Έρευνα - κείμενο: Θέμης Μαντάς*
Μερικές από τις εκατοντάδες ποδοσφαιρικές νίκες του Πανηλειακού πέρασαν στο ιστορικό πάνθεον των λατρεμένων, θρυλικών νικών γιατί συνδυάστηκαν με κατακτήσεις κυπέλλων, τίτλων και ανόδων σε κατηγορίες.
Μία τέτοια νίκη, με σκορ 2-1 επί του Πάμισου, προκαλεί βαθιούς Πυργιώτικους ποδοσφαιρικούς συνειρμούς και την ανακαλούμε από τη μνήμη μας, γιατί σαν σήμερα, το 1970, στο ουδέτερο γήπεδο του Αιγάλεω της Αθήνας, ο Πανηλειακός κέρδιζε το παιχνίδι κατάταξης- μπαράζ, στην προσπάθειά του για άνοδο στη Β’ Εθνική.
Οι ποδοσφαιριστές
Κώστας Χρονόπουλος, Ιωάννης Χρονόπουλος, Θεόδωρος Θεοχαρόπουλος Ιωάννης Δουβίκας, Διονύσης Σιδηροκαστρίτης, Κώστας Μαρίνος, Θανάσης Κωνσταντάκης, Βασίλης Χατζηιωαννίδης (τερματοφύλακας), Νίκος Γιαννακόπουλος, Χρήστος Ψημμένος, Οδυσσέας Μπατιστάτος, Γεώργιος Παπαδάτος, Κωνσταντίνος Αντύπας, Σάκης Προβατάς, Σωτήρης Κανελλόπουλος, Γιώργος Καλαθάς, Αντώνης Κλάδης, Βασίλης Χατζηφώτης, Χαράλαμπος Πρεβεζάνος, Μιχάλης Κλαυδιανός και Τάκης Παναγιωτόπουλος, ήταν οι παίκτες με τις περισσότερες συμμετοχές στα τοπικά, περιφερειακά πρωταθλήματα και στα μπαράζ.
Ωστόσο και οι Αχιλλέας Δαββέτας (τερματοφύλακας), Σπύρος Κουμουνδούρος, Πέτρος Γκρίτσαλης, Γεώργιος Αλικάκος, Αναστάσιος Λαμπρόπουλος, Παναγιώτης Γιαννόπουλος, Αναστάσιος Τσαντίλης, Διονύσης Μαραγκός, Αθανάσιος Σταμάτακας συμμετείχαν στην ομάδα. Ήταν και αυτοί πρωταγωνιστές.
Μετά τη νίκη με 2-1 επί του Πάμισου. Διακρίνονται από αριστερά όρθιοι: Γιώργης Καλαθάς, Νίκος Γιαννακόπουλος, ο αντιπρόεδρος Γιάννης Τυριντζής, Βασίλης Χατζηιωαννίδης (τερματοφύλακας) Χαράλαμπος Πρεβεζάνος (τερματοφύλακας) και ο Ιωάννης Χρονόπουλος. Καθιστοί από αριστερά οι: Θεόδωρος Θεοχαρόπουλος, Νίκος Κορομηλάς (παράγοντας εξωδιοικητικός), Οδυσσέας Μπατιστάτος, Κώστας Χρονόπουλος, Κώστας Μαρίνος, Ιωάννης Δουβίκας, Χρήστος Ψημμένος, πίσω του ο Αντώνης Κλάδης, Βασίλης Χατζηφώτης, Διονύσης Σιδηροκαστρίτης, και ο Γιώργιος Παπαδάτος.
Το Διοικητικό Συμβούλιο
Το διοικητικό Συμβούλιο υπό τον πρόεδρο Γεώργιο Λύσσαρη (μέλος του ΚΤΕΛ Ηλείας) και τους: αντιπρόεδρο Γιάννη Τυριντζή αντιδήμαρχος Λετρίνων, γενικό γραμματέα Θανάση Ασημακόπουλο, ταμία Γιάννη Καραπαναγιώτη και συμβούλους, τους: Χαράλαμπο Κούτση, Θανάση Χρονόπουλο, Γιάννη Μαλούχο, Γιάννη Παπαζαφείρη, Χαράλαμπο Μπούρα, Θοδωρή Κουρούμαλο, Πάνο Μπεγλή και Θοδωρή Τσατά, είχαν φέρει τον Πανηλειακό δύο βήματα προ της ανόδου στη Β΄ Εθνική. Η ποδοσφαιρική περίοδος 1969-1970 είχε ξεκινήσει με τους ανθρώπους του Πανηλειακού να πραγματοποιούν εκλογές σε μία εποχή που δεν επιτρέπονταν. Ο Πανηλειακός είχε πρωτοπαρουσιάζει διοικητικό συμβούλιο με τους συμπολίτες Φώτη Μπέλμπα, Γιάννη Τυριντζή, Φώτη Γαλάνη, Θανάση Κόκκαλη, Θανάση Ασημακόπουλου, Γιάννη Καραπαναγιώτη, Νίκο Παναγόπουλο, Μαρίνη Ντοά, Κώστα Τσατά και Κώστα Πατρινό και αναπληρωματικά μέλη τους Σγούρο και Μαντά.
