Φρένο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη μείωση του ορίου χρήσης μετρητών από 500 σε 300 ευρώ -Η πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ και νυν τηςΕΚΤ καλεί την κυβέρνηση να αυξήσει τα όρια αντίο να τα μειώσει - Πώς αποσύρθηκε η διάταξη από το φορολογικό νομοσχέδιο
Να απενοχοποιήσει τα μετρητά, η κατοχή και χρήση των οποίων δαιμονομοποιήθηκε τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας σαν συνώνυμο της φοροδιαφυγής, έρχεται και επισήμως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Με Γνωμοδότησή της (την οποία υπογράφει η άρτι ορισθείσα Διοικητής της, Κριστίν Λαγκάρντ) η ΕΚΤ εκφράζει την αντίθεσή της στον συνεχή περιορισμό και στην δια νόμου απαγόρευση χρήσης των χαρτονομισμάτων, όπως επεβλήθησαν το 2016 –αλλά συνεχίζονται και με διατάξεις του νέου φορολογικού νομοσχεδίου.
Και αντί να τα μειώσει, η πρώην επικεφαλής τουΔΝΤ (και νυν της ΕΚΤ) καλεί την κυβέρνηση να αυξήσει τα όρια συναλλαγών με μετρητά. Ή τουλάχιστον να επιτρέψει κάποια μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση τους. Όπως διαφαίνεται, η μείωση –σε βαθμό κατάργησης- των μετρητών ήταν αποκλειστικά ελληνική πατέντα, στα χρόνια του Μνημονίου. Η ΕΚΤ καυτηριάζει, εξ αρχής, την στάση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που το 2016 επέβαλε απαγορεύσεις χρήσεως μετρητών, με την απειλή φόρων και προστίμων, στο όνομα της καταπολέμησης τη φοροδιαφυγής αλλά χωρίς να προηγηθεί καμία γνωμοδότηση.
Τονίζει ότι «το υφιστάμενο όριο πληρωμών σε μετρητά 500 ευρώ για τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και τα νέα φορολογικά κίνητρα που αποθαρρύνουν τις εταιρείες να ξοδεύουν μετρητά που υπερβαίνουν τα 300 ευρώ, είναι δυσανάλογα σε σχέση με τις δυνητικά δυσμενείς επιπτώσεις τους στο σύστημα πληρωμών σε μετρητά». Θυμίζει ότι ισχύουν ήδη όρια ελέγχου και πρόληψης στις συναλλαγές με μετρητά (αν πχ ξεπερνούν τα 10.000 ευρώ) αλλά κάθε περαιτέρω περιορισμός στο όνομα της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής πρέπει να τεκμηριώνεται και να δικαιολογείται, στη βάση ότι ωφελεί χωρίς να δημιουργεί προβλήματα στις συναλλαγές.
Κατόπιν τούτων, αλλά και των αρνητικών σχολίων που συγκέντρωσε το μέτρο (άρθρο 13) στην δημόσια διαβούλευση που προηγήθηκε, το υπουργείο Οικονομικών το απέσυρε και δεν θα μειωθεί περαιτέρω το όριο μετρητών από 500 σε 300 ευρώ.
Νόμιμα τα «χρήματα στο χέρι»
Η ΕΚΤ τοποθετείται συνολικά και γνωμοδοτεί, ακόμα και για την επιβολή ελαχίστου ορίου δαπανών 30% στις συναλλαγές.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ θεωρεί ότι το υφιστάμενο όριο πληρωμών σε μετρητά 500 ευρώ για τις συναλλαγές μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων και τα νέα φορολογικά μέτρα που αποθαρρύνουν τις πληρωμές επιχειρήσεων σε μετρητά που υπερβαίνουν τα 300 ευρώ, είναι δυσανάλογα σε σχέση με τις δυνητικά δυσμενείς επιπτώσεις στο σύστημα πληρωμών σε μετρητά.
Σε περίπτωση που ο νομοθέτης επιθυμεί να διατηρήσει τους περιορισμούς πληρωμών σε μετρητά, θα πρέπει να επιλεγούν υψηλότερα όρια και να προβλεφθεί κάποια ευελιξία στο νόμο. Οι συναλλαγές σε μετρητά που υπερβαίνουν τα καθορισμένα όρια θα πρέπει να επιτρέπονται, εφόσον τα μέρη είναι σε θέση να εξασφαλίσουν ότι η πληρωμή είναι ανιχνεύσιμη προσδιορίζοντας το ποσό, τον λόγο της συναλλαγής και τα εμπλεκόμενα μέρη.
Επιπλέον, οι αρμόδιες αρχές καλούνται να αξιολογήσουν κατά πόσον οι εναπομείναντες περιορισμοί όσον αφορά τις πληρωμές σε μετρητά είναι αναλογικοί και συμβατοί με το καθεστώς νόμιμου χρήματος των τραπεζογραμματίων ευρώ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα αποτελέσματα των μέτρων αυτών δεν υπερβαίνουν τα αναγκαία για την επίτευξη του στόχου καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
Άλλη λογική
Μεγαλύτερη σημασία έχουν ενδεχομένως όμως, οι λόγοι και η λογική για την οποία η ΕΚΤ αποδομεί και απορρίπτει την μεθόδευση (αλλά και την νοοτροπία) να καθορίζει «δια νόμου» το Κράτος στους πολίτες, το είδος και τον τρόπο χρήσης των χρημάτων τους.
