Αιώνες τώρα, η έκταση πάνω από την πόλη Καράρα της Τοσκάνης προμήθευσε τους απίστευτους Ιταλούς γλύπτες με υπέροχης ποιότητας λευκό μάρμαρο για τα έργα τους. Οι Μικελάντζελο, Κανόβα, Μπερνίνι και πιο πρόσφατα το… ΑΒΒ2! Μην αναρωτηθείτε τι είναι αυτό: ο διάδοχος των μεγάλων δασκάλων της Ιταλίας είναι μεταλλικός,, έχει ύψος 4,5 μέτρα, διαθέτει ένα ρομποτικό μπράτσο με διαμαντένια απόληξη και έχει θαυμαστή ακρίβεια.
Το ΑΒΒ2, αργά αλλά σταθερά, κάνει τη δουλειά που πλέον δεν μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι. Όχι, δεν πρόκειται για κάποια ιδιοφυΐα που κατεβάζει ιδέες και τις αποτυπώνει περίτεχνα στο μάρμαρο. Είναι όμως ένα ρομπότ που κάνει ό,τι ακριβώς χρειάζεται για να διεκπεραιώνει χωρίς να διαμαρτύρεται την ανθρώπινη εργασία. Το ΑΒΒ2 ανήκει σε έναν γνωστό Αμερικανό γλύπτη, ο οποίος το χρηματοδοτεί. Λίγο πιο πέρα βρίσκεται το Quantek2, που επίσης κάνει την ίδια δουλειά για τον βρετανό ιδιοκτήτη του.
Τα ρομπότ όχι απλώς έπαψαν να αποτελούν επιστημονική φαντασία, αλλά έχουν πιάσει και κανονικές δουλειές. Πλέον είναι βοηθοί των ανθρώπων σε κάθε είδους εργασία: ηλεκτρικές σκούπες που καθαρίζουν πατώματα, βαρέως τύπου μηχανήματα που βοηθούν σε δουλειές στον κατασκευαστικό τομέα ή στα εργοστάσια. Με την εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία επίσης έχει μπει στη ζωή μας, ο συνδυασμός είναι μοναδικός: από την παροχή ασφαλείας σε επιχειρήσεις ή σε τραπεζικά συστήματα έως τη φαρμακευτική και τις υπηρεσίες υγείας, η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι πανταχού παρούσα.
Η μίξη των ρομπότ και της ΤΝ φέρνει μία νέα επανάσταση, την οποία κάποτε βλέπαμε μόνο σε ταινίες. Πλέον τα ρομπότ μπορούν να δημιουργούν τέχνη. Κι αυτό ήρθε από το μέλλον, αλλά βρίσκεται στο παρόν! Από την Αναγέννηση έως σήμερα, τα εργαστήρια τέχνης της Ιταλίας είναι διάσημα για τα έργα τους κι αυτή η παράδοση συνεχίζεται ως σήμερα. Η διαφορά είναι ότι πλέον υπάρχουν ιδιοκτήτες και εργαζόμενοι στα εργαστήρια, οι οποίοι δεν ασκούν κάποια τέχνη αλλά χειρίζονται τις μηχανές. «Δεν χρειαζόμαστε έναν νέο Μικελάντζελο» είπε ο Μικέλε Μπασαλντέλα, ο τεχνικός που αυτοαποκαλείται «το μυαλό των ρομπότ».
Αυτό που δεν έχει αλλάξει στη διάρκεια των αιώνων είναι η ευαισθησία των καλλιτεχνών για το ποιος πρέπει να πάρει τα εύσημα για τη δουλειά. Στα εργαστήρια της Φλωρεντίας πολλοί μαθητευόμενοι ή νεόκοποι καλλιτέχνες εργάζονταν στο παρασκήνιο, αλλά το τελικό έργο έπαιρνε την υπογραφή του δασκάλου, ακόμα κι αν δεν το είχε ακουμπήσει. Σήμερα είναι τα ρομπότ της Καράρα που δουλεύουν ανώνυμα. Πολλοί από τους καλλιτέχνες που πληρώνουν για να τα χρησιμοποιήσουν, απαιτούν να μείνει μυστική η συμφωνία τους με τα εργαστήρια.
