Τρίτη, 30 Ιουνίου 2020 18:34

Τέλος στα πλαστικά μιας χρήσης - Δείτε ποια προϊόντα αποσύρονται

Γράφτηκε από

Θεσπίζεται περιβαλλοντική εισφορά από το 2022 για τα πλαστικά που θα μείνουν στην αγορά - Έρχονται μεγάλες καμπάνες για τους παραβάτες - Τι προβλέπει το νομοσχέδιο του υπούργειου Περιβάλλοντος

«Το στόχο να γίνει η Ελλάδα από τις πρώτες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση που θα αποσύρει τα Πλαστικά Μιας Χρήσης, εναρμονιζόμενη με την κοινοτική Οδηγία», έθεσε σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ για τη μείωση των επιπτώσεων των πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον.

Ο κ. Χατζηδάκης, παρουσίασε αναλυτικά τα εθνικά μέτρα που θα ληφθούν, ώστε η αγορά και οι πολίτες να έχουν ένα ικανό διάστημα προσαρμογής.
Όπως εξήγησε, η οδηγία αυτή φέρνει νέα δεδομένα στην καθημερινότητά μας και για τον λόγο αυτό η αγορά και οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν έγκαιρα, ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν ομαλά στα νέα δεδομένα.

Με το νομοσχέδιο για τα πλαστικά μιας χρήσης, εφαρμόζεται ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την καταπολέμηση της πλαστικής ρύπανσης και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε ότι 2 δισεκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια αναψυκτικών και νερών διατίθενται στην Ελλάδα κάθε χρόνο, ενώ παράλληλα περισσότερα από 300 εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια για το σερβίρισμα του καφέ κάθε χρόνο! Αυτό, όπως ανάφερε έχει σαν αποτέλεσμα, το 50% των απορριμμάτων στη θάλασσα να είναι Πλαστικά Μίας Χρήσης.

Με το νομοσχέδιο το ΥΠΕΝ στοχεύει να θέσει σε επαγρύπνηση τις επιχειρήσεις ώστε να διαθέσουν το stock τους στην αγορά και οι πολίτες να προσαρμοστούν σε νέα καταναλωτικά μοντέλα.

Ποια προϊόντα αποσύρονται από την αγορά τον Ιούλιο του 2021

Από τον Ιούλιο του 2021 θα απαγορευτούν από την αγορά 10 προϊόντα: Μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, περιέκτες και κυπελάκια ποτών από φελιζόλ, περιέκτες τροφίμων από φελιζόλ, αναδευτήρες ποτών, μπατονέτες, στηρίγματα για μπαλόνια, καθώς και πάσης φύσεως προϊόντα που διασπώνται σε μικροπλαστικά (οξοδιασπώμενα πλαστικά).

Για όσα προϊόντα απαγορεύονται θα υπάρχουν και διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις, με σεβασμό στο περιβάλλον, ενώ η απαγόρευση θα ξεκινήσει 6 μήνες νωρίτερα για τον δημόσιο τομέα.
Το θεσμικό πλαίσιο θα προβλέπει μείωση της κατανάλωσης σε πλαστικά ποτήρια και πλαστικούς περιέκτες τροφίμων κατά 30% μέχρι το 2024 και κατά 60% μέχρι το 2026.

Επιπλέον, προβλέπεται επανασχεδιασμός των προϊόντων, που αφορά τις πλαστικές φιάλες και τους περιέκτες ποτών. Ειδικότερα, τίθεται υποχρεωτικός στόχος χωριστής συλλογής των πλαστικών μπουκαλιών 77% το 2025 και 90% το 20230.

Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την εφαρμογή ενός συστήματος επιστροφής εγγύησης στον πολίτη.

Παράλληλα, υπάρχουν νέες προδιαγραφές για τα προϊόντα αυτά.

Όλα τα καπάκια θα πρέπει να είναι προσαρτημένα στα μπουκάλια τους μέχρι το 2024, ενώ τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να κατασκευάζονται από 25% ανακυκλωμένο περιεχόμενο το 2025 και από 30% αντίστοιχα το 20230. Για να διασφαλιστεί ότι όλοι συμμορφώνονται με τις νέες απαιτήσεις για το ανακυκλωμένο περιεχόμενο εισάγεται το Ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 15343.

Ταυτόχρονα όμως δίνεται κίνητρο στους παραγωγούς των προϊόντων αυτών ώστε για παράδειγμα, όσο περισσότερο ανακυκλωμένο περιεχόμενο θα έχουν τα μπουκάλια τόσο θα μειώνονται οι υποχρεωτικές εισφορές των παραγωγών πλαστικών μπουκαλιών (eco-modulation)

Εισάγονται νέες απαιτήσεις σήμανσης από τον Ιούλιο του 2021, αναφορικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις συγκεκριμένων προϊόντων. Τα προϊόντα αυτά είναι τα πλαστικά ποτήρια, τα υγρά μαντηλάκια, τα είδη προσωπικής υγιεινής και τα καπνικά προϊόντα.

Επόμενο μέτρο είναι η υποχρέωση των παραγωγών ορισμένων πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, για την κάλυψη του κόστους της περιβαλλοντικής διαχείρισης των προϊόντων τους.

Ειδικότερα θεσπίζονται έως τον Ιανουάριο του 2023 συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για δύο νέες ομάδες προϊόντων όπως τα καπνικά προϊόντα και τα αλιευτικά εργαλεία, καθώς και άλλες 8 κατηγορίες προϊόντων (κυπελάκια ποτών, περιέκτες τροφίμων, περιέκτες ποτών, πακέτα και περιτυλίγματα, λεπτές σακούλες μεταφοράς, υγρά μαντηλάκια και μπαλόνια) τα οποία θα είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση των αποβλήτων των προϊόντων αυτών και για τον καθαρισμό των κοινόχρηστων χώρων και ακτών από τα απόβλητα των προϊόντων αυτών.

Λήψη εθνικών μέτρων

Προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση σε πλαστικά ποτήρια και τους περιέκτες τροφίμων, θεσπίζεται περιβαλλοντική εισφορά στα προϊόντα αυτά από 01.01.2022. Τα χρήματα που θα συλλέγονται θα πηγαίνουν στο Πράσινο Ταμείο και θα επιστρέφουν στους Δήμους και τις Περιφέρειες για δράσεις καταπολέμησης της περιβαλλοντικής ρύπανσης.

Θεσπίζονται επίσης μέτρα για τις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης όπως την υποχρέωση διάθεσης επαναχρησιμοποιήσιμων εναλλακτικών προϊόντων από 1 Ιανουαρίου του 2022.

Προκειμένου να διευκολυνθεί η μείωση της κατανάλωσης των πλαστικών φιαλών νερού, θεσπίζεται η υποχρέωση δωρεάν παροχής νερού σε δημόσιες βρύσες μέσω των Ο.Τ.Α., σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές, από τον Ιούλιο του 2021.

Παράλληλα για να επιτευχθούν τα υψηλά ποσοστά συλλογής στα πλαστικά μπουκάλια, εφαρμόζονται διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και θεσπίζεται πανελλαδικό σύστημα επιστροφής εγγύησης στον πολίτη. Από 05.01.2023 οι πολίτες που θα επιστρέφουν στα σημεία πώλησης τα πλαστικά μπουκάλια, για τα οποία θα επιβαρύνονται με λίγα λεπτά, θα παίρνουν πίσω τα επιπλέον χρήματα, ως ανταμοιβή για τη συμμετοχή τους στην ανακύκλωση. Για την αποτελεσματική εφαρμογή του μέτρου αυτού και τον καθορισμό της εγγύησης θα πραγματοποιηθεί μελέτη εφαρμογής έως τον Ιούλιο του 2021.

Διευρύνεται επίσης η περιβαλλοντική σήμανση σε όλα τα Πλαστικά μίας Χρήσης που εμπίπτουν στην Οδηγία από 03.01.2022, ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες ποια προϊόντα προορίζονται για επαναχρησιμοποίηση, για ανακύκλωση και για κομποστοποίηση.

Κυρώσεις για τους παραβάτες

Το νομοσχέδιο προβλέπει κυρώσεις για τη διάθεση προϊόντων που υπόκεινται σε απαγόρευση:

-Στον παραγωγό –1% επί του κύκλου εργασιών του, το προηγούμενο έτος

-Στην επιχείρηση εστίασης: 5 ευρώ ανά τεμάχιο προϊόντος που διέθεσε στην αγορά (ελάχιστο πρόστιμο 500€).

Για τη μη απόδοση της Εισφοράς από τα πλαστικά ποτήρια και τους περιέκτες τροφίμων:

-Στην επιχείρηση εστίασης – 200 έως 5.000 ευρώ ανά παράβαση και σε περίπτωση υποτροπής διπλασιασμός (όπως και στην πλαστική σακούλα).

Για τη διάθεση προϊόντων που δεν πληρούν τις προδιαγραφές σχεδιασμού για ανακυκλωμένο περιεχόμενο:

-Στον παραγωγό –1% επί του κύκλου εργασιών του, το προηγούμενο έτος

Από την πλευρά του ο Γ.Γ. του ΥΠΕΝ, κ. Αραβώσης, αναφέρθηκε στην μεγάλη προετοιμασία του νομοσχεδίου αλλά και στην διαβούλευση με τους φορείς καθώς και στη σύνταξη Ειδικού Σχέδιο Δράσης για την εφαρμογή των προτεινόμενων διατάξεων. Επίσης ανέφερε ότι καταρτίζεται πρόταση για χρηματοδοτική ενίσχυση των επιχειρήσεων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, με σκοπό την ομαλή μετάβασή τους στις νέες απαιτήσεις κυκλικής οικονομίας.

«Για την ενημέρωση της αγοράς, σχεδιάζουμε θεματικούς οδηγούς για την παροχή κατευθύνσεων σε επιχειρήσεις λιανικής πώλησης και μαζικής εστίασης, καθώς και σε τουριστικές επιχειρήσεις, σχετικά με τα ασφαλή εναλλακτικά προϊόντα, τις ορθές πρακτικές και την αποφυγή της παραπλάνησης».

