Greenpeace: Απολογισμός ενός χρόνου επιβολής ανταποδοτικού περιβαλλοντικού τέλους για την πλαστική σακούλα

Γράφτηκε από τον Γιάννης Σπυρούνης

Ένα χρόνο μετά την επιβολή του ανταποδοτικού περιβαλλοντικού τέλους των 0,04€/τεμάχιο στην λεπτή πλαστική σακούλα με πάχος 15-50μm, η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, η Greenpeace και το WWF Ελλάς προχώρησαν σε έναν αναλυτικό απολογισμό, σημειώνοντας τις θετικές εξελίξεις, αλλά και τα κενά που υπάρχουν ακόμα, εις βάρος τόσο των καταναλωτών, όσο και του περιβάλλοντος.

Ειδικότερα, εκτιμάται ότι η χρήση της σε όλη την Ελλάδα έχει μειωθεί σε τεμάχια κατά περίπου 54% και σε ποσότητα πλαστικού κατά περίπου 42%.

Η εκτιμώμενη μείωση είναι μία πολύ θετική εξέλιξη για το 2018. Αναμένονται τα επίσημα στοιχεία του ειδικού μητρώου του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης - ΕΟΑΝ (Εθνικό Μητρώο Παραγωγών) με τις δηλώσεις παραγωγής και κατανάλωσης συνολικά της πλαστικής σακούλας στη χώρα μας για να καταλήξουμε στο ακριβές ποσοστό μείωσης για το 2018.

Όμως, τα θετικά τελειώνουν εδώ, διότι:

Μπορούσαμε καλύτερα το 2018: Η εκτιμώμενη μείωση θα μπορούσε να ήταν ακόμη μεγαλύτερη εάν: α) δεν είχαν εξαιρεθεί από το ανταποδοτικό τέλος τα περίπτερα και οι υπαίθριες αγορές, β) εάν είχε υλοποιηθεί σε όλο το 2018 ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης, και γ) εάν άρχιζε από τις αρχές του 2018 η διανομή δωρεάν τσαντών και μέσων πολλών χρήσεων στους πολίτες (σύμφωνα με προτάσεις του LIFE DEBAG).
Δεν υπάρχει πλήρης ανταποδοτικότητα του περιβαλλοντικού τέλους: Ενώ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το χρηματικό ποσό που θα συλλεγόταν από τους πολίτες μέσω του ανταποδοτικού περιβαλλοντικού τέλους θα επέστρεφε ολόκληρο στον πολίτη, με δωρεάν διανομή τσαντών πολλαπλών χρήσεων και με διάφορες άλλες δράσεις, στην πραγματικότητα πάνω από το 35% του ανταποδοτικού τέλους δεν θα επιστραφεί τελικά, λόγω παρακράτησης ΦΠΑ και επιπλέον 20% κρατήσεων από το Υπουργείο Οικονομικών (με βάση τον νόμο 4270/2014).
Ποια ανταποδοτικότητα και πότε θα έρθει: Το ΥΠΕΝ και ο ΕΟΑΝ επιμένουν η ανταποδοτικότητα να αφορά μόνο τσάντες και καρότσια προς τους πολίτες. Οι οικολογικές οργανώσεις εκτιμούν ότι ανταποδοτικότητα σημαίνει κυρίως δράσεις ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης με πολλαπλές συμμαχίες με κοινωνικούς φορείς. Εκτιμάται ότι οι πολίτες θα αρχίσουν να βλέπουν πρακτικά το ανταποδοτικό τέλος του 2018 προς το τέλος του 2019, εξαιτίας των γραφειοκρατικών επιλογών διαχείρισής του και η αποτελεσματικότητά του θα είναι σαφώς μειωμένη.
Η κοινωνία καλύπτει το κενό της ανταποδοτικότητας, δεδομένου ότι οι πολίτες, σε πολύ μεγάλο βαθμό, έχουν ήδη προμηθευτεί από μόνοι τους επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες και άλλα μέσα μεταφοράς για τα ψώνια τους. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί λύση, ιδιαίτερα αφού μία πολύ μεγάλη μερίδα πολιτών επιλέγει ακόμα πλαστικές σακούλες / δεν είναι εξοικειωμένη ακόμα με τις επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες.
Οι καταναλωτές στρέφονται στις υπάρχουσες ακόμη δωρεάν επιλογές: Αυξήθηκε η χρήση της πολύ λεπτής πλαστικής σακούλας με πάχος μικρότερο από 15 μm (για συσκευασία νωπών φρούτων και λαχανικών), που δεν υπόκειται σε ανταποδοτικό περιβαλλοντικό τέλος και η οποία άρχισε να χρησιμοποιείται πλέον και ως σακούλα μεταφοράς. Επίσης, λόγω της εξαίρεσης των υπαίθριων αγορών και περιπτέρων από το ανταποδοτικό τέλος, η κατανάλωση πλαστικής σακούλας δεν έχει μειωθεί σημαντικά στα σημεία αυτά.
Υπάρχουν πολλές ενδείξεις για μη εφαρμογή της νομοθεσίας για την πλαστική σακούλα: Από όλο και περισσότερους πολίτες διαπιστώνεται ότι, σε πολλές κατηγορίες καταστημάτων, το ανταποδοτικό τέλος της πλαστικής σακούλας δεν αναγράφεται ακόμα στην απόδειξη και δεν εισπράττεται σε μεγάλο βαθμό.
Πρακτικά δεν θα εισπραχθεί ανταποδοτικό περιβαλλοντικό τέλος το 2019: Στο λιανεμπόριο υπάρχει προσφορά για πλαστικές σακούλες πάχους άνω των 50μm, (συγκεκριμένα των 52μm) που δεν έχουν υποχρέωση για ανταποδοτικό τέλος, χρεώνονται κυρίως από 0,04€-0,07€και είναι λίγο μεγαλύτερες και ανθεκτικότερες από τις κλασσικές λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος 16-20 μm που έχουν την υποχρέωση του ανταποδοτικού περιβαλλοντικού τέλους. Άρα, από 1/1/2019, που το ανταποδοτικό τέλος της κλασσικής πλαστικής σακούλας ανέβηκε στα 0,09€/τεμάχιο, εκτιμάται ότι οι καταναλωτές θα επιλέγουν φυσικά τις μεγαλύτερες και ανθεκτικότερες πλαστικές σακούλες των 52μm, που κοστίζουν και λιγότερο και άρα το ανταποδοτικό τέλος του 2019 σχεδόν θα μηδενιστεί.
Το λιανεμπόριο «αντιστέκεται» νόμιμα: Ήδη, από ελέγχους του ΕΟΑΝ στο λιανεμπόριο, διαπιστώθηκαν παραβάσεις και αποκλίσεις από τη νομοθεσία, καθώς και περιπτώσεις, όπου οι καταναλωτές δεν ενημερώνονται σωστά στα ταμεία για τις επιλογές που έχουν. Συχνά, το λιανεμπόριο προβάλλει στα ταμεία πρώτα την επιλογή της πλαστικής σακούλας πάχους 52μm ως «επαναχρησιμοποιήσιμης» τσάντας και μετά την επιλογή της κλασσικής λεπτής πλαστικής σακούλας, η οποία περιέχει και το ανταποδοτικό τέλος. Υπάρχει σοβαρό κενό στις προδιαγραφές των διατιθέμενων επαναχρησιμοποιήσιμων τσαντών, που θα πρέπει άμεσα να καλυφθεί από τα αρμόδια Υπουργεία για να σταματήσει πιθανή παραπληροφόρηση των καταναλωτών.