Σε 6 σελίδες και απαντώντας σε "χρόνο ρεκόρ" στο ερώτημα του Υπουργείου Οικονομικών (καθώς η ΕΚΤ παρέλαβε την αίτηση του ΥΠΟΙΚ στις 19 Νοεμβρίου και εξέδωσε την γνωμοδότηση στις 20 Νοεμβρίου!) η Κριστίν Λαγκάρντ βάζει την υπογραφή της σε ένα πολύ αναλυτικό σκεπτικό που ανατρέπει επικαλείται την Ευρωπαϊκή Συνθήκη και αναδεικνύει τα εξής στοιχεία:
1. Το σχέδιο νόμου βασίζεται σε υφιστάμενα ήδη νομοθετικά μέτρα που εγκρίθηκαν το 2016 και τα οποία προωθούν την διάδοση των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής στην Ελλάδα. Ωστόσο οι ελληνικές αρχές δεν διαβουλεύθηκαν, σύμφωνα με το άρθρο 127 παράγραφος 4 και το άρθρο 282 παράγραφο 5 της Συνθήκης, σχετικά με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί φόρου εισοδήματος που εγκρίθηκαν το 2016, προκειμένου να προωθηθεί η ευρύτερη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής στην Ελλάδα.
2. Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ που εκδίδει η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ είναι τα μόνα τραπεζογραμμάτια που έχουν το καθεστώς νόμιμου χρήματος εντός της ζώνης του ευρώ.
3. Η σύσταση 2010/191/ ΕΕ της Επιτροπής (εφεξής «σύσταση της Επιτροπής») αναφέρει ότι η αποδοχή πληρωμών σε μετρητά πρέπει να αποτελεί τον κανόνα, αλλά αναγνωρίζει ότι τα μετρητά μπορούν να απορριφθούν για λόγους που σχετίζονται με την αρχή της καλής πίστης χωρίς αυτό να συνιστά παραβίαση του καθεστώτος νόμιμου χρήματος.
4. Η ΕΚΤ αναγνωρίζει ότι οι στόχοι των διατάξεων για (i) καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και (ii) διεύρυνση της φορολογικής βάσης, διατηρώντας το δημοσιονομικό ισοζύγιο μετά και τις μειώσεις στον φόρο εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων μπορούν, γενικά, να συνιστούν «λόγους δημοσίου συμφέρντος» που να δικαιολογούν την αποθάρρυνση μέσω της φορολόγησης στη χρήση των πληρωμών σε μετρητά.
5. Ωστόσο, οποιοσδήποτε τέτοιος περιορισμός πρέπει να συμμορφώνεται με το καθεστώς νόμιμου χρήματος που είναι τα τραπεζογραμμάτια ευρώ όπως προβλέπεται στα άρθρα 128 παράγραφος 1 και 282 παράγραφος 3 της Συνθήκης.
6. Επομένως, θα πρέπει να αποδειχθεί ότι οι προτεινόμενοι περιορισμοί πληρωμής σε μετρητά που επηρεάζουν το καθεστώς νόμιμου χρήματος των τραπεζογραμματίων ευρώ, θα ήταν αποτελεσματικοί όσον αφορά την επίτευξη των δημόσιων στόχων που είναι θεμιτό να επιδιώκονται με τους περιορισμούς. Ως εκ τούτου, πρέπει να υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι τέτοιοι περιορισμοί είναι πιθανόν επιτύχουν τον δηλωμένο δημόσιο σκοπό της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
7. Οι άμεσοι ή έμμεσοι περιορισμοί των πληρωμών σε μετρητά πρέπει επίσης να είναι ανάλογοι με τους στόχους και δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα αναγκαία όρια για την επίτευξη τέτοιων στόχων. Ιδίως υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι τα μέτρα που περιλαμβάνονται στα σχέδια τροποποίησης επηρεάζουν τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται από την φορολογούμενους που είναι φυσικά πρόσωπα και ότι βασίζονται σε ήδη υφιστάμενα νομοθετικά μέτρα που εγκρίθηκε το 2016 και επιβάλλει άμεσους περιορισμούς στα μετρητά, απαγορεύοντας όλες τις πληρωμές σε μετρητά που υπερβαίνουν 500 ευρώ για τις συναλλαγές μεταξύ των επιχειρήσεων.
8. Οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση των προτεινόμενων περιορισμών πρέπει να σταθμιστούν προσεκτικά έναντι των αναμενόμενων δημόσιων οφελών. Κατά την εξέταση αν ο περιορισμός είναι ανάλογος, οι δυσμενείς συνέπειες του εν λόγω περιορισμού θα πρέπει πάντοτε να εξετάζονται, καθώς και κατά πόσον θα μπορούσαν να υιοθετηθούν εναλλακτικά μέτρα τα οποία θα πληρούσαν το σχετικό στόχο και έχουν λιγότερο δυσμενείς επιπτώσεις.
9. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ικανότητα πληρωμής σε μετρητά παραμένει ιδιαίτερα σημαντική για ορισμένες κοινωνικές ομάδες οι οποίες, για διάφορους θεμιτούς λόγους, προτιμούν να χρησιμοποιούν μετρητά αντί για άλλα μέσα πληρωμών.
10. Τα μετρητά γενικά εκτιμώνται επίσης ως μέσο πληρωμών, επειδή είναι, ως νόμιμο χρήμα, ευρέως αποδεκτά, γρήγορα και διευκολύνουν τον έλεγχο των δαπανών του πληρωτή. Επιπλέον, αποτελούν μέσο πληρωμής που επιτρέπει στους πολίτες να ρυθμίζουν άμεσα μια συναλλαγή και είναι η μόνη μέθοδος διακανονισμού σε χρήματα και ονομαστική αξία κεντρικής τράπεζας, η οποία δεν έχει τη νόμιμη δυνατότητα επιβολής τέλους για τη χρήση της.
11. Επίσης, οι πληρωμές σε μετρητά δεν απαιτούν λειτουργική τεχνική υποδομή και σχετικές επενδύσεις και είναι πάντα διαθέσιμες. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περίπτωση διακοπής των ηλεκτρονικών πληρωμών. Επιπλέον, οι πληρωμές σε μετρητά διευκολύνουν την ένταξη ολόκληρου του πληθυσμού στην οικονομία, επιτρέποντάς του να διευθετήσει κάθε είδους χρηματοπιστωτική συναλλαγή με αυτόν τον τρόπο.
Επιπλέον, οι αρμόδιες αρχές καλούνται να αξιολογήσουν κατά πόσον οι εναπομένοντες περιορισμοί όσον αφορά τις πληρωμές σε μετρητά είναι αναλογικοί και συμβατοί με το καθεστώς νόμιμου χρήματος των τραπεζογραμματίων ευρώ προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα αποτελέσματα των μέτρων αυτών δεν υπερβαίνουν τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου καταπολέμησης της φοροδιαφυγής».
Πηγή: Protothema.gr
Τελευταία τροποποίηση στις Πέμπτη, 28 Νοεμβρίου 2019 09:42
Το ΔΝΤ αναμένει ότι το χρέος θα προσεγγίσει το 100% του ΑΕΠ μέχρι το 2030 και προειδοποιεί ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λάβουν σκληρές αποφάσεις για να σταθεροποιήσουν τον δανεισμό
Τα 100 τρισεκατομμύρια δολάρια, ή το 93% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος θα αγγίξει το παγκόσμιο δημόσιο χρέος, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, με κινητήριες δυνάμεις τις ΗΠΑ και την Κίνα. Αυτό προβλέπει ανάλυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Στο τελευταίο του Fiscal Monitor -μια επισκόπηση των παγκόσμιων εξελίξεων στα δημόσια οικονομικά- το ΔΝΤ, σύμφωνα με το Bloomberg, αναμένει ότι το χρέος θα προσεγγίσει το 100% του ΑΕΠ μέχρι το 2030 και προειδοποιεί ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λάβουν σκληρές αποφάσεις για να σταθεροποιήσουν τον δανεισμό.
Το χρέος αναμένεται να αυξηθεί στις ΗΠΑ, τη Βραζιλία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Νότια Αφρική και το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, το οποίο καλεί τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα.
«Η αναμονή είναι επικίνδυνη: οι εμπειρίες των χωρών δείχνουν ότι το υψηλό χρέος μπορεί να προκαλέσει δυσμενείς αντιδράσεις της αγοράς και περιορίζει τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών ενόψει αρνητικών σοκ», ανέφερε.
Ανεβαίνει στις προτιμήσεις των Ελλήνων το πλαστικό χρήμα, αντιπροσωπεύοντας το 73,3% των πληρωμών, που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 2023.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η χώρα μας είναι στην 3η θέση στη χρήση πλαστικού χρήματος, μεταξύ των 20 χωρών της Ευρωζώνης. Πρώτης έρχεται η Λιθουανία (77,8%) και δεύτερη η Πορτογαλία (76,1%).
Να σημειωθεί ότι η στροφή ότι όλο και περισσότεροι άρχισαν να χρησιμοποιούν κάρτες κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενώ σε σύγκριση έτους η ΕΚΤ έχει καταγράψει άνοδο μόλις 0,2% το 2023 από το 73,1% το β' εξάμηνο του 2022.
Το χάος που προκλήθηκε από το παγκόσμιο black out στην Microsoftδείχνει τους κινδύνους της μετάβασης προς μια κοινωνία χωρίς μετρητά, αναφέρουν ακτιβιστές.
Τα σούπερ μάρκετ, οι τράπεζες, οι παμπ, οι καφετέριες, οι σιδηροδρομικοί σταθμοί και τα αεροδρόμια επλήγησαν από το πρόβλημα στα συστήματα της Microsoft την Παρασκευή, με αποτέλεσμα πολλοί να μην μπορούν να δεχτούν ηλεκτρονικές πληρωμές.
Ο αντίκτυπος ήταν ιδιαίτερα σοβαρός για τις επιχειρήσεις που δεν δέχονται πλέον μετρητά.