Η κ. Αγγελική Κοσμοπούλου, Εκτελεστική Διευθύντρια του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη, σημείωσε την αξία της κοινής πρωτοβουλίας του Υπουργείου με το Ίδρυμα για μια «Ελλάδα Χωρίς Πλαστικά Μίας Χρήσης».

«Στόχος μας είναι να εμπνεύσουμε περισσότερους συμπολίτες μας να ενδιαφερθούν για το περιβάλλον» σημείωσε η κ. Κοσμοπούλου.

«Ναι, ένα καλαμάκι λιγότερο, μια πλαστική σακούλα λιγότερο, ένα πλαστικό ποτήρι του φραπέ λιγότερο, μια γόπα λιγότερη δεν θα σώσουν τον κόσμο. Μπορούν όμως να αθροιστούν, υποστηρίζοντας ένα υγιές κίνημα που επιμερίζει την ευθύνη στη χώρα και στους πολίτες της και που μπορεί να λειτουργήσει θετικά και πολλαπλασιαστικά».,
Πηγή: Protothema.gr - Φωτογραφία από Willfried Wende από το Pixabay
Τελευταία τροποποίηση στις Τρίτη, 30 Ιουνίου 2020 19:08

Σχετικά Άρθρα

  • «Πνιγήκαμε» στα πλαστικά – 220 εκατομμύρια τόνοι θα παραχθούν σε ένα έτος
    «Πνιγήκαμε» στα πλαστικά – 220 εκατομμύρια τόνοι θα παραχθούν σε ένα έτος

    Τα πλαστικά μαζί με το διοξείδιο του άνθρακα μολύνουν με τον πιο επιδραστικό τρόπο τον πλανήτη προκαλώντας βλάβες στο οικοσυστήματα όσο και στην υγεία του ανθρώπου.

    Με τα πλαστικά απόβλητα που παράγονται να ξεπερνούν την ικανότητα των συστημάτων διαχείρισης άκρως ανησυχητικό είναι ότι περισσότεροι από 220 εκατομμύρια τόνοι θα παραχθούν μόνο το 2024. Η τάση παρατηρείται από το 2021 με σταθερή αύξηση των πλαστικών αποβλήτων κατά σχεδόν 10%. Ο παγκόσμιος μέσος όρος ανά άτομο κάτοικο φέτος θα ανέλθει στα 28 κιλά.

    Το πλαστικό δημιουργεί μία ολιστική ρύπανση που ξεκινά από την αρχή της ζωής του, όταν τα εργοστάσια που το κατασκευάζουν παράγουν αέρια θερμοκηπίου, όσο και στο τέλος της ζωής του, όταν ρυπαίνει τον φυσικό κόσμο και εισέρχεται με πολλούς τρόπους αόρατα στον ανθρώπινο οργανισμό μολύνοντας τον.

    Καμία χώρα του πλανήτη δεν είναι αθώα στην παραγωγή πλαστικών αποβλήτων

    Η ελβετική ΜΚΟ Earth Action δημοσίευσε μια έκθεση που αποκαλύπτει ότι το 66% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές όπου τα πλαστικά απόβλητα έχουν ήδη υπερβεί την τοπική ικανότητα διαχείρισης. Η έκθεση έρχεται πριν από τον τελικό γύρο των διαπραγματεύσεων τον Νοέμβριο, στη Νότια Κορέα, με στόχο την ανάπτυξη μιας διεθνούς νομικά δεσμευτικής συνθήκης για τη ρύπανση από τα πλαστικά.

    70 εκατ. τόνοι πλαστικών θα καταλήξουν στη φύση

    Σύμφωνα με την έκθεση μόλις 12 χώρες ευθύνονται για το 60% της κακοδιαχείρισης πλαστικών αποβλήτων παγκοσμίως, με τις πέντε πρώτες να είναι η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, η Βραζιλία και το Μεξικό.

    Στις τεράστιες ποσότητες πλαστικών σκουπιδιών θα προστεθούν άλλοι 220 εκατ. τόνοι. Τα συστήματα διαχείρισης και ανακύκλωσης πλαστικών θα μπορέσουν να απορροφήσουν 150 εκατ. από τους 220 εκατ. τόνους της νέας «σοδειάς» πλαστικών σκουπιδιών και οι υπόλοιποι 70 εκατ. τόνοι θα καταλήξουν στη φύση, μια ποσότητα εξαιρετικά μεγάλη και αρκετά επιβλαβής για το οικοσύστημα και τον άνθρωπο.

    Η φετινή έκθεση για την «Ημέρα Υπέρβασης των Πλαστικών» συνυπολόγισε στην ανάλυσή της και τα πλαστικά απόβλητα από την κλωστοϋφαντουργία και τα οικιακά απορρίμματα.

    Παρά τη βελτίωση των πρακτικών διαχείρισης η συνολική ποσότητα των κακοδιαχειριζόμενων πλαστικών αποβλήτων παραμένει λίγο-πολύ αμετάβλητη λόγω της αυξανόμενης παραγωγής κάθε χρόνο.

    Αλλαγή τώρα, πριν να είναι αργά

    Η Earth Action έχει προειδοποιήσει ότι οι όποιες βελτιώσεις στην ικανότητα διαχείρισης των πλαστικών αποβλήτων συχνά ξεπερνιούνται από την αύξηση της παραγωγής πλαστικών.

    Οι ελπίδες ότι η ανακύκλωση θα αποτελέσει «λύση στην κρίση» είναι θεμελιωδώς λανθασμένη αναφέρει η ΜΚΟ. «Η αναγκαιότητα της αλλαγής θεμελιώνεται στην ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας μας, αλλά συχνά παραβλέπεται ο κίνδυνος της αδράνειας των επιχειρήσεων με τον πλανήτη να πέφτει θύμα αυτής της κρίσης», διαβάζουμε στην έκθεση.

    Η Earth Action συνεργάζεται με διεθνείς επιχειρήσεις, κυβερνήσεις και μικρομεσαίες επιχειρήσεις για να αξιολογήσει τις επιπτώσεις των πλαστικών μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού τους και να τις συμβουλεύσει σχετικά με τη μετάβαση σε κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα.

    Πηγή: In.gr
  • Οι καταστροφικές συνέπειες του πλαστικού στην υγεία και το περιβάλλον: Γιατί δεν βοηθά ούτε η ανακύκλωση
    Οι καταστροφικές συνέπειες του πλαστικού στην υγεία και το περιβάλλον: Γιατί δεν βοηθά ούτε η ανακύκλωση

    Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πλαστικά έχουν προσφέρει τεράστια οφέλη τον τελευταίο αιώνα, προωθώντας την τεχνολογική καινοτομία, μεταμορφώνοντας την υγειονομική περίθαλψη και τροφοδοτώντας την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, αυτή η πρόοδος έχει μεγάλο κόστος για την ανθρωπότητα.

    Οι δυσμενείς συνέπειες για το περιβάλλον αλλά και την υγεία μας

    Η υπερβολική εξάρτησή μας από τα πλαστικά έχει δυσμενείς συνέπειες για το περιβάλλον. Από την εξόρυξη και τη μεταφορά των ορυκτών καυσίμων που απαιτούνται για την παραγωγή τους, μέσω της παραγωγικής διαδικασίας, μέχρι την καθημερινή χρήση και απόρριψή τους, κάθε στάδιο του κύκλου ζωής των πλαστικών συνεπάγεται με ρύπανση.

    Η πλαστική ρύπανσηθέτει σε κίνδυνο την άγρια ζωή, βλάπτει τα οικοσυστήματα και εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία. Τα μικροπλαστικά, μαζί με τις τοξικές χημικές ουσίες που περιέχουν, βρίσκονται στον αέρα που αναπνέουμε, στα τρόφιμα που τρώμε και μπορούν να απορροφηθούν μέσω του δέρματος.

    Επίσης, τα πλαστικά απόβλητα συσσωρεύονται στους ωκεανούς, τα ποτάμια και τις λίμνες και επιβλαβή χημικά μολύνουν το έδαφος, διαταράσσοντας τα φυτά. Ενώ οι πλήρεις επιπτώσεις των νανοπλαστικών στην ανθρώπινη υγεία παραμένουν ανεξερεύνητες, είναι σαφές ότι οι ευάλωτες ομάδες - τα παιδιά, οι γυναίκες, οι φτωχές κοινότητες και οι εργαζόμενοι στην παραγωγή πλαστικών, τη διαχείριση αποβλήτων και την ανακύκλωση - φέρουν το κύριο βάρος αυτών των κινδύνων.

    Η τρέχουσα συζήτηση, ιδίως όσον αφορά τα πλαστικά μιας χρήσης, επικεντρώνεται συχνά στην απόρριψη, προκαλώντας εκκλήσεις για λύσεις όπως η ανακύκλωση. Αλλά δεν υπάρχουν πραγματικά «ασφαλή πλαστικά» και οι ετικέτες των προϊόντων που ισχυρίζονται το αντίθετο είναι παραπλανητικές και συγκαλύπτουν τη ζημιά που προκαλείται από την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου, η οποία αντιπροσωπεύει το 99% του παγκόσμιου πλαστικού, αναφέρει το Project Syndicate.

    Η παραγωγή πλαστικού συνεχίζει να αυξάνεται

    Οι τοξίνες που απελευθερώνονται κατά την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων είναι γνωστό ότι βλάπτουν το δέρμα, τα μάτια και το αναπνευστικό, νευρικό και γαστρεντερικό σύστημα, καθώς και το συκώτι και τον εγκέφαλο.

    Επίσης, η παραγωγή πλαστικού δεν αποτελεί μόνο άμεση απειλή για την ανθρώπινη υγεία, αλλά και σημαντικό παράγοντα της κλιματικής αλλαγής, καθώς αντιπροσωπεύει περίπου το 3-8% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

    Ωστόσο, παρά τους υπαρξιακούς κινδύνους που θέτει η κλιματική κρίση, η παραγωγή πλαστικού συνεχίζει να αυξάνεται κατακόρυφα. Οι εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ υποδηλώνουν ότι, εάν οι τρέχουσες τάσεις διατηρηθούν, η παγκόσμια χρήση πλαστικού - και τα απόβλητα που δημιουργεί - θα μπορούσαν να τριπλασιαστούν σχεδόν μέχρι το 2060. Τα μισά από αυτά τα απόβλητα αναμένεται να καταλήξουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, ενώ λιγότερο από το 20% θα ανακυκλωθεί.

