Με αφορμή ένα ακόμα περιστατικό ωμής βίας και βαριάς κακοποίησης ζώου, ιπποειδούς στην προκειμένη περίπτωση, που συγκλόνισε την κοινή γνώμη, αναδεικνύονται -μεταξύ άλλων- πολύ σημαντικές πτυχές ενός φαινομένου που κάποιοι υποτιμούν ή ακόμα, δεν αντιλαμβάνονται.
Η ιστορία με το γαϊδουράκι της Ζίτσας, που τελικά υποβλήθηκε σε ευθανασία, φέρνει στο φως, με άλλα λόγια, μερικές -κοινά αποδεκτές- αλήθειες που σίγουρα δεν αντιμετωπίζονται με τη σοβαρότητα που θα έπρεπε.
Μία αφορά τα πολλά πρόσωπα που μπορεί να έχει η κακοποιητική συμπεριφορά εις βάρος των ζώων, με την έννοια πως εκτός από τις φρικιαστικές υποθέσεις ενεργητικής κακοποίησης, υπάρχουν και τα εξίσου τραυματικά για τα ζώα περιστατικά παθητικής κακοποίησης από ανθρώπους που στα χαρτιά τα εκτρέφουν. Μία άλλη έχει να κάνει με τις γκρίζες ζώνες των νόμων, που ενίοτε ρίχνουν τους κακοποιητές στα «μαλακά».
Παγκόσμιες μελέτες από ολόκληρο τον κόσμο έχουν καταλήξει σε συμπεράσματα, που έχουν επηρεάσει τη νομοθεσία για την ποινική αντιμετώπιση των δραστών σχετικά με την κακοποίηση των ζώων, επιβάλλοντας αυστηρές ποινές. Χαρακτηριστικό είναι πως στις ΗΠΑ και αλλού, εισαγγελείς, αστυνομικοί και δικαστικές αρχές έχουν λάβει ειδική εκπαίδευση για την αξιολόγηση ενός εγκλήματος και τη διερεύνηση στοιχείων που σχετίζονται με την εκμετάλλευση των απροστάτευτων αυτών πλασμάτων.
Στη χώρα μας, τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια, έχει αρχίσει να καταγράφεται μια τάση ευαισθητοποίησης για τα συγκεκριμένα περιστατικά, αλλά και ένα αίσθημα λαϊκής οργής που απαιτεί την -εδώ και τώρα- τιμωρία έναντι των δραστών. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η δράση των φιλοζωζωικών οργανώσεων - που με πείσμα μάχονται για τα δικαιώματα των ζώων διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο.
Απουσία τιμωρίας και «παράθυρα» στους κακοποιητές
Γιατί όμως τότε η κακοποίηση συνεχίζει να υφίσταται, κάνοντας κάθε φορά μια ολόκληρη κοινωνία να βρωμάει ψοφίμι; Φιλοζωικά σωματεία επισημαίνουν ότι είναι άμεση ανάγκη να επιβάλλονται βαριές ποινές και πως η βία κατά των ζώων αναγνωρίζεται πλέον ως ένδειξη σοβαρής συναισθηματικής διαταραχής, άμεσα συνδεδεμένης με ενδοοικογενειακή βία και παιδική κακοποίηση.
«Οι νόμοι αν δεν εφαρμόζονται δεν βοηθούν. Και αυτή τη στιγμή αν και η κακοποίηση των ζώων είναι κακούργημα και η ανώτερη ποινή μπορεί να είναι μέχρι 10 χρόνια φυλάκιση και πρόστιμο έως 50.000 ευρώ, συνήθως σπάνια επιβάλλεται, απογοητεύοντας τους ανθρώπους που αγωνίζονται καθημερινά να βοηθήσουν τα πλάσματα που εγκαταλείπονται και κακοποιούνται», τονίζει στο ethnos.gr η κυρία Ρόζα Ρούσσου, ιδρυτικό μέλος και εθελόντρια του ΙΠΠΟΘΕΣΙΣ, του Πανελληνίου Συλλόγου Προστασίας Ιπποειδών.
