, ώστε τα ποντίκια να μπορούσαν να μπουν στους τροχούς, αλλά χωρίς να γυρίζουν. «Ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούμε τα μέρη του εγκεφάλου που διεγείρονταν με αυτήν την άμεση πρόωρη γονιδιακή έκφραση», λέει η Δρα. London. Ο Δρ. Στρατάκης εξηγεί ότι χρησιμοποίησαν έναν δείκτη στον εγκέφαλο για να παρακολουθούν ποια μέρη διεγείρονταν όταν τα ποντίκια δεν είχαν την ευκαιρία να τρέξουν (μέρη του εγκεφάλου που δείχνουν θυμό).

Ανακαλύπτοντας τα μυστικά του εγκεφάλου

Ο Δρ. Στρατάκης και η Δρα. London επισημαίνουν ότι αυτή η έρευνα μπορεί να μην αποτελεί εξήγηση για όλους τους τύπους παχυσαρκίας. Παρόλα όμως αυτά, με δεδομένο ότι το γονίδιο Prkar2a εκφράζεται σε μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τον εθισμό, εκτιμούν ότι στοχεύοντας αυτό το γονίδιο θα μπορέσουν να λάβουν κάποιες απαντήσεις για τις διατροφικές διαταραχές. «Και πάλι, αυτή είναι μια περιοχή του εγκεφάλου που δεν έχει πλήρως διερευνηθεί, αλλά θα μπορούσε να μας παράσχει κάποιες ιδέες για τις επιθυμίες και την αλληλεπικάλυψη μεταξύ εθισμού και παχυσαρκίας, με τον ίδιο τρόπο που ορισμένα άτομα είναι ευαίσθητα στην κατάχρηση ουσιών όταν άλλα δεν είναι. Είναι ωραίο να βλέπουμε ότι το PKA παίζει σαφώς έναν μεγάλο ρόλο σε διάφορους τύπους κυττάρων και μπορεί να ελέγξει αυτές τις δύο πραγματικά βασικές συμπεριφορές σε διαφορετικές κατευθύνσεις», λέει η Δρα. London.

Αυτή η έρευνα είναι ακόμη σχετικά νέα, και ο Δρ. Στρατάκης, η Δρα. London, και η ομάδα τους συνεχίζουν να εξετάζουν τις μηχανιστικές εξηγήσεις για αυτόν τον φαινότυπο και το φαινόμενο. Η Δρα. London λέει ότι τώρα θα εξετάσουν τα αποτελέσματα μιας δίαιτας υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά στη λειτουργία μιας σειράς γονιδίων τα οποία εμπλέκονται στη ντοπαμίνη, τη σεροτονίνη και άλλους νευροδιαβιβαστές. «Προσπαθούμε να εξερευνήσουμε με έναν διαφορετικό τρόπο, κοιτάζοντας πιθανούς αναστολείς μικρών μορίων, κάτι που υποθέτω συμβαδίζει με τα όνειρα για ένα ρινικό σπρέι κάποια μέρα», τονίζει χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του, ο Δρ. Στρατάκης σημειώνει ότι «η ιδέα είναι, εάν κάποιος βρει έναν αναστολέα βραχείας δράσης που θα δρούσε κατευθείαν στον εγκέφαλο, για παράδειγμα ένα ρινικό σπρέι, εάν ξυπνούσατε το πρωί και θέλατε να ασκηθείτε χωρίς όμως να έχετε διάθεση για άσκηση, μπορεί παίρνοντας το ρινικό σπρέι, η διάθεσή σας να άλλαζε δραματικά και να θέλατε να τρέξετε».

Προς το παρόν, ο Δρ. Στρατάκης ελπίζει ότι και άλλοι επιστήμονες θα παρακολουθήσουν αυτήν την έρευνα. Σημειώνει ότι η κυκλική οδός σηματοδότησης AMP έχει μελετηθεί εκτενώς. Ως αποτέλεσμα, έχει λάβει τα περισσότερα βραβεία Νόμπελ για την ιατρική και τη φυσιολογία από οποιοδήποτε άλλο μονοπάτι ορμονικής σηματοδότησης. «Είναι πολύ σημαντικό για την ενδοκρινολογία…είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι σε ένα τόσο μικρό μέρος του εγκεφάλου δρα τόσο συγκεκριμένα ένα μέρος αυτού του σημαντικού μονοπατιού σηματοδότησης. Και η απενεργοποίησή αυτού οδηγεί σε έναν τόσο ισχυρό φαινότυπο. Η σήμανση κυκλικού-AMP έχει αξιοποιηθεί ευρέως ως φαρμακευτικός στόχος για ποικίλες θεραπευτικές εφαρμογές», λέει ο Δρ. Στρατάκης.

«Νομίζω ότι οι διαφορές που βλέπουμε αρχίζουν να επισημαίνουν μερικές από τις υποκείμενες διαφοροποιήσεις στη συμπεριφορά μας και πώς αντιδρούμε στα ερεθίσματα. «Είναι τεράστιες οι δυνατότητες αυτής της έρευνας, καθώς φαίνεται να έχει σχέση με την παχυσαρκία που προκαλείται από τη διατροφή αλλά και άλλες πιθανές συμπεριφορές που σχετίζονται με την κατανάλωση επιβλαβών ουσιών και δραστηριοτήτων», λέει η Δρα. London.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τελευταία τροποποίηση στις Παρασκευή, 22 Ιανουαρίου 2021 22:52

Κατηγορία Κόσμος

Ετικέτες

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Γιάννης Σπυρούνης

Σχετικά Άρθρα

Η θαυματουργή ένωση που μάχεται παχυσαρκία και διαβήτη – Η ελληνική τροφή που την περιέχει
σε Υγεία

Πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι το ελλενολικό οξύ μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους, καθώς και τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα

Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι το ελενολικό οξύ, μια φυσική ένωση που εμπεριέχεται στις ελιές, έχει τη δυνατότητα να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και να ενισχύσει την απώλεια βάρους. Τα ευρήματα, που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο NUTRITION 2024, την ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Εταιρείας Διατροφής, θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο για την ανάπτυξη ασφαλών και οικονομικά αποδοτικών φυσικών προϊόντων για τη διαχείριση της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2.

