Σχετικά Άρθρα

• Έως και 2,5 εκατ. τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων θα παράγει η AI μέχρι το 2030
  σε Τεχνολογία
  

  Σε ραγδαία αύξηση των ηλεκτρονικών αποβλήτων αναμένεται να οδηγήσει - μεταξύ άλλων - η τεχνητή νοημοσύνη, φτάνοντας ακόμη και τους 2,5 εκατομμύρια τόνους μέχρι το 2030.

  Ειδικότερα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «Nature Computational Science» εάν η ανάπτυξή της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative AI) που εστιάζει στην παραγωγή κειμένων ή εικόνων, εκτιμάται ότι τα ηλεκτρονικά απόβλητα θα μπορούσαν να φτάσουν συνολικά τους πέντε εκατομμύρια τόνους κατά την περίοδο 2023-2030.

  Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, τα ηλεκτρονικά απόβλητα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ενάμιση εκατομμύριο τόνους πλακέτες τυπωμένων κυκλωμάτων και μισό εκατομμύριο τόνους μπαταριών, που μπορεί να περιέχουν επικίνδυνα υλικά, όπως μόλυβδο και χρώμιο.

  Οι ερευνητές τονίζουν ότι η εφαρμογή μιας στρατηγικής κυκλικής οικονομίας, όπου υλικά επαναχρησιμοποιούνται και η διάρκεια ζωής των υφιστάμενων υποδομών επεκτείνεται, θα μπορούσε να μειώσει την παραγωγή ηλεκτρονικών αποβλήτων έως και κατά 86%.

  Πηγή: Cnn.gr

• Αυγερινοπούλου: Παρέμβαση για τα απόβλητα σε Ποτόκι και Κονιδέϊκα
  σε Πολιτικά
  

  Το θέμα της διαχείρισης των αποβλήτων στο Ποτόκι και τα Κονιδέϊκα, έθεσε εκ νέου με ερώτησή της στην Βουλή, η Βουλευτής της Ν.Δ, Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου. Η Ηλεία Βουλευτής και Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, ζητά από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, κ. Θόδωρο Σκυλακάκη, ενημέρωση για το χρονοδιάγραμμα του Υπουργείου για την μεταφορά των δεματοποιημένων σκουπιδιών από το Ποτόκι και τα Κονιδέικα των Δήμων Πύργου και Ήλιδας αντίστοιχα, στο εργοστάσιο της Τριανταφυλλιάς και για τα χρηματοδοτικά εργαλεία και τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος.

  Όπως τονίζει στην ερώτησή της η κα. Αυγερινοπούλου, τα δεματοποιημένα απόβλητα, τα οποία έχουν εναποτεθεί στις περιοχές Ποτοκίου και Κονιδέϊκων και παραμένουν χωρίς αποτελεσματική περιβαλλοντική διαχείριση, αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά ζητήματα της Ηλείας. Το μεγαλύτερο ζήτημα αφορά στην περιοχή Ποτόκι, στο οποίο βρίσκονται εναποθημένα απόβλητα, σε ποσότητα που αγγίζει τους 100.000 τόνους. Η δε μακρά ενάποθεσή τους και η έως σήμερα φθορά του πλαστικού τους περιτυλίγματος, θέτει σε κίνδυνο τόσο την προστασία του περιβάλλοντος σε περιοχή που είναι ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστασίας Natura 2000, ιδίως δε του θαλασσίου περιβάλλοντος, καθώς γειτνιάζουν τόσο της κοίτης του ποταμού Αλφειού, όσο και του παραλιακού μετώπου, αλλά και εγείρει ζητήματα προστασίας της δημόσιας υγείας. Εξάλλου, στα Κονιδέικα, τα δεματοποιημένα απόβλητα βρίσκονται κοντά στον οικιστικό ιστό της Αμαλιάδας, από την περίοδο 2014 – 2016.

  Για το συγκεκριμένο θέμα, η Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής έχει αναλάβει όλο το προηγούμενο διάστημα πρωτοβουλίες για συναντήσεις μεταξύ των εκπροσώπων των δημοτικών αρχών στα αρμόδια Υπουργεία, έχει θέσει μετ’ επιτάσεως την ανάγκη για τη διευθέτηση του σοβαρού περιβαλλοντικού ζητήματος όσο στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Υπουργείο Εσωτερικών όσο και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό και πρώην Πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, ώστε να δοθεί λύση, να απομακρυνθούν τα δέματα στερεών απορριμμάτων και να προχωρήσει η αποκατάσταση των περιοχών.

  Παράλληλα, τον Αύγουστο του 2020, σε συνάντησή της με εκπροσώπους του Δήμου Πύργου και τον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, κ. Μανώλη Γραφάκο, υπήρξε η διαβεβαίωση από το Υπουργείο ότι δεσμεύεται να συμβάλει στην οριστική διευθέτηση του θέματος του Ποτοκίου.

  Εξάλλου, τον Οκτώβριο του 2022, ύστερα από διυπουργική συνεννόηση μεταξύ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υπουργείου Εσωτερικών, ανακοινώθηκαν τα πρώτα κονδύλια προς διάθεση για την επίλυση του ζητήματος.