Η Payment Choice Alliance (PCA), η οποία διεξάγει εκστρατεία κατά της μετάβασης προς μια κοινωνία χωρίς μετρητά, απαριθμεί 23 επιχειρήσεις και ομίλους, τουλάχιστον ορισμένα από τα καταστήματα των οποίων δέχονται μόνο πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες.
«Πάντα θα υπάρχουν διακοπές», δήλωσε ο Ron Delnevo, πρόεδρος της PCA. «Αλλά αν δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, τότε το όλο πράγμα μπορεί να καταρρεύσει γύρω σου», επισημαίνει.
Εκατομμύρια άνθρωποι κατάργησαν τα μετρητά
Οι πληρωμές με μετρητά αυξήθηκαν για πρώτη φορά σε μια δεκαετία πέρυσι, σύμφωνα με το UK Finance, το οποίο εκπροσωπεί τις τράπεζες.
Ο αριθμός των ατόμων που δεν χρησιμοποιούν ποτέ μετρητά ή τα χρησιμοποιούν λιγότερο από μία φορά το μήνα, έφτασε τα 23,1 εκατ. το 2021, αλλά μειώθηκε στα 21,6 εκατ. πέρυσι.
Η UK Finance δήλωσε ότι υπάρχει «σίγουρα ακόμη θέση» για τα μετρητά.
«Εξαρτάται από τις μεμονωμένες επιχειρήσεις, αλλά πιστεύουμε ότι είναι καλό να δίνουμε στους ανθρώπους μια επιλογή. Οι περισσότερες επιχειρήσεις εξακολουθούν να προσφέρουν μετρητά».
«Τα μετρητά αποτελούν ζωτικό μέρος του τρόπου λειτουργίας των κοινοτήτων μας»
Η Ένωση GMB δήλωσε ότι η διακοπή λειτουργίας ενισχύει αυτό που λέει εδώ και χρόνια: ότι «τα μετρητά αποτελούν ζωτικό μέρος του τρόπου λειτουργίας των κοινοτήτων μας. Όταν αφαιρείς τα μετρητά από το σύστημα, οι άνθρωποι δεν έχουν τίποτα για να στηριχθούν, με αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο κάνουν τα καθημερινά βασικά πράγματα», επισημαίνεται.
Αρκετές μικρότερες διακοπές στα συστήματα είχαν ήδη επηρεάσει τους λιανοπωλητές φέτος. Τον Μάρτιο, τα McDonald's, Tesco, Sainsbury's και Gregg's υπέστησαν προβλήματα με τα συστήματα πληρωμών τους, αναφέρει η Guardian. Όλα τα καταστήματα αυτά δέχονται μετρητά.
Πρόστιμα από Κίνα και ΗΠΑ σε επιχειρήσεις που δεν δέχονται μετρητά
Οι αρχές στην Κίνα και τις ΗΠΑ έχουν επιβάλει πρόστιμα σε επιχειρήσεις που δεν δέχονται μετρητά. Ο Delnevo δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να θεσπίσει νόμο που να υποχρεώνει όλες τις επιχειρήσεις να δέχονται μετρητά.
Ο Martin Quinn, διευθυντής εκστρατείας της PCA, δήλωσε ότι η χρήση μετρητών επιτρέπει την ανωνυμία. »Δεν θέλω να πωλούνται τα δεδομένα μου και δεν θέλω οι τράπεζες, οι εταιρείες πιστωτικών καρτών και ακόμη και οι διαδικτυακοί έμποροι λιανικής πώλησης να γνωρίζουν κάθε πτυχή της ζωής μου», δήλωσε.
Ο προϋπολογισμός με τη χρήση μετρητών είναι επίσης ευκολότερος για ορισμένους, πρόσθεσε.
«Αν βγω έξω για μια νύχτα και αποφασίσω να ξοδέψω 50 λίρες, τότε δεν θα πληγεί τόσο η τσέπη μου. Αλλά αν βρίσκομαι στην παμπ και (πληρώνω με κάρτα) τότε το επόμενο πρωί θα ξυπνήσω και θα διαπιστώσω ότι έχω κάνει υπερανάληψη».
Πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ εφέτος και μείωση του δημόσιου χρέους κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες στο 158,8% του ΑΕΠ προβλέπει για την Ελλάδα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) με την έκθεσή του για τις δημοσιονομικές εξελίξεις (Fiscal Monitor).
Το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να διατηρηθεί στο 2,1% του ΑΕΠ έως το 2029 που είναι ο χρονικός ορίζοντας των προβλέψεων του Ταμείου.
Αν ληφθούν υπόψη και οι τόκοι για το δημόσιο χρέος, προβλέπεται δημοσιονομικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης 0,9% του ΑΕΠ εφέτος, το οποίο θα αυξηθεί σταδιακά στο 1,4% το 2029.
Στο σύνολο της Ευρωζώνης, αναμένεται πρωτογενές έλλειμμα 1,2% του ΑΕΠ εφέτος, το οποίο θα μειωθεί σταδιακά στο 0,2% το 2029, ενώ το συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα προβλέπεται να μειωθεί από 3,5% στο 2,3% του ΑΕΠ, αντίστοιχα.