Η έρευνα, που διεξήχθη σε παχύσαρκα διαβητικά ποντίκια, αποκάλυψε ότι εκείνα στα οποία χορηγήθηκε διά του στόματος ελενολικό οξύ για μόλις μία εβδομάδα ζύγιζαν σημαντικά λιγότερο και παρουσίαζαν καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, σε σύγκριση με τα αντίστοιχα ποντίκια που δεν έλαβαν τη θεραπεία. Η επίδραση του ελενολικού οξέος στη μείωση της γλυκόζης βρέθηκε συγκρίσιμη με εκείνη της λιραγλουτίδης, ενός ενέσιμου φαρμάκου για τον διαβήτη και πιο αποτελεσματική από τη μετμορφίνη, ένα συνήθως συνταγογραφούμενο από του στόματος φάρμακο για τον διαβήτη τύπου 2.

«Οι αλλαγές του τρόπου ζωής και τα μέτρα δημόσιας υγείας είχαν περιορισμένο αντίκτυπο στον αυξανόμενο επιπολασμό της παχυσαρκίας, έναν από τους κορυφαίους παράγοντες κινδύνου για διαβήτη τύπου 2», δήλωσε ο δρ. Dongmin Liu, επικεφαλής ερευνητής της μελέτης και καθηγητής στο Τμήμα Ανθρώπινης Διατροφής, Τροφίμων και Άσκησης στο Virginia Tech. «Τα σημερινά φάρμακα κατά της παχυσαρκίας είναι συχνά ακριβά, αναποτελεσματικά για τη μακροπρόθεσμη διατήρηση της απώλειας βάρους και ενέχουν πιθανούς μακροπρόθεσμους κινδύνους ασφάλειας. Στόχος μας ήταν να αναπτύξουμε πιο ασφαλείς, φθηνές και προσβάσιμες λύσεις πολλαπλών στόχων, που μπορούν να προλάβουν τις μεταβολικές διαταραχές και τον διαβήτη τύπου 2».

Η ομάδα του δρ. Liu έχει αφοσιωθεί στον εντοπισμό βιοδραστικών ενώσεων από φυσικά προϊόντα για τη διαχείριση του διαβήτη. Έχει επίσης μελετήσει συγκεκριμένους μοριακούς στόχους εντός του σώματος που συμβάλλουν στη ρύθμιση του μεταβολισμού, όπως το πάγκρεας, οι μύες, οι λιπώδεις ιστοί και το ήπαρ. Ωστόσο, λόγω της κακής βιοδιαθεσιμότητας πολλών φυσικών προϊόντων, η ομάδα μετατόπισε την εστίασή της στην έκκριση μεταβολικών ορμονών στο έντερο, που ρυθμίζει έμμεσα τις μεταβολικές λειτουργίες.

Στην πιο πρόσφατη εργασία τους, οι ερευνητές εντόπισαν φυσικές ενώσεις που δρουν στα κύτταρα L του εντέρου, τα οποία απελευθερώνουν δύο βασικές μεταβολικές ορμόνες, το GLP-1 και το PYY, κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Αυτές οι ορμόνες προάγουν τον κορεσμό, αποτρέπουν την υπερκατανάλωση τροφής και ρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τον μεταβολισμό. Μέσω της διαδικασίας διαλογής τους, η ομάδα ανακάλυψε ότι το ελενολικό οξύ, που βρίσκεται στις ώριμες ελιές και στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, μπορεί να απελευθερώσει αυτές τις ορμόνες. Παρήγαγαν το ελενολικό οξύ, διασπώντας την ελαιοευρωπαΐνη, μια λιγότερο δαπανηρή πρόδρομη ουσία.

Δοκιμές σε παχύσαρκα διαβητικά ποντίκια έδειξαν σημαντική βελτίωση της μεταβολικής υγείας μετά τη θεραπεία με ελενολικό οξύ. Μετά από 4-5 εβδομάδες, τα θεραπευμένα ποντίκια παρουσίασαν μείωση της παχυσαρκίας κατά 10,7%, έχοντας παράλληλα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και ευαισθησία στην ινσουλίνη συγκρίσιμα με αυτά των υγιών, άπαχων ποντικιών. Η ένωση μείωσε επίσης την πρόσληψη τροφής και προώθησε την απώλεια βάρους, η οποία, με τη σειρά της, συσχετίστηκε με βελτίωση των κυκλοφορούντων επιπέδων PYY και GLP-1 και την υπορύθμιση του πεπτιδίου των τρωκτικών στον υποθάλαμο. Αυτό το πεπτίδιο είναι γνωστό ότι αυξάνει την κατανάλωση τροφής και την αύξηση του σωματικού βάρους όταν υπερεκφράζεται.

«Συνολικά, η μελέτη μας έδειξε ότι το ελενολικό οξύ, που προέρχεται από τις ελιές έχει πολλά υποσχόμενες επιδράσεις στην απελευθέρωση ορμονών και τη μεταβολική υγεία, ιδίως σε άτομα με παχυσαρκία και διαβήτη», δήλωσε ο δρ. Liu. «Η ένωση φαίνεται να μιμείται τις φυσιολογικές συνθήκες του φαγητού, προωθώντας άμεσα την έκκριση εντερικών μεταβολικών ορμονών για τη ρύθμιση της ενεργειακής ισορροπίας και της μεταβολικής υγείας».

Παρά τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα, οι ερευνητές σημειώνουν ότι η συγκέντρωση του ελενολικού οξέος στο ελαιόλαδο ή τις ελιές είναι πολύ χαμηλή, καθιστώντας απίθανο το ενδεχόμενο η κατανάλωση μόνο προϊόντων ελιάς να παρέχει τα παρατηρούμενα οφέλη.

Μελλοντικά, η ερευνητική ομάδα στοχεύει στην περαιτέρω κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το ελενολικό οξύ δημιουργεί αυτά τα μεταβολικά οφέλη. Οι ειδικοί σχεδιάζουν να αναλύσουν τις διαδικασίες απορρόφησης, κατανομής, μεταβολισμού και έκκρισής του μέσα στο σώμα για να αποκτήσουν πληροφορίες σχετικά με την ασφάλειά του για μελλοντικές κλινικές δοκιμές.