  Στα μέσα Φεβρουαρίου, σε συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, μεταφέρθηκε από τον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, κ. Εμμανουήλ Γραφάκο, η ρητή απόφαση του Υπουργείου για συγκεκριμένες παρεμβάσεις το επόμενο διάστημα, για την αποκατάσταση της περιοχής.

  (Δελτίο Τύπου)

• Αυξημένα κατά 82% τα ηλεκτρονικά απόβλητα μέσα σε 12 χρόνια, διαπιστώνει έκθεση των Ηνωμένων Εθνών
  σε Τεχνολογία
  

  Ρεκόρ 62 εκατομμυρίων τόνων σημείωσαν τα ηλεκτρονικά απόβλητα που παρήχθησαν το 2022, σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών. Ο αριθμός αυτός είναι αυξημένος κατά 82% σε σχέση με το 2010, ενώ αναμένεται περαιτέρω αύξηση κατά 32% το 2030.

  Παγκοσμίως, η ετήσια παραγωγή ηλεκτρονικών αποβλήτων αυξάνεται κατά 2,6 εκατομμύρια τόνους ετησίως, με προοπτική να φτάσει τα 82 εκατομμύρια τόνους έως το 2030. Από τα 62 εκατομμύρια τόνους που παρήχθησαν το 2022, το 33% (20,4 εκατομμύρια τόνοι) ήταν μικρές συσκευές, από τις οποίες ανακυκλώθηκε μόλις το 12%. Περίπου 4,6 εκατομμύρια τόνοι ήταν μικρός εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών με τεκμηριωμένο ποσοστό συλλογής και ανακύκλωσης μόλις 22%.

  Συνολικά, η παραγωγή ηλεκτρονικών αποβλήτων στον κόσμο αυξάνεται πέντε φορές ταχύτερα από την ανακύκλωσή τους, όπως αποκαλύπτει η τέταρτη Παγκόσμια Παρακολούθηση Ηλεκτρονικών Αποβλήτων του ΟΗΕ. Συγκεκριμένα, λιγότερο από το ένα τέταρτο των 62 εκατομμυρίων τόνων ηλεκτρονικών αποβλήτων του έτους καταγράφηκε ότι ανακυκλώθηκαν σωστά, αφήνοντας ανεκμετάλλευτους φυσικούς πόρους αξίας 62 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και αυξάνοντας τους κινδύνους ρύπανσης για τις κοινότητες παγκοσμίως. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 42,8% στην Ευρώπη, αλλά σε κάτω από 1% σε χώρες της Αφρικής.

  Τα ηλεκτρονικά απόβλητα, δηλαδή κάθε απορριπτόμενο προϊόν με καλώδιο ή μπαταρία, αποτελούν κίνδυνο για την υγεία και το περιβάλλον, καθώς περιέχουν τοξικά πρόσθετα ή επικίνδυνες ουσίες, όπως ο υδράργυρος που μπορεί να βλάψει τον ανθρώπινο εγκέφαλο.

  Η έκθεση προβλέπει πτώση του τεκμηριωμένου ποσοστού συλλογής και ανακύκλωσης από 22,3% το 2022 σε 20% έως το 2030, λόγω της διεύρυνσης της διαφοράς στις προσπάθειες ανακύκλωσης σε σχέση με την τεράστια αύξηση της παραγωγής ηλεκτρονικών αποβλήτων παγκοσμίως.

  

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Freepik
• Αλλαγές στην ιατρική πρακτική μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα
  σε Περιβάλλον
  

  Έλεγχος στα νοσοκομειακά απόβλητα, αλλά και μείωση των κλινικών πρακτικών που επιβαρύνουν το περιβάλλον, μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της μόλυνσης του περιβάλλοντος

  Μείωση των νοσοκομειακών αποβλήτων που περιέχουν νιτρικό οξείδιο, επιλογή επαναχρησιμοποιούμενων εργαλείων για κλινική εξέταση και συνταγογράφηση χαπιών αντί για ενδοφλέβια φάρμακα είναι μερικές μόνο από τις επιλογές που μπορούν να κάνουν οι γιατροί για να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα των συστημάτων υγείας.

  Εάν τα συστήματα υγείας διεθνώς ήταν μια χώρα, αυτή η χώρα θα κατείχε την πέμπτη θέση στον κόσμο για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

  Αυτό τονίζεται από το επιστημονικό περιοδικό BMJ που προχώρησε σε μια νέα σειρά δημοσιεύσεων με στόχο να παρέχει πρακτικές συμβουλές στους κλινικούς γιατρούς, ώστε να γίνουν τα συστήματα περίθαλψης πιο βιώσιμα.

  Η αποστείρωση υλικών χειρουργείου που τελικά δεν χρησιμοποιήθηκαν προκαλεί άσκοπη επιβάρυνση του περιβάλλοντος.

  Η κάθε δράση που στοχεύει στην βιωσιμότητα, αναλύεται και υποστηρίζεται από μια βάση δεδομένων, ώστε οι κλινικοί γιατροί πρώτης γραμμής να μπορούν να εφαρμόσουν με στόχο τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα από την εργασία τους.

  Ταυτόχρονα λειτουργεί και ένα διαδραστικό εργαλείο όπου οι υγειονομικοί μπορούν να βρουν δράσεις μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα σχετικές με το αντικείμενο και τον χώρο εργασίας τους.