Τα πρωτογενή πλεονάσματα θα επιτρέψουν τη σταθερή μείωση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια, με το ύψος του να υποχωρεί στο 138,8% του ΑΕΠ το 2029. Το ίδιο έτος, το δημόσιο χρέος της Ευρωζώνης προβλέπεται να είναι ελαφρά μειωμένο στο 87,7% του ΑΕΠ από 88,6% το 2023.
Τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθούν σταδιακά από 46,8% του ΑΕΠ φέτος στο 43,7% το 2029, ενώ οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης θα μειωθούν από το 47,7% του ΑΕΠ στο 45,1%, αντίστοιχα.
Αύξηση του παγκόσμιου χρέους
Το ΔΝΤ διαπιστώνει ότι η δημοσιονομική πολιτική έγινε πιο επεκτατική το 2023, μετά τη βελτίωση στο μέτωπο των ελλειμμάτων και του χρέους την προηγούμενη διετία, και καλεί τις χώρες να επιμείνουν στη δημοσιονομική προσαρμογή καθώς το χρέος αυξάνεται, σε μία χρονιά που θα γίνουν εκλογές σε πάρα πολλές χώρες.
«Οι παγκόσμιες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές προοπτικές βελτιώθηκαν τους τελευταίους έξι μήνες. Ο πληθωρισμός μειώθηκε, οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες χαλάρωσαν και οι κίνδυνοι για τις προοπτικές είναι ισορροπημένοι. Ωστόσο, πολλές χώρες συνεχίζουν να δυσκολεύονται με το υψηλό δημόσιο χρέος και τα υψηλά ελλείμματα, εν μέσω νέων προκλήσεων από τα υψηλά πραγματικά επιτόκια και τις φθίνουσες μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης», σημειώνει το Ταμείο.
Τέσσερα χρόνια μετά την αρχή της πανδημίας, οι δημόσιες δαπάνες, χωρίς τις πληρωμές τόκων, παρέμειναν περίπου 3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ υψηλότερες σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα στις αναπτυγμένες οικονομίες (εκτός των ΗΠΑ) και 2 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερες στις αναδυόμενες οικονομίες (εκτός της Κίνας).
Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος αυξήθηκε στο 93% του ΑΕΠ το 2023 και παρέμεινε 9 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα σε σχέση με το προ της πανδημίας επίπεδο.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ενέκρινε μια τρίτη αναθεώρηση του προγράμματος δανείων ύψους 15,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Ουκρανίας, επιτρέποντας την αποδέσμευση 880 εκατ. δολαρίων για τη στήριξη του προϋπολογισμού.
Η Ουκρανία θα λάβει τις επόμενες μέρες το ποσό, που ανεβάζει τις συνολικές εκταμιεύσεις στα 5,3 δισ. δολάρια. Το ΔΝΤ ενέκρινε ένα πρόγραμμα δανείου ύψους 15,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την Ουκρανία τον Απρίλιο του 2023. Ήταν η πρώτη φορά που δόθηκε δάνειο από το ΔΝΤ σε μια εμπόλεμη χώρα. Η διάρκεια του δανειακού προγράμματος είναι τετραετής.
Η Ουκρανία είχε καλές επιδόσεις συνολικά το πρώτο έτος, εκπληρώντας όλα τα ποσοτικά κριτήρια απόδοσης του ΔΝΤ εκτός από ένα, εκείνο που αφορά στα φορολογικά έσοδα, αλλά μόνον σε πολύ μικρό βαθμό, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ουκρανία, Γκάβιν Γκρέι.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, ο στόχος του δανείου είναι να εδραιώσει μια «πολιτική στην Ουκρανία που θα διατηρεί τη σταθερότητα στα δημοσιονομικά, χρηματοπιστωτικά, το εξωτερικό εμπόριο και τις τιμές και θα υποστηρίζει την οικονομική ανάκαμψη. Το ΔΝΤ εξακολουθεί να αναμένει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τελειώσει μέχρι το τέλος του 2024, είπε ο Γκρέι.
Ενας στους πέντε βγαίνει από το σπίτι με μετρητά αλλά το 19% πληρώνει με κάρτα για να συμβάλει στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής.
Κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δηλαδή στο 39%, βρίσκεται γενικώς η διείσδυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών στην Ελλάδα, ενώ εκτιμάται πως έως το 2027 η χρήση κάρτας, πιστωτικής ή χρεωστικής, καθώς και άλλων ψηφιακών μέσων πληρωμής θα ξεπεράσει για πρώτη φορά την χρήση μετρητών στην χώρα μας.
Πρόβλημα ωστόσο εντοπίζεται στον κλάδο του τουρισμού, όπου ειδικώς η διείσδυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών μεταξύ των τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα υπολείπεται έναντι άλλων ανταγωνιστικών της Ελλάδας χωρών, όπως η Τουρκία, η Κροατία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Αυτό αποκάλυψαν χθες στελέχη της VISA στο περιθώριο της παρουσίασης της έρευνας του INEMY – ΕΣΕΕ για τις ψηφιακές πληρωμές, έρευνα που διενεργήθηκε σε συνεργασία με την VISA.