Εάν δεν αλλάξουν τα παραπάνω δεδομένα, εκτιμάται για το 2019 ότι:

Θα είναι αμφίβολη η επίτευξη του στόχου: Tο 2019, εάν η συνολική μείωση σε όλη τη χώρα των τεμαχίων πλαστικής σακούλας φθάσει ακόμη και το 65-70%, δεν φαίνεται ότι θα επιτευχθεί ο ευρωπαϊκός ετήσιος στόχος των 90 τεμαχίων ανά κάτοικο, αφού η κατά κεφαλή χρήση θα κυμαίνεται από 120-175 τεμ./κάτοικο/έτος ανάλογα με τις εκτιμήσεις (βλέπε εκτιμήσεις πίνακα).
Είναι πολύ πιθανή η αύξηση της ποσότητας πλαστικού στις πλαστικές σακούλες: Το 2019 η κατά κεφαλή κατανάλωση της ποσότητας πλαστικού στις πλαστικές σακούλες μπορεί να αυξηθεί από 8-26% σε σχέση ακόμη και με το 2017, αφού οι λιγότερες πλαστικές σακούλες θα είναι πολύ βαρύτερες (βλέπε εκτιμήσεις πίνακα).
Θα υπάρξει αρνητικό παγκόσμιο ρεκόρ: Το 2019 θα ελαχιστοποιηθεί το ανταποδοτικό τέλος που εισπράττεται, χωρίς να ελαχιστοποιηθεί ανάλογα η χρήση πλαστικής σακούλας, και μάλιστα η ποσότητα πλαστικού για τη χρήση πλαστικής σακούλας μπορεί να αυξηθεί καινα υπερβεί και τα επίπεδα του 2017 προ της επιβολής του ανταποδοτικού τέλους!!! Αυτό μπορεί να αποτελέσει άλλη μία παγκόσμια πρωτοτυπία της χώρας μας (βλέπε εκτιμήσεις πίνακα).

Όλες οι ποσοτικές εκτιμήσεις για τα έτη 2017 – 2019 παρουσιάζονται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα. Για να αποτραπεί αυτή η πολύ αρνητική εξέλιξη προτείνονται άμεσα να ληφθούν τα εξής μέτρα:

Να αρθεί η εξαίρεση επιβολής του ανταποδοτικού τέλους στις υπαίθριες αγορές και τα περίπτερα.
Να επιβληθεί το ανταποδοτικό τέλος και στις πλαστικές σακούλες με πάχος 50μm έως 70μm.
Να προσδιορισθούν από τις αρμόδιες αρχές οι προδιαγραφές των επαναχρησιμοποιήσιμων σακουλών.
Το ανταποδοτικό τέλος του 2018 να διατεθεί, κυρίως, σε εκστρατείες ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης των πολιτών και πολύ λιγότερο σε επιπλέον διανομή τσαντών μεταφοράς πολλών χρήσεων.
Μέχρι το τέλος του 2019 να ξεκινήσει η δημόσια συζήτηση για το χρονοδιάγραμμα απαγόρευσης της χρήσης πλαστικής σακούλας.

Αναλυτικός πίνακας με εκτιμήσεις εφαρμογής των μέτρων για τη μείωση της πλαστικής σακούλας τα έτη 2017 - 2019

	2017	2018 σε σχέση με 2017	Σενάριο με μείωση 65% το 2019 σε σχέση με 2017	Σενάριο με μείωση 70% το 2019 σε σχέση με 2017
Επιβολή ανταποδοτικού τέλους στις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος 15-50μm (σε €/τεμ.)	-	0,04	0,09	0,09
Βασική χρέωση πλαστικής σακούλας μεταφοράς με πάχος 52μm (σε €/τεμ.)	-	0,04-0,07	0,04-0,07	0,04-0,07
Κατανάλωση πλαστικής σακούλας Τεμάχιο/κάτοικο/έτος	400*	183	140**	120**
Κατανάλωση πλαστικής σακούλας Τεμάχιο/κάτοικο/έτος	500***	228**	175**	150**
Μεταβολή σε τεμάχια (%)	-	-54%**	-65%**	-70%**
Στόχος ΕΕ για 2019 Τεμ./κάτοικο/έτος			90	90
Κατανάλωση πλαστικής σακούλας Γραμμάρια/κάτοικο/έτος	3.200*	1.864	4.046	3.468
Κατανάλωση πλαστικής σακούλας Γραμμάρια/κάτοικο/έτος	4.000***	2.329	5.058	4.335
Μεταβολή σε ποσότητα πλαστικού (%)	-	-42%**	26%**	8%**

*Εκτίμηση ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών)

**Εκτιμήσεις ΟΕΑ

***Min εκτίμηση LIFE DEBAG

**Η εκτίμηση για μείωση της πλαστικής σακούλας κατά 54% σε τεμάχια και κατά 42% σε ποσότητα το 2018 έγινε με βάση δεδομένα και εκτιμήσεις μείωσης ανάλογα τα ποσοστά αγοράς πλαστικής σακούλας σε super markets και στην υπόλοιπη αγορά, που υπάρχει το ανταποδοτικό τέλος, καθώς και από τα ανάλογα δεδομένα και εκτιμήσεις από το ποσοστό αγοράς όπου δεν υπάρχει το τέλος.

Τελευταία τροποποίηση στις Δευτέρα, 28 Ιανουαρίου 2019 16:06

Κατηγορία Περιβάλλον

Ετικέτες

Γιάννης Σπυρούνης

Σχετικά Άρθρα

Χάθηκε το 31% των αγροκτημάτων στην Ελλάδα - Αποκαλυπτική μελέτη της Greenpeace
σε Γεωργία

Αποκαλυπτική είναι νέα έρευνα της Greenpeace, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη (3/10) για την κατάσταση που επικρατεί στον πρωτογενή τομέα της Ελλάδας, όπου έχει χαθεί το 31% των μικρών αγροκτημάτων.

Η μείωση αυτή, όπως επισημαίνεται στη μελέτη, αφορά τα αγροκτήματα μικρής κλίμακας, που έχουν συρρικνωθεί κατά 37% και τα οποία ωστόσο παραμένουν η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής γεωργίας, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 88% των αγροκτημάτων το 2021.

Όπως αναφέρεται και σε σχετική της ανακοίνωση της Greenpeace, από το 2007 έως και το 2021, τα μέσα καθαρά κέρδη ανά αγρόκτημα μειώθηκαν κατά 13%, ενώ τα μικρά αγροκτήματα κέρδιζαν κατά μέσο όρο 29% λιγότερο σε σχέση με το 2007.

Όσον αφορά συνολικά την Ευρώπη διαπιστώθηκε ότι από το 2007, έχουν χαθεί σχεδόν δύο εκατομμύρια «εμπορικά αγροκτήματα», που μεταφράζεται σε απώλεια 3,8 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας.

Ένας από τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό είναι η πίεση προς μεγαλύτερα, βιομηχανικά αγροκτήματα και αύξηση οικονομικών αποδόσεων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα μικρά αγροκτήματα να κλείνουν και πως η οικονομική ισχύς στη γεωργία εξακολουθεί να είναι συγκεντρωμένη στα χέρια ελάχιστων αγροκτημάτων.

Πηγή: Cnn.gr
Θεσσαλία: Πώς πρέπει να σχεδιαστεί η επόμενη μέρα της γεωργίας - Τι προτείνει η Greenpeace για χωράφια, καλλιέργειες, υδάτινους πόρους
σε Γεωργία
Τη δυνατότητα για ανασύσταση της γεωργίας με ένα βιώσιμο τρόπο, αλλά και μιας ριζικής αναδιαμόρφωσης του αγροδιατροφικού μοντέλου ολόκληρης της χώρας, με έμφαση στην ανθεκτικότητα και τη βιοποικιλότητα βάσει των νέων κλιματικών δεδομένων, μετα τις καταστροφικές πλημμύρες και την καταστροφή που άφησαν πίσων τους οι κακοκαιρίες Danielκαι Elias, αναδεικνύει μέσα από τις προτάσεις της για τη Θεσσαλία η Greenpeace.