Πηγή: Ygeiamou.gr
Η παχυσαρκία στους εφήβους είναι και θέμα οικονομικό
σε Υγεία
Έκθεση του ΠΟΥ Ευρώπης διαπιστώνει τις ανθυγιεινές συνήθειες διατροφής και έλλειψης άσκησης, επισημαίνοντας ότι πιο ευάλωτοι είναι οι έφηβοι από τις λιγότερο εύπορες οικογένειες

H οικονομική κατάσταση της οικογένειας ορίζει αν ένας έφηβος θα είναι παχύσαρκος ή υπέρβαρος, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς.

Η χώρα μας εμφανίζει από τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, καταλαμβάνοντας την 7^η θέση στην κατάταξη της συχνότητας παχύσαρκων και υπέρβαρων εφήβων συνολικά και την 2^η θέση στους 15χρονους.

Παρά το γεγονός αυτό, οι Έλληνες έφηβοι είναι ευαισθητοποιημένοι απέναντι στις επιπτώσεις της ζάχαρης στην υγεία, με αποτέλεσμα να καταναλώνουν αισθητά λιγότερα γλυκά και κάτω από τα μισά αναψυκτικά σε σχέση με τους εφήβους των άλλων χωρών, ανεξάρτητα από το κοινωνικοοικονομικό τους επίπεδο.

Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Γραφείου του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την ποιότητα διατροφής, την παχυσαρκία και τη φυσική δραστηριότητα στους εφήβους στην Ελλάδα και διεθνώς.

Η έκθεση αναδεικνύει τον διαφοροποιημένο ρόλο της οικονομικής κατάστασης της οικογένειας στην υιοθέτηση ανθυγιεινού τρόπου ζωής, με περισσότερο ευάλωτους τους εφήβους από τις λιγότερο εύπορες οικογένειες. Παράλληλα διαπιστώνει άνοδο της παχυσαρκίας στους εφήβους, συνδέοντάς την και με ελλιπή φυσική δραστηριότητα και ανθυγιεινά πρότυπα διατροφής.

Τα αγόρια προτιμούν τα αναψυκτικά με ζάχαρη, ενώ τα κορίτσια τα γλυκά και τις σοκολάτες

Για την κατάρτιση της έκθεσης χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από 44 χώρες, οι οποίες συμμετείχαν στην τελευταία έρευνα του διακρατικού προγράμματος Health Behaviour in School-aged Children, HBSC του 2022. Η χώρα μας μετείχε μέσω του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακριβείας «Κώστας Στεφανής»-ΕΠΙΨΥ. Το ελληνικό τμήμα της έρευνας άντλησε στοιχεία από πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6.250 μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου, οι οποίοι με γονική συναίνεση συμπλήρωσαν ανώνυμο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο στο σχολείο.

Οι συγγραφείς της έρευνας υπογραμμίζουν την αύξηση των υπέρβαρων και παχύσαρκων εφήβων, τις ανθυγιεινές συνήθειες διατροφής και τα χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και άσκησης, με τον κίνδυνο ανάπτυξης μεταβολικού συνδρόμου, καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη και καρκίνου.

Καθιστική ζωή

Διεθνώς μόνο το 20% των εφήβων ακολουθεί τις συστάσεις του ΠΟΥ για τουλάχιστον 60 λεπτά καθημερινής μέτριας – έντονης φυσικής δραστηριότητας και συγκεκριμένα το 25% των αγοριών και το 15% των κοριτσιών.

Στην Ελλάδα, το ποσοστό είναι ακόμη χαμηλότερο, καθώς πέφτει στο 14% συνολικά, δηλαδή στο 18% για τα αγόρια και στο 10% για τα κορίτσια, φέροντας τη χώρα στη 40^η θέση από τις 43 χώρες που είχαν σχετικά δεδομένα.

Μάλιστα, η φυσική δραστηριότητα τείνει να μειώνεται όσο οι έφηβοι μεγαλώνουν.

Έτσι, επαρκή φυσική δραστηριότητα έχει:
- το 16% των παιδιών 11 ετών – ΣΤ’ Δημοτικού,
- το 13% των εφήβων 13 ετών – Β΄ Γυμνασίου και
- το 12% των εφήβων 15 ετών – Α’ Λυκείου, έναντι 16% διεθνώς.
Περίπου το 30% των εφήβων ηλικίας 11, 13 και 15 ετών στην Ελλάδα θεωρούνται σωματικά ανενεργοί, καθώς αναφέρουν μέτρια προς έντονη φυσική δραστηριότητα για τουλάχιστον 60 λεπτά, το πολύ για 2 ημέρες την εβδομάδα, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία.

Το ποσοστό των ανενεργών εφήβων (30%) είναι αυξημένο σε σχέση με το 2018 που έφτανε το 24% και επιπλέον, είναι πολύ μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό των σωματικά ανενεργών εφήβων που φτάνει το 24% στις λοιπές χώρες που μετείχαν στην έρευνα.

Εντοπίζεται πολύ περισσότερο μάλιστα στους εφήβους που ζουν σε οικογένειες από αναλογικά χαμηλότερο οικονομικό επίπεδο.

Λίγα φρούτα και λαχανικά, πολλά αναψυκτικά

Σύμφωνα με την έρευνα, μόνο το 38% των εφήβων διεθνώς καταναλώνει φρούτα και λαχανικά καθημερινά. Η χώρα μας, παίρνει την 4η χαμηλότερη θέση στη σχετική κατάταξη με ποσοστό στο 30%.

Το χαμηλό αυτό ποσοστό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό δεδομένης της τεκμηριωμένης κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών και του μειωμένου κινδύνου χρόνιων ασθενειών.

Επιπλέον, σημαντικά κάτω από το μισό – το 41% – των εφήβων ξεκινούν για το σχολείο έχοντας φάει πρωινό, έναντι 51% διεθνώς κατά μέσο όρο.

Το ποσοστό αυτό είναι μειωμένο έναντι του 48% που ήταν το 2018, οπότε οι ειδικοί εκφράζουν ανησυχία για τα επίπεδα ενέργειας και συγκέντρωσης των εφήβων, αλλά και την ποιότητα της διατροφής τους, συνολικά.