Όπως εξήγησε, μιλώντας σε δημοσιογράφους, η κ. Sevi Vassileva, Γενική Διευθύντρια Ελλάδας, Κύπρου, Μάλτας και Ισραήλ για τη Visa, η Ελλάδα υστερεί έναντι των ανταγωνιστών της στη Μεσόγειο στις ηλεκτρονικές συναλλαγές των τουριστών, οι οποίοι πληρώνουν τελικά περισσότερο με μετρητά στην Ελλάδα και λιγότερο με κάρτα από ότι σε χώρες όπως η Τουρκία ή η Κροατία…
Η αξία των συναλλαγών με κάρτες
Η μέση αξία της συναλλαγής με ψηφιακά μέσα ανέρχεται στα 25 ευρώ, ενώ για συναλλαγές που διεκπεραιώνονται στον ψηφιακό κόσμο (e-shop κλπ) η μέση αξία των συναλλαγών είναι 35 ευρώ, σημείωσε από την πλευρά του ο κ. Νίκος Πετράκης, Country Manager της Visa για την Ελλάδα. Ο ίδιος επεσήμανε πως οι ψηφιακές πληρωμές έχουν αποτρέψει παγκοσμίως απάτες ύψους 27 δις. δολαρίων.
Το 65% συχνά πληρώνει πια με κάρτα
Τα capital controls και η πανδημία άλλαξαν σημαντικά τις συνήθειες πληρωμών στην Ελλάδα και τη διείσδυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, υπογράμμισε η κ. Βάλια Αρανίτου, καθηγήτρια ΕΚΠΑ και διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ - ΕΣΕΕ, καθώς η εικόνα πριν και μετά την πανδημία είναι εντελώς διαφορετική.
Πριν την πανδημία το 44% των καταναλωτών χρησιμοποιούσε συχνά ή πολύ τα ψηφιακά μέσα πληρωμής, ενώ σήμερα το ίδιο ποσοστό έχει αυξηθεί σε 65%. Δηλαδή 2 στους 3 χρησιμοποιούν συχνά ή πολύ κάρτες και ψηφιακά μέσα πληρωμής. Αντίθετη ροή έχει η χρήση μετρητών: Πριν την πανδημία το 48% χρησιμοποιούσε πολύ ή συχνά μετρητά για τις συναλλαγές του (σχεδόν ένας στους δυο δηλαδή) ενώ σήμερα το ίδιο ποσοστό έχει μειωθεί σε 30%.
Πάντως υπάρχει ακόμη ένα 18% - δηλαδή ένας στους 5 – που φεύγει από το σπίτι του μόνο με μετρητά, χωρίς κάρτες και ψηφιακό πορτοφόλι. Ο συνδυασμός μετρητών και καρτών είναι ο πιο δημοφιλής τρόπος πληρωμής (46%) ενώ ένας στους τέσσερις (24%) φεύγει από το σπίτι μόνο με κάρτες. Πολύ περιορισμένο είναι το ποσοστό όσων χρησιμοποιούν αποκλειστικά και μόνο ψηφιακό πορτοφόλι (3%).
Για τη μάχη κατά της φοροδιαφυγής
Εντυπωσιακό είναι πως ένας στους πέντε (19%) απαντάει πως πληρώνει με κάρτες και ψηφιακά μέσα διότι έτσι νιώθει πως συμβάλει στην μάχη κατά της φοροδιαφυγής! Ένας στους τρεις απαντά πως έτσι νιώθει πιο ασφαλής, ενώ το 58% το κάνουν για ευκολία.
Πού πληρώνουμε με κάρτες
Φυσικά οι περισσότεροι χρησιμοποιούν τις κάρτες τους και τα ψηφιακά μέσα πληρωμής στο σούπερ μάρκετ, τις αγορές ρούχων, καλλυντικών και ηλεκτρικών ειδών, όπως επίσης και στα πρατήρια καυσίμων, τις τηλεπικοινωνίες, τα εστιατόρια και τα καφέ, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και τους φόρους.
Αντίθετα, οι καταναλωτές αποφεύγουν τα ψηφιακά μέσα πληρωμής και καταφεύγουν στα μετρητά όταν πρέπει να πληρώσουν babysitter, υπηρεσίες καθαρισμού σπιτιών, φροντιστές ηλικιωμένων κλπ, τεχνίτες, υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, αλλά και ταξίδια (ξενοδοχεία και εισιτήρια).
Μικροποσά μόνο με μετρητά
Γιατί χρησιμοποιούμε μετρητά; Το 39% λέει πως χρησιμοποιεί μετρητά όταν η συναλλαγή είναι μικρού ποσού, για παράδειγμα έως 5 ευρώ (π.χ. περίπτερο). Υπάρχει μάλιστα και ένα 53% που λέει πως η πληρωμή μικροποσών με κάρτα τον κάνει να νιώθει «άβολα».
Το 30% πληρώνει με μετρητά για ευκολία, αλλά υπάρχει και ένα 18% που πληρώνει με μετρητά επειδή η επιχείρηση δεν έχει POS. Το εν λόγω ποσοστό, μάλιστα, φαντάζει ιδιαίτερα μεγάλο – ένας στους 5 δεν βρίσκει POS στις επιχειρήσεις – δεδομένου ότι πλέον όλες οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να εγκαταστήσουν POS.
