Μετά την θεαματική ανακοίνωση της τριμερούς συμμαχίας για την ασφάλεια στην περιφέρεια Ινδικού-Ειρηνικού, ο Τζο Μπάιντεν συνεχίζει να κινεί τα πιόνια του στη σκακιέρα της περιοχής, με πιο «άτυπη» διάταξη: χθες υποδέχθηκε στον Λευκό Οίκο τους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και της Ινδίας.
Ο αμερικανός πρόεδρος, σε αναζήτηση συμμαχιών έναντι της Κίνας, θέλει να δοθεί νέα πνοή σε αυτή τη διπλωματική πρωτοβουλία, τη λεγόμενη Quad.
Έπειτα από την ψηφιακή κορυφής του Μαρτίου, η νέα συνάντηση των ηγετών έγινε, για πρώτη φορά, πρόσωπο με πρόσωπο. Διήρκεσε περίπου δύο ώρες.
Στον Λευκό Οίκο, ο Σκοτ Μόρισον και ο Γιοσιχίντε Σούγκα χαιρέτισαν τη σύνοδο, που κατ’ αυτούς σκοπό έχει να υπάρξουν εγγυήσεις ότι η περιφέρεια Ινδικού-Ειρηνικού θα παραμείνει «ελεύθερη και ανοικτή», διατύπωση που επικρίνει, χωρίς να την κατονομάζει, την Κίνα και τις φιλοδοξίες της.
Ο Ναρέντρα Μόντι από την πλευρά του επέλεξε να επιμείνει στις «δημοκρατικές αξίες που μοιράζονται» οι τέσσερις χώρες.
«Είμαστε τέσσερις δημοκρατίες πρώτης τάξης, με μακρά ιστορία συνεργασίας, ξέρουμε πώς να κάνουμε τα πράγματα να προχωρήσουν», συνόψισε ο οικοδεσπότης Τζο Μπάιντεν.
Ο «τετραμερής διάλογος για την ασφάλεια», που εγκαθιδρύθηκε μετά τον καταστροφικό σεισμό και το τσουνάμι του 2004 και προσέλαβε πιο επίσημο χαρακτήρα το 2007, παρέμενε σε χειμερία νάρκη για καιρό.
«Στροφή»
Αναζωογονώντας τον, ο Τζο Μπάιντεν συνεχίζει τη «στροφή προς την Ασία» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία είχε ξεκινήσει ήδη επί των ημερών του Μπαράκ Ομπάμα.
Μετά τη θεαματική ανακοίνωση της στρατιωτικής συμμαχίας AUKUS με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία – και τη σύμβαση για τα υποβρύχια που προκάλεσε οργή στη Γαλλία – η Ουάσινγκτον θέλει να παρουσιάσει την Quad ως πιο συναινετική πρωτοβουλία.
Πρόκειται για «άτυπη» ομάδα προορισμένη να «αναπτυχθούν καλύτεροι δίαυλοι επικοινωνίας», είπαν αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου κατά τη διάρκεια ενημέρωσης δημοσιογράφων.
Δεν έχει «στρατιωτική» διάσταση, πρόσθεσαν, διαβεβαιώνοντας πως η Τετραμερής έχει «συμπληρωματικό» ρόλο σε άλλες περιφερειακές πρωτοβουλίες και οργανισμούς, όπως για παράδειγμα ο ASEAN (ο Σύνδεσμος Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας).
Ορισμένα μέλη του συγκεκριμένου οργανισμού, στον οποίο συμμετέχουν δέκα κράτη της νοτιοανατολικής Ασίας, φοβούνται πως η αμερικανική διπλωματική επίθεση στην περιφέρεια θα οδηγήσει σε κλιμάκωση της έντασης με την Κίνα.
Ο Σκοτ Μόρισον διαβεβαίωσε τον Τύπο ότι τα μέλη της «Τετραμερούς» είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν «κάθε πίεση που πλήττει την καθεμιά από τις χώρες μας» και πρόσθεσε: «θέλουμε όλες οι χώρες της περιφέρειας Ινδικού-Ειρηνικού να έχουν την ευκαιρία» να υπερασπιστούν την «εθνική κυριαρχία τους».
Ημιαγωγοί, εμβόλια, κλίμα
Χθες η «Τετραμερής» αναφέρθηκε σε θέματα που αφορούν την οικονομία, το περιβάλλον, τον αγώνα κατά της πανδημίας του νέου κορονοϊού.
Οι τέσσερις εταίροι θέλουν μια πρωτοβουλία για την προστασία του εφοδιασμού με ημιαγωγούς, απόλυτα απαραίτητους για κάθε είδους σύγχρονο μηχάνημα, από τα πλυντήρια ως τα αεροσκάφη και τα κινητά τηλέφωνα· η παραγωγή τους αντιμετωπίζει προβλήματα το τελευταίο διάστημα. Επρόκειτο επίσης να συζητήσουν για πολλά και διάφορα άλλα θέματα: τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (5G), την κυβερνοασφάλεια, τις ανταλλαγές φοιτητών, το διάστημα, την αλιεία, τα εμβόλια για την COVID-19...
Για την Ουάσινγκτον, η πρόκληση είναι η συνεργασία με τα κράτη της περιοχής να μην περιοριστεί στην ασφάλεια, αλλά να «βελτιώσει καθαρά την οικονομική θέση της Αμερικής στη νοτιοανατολική Ασία», εκτίμησε ο Τζόναθαν Στρόμσεθ, ειδικός στην περιοχή, σε σημείωμά του που δημοσιοποίησε το ινστιτούτο μελετών Brookings.
Θεωρεί την προσπάθεια να ενισχυθεί η Τετραμερής «εμβληματική» της «προσέγγισης της κυβέρνησης Μπάιντεν έναντι της Κίνας, που παρουσιάζεται ως ανταγωνιστική όταν πρέπει, συνεργατική όταν είναι εφικτό, και συγκρουσιακή όταν είναι απαραίτητο».
Ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος διατηρεί σκληρή γραμμή έναντι της Κίνας, όπως λίγο ως πολύ ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ, προσεγγίζει με διαφορετικό τρόπο τη σύγκρουση με το Πεκίνο.
Θέλει το ζήτημα να μην περιοριστεί σε αναμέτρηση των δύο υπερδυνάμεων, αλλά να δημιουργήσει συμμαχίες και οι παραδοσιακοί σύμμαχοι της Ουάσινγκτον να συνταχθούν ειλικρινά στο πλευρό της έναντι του Πεκίνου.
Για την κινεζική διπλωματία πάντως, η Τετραμερής, «κλειστή κλίκα» η οποία «στρέφεται εναντίον άλλων χωρών», εναντιώνεται «στην τάση της εποχής και στις προσδοκίες των χωρών της περιοχής», δεν θα βρει «καμία υποστήριξη» και είναι «καταδικασμένη σε αποτυχία», όπως το έθεσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Τζάο Λιτζιάν.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP-Reuters - Φωτογραφία αρχείου: ΑΠΕ/EPA/Sarah Silbiger / POOL