Το ενθαρρυντικό, είναι ότι οι έφηβοι στη χώρα μας καταναλώνουν σημαντικά λιγότερα προϊόντα με ζάχαρη, όπως γλυκά, σοκολάτες και αναψυκτικά, σε σχέση με τους λοιπούς εφήβους των άλλων χωρών, καθώς η κατανάλωση γλυκών φτάνει το 18% έναντι 25% διεθνώς και των αναψυκτικών με ζάχαρη το 6% έναντι 15% διεθνώς. Συνολικά πάντως, τα αγόρια τείνουν να πίνουν περισσότερα αναψυκτικά με ζάχαρη, ενώ τα κορίτσια προτιμούν τα γλυκά και τις σοκολάτες.

Μάλιστα, τα ποσοστά αυτά δείχνουν την ευαισθητοποίησή τους απέναντι στις επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης ζάχαρης στην υγεία, ανεξάρτητα από το κοινωνικό και οικονομικό τους επίπεδο, σε αντίθεση με τα ποσοστά διεθνώς.

Τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας

Στην Ελλάδα, το 28% των εφήβων ηλικίας 11, 13 και 15 ετών είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι βάσει δείκτη μάζας σώματος, έναντι 22% διεθνώς και έναντι 25% το 2018 στη χώρα μας. Η αύξηση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, εντοπίζεται κυρίως στα αγόρια.

Συνολικά, καταγράφεται στη χώρα μας η 7η υψηλότερη θέση παχυσαρκίας για όλες τις ηλικίες μαζί και η 2η υψηλότερη στους 15χρονους.

Στον αντίποδα, το 4% των εφήβων στη χώρα μας και το 5% των εφήβων διεθνώς φαίνεται να είναι ελλιποβαρείς. Και παρότι πρόκειται για μικρή μερίδα εφήβων, ως κατάσταση δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί, καθώς ενδέχεται να παραπέμπει σε διατροφικές στερήσεις ή θέματα ψυχοσωματικής υγείας.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το 28% των εφήβων στη χώρα μας και το 29% διεθνώς, αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως «παχύ», με το ποσοστό αυτό να είναι αυξάνεται σημαντικά στα κορίτσια (33%, έναντι 22% στα αγόρια). Η αρνητική εικόνα σώματος -αυξημένη συγκριτικά με το 2018, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, συμβάλλει σε προβλήματα ψυχικής υγείας, διατροφικές διαταραχές και συμπεριφορές υψηλού κινδύνου για τον έλεγχο του βάρους.

Επιπτώσεις στη δημόσια υγεία

Όπως επισημαίνει η Ομ. Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και Επιστημονική Υπεύθυνη του ελληνικού σκέλους της έρευνας στο ΕΠΙΨΥ Άννα Κοκκέβη, «…συμπεριφορές όπως η απουσία επαρκούς φυσικής δραστηριότητας και η αδράνεια, η ελλιπής κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και η υψηλή κατανάλωση αναψυκτικών συνδράμουν σημαντικά στην παρατηρούμενη άνοδο της υπερβαρίας και της παχυσαρκίας στους εφήβους, διεθνώς αλλά και στη χώρα μας. Τα παραπάνω -είτε από μόνα τους, είτε σε συνδυασμό-, επιδρούν ακολούθως αρνητικά στη σωματική και τη ψυχοκοινωνική υγεία του/της εφήβου, με τις συνέπειες, μάλιστα, να εκτείνονται και να επηρεάζουν την οικογένεια, τη σχολική εμπειρία αλλά και τα συστήματα υγείας, γενικότερα».

Ο ΠΟΥ Ευρώπης

«Η συστηματική σωματική δραστηριότητα, οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους αποτελούν βασικά συστατικά ενός υγιεινού τρόπου ζωής», σύμφωνα με τον Περιφερειακό Διευθυντή του Ευρωπαϊκού Γραφείου του ΠΟΥ Hans Henri P. Kluge, ο οποίος επίσης διατείνεται ότι «Τα ευρήματα της έρευνας αναδεικνύουν την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις που θα κατευθύνουν τους εφήβους, ταυτόχρονα, προς την υιοθέτηση υγιεινών συμπεριφορών και την αποφυγή συνηθειών που θέτουν την υγεία και την ευεξία τους σε κίνδυνο, είτε τώρα είτε ως ενήλικες, στο μέλλον».

Το Ευρωπαϊκό Γραφείο του ΠΟΥ καλεί σε άμεσες ενέργειες για την αντιμετώπιση των παραπάνω τάσεων. Μέσω της ερευνητικής του αναφοράς προτείνει ολοκληρωμένες στρατηγικές που επικεντρώνονται στα εξής:
- Ρύθμιση της διαφήμισης των τροφίμων, μέσω -για παράδειγμα- της εφαρμογής αυστηρότερων κανονισμών στην προώθηση και την εμπορία ανθυγιεινών τροφίμων και αναψυκτικών σε παιδιά και εφήβους.
- Προαγωγή υγιεινών προτύπων διατροφής, μέσω -για παράδειγμα- της διευκόλυνσης της πρόσβασης σε προϊόντα τα οποία είναι οικονομικά και ταυτόχρονα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και μέσω της εφαρμογής πολιτικών που αποτρέπουν την κατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων και αναψυκτικών.
- Αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, μέσω -για παράδειγμα- της δημιουργίας δημόσιων χώρων που είναι εύκολα προσβάσιμοι, ασφαλείς και φιλικοί στο παιχνίδι και τη φυσική δραστηριότητα, καθώς και μέσω της ανάληψης πρωτοβουλιών που μπορούν να κινητοποιήσουν τους εφήβους στο να ασκούνται συστηματικά.
- Υιοθέτηση ενός υγιεινότερου τρόπου ζωής από τους εφήβους, μέσω της εφαρμογής τεκμηριωμένα αποτελεσματικών παρεμβάσεων, ιδιαίτερα για εκείνους που προέρχονται από κοινωνικοοικομικώς μειονεκτούντα περιβάλλοντα. Τέτοιες παρεμβάσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν σχολικά προγράμματα που προάγουν την υγιεινή διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα, πρωτοβουλίες στην κοινότητα με στόχο τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και εκστρατείες δημόσιας υγείας που στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της υιοθέτησης ενός τρόπου ζωής που έχει ως επίκεντρο την υγιεινή διατροφή και την άσκηση.
Ο επικεφαλής της ομάδας για την Ποιότητα της Φροντίδας και Διευθυντής του Προγράμματος για την Υγεία Παιδιών και Εφήβων στο Ευρωπαϊκό Γραφείο του ΠΟΥ Δρ Martin Weber, τόνισε τη σημασία μιας πολύπλευρης προσέγγισης, δηλώνοντας ότι «Η αντιμετώπιση του περίπλοκου ζητήματος της υγείας των εφήβων απαιτεί έναν συνδυασμό παρεμβάσεων σε επίπεδο ατόμου, οικογένειας, κοινότητας αλλά και σε επίπεδο πολιτικής. Πρέπει να δημιουργήσουμε περιβάλλοντα που θα ενθαρρύνουν την υιοθέτηση υγιεινών επιλογών και θα ενδυναμώνουν τους νέους στο να πάρουν στα χέρια τους τον έλεγχο της υγείας τους».