Ο Πρόεδρος του Πανηλειακού Γιώργος Λύσσαρης -στη μέση- έχει αριστερά του, τον Τάκη Μπεγλή.
Οι συμπολίτες
Αγκαλιά με το διοικητικό συμβούλιο ολόκληρος ο Πύργος και η Δημοτική αρχή. Ο συμπολίτης έμπορος σιδηρικών Νίκος Κορομηλάς έκανε τεράστια προσπάθεια για τη βελτίωση των οικονομικών. Ο Μιχάλης Ξυστρής μετέπειτα Δήμαρχος Πύργου φιλοξένησε δεκάδες φορές παραθέτοντας δείπνα στην ομάδα και κατέθεσε πολλά χρήματα στο ταμείο της. Ο Δήμαρχος, Τάσης Καζάζης αρωγός της προσπάθειας, ο Χρήστος Παναγόπουλος (ΕΔΟΚ-ΕΤΕΡ), ο Τάκης Αντωνόπουλος (έμπορος αυτοκινήτων) και δεκάδες συμπολίτες συμπαραστάθηκαν ηθικά και οικονομικά, στον Πανηλειακό.
Τα τρία πρωταθλήματα
Την περίοδο 1969-1970, ο Πανηλειακός κατακτά το πρώτο πρωτάθλημα της ανεξάρτητης ΕΠΣ Ηλείας (26/10/1969-28/12/1969) με προπονητή-παίκτη τον Διονύση Σιδηροκαστρίτη. Ήταν το πρώτο επίσημο πρωτάθλημα της ΕΠΣ Ηλείας.
Με προπονητή τον Αναστάσιο Στουραΐτη συμμετέχει στο περιφερειακό πρωτάθλημα (22/3/1970-27/4/1970) με αντιπάλους Πατρέα και Μεσολόγγι-τους πρωταθλητές Αχαΐας και Ακαρνανίας- και αναδεικνύεται πρωταθλητής.
Δοκιμάζεται στο ερασιτεχνικό πρωτάθλημα (17/5/1970-16/6/1970) και ισοβαθμεί στη 2η θέση, με τον Πάμισο, πίσω από τον πρωταθλητή Παναργειακό. Οι συνθήκες του τελευταίου παιχνιδιού με τη Λευκάδα, καίτοι νικηφόρο, εξαναγκάζουν σε παραίτηση τον Στουραΐτη. Νέος προπονητής ο Πατρινός Θανάσης Ζαφειρόπουλος, ο κόουτς των μπαράζ. (Με Πάμισο και Άρη Αγίου Κωνσταντίνου).
Η βαθμολογία
1.Παναργειακός 15-7 16 β.
2.Πανηλειακός 9-11 12 β.
-.Πάμισος Μεσσήνης 8-6 12 β
4.Φοίνιξ Λευκάδος 4-12 8 β.
Στον όμιλο της Πελοποννήσου και νήσων, ο Παναργειακός ανέρχεται στη Β’ Εθνική. Οι δεύτεροι Πανηλειακός και Πάμισος που έχουν από μία μεταξύ τους νίκη (0-2 και 3-1 Χ. Ψημμένος 58', Σ. Κανελλόπουλος 69', Γ. Χρονόπουλος 87') θα αναμετρηθούν σε παιχνίδι κατάταξης. Τέταρτος ο Φοίνικας Λευκάδας.
Γιάννης Δουβίκας, Νίκος Γιαννακόπουλος (Νο5), Γιώργος Παπαδάτος, Βασίλης Χατζηωαννίδης, Κώστας Μαρίνος (άκρη δεξιά), Διονύσης Σιδηροκαστρίτης (ελάχιστα πίσω δεξιά) και ο Κώστας Αντύπας, πίσω από τον Νο8 που είναι ο Θανάσης Κωνστατάκης. Διακρίνεται η κατάμεστη μεγάλη κερκίδα. Παιχνίδι με την ομάδα του Μεσολογγίου.
Η πρώτη κατάταξη, 21 Ιουνίου 1970
Ένας εκ των δευτεραθλητών του ομίλου της Πελοποννήσου-Ιονίου- Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, Πανηλειακός ή Πάμισος σε αγώνα κατάταξης θ’ αντιμετωπίζουν τον δευτεραθλητή της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας-Θεσσαλίας, διεκδικώντας την είσοδό του στη Β’ Εθνική. Ήταν η ημέρα που και οι δευτεραθλητές του ομίλου της Αν.Στερεάς Ελλάδας-Θεσσαλίας: Άρης Αγίου Κωνσταντίνου και Ηρακλής Ψαχνών που είχαν ισοβαθμήσει με 13 βαθμούς, θα έπαιζαν στην Ελευσίνα αγώνα κατάταξης για το εισιτήριο του υπερμπαράζ των δευτεραθλητών με τους Πελοποννήσιους για την είσοδο στη Β’ Εθνική. Πρωταθλήτρια σ’ αυτόν τον όμιλο η Καρδίτσα που ήδη είχε εξασφαλίσει την άνοδο στη Β’ Εθνική, όπως και ο Παναργειακός.
Η κινητοποίηση
Οι Πυργιώτες αποβραδίς 20 προς 21 Ιουνίου κινητοποιήθηκαν και 3-3.500 φίλαθλοι καταβάλλοντας 135 δραχμές μετακινήθηκαν με οτιδήποτε κινείτο προς Αθήνα. Τρένα, πούλμαν, «γιώτα χι», γεμάτα. Ακόμη και με μηχανάκια πήγαν κάποιοι στην πρωτεύουσα. Στην παλιά εθνική οδό προς Αθήνα, Κυριακή 21 Ιουνίου 1970, οι Πυργιώτες έκαναν αισθητή την παρουσία τους. Στη Λυκοποριά, που σταμάτησαν τα λεωφορεία, χιλιάδες φίλαθλοι φώναζαν ρυθμικά Πανηλειακός-Πανηλειακός. Όταν έφτασαν στο γήπεδο του Αιγάλεω ήταν και περί τους 3.500 Πυργιώτες που διέμεναν μόνιμα στην Αθήνα, δημιουργήθηκε μία απίστευτη ατμόσφαιρα. Μικροί και μεγάλοι, γυναίκες και παιδιά από νωρίς εισήλθαν στο γήπεδο. Οι Μεσσήνιοι γύρω στους 2.000 ήταν μειοψηφία. Οι 1.000 φίλαθλοι κάτοικοι Αιγάλεω και των γύρω περιοχών της Αθήνας, που ουσιαστικά ήταν ουδέτεροι θαύμασαν την κινητοποίηση των Πυργιωτών. Στο γήπεδο ήταν και οι ποδοσφαιρικοί επώνυμοι της Αθήνας. Κόσμος, από 15.000 και βάλε, σύμφωνα με τη λαϊκή έκφραση των παλιότερων.
Στο κατάμεστο Αθηναϊκό γήπεδο, δέκα χιλιάδες διψασμένοι Πυργιώτες για άνοδο της ομάδας στη Β’ Εθνική, από νωρίς το μεσημέρι κάθισαν στις εξέδρες του γηπέδου, έχοντας μαζί και το μεσημεριανό φαγητό τους.
Παρόντες οι αθλητικογράφοι του Πύργου: Ηλίας Φροντιστής και Κώστας Παπαδόπουλος, αλλά και των Αθηναϊκών εφημερίδων Αθλητική, ΦΩΣ κ.λ.π. που κατέγραψαν τα γεγονότα.
Οι Πυργιώτες φίλαθλοι ενωμένοι, χωρίς καμία ιδεολογική και ταξική διαφορά, χωρίς «εγώ» ήθελαν το «εμείς» του Πανηλειακού που εξέφραζε και ένωνε την πόλη στις μέρες της δικτατορίας, βρίσκοντας αιτία και αφορμή ν’ «ανασάνει» και μέσω του ποδοσφαίρου.
Το παιχνίδι
Το παιχνίδι ξεκίνησε με τους χειρότερους οιωνούς: Γκολ των Μεσσήνιων από τον Μαρδουνιώτη που κράτησε για 45 ολόκληρα λεπτά και φάνηκαν μία ζωή ολόκληρη. Στο δεύτερο ημίχρονο οι Πυργιώτες ισοφάρισαν άμεσα. Στο 48ο λεπτό, ο «Νιόνιος» κατά κόσμο Διονύσης Σιδηροκαστρίτης (με καταγωγή από τη Ζάκυνθο) ισοφάρισε μετά από μεταβίβαση του Χρήστου Ψημμένου.
Το τελικό 2-1 πέτυχε ο γκολεαντόρ του Πανηλειακού, Θοδωρής Θεοχαρόπουλος στο 74ο λεπτό έπειτα από έξυπνη πάσα του Γιώργου Καλαθά (καταγωγή από το Επιτάλιο). Το γήπεδο είχε πάρει φωτιά. Το Πύργος-Πύργος έφτανε μέχρι την Ομόνοια είπαν κάποιοι ευφάνταστοι.
