Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επιστρέφοντας από τη σύνοδο κορυφής των D-8, προσέφερε μια ενδεικτική εικόνα των στρατηγικών του φιλοδοξιών για τη Συρία. Ανάμεσα σε υποσχέσεις ανοικοδόμησης και διεθνούς ενσωμάτωσης, ξεχωρίζει η προσπάθεια να παρουσιαστεί ως καθοδηγητής της επόμενης ημέρας για τη Συρία.
«Οι ελπίδες του PKK/YPG διαψεύστηκαν. Οι προσδοκίες του Άσαντ ήταν διαφορετικές, αλλά δεν υλοποιήθηκαν. Μια νέα εικόνα έχει προκύψει. Το γεγονός ότι ο Άσαντ βρίσκεται τώρα στη Ρωσία αποδεικνύει πόσο ουσιαστικά εξελίχθηκε το περιστατικό. Από τώρα και στο εξής, οι αδελφοί και οι αδελφές μας στη Συρία θα πάρουν τις δικές τους αποφάσεις για το μέλλον τους. Εμείς θα προσπαθήσουμε να τους βοηθήσουμε για το πώς θα πρέπει να είναι η κρατική δομή. Πώς μπορούμε να μεταλαμπαδεύσουμε εκεί τις εμπειρίες μας, πώς μπορεί να αναβιώσει ένα κράτος στο πλαίσιο ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου, θα βοηθήσουμε τη συριακή διοίκηση σε αυτά τα θέματα.
Ένα από τα πιο σημαντικά βήματα στην οικοδόμηση ενός κράτους είναι η κατασκευή ενός συντάγματος. Από την άποψη αυτή, έχουμε ήδη ξεκινήσει επικοινωνία με τα πρόσωπα της νέας συριακής διοίκησης, ιδίως με τον κ. Τζολάνι. Όπως γνωρίζετε, έχουμε στείλει τον επικεφαλής του Εθνικού Οργανισμού Πληροφοριών. Ο Υπουργός Εξωτερικών μας έχει ήδη από την αρχή ξεκινήσει διάλογο με όλους τους συνομιλητές του θέματος», ανέφερε ο Τούρκος πρόεδρος.
Ενέργεια και υποδομές
Ο Ερντογάν τόνισε τη σημασία της συνεργασίας σε κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια και οι υποδομές, παρουσιάζοντας την Τουρκία ως αναντικατάστατο σύμμαχο.
«Θα συνεργαστούμε σε πολλούς τομείς, από την άμυνα μέχρι την εκπαίδευση και την ενέργεια. Η Συρία έχει σήμερα σοβαρά προβλήματα στην ενέργεια. Αλλά ελπίζουμε ότι θα ξεπεράσουμε όλα τα προβλήματά τους στην ενέργεια. Από την άποψη αυτή, το Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων μας ελπίζουμε ότι θα παράσχει όλα μέσα εκεί».
Πώς πρέπει να γίνει η επιστροφή των προσφύγων
Με έμφαση στη σημασία της ανοικοδόμησης, ο Ερντογάν έθεσε τον στόχο της δημιουργίας βιώσιμων συνθηκών ζωής για τους Σύρους πρόσφυγες.
«Οι συγκρούσεις και τα χρόνια πολέμου στη Συρία έχουν καταστρέψει τις υποδομές των πόλεων και του κράτους. Η ανοικοδόμηση των πόλεων είναι σημαντική για να επουλωθούν οι πληγές. Για να μπορέσουν οι Σύριοι πρόσφυγες να επιστρέψουν οικειοθελώς στα σπίτια τους και να οικοδομήσουν μια βιώσιμη ζωή, πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της στέγασης. Νέα σπίτια, θέσεις εργασίας, μεταποιητικές και ενεργειακές εγκαταστάσεις, γεωργικές και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις πρέπει να κατασκευαστούν γρήγορα. Η συριακή οικονομία έχει επίσης καταρρεύσει. Η άρση του εμπάργκο και των περιορισμών που επιβλήθηκαν στη Συρία λόγω του καθεστώτος Άσαντ θα βοηθούσε τη χώρα να ανακάμψει.
Η Συρία στην «αγκαλιά» της Τουρκίας
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε ρόλο προστάτη της νέας τάξης πραγμάτων στη Συρία, είπε ότι πρέπει να υπάρξει επανένταξη της Συρίας στη διεθνή κοινότητα, συνταγματική αναγέννηση και πολιτικός εκσυγχρονισμός, ξεκινώντας όμως από την ανθρωπιστική βοήθεια που πρέπει να δοθεί πρώτα στο συριακό λαό.