Δεν ξεφεύγει της προσοχής πως ένα 15% απαντά πως πληρώνει με μετρητά επειδή πιστεύει πως το περιθώριο κέρδους του εμπόρου είναι μικρό…
Online shopping
Όσον αφορά στο online shopping το 43% ψωνίζει ψηφιακά τουλάχιστον μια φορά το μήνα, ενώ το ίδιο ποσοστό αυξάνεται σε 57% στιθς ηλικίες 18 – 34 ετών. Πολύ λιγότερες έως και μηδαμινές είναι οι αγορές μέσω social media, καθώς μόνο το 12% αγοράζει μέσω social media τουλάχιστον μια φορά το μήνα (20% στους νέους 18-34 ετών).
Η θαλάσσια μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων μέσω ΕρυθράςΘάλασσας μειώθηκε κατά σχεδόν 30% σε ετήσια βάση, ανέφερε χθες Τετάρτη τοΔιεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), εξαιτίας του πολλαπλασιασμού των επιθέσεων των ανταρτών Χούθιεναντίον εμπορικών πλοίων στα ανοικτά της Υεμένης.
«Το μεγαλύτερο μέρος της κίνησης στην Ερυθρά Θάλασσα αφορά στη θαλάσσια μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, που μειώθηκε κατά σχεδόν 30%», ανέφερε ο ΤζιχάντΑζούρ, διευθυντής του τμήματος του ΔΝΤ που είναι αρμόδιο για τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, προσθέτοντας πως «η μείωση του εμπορίου επιταχύνθηκε στην αρχή της χρονιάς».
Μείωση κατά 37% από την 1η ως τη 16η Ιανουαρίου
Σύμφωνα με την πλατφόρμα PortWatch του ΔΝΤ, ο όγκος των μεταφορών μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, η οποία συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με τη Μεσόγειο, υποχώρησε κατά 37% από την 1η ως τη 16η Ιανουαρίου σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023.
Οι Χούθι, που ελέγχουν σχεδόν όλη τη βόρεια Υεμένη, έχουν εξαπολύσει πάνω από 35 επιθέσεις εναντίον πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν από τη 19η Νοεμβρίου, σύμφωνα με το αμερικανικό Πεντάγωνο, παρεμποδίζοντας τη ναυσιπλοΐα σε αυτή την περιοχή καίριας σημασίας, από όπου υπό κανονικές συνθήκες διέρχεται περί το 12% του παγκόσμιου εμπορίου.
Οι αντάρτες αυτοί, που πρόσκεινται στην Τεχεράνη, λένε πως σκοπό έχουν να εμποδίσουν πλοία συνδεόμενα με το Ισραήλ να περνούν από τη θαλάσσια περιοχή ανοικτά της Υεμένης, σε ένδειξη «αλληλεγγύης» προς τους Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας, όπου μαίνεται ο πόλεμος Ισραήλ/Χαμάς από την 7η Οκτωβρίου.
Οι επιθέσεις τους εξώθησαν μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες να δώσουν εντολή στα καράβια τους να αποφεύγουν τη θαλάσσια διαδρομή μέσω Διώρυγας του Σουέζ, να κάνουν τον γύρο της Αφρικής, με συνέπεια να καταστούν πολύ πιο χρονοβόρες και δαπανηρές οι θαλάσσιες μεταφορές.
Αβεβαιότητα για την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα
«Το επίπεδο της αβεβαιότητας είναι εξαιρετικά υψηλό και η εξέλιξη της κατάστασης θα κρίνει το εύρος της αλλαγής και της τροποποίησης του συστήματος του εμπορίου σε όρους όγκου, αλλά επίσης σε όρους ανθεκτικότητας», είπε ο κ. Αζούρ.
«Βρισκόμαστε στην παραμονή μείζονος αλλαγής των εμπορικώνοδών, ή βλέπουμε κάτι προσωρινό εξαιτίας της αύξησης του κόστους και της επιδείνωσης του κόστους για την ασφάλεια;» διερωτήθηκε απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους.
Οι ΗΠΑ, βασικός σύμμαχος του Ισραήλ, ανέπτυξαν πολεμικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα για την προστασία της εμπορικής ναυτιλίας κι εξαπολύουν από τον περασμένο μήνα πλήγματα εναντίον θέσεων του κινήματος των Χούθι, που χαρακτηρίζουν «τρομοκρατική» οργάνωση, σε κάποιες περιπτώσεις μαζί με τη Βρετανία. Χωρίς όμως αυτά να βάλουν τέλος στις επιθέσεις.
Ο κ. Αζούρ σημείωσε ακόμη ότι ο αντίκτυπος του πολέμου του Ισραήλ και του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος στη Λωρίδα της Γάζας και την κατεχόμενη Δυτική Όχθη είναι «τεράστιος».
Το 2023, το ΑΕΠ των παλαιστινιακών εδαφών υπολογίζεται πως συρρικνώθηκε κατά περίπου 6%, σύμφωνα με αναθεωρημένες εκτιμήσεις του ΔΝΤ που δημοσιοποιήθηκαν χθες.
«Προβλέπουμε πως η οικονομία θα συνεχίσει να συρρικνώνεται το 2024 αν δεν υπάρξει ταχεία λήξη των εχθροπραξιών και ανοικοδόμηση», σημείωσε ο κ. Αζούρ.