«Οι καλλιτέχνες προτιμούν να καλλιεργούν στο κοινό την ιδέα ότι έχουν σκαλίσει οι ίδιοι το περίτεχνο γλυπτό τους, με το καλέμι όπως γινόταν παλιά» εξήγησε ο Τζιάκομο Μασάρι, ένας εκ των ιδρυτών της εταιρείας Robotor που κατασκευάζει τα ρομπότ: «Γελάω με αυτή την ιδέα, αλλά δεν είναι δουλειά μου να τους κρίνω». Ο 37χρονος Μασάρι θεωρεί πάντως ότι η εγκατάλειψη των παραδοσιακών τρόπων δημιουργίας γλυπτών ήταν ο μοναδικός τρόπος για την ιταλική κοινότητα γλυπτών να προοδεύσει και να εξελιχθεί.
Στα πρώτα χρόνια της έκρηξης της Αναγέννησης, ο Μικελάντζελο έψαχνε για εβδομάδες στους δρόμους της Καράρα για να βρει το τέλειο μάρμαρο και να δημιουργήσει τελικά το αριστούργημα της Πιετά. Στον 18ο αιώνα, τα μάρμαρα της Καράρα χρησιμοποιήθηκαν για εκατοντάδες νεοκλασικά αγάλματα και δεκάδες ατελιέ άνοιξαν στην πόλη. Αλλά η μοντέρνα και αφηρημένη τέχνη έσπρωξε σιγά-σιγά το μάρμαρο στο παρασκήνιο και η πόλη άρχισε να παρακμάζει, αφού οι γλύπτες έπαψαν να το χρησιμοποιούν. Ο Μασάρι υποστηρίζει ότι αυτό συνέβη επειδή ένα έργο χρειαζόταν μήνες, ίσως και χρόνια, για να ολοκληρωθεί με το χέρι. Οι νεότεροι σε ηλικία έπαψαν να ασχολούνται όταν μπήκαν και ζητήματα υγείας, εξαιτίας της σκόνης από το χτύπημα του μαρμάρου.
Με τα ρομπότ όλα άλλαξαν. «Ο περίφημος Κανόβα χρειάστηκε 5 χρόνια για να δημιουργήσει το αριστούργημα «Έρως και Ψυχή», αλλά εμείς χρειαστήκαμε 270 ώρες για να το αντιγράψουμε με τη βοήθεια του νέου ρομπότ μας» είπε ο Μασάρι. Μαζί με τον συνεργάτη του αγόραζαν τα ρομπότ από τοπικές εταιρείες τεχνολογίας. Μεταξύ των πελατών, που δεν έχουν πρόβλημα να ακουστεί το όνομά τους, περιλαμβάνονται ο Τζεφ Κουνς, ο Ζάχα Χαντίντ και η Βανέσα Μπίρκροφτ. Αυτοί έδωσαν απίστευτα ποσά προκειμένου ο Μασάρι να κατασκευάσει τα δικά του ρομπότ, με γερμανικά εξαρτήματα και εξειδικευμένο λογισμικό.
Δεν είναι όμως όλοι στην Καράρα χαρούμενοι. Ο Μικέλε Μονφρόνι στα 49 του χρόνια εξακολουθεί να δημιουργεί αντίγραφα γνωστών έργων με το χέρι: «Αν ο Μικελάντζελο έβλεπε σήμερα τα ρομπότ, θα τραβούσε τα μαλλιά του. Τα ρομπότ είναι επιχείρηση, αλλά η γλυπτική είναι πάθος. Η τέχνη βρίσκεται μέσα μας, αν χρησιμοποιήσεις ρομπότ τότε γίνεσαι κι εσύ μία μηχανή». Ο Μονφρόνι πιάνει το καλέμι στις 7 το πρωί και δεν επιτρέπει τη χρήση μηχανημάτων στο εργαστήριό του.