Η περιβαλλοντική οργάνωση παρουσίασε το πλέγμα των προτάσεών της, οι οποίες προέκυψαν από αλλεπάλληλες επισκέψεις, αυτοψίες και δειγματοληψίες λάσπης από την περιοχή, σε ειδική εκδήλωση στη Λάρισα με τους εκπροσώπους της να επισημαίνουν πως δεν πρέπει να χαθεί η ευκαιρία να ανοικοδομηθεί ένα καλύτερο αύριο με οφέλη για τον άνθρωπο, την τοπική κοινωνία, το περιβάλλον και το σύνολο της χώρας.

Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με την οργάνωση, το αγροτικό μοντέλο της περιοχής αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εντατικής, βιομηχανικής γεωργίας, βασιζόμενο σε χημικές εισροές, μονοκαλλιέργειες και υψηλή κατανάλωση νερού. «Ταυτόχρονα, μεγάλο μέρος της παραγωγής προσανατολίζεται στις εξαγωγές, με αποτέλεσμα ο σιτοβολώνας της Ελλάδας να έχει μετατραπεί σε σιτοβολώνα μεγάλων εταιρειών του εξωτερικού. Τα εδάφη της Θεσσαλίας έπειτα από δεκαετίες εντατικής καλλιέργειας χωρίς εναλλαγές και μαζικής και αλόγιστης χρήσης χημικών, παρουσίαζαν σημάδια εξάντλησης με αποτέλεσμα να χρειάζονται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες λιπασμάτων. Ειρωνικά, ο υδροφόρος ορίζοντας, που μετά το πέρασμα των δύο διαδοχικών κακοκαιριών έχει υπερκορεστεί, βρισκόταν πριν από αυτές στα όρια της εξάντλησης», επισημαίνει χαρακτηριστικά στο κείμενο των προτάσεών της η Greenpeace.

Οι τέσσερις βασικές κατευθύνσεις

Οι προτάσεις της Greenpeace περιλαμβάνουν τέσσερεις βασικές κατευθύνσεις για την επείγουσα αποκατάσταση των πληγέντων παραγωγών και 10 άξονες προτεραιότητας για την αναγέννηση της αγροτικής παραγωγής στις πληγείσες περιοχές, και καταλήγουν στην ανάγκη για επέκταση του νέου παραγωγικού μοντέλου σε ολόκληρη τη χώρα.

«Ο θεσσαλικός κάμπος είναι πολύτιμος για τη χώρα μας. Γι’ αυτό, ο στόχος για την επόμενη μέρα στη Θεσσαλία δεν μπορεί να περιοριστεί στην αποκατάσταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων με επανάληψη και διαιώνιση γεωργικών πρακτικών που εφαρμόζονταν ως σήμερα στο προβληματικό και ευάλωτο μοντέλο εντατικής και βιομηχανικής γεωργίας», επεσήμαναν οι ομιλητές. Προσέθεσαν πως ο σχεδιασμός της επόμενης μέρας είναι κομβικής σημασίας τόσο για την τοπική κοινωνία και οικονομία της περιοχής, όσο και για την πρωτογενή παραγωγή της χώρας και τους στόχους που αυτή εξυπηρετεί.

«Ενώ εκατοντάδες συμπολίτες μας υφίστανται ακόμα τις συνέπειες των καταστροφών, απουσιάζει ηχηρά τόσο η ολοκληρωμένη καταγραφή των ζημιών και η άμεση στήριξη των πληγέντων όσο και ένας τολμηρός σχεδιασμός για την αναγέννηση της περιοχής με έμφαση στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα στο θεσσαλικό κάμπο. Η κλιματική κρίση μπήκε στις αυλές, στα σπίτια και στα χωράφια μας. Αυτό που συνέβη στη Θεσσαλία θα συνεχίσει να συμβαίνει, με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση. Έχουμε δύο επιλογές: αλλάζουμε ή βουλιάζουμε. Οφείλουμε να μετατρέψουμε μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές που έχει βιώσει η χώρα μας σε μία ευκαιρία για την οικοδόμηση ενός καλύτερου σήμερα ώστε να υπάρχει ζωή και αύριο», δήλωσε η Έλενα Δανάλη, υπεύθυνη της εκστρατείας για τη βιώσιμη γεωργία στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

Οι προτάσεις της Greenpeace

Η Greenpeace καλεί την κυβέρνηση να δεσμευτεί ότι θα προχωρήσει άμεσα στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων για την άμεση ανακούφιση και αποκατάσταση των πληγέντων, την αναγέννηση της αγροτικής παραγωγής στη Θεσσαλία με έμφαση στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προστασία της βιοποικιλότητα και την επέκταση του νέου παραγωγικού μοντέλου σε ολόκληρη τη χώρα στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης εθνικής αγροδιατροφικής πολιτικής που θα στοχεύει στη στροφή της ελληνικής γεωργίας σε μοντέλο βιώσιμο, δίκαιο και ανθεκτικό στα νέα κλιματικά δεδομένα.

Οι 4 βασικές κατευθύνσεις για επείγουσα αποκατάσταση των πληγέντων παραγωγών στη Θεσσαλία περιλαβάνουν:
- Επιτόπιο έλεγχο, καταγραφή και δημοσιοποίηση ευρημάτων
- Αναλύσεις σε έδαφος και νερό, για κάθε παραγωγό
- Καλλιέργεια ψυχανθών και προσθήκη οργανικής ουσίας για αύξηση της γονιμότητας του εδάφους
- Απαγόρευση της μαζικής και αλόγιστης χρήσης φυτοφαρμάκων, για προστασία του υδροφόρου ορίζοντα και των εναπομείναντων ωφέλιμων οργανισμών, καθώς με δεδομένο τον επιφανειακό πλέον υδροφόρο ορίζοντα, αλλά και την αύξηση της έκτασης των επιφανειακών υδάτινων πόρων, μια μαζική και αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων θα επιβάρυνε ανεπανόρθωτα τα νερά της Θεσσαλίας.
Ειδικά σε ό,τι αφορά το έδαφος και το νερό, η οργάνωση προτείνει για κάθε παραγωγό την άμεση διεξαγωγή χημικών και μικροβιολογικών εργαστηριακών αναλύσεων ώστε να εντοπιστούν και να αναδειχθούν προβλήματα από ιζήματα, παθογόνοι μικροοργανισμοί και υπολείμματα φυτοφαρμάκων, καθώς η καταστροφή συνέβη σε μια περιοχή όπου εδώ και δεκαετίες γίνεται υπερβολική και αλόγιστη χρήση χημικών. Σε περιπτώσεις που τα ευρήματα των αναλύσεων εντοπίσουν ρύπανση οποιασδήποτε πηγής, θα πρέπει να δρομολογηθούν άμεσα όλες οι απαραίτητες δράσεις για την απορρύπανση της εν λόγω περιοχής.

«Η κάθε περίπτωση χωραφιού είναι ιδιαίτερη, οπότε κρίσιμο μέτρο για την αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης είναι να γίνουν εξειδικευμένες εργαστηριακές αναλύσεις για κάθε παραγωγό και όχι ενδεικτικές ανά περιοχή», σημειώνουν οι μελετητές, οι οποίοι προτείνουν να μη χρησιμοποιηθεί το αρδευτικό νερό πριν γίνουν χημικές και μικροβιολογικές αναλύσεις. Οι εργαστηριακές αναλύσεις θα πρέπει να επαναλαμβάνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και σε βάθος χρόνου. Τα αποτελέσματα θα πρέπει να δημοσιοποιούνται ώστε να έχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι πρόσβαση στην πληροφορία, καθώς αυτή αφορά δύο κρίσιμα ζητήματα επιβίωσης: τη διατροφή του πληθυσμού και τη δημόσια υγεία.