    Καμία πρόοδος με τα ανακυκλωμένα πλαστικά

    Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα ανακυκλωμένα πλαστικά φαίνεται να αντιπροσωπεύουν μόλις το 12% της συνολικής χρήσης πλαστικών το 2060, ενώ η διαρροή πλαστικών στο περιβάλλον πρόκειται να διπλασιαστεί, φθάνοντας τα 44 εκατομμύρια τόνους ετησίως, με καταστροφικές συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία και τα φυσικά οικοσυστήματα. Εάν πραγματοποιηθούν τα σχέδια επέκτασης της βιομηχανίας, η παραγωγή πλαστικών θα μπορούσε να καταναλώσει το 31% του εναπομείναντος προϋπολογισμού άνθρακα του πλανήτη για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5° Κελσίου.

    Αυτή η αύξηση της παραγωγής είναι όλο και περισσότερο αναντίστοιχη με τις προβλέψεις για τη μελλοντική ζήτηση. Σύμφωνα με μια μελέτη, η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών όπως το πολυπροπυλένιο μπορεί να χρειαστεί να μειωθεί κατά 18 εκατομμύρια τόνους ετησίως έως το 2030, λόγω της μειωμένης ζήτησης από την Κίνα και άλλες χώρες.

    Στην πραγματικότητα, οι πετροχημικές εταιρείες ήδη παλεύουν με ένα παγκόσμιο πλεόνασμα - ένα ακόμη παράδειγμα της αποτυχίας των δυνάμεων της αγοράς να αποδώσουν αποτελεσματικά ή ακόμη και λογικά αποτελέσματα. Με τις εταιρείες να δέχονται αυξανόμενες πιέσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ο διπλασιασμός της παραγωγής πλαστικών με βάση τα ορυκτά καύσιμα φαίνεται όχι μόνο απερίσκεπτος αλλά και οικονομικά κοντόφθαλμος. Παρόλα αυτά, μια πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Ενεργειακής Οικονομίας και Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης διαπίστωσε ότι ακόμη και εν όψει πιθανών υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής ικανότητας, οι μεγαλύτερες πετροχημικές εταιρείες του κόσμου «πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις που κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση».

    Μόνη λύση μια ισχυρή παγκόσμια συνθήκη

    Δεδομένων των διακυβευμάτων, είναι σαφές ότι η μείωση της κατανάλωσης πλαστικών από μόνη της δεν θα είναι αρκετή για την προστασία της ανθρώπινης υγείας, του περιβάλλοντος και του πλανήτη. Καθώς η Διακυβερνητική Επιτροπή Διαπραγμάτευσης για την Πλαστική Ρύπανση πλησιάζει στην τελική της συνεδρίαση στο Μπουσάν, οι συνεχιζόμενες προσπάθειες για τη σύναψη μιας παγκόσμιας συνθήκης για τον τερματισμό της πλαστικής ρύπανσης πρέπει να αντιμετωπίσουν την επείγουσα ανάγκη περιορισμού της παραγωγής.

    Δυστυχώς, όπως συμβαίνει με πολλές διεθνείς διαπραγματεύσεις, η αντίσταση ισχυρών συμφερόντων μπορεί να εμποδίσει τη συμπερίληψη βασικών μέτρων στην τελική συμφωνία.

    Η συνεδρίαση της Επιτροπής τον Απρίλιο στην Οτάβα ήταν μια τέτοια περίπτωση, αποκαλύπτοντας βαθιές διαιρέσεις σχετικά με βασικές στρατηγικές. Το πιο αμφιλεγόμενο θέμα ήταν η πρόταση για την επιβολή ανώτατου ορίου στην παγκόσμια παραγωγή πλαστικών, η οποία αντιμετώπισε την έντονη αντίδραση των κατασκευαστών πλαστικών, των χωρών υποδοχής τους και των παραγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου.

    Αυτές οι ομάδες συμφερόντων τάχθηκαν υπέρ μιας στενότερης προσέγγισης, επικεντρωμένης στην ανακύκλωση. Ορισμένα κράτη με πετρέλαιο υποστήριξαν μάλιστα ότι η συνθήκη θα έπρεπε να καλύπτει μόνο τη διαχείριση των αποβλήτων. Σίγουρα, η ανακύκλωση είναι απαραίτητη. Αλλά δεν μπορεί να επιτύχει τις αναγκαίες μειώσεις στην παραγωγή και την κατανάλωση πλαστικού, ούτε μπορεί να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της ρύπανσης από πλαστικό στην ανθρώπινη υγεία. Ακόμη και στο καλύτερο σενάριο, χωρίς ευρύτερα μέτρα για τον έλεγχο της παραγωγής, η ρύπανση θα συνεχίσει να αυξάνεται, προκαλώντας σοβαρές κρίσεις υγείας, επιδεινώνοντας την περιβαλλοντική υποβάθμιση και επιταχύνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη.

    Όπως είναι φυσικό, τα λόμπι της βιομηχανίας πιέζουν για μια μη δεσμευτική διεθνή συνθήκη για τα πλαστικά χωρίς σαφή νομική εντολή και εκτελεστές δεσμεύσεις.

    Εάν τα λόμπι της βιομηχανίας καταφέρουν να αποδυναμώσουν τη συνθήκη για τα πλαστικά αποκλείοντας τα όρια παραγωγής ή καθιστώντας τις διατάξεις της μη δεσμευτικές, θα υπονομεύσουν τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

    Καθώς η κλιματική κρίση επιδεινώνεται, η μείωση της ρύπανσης από τα πλαστικά δεν ήταν ποτέ πιο επείγουσα, γι' αυτό και οι διαπραγματεύσεις για μια παγκόσμια συνθήκη έχουν αποκτήσει τόσο μεγάλη δυναμική. Αλλά οι διαπραγματεύσεις αξίζουν πολύ μεγαλύτερη προσοχή και συμμετοχή του κοινού. Για να εξασφαλίσουμε ένα πιο βιώσιμο μέλλον, θα πρέπει να πιέσουμε τις κυβερνήσεις να δεσμευτούν σε μια διεθνή συμφωνία που θα περιορίζει και τελικά θα μειώνει την παραγωγή και τη χρήση πλαστικού.

    Πηγή: Ethnos.gr
  • Η Lego αντικαθιστά το πετρέλαιο στα τουβλάκια με ακριβότερο, ανανεώσιμο υλικό – Απορροφά το κόστος
    Η Lego αντικαθιστά το πετρέλαιο στα τουβλάκια με ακριβότερο, ανανεώσιμο υλικό – Απορροφά το κόστος

    Η εταιρεία παιχνιδιών Lego ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο για να αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούνται για να κατασκευαστούν τα τουβλάκια της με πιο ακριβά ανανεώσιμα και ανακυκλωμένα πλαστικά, καθώς οι πωλήσεις και τα κέρδη της αυξήθηκαν κατακόρυφα.

    Η δανέζικη εταιρεία ανέφερε ότι τα κέρδη για το πρώτο εξάμηνο του έτους αυξήθηκαν κατά 26% σε 8,1 δισεκατομμύρια κορώνες (1,086 δισεκατομμύρια ευρώ). Οι πωλήσεις σε καταναλωτές αυξήθηκαν κατά 14%, ξεπερνώντας σημαντικά τις επιδόσεις της ευρύτερης βιομηχανίας παιχνιδιών.

    Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της Lego έρχονται σε μια περίοδο που οι πωλήσεις παιχνιδιών παγκοσμίως πέφτουν, καθώς οι καταναλωτές περιορίζουν τις μη απαραίτητες δαπάνες. Η Hasbro ανακοίνωσε στα τέλη του περασμένου έτους ότι σχεδιάζει να μειώσει το 20% του εργατικού δυναμικού της εξαιτίας της ύφεσης των πωλήσεων.

    Ανανεώσιμη ρητίνη αντί για πετρέλαιο

    Η Lego, η οποία πουλάει δισεκατομμύρια πλαστικά τουβλάκια ετησίως, έχει δοκιμάσει πάνω από 600 διαφορετικά υλικά για να αναπτύξει ένα καινούργιο, που θα αντικαταστήσει πλήρως τα τουβλάκια που κατασκευάζονται με βάση το πετρέλαιο μέχρι το 2030, αλλά με περιορισμένη επιτυχία.

    Τώρα, η εταιρεία στοχεύει να μειώσει σταδιακά την περιεκτικότητα σε πετρέλαιο στα τούβλα της, πληρώνοντας έως και 70% περισσότερο για πιστοποιημένη ανανεώσιμη ρητίνη.

    «Αυτό σημαίνει σημαντική αύξηση του κόστους παραγωγής για ένα τουβλάκι Lego», δήλωσε διευθύνων σύμβουλος της Lego, Νιλς Κρίστιανσεν, στο πρακτορείο Reuters.

    Ο ίδιος δήλωσε ότι η εταιρεία βρίσκεται σε καλό δρόμο για να διασφαλίσει ότι πάνω από το 50% της ρητίνης που χρειάζεται το 2026 θα είναι πιστοποιημένη σύμφωνα με τη μέθοδο ισοζυγίου μάζας, έναν ελεγχόμενο τρόπο για την ανίχνευση βιώσιμων υλικών μέσω της αλυσίδας εφοδιασμού. Το ποσοστό πιστοποιημένης ρητίνης που χρησιμοποιεί η Lego αυτή τη στιγμή είναι 30%.

    Απορρόφηση του επιπλέον κόστους

    Η εταιρεία στοχεύει να κατασκευάζει όλα τα προϊόντα της από ανανεώσιμα και ανακυκλωμένα υλικά μέχρι το 2032. Θα απορροφήσει προς το παρόν το πρόσθετο κόστος με την ελπίδα ότι η επένδυσή της θα ωθήσει τις εταιρείες που παρασκευάζουν αυτά τα υλικά να αυξήσουν τις ποσότητες.

    «Είναι προνόμιο να μπορούμε να πληρώνουμε επιπλέον για τις πρώτες ύλες χωρίς να χρειάζεται να χρεώνουμε επιπλέον τους πελάτες», δήλωσε ο Κρίστιανσεν στο CNNi. «Δεν θεωρούμε τους καταναλωτές έτοιμους να αναλάβουν το κόστος».