  «Η κλιματική αλλαγή είναι μια κρίση υγείας και οι επαγγελματίες υγείας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Οι κλινικοί γιατροί θέλουν να μάθουν πώς μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση αυτής της κρίσης και εμείς, στοχεύουμε να παρουσιάσουμε λύσεις που είναι εντός των δυνατοτήτων τους», αναφέρει η επικεφαλής του τμήματος Αειφορίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ην. Βασιλείου και του BMJ Φλόρενς Γουέντμορ και οι συνεργάτες της.

  Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το αποτύπωμα άνθρακα μπορεί να εξοικονομήσει 422 kg ισοδύναμου CO2 ετησίως με τη χρήση συσκευών εισπνοής ξηρής σκόνης από ασθενείς με άσθμα, αντί των συσκευών εισπνοής μετρημένης δόσης (που έχουν το μέγιστο αποτύπωμα άνθρακα) χωρίς να υποβαθμιστεί η θεραπεία του άσθματος. Αντίστοιχα η περιβαλλοντική επιβάρυνση μπορεί να μειωθεί με την αντικατάσταση μασκών προσώπου μιας χρήσης με επαναχρησιμοποιούμενες μάσκες ισοδύναμης προστασίας και με την αλλαγή της συνταγογράφησης φαρμάκων (ευθύνονται για το 25% της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από τον τομέα υγείας) σε θεραπευτικές επιλογές που ταυτόχρονα μειώνουν τη βλάβη και αποτελούν και οικονομικότερες λύσεις.

  Άλλες εφικτές δράσεις που συνδέονται με χαμηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου περιλαμβάνουν:

  • Χρήση λιγότερων χειρουργικών δίσκων ή μικρότερης συσκευασίας κατά τη διάρκεια των επεμβάσεων για να αποφευχθεί η εκ νέου αποστείρωση των εργαλείων που τελικά δεν χρησιμοποιήθηκαν.
  • Αλλαγή από πλαστικά κάτοπτρα μιας χρήσης για τον έλεγχο του τραχήλου της μήτρας σε επαναχρησιμοποιήσιμα κάτοπρα από ανοξείδωτο χάλυβα.
  • Επιλογή φαρμάκων που χορηγούνται από το στόμα έναντι της ενδοφλέβιας χορήγησης για τη μείωση των επιπτώσεων που προέρχονται από την κατασκευή, χρήση και απόρριψη του εξοπλισμού χορήγησης και της συσκευασίας τους.
  • Αλλαγή της δόσης και της συχνότητας των συμπληρωμάτων σιδήρου σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες συστάσεις, ώστε να ωφεληθούν οι ασθενείς αλλά και να μειωθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη χρήση τους.
  • Επανέλεγχο των απορριμμάτων οξειδίου του αζώτου για τη μείωση της κατανάλωσης στα νοσοκομεία.

  «Το BMJ έχει από καιρό αναγνωρίσει τη σοβαρότητα της έκτακτης ανάγκης που προκαλεί η κλιματική αλλαγή και έχει κάνει εκστρατεία για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα από το σύστημα υγείας αλλά και πέρα από αυτό. Η νέα εκστρατεία μετατοπίζεται τώρα προς συγκεκριμένες δράσεις που μπορούν και πρέπει να αναλάβουν οι επαγγελματίες υγείας ως απάντηση σε αυτήν την έκτακτη ανάγκη. Ελπίζουμε ότι η νέα σειρά δημοσιεύσεων θα βοηθήσει πολύ περισσότερους κλινικούς γιατρούς να συνειδητοποιήσουν τα οφέλη μιας πιο βιώσιμης περίθαλψης για τους ασθενείς και τον πλανήτη», καταλήγει η Γουέντμορ και οι συνεργάτες της.

  Πηγή: In.gr

• Πλαστικά απόβλητα, υπερθέρμανση και βιομηχανική αλιεία «απειλούν» τις θάλασσες
  σε Περιβάλλον
  

  H βιομηχανική αλιεία, τα πλαστικά απόβλητα και η υπερθέρμανση του πλανήτη αναδεικνύονται σημαντικές απειλές για το θαλάσσιο οικοσύστημα τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών, εχθές 8 Ιουνίου.

  Ειδικότερα, σύμφωνα με το euronews, καταβάλλονται προσπάθειες για την σύνταξη της πρώτης νομικά δεσμευτικής διεθνούς συνθήκης κατά της ρύπανσης των πλαστικών, στην οποία θα περιλαμβάνεται και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

  «Βλέπουμε επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο και μάλιστα σε δυσανάλογο επίπεδο σε χώρες που δεν έχουν τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Αλλά ταυτόχρονα βλέπουμε τις τοπικές επιπτώσεις της αλιείας που καποιες φορές είναι αδήλωτη, άναρχη ή κακώς ρυθμιζόμενη και έχει άμεσο αντίκτυπο στον ωκεανό. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι όταν αυτές οι πολλαπλές πιέσεις επικαλύπτονται, έχουν τεράστιο αντίκτυπο στον ωκεανό, στον τρόπο λειτουργίας του και στα οφέλη του τόσο σε εμάς όσο και στον πλανήτη συνολικά», υπογραμμίζει η αναπληρώτρια καθηγήτρια βιολογίας και πολιτικής διατήρησης της θάλασσας στο Πανεπιστήμιο του Εξετερ, Λούσι Γούνταλ.