Για την κυρία Ρούσσου, οι αυξημένες καταγγελίες που καταγράφονται το τελευταίο διάστημα οφείλονται κατά βάση στην απουσία τιμωρίας. Σύμφωνα με την ίδια, η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για ανάλογα θέματα οδηγεί σε αντίδραση και πραγματοποίηση καταγγελίας των περιστατικών κακοποίησης. Όπως σχολιάζει, η καμπάνια του Συλλόγου, «Μην σιωπάς στην κακοποίηση τους, γίνε εσύ η φωνή τους» έχει ως στόχο να διαδοθεί το μήνυμα πως είμαστε η φωνή τους και ο κόσμος ανταποκρίνεται.
«Οι καταγγελίες που πραγματοποιούνται αφορούν όλες τις κατηγορίες των ζώων και το προφίλ των δραστών είναι εξαιρετικά σκληρό. Είναι άνθρωποι αδίστακτοι που εκμεταλλεύονται με τον χειρότερο τρόπο ζώα τα οποία δεν μπορούν να υπερασπιστούν τη ζωή τους. “Ο κύκλος της βίας”, μια δράση της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας το 2015 και 2017, ανέδειξε ότι η βία κατά των ζώων αναγνωρίζεται πλέον ως ένδειξη σοβαρής συναισθηματικής διαταραχής, άμεσα συνδεδεμένης με ενδοοικογενειακή βία και παιδική κακοποίηση», τονίζει χαρακτηριστικά.
Κανένας ευρωπαϊκός κανονισμός για τα ιπποειδή
Για την κατηγορία όμως των ιπποειδών, στην οποία ανήκουν και οι γάιδαροι, τα πράγματα είναι ακόμα πιο περίπλοκα, αφού σύμφωνα με τα δεδομένα, η ανυπαρξία νομοθετικού έργου για την προστασία τους, τα αφήνει ακόμα πιο ευάλωτα και εκτεθειμένα απέναντι στους βασανιστές. Η έλλειψη οποιασδήποτε ιχνηλασιμότητας καθιστά δε τη δουλειά των Αρχών ακόμα πιο δύσκολη.
Όπως μας εξηγεί η κυρία Ρούσσου, από το 2008 δεν έχει ενσωματωθεί ποτέ κανένας ευρωπαϊκός κανονισμός που να αφορά την καταγραφή και αναγνώριση ιπποειδών. Δεν υπάρχει ηλεκτρονική βάση δεδομένων, δηλαδή δεν γίνεται γνωστό πόσα από αυτά υπάρχουν, πού και πώς ζουν, ποιοι είναι οι ιδιοκτήτες τους και πώς πεθαίνουν.
Μετά από καταγγελία του ΙΠΠΟΘΕΣΙΣ στην αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2019, ερωτήσεις στο Εθνικό και Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, νομικές παρεμβάσεις και άσκηση πίεσης στα κέντρα λήψης αποφάσεων, μόλις πριν από λίγους μήνες εκδόθηκε η ΚΥΑ Υπουργική απόφαση 726/107637 και συγκεκριμένα στις 21.4.2022. Σύμφωνα με αυτή, στις 21.10.2022 θα ενεργοποιηθεί η ηλεκτρονική βάση δεδομένων για την καταγραφή των ιπποειδών.
Ακόμα και τα ιπποειδή που διαθέτουν ηλεκτρονική σήμανση και διαβατήρια, μόλις πουληθούν, κανένας δεν γνωρίζει πού βρίσκονται, αφού δεν είναι ενεργή η ηλεκτρονική βάση δεδομένων για να καταγραφεί η αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Τα διαβατήριά τους όμως πολλές φορές συνοδεύουν άλλα άλογα αφού δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει ο ελεγκτικός μηχανισμός.
Τι σημαίνουν στην πράξη όλα αυτά; Πως πρόκειται για ζώα που δεν ταυτοποιούνται και δεν μπορούν να προστατευθούν. «Υπάρχει μια μακροχρόνια αδιαφορία του κράτους στην εφαρμογή της καταγραφής τους που εξυπηρετεί τις πελατειακές του σχέσεις και τα κέρδη των ζωέμπορων. Οι μόνοι που κερδίζουν είναι όσοι τα εκμεταλλεύονται χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν ούτε τα ζώα ούτε τα έσοδά τους.