    Στην αγορά υπάρχει πλεόνασμα φθηνού παρθένου πλαστικού, λόγω των επενδύσεων των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών στα πετροχημικά. Η βιομηχανία πετρελαίου ποντάρει πολλά στα πλαστικά για τις επόμενες δεκαετίες.

    Οι προμηθευτές της Lego χρησιμοποιούν βιολογικά απόβλητα, όπως το μαγειρικό λάδι ή το λίπος από τη βιομηχανίας τροφίμων, καθώς και ανακυκλωμένα υλικά για να αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή πλαστικού.

    Από ορυκτά καύσιμα το 90% των πλαστικών

    Περίπου το 90% του συνόλου των πλαστικών κατασκευάζεται από ορυκτά καύσιμα, σύμφωνα με το λόμπι PlasticsEurope.

    Η αγορά ανακυκλωμένου ή ανανεώσιμου πλαστικού βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο, εν μέρει επειδή οι περισσότερες διαθέσιμες πρώτες ύλες χρησιμοποιούνται για επιδοτούμενο βιοντίζελ, το οποίο αναμιγνύεται στα καύσιμα μεταφοράς.

    Σύμφωνα με τη Neste, τον μεγαλύτερο παραγωγό ανανεώσιμων πρώτων υλών στον κόσμο, το πλαστικό με βάση τα ορυκτά υλικά κοστίζει περίπου το μισό ή το ένα τρίτο της τιμής των βιώσιμων επιλογών.

    Η ανταγωνίστρια εταιρεία παιχνιδιών Hasbro έχει αρχίσει να συμπεριλαμβάνει φυτικά ή ανακυκλωμένα υλικά σε ορισμένα παιχνίδια, χωρίς όμως να θέτει σταθερούς στόχους όσον αφορά τη χρήση πλαστικού. Η Mattel σχεδιάζει να χρησιμοποιεί μόνο ανακυκλωμένα, ανακυκλώσιμα ή βιολογικής προέλευσης πλαστικά σε όλα τα προϊόντα της μέχρι το 2030.

    Με πληροφορίες από: Lego plans to ditch oil in its bricks for pricier renewable plastic as profits surge, Reuters and Hanna Ziady

    Πηγή: Cnn.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Freepik

  • Κολυμπώντας παρέα με τα πλαστικά
    Κολυμπώντας παρέα με τα πλαστικά

    Καμπανάκι από τους ειδικούς για τη ρύπανση των θαλασσών - Τι ισχύει για την Ελλάδα και πώς τα μικροπλαστικά καταλήγουν στο... στομάχι μας

    Για τον περισσότερο κόσμο, η Μεσόγειος είναι ο ιδανικός προορισμός για διακοπές. Οι εικόνες που είναι ταυτισμένες με αυτόν τον προορισμό είναι καταγάλανα νερά, απέραντες παραλίες και μαγευτικά μέρη.

    Δυστυχώς όμως τα πράγματα δεν είναι πλέον έτσι εξαιτίας της πλαστικής ρύπανσης. Ειδικότερα, σύμφωνα με έρευνα της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς, στη Μεσόγειο καταλήγουν κάθε χρόνο 570.000 τόνοι πλαστικού. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως είναι σαν να ρίχνουμε στη θάλασσα 33.800 πλαστικά μπουκάλια το λεπτό (!).

    Και η πλαστική ρύπανση αναμένεται πως θα συνεχίσει να αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς τα επόμενα χρόνια, ενώ η παραγωγή πλαστικών απορριμμάτων στην περιοχή υπολογίζεται ότι θα τετραπλασιαστεί έως το 2050.

    Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, τα μικροπλαστικά βρίσκονται πλέον παντού, με αποτέλεσμα όλοι οι άνθρωποι να είμαστε εκτεθειμένοι στην πλαστική ρύπανση (!). Μάλιστα, εκτιμάται πως καθένας από εμάς καταπίνει χωρίς να το γνωρίζει ποσότητες πλαστικού με τη μορφή μικροπλαστικών…

    68 κιλά πλαστικών κατά κεφαλήν…

    Οπως προκύπτει, η Ελλάδα παράγει περίπου 700.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων ετησίως ή 68 κιλά πλαστικών κατά κεφαλήν.

    Η εισροή τουριστών στις παραθαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας αυξάνει την παραγωγή απορριμμάτων έως και 26% κατά την περίοδο αιχμής, ενώ μόλις το 8% των πλαστικών απορριμμάτων ανακυκλώνεται…

    Εκτιμάται πως κάθε χρόνο διαρρέουν στο περιβάλλον σχεδόν 40.000 τόνοι πλαστικών απορριμμάτων. Από αυτά, 11.500 τόνοι καταλήγουν στις ελληνικές θάλασσες και σχεδόν το 70% αυτών των πλαστικών απορριμμάτων ρυπαίνει κάθε χρόνο τις ελληνικές ακτές.

    Η ελληνική οικονομία υπολογίζεται πως χάνει περίπου 26 εκατομμύρια ετησίως εξαιτίας της πλαστικής ρύπανσης, καθώς αυτή επηρεάζει την τουριστική, τη ναυτιλιακή αλλά και την αλιευτική οικονομία.

    Οι επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων

    Σύμφωνα με τελευταία έρευνα του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση, πάνω από το 87% της Μεσογείου, που εκτείνεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό έως την Αφρική, την Ευρώπη και την Ασία, είναι μολυσμένο με μικροπλαστικά και άλλους ρύπους, συμπεριλαμβανομένων τοξικών μετάλλων και βιομηχανικών χημικών.

    Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ρύπανση των υδάτων συνδέεται με 1,4 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα για τα 150 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου και τα 270 εκατομμύρια τουρίστες που έλκονται από αυτά τα νερά κάθε χρόνο.

    Η εκτεταμένη ρύπανση από πλαστικά ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την υγεία λόγω της συσσώρευσης ανθεκτικών χημικών ουσιών ( PFAS / υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες).

    Οι μεγαλύτεροι ρυπαντές

    Με βάση τα όσα αναφέρονται στην έρευνα, ο μεγαλύτερος ρυπαντής είναι η Αίγυπτος με 0,25 εκατομμύρια τόνους πλαστικού να καταλήγουν στη Μεσόγειο. Ακολουθεί η Τουρκία, με 0,11 εκατομμύρια τόνους και η Ιταλία με 0,04 εκατομμύρια τόνους πλαστικού στη μολυσμένη θάλασσα. Ολες αυτές οι ποσότητες αποτελούν μέρος των 1,9 εκατομμυρίων πλαστικών θραυσμάτων ανά τετραγωνικό μέτρο που εντοπίζονται στη Μεσόγειο.

    Κίνδυνος για πουλιά και ψάρια

    Και δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που επηρεάζονται από την πλαστική ρύπανση: με βάση την έρευνα, παγκοσμίως 344 είδη έχουν βρεθεί παγιδευμένα σε πλαστικά. Μάλιστα, στην ευρύτερη περιοχή μας, στη Μεσόγειο, 134 είδη πέφτουν θύματα της κατάποσης πλαστικών.

    Σήμερα, 90% των θαλασσοπουλιών έχουν κάποιο μικρό κομμάτι πλαστικών στο στομάχι τους (το 1960 το ποσοστό αυτό ήταν 5%), ενώ μέχρι το 2050 αυτό το ποσοστό, αν δεν αλλάξει κάτι, μπορεί να αγγίξει το 99% (!).

    Είναι κοινό μυστικό πως τα πλαστικά πνίγουν τον πλανήτη και απειλούν τη ζωή… Κατά τους ειδικούς της περιβαλλοντικής οργάνωσης, το 18% των τόνων και των ξιφιών έχουν πλαστικά σκουπίδια στο στομάχι τους (κυρίως σελοφάν και ΡΕΤ,) όπως και το 17% του είδους γαλέου Galeus melastomus στα Νησιά των Βαλεαρίδων.

    Παραμένει στο περιβάλλον για εκατοντάδες χρόνια

    Οπως επισημαίνουν από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF, το πλαστικό είναι ένα υλικό με ιδιαίτερα προβληματικές ιδιότητες. Είναι ελαφρύ κι άρα παρασύρεται εύκολα. Είναι ανθεκτικό κι άρα δεν αποσυντίθεται στο φυσικό περιβάλλον, παραμένοντας εκεί για δεκάδες ή εκατοντάδες χρόνια.

    Και γιατί είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα; Επειδή, όπως λένε από την περιβαλλοντική οργάνωση, πέρα του ότι το πλαστικό είναι ένα υλικό με προβληματικές ιδιότητες, είναι επίσης ένα υλικό για το οποίο δεν έχουν δοθεί λύσεις για την αποτελεσματική διαχείρισή του.

    Τα πλαστικά είναι κυριολεκτικά παντού: στο έδαφος, στα ποτάμια, στις θάλασσες και κατ’ επέκταση στην τροφική αλυσίδα, με τον καθένα μας να καταναλώνει ακούσια πέντε γραμμάρια μικροπλαστικών την εβδομάδα.

    Κατά τους ειδικούς, η ανεξέλεγκτη παραγωγή πλαστικού όχι μόνο βυθίζει τις πόλεις και τη φύση μας στα πλαστικά, αλλά συμβάλλει και στην επιδείνωση της τριπλής πλανητικής κρίσης: της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης και της απώλειας της βιοποικιλότητας.

    2+1 παράγοντες που εντείνουν την πλαστική ρύπανση

    Σύμφωνα με τη WWF Ελλάς, η πλαστική ρύπανση εντείνεται, μεταξύ άλλων, επειδή:

    – Οι μεσογειακές επιχειρήσεις διαθέτουν κάθε χρόνο στην αγορά 38 εκατομμύρια τόνους πλαστικών προϊόντων, αλλά η συνδρομή τους στη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων που παράγονται δεν είναι ακόμα αποτελεσματική. Επιπλέον, λόγω του χαμηλού κόστους του «παρθένου» πλαστικού, δεν επενδύουν στον σχεδιασμό νέων προϊόντων που βασίζονται στην επαναχρησιμοποίηση, μείωση ή και αντικατάσταση του «παλιού» πλαστικού.