Οι 10 άξονες προτεραιότητας

Σε δέκα άξονες προτεραιότητας συνοψίζει η Greenpeace τα μέτρα για την αναγέννηση της αγροτικής παραγωγής στις πληγείσες περιοχές. Αυτοί είναι:
1. Προώθηση αγροοικολογικών, φιλοπεριβαλλοντικών γεωργικών πρακτικών: Ενδεικτικά, αναφέρονται: φυτοκάλυψη, φυτοφράκτες, ποσοστό ακαλλιέργητης περιφερειακής ζώνης, αμειψισπορά, χλωρή λίπανση, ψευτοσπορά, μηχανική καλλιέργεια, διατήρηση υγείας των φυτών με προληπτικά μέτρα (όπως η επιλογή κατάλληλων ειδών και ποικιλιών ανθεκτικών στα παράσιτα και τις ασθένειες), προστασία των φυσικών εχθρών των παρασίτων, χρήση βιολογικών και βιοδυναμικών παρασκευασμάτων, εναλλαγή καλλιεργειών, ποικιλία καλλιεργειών, ντόπιες ποικιλίες, ντόπιες φυλές ζώων, εκτατική κτηνοτροφία, ελληνικά κτηνοτροφικά φυτά για ζωοτροφή, κλπ.
2. Κίνητρα και ουσιαστική στήριξη σε παραγωγούς για να εφαρμόσουν αγρο-οικολογικές πρακτικές: Αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνουν επαρκή και σταθερή χρηματοδότηση, διαρκή επικαιροποιημένη εκπαίδευση και εξασφάλιση πρόσβασης στην αγορά.
3. Φυσικές ροές, θέσεις νερού, μείωση σπατάλης: Η οργάνωση προτείνει τον επαναπροσδιορισμό και επαναχάραξη των φυσικών ροών και θέσεων τού νερού (ρέματα, χείμαρροι, ποταμοί, μέγεθος επιφανειακών υδάτινων όγκων, κ.λ.π.) και την επείγουσα κατασκευή μικρών φραγμάτων (αντί φαραωνικών, κοστοβόρων και ενεργοβόρων έργων) στις ροές ποταμών, χειμάρρων και ρεμάτων ώστε να αυξηθεί η δυνατότητα συγκράτησης των νερών για την άρδευση των καλλιεργειών και παράλληλα να μειωθούν οι κίνδυνοι από την ανεξέλεγκτη ροή τους.
4. Δραστική μείωση χημικών για υγιές έδαφος: Προτείνεται να τεθούν δεσμευτικοί στόχοι και εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων για την εφεξής μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων έως 50% στον ήδη επιβαρυμένο θεσσαλικό κάμπο και να διενεργούνται αυστηροί και συστηματικοί έλεγχοι για πιθανή εισαγωγή και χρήση στην Ελλάδα χημικών που είναι απαγορευμένα για χρήση σε εδάφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
5. Απεξάρτηση από λιπάσματα και προώθηση καλλιεργητικών πρακτικών για την αύξηση της γονιμότητας του εδάφους
6. Προτεραιότητα στην παραγωγή τροφής για ανθρώπους: Απαγόρευση της χρήσης καλλιεργειών για κάθε µορφή βιοενέργειας και απαγόρευση αλλαγής χρήσης γης σε γεωργικές εκτάσεις που είναι παραγωγικές. «Η δημόσια χρηματοδότηση και στήριξη πρέπει να ενθαρρύνει τους παραγωγούς να καλλιεργούν εδάφη για παραγωγή τροφής για ανθρώπους και όχι για καύσιμα. Αυτός εξάλλου είναι ο πρωταρχικός σκοπός της γεωργίας: να παρέχει επαρκή, θρεπτική τροφή σε προσιτές τιμές για όλους τους ανθρώπους», τονίζει η μελέτη που αναδεικνύει ως προτεραιότητα και την προώθηση καλλιεργειών που βασίζονται σε ντόπιες ποικιλίες.
7. Ριζική αλλαγή κτηνοτροφικού μοντέλου: Προτείνεται η προώθηση και ενίσχυση καλλιέργειας ελληνικών πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών φυτών (ρεβίθι, κουκί, μπιζέλι, λούπινο, κλπ) για χρηση στις ζωοτροφές, που μπορούν να αντικαταστήσουν την εισαγόμενη μεταλλαγμένη σόγια ενώ ταυτόχρονα εμπλουτίζουν μέσω του ριζικού τους συστήματος το έδαφος με άζωτο, λειτουργώντας ως φυσικό λίπασμα τόσο για την ίδια την καλλιέργειά τους όσο και για τις μετέπειτα σπορές ή φυτεύσεις. Επίσης, διακοπή της χρήσης αντιβιοτικών και αντιμικροβιακών για προφυλακτικούς και αυξητικούς σκοπούς, και περιορισμός της χρήσης αντιμικροβιακών ουσιών στην ιατρική περίθαλψη των ζώων καθώς επίσης και έλεγχοι για πιθανή παράνομη χρήση ορμονών ανάπτυξης, επιλογή ντόπιων φυλών με γνώμονα την ικανότητα προσαρμογής των ζώων στις τοπικές συνθήκες, τη ζωτικότητά τους και την αντοχή τους σε ασθένειες ή προβλήματα υγείας και διασφάλιση υψηλότερων προτύπων ευζωίας των ζώων.
8. Ενίσχυση μελισσοκομίας: Προτείνεται η λήψη μέτρων ουσιαστικής στήριξης (εκτός της επείγουσας καταβολής αποζημιώσεων) για την αποκατάσταση των ζημιών και την επαναδημιουργία των μελισσιών που χάθηκαν ώστε να παραμείνουν ενεργοί στο επάγγελμα οι μελισσοκόμοι της Θεσσαλίας και να αυξηθεί το επικονιαστικό δυναμικό της περιοχής που δέχτηκε τεράστιο πλήγμα εξαιτίας της απώλειας των μελισσών.
9. Συνεργασία, συμμετοχή και διαφάνεια.
10. Διατροφική κυριαρχία: Η διατροφική κυριαρχία βάζει στο επίκεντρο των διατροφικών συστημάτων και των σχετικών πολιτικών τους ανθρώπους που παράγουν, διανέμουν και καταναλώνουν την τροφή. Αφορά το δικαίωμα των ανθρώπων να ορίζουν τα δικά τους διατροφικά συστήματα και να έχουν πρόσβαση σε υγιεινή τροφή που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις επιλογές τους. Η διατροφική κυριαρχία έχει στον πυρήνα της την αγροοικολογία, δηλαδή την παραγωγή τροφής με βιώσιμες μεθόδους, μαζί με την πρόσβαση σε αρόσιμη γη, σπόρους και νερό. Δίνει προτεραιότητα στη δημιουργία μιας δυναμικής τοπικής οικονομίας, με ενδυνάμωση των αγροτών και των οικογενειών τους και με ποικιλία θέσεων εργασίας, και έχει γνώμονα την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα και δικαιοσύνη.
Πηγή: Ethnos.gr
Greenpeace: Οι εξορύξεις στην Ελληνική Τάφρο «χαριστική βολή» για φάλαινες και δελφίνια
σε Περιβάλλον

Φυσητήρες, σταχτοδέλφινα, ζωνοδέλφινα και ζιφιοί ζουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στις εκτάσεις που έχουν παραχωρηθεί για εκμετάλλευση.

Η περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace επαναλαμβάνει το αίτημά της να ακυρωθούν τα σχέδια για εξόρυξη φυσικού αερίου στα νερά της Ελληνικής Τάφρου, έπειτα από μελέτη που δείχνει ότι τουλάχιστον τέσσερα είδη κητωδών ζουν στην περιοχή όλο τον χρόνο, ακόμα και τον χειμώνα που πραγματοποιούνται οι σεισμικές έρευνες.