«Η επανένταξη της Συρίας στη διεθνή κοινότητα είναι ένα άλλο ζήτημα. Ένα σύνταγμα χωρίς αποκλεισμούς και ένα πολιτικό σύστημα που θα θέσει τα θεμέλια για το μέλλον της Συρίας είναι εξίσου απαραίτητα. Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ότι ο συριακός λαός θα αποφασίσει για το μέλλον της Συρίας. Δεν υπάρχει αρκετή ανθρωπιστική βοήθεια. Η αναμενόμενη ανθρωπιστική βοήθεια δεν έρχεται στη Συρία αυτή τη στιγμή. Ως Τουρκία, έχουμε συνεισφέρει πολλά στη Συρία όσον αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια για τη νέα περίοδο. Τώρα, μετά την επανάσταση, η ανθρωπιστική μας βοήθεια συνεχίζεται και θα συνεχιστεί. Υπάρχουν πολλά πράγματα που χρειάζεται ιδιαίτερα αυτή η νέα διοίκηση. Δεν θα τους αφήσουμε μόνους τους από αυτή την άποψη. Ειδικά στον αγώνα κατά της DAESH, του PKK/YPG, δεν πρέπει ποτέ να είναι μόνοι τους. Θα κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο».
«Ταυτόχρονα, αισθανόμαστε την ευθύνη να σταθούμε στο πλευρό των φίλων και των αδελφών μας. Ανοίξαμε ξανά την πρεσβεία μας στη Δαμασκό, δείτε τα συναισθήματα των Σύρων αδελφών μας όταν βλέπουν το όνομά μας εκεί.
Χτίζουμε τόσα πολλά τείχη κατά μήκος των συνόρων. Χτίσαμε αυτά τα τείχη για να προστατεύσουμε τη χώρα μας από την απειλή της τρομοκρατίας. Εκτός αυτού, θα κάνουμε ένα ακόμη νέο βήμα. Θα εντείνουμε τις εμπορικές μας σχέσεις με το Ιράκ και τη Συρία. Αυτό θα φέρει μια νέα κινητοποίηση τόσο για τη Συρία όσο και για την Τουρκία από κάθε άποψη. Αυτό θα φέρει μια διαφορετική ατμόσφαιρα στην περιοχή».
«Ο υπουργός Εξωτερικών μας Χακάν Φιντάν θα μεταβεί σύντομα στη Συρία»
Ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε παράλληλα ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, θα επισκεφθεί σύντομα τη Συρία, προκειμένου να συνεργαστεί με τη νέα συριακή διοίκηση για την αναδιάρθρωση της χώρας.
«Ο υπουργός Εξωτερικών μας Χακάν Φιντάν θα πάει εκεί σύντομα, Θεού θέλοντος. Θα οργανώσουν από κοινού τη νέα αναδιάρθωση».
Τι είπε για Ντόναλντ Τραμπ
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στη συνέχεια στις προοπτικές συνεργασίας με την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, εκφράζοντας την ελπίδα για μια νέα περίοδο στις διμερείς σχέσεις. Στις δηλώσεις του, τόνισε τη σημασία των διπλωματικών επαφών στη Συρία και εξήρε τον ρεαλισμό του νέου Αμερικανού προέδρου.
«Οι συνομιλίες που θα έχουμε με τις ΗΠΑ μετά την ανάληψη των καθηκόντων του κ. Ντόναλντ Τραμπ είναι πολύ σημαντικές. Οι Ρώσοι δηλώνουν ότι δεν σχεδιάζουν να κλείσουν την πρεσβεία και τα προξενεία τους στη Συρία. Κατά τη γνώμη μου, αυτό αποτελεί πλούτο για τη Συρία. Είναι χρήσιμο να συνεχίσουν οι διπλωματικές αποστολές. Ένα από τα πράγματα που εκτιμώ πολύ είναι ότι πολλές χώρες τόσο από τον ισλαμικό κόσμο όσο και από τη Δύση αναπτύσσουν τώρα τις επαφές τους με τον κ. Τζολάνι. Αυτά είναι επίσης σημάδια εμπιστοσύνης προς τη νέα κυβέρνηση. Στη νέα περίοδο, η Συρία ελπίζω ότι θα σταθεί με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο».
«Τα λόγια του κ. Τραμπ συνοψίζουν την άποψη του ιδίου και της επερχόμενης κυβέρνησής του για την Τουρκία. Ο κ. Τραμπ κάνει στην πραγματικότητα τη δέουσα επιμέλεια και υπογραμμίζει τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα της χώρας μας. Έχει δίκιο. Οι εκτιμήσεις είναι ακριβείς. Δεν υπάρχει πραγματικά κανένα πρόβλημα μεταξύ μας. Μέχρι στιγμής, είχαμε τις συναντήσεις μας από τη στιγμή που εξελέγη. Ο κ. Τραμπ είναι ένας ρεαλιστής πολιτικός. Έχει το όραμα να αλλάξει πολιτικές που κοστίζουν στη χώρα του και στους συμμάχους της. Μετά την παράδοση, πιθανότατα θα εκφράσουμε τα συγχαρητήριά μας και θα αρχίσουμε να ασχολούμαστε ειλικρινά με τα θέματα της ατζέντας μας.