    – Οι παράκτιες δραστηριότητες ευθύνονται για τη μισή ποσότητα του πλαστικού που εισέρχεται στη Μεσόγειο κάθε μέρα, ενώ, όπως σημειώνει η έρευνα, κάθε χιλιόμετρο ακτογραμμής συσσωρεύει πάνω από 5 κιλά πλαστικών. Στις παράκτιες περιοχές με τα μεγαλύτερα ποσοστά ρύπανσης περιλαμβάνονται δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί, όπως η Βαρκελώνη, το Τελ Αβίβ, η Βαλένθια, ο κόλπος της Μασσαλίας και οι ακτές της Βενετίας, ενώ την πρωτιά στη ρύπανση από πλαστικά απορρίμματα καταλαμβάνει η τουρκική Κιλικία.

    – Τα προβλήματα στη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων στη Μεσόγειο επιδεινώνονται σημαντικά και από τον τουρισμό, σύμφωνα με την έκθεση, δεδομένου ότι οι τουρίστες την περίοδο του καλοκαιριού αυξάνουν την παραγωγή απορριμμάτων κατά 30% σε πολλές παράκτιες περιοχές της Μεσογείου. Ειδικότερα, στην Ελλάδα ο τουρισμός αυξάνει τα πλαστικά απορρίμματα κατά 26% τη θερινή περίοδο, επιφέροντας κόστος διαχείρισης της τάξης των 4-8 εκατ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως τα θαλάσσια απορρίμματα κοστίζουν στους τομείς του τουρισμού, της αλιείας και της ναυτιλίας περίπου 641 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.

    Ενα παγκόσμιο πρόβλημα

    Πρόσφατη μελέτη του αμερικανικού γραφείου της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace («Circular Claims Fall Flat Again») αναφέρει πως το 2021 τα νοικοκυριά στις ΗΠΑ δημιούργησαν περίπου 51 εκατομμύρια τόνους πλαστικών σκουπιδιών, από τα οποία ανακυκλώθηκαν μόλις οι 2,4 εκατομμύρια τόνοι (!).

    Στη μελέτη αναφέρεται μεταξύ άλλων πως η ανακύκλωση πλαστικού έχει καθοδική πορεία, αφού μειώθηκε κατά 5%-6% το 2021, ενώ το 2014 ήταν 9,5% και το 2018 ήταν 8,7%. Στην ερώτηση γιατί συνέβη αυτό, οι συντάκτες απαντούν πως οφείλεται στην απαγόρευση εισαγωγής πλαστικών αποβλήτων που επέβαλε η Κίνα το 2018!

    Σημειώνεται πως μέχρι τότε οι ΗΠΑ (αλλά και πολλές άλλες χώρες) εξήγαν εκατομμύρια τόνους πλαστικών σκουπιδιών στην Κίνα και προσμετρούσαν τις εξαγωγές αυτές ως «ανακύκλωση», παρόλο που μεγάλο μέρος τους απλά κατέληγε στα σκουπίδια ή καιγόταν…

    Τώρα, μετά την κίνηση της Κίνας να μη δέχεται άλλα πλαστικά σκουπίδια, αυτά καταλήγουν στην Αφρική και σε διάφορες άλλες ασιατικές χώρες. Σε έκθεση των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το πώς η πλαστική ρύπανση – και κατ’ επέκταση η παραγωγή πλαστικού – έχει δυσανάλογες επιπτώσεις σε περιθωριοποιημένες κοινότητες και χώρες, επισημαίνεται μεταξύ άλλων πως αυτές οι χώρες βιώνουν υψηλά επίπεδα περιβαλλοντικής αδικίας, ενώ ταυτόχρονα ήταν πιο πιθανό να περιλαμβάνουν έγχρωμους πολίτες.

    Γιατί αποτυγχάνει η ανακύκλωση του πλαστικού…

    Εύλογα τίθεται το ερώτημα: Γιατί αποτυγχάνει η ανακύκλωση του πλαστικού; Στην έκθεση του αμερικανικού γραφείου της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace αναφέρεται πως αποτυγχάνει, μεταξύ άλλων, επειδή τα πλαστικά απορρίμματα είναι εξαιρετικά δύσκολο να συλλεχθούν, κι αυτό εξαιτίας της τεράστιας ποσότητας πλαστικού που μας κατακλύζει από παντού. Επιπλέον, τα πλαστικά απορρίμματα χρειάζονται διαλογή πριν ανακυκλωθούν, άρα ακόμα κι αν συλλέγονταν θα ήταν αδύνατο να γίνει διαλογή σε τρισεκατομμύρια πλαστικά απορρίμματα.

    Σύμφωνα με επιστήμονες της περιβαλλοντικής οργάνωσης, πέρα από τους καταναλωτές και την πολιτεία (συστήματα ανακύκλωσης κ.ά.), σημαντικός παράγοντας αποτυχίας του συστήματος είναι ότι οι παραγωγοί της πλαστικής ρύπανσης, της πλαστικής συσκευασίας μίας χρήσης, δεν έχουν την υποχρέωση να παρακολουθούν τον κύκλο ζωής των προϊόντων τους.

    Πηγή: In.gr
  • Απέτυχε η ανακύκλωση: Η Ελλάδα ανακυκλώνει μόλις το 20% των αστικών αποβλήτων - Έρχεται νέο νομοσχέδιο
    Απέτυχε η ανακύκλωση: Η Ελλάδα ανακυκλώνει μόλις το 20% των αστικών αποβλήτων - Έρχεται νέο νομοσχέδιο

    Στην παραδοχή της αποτυχίας της κυβέρνησης στο φλέγον ζήτημα της διαχείρισης αποβλήτων και της ανακύκλωσης, το οποίο άλλωστε επιβεβαιώνεται και από τα αριθμητικά στοιχεία, προχώρησε ουσιαστικά ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Μανώλης Γραφάκος προαναγγέλλοντας την αλλαγή -για τρίτη φορά μέσα σε τέσσερα χρόνια- του νομοθετικού πλαισίου.

    «Η ανακύκλωση είναι στάσιμη τα τελευταία χρόνια και ειδικά τα τελευταία πέντε χρόνια που η παρούσα κυβέρνηση έχει την ευθύνη, έχουμε και εμείς τις ευθύνες μας. Γνωρίζουμε όλοι τι έχει συμβεί, ασχέτως αν δεν το λέμε δημόσια. Όμως τώρα έχει έρθει η ώρα που δεν πάει άλλο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γραφάκος μιλώντας στη συνεδρίαση του Δ.Σ της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).

    Εκτός της στασιμότητας της ανακύκλωσης, ο ίδιος παραδέχτηκε ότι το σύστημα εγγυοδοσίας που προβλεπόταν για την επιστροφή φιαλών και οριζόταν αρχικά ότι θα εφαρμοστεί από τις αρχές του 2023, αλλά... ξεχάστηκε στο συρτάρι, στηριζόταν σε «μη υλοποιήσιμες διατάξεις».

    Ο κ. Γραφάκος ξεδίπλωσε τη στρατηγική που θα προτείνει το νέο σχέδιο νόμου, το οποίο έχει ετοιμαστεί επιβεβαιώνοντας με τον τρόπο αυτό ότι κάθε υπουργός που θήτευσε στο συγκεκριμένο υπουργείο, προχωρά και στο δικό του νομοθετικό «πείραμα» αναφορικά με τη διαχείριση των αποβλήτων και την ανακύκλωση.

    Στόχος του υπουργείου είναι το νέο νομοσχέδιο να ψηφιστεί το αργότερο τον Σεπτέμβριο, ενώ την προσεχή εβδομάδα η ηγεσία του υπουργείου θα παρουσιάσει τον οδικό χάρτη των προτεραιοτήτων της γι' αυτό το θέμα έως το 2030.

    Τι θα προβλέπει το νέο νομοσχέδιο

    Το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων προβλέπει:

    • την ενοποίηση των δύο συστημάτων ανακύκλωσης
    • ρεαλιστική οριοθέτηση του συστήματος εγγυοδοσίας, η εφαρμογή του οποίου μετατοπίζεται πλέον το 2025.
    • Ειδική χρηματοδοτική μέριμνα πέραν των προβλέψεων του ΕΣΠΑ για την ενίσχυση των μικρών ορεινών και νησιωτικών δήμων για τη συλλογή των ανακυκλώσιμων και των βιοαποβλήτων.
    • Την ανάληψη της ευθύνης για τη συλλογή από τους δήμους των ανακυκλώσιμων από τους ίδιους τους υπόχρεους παραγωγούς.

    «Βούληση της κυβέρνησης, η οποία θα αποτυπωθεί με συγκεκριμένες μικρές αλλά ουσιαστικές παρεμβάσεις στο νομοσχέδιο, είναι τα συστήματα να συγκλίνουν. Επιθυμία μας είναι η κατάθεση νέου επιχειρησιακού σχεδίου στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), το οποίο θα έχει τριπλάσιο προϋπολογισμό από αυτόν που έχει σήμερα η Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας μετέχουν και εκπρόσωποι των δήμων.

    Αναλύοντας την αύξηση του προϋπολογισμού, ο κ. Γραφάκος τόνισε ότι μικρό τμήμα θα χρηματοδοτηθεί από τη μείωση της εισφοροδιαφυγής των παραγωγών συσκευασιών, ενώ τον Ιούλιο θα γίνει η συνένωση του ΕΜΠΑ με το ΓΕΜΗ και οι παραγωγοί θα πρέπει να δηλώνουν ότι είναι υπόχρεοι. Στόχος της αύξησης του προϋπολογισμού της ΕΕΑΑ είναι να καλυφθούν ζητήματα εξοπλισμού, αλλά και να αναλάβουν μέσω του επιχειρησιακού τους σχεδίου και το μεγαλύτερο κομμάτι της συλλογής.

    Αλλαγές θα πρέπει να αναμένονται και για τον θεσμό του «πληρώνω όσο πετάω», για τον οποίο ο κ Γραφάκος είπε ότι «χάσαμε την ημερομηνία, αλλά οφείλουμε να δούμε πώς θα εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατό». Πρότεινε η αρχή να γίνει από την εστίαση και τους μεγάλους παραγωγούς αποβλήτων και στη συνέχεια το μέτρο να επεκταθεί στους πολίτες.