Φυσητήρες, σταχτοδέλφινα, ζωνοδέλφινα και ζιφιοί ζουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στις εκτάσεις που έχουν παραχωρηθεί για εκμετάλλευση νοτιοδυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, διαπιστώνει μελέτη της Greenpece, του Πανεπιστημίου του Έξετερ και του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος».

«Οι σεισμικές έρευνες και η εξόρυξη ορυκτού αερίου και πετρελαίου στην περιοχή θα αποτελέσουν τη χαριστική βολή για τους τοπικούς πληθυσμούς κητωδών, που ήδη υφίστανται ανθρωπογενείς πιέσεις και απειλές» προειδοποιεί η οργάνωση σε ανακοίνωσή της.

Οι εταιρείες ExxonMobil και HelleniQ Energy (πρώην ΕΛΠΕ) ολοκλήρωσαν φέτος τις σεισμικές έρευνες στις δύο περιοχές και η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι πρώτες εξερευνητικές γεωτρήσεις θα μπορούσαν να αρχίσουν το 2025.

«Η έλλειψη επιστημονικής πληροφορίας έχει χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών τη χειμερινή περίοδο»

Στις σεισμικές έρευνες χρησιμοποιούνται ηχοβολιστικά εργαλεία που στέλνουν ισχυρά ηχητικά κύματα στον βυθό και καταγράφουν τις ανακλάσεις τους για τον εντοπισμό πιθανώς κοιτασμάτων.

Οι ήχοι αυτοί είναι γνωστό ότι επηρεάζουν κήτη που βασίζονται στον ηχοεντοπισμό για τον προσανατολισμό τους και την εξεύρεση τροφής.

«Τα ρηχότερα νερά της Ελληνικής Τάφρου έχουν αναγνωριστεί ως Σημαντική Περιοχή Θαλάσσιων Θηλαστικών» δήλωσε σε δελτίο Τύπου του Πανεπιστημίου του Έξετερ η δρ Κίρστεν Τόμσον, συνεπικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Endangered Species Research.

«Σύμφωνα με τα ευρήματά μας, είναι σαφές ότι οι σεισμικές έρευνες και η εξόρυξη πετρελαίου και αερίου κατά μήκος της Τάφρου θα ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τις προσπάθειες διατήρησης» είπε.

Όπως αναφέρει η Greenpeace, «διάφορα είδη κητωδών είναι γνωστό ότι κατοικούν στην Ελληνική Τάφρο στα ανοικτά της Ελλάδας το καλοκαίρι, αλλά μέχρι τώρα ελάχιστα ήταν γνωστά για τη χωρική τους κατανομή κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αυτή η έλλειψη σημαντικής επιστημονικής πληροφορίας έχει χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει και να επιτρέψει τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου».

Όπως επισήμανε ο δρ Αλέξανδρος Φραντζής, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου «Πέλαγος», «έχουμε ήδη δείξει ότι οι συγκρούσεις με πλοία θα οδηγήσουν από μόνες τους σε εξαφάνιση των φυσητήρων της Ανατολικής Μεσογείου σε μερικές δεκαετίες, αν δεν ληφθούν μέτρα κατά μήκος της Ελληνικής Τάφρου».

«Εδώ και εννέα χρόνια προσπαθούμε να πείσουμε τις ελληνικές αρχές να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας, χωρίς σαφή αποτελέσματα».

«Από την άλλη πλευρά, οι τοπικοί πληθυσμού του ζιφιού μειώνονται, έπειτα από επανειλημμένα περιστατικά εκβρασμού λόγω των στρατιωτικών σόναρ, όπως συμβαίνει και με τα ζωνοδέλφινα που ζουν στην Ελληνική Τάφρο».

Όπως δήλωσε στο Associated Press ο Κωστής Γριμάνης της Greenpeace, τα σχέδια εξόρυξης «είναι ένα παράλογο για παράλογο έγκλημα κατά της φύσης. Θα είναι επιζήμιο όχι μόνο για αυτά τα εμβληματικά είδη της θαλάσσιας πανίδας αλλά και για τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής», δεδομένου ότι παρατείνεται η χρήση ορυκτών καυσίμων.

Πηγή: In.gr
Η υπεραλιεία επιδεινώνεται και δείχνει πόσο επείγον είναι να επικυρωθεί η διεθνής σύμβαση για την προστασία των ωκεανών
σε Αλιεία

Η υπεραλιεία στα διεθνή ύδατα αυξήθηκε κατά τη διάρκεια των πέντε τελευταίων ετών, γεγονός που δείχνει πόσο επείγον είναι να επικυρωθεί η πρόσφατη διεθνής Σύμβαση για την προστασία των ωκεανών και των βιολογικών της πόρων, αναφέρει έκθεση που δίνει στη δημοσιότητα σήμερα η μη κυβερνητική οργάνωση Greenpeace.

Το κείμενο καλεί να υπογράψει τη σύμβαση ο μέγιστος δυνατός αριθμός χωρών κατά την προσεχή σύνοδο του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, την ερχόμενη εβδομάδα.

Η συμφωνία, που οριστικοποιήθηκε τον Ιούνιο, χαιρετίστηκε, χαρακτηρίστηκε «ιστορική» και ικανή να προστατεύσει το σύνολο των ωκεανών, η καλή υγεία των οποίων έχει ζωτική σημασία για την ανθρωπότητα. Το πιο εμβληματικό μέτρο που προβλέπει είναι η δημιουργία προστατευόμενων περιοχών στην ανοικτή θάλασσα, στις ζώνες που απέχουν πάνω από 370 χιλιόμετρα από τις ακτές.

Για να προστατευθεί το 30% των γαιών και των ωκεανών του πλανήτη ως το 2030, ο στόχος που υιοθετήθηκε πέρυσι από την COP15 για τη βιοποικιλότητα, «δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Κρις Θορν, αρμόδιος για θέματα ωκεανών στην Greenpeace. «Οι απειλές για τους ωκεανούς χειροτερεύουν, οι κυβερνήσεις πρέπει να δράσουν τώρα», επέμεινε.

Καθώς, σύμφωνα με την έκθεση, «η πραγματικότητα στη θάλασσα βρίσκεται σε αντίθετη κατεύθυνση από τη φιλοδοξία που εκφράζεται στη σύμβαση».

Οι ώρες αλιείας στην ανοικτή θάλασσα αυξήθηκαν κατά 8,5% μεταξύ 2018 και 2022, σύμφωνα με την έκθεση της ΜΚΟ, που βασίζεται σε δεδομένα από οργανισμό ικανό να παρακολουθεί τις κινήσεις αλιευτικών χάρη στους πομπούς τους.

Η εντατικοποίηση αυτή είναι ιδιαίτερα αισθητή σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, που ο ΟΗΕ έχει χαρακτηρίσει δυνητικά μελλοντικά θαλάσσια καταφύγια: εκεί οι ώρες αλιείας αυξήθηκαν κατά 22,5% την ίδια περίοδο.

«Η υπεραλιεία είναι τεράστιο πρόβλημα», επιμένει ο κ. Θορν. Σε συνδυασμό με την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, τη μόλυνση και την οξίνιση των θαλασσών, «ωθεί τους ωκεανούς μας στο χείλος του γκρεμού».

Η έκθεση υπογραμμίζει πως μέσα σε τριάντα χρόνια, τα αποθέματα ερυθρού τόνου του Ειρηνικού κατέρρευσαν, μειώθηκαν κατά 90% και πλέον.

Τονίζει επίσης τη ζημιά που έχει προκαλέσει η αλιεία με παραγάδια βαθέων υδάτων, που εκτείνονται σε χιλιόμετρα. Πρόκειται για καταστροφική μέθοδο, που μεταξύ άλλων αιχμαλωτίζει κατά λάθος πολλούς καρχαρίες.

Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, είναι κρίσιμο να αξιοποιηθεί η συνθήκη για να δημιουργηθούν θαλάσσια καταφύγια, τόνισε στον Τύπο η Σαμάνθα Μάρεϊ, ειδικός στη θαλάσσια βιοποικιλότητα στο πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο.

«Η βιομάζα είναι ως και 670% μεγαλύτερη στο εσωτερικό θαλάσσιων καταφυγίων που έχουν υψηλή προστασία», εξήγησε. «Όταν αφήνουμε τον ωκεανό ήσυχο, να επουλωθεί, εξασφαλίζουμε πιο περίπλοκα οικοσυστήματα, που μπορούν να είναι πιο ανθεκτικά».

Για να τεθεί σε ισχύ πριν από την προσεχή σύνοδο του ΟΗΕ για τους ωκεανούς τον Ιούνιο του 2025, η σύμβαση πρέπει να υπογραφτεί και να επικυρωθεί από τουλάχιστον 60 χώρες. Αυτό θα επιτρέψει να οργανωθεί γρήγορα σύνοδος των συμβαλλομένων μερών, που θα δημιουργήσουν θαλάσσια καταφύγια.

Επιστήμονες και ειδικοί έχουν ήδη εντοπίσει περίπου δέκα περιοχές στην ανοικτή θάλασσα που πρέπει να προστατευτούν.

Περιλαμβάνουν τον «θερμικό θόλο» ανοικτά από την Κόστα Ρίκα, περιβάλλον πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, φιλόξενο για τις φάλαινες, και την υποθαλάσσια οροσειρά του Αυτοκράτορα, συνέχεια του αρχιπελάγους της Χαβάης στον Ειρηνικό.

Θαλάσσιες περιοχές ανοικτά της Χιλής ίσως γίνουν τα πρώτα θαλάσσια καταφύγια που θα δημιουργηθούν.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
H εισβολή της Ρωσίας έχει καταστρέψει την ουκρανική φύση - Τα θλιβερά στοιχεία της Greenpeace για το αποτύπωμα των μαχών στο περιβάλλον
σε Περιβάλλον

Χάρτη με τις περιβαλλοντικές καταστροφές στην Ουκρανία εξαιτίας της εισβολής από τη Ρωσία, τις οποίες πρέπει να λάβει υπόψιν της η ουκρανική κυβέρνηση, αλλά και η Πλατφόρμα Δωρεών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τον σχεδιασμό και τη μελλοντική χρηματοδότηση έργων αποκατάστασης της φύσης στη χώρα, δημοσίευσε το γραφείο της Greenpeace στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, μαζί με την ουκρανική οργάνωση Ecoaction.

Με βάση τις επίσημες πληροφορίες, από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, έχουν επηρεαστεί από τον πόλεμο 12,4 εκατομμύρια στρέμματα γης σε περιοχές φυσικών πάρκων. Οι εχθροπραξίες έχουν επηρεάσει μια περιοχή έκτασης 30 εκατομμυρίων στρεμμάτων σε ουκρανικά δάση και 4,5 εκατομμύρια στρέμματα δασών είναι υπό κατάληψη ή σε εμπόλεμες ζώνες.

Τα δεδομένα των καταστροφών συλλέχθηκαν από την Ecoaction, διασταυρώθηκαν μέσω σύγκρισης με δορυφορικές εικόνες και μπήκαν στον χάρτη από την Greenpeace. Συλλέχθηκαν περισσότερες από 900 περιπτώσεις, όμως επιλέχθηκαν οι 30 για τον χάρτη ώστε να αναδειχθούν οι πιο σημαντικές περιβαλλοντικές ζημιές. Όλες οι περιπτώσεις έχουν μπει σε κατηγορίες ανάλογα με τον τύπο της καταστροφής και συνοδεύονται από μικρή περιγραφή. Ο πόλεμος όμως συνεχίζεται και οι ειδικοί στην Ουκρανία συνεχίζουν να παρακολουθούν την κατάσταση.

Ο χάρτης αυτός δείχνει πώς η εισβολή της Ρωσίας έχει καταστρέψει την ουκρανική φύση. Η γη και τα οικοσυστήματα έχουν υποστεί ζημιές, οι πύραυλοι προκαλούν πυρκαγιές, και το έδαφος και το νερό ρυπαίνονται. Οι πυρκαγιές σε βιομηχανικές ζώνες εξαιτίας των βομβαρδισμών προκαλούν επιπλέον ρύπανση στον αέρα, το έδαφος και το νερό.

Επίσης, οι εκρήξεις από πυραύλους και πυρομαχικά δημιουργούν ένα επικίνδυνο κοκτέιλ ουσιών και ενώσεων: μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα, νιτρικό οξύ (NO), οξείδιο του αζώτου (NO2), υποξείδιο του αζώτου (N20), φορμαλδεΰδη, υδροκυανικό οξύ (HCN), άζωτο (N2). Μετά τις εκρήξεις, τα προϊόντα των χημικών αντιδράσεων απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα. Τα βασικά - το διοξείδιο του άνθρακα και οι υδρατμοί - δεν είναι τοξικά, όμως επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή. Τα οξείδια του θείου και του αζώτου μπορούν επίσης να προκαλέσουν όξινες βροχές, αλλάζοντας το pH του εδάφους και προκαλώντας καταστροφή στη βλάστηση, ειδικά στα κωνοφόρα. Οι όξινες βροχές είναι επικίνδυνες και για τους ανθρώπους, καθώς και για άλλα θηλαστικά και πτηνά, αφού επηρεάζουν τους βλεννογόνους αδένες και τα αναπνευστικά όργανα.

Τα μεταλλικά θραύσματα των βλημάτων επίσης δεν είναι ασφαλή για το περιβάλλον. Ο χυτοσίδηρος σε μίξη με το ατσάλι είναι το πιο συνηθισμένο υλικό για τα πυρομαχικά, και περιέχουν όχι μόνο σίδηρο και άνθρακα αλλά και θείο και χαλκό. Αυτές οι ουσίες εισχωρούν στο έδαφος και ίσως φτάσουν μέχρι τα υπόγεια ύδατα, εισχωρώντας κατά συνέπεια στην τροφική αλυσίδα και επηρεάζοντας ανθρώπους και ζώα. Όλα αυτά έχουν ξεκινήσει από το 2014, όταν οι ρωσικές δυνάμεις μπήκαν για πρώτη φορά σε ουκρανικό έδαφος. Από τότε, κάποιες περιοχές είναι υπό κατάληψη από τη Ρωσία. Χάρη στη διεθνή παρακολούθηση, έχει γίνει γνωστό ότι περισσότερα από 30 ορυχεία λιγνίτη έχουν πλημμυρίσει από το 2014, και μετά την έναρξη της περσινής εισβολής, άλλα 10 έχουν πλημμυρίσει από τον Ιούνιο του 2022, κάτι που μπορεί να προκαλέσει μόλυνση των υδάτων στο έδαφος. Η περιοχή του Donbas κινδυνεύει με καταστροφή και αποτελεί ρίσκο για την υγεία του πληθυσμού.

Ο Denys Tsutsaiev, υπεύθυνος του προγράμματος της Greenpeace Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης για την Πράσινη Αποκατάσταση της Ουκρανίας, δήλωσε από το Κίεβο: “Είναι περίπλοκο να μπει η καταστροφή στον χάρτη, μιας και πιθανολογείται πως ένα μεγάλο μέρος των εδαφών που έχουν απελευθερωθεί είναι γεμάτο νάρκες και άλλα εκρηκτικά, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις ακόμα έχουν υπό την κατοχή τους σημεία της Ουκρανίας. Αυτό κάνει δύσκολη τη συλλογή δεδομένων σε αυτές τις περιοχές. Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να στρέψουμε την προσοχή μας στην περιβαλλοντική καταστροφή ώστε η αποκατάσταση της φύσης να αποτελέσει ουσιαστικό κομμάτι των συζητήσεων για το μέλλον της Ουκρανίας. Η αποκατάσταση αυτή θα χρειαστεί εργαλεία, ειδικές γνώσεις και δέσμευση, καθώς και σημαντικά κονδύλια. Αυτά τα κονδύλια πρέπει να δοθούν από τώρα, κι όχι όταν τελειώσει ο πόλεμος”.

