Το στέλεχος αυτό έχει μεγάλο πλεονέκτημα εξάπλωσης σε σχέση με τα προηγούμενα της Omicron
Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχει ανιχνευθεί το νέο στέλεχος XBB.1.5 της παραλλαγής Omicron του κορωνοϊού, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC). Ωστόσο εμφανίζεται καθησυχαστικό σημειώνοντας ότι, «υπάρχει πιθανότητα αυτή η παραλλαγή να έχει αυξανόμενη επίδραση στον αριθμό των κρουσμάτων COVID-19 στην ΕΕ/ΕΟΧ, αλλά όχι μέσα στον επόμενο μήνα, καθώς είναι παρούσα σε πολύ χαμηλά επίπεδα».
Αναλυτικά, στην ανακοίνωσή του το ECDC εξηγεί ότι το στέλεχος XBB.1.5 έχει προκύψει από το αρχικό στέλεχος XBB, χάρη στην επιπλέον μετάλλαξη RBD στο σημείο S486P της πρωτεΐνης ακίδας του κορωνοϊού. Για πρώτη φορά το XBB.1.5 εντοπίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 22 Οκτωβρίου του 2022 και έκτοτε έχει διαρκώς ανοδική τάση εμφάνισης στα αναλυόμενα δείγματα.
Μέχρι τις 3 Ιανουαρίου 3.456 αλληλουχίες που ανήκουν στο XBB.1.5 είχαν κατατεθεί στη βάση δεδομένων GISAID EpiCoV, με το προφίλ μετάλλαξης στην περιοχή S - Q183E, F486P και F490S. Οι περισσότερες από αυτές τις αναφορές προέρχονται από τις ΗΠΑ (3.080 ακολουθίες) και το Ηνωμένο Βασίλειο (106).
Η παραλλαγή έχει επίσης εντοπιστεί σε πολλές άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ): Δανία, Γαλλία, Αυστρία, Κάτω Χώρες, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Σουηδία, Ισλανδία, Βέλγιο, Τσεχία, Πορτογαλία και Ιρλανδία.
Επί του παρόντος το ECDC εκτιμά ότι το στέλεχος XBB.1.5 έχει μεγάλο πλεονέκτημα εξάπλωσης σε σχέση με τα προηγούμενα στελέχη της Omicron που κυκλοφορούσαν στη Βόρεια Αμερική (139%) και την Ευρώπη (137%), «αν και αυτές οι εκτιμήσεις συνδέονται με σημαντική αβεβαιότητα», τονίζει.
Τα Κέντρα Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ αναφέρουν χρόνο διπλασιασμού εννέα ημερών στην αναλογία του XBB.1.5 και εκτιμούν ότι το τρέχον ποσοστό της παραλλαγής είναι περίπου 40% στις ΗΠΑ, με την πιθανότητα να γίνει κυρίαρχο στη χώρα μέσα σε μια εβδομάδα.
Το CDC παρουσίασε επίσης δεδομένα ανάπτυξης συγκρίνοντας το XBB.1.5 με προηγούμενα στελέχη, υποδεικνύοντας ότι το XBB 1.5 παρουσιάζει το δεύτερο υψηλότερο πλεονέκτημα εξάπλωσης μέχρι σήμερα, δεύτερο μετά το BA.1 (που επίσης προέρχεται από την μετάλλαξη Omicron).
«Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η νέα υπό-παραλλαγή θα γίνει κυρίαρχη στην ΕΕ/ΕΟΧ, καθώς έχουν παρατηρηθεί σημαντικές διαφορές μεταξύ Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της πανδημίας», σημειώνει το ECDC.
Η πιο πιθανή εξήγηση του πλεονεκτήματος εξάπλωσης του XBB.1.5 είναι το ήδη υψηλό επίπεδο ανοσολογικής διαφυγής που καταδεικνύεται από το XBB, σε συνδυασμό με την επίδραση της αλλαγής S486P στην ακίδα, η οποία θα μπορούσε να προσφέρει είτε πλεονέκτημα μεταδοτικότητας, πρόσθετη διαφυγή ανοσίας ή και τα δύο.
Αυτή η μετάλλαξη ήταν στο παρελθόν σπάνια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πιθανώς λόγω του ότι απαιτούσε δύο υποκαταστάσεις αμινοξέων στο ίδιο κωδικόνιο για να αλλάξει από φαινυλαλανίνη σε προλίνη. Στην πραγματικότητα, άλλες παραλλαγές με αυτήν την αλλαγή έχουν προκύψει στο παρελθόν χωρίς να έχουν επιτυχία στην ικανότητα εξάπλωσής τους. Σε κάθε περίπτωση απαιτούνται περαιτέρω εργαστηριακές και επιδημιολογικές έρευνες για να αποσαφηνιστεί ο μηχανισμός του πλεονεκτήματος εξάπλωσης που παρέχει αυτή η αλλαγή ειδικά για την παραλλαγή XBB. «Επί του παρόντος δεν υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες πληροφορίες για την αξιολόγηση τυχόν αλλαγής στη σοβαρότητα της λοίμωξης που σχετίζεται με την παραλλαγή»,υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση.
Και καταλήγει τονίζοντας ότι «υπάρχει πιθανότητα αυτή η παραλλαγή να έχει αυξανόμενη επίδραση στον αριθμό των κρουσμάτων COVID-19 στην ΕΕ/ΕΟΧ, αλλά όχι μέσα στον επόμενο μήνα, καθώς η παραλλαγή αυτή τη στιγμή είναι παρούσα μόνο στην ΕΕ/ΕΟΧ σε πολύ χαμηλά επίπεδα».
Πηγή: Protothema.gr