Διεθνώς, άλλα και στην Ελλάδα, η υγεία και η ευεξία των εφήβων βρίσκονται σε μια κρίσιμη καμπή. Με στοχευμένες παρεμβάσεις και συντονισμένα μέτρα πολιτικής, η κατάσταση μπορεί να ανατραπεί.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας HBSC-Greece στο ΕΠΙΨΥ, Τάσο Φωτίου, «Τα δεδομένα της έρευνας είναι πολύτιμα καθώς αφορούν το σύνολο των εφήβων στη χώρα. Θα μπορούσαν -μεταξύ άλλων- να αποτελέσουν σημαντικό υλικό στο πλαίσιο της πρόσφατα αναληφθείσας Εθνικής Δράσης κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας καθώς και στα χέρια των επαγγελματιών προαγωγής της υγείας και των εκπαιδευτικών που ήδη δουλεύουν προς την ευαισθητοποίηση, τη βελτίωση της διατροφικής γνώσης και συμπεριφοράς, και προς την κινητοποίηση για περισσότερη φυσική δραστηριότητα και σωματική άσκηση στο μαθητικό πληθυσμό».

Πηγή: In.gr
Το θαυματουργό συστατικό που αδυνατίζει και νικά τη φλεγμονή – Από ποιο φυτό προέρχεται
σε Υγεία

Ένα φυσικό παράγωγο πασίγνωστου δροσιστικού φυτού παρουσιάζει άμεση επίδραση στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και της φλεγμονής

Οι θεραπείες για την απώλεια βάρους σύντομα θα μπορούσαν να αποκτήσουν άρωμα… μέντας. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Επιστημών του Τόκιο ανέπτυξαν νέα παράγωγα της μενθόλης, της γνωστής ένωσης που δίνει στη μέντα τις αναζωογονητικές της ιδιότητες, σε μια πιθανή θεραπεία για τη μείωση του βάρους και την ανακούφιση από τη φλεγμονή. Τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο Immunology, προσφέρουν νέες ελπίδες στη μάχη κατά αυτών των ευρέως διαδεδομένων προβλημάτων υγείας.

Από την ανακούφιση του πόνου έως τη μείωση της φλεγμονής, η μενθόλη δεν έχει αναγνωριστεί μόνο για τη δροσιστική αίσθηση που χαρίζει, αλλά και για τις διάφορες θεραπευτικές της χρήσεις. Ωστόσο, η ομάδα του Πανεπιστημίου Επιστημών του Τόκιο, με επικεφαλής τον καθηγητή Gen-ichiro Arimura, θέλησε να διερευνήσει εάν θα μπορούσε να ενισχυθούν οι ευεργετικές ιδιότητες της μενθόλης τροποποιώντας την χημικά. Γι’ αυτό, επικεντρώθηκαν στο συνδυασμό της μενθόλης με αμινοξέα, τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών, για να δημιουργήσουν τους λεγόμενους μεθυλεστέρες.

Eιδικότερα, οι ερευνητές ανέλυσαν διαφορετικούς μεθυλεστέρες, εξέταζοντας τις επιδράσεις τους στη φλεγμονή σε κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζονται μακροφάγα. Τα μακροφάγα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη φλεγμονή, καθώς αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας, που σπεύδουν στα σημεία μόλυνσης ή τραυματισμού. Ωστόσο, όταν τα μακροφάγα γίνονται υπερδραστήρια, μπορούν να συμβάλουν στη χρόνια φλεγμονή, η οποία συνδέεται με διάφορα προβλήματα υγείας.

Η ερευνητική ομάδα συμπέρανε ότι δύο συγκεκριμένοι μεθυλεστέρες –MV και MI- είχαν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση στα μακροφάγα. Οι ενώσεις αυτές μείωσαν σημαντικά την παραγωγή φλεγμονωδών μορίων όπως ο παράγοντας νέκρωσης όγκων άλφα (TNF-α) και η ιντερλευκίνη-6 (IL-6). Στην πραγματικότητα, τα MV και MI ήταν ακόμη πιο αποτελεσματικά στην καταστολή της φλεγμονής από την ίδια τη μενθόλη.

Πώς ακριβώς λειτουργούν;

Αυτό που παρατήρησαν οι επιστήμονες είναι ότι οι μεθυλεστέρες, σε αντίθεση με τη μενθόλη, οι MV και MI χρησιμοποιούν έναν διαφορετικό μηχανισμό. Αυτές οι ενώσεις μπορούν εύκολα να εισέλθουν στα κύτταρα και να αλληλεπιδράσουν με μια πρωτεΐνη που ονομάζεται υποδοχέας του ήπατος Χ (LXR).

Ο υποδοχέας LXR είναι σαν ένας κύριος διακόπτης για τη ρύθμιση της φλεγμονής και του μεταβολισμού των λιπιδίων στα κύτταρα. Όταν ενεργοποιείται, μπορεί να μειώσει τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Έτσι, διαπιστώθηκε ότι οι μεθυλεστέρες MV και MI δεσμεύονται και ενεργοποιούν τον LXR, λειτουργώντας συνεργιστικά με αυτόν για τη μείωση της φλεγμονής.

Εκτός από τα αντιφλεγμονώδη αποτελέσματά τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα MV και MI είχαν επίσης εντυπωσιακές ιδιότητες κατά της παχυσαρκίας. Σε πειράματα με καλλιεργημένα λιποκύτταρα, οι μεθυλεστέρες ανέστειλαν την ικανότητα των κυττάρων να συσσωρεύουν λίπος. Επαναλαμβάνοντας τις παρατηρήσεις τους στο εργαστήριο σε πειραματικά ποντίκια, διαπίστωσαν ότι τα ζώα που έλαβαν τα MV και MI από το στόμα παρουσίασαν μειωμένη αύξηση βάρους, μικρότερες εναποθέσεις λίπους και λιγότερο σοβαρή κολίτιδα σε σχέση με τα ποντίκια που δεν έλαβαν θεραπεία.