Η Yevheniia Zasiadko, από την οργάνωση Ecoaction, δήλωσε: “Ο πόλεμος επηρεάζει τη φύση μας με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζει τους ανθρώπους και τις υποδομές μας. Όμως, η περιβαλλοντική ζημιά παραμένει αόρατη και συνήθως αγνοείται, το περιβάλλον είναι το σιωπηλό θύμα. Θέλουμε να γίνουμε η φωνή του ώστε όλοι να γνωρίζουν τις περιβαλλοντικές συνέπειες του ρωσικού πολέμου ώστε η αποκατάσταση της φύσης να συμπεριληφθεί στα σχέδια ανάκαμψης της Ουκρανίας. Αφού τελειώσει ο πόλεμος, θα νιώθουμε τις αρνητικές του επιπτώσεις στο περιβάλλον για πολύ καιρό. Η ουκρανική κυβέρνηση υπόσχεται ότι θα ξαναχτίσει την πατρίδα μας - και το περιβάλλον είναι μέρος όσων πρέπει να αποκατασταθούν”.

Το γραφείο της Greenpeace στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και η Ecoaction θεωρούν ότι η ανασυγκρότηση των πόλεων στην Ουκρανία πρέπει να συμβεί παράλληλα με την αποκατάσταση της φύσης. Η καταστροφή της σε περίοδο πολέμου είναι τεράστια, και αυτό θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων και των οικοσυστημάτων στις πληγείσες περιοχές. Γι’ αυτό, καλούν σε δράση και ζητούν μηχανισμούς και καταμερισμό των οικονομικών πόρων για την αποκατάσταση της φύσης στην Ουκρανία. Επίσης, ενθαρρύνουν την υποστήριξη ουκρανικών οργανώσεων που εργάζονται για την αποκατάσταση αυτή και παρακολουθούν την κατάσταση από το πεδίο, όπως αυτές που βρίσκονται στη λίστα αυτή.

Δείτε τον χάρτη εδώ https://maps.greenpeace.org/maps/gpcee/ukraine_damage_2022/

Πηγή: Ethnos.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΠΕ-ΕΡΑ-STR
Greenpeace: Στην COP15 για τη βιοποικιλότητα, μικρά βήματα ελπίδας, αλλά και άλματα απογοήτευσης
σε Περιβάλλον

Στην τελική συμφωνία της Διάσκεψης για τη Βιοποικιλότητα COP15 στο Μόντρεαλ, που ολοκληρώθηκε, η Greenpeace, με ανακοίνωσή της, καλωσορίζει τη σαφή αναγνώριση των δικαιωμάτων, των εδαφών, του ρόλου και της γνώσης των αυτοχθόνων πληθυσμών στην προστασία της βιοποικιλότητας, όμως τονίζει ότι οι ψεύτικες λύσεις που προωθούνται εξυπηρετούν μόνο τα εταιρικά κέρδη.

Όπως υπογραμμίζει, οι θετικές εξελίξεις σχετικά με την αναγνώριση του κομβικού ρόλου των αυτοχθόνων πληθυσμών, δυστυχώς, δεν αρκούν να καλύψουν την αποτυχία της Διάσκεψης να καταλήξει σε εργαλεία και μέτρα ικανά να σταματήσουν τη μαζική καταστροφή της βιοποικιλότητας.

Η αναγνώριση της σημασίας προστασίας της βιοποικιλότητας, μοιάζει να προωθείται παράλληλα με καταστροφικές δραστηριότητες μέσα στις ίδιες περιοχές, αναφέρει χαρακτηριστικά η οργάνωση.

Ενώ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας ότι: Με αυτά τα δεδομένα, η προστασία και οι δεσμεύσεις κινδυνεύουν να μείνουν στα χαρτιά. Ο στόχος προστασίας τουλάχιστον του 30% της γης και των ωκεανών ως το 2030 ναι μεν υπάρχει, αλλά κινδυνεύει να μείνει ένας άδειος αριθμός.

Σχετικά με τη χρηματοδότηση για την προστασία της βιοποικιλότητας, σύμφωνα πάντα με την Greenpeace, τα 20 δισ. δολάρια ετησίως ως το 2025, και μετά τα 30 δισ. ως το 2030 είναι μία αρχή, όμως δεν είναι αρκετά. Υπάρχει ένα κενό 700 δισ. δολαρίων για τη χρηματοδότηση της βιοποικιλότητας, που δεν είναι ξεκάθαρο πώς θα καλυφθεί.

Το θέμα δεν αφορά μόνο το πόσα χρήματα θα δοθούν, αλλά και το πόσο γρήγορα μπορούν να δοθούν. Χρειάζεται να δοθεί χρηματοδότηση στις αναπτυσσόμενες χώρες πολύ πιο γρήγορα, τονίζει στην ανακοίνωσή της η οργάνωση.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Greenpeace: Η αυτοκινητοβιομηχανία έχει μείνει πολύ πίσω όσον αφορά τον στόχο να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5° Κελσίου
σε Περιβάλλον

Θα πρέπει να πωληθούν τα μισά από τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης απ’ ό,τι προβλέπεται προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5° Κελσίου, τονίζεται σε μελέτη της μη κυβερνητικής οργάνωσης Greenpeace που δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα.

«Με δεδομένη την ασυμφωνία των προβλέψεων των αυτοκινητοβιομηχανιών και των αναγκών για την τήρηση της συμφωνίας του Παρισιού, οι κατασκευαστές πρέπει να επιταχύνουν τις κινήσεις τους για την αύξηση των πωλήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων», προειδοποιεί η ΜΚΟ στην έκθεσή της.

Για να επιτευχθεί ο στόχος να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5° Κελσίου σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, όπως όριζε η συμφωνία του Παρισιού, ο πλανήτης δεν αντέχει πάνω από 315 εκατομμύρια οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης, αναφέρεται στο κείμενο.

Αλλά οι αυτοκινητοβιομηχανίες σχεδιάζουν να προχωρήσουν στην παραγωγή ακόμη περίπου 712 εκατομμυρίων τέτοιων οχημάτων, προστίθεται.

Ειδικοί του πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Σίδνεϊ (Αυστραλία) και του πανεπιστημίου Εφαρμοσμένων Επιστημών του Μπέργκις Γκλάντμπαχ (Γερμανία), που ανέλαβαν να διενεργήσουν την έρευνα για τη Greenpeace, μοντελοποίησαν τον μέγιστο αριθμό οχημάτων που καίνε βενζίνη και ντίζελ που αντέχει ο πλανήτης για να τηρηθεί ο στόχος μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που ορίστηκε στη συμφωνία του Παρισιού.

Βασίστηκαν στις προβλέψεις για τις πωλήσεις οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης των τεσσάρων μεγαλύτερων κατασκευαστριών διεθνώς: της ιαπωνικής Toyota, πρώτης στον κόσμο βάσει πωλήσεων· του γερμανικού ομίλου Volkswagen· του νοτιοκορεατικού Hyundai/Kia· και του αμερικανικού General Motors.