  On #WorldOceanDay, #Antarctica2020 @pamelaanderson narrates about the beauty and threats for #Antarctica and its fragile wildlife. We can make history & secure the greatest act of ocean protection through 3 new #MPAs. Help us #ProtectAntarctica today 👉 https://t.co/mk4W0bzSXD… pic.twitter.com/tMkAGl3AxF

  — World Ocean Day (@WorldOceansDay) June 7, 2023

  Η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας των ωκεανών έχει αυξηθεί περίπου 0,13°C ανά δεκαετία τα τελευταία 100 χρόνια, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ.

  Τι μέτρα μπορούν να ληφθούν;

  «Υπάρχουν δύο πραγματικά σημαντικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε, και το πρώτο είναι να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε παγκόσμια κλίμακα. Πρέπει να το κάνουμε αμέσως και να δημιουργήσουμε προστατευόμενες περιοχές μεγάλης κλίμακας», σημειώνει η επίκουρη καθηγήτρια περιβαλλοντικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, Κασάντρα Μπρουκς.

  Την περασμένη εβδομάδα (28/5 - 3/6) συμφωνήθηκε ένα σχέδιο συνθήκης για τον τερματισμό της ρύπανσης από πλαστικά, ένα αρχικό αλλά κρίσιμο βήμα για την καταπολέμηση ενός από τα πιο επιβλαβή απόβλητα για το περιβάλλον.

  Τη Δευτέρα (4/6), η Ακτή Ελεφαντοστού φιλοξένησε την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, με επίκεντρο τις λύσεις για την πλαστική ρύπανση.

  Μεταξύ των πλημμυρών και της ιστορικής ξηρασίας, η Αφρική είναι η ήπειρος που υποφέρει περισσότερο από τους κλιματικούς κινδύνους, ενώ το μερίδιό της στις παγκόσμιες εκπομπές CO2 είναι το χαμηλότερο.

  Πηγή: Cnn.gr

• Ουραγός η Ελλάδα σε διαχείριση αποβλήτων και ανακύκλωση - Προειδοποίηση από Κομισιόν για «αντιφατικά στοιχεία»
  σε Περιβάλλον
  

  Κάτω από την ευρωπαϊκή βάση βρίσκεται για ακόμα μία φορά η Ελλάδα στο κρίσιμο ζήτημα των αστικών αποβλήτων και της ανακύκλωσης, καθώς παρά τις εξαγγελίες εξακολουθεί να οδηγεί σε ταφή σχεδόν το 80% των σκουπιδιών που παράγει.

  Την ίδια στιγμή, όπως προδίδει η έγκαιρη προειδοποίηση που απέστειλε χθες Πέμπτη 8 Ιουνίου η Κομισιόν, οι αρχές της χώρας μας αποστέλλουν μάλλον αντιφατικά στοιχεία που προκάλεσαν και τα σχόλια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αφού παρουσιάζουν την Ελλάδα να παράγει συνολικά μεγαλύτερες ποσότητες αποβλήτων από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά λιγότερα από τα μισά απόβλητα συσκευασίας.

  Και μπορεί η Κομισιόν να επιλέγει μία «κομψή» διατύπωση, αλλά διακρίνονται σοβαρές αιχμές ότι τα στοιχεία που έδωσε η Ελλάδα δεν είναι ακριβή: «Η παραγωγή αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα (524 kg κατά κεφαλήν) ήταν ελαφρώς υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (501 kg κατά κεφαλήν) το 2019. Ωστόσο, τα απορρίμματα συσκευασίας που παρήχθησαν το 2019 ήταν λιγότερα από το ήμισυ του μέσου όρου της ΕΕ (81 kg κατά κεφαλήν έναντι 177 kg κατά κεφαλήν). Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι σημαντικές ποσότητες συσκευασιών, οι οποίες διατίθενται στην αγορά, και θεωρούνται ως η ποσότητα των παραγόμενων απορριμμάτων συσκευασίας, δεν αναφέρονται», σημειώνει χαρακτηριστικά η έκθεση.

  Η έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης έχει ως στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τον στόχο της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και της ανακύκλωσης του 55% των αστικών αποβλήτων τους έως το 2025 και τον στόχο της ανακύκλωσης του 65% των απορριμμάτων συσκευασίας τους έως το 2025. Παρέχει επίσης ενημέρωση για τις επιδόσεις των κρατών μελών όσον αφορά την επίτευξη του στόχου τους για το 2035, ο οποίος έγκειται στον περιορισμό των αστικών αποβλήτων που αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 10%.

  Η χώρα μας αποδεικνύεται ότι δεν προσεγγίζει ούτε κατ΄ελάχιστο αυτόν τον στόχο. Το 2019 το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων που ανέφερε η Ελλάδα ήταν 21% (34 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από τον στόχο για το 2025), ενώ το ποσοστό υγειονομικής ταφής ήταν 77,7% (υπερτριπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ).

  Όπως διαπιστώνουν οι συντάκτες της έκθεσης, ανησυχία προκαλούν και οι γενικές τάσεις καθώς το ποσοστό ανακύκλωσης αυξάνεται με πολύ αργούς ρυθμούς (από 15,8% το 2015 σε 21% το 2019), την ώρα που και το ποσοστό υγειονομικής ταφής μειώθηκε μόνο οριακά, κατά περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες κατά τα εν λόγω 5 έτη.