«Αν και η μελέτη αυτή επικεντρώθηκε στις λειτουργίες και τους μηχανισμούς δράσης τους σε ασθένειες που διαμορφώνονται μετά από φλεγμονή και παχυσαρκία, αναμένουμε ότι οι ενώσεις αυτές θα είναι επίσης αποτελεσματικές κατά ενός ευρέος φάσματος ασθενειών που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και προκαλούνται από το μεταβολικό σύνδρομο, όπως ο διαβήτης και η υπέρταση, καθώς και αλλεργικά συμπτώματα», καταλήγει ο καθηγητής Δρ Arimura.

Πηγή: Ygeiamou.gr
Παχυσαρκία: Χάστε κιλά και ελέγξτε σάκχαρο και φλεγμονή με αυτόν τον απλό τρόπο
σε Υγεία

Νεότερη μελέτη ρίχνει φως σε μια απλή στρατηγική που προλαμβάνει τον διαβήτη και ρυθμίζει τη φλεγμονή για τους παχύσαρκους, χωρίς την ανάγκη φαρμακευτικής αγωγής

Πολλοί είναι οι κίνδυνοι για την υγεία που συνοδεύουν το επιπλέον βάρος, με τις μεταβολικές ασθένειες να αποτελούν έναν βασικό κίνδυνο που συνδέεται με τη φλεγμονή. Νεότερη μελέτη, που παρουσιάστηκε στο φετινό Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Παχυσαρκία (ECO) στη Βενετία της Ιταλίας προτείνει έναν εύκολο τρόπο να μειωθεί αυτός ο κίνδυνος, όπως ο διαβήτης τύπου 2 και η αθηροσκλήρωση.

Όπως διαπίστωσαν από τις δοκιμές τους οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, η μέτρια έως έντονη αερόβια άσκηση έχει σημαντικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Η υπερβολική συσσώρευση λίπους στον λιπώδη ιστό (λιποκύτταρα) οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού, η οποία χαρακτηρίζεται από χρόνια αυξημένα επίπεδα βλαβερών ενώσεων, γνωστών ως προφλεγμονώδεις κυτοκίνες, οι οποίες συμβάλλουν στην ανάπτυξη μεταβολικών ασθενειών.

«Γνωρίζουμε ότι η άσκηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών που σχετίζονται με την παχυσαρκία και ότι τα νέα φάρμακα για την απώλεια βάρους, όπως οι αγωνιστές του υποδοχέα του γλουκαγονικού πεπτιδίου-1 (GLP-1 RA), που αναπτύχθηκαν αρχικά για τον διαβήτη, μειώνουν αποτελεσματικά την παχυσαρκία και τις συναφείς διαταραχές», εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας καθηγήτρια Δρ Signe Torekov από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης στη Δανία. «Σε αυτή την ανάλυση, θέλαμε να διερευνήσουμε κατά πόσον ο συνδυασμός της άσκησης με τη φαρμακευτική αγωγή θα μπορούσε να μειώσει τη χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού σε άτομα με παχυσαρκία».

Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 195 Δανοί ενήλικες με παχυσαρκία (ΔΜΣ 32-43 kg/m²) αλλά χωρίς ιστορικό διαβήτη -με μέση ηλικία τα 42 έτη- οι οποίοι ακολούθησαν μια δίαιτα χαμηλών θερμίδων (800 kcal/ημέρα) διάρκειας 8 εβδομάδων και έχασαν τουλάχιστον 5% του σωματικού τους βάρους (μέση απώλεια βάρους 13,1 kg). Στη συνέχεια και για το επόμενο έτος, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε ομάδες και είτε λάμβαναν ένα εικονικό φάρμακο μαζί με σωματική δραστηριότητα, είτε άσκηση σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) μαζί με εικονικό φάρμακο, είτε τη λήψη λιραγλουτίδης (3 mg/ημέρα) μαζί με τη συνήθη δραστηριότητα ή έναν συνδυασμό άσκησης και θεραπείας με λιραγλουτίδη για τη διατήρηση της απώλειας βάρους.

Η παρέμβαση της άσκησης περιλάμβανε δύο προπονήσεις την εβδομάδα κυρίως έντονη άσκηση με κάποιον προπονητή σε ποδήλατα spinning, μαζί με δύο προπονήσεις που ήταν στην ευχέρεια των συμμετεχόντων, ώστε να φτάσουν τουλάχιστον 150 λεπτά/εβδομάδα σωματικής δραστηριότητας.

Μετά από ένα χρόνο οι ασθενείς στην ομάδα μόνο της λιραγλουτίδης έχασαν κατά μέσο όρο επιπλέον 0,7 κιλά, οι ασθενείς στην ομάδα της άσκησης ανέκτησαν 2,0 κιλά, ενώ οι συμμετέχοντες στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου ανέκτησαν περίπου τα μισά από όσα είχαν χάσει (6,1 κιλά). Ωστόσο, οι συμμετέχοντες στην ομάδα άσκησης και λιραγλουτίδης έχασαν επιπλέον 3,4 kg κατά μέσο όρο.

Όσον αφορά τους δείκτες φλεγμονής, τα αποτελέσματα από την άσκηση ήταν σημαντικά και υπερείχαν από αυτά του φαρμάκου: «Τα ευρήματά μας αποδεικνύουν ότι η εκτέλεση της άσκησης σύμφωνα με τις συστάσεις των κατευθυντήριων οδηγιών ήταν η πιο αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση της χρόνιας χαμηλού βαθμού φλεγμονής», λέει ο καθηγητής Torekov. «Η θεραπεία με λιραγλουτίδη δεν μείωσε τη φλεγμονή περισσότερο από ό,τι το εικονικό φάρμακο, ενώ η προσθήκη λιραγλουτίδης στην άσκηση δεν μείωσε περαιτέρω τη φλεγμονή. Τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν τα οφέλη της μέτριας έως έντονης έντασης σωματικής δραστηριότητας στη μείωση της χαμηλού βαθμού φλεγμονής της παχυσαρκίας, η οποία θα μπορούσε να συμβάλει στην πρόληψη των σχετικών μεταβολικών νοσημάτων» καταλήγει.