Όλη τους τη ζωή τα ιπποειδή εργάζονται σκληρά και στο τέλος κανένας δεν μπορεί να μας εξασφαλίσει πως δεν σφάζονται. Για αυτό τον λόγο σε συνεργασία με την Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία επιδιώξαμε και πετύχαμε την απαγόρευση σφαγής τους και την εξαγωγή για σφαγή. Στα ζώα εργασίας η κατάσταση είναι χειρότερη, καθώς δουλεύουν ατέλειωτες ώρες χωρίς κανένα θεσμικό πλαίσιο και πεθαίνουν μη μπορώντας να αντέξουν», υποστηρίζει η εθελόντρια του ΙΠΠΟΘΕΣΙΣ, παραθέτοντας το πρόσφατο παράδειγμα ενός αλόγου άμαξας στη Ζάκυνθο που χρειάστηκε κτηνιατρική περίθαλψη, αφού αιμορραγούσε και ο αμαξάς το είχε για δέκα ώρες στην άμαξα να υποφέρει.
Aκόμα μια ποινή… χωρίς αποτέλεσμα
«Το οξύμωρο είναι πως ανήκει σε άνθρωπο από τον οποίο είχαμε αφαιρέσει το 2018 με εισαγγελική εντολή άλογο λόγω κακοποίησης. Το ζώο είχε πέσει κάτω από την κούραση και το χτυπούσε για να σηκωθεί. Ακριβώς όπως έκανε και τώρα. Και τότε στον νόμο 4039/2012 άρθρο 19, υπήρχε η δυνατότητα απαγόρευσης απόκτησης άλλου ζώου από τον παραβάτη. Δυστυχώς αυτό δεν εφαρμόστηκε», καταγγέλλει στο ethnos.gr.
Αναφορικά με την ευαισθητοποίηση των Αρχών και την άμεση επέμβασή τους για τα περιστατικά κακοποίησης, η τοποθέτηση της κυρίας Ρούσσου είναι ξεκάθαρη. «Εξαρτάται από τον άνθρωπο που θα απαντήσει το τηλέφωνο ή το email της καταγγελίας. Μπορεί να υπάρξει άμεση βοήθεια, μπορεί όμως να περιμένει κανείς και μήνες για μια απάντηση που ίσως δεν έρθει ποτέ. Πολλές φορές υπάρχει άγνοια των νόμων. Το πρόσφατο περιστατικό με το γαϊδούρι που δέθηκε πίσω από το αγροτικό δεν είναι η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας. Υπάρχουν πολλά ανάλογα συμβάντα, όχι μόνο στην επαρχία αλλά και σε πόλεις. Παραθέτω ένα παράδειγμα στη Λεωφόρο Λαυρίου και σε παράδρομο της εθνικής οδού, όπου σέρνονταν ιπποειδή δεμένα πίσω από αγροτικά. Παρά το γεγονός πως καταθέσαμε βίντεο και φωτογραφίες, η ανταπόκριση των Αρχών δεν ήταν αυτή που ορίζουν οι νόμοι».
«Εκατοντάδες ιπποειδή σκοτώνονται καθημερινά, απλά δεν υπάρχουν πάντα αυτόπτες μάρτυρες να βιντεοσκοπήσουν την κακοποίησή τους. Για όλα τα ζώα πρέπει να υπάρχει μέριμνα για πρόσβαση σε σκέπαστρο, νερό και φαγητό», καταλήγει η κυρία Ρούσσου, συμπληρώνοντας πως είναι απίστευτο να ζουν μόνιμα δεμένα ή παστουρωμένα με ελάχιστο νερό, μόνιμα κλειδωμένα μέσα σε στάβλους, χωρίς κτηνιατρική φροντίδα, με μια απαξίωση της ύπαρξής τους. Και ολόκληρης της κοινωνίας τελικά.
Πηγή: ethnos.gr
Φωτογραφία από Mario Hagen στο Pixabay