    Έως και σήμερα, πάντως, τα δεδομένα για την ανακύκλωση δεν είναι καλά. Η Ελλάδα ανακυκλώνει μόλις το 20% των αστικών αποβλήτων οδηγώντας σε ταφή το 78,4%, την ώρα μάλιστα που βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας θα πρέπει:

    • Έως το 2025 να ανακυκλώνεται το 55% των αστικών αποβλήτων και να έχει καθιερωθεί η χωριστή συλλογή επικίνδυνων αποβλήτων από τα νοικοκυριά και των κλωστουφαντουργικών προϊόντων.
    • Έως το 2030 να ανακυκλώνεται το 60% των αστικών αποβλήτων.
    • Έως το 2035 να ανακυκλώνεται το 65% των αστικών αποβλήτων και σε ταφή να οδηγείται λιγότερο από το 10% του συνόλου.

    Την ίδια στιγμή, όπως επεσήμανε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΕΑΑ Γ. Ραζής, μόνο το 46% των επιχειρήσεων συμμετέχει στην ανακύκλωση, καθώς σχεδόν μία στις δύο συσκευασίες εισφοροδιαφεύγει. Η εισφοροδιαφυγή είναι σημαντικό πρόβλημα -όπως εξήγησε- καθώς υπάρχουν υπόχρεες επιχειρήσεις που δεν πληρώνουν, με το ποσό να φτάνει τα 25 εκ. ευρώ ετησίως.

    Στόχος του υπουργείου, πάντως, όπως ανέφερε ο κ. Γραφάκος είναι να πάμε και σε άλλα ρεύματα συλλογής και συγκεκριμένα στα στρώματα, τα έπιπλα συμπεριλαμβανομένων των ξύλων, τα φάρμακα που λήγουν, τα γεωργικά πλαστικά, τα πλαστικά θερμοκηπίου και τα κλωστουφαντουργικά προϊόντα μέσω συνεργείων που θα στηθούν με τους υπόχρεους παραγωγούς.

    Το... μπάχαλο με το σύστημα εγγυοδοσίας

    Από... σαράντα κύματα έχει περάσει το σύστημα εγγυοδοσίας για τα μπουκάλια χωρίς όμως ποτέ να εφαρμοστεί για το σύνολο των κατηγοριών που αφορούσε. Ο κ. Γραφάκος τοποθέτησε πλέον την εφαρμογή του στο τέλος του 2025 προσθέτοντας ότι το νέο νομοσχέδιο θα προωθεί τη ρεαλιστική εφαρμογή και προαναγγέλλοντας την επιστροφή σε προϊσχύουσες διατάξεις: «Οι διατάξεις που ήδη υπάρχουν δεν είναι υλοποιήσιμες. Οι αλλαγές σχετίζονται με την ύπαρξη ενός ενιαίου πανελλαδικού συστήματος στη χώρα και όχι περισσότερων που προβλεπόταν από το θεσμικό πλαίσιο», ανέφερε χαρακτηριστικά.

    Προσέθεσε ότι θα συσχετιστεί απολύτως με την εστίαση, ενώ θα αφορά τις συσκευασίες αλουμινίου και πλαστικού καθώς το γυαλί βγαίνει από την εξίσωση. Προανήγγειλε επίσης τη δημιουργία ενός μεγάλου δικτύου αποδοχής αυτών των υλικών που θα καλύψει το σύνολο της επικράτειας.

    Υπενθυμίζεται ότι με τον νόμο Χατζηδάκη του 2020 το σύστημα επιστροφής εγγύησης προβλεπόταν να λειτουργεί από τις 5/1/2023 για τα πλαστικά μπουκάλια (αλλά και για μπουκάλια γυαλιού και αλουμινίου). Βάσει του συστήματος, ο καταναλωτής κατά την αγορά ενός προϊόντος σε πλαστικό μπουκάλι καταβάλλει ένα έξτρα τίμημα, το οποίο θα λαμβάνει πίσω όταν επιστρέφει το άδειο μπουκάλι σε σημεία επιστροφής. Όπως έχουν επισημάνει περιβαλλοντικές οργανώσεις, η διεθνής εμπειρία δείχνει πως αυτό το σύστημα είναι το πλέον κατάλληλο για να καταφέρει η χώρα να συλλέγει και να οδηγεί στην ανακύκλωση σχεδόν το σύνολο των 2-2,5 δισεκατομμυρίων πλαστικών μπουκαλιών που καταναλώνονται στην Ελλάδα σε ετήσια βάση.

    Ωστόσο, το 2021 με έναν άλλο νόμο οι προβλέψεις άλλαξαν και ενώ ο νόμος 4736/2020 όριζε την ύπαρξη ενός ενιαίου πανελλαδικού συστήματος, με τον νόμο 4819/2021 καταργήθηκε αυτή η πρόβλεψη και άναψε το πράσινο φως για δημιουργία πολλών συστημάτων επιστροφής εγγύησης. Με άλλο νόμο του 2022 μετατέθηκε η έναρξη λειτουργίας για τον Ιούλιο του 2023, ημερομηνία που στη συνέχεια παρατάθηκε εκ νέου. Άλλωστε η Κοινή Υπουργική Απόφαση του πρώτου νόμου εκδόθηκε το καλοκαίρι του 2022 ορίζοντας μάλιστα με σχεδόν αυθαίρετο τρόπο εγγυοδοτικό αντίτιμο της τάξης των 0,10-0,15€ για κάθε φιάλη, τιμή που είχε χαρακτηριστεί πολύ χαμηλή σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν εμπειρία στην εφαρμογή συστήματος εγγυοδοσίας (πχ. Γερμανία και Ολλανδία 0,25€).

    Αρμοδιότητες στο υπουργείο για να αποφευχθούν πρόστιμα

    Στο ίδιο σχέδιο νόμου, θα συμπεριληφθούν και ρυθμίσεις που θα δίνουν τη δυνατότητα στο υπουργείο άμεσων παρεμβάσεων στις περιπτώσεις όπου υπάρχει κίνδυνος για την προστασία του περιβάλλοντος και τη δημόσια υγεία ή επιβολής προστίμου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

    Ο κ. Γραφάκος ανέφερε μάλιστα την περίπτωση της Ζακύνθου, η οποία κινδυνεύει άμεσα με πρόστιμο «επειδή δεν έκλεισε χώρο υγειονομικής ταφής αποβλήτων εντός προστατευόμενης περιοχής Natura 2000. Ο χώρος υγειονομικής ταφής αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον και ρυπαίνει το τοπικό περιβάλλον. Μολονότι ο χώρος υγειονομικής ταφής δεν λειτουργεί εδώ και περισσότερα από πέντε έτη, πρέπει όχι μόνο να κλείσει, αλλά και να αποκατασταθεί, προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με απόφαση του Δικαστηρίου του 2014», καθώς οι διάφορες καταληκτικές ημερομηνίες που είχε κοινοποιήσει η Ελλάδα στην Επιτροπή παρήλθαν χωρίς το ζήτημα να λήξει.

    «Τρέχουμε να αποφύγουμε το πρόστιμο στη Ζάκυνθο. Θα είναι η πρώτη φορά εφόσον επιβληθεί που μπαίνει πρόστιμο μετά από 5 χρόνια που φτάσαμε από τα 65 στα 20 τα πρόστιμα, κι αυτό επειδή τώρα δεν μπορούν να συνεννοηθούν οι αδειοδοτικές υπηρεσίες. Σε τέτοιου είδους περιπτώσεις το υπουργείο θα αναλαμβάνει εξολοκλήρου την επίλυση αυτών των άμεσων υποθέσεων», ανέφερε ο κ. Γραφάκος.

    Στο νέο σχέδιο νόμου θα προβλέπεται επίσης και η συνένωση των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας και Βορείου Αιγαίου.

    Το τέλος της ταφής

    Σε ό,τι αφορά στο τέλος ταφής ο κ. Γραφάκος υπογράμμισε πως συμφωνεί απολύτως με την επιστροφή των χρημάτων στην Αυτοδιοίκηση, το οποίο αποτελεί πάγιο αίτημα των δημάρχων, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Απολύτως αυτονόητο να γυρίσουν τα χρήματα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και να μοχλευτούν αν παραστεί ανάγκη. Απολύτως αυτονόητο ότι θα έρθουμε με πρωτόλεια πρόταση για διάλογο με την ΚΕΔΕ, ώστε να φτάσουμε στον τρόπο επιστροφής των χρημάτων».

    Πηγή: ethnos.gr

  • Θαλάσσιος μύκητας «τρώει» πλαστικά απόβλητα στον Βόρειο Ειρηνικό
    Θαλάσσιος μύκητας «τρώει» πλαστικά απόβλητα στον Βόρειο Ειρηνικό

    Στη μάχη κατά των πλαστικών αποβλήτων συμμετέχει και η ίδια η φύση, με τους επιστήμονες να έχουν εντοπίσει έναν θαλάσσιο μύκητα που καταστρέφει τα πλαστικά.

    Ο μύκητας, που ονομάζεται Parengyodontium album, βρέθηκε να ζει μαζί με άλλους θαλάσσιους οργανισμούς σε δείγματα πλαστικών σκουπιδιών που αντλήθηκαν από το σκουπιδότοπο του Βόρειου Ειρηνικού τον Δεκέμβριο του 2019 κατά τη διάρκεια αποστολής της Ocean Cleanup, αναφέρει το New Atlas.

    Στη συνέχεια, απομονώθηκε από θαλάσσιους βιολόγους του Βασιλικού Ινστιτούτου Θαλασσίων Ερευνών της Ολλανδίας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης και ινστιτούτα στο Παρίσι, την Κοπεγχάγη και την Ελβετία. Ο μύκητας καλλιεργήθηκε στο εργαστήριο και διαπιστώθηκε ότι διασπά το πολυαιθυλένιο, ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα πλαστικά που βρίσκεται σε πράγματα όπως η μεμβράνη συσκευασίας, οι σακούλες του σούπερ μάρκετ, τα μπουκάλια, τα παιχνίδια κ.ά.

    Η σχετική μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science of The Total Environment.