Πηγή: Ygeiamou.gr
Παχυσαρκία: «Φορτίο» ασήκωτο για την ψυχική υγεία και την ευεξία στη μέση ηλικία
σε Υγεία

Το επιπλέον βάρος δεν αφήνει μόνο αποτύπωμα στο σώμα αλλά και στην ψυχή, με τη δεύτερη περίπτωση να παραμένει «αόρατη» αλλά εξίσου βλαβερή σύμφωνα με νεότερα ερευνητικά ευρήματα

Ένα διαφορετικού τύπου… βάρος καλούνται να σηκώσουν τα παχύσαρκα άτομα, το οποίο δε φαίνεται με γυμνό μάτι, και ειδικότερα οι μεσήλικες και ηλικιωμένοι. Όπως συμπέρανε μια ομάδα ερευνητών ψυχικής και σωματικής υγείας από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του University College Cork, η παχυσαρκία σε αυτές τις ηλικίες σχετίζεται με χειρότερη ψυχική υγεία, ανεξάρτητα μάλιστα από ασθένειες και παράγοντες του τρόπου ζωής.

Προηγούμενες έρευνες και ανεπίσημα στοιχεία έχουν επισημάνει μια σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και της κατάθλιψης, όμως λίγες είναι οι μελέτες που έχουν εξετάσει τη σχέση μεταξύ των δύο χρησιμοποιώντας αδιάσειστα στοιχεία από ηλικιωμένους ανθρώπους. Για τη νεότερη αυτή ερευνητική προσπάθεια, που δημοσιεύτηκε στο PLOS ONE, οι ερευνητές ζήτησαν από 1.821 άτομα -ηλικίας 46 έως 73 ετών- σε ένα κέντρο πρωτοβάθμιας περίθαλψης να συμμετάσχουν σε μια μελέτη για την παχυσαρκία.

Οι ερευνητές ανέτρεξαν στα ιατρικά τους αρχεία, ενώ αντίστοιχα εξέτασαν τα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και γλυκόζης στο αίμα από τα δείγματα αίματος που ελήφθησαν. Επιπλέον, μετρήθηκε το βάρος το ύψος και η περιφέρεια της μέσης τους, η οποία χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Κάθε εθελοντής συμπλήρωσε επίσης έντυπα που περιέγραφαν τον τρόπο ζωής του, τα δημογραφικά του στοιχεία και άλλους παράγοντες υγείας ή ασθένειας.

Αναλύοντας τα δεδομένα και συνυπολογίζοντας τους παράγοντες του τρόπου ζωής, οι ερευνητές διαπίστωσαν αυτό που περιγράφουν ως συσχέτιση μεταξύ ΔΜΣ/μετρήσεων σώματος που συνάδουν με την παχυσαρκία και την κατάθλιψη μαζί με αισθήματα μικρότερης ευεξίας. Όπως σημείωσαν, οι συσχετισμοί αυτοί ήταν πιο συχνοί για τις γυναίκες της μελέτης απ’ ό,τι για τους άνδρες, ενώ επιβεβαίωσαν τα στοιχεία προηγούμενων ερευνητικών προσπαθειών. Εκτός από τη ψυχική δυσφορία, διαφορετικές παλαιότερες μελέτες έχουν συνδέσει την παχυσαρκία με διαφορετικά προβλήματα υγείας, όπως πόνο στις αρθρώσεις και την πλάτη μέχρι καρδιαγγειακές παθήσεις και ινομυαλγία.

Η ερευνητική ομάδα θεωρεί ότι η χειρότερη ψυχική κατάσταση των παχύσαρκων ηλικιωμένων πιθανότατα συνδέεται με κοινωνικούς και σωματικούς παράγοντες, σημειώνοντας ότι υπάρχει κοινωνικό στίγμα, προκατάληψη και μερικές φορές διακρίσεις προς τα παχύσαρκα άτομα. Συνεπώς, υποστηρίζουν ότι ότι ο συνδυασμός των απογοητεύσεων που αντιμετωπίζουν τα παχύσαρκα άτομα πιθανόν να συμβάλλει στην κακή ψυχική υγεία. Γι’ αυτό, καταλήγουν προτείνοντας ότι οι στοχευμένες παρεμβάσεις των επαγγελματιών υγείας θα πρέπει να περιλαμβάνουν συμβουλές και για τη διαχείριση του βάρους.

Πηγή: Ygeiamou.gr
Βρετανία: Η παχυσαρκία «εκτοξεύθηκε» στα παιδιά κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19
σε Κόσμος

Η παχυσαρκία των παιδιών δημοτικών σχολείων στη Βρετανία αυξήθηκε δραματικά κατά τη διάρκεια των μέτρων αποκλεισμού της πανδημίας Covid-19, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ανοικτής πρόσβασης «PLOS ONE».

Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της πανδημίας, το κλείσιμο των σχολείων άλλαξε άρδην την καθημερινότητα των μικρών παιδιών. Η ακύρωση των οργανωμένων αθλημάτων, τα διαταραγμένα ωράρια ύπνου, η αύξηση του χρόνου μπροστά στις οθόνες και η υποβάθμιση των υγιεινών διατροφικών συνηθειών συνέβαλαν πιθανώς στη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση της εμφάνισης υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών που παρατηρήθηκε εδώ και δεκαετίες.

Οι ερευνητές συνέκριναν δεδομένα για τον δείκτη μάζας σώματος των παιδιών ηλικίας 4-5 και 10-11 ετών, από το Εθνικό Πρόγραμμα Μετρήσεων Παιδικής Ηλικίας (NCMP) της Αγγλίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία Covid-19. Χρησιμοποιώντας δεδομένα από δύο πρόσθετες διαχρονικές μελέτες μοντελοποίησαν τον αντίκτυπο αυτών των τάσεων του δείκτη μάζας σώματος στα αποτελέσματα υγείας και το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης των ενηλίκων.