Όλοι γνωρίζουν τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα της Τουρκίας, εκτός από την αντιπολίτευση στην Τουρκία. Όπως είπα πρόσφατα, η Τουρκία είναι μεγαλύτερη από την Τουρκία. Έχουμε στόχο να προστατεύσουμε τα εδάφη μας, να αναπτύξουμε τη χώρα μας, να κάνουμε βήματα προς τα εμπρός κρατώντας τις ρίζες μας»
Η διεθνής κοινότητα πρέπει να δράσει για τα Υψίπεδα Γκολάν"
Ο Τούρκος πρόεδρος κάλεσε τη διεθνή κοινότητα για αποφασιστική στάση απέναντι στην ισραηλινή πολιτική στα Υψίπεδα του Γκολάν από το Ισραήλ.
«Υπάρχει η απόφαση 242 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ του 1967 σχετικά με την κατοχή των υψωμάτων του Γκολάν από το Ισραήλ. Το ψήφισμα αυτό καταδικάζει την κατοχή των Υψιπέδων του Γκολάν από το Ισραήλ και απαιτεί την αποχώρησή του από την περιοχή. Είναι σημαντικό η διεθνής κοινότητα να αναλάβει δράση για την επανάληψη και την εφαρμογή αυτού του ψηφίσματος. Οι δυτικές χώρες έχουν αρχίσει να μιλούν, έστω και ασθενώς, κατά της ισραηλινής κατοχής. Ωστόσο, αν ο κόσμος είχε σηκώσει το ανάστημά του όταν το Ισραήλ έριξε για πρώτη φορά βόμβες σε αμάχους, το Ισραήλ δεν θα είχε το θάρρος να κάνει αυτό το βήμα κατοχής σήμερα».
«Το τέλος του δρόμου για τις τρομοκρατικές οργανώσεις»
Υπογράμμισε ξανά την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να εξουδετερώσει τις τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν στη Συρία, τονίζοντας πως δεν υπάρχει μέλλον για αυτές στην περιοχή.
«Είναι καιρός να εξουδετερώσουμε τις υπάρχουσες τρομοκρατικές οργανώσεις στη Συρία. Θα το κάνουμε αυτό, ώστε να μην μας έρχονται πλέον απειλές από τα νότια των συνόρων μας. Διότι δεν μπορούμε να δεχθούμε έναν τέτοιο κίνδυνο. Δεδομένου ότι ο μοναδικός σκοπός των τρομοκρατικών οργανώσεων είναι να αποφέρουν κέρδη στις δυνάμεις που υπηρετούν, είναι καταδικασμένες να μείνουν μόνες τους. Αυτό συνέβαινε στο παρελθόν και αυτό συμβαίνει και τώρα... Ωστόσο, δεν θα έχουν μέλλον. Το τέλος του δρόμου είναι κοντά για την τρομοκρατική οργάνωση. Για χρόνια, έκαναν τους λαούς της περιοχής μας να βιώνουν αιματοχυσίες. Έχουν δηλητηριάσει τις ζωές των Κούρδων αδελφών μας, των Τούρκων, των Αράβων, των Γιαζιντί και πολλών άλλων. Δεν υπάρχει χώρος για τρομοκράτες στο μέλλον της περιοχής. Ειδικά η τρομοκρατική οργάνωση PKK και οι προεκτάσεις της έχουν εξαντλήσει τη διάρκεια ζωής τους. Το περιβάλλον ασφαλείας στη Συρία θα αποτρέψει επίσης τις τρομοκρατικές οργανώσεις από το να στρατολογούν μαχητές. Από τώρα και στο εξής, ο δρόμος είναι ανοιχτός για την εγκαθίδρυση της ειρήνης και της ηρεμίας στην περιοχή μας».