    Ο ρόλος του υπεριώδους φωτός

    Αν και προηγούμενες έρευνες έχουν αποκαλύψει βακτήρια και ένζυμα ικανά να καταστρέφουν τα πλαστικά απόβλητα, οι πλαστικοφάγοι θαλάσσιοι μύκητες είναι κάτι σπάνιο, με τον P.album να γίνεται τώρα το τέταρτο μέλος αυτής της ελίτ ομάδας. Αλλά αυτό που κάνει αυτή την τελευταία ανακάλυψη τόσο συναρπαστική είναι ότι οι επιστήμονες κατάφεραν να ποσοτικοποιήσουν τον ρυθμό αποικοδόμησης.

    Εργαστηριακά πειράματα υποδεικνύουν ότι τα θαλάσσια απόβλητα πολυαιθυλενίου (PE) που εκτίθενται σε υπεριώδες φως διασπώνται και χρησιμοποιούνται ως πηγή ενέργειας από τον μύκητα με ρυθμό 0,044% ανά ημέρα.

    «Στο εργαστήριο, ο P. album διασπά μόνο το PE που έχει εκτεθεί σε υπεριώδες φως τουλάχιστον για σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό σημαίνει ότι στον ωκεανό, ο μύκητας μπορεί να αποικοδομήσει μόνο το πλαστικό που έχει επιπλεύσει αρχικά κοντά στην επιφάνεια», δηλώνει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Annika Vaksmaa.

    «Ήταν ήδη γνωστό ότι το υπεριώδες φως διασπά από μόνο του το πλαστικό μηχανικά, αλλά τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι διευκολύνει επίσης τη βιολογική διάσπαση του πλαστικού από τους θαλάσσιους μύκητες», συμπληρώνει.

    Ένα πιθανό αρνητικό στοιχείο εδώ είναι ότι ο μύκητας δεν φαίνεται να καταβροχθίζει μεγάλο μέρος του άνθρακα στο πολυαιθυλένιο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, αλλά αντίθετα μετατρέπει το μεγαλύτερο μέρος του ως διοξείδιο του άνθρακα και αποβάλλει το αέριο του θερμοκηπίου. Αλλά η μικρή ποσότητα που παράγεται – «η ίδια με τη μικρή ποσότητα που απελευθερώνει ο άνθρωπος κατά την αναπνοή του» σημειώνεται στη μελέτη –δεν θεωρείται ότι προκαλεί ένα εντελώς νέο περιβαλλοντικό πρόβλημα.

    «Υπάρχουν και άλλοι τέτοιοι μύκητες»

    Η Vaksmaa θεωρεί ότι είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλοι, μη αναγνωρισμένοι, μύκητες που διασπούν τα πλαστικά στην επιφάνεια και κάτω από αυτήν.

    «Οι θαλάσσιοι μύκητες μπορούν να διασπάσουν πολύπλοκα υλικά που αποτελούνται από άνθρακα», επισημαίνει. «Υπάρχουν πολυάριθμες ποσότητες θαλάσσιων μυκήτων, οπότε είναι πιθανό ότι εκτός από τα τέσσερα είδη που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής, και άλλα είδη συμβάλλουν στην αποικοδόμηση των πλαστικών».

    Εν τω μεταξύ, η οργάνωση Ocean Cleanup ανέφερε τον Απρίλιο ότι από το 2019 που ξεκίνησε μέχρι σήμερα έχει απομακρύνει 10 εκατομμύρια κιλά θαλάσσιων σκουπιδιών από τον μεγαλύτερο σκουπιδότοπο στον πλανήτη, το Great Pacific Garbage Patch, και από βασικούς ρυπογόνους ποταμούς σε όλο τον κόσμο.

    Πηγή: Cnn.gr

  • Γιατί το πλαστικό με έντονα χρώματα είναι ακόμα πιο επικίνδυνο για το περιβάλλον
    Γιατί το πλαστικό με έντονα χρώματα είναι ακόμα πιο επικίνδυνο για το περιβάλλον

    Ερευνητές διαπίστωσαν ότι προϊόντα καθημερινής χρήσης όπως μπουκάλια, έπιπλα εξωτερικού χώρου και παιχνίδια κατασκευασμένα από πλαστικό με έντονα χρώματα, διασπώνται σε μικροπλαστικά ταχύτερα από ό,τι εκείνα με πιο απαλά χρώματα.

    Τα κόκκινα, μπλε και πράσινα πλαστικά έγιναν «πολύ εύθρυπτα και διασπασμένα», ενώ τα μαύρα, λευκά και ασημένια δείγματα παρέμειναν «σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστα» κατά τη διάρκεια μιας τριετίας, σύμφωνα με τα ευρήματα προγράμματος του Πανεπιστημίου του Λέστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο και του Κέιπ Τάουν στη Νότια Αφρική, που παρουσιάζει ο Guardian.

    Οι Βρετανοί ερευνητές τοποθέτησαν καπάκια μπουκαλιών διαφόρων χρωμάτων στην οροφή ενός πανεπιστημιακού κτηρίου, ώστε να εκτεθούν στον ήλιο και τα στοιχεία της φύσης για τρία χρόνια. Η νοτιοαφρικανική μελέτη χρησιμοποίησε πλαστικά αντικείμενα που βρέθηκαν σε μια απομακρυσμένη παραλία.

    «Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι τα δείγματα που αφέθηκαν στις καιρικές συνθήκες σε μια ταράτσα στο Λέστερ και εκείνα που συλλέχθηκαν σε μια ανεμοδαρμένη παραλία στο νότιο άκρο της αφρικανικής ηπείρου παρουσιάζουν παρόμοια αποτελέσματα», δήλωσε η Δρ Sarah Key, επικεφαλής του προγράμματος.

    «Αυτό που έδειξαν τα πειράματα είναι ότι ακόμη και σε ένα σχετικά δροσερό και συννεφιασμένο περιβάλλον για μόλις τρία χρόνια, μπορούν να παρατηρηθούν τεράστιες διαφορές στον σχηματισμό μικροπλαστικών».

    H μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Environmental Pollution, είναι η πρώτη τέτοια απόδειξη αυτού του φαινομένου και υποδηλώνει ότι οι έμποροι λιανικής πώλησης και οι κατασκευαστές θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στο χρώμα των πλαστικών μικρής διάρκειας ζωής.

    Πώς το χρώμα επηρεάζει το πλαστικό

    Τα χρωματισμένα πλαστικά χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για να κάνουν τα προϊόντα να ξεχωρίζουν στα καταστήματα, αλλά η περιβαλλοντική οργάνωση Wrap συμβουλεύει τους κατασκευαστές να αποφεύγουν τις χρωστικές ουσίες, ώστε το πλαστικό να μπορεί να ανακυκλώνεται ευκολότερα.

    «Αν μπορούμε να αποφύγουμε τα έντονα χρώματα στις συσκευασίες τροφίμων, ειδικά σε αντικείμενα όπως οι σακούλες με πατατάκια ή τα καπάκια μπουκαλιών, θα ήταν καλύτερα», δηλώνει ο Adam Herriott, ειδικός για τα πλαστικά στην Wrap.

    Σύμφωνα με τη μελέτη, οι μαύρες, λευκές και ασημένιες χρωστικές ουσίες προστατεύουν το πλαστικό από τη βλαβερή υπεριώδη ακτινοβολία (UV), ενώ άλλες χρωστικές ουσίες όχι. Η βλάβη από την υπεριώδη ακτινοβολία αλλάζει τη δομή του πολυμερούς του πλαστικού, καθιστώντας το εύθραυστο και επιρρεπές στον θρυμματισμό.

    «Οι κατασκευαστές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τόσο τη δυνατότητα ανακύκλωσης του υλικού όσο και την πιθανότητα απόρριψής του όταν σχεδιάζουν πλαστικά αντικείμενα και συσκευασίες», δήλωσε η Key. «Για αντικείμενα που χρησιμοποιούνται σε εξωτερικούς χώρους ή εκτίθενται εκτενώς στο ηλιακό φως, όπως τα πλαστικά έπιπλα εξωτερικού χώρου, σκεφτείτε να αποφύγετε χρώματα όπως το κόκκινο, το πράσινο και το μπλε για να τα κάνετε να διαρκέσουν όσο το δυνατόν περισσότερο».

    Πηγή: Cnn.gr

  • Πόσο πλαστικό τρώμε; Τα φαγητά με τη μεγαλύτερη ποσότητα και οι τρόποι αντιμετώπισης
    Πόσο πλαστικό τρώμε; Τα φαγητά με τη μεγαλύτερη ποσότητα και οι τρόποι αντιμετώπισης

    Με μικροπλαστικά και άλλες χημικές ουσίες να εντοπίζονται πλέον στους οργανισμούς όλων μας, εξερευνούμε τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να προστατευτούμε από την κατανάλωση πλαστικού

    Το 2019, το World Wide Fund for Nature (WWF) χρηματοδότησε μια ερευνητική μελέτη από μια ομάδα του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ στην Αυστραλία, για να προσπαθήσει να καταγράψει την ποσότητα των μικροπλαστικών που προσλαμβάνουν οι άνθρωποι. Στη συνέχεια, το WWF προσέλαβε έναν σύμβουλο, τον Dahlberg, για να μετατρέψει αυτή την ερευνητική μελέτη σε μια έκθεση που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τους κινδύνους των μικροπλαστικών στο περιβάλλον. Το κύριο συμπέρασμα αυτής της έκθεσης, το οποίο τα ειδησεογραφικά πρακτορεία σε όλο τον κόσμο έχουν επανειλημμένα επαναλάβει έκτοτε, είναι ότι οι άνθρωποι, κατά μέσο όρο, καταπίνουν περίπου 5 γραμμάρια μικροπλαστικού κάθε εβδομάδα, δηλαδή περίπου το μέγεθος μιας πιστωτικής κάρτας.

    Αν και η αρχική μελέτη του Πανεπιστημίου του Newcastle έχει διαψευστεί από τότε, με άλλες ερευνητικές ομάδες να έχουν δημοσιεύσει καλύτερες μελέτες που καταλήγουν σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά, μόνο και μόνο η ιδέα ότι καταναλώνουμε πλαστικό, άθελά μας, πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν μας.