To ελληνικό τραπεζικό σύστημα παρέμεινε ανθεκτικό στις τελευταίες διεθνείς κρίσεις, χάρη στην ενίσχυση των ισολογισμών των πιστωτικών ιδρυμάτων, αναφέρει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην τελευταία έκθεσή του στο πλαίσιο των ετήσιων διαβουλεύσεων του άρθρου IV.
Σημειώνει, ωστόσο, ότι εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές μελλοντικές προκλήσεις, μεταξύ των οποίων και την εμφάνιση των πρώτων ανισορροπιών στην αγορά ακινήτων. Ειδικότερα, αναφέρει ότι η Τράπεζα της Ελλάδος έχει εντοπίσει την ταχεία αύξηση στις τιμές των ακινήτων ως έναν σημαντικό, αλλά σε αρχική φάση ακόμη, συστημικό κίνδυνο.
Μετά το χαμηλό επίπεδο του 2017, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν πάνω από 50% σε ονομαστικούς όρους και κατά 35% σε πραγματικούς (αφού αφαιρεθεί δηλαδή ο πληθωρισμός), ενώ δεν διαφαίνεται ακόμη μία επιβράδυνση των αυξήσεων, λόγω της ισχυρής απασχόλησης, της αύξησης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος και της ζήτησης από ξένους, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του προγράμματος «Χρυσή Βίζα», αναφέρει το Ταμείο. Διάφοροι δείκτες, προσθέτει, δείχνουν ότι οι τιμές των κατοικιών ήταν υπερτιμημένες το 2023, καθώς ο λόγος τους προς τα εισοδήματα και προς τα ενοίκια ήταν υψηλότερος κατά 6% και 29%, αντίστοιχα, σε σχέση με τους μακροπρόθεσμους μέσους όρους.
Καθώς οι υψηλότερες τιμές των ακινήτων αυξάνουν το ύψος της δόσης για όσους θα ήθελαν να πάρουν στεγαστικό δάνειο, αυξάνεται παράλληλα και ο κίνδυνος να μη μπορούν τα νοικοκυριά να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και συνεπώς και ο κίνδυνος να αυξηθούν και οι ζημιές των τραπεζών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Αν και το ΔΝΤ σημειώνει ότι το χρέος των ελληνικών νοικοκυρών έχει μειωθεί μετά την κρίση χρέους και είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, σημειώνει ότι υπάρχουν κάποια στοιχεία που χρειάζονται στενή παρακολούθηση. Η αύξηση των δανείων στα νοικοκυριά εξακολουθεί να είναι υποτονική, αλλά το κόστος εξυπηρέτησής τους παραμένει από τα υψηλότερα στην ΕΕ, όπως προκύπτει από το κόστος στέγασης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα και το ύψος της δόσης του δανείου σε σχέση με το εισόδημα.
Αναφέρει, επίσης, ότι παρατηρείται ήδη μία αύξηση στο ύψος της δόσης σε σχέση με το εισόδημα (debt service-to-income, DSTI). Παράλληλα, στην Ελλάδα καταγράφεται το υψηλότερο επίπεδο στον λόγο του ποσού του δανείου σε σχέση με την αξία του (loan-to-value ratio, LTV), το οποίο υπερβαίνει το 80%, χωρίς πάντως να προκύπτει κάποια ιδιαίτερη ανησυχία από την κατανομή των κινδύνων αυτών. Επίσης, η έκθεση των ελληνικών τραπεζών στην αγορά ακινήτων είναι χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ και σε σχέση με τα επίπεδα πριν τη χρηματοπιστωτική κρίση.
Στο πλαίσιο αυτών των εξελίξεων, το Ταμείο σημειώνει ότι η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά αυτή την περίοδο την προοπτική να θεσπίσει μέτρα που θα θέτουν κάποιους περιορισμούς στις χορηγήσεις δανείων - όπως περιορισμούς στο ύψος του στεγαστικού δανείου σε σχέση με την αξία του ακινήτου και στο ύψος της δόσης σε σχέση με το εισόδημα του δανειολήπτη - τροποποιώντας το 2023 το νομικό πλαίσιο, ώστε να έχει τη δυνατότητα να επιβάλει τέτοια μέτρα στις τράπεζες.
Το Ταμείο αναφέρει ότι τα μέτρα αυτά θα βοηθήσουν στην αύξηση της αντοχής των δανειοληπτών, με τον περιορισμό της πιθανότητας μη εξυπηρέτησης του δανείου τους καθώς και στον περιορισμό των ζημιών των τραπεζών από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Θεωρεί ότι τα δύο αυτά μέτρα λειτουργούν συμπληρωματικά και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να εξεταστεί η ταυτόχρονη εφαρμογή τους , ώστε να αυξηθεί η ανθεκτικότητα των δανειοληπτών σε ενδεχόμενα σοκ στα εισοδήματα και τα επιτόκια.
Με βάση μία ποσοτική ανάλυση που κάνει το ΔΝΤ, προκύπτει ότι αν το πλαφόν στο ύψος του δανείου σε σχέση με την αξία του ακινήτου τεθεί στο 85%, το αντίστοιχο πλαφόν στο ύψος της δόσης σε σχέση με το εισόδημα θα ήταν περίπου 40%.
Copyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