  Μία από τις βασικές αιτίες είναι το χαμηλό ποσοστό λιπασματοποίησης και χώνευσης αφού η υφιστάμενη ικανότητα χωριστής συλλογής και επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων είναι τέτοια ώστε μόνο ένα μικρό ποσοστό των συνολικών βιολογικών αποβλήτων που παράγονται στην Ελλάδα μπορούν να συλλεχθούν και να υποβληθούν σε επεξεργασία. Η ποσότητα των αστικών αποβλήτων που αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής παραμένει επίσης υπερβολικά υψηλή.

  Σε ό,τι αφορά την ανακύκλωση, το 2019 το συνολικό ποσοστό ανακύκλωσης συσκευασιών ανήλθε σε 60,1%, ποσοστό που προσεγγίζει αρκετά τον στόχο για το 2025 (65%). Ωστόσο, εδώ είναι που η έκθεση διαπιστώνει «ζητήματα ποιότητας των δεδομένων όσον αφορά τις συσκευασίες». Κι αυτό διότι, όπως ξεκάθαρα αναφέρεται: «υπάρχει αξιοσημείωτη απόκλιση μεταξύ του χαμηλού ποσοστού ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων και των αρκετά υψηλών ποσοστών ανακύκλωσης των απορριμμάτων συσκευασίας, απόκλιση η οποία ενδέχεται να οφείλεται στην ελλιπή αναφορά των συσκευασιών που διατίθενται στην αγορά. Τα σύνολα δεδομένων για τα αστικά απόβλητα και τα απορρίμματα συσκευασίας φαίνονται ασύμβατα, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος των απορριμμάτων συσκευασίας παράγεται από νοικοκυριά και, ως εκ τούτου, αποτελεί μέρος των αστικών αποβλήτων».

  Σύμφωνα με την έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης, οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στη διαχείριση των αποβλήτων είναι οι εξής:

  • Υψηλή εξάρτηση από την υγειονομική ταφή, στο πλαίσιο των χαμηλών φόρων υγειονομικής ταφής και των υψηλών ποσοστών παράνομης απόρριψης.
  • Ανεπαρκής ικανότητα επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων. Ακόμη και με σχέδια αύξησης της ικανότητας, θα καλυπτόταν λιγότερο από το 30% της συνολικής παραγωγής βιολογικών αποβλήτων.
  • Ζητήματα ποιότητας των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά την αναφερόμενη ποσότητα των παραγόμενων απορριμμάτων συσκευασίας.
  • Ανεπαρκείς υπηρεσίες χωριστής συλλογής για μη οικιακά αστικά απόβλητα και βιολογικά απόβλητα.

  Οι συστάσεις στην Ελλάδα

  Η έκθεση περιλαμβάνει και συστάσεις προς τη χώρα μας ώστε να καταφέρει να προσεγγίσει τους στόχους κυρίως μέσω των παρακάτω μέτρων:

  • Να στηριχθεί η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση των αστικών αποβλήτων και τα συστήματα επαναχρησιμοποίησης συσκευασιών.
  • Να επεκταθεί σε εθνικό επίπεδο η χωριστή συλλογή στην πηγή (ιδίως για τα βιολογικά απόβλητα) και να βελτιωθεί η ευαισθητοποίηση των πολιτών όσον αφορά τον διαχωρισμό και την πρόληψη δημιουργίας των αποβλήτων.
  • Να εφαρμοστούν οικονομικά μέσα, όπως η πληρωμή κατά την απόρριψη και η αύξηση του φόρου υγειονομικής ταφής με σκοπό την παροχή κινήτρων για τη χωριστή συλλογή στην πηγή και την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής.
  • Να αναπτυχθούν περαιτέρω οι υποδομές επεξεργασίας αποβλήτων που συνδέονται με τα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων (ειδικότερα, ενίσχυση της ικανότητας επεξεργασίας των βιολογικών αποβλήτων και υποστήριξη της οικιακής λιπασματοποίησης) και να θεσπιστεί σύστημα διαχείρισης ποιότητας για το λίπασμα/χώνευμα από βιολογικά απόβλητα.
  • Να βελτιωθεί το σύστημα διαχείρισης δεδομένων ώστε να παρουσιάζονται συνεκτικά και επαληθεύσιμα σύνολα δεδομένων (π.χ. απορρίμματα συσκευασίας).

  Προτεινόμενες δράσεις

  Στις δράσεις που προτείνει η έκθεση συγκαταλέγεται η διασφάλιση της παύσης λειτουργίας των χώρων υγειονομικής ταφής και της ανεξέλεγκτης απόθεσης με τις απαραίτητες επιθεωρήσεις και ελέγχους.

  Επιπλέον προτείνεται ο καθορισμός υποχρεωτικών δεικτών και στόχων για τη χωριστή συλλογή αποβλήτων, οι οποίοι θα πρέπει να επιτευχθούν από τους φορείς που είναι αρμόδιοι για τη συλλογή (π.χ. δήμοι) με σκοπό την παρακολούθηση, την επιβολή και την επίτευξη υψηλότερων ποσοστών δέσμευσης. Αυτό μπορεί να συμπληρωθεί με ένα σύστημα οικονομικών επιβραβεύσεων και κυρώσεων ανάλογα με τις επιδόσεις των φορέων ως προς την επίτευξη των στόχων. Επίσης, μπορούν να καταστούν διαθέσιμες στο ευρύ κοινό πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις των εν λόγω φορέων, με σκοπό την ευαισθητοποίηση (π.χ. σε ιστότοπο).

  Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη λήψη μέτρων για την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και την πρόληψη της παραγωγής μη ανακυκλώσιμων αστικών αποβλήτων, αλλά και τη διασφάλιση της παρακολούθησης εφαρμογής αυτών των μέτρων.

  Αναφορικά με τη χωριστή συλλογή τονίζεται ότι μπορεί να προσδιοριστεί ο τύπος και ο όγκος των κάδων, η ελάχιστη και η μέγιστη συχνότητα συλλογής και ο τύπος του χρησιμοποιούμενου οχήματος, λαμβανομένων υπόψη παραγόντων όπως το είδος του αποθέματος κατοικιών, το κλίμα και η εποχικότητα κ.λπ.

  Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά σε προτάσεις και για την επεξεργασία των αποβλήτων υπογραμμίζοντας ότι απαιτούνται σταθερά σχέδια και συγκεκριμένες δράσεις, όπως η συμπλήρωση της κεντρικής επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων με αποκεντρωμένες λύσεις λιπασματοποίησης, όπως η οικιακή λιπασματοποίηση και η λιπασματοποίηση σε επίπεδο κοινότητας. Τονίζει επίσης ότι πρέπει να αυξηθεί η ικανότητα διαλογής και ανακύκλωσης των χωριστά συλλεγόμενων απορριμμάτων συσκευασίας, η οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί με την αύξηση του αριθμού των νέων κέντρων διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών που δημιουργούνται σε ολόκληρη τη χώρα και με τη βελτίωση της ικανότητας των υφιστάμενων.

  Στο πεδίο της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού προτείνεται μεταξύ άλλων η εφαρμογή συστήματος πληρωμής κατά την απόρριψη τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά προκειμένου να επιτευχθούν υψηλότερα ποσοστά δέσμευσης για ανακυκλώσιμα κλάσματα και να μειωθούν τα υπολειμματικά απόβλητα. Οι τοπικές αρχές θα μπορούσαν να υποστηριχθούν μέσω καθοδήγησης σχετικά με τον σχεδιασμό των μηχανισμών παροχής κινήτρων και μέσω της ανάπτυξης πιλοτικών έργων ή της άντλησης διδαγμάτων από αυτά.

  Οι διεθνείς επιδόσεις

  Η Ελλάδα, πάντως, δεν είναι η μοναδική χώρα που δε φαίνεται να πιάνει τους στόχους που έχουν τεθεί. Σύμφωνα με την έκθεση, όσον αφορά τον στόχο της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και της ανακύκλωσης του 55% των αστικών αποβλήτων και της ανακύκλωσης του 65% του συνόλου των απορριμμάτων συσκευασίας που πρέπει να επιτευχθεί έως το 2025:

  • 9 κράτη μέλη βρίσκονται σε πορεία επίτευξης και των δύο στόχων: Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες και Σλοβενία
  • 8 κράτη μέλη κινδυνεύουν να μην επιτύχουν μόνο τον στόχο για τα αστικά απόβλητα, αλλά δεν κινδυνεύουν όσον αφορά τον στόχο για το σύνολο των απορριμμάτων συσκευασίας: Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Λετονία, Πορτογαλία, Ισπανία και Σουηδία
  • 10 κράτη μέλη κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τόσο τον στόχο για τα αστικά απόβλητα όσο και τον στόχο για το σύνολο των απορριμμάτων συσκευασίας για το 2025: Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Ελλάδα, Ουγγαρία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία.

  Όπως επισημαίνεται, προβλήματα και σε αυτόν τον τομέα φαίνεται πως δημιούργησε και η πανδημία δεδομένου ότι υπάρχουν επίσης στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι επιδόσεις επηρεάστηκαν από εξωτερικούς παράγοντες, όπως η πανδημία του COVID-19.

  Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις ότι η πρόσφατη εκτίναξη των τιμών της ενέργειας επηρεάζει αρνητικά τις δραστηριότητες ανακύκλωσης χωρίς όμως όλα αυτά να προκύπτει ότι επηρέασαν οριζόντια όλα τα κράτη.

  Πηγή: Εthnos.gr

• «Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τον πλανήτη μας σαν χωματερή» επισημαίνει ο ΟΗΕ
  σε Περιβάλλον
  

  Μήνυμα του ΓΓ του ΟΗΕ με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μηδενικών Αποβλήτων

  «Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Μηδενικών Αποβλήτων μάς υπενθυμίζει μια θεμελιώδη και βάναυση αλήθεια: Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τον πλανήτη μας σαν χωματερή», τονίζει σε μήνυμά του ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

  Πλέον, επισημαίνει, «ήρθε η ώρα να καθαρίσουμε τον κόσμο μας και να σημειώσουμε πρόοδο προς κυκλικές οικονομίες μηδενικών αποβλήτων, τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τον πλανήτη».

