Σχετικά Άρθρα

• Χειμερινό ηλιοστάσιο 22/12: Σήμερα η μικρότερη μέρα της χρονιάς - Το έθιμο του Χριστόξυλου
  σε Περιβάλλον
  

  Η μεγαλύτερη νύχτα είναι απόψε καθώς σήμερα έχουμε το χειμερινό ηλιοστάσιο.

  Στις 5.27 το πρωί της 22ας Δεκεμβρίου έχουμε το χειμερινό ηλιοστάσιο με αποτέλεσμα η διάρκεια της ημέρας στην Ελλάδα να είναι μόλις 9 ώρες, 31 λεπτά και 43 δευτερόλεπτα, κάτι που σημαίνει πως η διάρκεια της νύχτας θα ξεπερνά τις 14 ώρες.

  Ουσιαστικά ξεκινάει ο χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο και στο νότιο ημισφαίριο της γης αρχίζει το καλοκαίρι.

  Το έθιμο του Χριστόξυλου

  Το έθιμο του Χριστόξυλου συναντάται κυρίως στα χωριά της Βόρειας Ελλάδας. Τις παραμονές των Χριστουγέννων ο πατέρας της οικογένειας ψάχνει στα δάση ή στα χωράφια να βρει ένα μεγάλο και γερό κούτσουρο από πεύκο ή ελιά, που θα μπει στο τζάκι και θα καίει όλο το δωδεκαήμερο των γιορτών.

  Σ΄ άλλα μέρη της χώρας μας, το πιο διαλεχτό και μεγάλο κούτσουρο, είναι φυλαγμένο ως την παραμονή και το φέρνουν κοντά στο τζάκι, ενώ πριν στην φωτιά το ραίνουν με αμύγδαλα και καρύδια και ξηρούς καρπούς της χρονιάς.
  Τα παιδιά του σπιτιού τρέχουν και μαζεύουν τα «καταχύσματα» αυτά, όπως μαζεύουν τα κουφέτα που ρίχνουν στους νεόνυμφους στην εκκλησία. Το κούτσουρο αυτό με το άναμμά του είναι πλέον το χριστόξυλο.

  Σε κάποια μέρη, πίστευαν πως η στάχτη απ΄ το χριστόξυλο, ήταν καλή για τις καλλιέργειες και τη σοδειά, γι αυτό και φρόντιζαν να τη μαζέψουν και να τη ρίξουν στα χωράφια, αμέσως μετά τα Φώτα.

  Επίσης το Χριστόξυλο συμβολίζει τη ζεστασιά στο θείο βρέφος, αλλά και το διώξιμο των κακών πνευμάτων, εντάσσεται στα έθιμα της χώρας μας, τα οποία συνδέονται με την ύπαιθρο.

  Στην αρχαία Ελλάδα στόλιζαν κλαδιά

  «Οι αρχαίοι Έλληνες στόλιζαν το ιερό δέντρο του Δία, την βελανιδιά κρεμώντας φρούτα και καρπούς. Στην Ελλάδα, το έθιμο του στολισμού του χριστουγεννιάτικου έλατου, έφερε ο Όθωνας στολίζοντας το πρώτο δέντρο στα ανάκτορα το 1833» ανέφερε πρόσφατα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Δασοπονίας Γιώργος Φωτιάδης. «Μαζί με την αστυφιλία», διευκρινίζει, «ξεχάστηκαν και όλες οι παραδόσεις που είχαν να κάνουν με τον στολισμό των σπιτιών την εορταστική περίοδο».

  «Χρησιμοποιούσαν για το στόλισμα δέντρα και θάμνους από την περιοχή τους: στην Κερκίνη στόλιζαν κέδρους (αρκεύθους), στη Ρόδο κυπαρίσσια που έκοβαν με ειδική άδεια του δασαρχείου και στη Μυτιλήνη, ελιές. Σταδιακά βέβαια, όλα αυτά τα έθιμα εξαλείφθηκαν και αντικαταστάθηκαν τα χριστουγεννιάτικα στολισμένα δέντρα από τα έλατα που “ταίριαζαν” σε ένα διαμέρισμα, αντί για ένα πλατύφυλλο δέντρο» εξηγεί ο κ.Φωτιάδης. Όσο για το άναμμα της φωτιάς που συνδέονταν με τα έθιμα του χριστόξυλου, του “παντρέματος” ή των κλαδαριών, δηλώνει ότι όλα αυτά, πέρα του εξαγνισμού, σχετίζονταν και με τον ερχομό της άνοιξης ενώ όπως εκτιμούν και οι δύο καθηγητές, όλα αυτά τα έθιμα έχουν σχεδόν εξαλειφθεί.

  Πηγή: iEidiseis.gr
• Χειμερινό ηλιοστάσιο: Η συντομότερη ημέρα του χρόνου - Ποια χώρα δεν θα δει ούτε μια ακτίνα φωτός
  σε Περιβάλλον
  

  Στο χειμερινό ηλιοστάσιο θα βρεθεί ο Ήλιος τα ξημερώματα της Παρασκευής (22/12), σημαίνοντας και την επίσημη έναρξη του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο στο οποίο ανήκει και η Ελλάδα.

  Από το θερινό ηλιοστάσιο τον Ιούνιο, οι μέρες έχουν μικρύνει και οι νύχτες έχουν μεγαλώσει στο βόρειο ημισφαίριο. Αλλά αυτό πρόκειται να αντιστραφεί.

  Το πώς λειτουργούν τα ηλιοστάσια —μαζί με την εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία— γοητεύει τους ανθρώπους επί σειρά αιώνων. Έτσι και το χειμερινό ηλιοστάσιο, όπου η επιστήμη αναμειγνύεται «παντρεύεται» με τις αρχαίες παραδόσεις σε όλο τον κόσμο.

  Ηλιοστάσια και ημισφαίρια της Γης

  Το χειμερινό ηλιοστάσιο σηματοδοτεί τη συντομότερη ημέρα του χρόνου και τη μεγαλύτερη νύχτα στο βόρειο ημισφαίριο, όταν ο ήλιος εμφανίζεται στην πιο νότια θέση του, ακριβώς πάνω από τον Τροπικό του Αιγόκερω.

  Το φαινόμενο αυτό «αντιστρέφεται» στο νότιο ημισφαίριο, όπου ζει μόνο το 10% περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού. Στις χώρες αυτές συγκαταλέγονται η Αργεντινή, η Μαδαγασκάρη, η Νέα Ζηλανδία και η Νότια Αφρική.

  Εκεί, το ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου και την αρχή του καλοκαιριού, σύμφωνα με το CNNi.

  Πότε ακριβώς συμβαίνει το χειμερινό ηλιοστάσιο;

  Το ηλιοστάσιο συνήθως - αλλά όχι πάντα - σημειώνεται στις 21 Δεκεμβρίου.

  Η ημερομηνία μπορεί αλλάζει κατά μία ημέρα κάθε χρόνο, επειδή το ηλιακό έτος (ο χρόνος που χρειάζεται για να εμφανιστεί ξανά ο ήλιος στο ίδιο σημείο όπως φαίνεται από τη Γη) δεν αντιστοιχεί ακριβώς στο ημερολογιακό μας έτος.

  Σε ποιες περιοχές γίνεται περισσότερο αντιληπτό το φαινόμενο;

  Το φως της ημέρας μειώνεται δραματικά όσο πιο κοντά βρίσκεστε στον Βόρειο Πόλο.

  Για παράδειγμα στην στη Σιγκαπούρη μετά βίας μπορούν να παρατηρήσουν τη διαφορά, με το φως της ημέρας να διαρκεί μόλις εννέα λεπτά λιγότερο από ό,τι έχουν κατά το θερινό ηλιοστάσιο. Η ημέρα διαρκεί 12 ώρες.

  Η ημέρα στο Παρίσι από την άλλη διαρκεί οκτώ ώρες και 14 λεπτά.

  Η διαφορά είναι πιο έντονη στο Όσλο της Νορβηγίας, όπου ο ήλιος θα ανατείλει στις 9:17 π.μ. και θα δύσει στις 3:11 μ.μ., με αποτέλεσμα ο Ήλιος να φωτίζει τον ουρανό της σκανδιναβικής πόλης λιγότερες από έξι ώρες.

  Οι κάτοικοι του Nome της Αλάσκας θα στερηθούν ακόμη περισσότερο το φως του ήλιου. Μόλις τρεις ώρες και 54 λεπτά θα διαρκέσει το φως της ημέρας.

  Ακόμη και οι τρεις αυτές ώρες είναι αρκετές, καθώς οι κάτοικοι του κόλπου Prudhoe στην Αλάσκα δεν θα δουν ούτε μια ακτίνα ηλιοφάνειας.

  Πηγή: Cnn.gr
• Πότε είναι η μεγαλύτερη νύχτα του 2023
  σε Ελλάδα
  

  Πότε είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο 2023.

  Πλησιάζει το χειμερινό ηλιοστάσιο 2023, οπότε και θα δούμε τη μεγαλύτερη νύχτα και τη μικρότερη ημέρα της χρονιάς σε ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη. Στις χώρες που ανήκουν στο νότιο ημισφαίριο θα πραγματοποιηθεί το θερινό ηλιοστάσιο και η μεγαλύτερη μέρα της χρονιάς.

  Το χειμερινό ηλιοστάσιο σηματοδοτεί και επίσημα την έναρξη του αστρονομικού χειμώνα, ο οποίος θα διαρκέσει μέχρι και τις 20 Μαρτίου του 2024. Αντίθετα, ο μετεωρολογικός χειμώνας έχει ήδη ξεκινήσει από την πρώτη ημέρα του Δεκεμβρίου και πρόκειται να διαρκέσει μέχρι και την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου.

  Κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, λοιπόν, σημειώνεται η μεγαλύτερη σε διάρκεια νύχτα της χρονιάς. Από την ημέρα αυτή και έπειτα, οι νύχτες αρχίζουν σιγά – σιγά να μικραίνουν, μέχρι να εξισωθούν με τη ημέρα, κατά τη διάρκεια της ισημερίας. Οι μέρες θα συνεχίζουν να μεγαλώνουν μέχρι και το θερινό ηλιοστάσιο στις 20 Ιουνίου 2024, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η μεγαλύτερη σε διάρκεια ημέρα της χρονιάς και η διαδικασία θα συνεχιστεί αντίστροφα.

  Πότε είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο 2023

  Κάθε χρονιά, στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη, το χειμερινό ηλιοστάσιο πραγματοποιείται μεταξύ 21 και 22 Δεκεμβρίου, ενώ, το θερινό μεταξύ 20 και 21 Ιουνίου.

  Στην χώρα μας, το χειμερινό ηλιοστάσιο για φέτος θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Παρασκευή, 22 Δεκεμβρίου 2023 στις 5:27 το πρωί ώρα Ελλάδας.

  Σύμφωνα με το «Time and Date», την Παρασκευή η διάρκεια της ημέρας στην Ελλάδα θα είναι μόλις 9 ώρες, 31 λεπτά και 43 δευτερόλεπτα, κάτι που σημαίνει πως η διάρκεια της νύχτας θα ξεπερνά τις 14 ώρες. Ειδικότερα, η ανατολή του ηλίου θα σημειωθεί στις 7:37 το πρωί και η δύση στις 17:09 το απόγευμα.

  Τι είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο

  Τα ηλιοστάσια και οι ισημερίες, που ορίζουν αστρονομικά τη διάρκεια των εποχών του έτους, συμβαίνουν επειδή οι ημέρες του έτους δεν έχουν ίση διάρκεια μεταξύ τους. Η αιτία είναι ότι η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο και ο άξονας περιστροφής της παρουσιάζει κλίση σχεδόν 23,4 μοιρών.

  Αν δεν υπήρχε αυτή η κλίση, δεν θα υπήρχαν οι εποχές και η μέρα θα διαρκούσε πάντα 12 ώρες, ενώ ο Ήλιος θα ακολουθούσε κάθε μέρα το ίδιο «μονοπάτι» πάνω από τη Γη.

  Εξαιτίας όμως της κλίσης του άξονα περιστροφής, τη μισή χρονιά (από την εαρινή έως την φθινοπωρινή ισημερία) το βόρειο ημισφαίριο «γέρνει» προς τον Ήλιο, με αποκορύφωμα στο θερινό ηλιοστάσιο το οποίο συμβαίνει μεταξύ της 20ής και της 22ας Ιουνίου, ενώ την άλλη μισή χρονιά το νότιο ημισφαίριο «γέρνει» περισσότερο προς τον Ήλιο, με αποκορύφωμα στο χειμερινό ηλιοστάσιο.

  Σύμφωνα με την αστρονομική ιστοσελίδα «Astronomy», ο λόγος που τα ηλιοστάσια δεν πραγματοποιούνται κάθε χρόνο την ίδια ακριβώς ημέρα, οφείλεται στο γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη ακολουθεί το Γρηγοριανό Ημερολόγιο. Αν και με βάση το συγκεκριμένο ημερολόγιο, ένα έτος διαρκεί μόλις 365 ημέρες, στην πραγματικότητα η τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο έχει διάρκεια 365,256 ημέρες.

  Πηγή: iEidiseis.gr
• Ξεκινά επίσημα ο χειμώνας το βράδυ της Τετάρτης με το χειμερινό ηλιοστάσιο και τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου
  σε Περιβάλλον
  

  Το βράδυ της Τετάρτης 21 Δεκεμβρίου, στις 23:48 ώρα Ελλάδας, ο Ήλιος θα βρεθεί στο χειμερινό ηλιοστάσιο, έτσι θα ξεκινήσει και τυπικά ο φετινός χειμώνας στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο. Για μια ακόμη φορά το χειμερινό ηλιοστάσιο θα συμπέσει σχεδόν με την κορύφωση της τελευταίας βροχής διαττόντων του έτους, των Αρκτίδων.

  Το βράδυ του ηλιοστασίου, το πρώτο του χειμώνα, καθώς και τα αμέσως επόμενα θα είναι τα μεγαλύτερα του έτους σε διάρκεια. Αντίστροφα, στο νότιο ημισφαίριο θα αρχίσει το καλοκαίρι, με τη διάρκεια της μέρας να βρίσκεται στο αποκορύφωμά της.

  Όταν ο Ήλιος περάσει το χειμερινό ηλιοστάσιο, αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά στον ουρανό, με αποτέλεσμα η ημέρα να κερδίζει ξανά το χαμένο «έδαφος», εωσότου στην εαρινή ισημερία το φως και το σκοτάδι έχουν πάλι σχεδόν ίση διάρκεια.

  Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν «πέφτει» πάντα την ίδια ημερομηνία, αλλά κυμαίνεται μεταξύ της 20ής και της 23ης Δεκεμβρίου, με πιο πιθανές ημερομηνίες την 21η και την 22α. Οι ημερολογιακές αυτές διακυμάνσεις οφείλονται στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο.

  Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν συμβαίνει πια στις 25 Δεκεμβρίου, όπως στην εποχή του Χριστού, αλλά λίγο νωρίτερα, επειδή έχει αντικατασταθεί το παλαιότερο Ιουλιανό Ημερολόγιο, που είχε εισάγει ο Ιούλιος Καίσαρ από το 44 π.Χ. και το οποίο είχε θεσπίσει το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά έχανε μία ημέρα κάθε 128 χρόνια. Το 1582, ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ' εισήγαγε ένα νέο ημερολόγιο, που πήρε το όνομά του (Γρηγοριανό) και το οποίο χάνει μόνο μία ημέρα στα 4.000 χρόνια.

  Ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός και σχεδόν όλοι οι αρχαίοι λαοί καθιέρωσαν προς τιμή του διάφορες γιορτές, από τους Σκανδιναβούς και Ιρανούς έως τους Μάγια και τους Ίνκας. Σχεδόν παντού, οι μεγαλύτερες γιορτές γίνονταν κατά την εποχή του χειμερινού ηλιοστασίου, που εθεωρείτο η γιορτή της γέννησης του Ήλιου, που σηματοδοτούσε και την έναρξη του νέου έτους. Προϊστορικά μνημεία όπως το Στόουνχεντζ στη Βρετανία πιστεύεται ότι σχετίζονταν με την καταγραφή των κινήσεων του Ήλιου στον ουρανό.

  Κεντρική σημασία για τους Ρωμαίους είχε η γιορτή του «αήττητου Ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου, όταν εορταζόταν ότι ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό και έτσι να μεγαλώνουν οι ημέρες. Οι πρώτοι χριστιανοί στη Ρώμη, οι οποίοι κατέφευγαν κρυφά στις κατακόμβες τους, αποφάσισαν να γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού την ίδια ημερομηνία, στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ασχολούνταν με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων.

  Αρκτίδες

  Τα βράδια της 21ης και της 22ας Δεκεμβρίου θα κορυφωθεί και η σχετικά μικρή βροχή διαττόντων αστέρων Αρκτίδων, που είναι τα τελευταία «πεφταστέρια» του έτους. Οι Αρκτίδες, που συμβαίνουν μεταξύ 17-25 Δεκεμβρίου και παράγουν πέντε έως δέκα μετέωρα την ώρα, προέρχονται από τη σκόνη που άφησε πίσω του ο κομήτης Τατλ, ο οποίος ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1790.

  Οι διάττοντες φαίνεται να έρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού της Μικρής 'Αρκτου, εξ ου και το όνομα τους. Επειδή θα ακολουθήσει Νέα Σελήνη στις 23 Δεκεμβρίου, ο ουρανός θα είναι αρκετά σκοτεινός για καλή παρατήρηση.

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

• Χειμερινό ηλιοστάσιο 2022: Τι είναι – Πότε πέφτει
  σε Περιβάλλον
  

  Πότε είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο για το 2022 και τι ακριβώς είναι.

  Πλησιάζει το χειμερινό ηλιοστάσιο για το 2022, οπότε και θα ξεκινήσει και επίσημα ο «αστρονομικός» χειμώνας σε όλο το βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

  Την ίδια στιγμή που στο βόρειο ημισφαίριο θα λαμβάνει χώρα το χειμερινό ηλιοστάσιο, στο νότιο ημισφαίριο της υφηλίου θα πραγματοποιηθεί το θερινό ηλιοστάσιο, το οποίο και θα σηματοδοτήσει την έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, στο νότιο τμήμα της αφρικανικής ηπείρου, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Αμερικής και Ινδονησίας.

  Χειμερινό ηλιοστάσιο 2022: Πότε είναι

  Στο βόρειο ημισφαίριο, το χειμερινό ηλιοστάσιο πραγματοποιείται κάθε χρόνο το Δεκέμβριο, είτε στις 21 είτε στις 22 του μήνα, ενώ το θερινό ηλιοστάσιο λαμβάνει χώρα στις 20 ή 21 Ιουνίου.

  Αντίστοιχα, για το νότιο ημισφαίριο του πλανήτη, το χειμερινό ηλιοστάσιο σημειώνεται μεταξύ 21 και 22 Ιουνίου ετησίως και το θερινό 20 ή 21 Δεκεμβρίου.

  Φέτος, το χειμερινό ηλιοστάσιο θα λάβει χώρα στις 21 Δεκεμβρίου, 11:48 ώρα Ελλάδας.

  Όπως εξηγεί η επιστημονική ιστοσελίδα «Astronomy», ο λόγος που το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν πραγματοποιείται κάθε χρόνο κατά την ίδια ημερομηνία έχει να κάνει με τον τρόπο που έχει οργανωθεί το Γρηγοριανό Ημερολόγιο, το οποίο χρησιμοποιεί η πλειοψηφία του δυτικού κόσμου. Ειδικότερα, αν και η τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο κανονικά διαρκεί 365,256, ένα ημερολογιακό έτος διαρκεί μόλις 356 ημέρες, καθώς γίνεται στρογγυλοποίηση.

  Τι είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο

  Κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, σημειώνεται η μικρότερη σε διάρκεια ημέρα της χρονιάς και η μεγαλύτερη σε διάρκεια νύχτα. Από το χειμερινό ηλιοστάσιο και έπειτα, η διάρκεια της ημέρας ξεκινά σιγά-σιγά να μεγαλώνει, μέχρι να έρθει το θερινό ηλιοστάσιο, οπότε και η μέρα αρχίζει να μικραίνει ξανά.

  Για το 2022, η ημέρα θα κρατήσει περίπου 9,5 ώρες και η νύχτα θα έχει διάρκεια κάτι λιγότερο από 14,5 ώρες, σύμφωνα με το Time and Date.

  Αντίστοιχα, φέτος, κατά τη διάρκεια του θερινού ηλιοστασίου, οπότε και σημειώνεται η μεγαλύτερη σε διάρκεια ημέρα, η μέρα διήρκησε σχεδόν 15 ώρες.

  Παράλληλα, το χειμερινό ηλιοστάσιο σηματοδοτεί επίσημα την έναρξη του αστρονομικού χειμώνα, ο οποίος θα διαρκέσει μέχρι και τις 20 Μαρτίου. Από την άλλη, ο μετεωρολογικός χειμώνας ξεκινάει από την 1η ημέρα του Δεκεμβρίου και λήγει με το τέλος του Φεβρουαρίου.

  Πηγή: iEidiseis.gr

• Ξεκινά επίσημα ο χειμώνας: Το χειμερινό ηλιοστάσιο και η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου
  σε Επίκαιρα
  

  Σήμερα το απόγευμα, στις 17:58 ώρα Ελλάδας, ο Ήλιος θα βρεθεί στο χειμερινό ηλιοστάσιο, έτσι θα ξεκινήσει και τυπικά ο φετινός χειμώνας στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο. Η αποψινή νύχτα θα είναι η μεγαλύτερη του έτους διάρκειας περίπου 14,5 ωρών, σύμφωνα με τον Διονύση Σιμόπουλο, επίτιμο διευθυντή του Ευγενιδείου πλανηταρίου. Μάλιστα θα συμπέσει με την κορύφωση της τελευταίας βροχής διαττόντων του έτους, των Αρκτίδων.

  Ετυμολογικά, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το «ηλιοστάσιο» προέρχεται από τις λέξεις «ήλιος» και «στέκομαι» ή «στάση». Κοντά στο χειμερινό ηλιοστάσιο (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα νότια. Την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και στην συνέχεια αντιστρέφεται.

  Κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο ο Ήλιος φτάνει στο χαμηλότερο σημείο του κατά την μεσουράνηση και τότε διανύουμε την μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου. Οι ισημερίες είναι οι μέρες του έτους όπου η διάρκεια της ημέρας γίνεται ίση με την διάρκεια της νύχτας. Κάθε χρόνο συμβαίνουν δύο ισημερίες.

  Τα φαινόμενα των ισημεριών και των ηλιοστασίων παρουσιάζονται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος, των οποίων ο άξονας περιστροφής βρίσκεται σε κλίση ως προς το επίπεδο περιφοράς γύρω από το άστρο τους. Τα ηλιοστάσια και οι ισημερίες συμβαίνουν επειδή όλες οι ημέρες του έτους δεν έχουν ίση διάρκεια μεταξύ τους. Το καλοκαίρι οι μέρες είναι μεγαλύτερες και οι νύχτες μικρότερες, ενώ το αντίθετο συμβαίνει το χειμώνα, όταν οι μέρες είναι μικρότερες και οι νύχτες μεγαλύτερες. Αυτό συμβαίνει γιατί, καθώς η Γη μας περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, ο άξονας περιστροφής της παρουσιάζει κλίση προς το επίπεδο περιφοράς, περίπου 23° 26 μοιρών και το επίπεδο αυτό ονομάζεται εκλειπτική.

  Ως αποτέλεσμα, της κλίσης του άξονα περιστροφής τη μισή χρονιά (από την εαρινή έως την φθινοπωρινή ισημερία - 20 Μαρτίου ως 22 Σεπτεμβρίου) το βόρειο ημισφαίριο «γέρνει» προς τον Ήλιο, με το μέγιστο να παρατηρείται περί τις 21 Ιουνίου, στο θερινό ηλιοστάσιο, ενώ την άλλη μισή χρονιά το νότιο ημισφαίριο είναι αυτό που «γέρνει» περισσότερο προς τον Ήλιο, με το μέγιστο περί τις 21 Δεκεμβρίου, στο χειμερινό ηλιοστάσιο. Τα ηλιοστάσια και οι ισημερίες ορίζουν ουσιαστικά την διάρκεια των εποχών του έτους.

  Σύμφωνα με τον Δ.Σιμόπουλο, το χειμερινό ηλιοστάσιο κυμαίνεται σήμερα μεταξύ της 20ής και 23ης Δεκεμβρίου, αν και η τελευταία φορά που συνέβη στις 23 Δεκεμβρίου ήταν το 1903 και η επόμενη θα είναι το 2303. Ακόμη πιο σπάνια είναι η 20ή Δεκεμβρίου, με την επόμενη να συμβαίνει το 2080. Οι διαφοροποιήσεις αυτές οφείλονται στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, του οποίου το κάθε έτος έχει 365 ημέρες, εκτός από τα δίσεκτα έτη με τις 366 μέρες τους.

  Tο χειμερινό ηλιοστάσιο από την αρχαιότητα ως σήμερα

  Οι αρχαίοι λαοί γιόρταζαν ιδιαίτερα τις μέρες του χειμερινού ηλιοστασίου. Αυτή την παράδοση συνέχισαν οι Έλληνες με τα Κρόνια και οι Ρωμαίοι με τα Σατουρνάλια από 18 έως 24 Δεκεμβρίου και την κεντρική γιορτή της 25ης Δεκεμβρίου, την «Ημέρα της Γέννησης του Αήττητου Ήλιου», όταν εορταζόταν το γεγονός ότι ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό και να μεγαλώνουν οι μέρες. Οι πρώτοι χριστιανοί, που ήσαν εκτός νόμου στη Ρώμη και δεν μπορούσαν να συναντιούνται ή να εκκλησιάζονται μαζί, έκαναν συναντήσεις κρυφά στις κατακόμβες τους. Αποφάσισαν έτσι να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ήσαν απασχολημένοι με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων.

  Γιατί όμως το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν συμβαίνει σήμερα στις 25 Δεκεμβρίου, όπως στην εποχή του Χριστού, αλλά στις 21 Δεκεμβρίου; Το πρόβλημα, κατά τον κ.Σιμόπουλο, αρχίζει με το Ιουλιανό Ημερολόγιο που εισήγαγε ο Ιούλιος Καίσαρ το 44 π.Χ., το οποίο είχε τις δικές του ατέλειες, γιατί έχανε μία ημέρα κάθε 128 χρόνια. Το Ιουλιανό ημερολόγιο είχε θεσπίσει το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά με την πάροδο των ετών το προστιθέμενο μικρό λάθος είχε μεταθέσει την πραγματική ημερομηνία της χειμερινής τροπής.

  Έτσι το 325 μ.Χ., το έτος που έγινε η Σύνοδος της Νίκαιας, το χειμερινό ηλιοστάσιο είχε μετατεθεί και συνέβαινε στις 22 Δεκεμβρίου. Η μετάθεση όμως του χειμερινού ηλιοστασίου συνεχίστηκε χωρίς να διορθωθεί μέχρι και το έτος 1582, οπότε η χειμερινή τροπή συνέβαινε στις 12 Δεκεμβρίου. Τότε, ο Πάπας Γρηγόριος 13ος εισήγαγε μία νέα μεταρρύθμιση, γι' αυτό και το νέο ημερολόγιο, αυτό που χρησιμοποιούμε σήμερα, ονομάζεται Γρηγοριανό, και χάνει μία μόνον ημέρα στα 4.000 χρόνια. Η Γρηγοριανή μεταρρύθμιση έτρεψε τη θέση του ημερολογίου προς τα εμπρός με βάση το έτος της Συνόδου της Νικαίας κι όχι το έτος εισαγωγής του Ιουλιανού ημερολογίου, το 44 π.Χ.. Γι' αυτό και το χειμερινό ηλιοστάσιο συμβαίνει σήμερα στις 21 Δεκεμβρίου.

  Πηγή: Ethnos.gr
• Ξεκινά επίσημα ο χειμώνας την Τρίτη με το χειμερινό ηλιοστάσιο και τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου
  σε Περιβάλλον
  
  Την Τρίτη το απόγευμα 21 Δεκεμβρίου, περίπου στις 6 μ.μ. ώρα Ελλάδας, ο Ήλιος θα βρεθεί στο χειμερινό ηλιοστάσιο, έτσι θα ξεκινήσει και τυπικά ο φετινός χειμώνας στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο. Μάλιστα το χειμερινό ηλιοστάσιο θα συμπέσει σχεδόν με την κορύφωση της τελευταίας βροχής διαττόντων του έτους, των Αρκτίδων.

  Το βράδυ του ηλιοστασίου, το πρώτο του χειμώνα, καθώς και τα αμέσως επόμενα θα είναι τα μεγαλύτερα του έτους σε διάρκεια. Αντίστροφα, στο νότιο ημισφαίριο θα αρχίσει το καλοκαίρι, με τη διάρκεια της μέρας να βρίσκεται στο αποκορύφωμά της.

  Όταν ο Ήλιος περάσει το χειμερινό ηλιοστάσιο, αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά στον ουρανό, με αποτέλεσμα η ημέρα να κερδίζει ξανά το χαμένο «έδαφος», έως ότου στην εαρινή ισημερία το φως και το σκοτάδι έχουν πάλι σχεδόν ίση διάρκεια.

  Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν «πέφτει» πάντα την ίδια ημερομηνία, αλλά κυμαίνεται μεταξύ της 20ής και της 23ης Δεκεμβρίου, με πιο πιθανές ημερομηνίες την 21η και την 22α. Οι ημερολογιακές αυτές διακυμάνσεις οφείλονται στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο.

  Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν συμβαίνει πια στις 25 Δεκεμβρίου, όπως στην εποχή του Χριστού, αλλά λίγο νωρίτερα, επειδή έχει αντικατασταθεί το παλαιότερο Ιουλιανό Ημερολόγιο, που είχε εισάγει ο Ιούλιος Καίσαρ από το 44 π.Χ. και το οποίο είχε θεσπίσει το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά έχανε μία ημέρα κάθε 128 χρόνια. Το 1582, ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ' εισήγαγε ένα νέο ημερολόγιο, που πήρε το όνομά του (Γρηγοριανό) και το οποίο χάνει μόνο μία ημέρα στα 4.000 χρόνια.

  Ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός και σχεδόν όλοι οι αρχαίοι λαοί καθιέρωσαν προς τιμή του διάφορες γιορτές, από τους Σκανδιναβούς και Ιρανούς έως τους Μάγια και τους Ίνκας. Σχεδόν παντού, οι μεγαλύτερες γιορτές γίνονταν κατά την εποχή του χειμερινού ηλιοστασίου, που εθεωρείτο η γιορτή της γέννησης του Ήλιου, που σηματοδοτούσε και την έναρξη του νέου έτους. Προϊστορικά μνημεία όπως το Στόουνχεντζ στη Βρετανία πιστεύεται ότι σχετίζονταν με την καταγραφή των κινήσεων του Ήλιου στον ουρανό.

  Κεντρική σημασία για τους Ρωμαίους είχε η γιορτή του «αήττητου Ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου, όταν εορταζόταν ότι ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό και έτσι να μεγαλώνουν οι ημέρες. Οι πρώτοι Χριστιανοί στη Ρώμη, οι οποίοι κατέφευγαν κρυφά στις κατακόμβες τους, αποφάσισαν να γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού την ίδια ημερομηνία, στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ασχολούνταν με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων.

  Αρκτίδες

  Το βράδυ της 21ης Δεκεμβρίου θα κορυφωθεί η σχετικά μικρή βροχή διαττόντων αστέρων Αρκτίδες, τα τελευταία «πεφταστέρια» του έτους. Οι Αρκτίδες, που συμβαίνουν μεταξύ 17-25 Δεκεμβρίου και παράγουν πέντε έως δέκα μετέωρα την ώρα, προέρχονται από τη σκόνη που άφησε πίσω του ο κομήτης Τατλ, ο οποίος ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1790.

  Οι διάττοντες φαίνεται να έρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού της Μικρής Άρκτου, εξ ου και το όνομά τους. Επειδή όμως έχει προηγηθεί πανσέληνος στις 19 Δεκεμβρίου, ο ουρανός δεν θα είναι αρκετά σκοτεινός για καλή παρατήρηση, καθώς το φωτεινό φεγγάρι θα «επισκιάσει» τα περισσότερα μετέωρα.

  Πηγή: AΠΕ-ΜΠΕ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