Όταν ο επιτυχημένος διαιτητής ΕΠΟ Πρωτονετάριος σφύριξε τη λήξη του παιχνιδιού, τα συνθήματα των φιλάθλων του Πανηλειακού «εκεί-εκεί στη Β΄ Εθνική» και «σας πήρε το ποτάμι, σας πήρε ο ποταμός, σας έκλεισε το σπίτι, ο Πανηλειακός» δονούσαν, στη συνοικία Αιγάλεω.
Το ανθρώπινο «Πυργιώτικο» ποτάμι πήρε τον δρόμο της επιστροφής. Στην Ελευσίνα είχε ολοκληρωθεί και ο έτερος αγώνας κατάταξης, ο Άρης Αγ. Κωνσταντίνου είχε διαλύσει με 4-0 τον Ηρακλή Ψαχνών Ευβοίας. Ήταν ο τελευταίος αντίπαλος στο δρόμο του Πανηλειακού, προς στη Β’ Εθνική.
Που πέφτει ο Άγιος Κωνσταντίνος βρε παιδιά; είπαν ειρωνικά κάποιοι μέσα στο λεωφορείο των πυρακτωμένων από ενθουσιασμό φιλάθλων του Πανηλειακού, που επέστρεφε στον Πύργο. Όλοι ήταν «μεθυσμένοι» από τον ενθουσιασμό. Κανείς δεν υπολόγιζε τον τελευταίο αντίπαλο… που θα έπαιζε με όλα του τ’ αστέρια και τους αδερφούς Ψιμόγιαννους που γλυκοκοίταζε η ΑΕΚ.
Ο Αθλητικός Σύλλογος Άρης Αγίου Κωνσταντίνου Λοκρίδος ήταν πρωταθλητής της ΕΠΣ δύο νομών, της Φθιώτιδας-Φωκίδας και ήταν 2ος στο περιφερειακό πρωτάθλημα μ’ ένα βαθμό, πίσω απ’ την τρομερή Καρδίτσα που είχε ανεβεί απευθείας στη Β’ Εθνική.
Ο Πανηλειακός θα τον αντιμετώπισε σε δύο παιχνίδια: 28/6 και 5/7/1970. Μετρούσαν μόνον νίκες και ισοπαλίες. Όχι η διαφορά τερμάτων.
Ο προπονητής Θανάσης Ζαφειρόπουλος στα χέρια των Διονύση Σιδηροκαστρίτη, Αντώνη Κλάδη και Βασίλη Χατζηφώτη. Διακρίνονται από αριστερά ο Κώστας Χρονόπουλος, ελάχιστα πίσω ο Οδυσσέας Μπατιστάτος, ο Χρήστος Ψημμένος και ο Νίκος Κορομηλάς.
(Συνεχίζεται την Κυριακή 28 Ιουνίου 2020)
ΠΗΓΕΣ:
ΕΠΟ
Βιβλιοθήκες
Εθνική
Πύργου
Πάτρας
Εφημερίδες
Αθλητική Ηχώ
ΦΩΣ των Σπορ
Αυγή Πύργου
Πατρίς Πύργου
Πελοπόννησος Πάτρας
Θάρρος Καλαμάτας
Πάμισος Καλαμάτας
Αφηγήσεις προσώπων
Γιάννης Δουβίκας (ποδοσφαιριστής)
Γιάννης Χρονόπουλος (ποδοσφαιριστής)
Γιώργος Παπαδάτος (ποδοσφαιριστής)
Σωτήρης Κανελλόπουλος (ποδοσφαιριστής)
Χρήστος Ψημμένος (ποδοσφαιριστής)
Κώστας Αντύπας (ποδοσφαιριστής)
Αφηγήσεις αείμνηστων
Κώστας Παπαδόπουλος (αθλητικογράφος)
Ηλίας Φροντιστής (αθλητικογράφος)
Θοδωρής Θεοχαρόπουλος (ποδοσφαιριστής)
Σάκης Προβατάς (ποδοσφαιριστής)
Νίκος Γιαννακόπουλος (ποδοσφαιριστής)
1η ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το κείμενο περιέχει αποσπάσματα από το 14ο Κεφάλαιο του βιβλίου «Πανηλειακός 1956-1988, μία πόλη, μία ιστορία» που θα εκδοθεί την άνοιξη του 2021.
2η ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το πόνημα «Πανηλειακός 1988-2004» του ιδίου, 600 σελίδων σε βιβλίο διαστάσεων 13,5Χ20,5 θα κυκλοφορήσει το Σεπτέμβριο».
*μέλος Π.Σ.Α.Τ.- Association Sports Press Internationale
Ο Μιχάλης Ξυστρής (αργότερα Δήμαρχος) άνθρωπος της προσφοράς στον Πανηλειακό, από ίδρυσής του, μέχρι και τις μέρες του Σάκη Σταυρόπουλου.