  Οι αριθμοί δείχνουν και τη διάσταση του προβλήματος. Κάθε χρόνο, δημιουργούνται πάνω από 2 δισ. τόνοι αστικών στερεών αποβλήτων, αλλά για το 33% αυτών δεν γίνεται σωστή διαχείριση σε ελεγχόμενες εγκαταστάσεις. Ο Γκουτέρες εξηγεί ότι κάθε λεπτό, το ισοδύναμο ενός απορριμματοφόρου γεμάτου πλαστικό απορρίπτεται στον ωκεανό.

  Εν τω μεταξύ, σημειώνει, η ρύπανση και οι χημικές ουσίες δηλητηριάζουν το νερό, τον αέρα και το έδαφός μας. Μάλιστα, τονίζει πως το 10% όλων των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από την καλλιέργεια, την αποθήκευση και τη μεταφορά τροφίμων που δεν χρησιμοποιούνται ποτέ.
  

  «Να κηρύξουμε τον πόλεμο στα απόβλητα»

  Ως προς τον αντιμετώπιση του ζητήματος, υπογραμμίζει την ανάγκη «να σταματήσουμε να καταστρέφουμε το μοναδικό μας σπίτι και να κηρύξουμε τον πόλεμο στα απόβλητα».
  

  Όσοι παράγουν απόβλητα, πρέπει να σχεδιάζουν προϊόντα με λιγότερους πόρους και υλικά. Παράλληλα, διαχειρίζονται τα απόβλητα σε όλους τους κύκλους παραγωγής και παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των προϊόντων που πωλούν.

  «Πρέπει να επενδύσουμε μαζικά σε σύγχρονα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων και πολιτικές που ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να επαναχρησιμοποιούν και να ανακυκλώνουν τα πάντα, από πλαστικά μπουκάλια έως γερασμένα ηλεκτρονικά συστήματα. Ως καταναλωτές, πρέπει όλοι να λάβουμε υπόψη την προέλευση και τις επιπτώσεις των αγαθών και των προϊόντων που αγοράζουμε, να επαναχρησιμοποιούμε και να ανακυκλώσουμε ό,τι μπορούμε, όποτε μπορούμε» προσθέτει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.

  Πηγή: Protothema.gr
• SOS εκπέμπουν οι επιστήμονες: Επικίνδυνες χημικές ουσίες που συνδέονται με ασθένειες βρίσκονται στο νερό και το έδαφος της Ευρώπης
  σε Περιβάλλον
  

  Ουσίες, που ονομάζονται «παντοτινά χημικά», και οι οποίες δεν διασπώνται στο περιβάλλον, συσσωρεύονται στο σώμα και μπορεί να είναι τοξικές έχουν βρεθεί σε υψηλά επίπεδα σε πολλές τοποθεσίες στην Ευρώπη, σύμφωνα με μια νέα έρευνα.

  Οι ειδικοί χαρτογράφησαν αυτές τις υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS), οι οποίες περιλαμβάνουν περίπου 10.000 χημικές ουσίες που προέρχονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες (κυρίως είναι απόβλητα από βιομηχανίες) που μολύνουν νερό και έδαφος.

  Δυο από αυτές τις ουσίες έχουν συνδεθεί με σοβαρά προβλήματα υγείας. Για παράδειγμά, το PFOA έχει συνδεθεί με καρκίνο των νεφρών και των όρχεων, θυρεοειδοπάθεια, υψηλή χοληστερόλη και υπέρταση. Ο PFOS έχει συνδεθεί με αναπαραγωγικές, αναπτυξιακές, ηπατικές, νεφρικές και θυρεοειδικές παθήσεις.

  

  Χημικά στο πιάτο μας;

  Οι χημικές αυτές ουσίες έχουν βρεθεί σε περίπου 17.000 τοποθεσίες στην Ευρώπη. Από αυτές, χημικές ουσίες έχουν ανιχνευθεί σε υψηλές συγκεντρώσεις άνω των 1.000 νανογραμμαρίων ανά λίτρο νερού σε περίπου 640 τοποθεσίες και άνω των 10.000ng/l σε 300 τοποθεσίες.

  Την ανησυχία του εξέφρασε στον Guardian, ο Crispin Halsall, χημικός περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ. «Υπάρχει κίνδυνος τα ζώα να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά τα νερά και έπειτα να βρεθούν στο πιάτο μας».

  Οι πιο επικίνδυνες περιοχές

  Σύμφωνα με το χάρτη, το Βέλγιο έχει τα υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης, καθώς χημικές ουσίες βρέθηκαν στα υπόγεια ύδατα σε συγκεντρώσεις έως και 73 εκατ. ng/l κοντά σε εργοστάσιο στη Φλάνδρα.

  Οι κάτοικοι των γύρω περιοχών έχουν ενημερωθεί να μην εκτρέφουν κότες ή να έχουν καλλιέργειες στα σπίτια τους. Το εργοστάσιο έχει υποσχεθεί να σταματήσει τη χρήση χημικών ουσιών μέχρι το τέλος του 2025.

  Στην Ολλανδία, ένα βιομηχανικό ατύχημα έχει μολύνει εδάφη γύρω από το αεροδρόμιο Schiphol στο Άμστερνταμ, με αποτέλεσμα τα εδάφη να περιέχουν εξαιρετικά υψηλά επίπεδα PFOS. Ορισμένα αεροδρόμια και στρατιωτικές τοποθεσίες στη Γερμανία έχουν διαπιστωθεί ότι αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.