    Από την επεξεργασία, στο πιάτο μας

    Τα πλαστικά παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη βιομηχανία των φαγητών, με εφαρμογές που κυμαίνονται από τη συσκευασία έως τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται στην επεξεργασία τροφίμων. Ωστόσο, ορισμένοι τύποι πλαστικών περιέχουν χημικές ουσίες που μπορούν να διαρρεύσουν στα τρόφιμα, ιδίως όταν εκείνα εκτίθενται σε ιδιαίτερες καταστάσεις. Κατά την επεξεργασία τροφίμων, πιο συγκεκριμένα, ουσίες μπορούν να περάσουν από πλαστικά υλικά στα τρόφιμα μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται μετανάστευση. Παράγοντες όπως η θερμοκρασία, η οξύτητα και ο χρόνος επαφής μπορούν να επηρεάσουν τον ρυθμό μετανάστευσης, οδηγώντας σε πιθανή μόλυνση των τροφίμων.

    Αναλυτικότερα, οι πλαστικοποιητές - οι πιο συνηθισμένοι από τους οποίους ονομάζονται φθαλικοί εστέρες - χρησιμοποιούνται για να κάνουν το πλαστικό πιο εύκαμπτο και πιο ανθεκτικό. Χρησιμοποιούνται τόσο ευρέως που εμφανίζονται στο εσωτερικό σχεδόν όλων μας, μαζί με άλλες χημικές ουσίες που βρίσκονται στο πλαστικό, συμπεριλαμβανομένων των δισφαινολών, όπως η BPA. Και οι δύο τύποι χημικών ουσιών, που έχουν συνδεθεί με έναν μακρύ κατάλογο προβλημάτων υγείας, ακόμη και σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μπορούν να εισέλθουν στα τρόφιμά μας από το πλαστικό των σωλήνων, των ιμάντων μεταφοράς και των γαντιών που χρησιμοποιούνται κατά την επεξεργασία των τροφίμων, και μπορούν ακόμη και να εισέλθουν απευθείας στο κρέας και τα προϊόντα μέσω μολυσμένου νερού και εδάφους.

    Ενώ λοιπόν όλα αυτά τα μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στον ανθρώπινο πνεύμονα, στους ιστούς του μητρικού και εμβρυϊκού πλακούντα, στο ανθρώπινο μητρικό γάλα και στο ανθρώπινο αίμα, μέχρι πρόσφατα υπήρχαν πολύ λίγες έρευνες για το πώς αυτά τα πολυμερή επηρεάζουν τα όργανα και τις λειτουργίες του σώματος. Μια μελέτη του Μαρτίου 2024 όμως, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι με μικροπλαστικά ή νανοπλαστικά στις αρτηρίες του λαιμού είχαν διπλάσιες πιθανότητες να πάθουν καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία μέσα στα επόμενα τρία χρόνια από ό,τι οι άνθρωποι που δεν είχαν κανένα. Τα νανοπλαστικά μάλιστα, είναι ο πιο ανησυχητικός τύπος πλαστικής ρύπανσης για την ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με τους ειδικούς, καθώς τα μικροσκοπικά σωματίδια τους μπορούν να εισχωρήσουν σε μεμονωμένα κύτταρα και ιστούς σε σημαντικά όργανά μας, διακόπτοντας ενδεχομένως τις κυτταρικές διεργασίες και εναποθέτοντας χημικές ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό μας σύστημα.

    Πλαστικά φαγητά

    Το 90% των δειγμάτων ζωικών και φυτικών πρωτεϊνών βρέθηκαν θετικά σε μικροπλαστικά, δηλαδή μικροσκοπικά θραύσματα πολυμερών που μπορεί να κυμαίνονται από λιγότερο από 5 έως 1 χιλιοστά, σύμφωνα με μελέτη του Φεβρουαρίου 2024. Ακόμα και οι χορτοφάγοι δεν μπορούν να ξεφύγουν από αυτή την «πλαστική διατροφή», καθώς σύμφωνα με μελέτη του 2021, εάν το πλαστικό είναι αρκετά μικρό, τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να το απορροφήσουν μέσω του ριζικού τους συστήματος και να μεταφέρουν αυτά τα χημικά κομμάτια στους μίσχους, τα φύλλα, τους σπόρους και τους καρπούς του φυτού.

    Τα φαγητά που φαίνεται σύμφωνα με τις μελέτες όμως να έχουν την περισσότερη συγκέντρωση τέτοιων βλαβερών ουσιών είναι:

    • οι παναρισμένες γαρίδες, οι οποίες περιείχαν μακράν τα περισσότερα μικροσκοπικά πλαστικά, με πολύ περισσότερα από 300 μικροπλαστικά κομμάτια κατά μέσο όρο ανά μερίδα. 

    • τα φυτικά nuggets, με λιγότερο από 100 κομμάτια ανά μερίδα
    • τα nuggets κοτόπουλου
    • τα στικς ψαριού
    • οι επεξεργασμένες γαρίδες του Λευκού Κόλπου
    • οι ροζ γαρίδες φρέσκιας αλίευσης Key West
    • τα μήλα και τα καρότα, τα οποία ήταν τα πιο μολυσμένα φρούτα και λαχανικά, αντίστοιχα, με πάνω από 100.000 μικροπλαστικά ανά γραμμάριο.
    • το ρύζι, με τρία έως τέσσερα χιλιοστόγραμμα πλαστικού για κάθε 100 γραμμάρια (1/2 φλιτζάνι) που τρώμε οι άνθρωποι
    • το χοντρό ροζ αλάτι Ιμαλαΐων που εξορύσσεται από το έδαφος είχε επίσης πολλά μικροπλαστικά, ακολουθούμενο από το μαύρο αλάτι και το θαλάσσιο αλάτι

    • τα φακελάκια τσαγιού, πολλά από τα οποία είναι κατασκευασμένα από πλαστικό, μπορούν να απελευθερώσουν τεράστιες ποσότητες πλαστικού

    • το εμφιαλωμένο νερό, ένα λίτρο του οποίου περιείχε κατά μέσο όρο 240.000 πλαστικά σωματίδια από επτά τύπους πλαστικών

    Οι λιγότερο μολυσμένες πρωτεΐνες ήταν τα στήθη κοτόπουλου, ακολουθούμενες από τα χοιρινά φιλέτα και το τόφου.

    Τα πλαστικά είναι παντού

    Σήμερα, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση, υπάρχει ένας εντυπωσιακός αριθμός πλαστικών στον κόσμο. 16.000 πλαστικές χημικές ουσίες, με τουλάχιστον 4.200 από αυτές να θεωρούνται "ιδιαίτερα επικίνδυνες" για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, βρίσκονται εκεί έξω, συντροφεύοντάς μας. Καθώς λοιπόν αυτές οι χημικές ουσίες διασπώνται στο περιβάλλον, μπορούν να μετατραπούν σε μικροπλαστικά και στη συνέχεια σε νανοπλαστικά, σωματίδια τόσο μικρά που η επιστήμη πάλευε επί δεκαετίες να τα δει.
    Το ζήτημα πλέον είναι ότι γνωρίζοντας την επικινδυνότητα που ενέχουν για την υγεία μας, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να διασφαλίσουμε την προστασία μας από την κατανάλωσή τους και να βοηθήσουμε στην μείωσή τους, ακόμα και μετά την τραγική διαπίστωση ότι ζούμε σε έναν «πλαστικό» κόσμο.

    Μείωση της έκθεσης σε πλαστικά στα τρόφιμα

    Ενώ οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι απαιτούνται μεγάλες αλλαγές πολιτικής για την αντιμετώπιση των κινδύνων για την υγεία που ενέχει η κατανάλωση μικροπλαστικών, εν τω μεταξύ, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε τον εαυτό σας και την οικογένειά σας.

    Επιλέξτε συσκευασίες με χαμηλή περιεκτικότητα σε πλαστικά: Προτιμήστε φρέσκα, μη συσκευασμένα τρόφιμα, όποτε είναι δυνατόν, ή επιλέξτε προϊόντα συσκευασμένα σε γυάλινα, χάρτινα ή μεταλλικά δοχεία αντί για πλαστικά. Όταν αγοράζετε συσκευασμένα τρόφιμα, αναζητήστε μάρκες που χρησιμοποιούν ελάχιστη ή ανακυκλώσιμη πλαστική συσκευασία.

    Αποφύγετε τη θέρμανση πλαστικών δοχείων: Αποφύγετε να ζεσταίνετε στο φούρνο μικροκυμάτων τρόφιμα σε πλαστικά δοχεία ή να χρησιμοποιείτε πλαστική μεμβράνη στο φούρνο μικροκυμάτων. Η θερμότητα μπορεί να επιταχύνει την έκπλυση χημικών ουσιών από τα πλαστικά στα τρόφιμα, γι' αυτό προτιμήστε αντί γι' αυτά γυάλινα ή κεραμικά δοχεία που είναι ασφαλή για φούρνο μικροκυμάτων.

    Χρησιμοποιήστε εναλλακτικές λύσεις για το πλαστικό: Αντικαταστήστε τα πλαστικά δοχεία αποθήκευσης τροφίμων με επιλογές από γυαλί ή ανοξείδωτο ατσάλι. Αυτά τα υλικά είναι μη τοξικά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια για την αποθήκευση περισσευμάτων ή τη συσκευασία γεύματος.

    Προσέξτε τα πλαστικά σκεύη: Αποφύγετε τη χρήση πλαστικών σκευών και καλαμάκια, ειδικά με ζεστά ροφήματα ή όξινα τρόφιμα. Αντ' αυτού, επιλέξτε επαναχρησιμοποιούμενα σκεύη από ανοξείδωτο ατσάλι, μπαμπού ή άλλα φιλικά προς το περιβάλλον υλικά.

    Επιλέξτε επιλογές σιλικόνης ή χωρίς BPA: Όταν αγοράζετε εργαλεία και συσκευές κουζίνας, επιλέξτε εναλλακτικές λύσεις από σιλικόνη ή πλαστικό χωρίς BPA. Αν και δεν είναι εντελώς απαλλαγμένα από κινδύνους, τα υλικά αυτά θεωρούνται γενικά ασφαλέστερα από τα παραδοσιακά πλαστικά που περιέχουν δισφαινόλη-A (BPA).
    Πηγή: Protothema.gr
Sites του Ομίλου

Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

Up & High Media & Productions

ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Μέλος του 
Μητρώο ΜΗ

Βλαχαντώνη Ολυμπία - Μεσιτικό Γραφείο