Καμιά από τις προβλέψεις πωλήσεων των τεσσάρων γιγάντων του τομέα δεν είναι συμβατή με τον στόχο να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον ενάμισι βαθμό Κελσίου, τονίζει η έρευνα. Η τελευταία από τις τέσσερις που ανακοίνωσε τη μετάβασή της στα ηλεκτρικά οχήματα, η Τογιότα, έχει τη «χειρότερη» επίδοση μεταξύ των τεσσάρων κατασκευαστριών που μελετήθηκαν: προβλέπει να προχωρήσει σε πωλήσεις 55 ως 71 εκατ. περισσοτέρων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης απ’ ό,τι αντέχει ο πλανήτης (+144 ως +184%), εξηγείται.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε στα τέλη Οκτωβρίου σε συμφωνία για να απαγορευτεί η πώληση αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης και ελαφριών φορτηγών με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035, όμως στον υπόλοιπο κόσμο πολύ λίγες χώρες έχουν κάνει τέτοιες δεσμεύσεις και οι αυτοκινητοβιομηχανίες σκοπεύουν να πουλάνε οχήματα με κινητήρες σε διάφορες αγορές για πολύ καιρό ακόμη.

Οι οργανώσεις υπεράσπισης του περιβάλλοντος τονίζουν την ευθύνη των εταιρειών όσον αφορά το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, παίρνοντας υπόψη τις συνέπειες των ενεργειακών τους αναγκών για την παραγωγή τους και τις εκπομπές των προϊόντων τους αφού διατεθούν στην αγορά.

Με βάση αυτόν τον υπολογισμό, οι κατασκευάστριες αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης είναι ανάμεσα στους μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη, καθώς ο τομέας των μεταφορών γενικά αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο των τρεχουσών εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, με περίπου τις μισές από αυτές να προέρχονται από τα οχήματα.

Οι πιο πρόσφατες δεσμεύσεις για το κλίμα σε διεθνές επίπεδο βρίσκονται «πολύ μακριά» από να ανταποκρίνονται στον στόχο της συμφωνίας του Παρισιού να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5° Κελσίου, προειδοποίησε η υπηρεσία του ΟΗΕ για το κλίμα μερικές ημέρες πριν από την έναρξη της COP27, που άρχισε αυτή την εβδομάδα στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - Photo by Markus Spiske on Unsplash
Η ανακύκλωση του πλαστικού παραμένει ένας «μύθος», προειδοποιεί η Greenpeace
σε Περιβάλλον

Τα ποσοστά ανακύκλωσης του πλαστικού μειώνονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ η παραγωγή του βρίσκεται σε άνοδο, σύμφωνα με μια έκθεση που δημοσιοποιήθηκε σήμερα από την Greenpeace USA, στην οποία χαρακτηρίζεται «μύθος» η ύπαρξη μιας κυκλικής οικονομίας του πλαστικού, την οποία προβάλλει η βιομηχανία.

Σύμφωνα με την ανάλυση αυτή, τα αμερικανικά νοικοκυριά παρήγαγαν 51 εκατ. τόνους πλαστικών αποβλήτων το 2021, από τους οποίους ανακυκλώθηκαν μόνο 2,4 εκατ. τόνοι.

Η τάση είναι καθοδική, ιδιαίτερα αφότου η Κίνα έπαψε, το 2018, να δέχεται τα πλαστικά απορρίμματα της Δύσης και ταυτόχρονα να ανακυκλώνει ένα μέρος τους. Επιπλέον οι τιμές παραγωγής του πλαστικού μειώνονται, καθώς η βιομηχανία του πλαστικού αναπτύσσεται με ταχύτητα.

«Οι βιομηχανικοί όμιλοι και οι μεγάλες επιχειρήσεις άσκησαν πίεση για να παρουσιαστεί η ανακύκλωση ως μία λύση», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Λάιζα Ράμσντεν της Greenpeace USA. «Κάνοντας αυτό, απέφυγαν κάθε ευθύνη», πρόσθεσε επικαλούμενη επιχειρήσεις όπως οι Coca-Cola, PepsiCo, Unilever και Nestlé.

Σύμφωνα με την Greenpeace USA, μόνο δύο τύποι πλαστικών γίνονται δεκτοί στα περισσότερα από τα 375 κέντρα ανάκτησης υλικών που λειτουργούν στη χώρα.

Το πρώτο είναι το τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET), που χρησιμοποιείται για τα μπουκάλια νερού και αναψυκτικών, και το δεύτερο είναι το πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (PE-HD), που χρησιμοποιείται για παράδειγμα στα μπουκάλια του σαμπουάν ή στα προϊόντα του νοικοκυριού.

Αυτοί οι δύο τύποι είναι κατηγοριοποιημένοι ως αριθμοί 1 και 2, σύμφωνα με τις χρησιμοποιούμενες προδιαγραφές, οι οποίες αριθμούν συνολικά επτά είδη πλαστικών.

Όμως το να είναι ανακυκλώσιμα θεωρητικά, δεν σημαίνει και ότι τα προϊόντα πράγματι ανακυκλώνονται.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα PET και PE-HD είχαν ποσοστά ανακύκλωσης 20,9% και 10,3% αντιστοίχως - δύο ποσοστά που έχουν μειωθεί σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα της Greenpeace USA το 2020.

Επιπλέον τα πλαστικά τύπου 3 ως 7 -που περιλαμβάνουν τις πλαστικές σακούλες, τα παιδικά παιγνίδια, τις συσκευασίες γιαουρτιών...- ανακυκλώνονται σε ποσοστά κάτω του 5%.

Ακόμη κι αν φέρουν το σύμβολο που δείχνει ότι η ανακύκλωσή τους είναι δυνατή, αυτά τα προϊόντα, που χρησιμοποιούν τα πλαστικά 3 ως 7, δεν ανακυκλώνονται στην πραγματικότητα αρκετά ώστε να μπορούν να ταξινομηθούν ως ανακυκλώσιμα από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC).

Μη βιώσιμη οικονομικά

Σύμφωνα με την έκθεση, η πρακτική της ανακύκλωσης του πλαστικού δεν λειτουργεί για πέντε λόγους.

Κατ' αρχάς επειδή η ποσότητα των πλαστικών απορριμμάτων είναι τέτοια που είναι εξαιρετικά δύσκολο να συγκεντρωθούν όλα.

Επιπλέον, ακόμη κι αν ανακτώνταν όλα, εφόσον αυτά τα απορρίμματα δεν μπορούν να ανακυκλωθούν μαζί, αυτό καθιστά στην πράξη «αδύνατο να γίνει διαλογή χιλάδων δισεκατομμυρίων προϊόντων», σύμφωνα με την έκθεση.

Τρίτον, οι διαδικασίες ανακύκλωσης του πλαστικού είναι και οι ίδιες βλαβερές για το περιβάλλον, καθώς εκθέτουν τους εργαζόμενους σε χημικά προϊόντα και δημιουργούν μικροπλαστικά.

Ο τέταρτος λόγος είναι ότι αυτά τα ανακυκλωμένα πλαστικά δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ως δοχεία τροφής, εξαιτίας του κινδύνου να είναι τοξικά.

Τέλος η ανακύκλωση κοστίζει υπερβολικά ακριβά, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οράνωση. «Τα καινούρια πλαστικά είναι άμεσα ανταγωνιστικά των ανακυκλωμένων» και «η παραγωγή των πρώτων είναι πολύ λιγότερο ακριβή και η ποιότητά τους καλύτερη», υπογραμμίζεται στην έκθεση.

Η Λάιζα Ράμσντεν ζήτησε να προτιμώνται τα μη πλαστικά δοχεία που μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν και οι κοινωνίες να υποστηρίξουν μια διεθνή συνθήκη για το πλαστικό, η εκπόνηση της οποίας άρχισε φέτος από τον ΟΗΕ.

Η ίδια υπογράμμισε πως το πρόβλημα που αφορά την ανακύκλωση του πλαστικού είναι μοναδικό και δεν ισχύει για τα χαρτοκιβώτια ή τα μέταλλα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