  Στη Βρετανία τα υψηλότερα επίπεδα χημικών ουσιών βρέθηκαν στον ποταμό Wyre, πάνω από το Blackpool κια προέρχονται από εργοστάσιο. Τα ψάρια του ποταμού βρέθηκαν να περιέχουν υψηλά επίπεδα αυτών των τοξικών ουσιών.

  Σύμφωνα με τον περιβαλλοντικό επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, Ian Cousins, περιοχές με μετρήσεις άνω των 1.000ng/kg θα πρέπει να αξιολογηθούν "επειγόντως", ώστε να μπορέσουν να αποκατασταθούν.

  «Στις ιδιαίτερα μολυσμένες περιοχές, οι τοπικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα επίπεδα PFAS είναι ασφαλή στα τοπικά προϊόντα. Αλλιώς αν χρειάζονται εκστρατείες για την αποθάρρυνση της συχνής κατανάλωσης ψαριών, οστρακοειδών, αυγών ελευθέρας βοσκής ...» είπε ο καθηγητής.

  «Οι χημικές ουσίες όμως στα υπόγεια ύδατα είναι μεγάλο πρόβλημα, διότι αν αυτά τα υπόγεια ύδατα χρησιμοποιούνται στη γεωργία ή ως πηγή νερού, τότε αυτοί σημαίνει ότι έχετε PFAS στο πόσιμο νερό σας και είναι πολύ δύσκολο να αφαιρεθούν».

  Ο χάρτης δείχνει ότι οι πηγές πόσιμου νερού στη Βρετανία έχουν μολυνθεί με χημικές ουσίες, αλλά οι εταιρείες ύδρευσης υποστηρίζουν ότι δεν φτάνουν στο ποτήρι των πολιτών καθώς επεξεργάζεται».

  Προβλήματα στην υγεία ακόμα και σε χαμηλές συγκεντρώσεις

  Τα στοιχεία που ελήφθησαν από τις εταιρείες ύδρευσης και την Υπηρεσία Περιβάλλοντος από τον Guardian και το Watershed δείχνουν ότι από το 2006 περίπου 120 δείγματα πηγών πόσιμου νερού βρέθηκαν να περιέχουν συγκεντρώσεις PFOS ή PFOA πάνω από το επίπεδο των 100ng/l - το σημείο στο οποίο οι κατευθυντήριες γραμμές της Υπηρεσίας Επιθεώρησης Πόσιμου Νερού (DWI) αναφέρουν ότι οι εταιρείες ύδρευσης πρέπει να λάβουν μέτρα για τη μείωσή τους προτού το προμηθεύσουν στα σπίτια των ανθρώπων. Μέχρι το 2009, το όριο των κατευθυντήριων γραμμών της DWI ήταν πολύ υψηλότερο, στα 3.000ng/l.

  Τα κατευθυντήρια όρια για τα PFAS στο πόσιμο νερό είναι πολύ χαμηλότερα στις ΗΠΑ, όπου η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος έχει ορίσει ένα συμβουλευτικό όριο για την υγεία 0,004ng/l για το PFOA και 0,02ng/l για το PFOS. Στη Δανία, η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος ορίζει ότι το πόσιμο νερό δεν πρέπει να περιέχει πάνω από 2ng/l για το άθροισμα των τεσσάρων PFAS.

  Στο πόσιμο νερό τα όρια αυστηροποιούνται με τον καιρό καθώς αυξάνονται τα στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία, τονίζει η Rita Loch-Caruso, καθηγήτρια τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. «Βρίσκουμε επιπτώσεις στην υγεία σε όλο και χαμηλότερες συγκεντρώσεις», ανέφερε.

  Ο χημικός και εμπειρογνώμονας PFAS Roger Klein δήλωσε ότι πιστεύει ότι «τα όρια για τις χημικές ουσίες στη Βρετανία είναι γελοία υψηλά με βάση τα τρέχοντα διεθνή πρότυπα» ενώ θεωρεί ότι η τεχνική που γίνεται για την αραίωση των ουσιών στο πόσιμο νερό είναι λανθασμένη καθώς δεν τα απομακρύνει εντελώς.

  Μολυσμένα τα περισσότερα ποτάμια μέχρι το 2039

  Αν και χιλιάδες περιοχές στην Ευρώπη με υψηλές συγκεντρώσεις χημικών ουσιών περιλαμβάνονται στον χάρτη, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου. Η Υπηρεσία Περιβάλλοντος έχει παραδεχθεί ότι η χημική ουσία PFOS είναι πανταχού παρούσα στο περιβάλλον και ότι η παρουσία της PFOS στα ποτάμια θα σημαίνει ότι πολλά από αυτά δεν θα πληρούν τα πρότυπα ποιότητας των υδάτων μέχρι το 2039.

  Στο Ηνωμένο Βασίλειο ρυθμίζονται μόνο οι PFOS και PFOA. Στην ΕΕ, υπάρχει πρόταση να ρυθμιστούν οι PFAS ως μία κατηγορία, αντί να επιχειρείται η ανεξάρτητη αντιμετώπιση κάθε ουσίας. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων αναφέρει ότι περίπου 4,4 εκατ. τόνοι χημικών ουσιών θα καταλήξουν στο περιβάλλον τα επόμενα 30 χρόνια, εάν δεν ληφθούν μέτρα.

  Πηγή: Εthnos.gr