Η αύξηση της παχυσαρκίας στα παιδιά ηλικίας 4-5 ετών την περίοδο 2020-2021 ανήλθε στο 45% και παρόμοιο ήταν το ποσοστό και στα παιδιά της έκτης τάξης. Η αύξηση αυτή ήταν διπλάσια στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της Αγγλίας. Ενώ ο αριθμός των παχύσαρκων και υπέρβαρων παιδιών ηλικίας 4-5 ετών επέστρεψε στα προ της πανδημίας επίπεδα το επόμενο έτος, οι αυξήσεις που παρατηρήθηκαν στα μεγαλύτερα παιδιά παρέμειναν και το 2022. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η επιμονή της αύξησης του βάρους στα μεγαλύτερα παιδιά υποδηλώνει ότι είναι πολύ δύσκολο να αντιστρέψεις την παχυσαρκία στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες παιδιών.

Οι συγγραφείς εκτιμούν ότι τα αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας μόνο στα παιδιά της τελευταίας τάξης του Δημοτικού θα κοστίσουν στην κοινωνία επιπλέον 800 εκατομμύρια λίρες σε υγειονομική περίθαλψη για παθήσεις, όπως ο διαβήτης τύπου 2 και οι καρδιακές παθήσεις, κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:

https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0296013

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - Φωτογραφία: KETUT SUBIYANTO, PEXELS, CC0 (HTTPS://CREATIVECOMMONS.ORG/PUBLICDOMAIN/ZERO/1.0/)
Παχυσαρκία: Με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου συνδέεται ο υψηλότερος δείκτης μάζας σώματος
σε Υγεία

Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα έχουν πάνω από 10% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο, ανεξάρτητα από το αν έχουν καρδιομεταβολική διαταραχή, σύμφωνα με έρευνα που χρηματοδοτείται από το Παγκόσμιο Ταμείο Έρευνας για τον Καρκίνο και δημοσιεύεται στο περιοδικό «BMC Medicine».

Στο πλαίσιο της έρευνας μελετήθηκε δείγμα περισσότερων από 570.000 Ευρωπαίων ενηλίκων. Ο δείκτης μάζας σώματος άνω του 25 αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τουλάχιστον 13 τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, του καρκίνου του παχέος εντέρου, του ήπατος, των νεφρών, του παγκρέατος και των ωοθηκών.

Οι ερευνητές μελέτησαν το εάν ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος από μόνος του σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ή εάν η παρουσία άλλων παθήσεων που συνδέονται με την παχυσαρκία, όπως η καρδιαγγειακή νόσος και ο διαβήτης τύπου 2, παίζουν κάποιο ρόλο.

Στα άτομα χωρίς καρδιομεταβολική διαταραχή η παχυσαρκία συσχετίστηκε με 11% αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Παρόμοια αυξημένος κίνδυνος παρατηρήθηκε και μεταξύ των συμμετεχόντων που είχαν καρδιομεταβολική διαταραχή. Όσοι είχαν διαβήτη τύπου 2 είχαν 11% αυξημένο κίνδυνο και όσοι είχαν καρδιαγγειακή νόσο 17% αυξημένο κίνδυνο.

Τα ευρήματα καταδεικνύουν τον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου που συνδέεται με τον αυξημένο δείκτη μάζας σώματος, ανεξάρτητα από το αν το άτομο έχει άλλες καρδιομεταβολικές παθήσεις.

Διαπιστώνεται επίσης ότι η ύπαρξη καρδιαγγειακής νόσου παράλληλα με υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος συνδέεται με ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου υπογραμμίζοντας την ανάγκη για πρόληψη της παχυσαρκίας, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος καρκίνου σε αυτές τις ομάδες πληθυσμού.

Πηγή: Cnn.gr
Πόσα βήματα την ημέρα απομακρύνουν τον κίνδυνο 4 σοβαρών νόσων
σε Υγεία

Ο μαγικός αριθμός βημάτων που μας απομακρύνει από τέσσερις σοβαρές ασθένειες μπορεί να μοιάζει ανέφικτος, εάν όμως το περπάτημα γίνει συνήθεια, υπόσχεται να θωρακίσει την υγεία μας

Παχυσαρκία, υπνική άπνοια, υψηλή αρτηριακή πίεση και κατάθλιψη μπορούν να αποφευχθούν, εάν πετύχουμε το στόχο των 8.200 βημάτων την ημέρα. Αυτά είναι τα στοιχεία που αποκαλύπτει νεότερη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine, η οποία μάλιστα σημειώνει ότι αύξηση των βημάτων αυτών μπορεί να προσφέρει ακόμα περισσότερα οφέλη.

Η ερευνητική ομάδα από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Vanderbilt στις ΗΠΑ ζήτησε από περισσότερους από 6.000 συμμετέχοντες να φορούν συσκευές παρακολούθησης δραστηριότητας (activity trackers) για τουλάχιστον 10 ώρες την ημέρα.

Τα περίπου 6 χιλιόμετρα τη μέρα, που μεταφράζονται σε 8.200 βήματα, συνέβαλαν στην πρόληψη αυτών των τεσσάρων σημαντικών ασθενειών. Όσο αυξάνονταν τα βήματα, τόσο και μειωνόταν ο κίνδυνος για τις περισσότερες καταστάσεις υγείας.

Ο σχεδόν διπλασιασμός των βημάτων, στα 11 χιλιάδες, μπορούσε να αποτρέψει κατά 64% την εμφάνιση της παχυσαρκίας στα ήδη υπέρβαρα άτομα.

Εντούτοις, ο κίνδυνος υπέρτασης και διαβήτη δεν μειώθηκε περαιτέρω, όταν οι συμμετέχοντες έφτασαν περίπου τα 8.000-9.000 βήματα την ημέρα.

Επιπλέον, οι ερευνητές σημείωσαν ότι όσοι συνήθως φορούν αυτές τις συσκευές είναι και πιο δραστήριοι από τον μέσο ενήλικα.

Ωστόσο, το γεγονός ότι εντοπίστηκαν ισχυρές συσχετίσεις μεταξύ των βημάτων και των ασθενειών, ακόμα και σε αυτό το δείγμα πληθυσμού, υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχουν ακόμη ισχυρότερες συσχετίσεις στα κομμάτια του πληθυσμού που είναι λιγότερο δραστήρια.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αποτελέσματα αυτά επιτρέπουν ένα πρώτο βήμα προς την ανάπτυξη εξατομικευμένων προγραμμάτων σωματικής δραστηριότητας.

Πηγή: Ygeiamou.gr