«Θα οδηγήσουμε τις σχέσεις Συρίας-Τουρκίας σε ένα πολύ διαφορετικό επίπεδο»
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε ότι κάθε περιφερειακή και παγκόσμια κρίση ενισχύει τις διπλωματικές κινήσεις της Τουρκίας. Τόνισε πως οι συνομιλίες που πραγματοποιούνται για τη Συρία έχουν τη δυνατότητα να αποτελέσουν καθοριστικό σημείο καμπής για το μέλλον της χώρας, τις ειρηνευτικές διαδικασίες και τη διεθνή συνεργασία. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, η Τουρκία αγωνίζεται για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, με κύριο μέλημα την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων, που, όπως σημείωσε, αποτελούν σοβαρή απειλή για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
«Κάθε περιφερειακή και παγκόσμια κρίση και εξέλιξη αυξάνει τη διπλωματική μας κίνηση. Οι συνομιλίες μας μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό σημείο καμπής για το μέλλον της Συρίας, τις ειρηνευτικές διαδικασίες και τη διεθνή συνεργασία. Εξήγησα στους ηγέτες που συναντήσαμε στο πλαίσιο της διπλωματίας μας για τη Συρία ότι η Τουρκία αγωνίζεται για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας. Ο τρόπος για την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας είναι κυρίως μέσω της καταπολέμησης των τρομοκρατικών οργανώσεων. Υπάρχουν κάποιοι που έχουν τη νοοτροπία να προστατεύουν το PKK και τις προεκτάσεις του με το πρόσχημα της DAESH. Αυτή η προσέγγιση έφερε τη Συρία στα πρόθυρα της διαίρεσης στο πρόσφατο παρελθόν. Από την αρχή, πολεμάμε τόσο το PKK και τις προεκτάσεις του όσο και τα στοιχεία της DAESH. Ακριβώς όπως η DAESH δεν μπορεί να διαδηλώνει στους δρόμους και τις πλατείες των δυτικών χωρών, έτσι δεν πρέπει να διαδηλώνει ούτε το PKK και οι προεκτάσεις του. Είναι επιτακτική ανάγκη να πολεμήσουμε τις τρομοκρατικές οργανώσεις όχι μόνο στους δρόμους και τις πλατείες, αλλά παντού, από τους κοινωνικούς χώρους μέχρι τις πολιτιστικές πλατφόρμες. Έχουμε σύνορα άνω των 900 χιλιομέτρων με τη Συρία. Έχουμε λάβει σοβαρά προληπτικά μέτρα κατά του Άσαντ σε αυτή τη συνοριακή γραμμή, από τα τείχη μέχρι τις αναχωρήσεις και τις αφίξεις. Από τώρα, με το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, ελπίζουμε ότι θα οδηγήσουμε τις σχέσεις Συρίας-Τουρκίας σε ένα πολύ διαφορετικό επίπεδο».
«Μόλις η περιοχή εκκαθαριστεί από τις τρομοκρατικές οργανώσεις, τα βήματα για να ξανασταθεί η Συρία στα πόδια της θα επιταχυνθούν. Είναι επίσης σημαντικό οι πόροι της Συρίας να χρησιμοποιηθούν για την ειρήνη και την ευημερία του συριακού λαού. Μέχρι τώρα, οι πόροι της Συρίας κατέληγαν σε ομάδες που δρούσαν στην περιοχή, ιδίως σε τρομοκρατικές οργανώσεις. Αυτές οι πηγές αποκόπηκαν από τη συριακή επανάσταση. Τώρα η χώρα θα χρησιμοποιήσει όλη την ενέργειά της για να σταθεί ξανά στα πόδια της. Η Τουρκία θα συνεχίσει να υποστηρίζει την ανοικοδόμηση της Συρίας και την αποκατάσταση των θεσμών της. Εργαζόμαστε ώστε η διεθνής κοινότητα να συμβάλει σε αυτό. Με την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στη χώρα τους, η Συρία θα ευημερήσει και πάλι, θα επικεντρωθεί στην παραγωγή και θα αναπτυχθεί».
Παίκτης και στον Λίβανο η Τουρκία
Ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την ελπίδα ότι η ενίσχυση των σχέσεων Τουρκίας-Λιβάνου θα βοηθήσει τη Βηρυτό να σταθεί στα πόδια της. Ανέφερε, ωστόσο, ότι πρώτα πρέπει να λυθεί το ζήτημα της «ισραηλινής επιθετικότητας», καλώντας το Ισραήλ να «πληρώσει για τις θηριωδίες, που έχει διαπράξει.
«Ελπίζω ότι με την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και του Λιβάνου, σύντομα θα βοηθήσουμε τον Λίβανο να σταθεί στα πόδια του σε αυτή την περιοχή. Αλλά πρώτα πρέπει να λύσουμε αυτό το ζήτημα της ισραηλινής επιθετικότητας. Το Ισραήλ πρέπει να πληρώσει για όλες αυτές τις θηριωδίες και τις βόμβες που έριξε».
Όσον αφορά τον πόλεμο Ισραήλ-Γάζας, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι «το ισραηλινό μπούμερανγκ θα γυρίσει σε όσους υποστηρίζουν με κάθε συνθήκη το Ισραήλ. Όσοι κώφευαν στις προειδοποιήσεις μας στο παρελθόν, έχουν πλέον συνειδητοποιήσει ότι λέγαμε την αλήθεια. Για το μέλλον, για να μην το μετανιώσουν, τους συμβουλεύω να λάβουν υπόψη τους τις προειδοποιήσεις που κάναμε σήμερα και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα».