Πλάι στις πηγές του απαράμιλλης ομορφιάς ποταμού Νέδα, μεταξύ Ηλείας και Μεσσηνίας, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί Προστατευόμενη Περιοχή Αναψυχής Εσωτερικών Υδάτων, δόθηκε άδεια για την κατασκευή σταθμού ισχύος 0,90 MW, παρότι στην υπό έγκριση μελέτη υπήρχαν - όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Εφημερίδας των Συντακτών - παραπλανητικά στοιχεία και απεκρύβη η ύπαρξη σπάνιας ιχθυοπανίδας.
Όπως αναφέρει πάντα το ίδιο ρεπορτάζ, όταν κατά τη διαδικασία μιας αδειοδότησης ενός έργου συντελείται απόκρυψη στοιχείων, επιχειρείται παραπλάνηση και δηλώνονται ψεύδη προς τις αρμόδιες υπηρεσίες από την εταιρεία που επιχειρεί να το υλοποιήσει, τότε θα υπέθετε κανείς ότι αυτή θα έπρεπε να διακοπεί.
Κάτι τέτοιο όμως δεν έχει συμβεί, μέχρι στιγμής, στην περίπτωση της διαδικασίας αδειοδότησης που αφορά την κατασκευή μικρού υδροηλεκτρικού σταθμού ισχύος 0,90 MW κοντά στις πηγές του εμβληματικού ποταμού Νέδα, ενός από τα διασημότερα ποτάμια της Πελοποννήσου ανάμεσα στη Μεσσηνία και την Ηλεία.
Σύμφωνα με το αναθεωρημένο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) του Υδατικού Διαμερίσματος Δυτικής Πελοποννήσου, ολόκληρο το ποτάμιο Υδατικό Σύστημα μέσα στο οποίο σχεδιάζεται το συγκεκριμένο έργο χαρακτηρίζεται Προστατευόμενη Περιοχή Αναψυχής Εσωτερικών Υδάτων, δηλαδή ολόκληρη η Νέδα από τις πηγές της και σε μήκος 20,3 χιλιομέτρων είναι χαρακτηρισμένη Υδατα Αναψυχής.
Η ΕΦΣΥΝ αναφέρει πως αυτό ήταν κάτι που είχε αποκρύψει ο φορέας του έργου στην υποβληθείσα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, όπου ανέφερε ψευδώς ότι το εν λόγω Υδατικό Σύστημα δεν κατατάσσεται στα Υδατα Αναψυχής. Οπως ανέφερε στην ΜΠΕ του έργου η εταιρεία ΥΔΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Α.Ε., «το ρέμα στο οποίο σχεδιάζεται το προτεινόμενο έργο δεν κατατάσσεται στα ύδατα αναψυχής και ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος αποκλεισμού του υπό μελέτη έργου».
Καταπώς φαίνεται, αυτή αναληθής αναφορά έγινε επειδή το ΣΔΛΑΠ προβλέπει ότι στα ύδατα αναψυχής η Διεύθυνση Υδάτων μπορεί να επιτρέπει την εγκατάσταση μικρών υδροηλεκτρικών μόνο εφόσον τεκμηριωθεί ότι δεν επηρεάζεται η κατάσταση του υδατικού συστήματος και επιπλέον ότι «η εγκατάσταση νέων Μικρών Υδροηλεκτρικών Εργων και λοιπών έργων υδροληψίας που δεν υφίσταται η ανωτέρω τεκμηρίωση αναστέλλεται προσωρινά».
Κάτι που επεσήμανε προς την εταιρεία η Διεύθυνση Υδάτων Πελοποννήσου στις 27/10/2023, λόγος για τον οποίο δήλωσε αδυναμία γνωμοδότησης επί της ΜΠΕ, «διότι διαπιστώνονται ουσιώδεις ελλείψεις» και διότι «θεωρείται απαραίτητο να διορθωθεί και συμπληρωθεί με σχετική αναφορά και τεκμηρίωση».
Η τεκμηρίωση
Όπως συνεχίζει το ρεπορτάζ της ΕΦΣΥΝ αντί ο φορέας του έργου να προσκομίσει την αναγκαία τεκμηρίωση, σε απάντησή του στη γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Υδάτων Πελοποννήσου (8/11/2023) επιχείρησε να παραπλανήσει εκ νέου την υπηρεσία υποστηρίζοντας ότι μόνο ένα τμήμα του ποταμού αποτελεί Υδατα Αναψυχής.
Κι αυτό, παρ’ όλο που το ΣΔΛΑΠ αναφέρει ξεκάθαρα ως Προστατευόμενη Περιοχή Αναψυχής Εσωτερικών Υδάτων ολόκληρο το Υδάτινο Σύστημα εντός του οποίου σχεδιάζεται το έργο. Επιπλέον, το ΣΔΛΑΠ κάνει αναφορά και στα μαγευτικά, φυσικά τοπία της περιοχής και στη διάσχιση του φαραγγιού της Νέδας με σημείο εκκίνησης τις πηγές της, μια διαδρομή που θα διακόπτεται από το παραπάνω έργο εφόσον υλοποιηθεί.
Συν τοις άλλοις, η εταιρεία υποστήριξε στο υπόμνημα ότι δεν υπάρχουν άλλα προγραμματισμένα έργα στην περιοχή, τη στιγμή που η ίδια έχει δύο αιτήσεις για μικρά υδροηλεκτρικά στην κατάντη του υπό εξέταση έργου, οι οποίες βρίσκονται σε διαδικασία αξιολόγησης από την ΡΑΑΕΥ, ενώ στη Νέδα υπάρχουν συνολικά επτά προγραμματιζόμενα μικρά υδροηλεκτρικά (δύο διαθέτουν άδεια παραγωγού, ενώ τέσσερα βρίσκονται σε διαδικασία αξιολόγησης), οι συσσωρευτικές επιπτώσεις των οποίων δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψη.
Το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών ΠελοπόννηSOS έχει ενημερώσει εγγράφως τις αρμόδιες υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης και της Περιφέρειας Πελοποννήσου για τα προαναφερόμενα συμβάντα και αναμένει την ακύρωση της αδειοδοτικής διαδικασίας.
Εντύπωση προκαλούν και οι θετικές γνωμοδοτήσεις για το υδροηλεκτρικό από τη Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, από τη Διεύθυνση Δασών Μεσσηνίας και από το Δασαρχείο Κυπαρισσίας διότι παρέβλεψαν τις ψευδείς και παραπλανητικές αναφορές της ΜΠΕ.
Κι ακόμη, παρέβλεψαν το γεγονός ότι μέσα στον ποταμό Νέδα έχει εντοπιστεί η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους, η οποία απειλεί σοβαρά τα πλατάνια στην Ελλάδα και εντοπίζεται κυρίως στη Μεσσηνία (που ήταν και η πρώτη που επλήγη), ενώ πλήττει και τις όμορες Ηλεία και Αρκαδία. Με το Εθνικό Ιδρυμα Αγροτικής Ερευνας (ΕΘΙΑΓΕ) να αναφέρει από το 2007 ότι εστία προσβολής του μύκητα που ξεραίνει τα πλατάνια που εντοπίστηκε στον ποταμό Νέδα προκλήθηκε από ανθρωπογενή αίτια μέσω μηχανημάτων εκσκαφής.
Τα ψάρια
Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι κατά τη διαδικασία της διαβούλευσης της ΜΠΕ για το υδροηλεκτρικό στα έγγραφα των αρμόδιων υπηρεσιών αναφέρεται ότι δεν γνωρίζουν για την ύπαρξη ψαριών στη Νέδα, όταν το ψάρεμα στον ποταμό ήταν στοιχείο της διατροφής των κατοίκων της περιοχής, ενώ και σήμερα όσοι διαβαίνουν το ποτάμι μπορούν να διαπιστώσουν την ύπαρξή τους. Πρόκειται για δύο έγγραφα που επικαλείται η εταιρεία στην ιχθυολογική μελέτη του έργου που συνοδεύει την ΜΠΕ.
Οπως ανέφερε η Γενική Διεύθυνση Αλιείας και διαχείρισης Αλιευτικών Πόρων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (14/12/2022), «σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας μας δεν προκύπτει ύπαρξη ιχθυοπανίδας στον ποταμό Νέδα, καθώς στη μοναδική αναφορά που βρέθηκε στις μελέτες PESCA (2001) φαίνεται να υπάρχουν ενδείξεις για πιθανή εξαφάνιση του είδους ψαριού Leuciscus cephalus από τον ποταμό» (πρόκειται για ένα είδος ποταμίσιου κεφάλου).
Από την πλευρά της, η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Τριφυλίας της Π.Ε. Μεσσηνίας ανέφερε (15/12/2022): «Σας ενημερώνουμε ότι δεν υπάρχουν σχετικές μελέτες ούτε στο αρχείο της υπηρεσίας μας αλλά ούτε και στο αρχείο του αρμόδιου τμήματος του ΥΠΑΑΤ, σύμφωνα με την απάντησή του».
Δεν ήξεραν, δεν ρώταγαν λοιπόν οι αρμόδιες υπηρεσίες, κάτι που έκανε η Ομοσπονδία Συλλόγων Χωριών Ορεινής Μεσσηνίας «Ο Επικούριος Απόλλων», που ζήτησε πληροφορίες για το ζήτημα από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ).
Σε απαντητικό έγγραφό του (1/11/2023) το ΕΛΚΕΘΕ ενημέρωσε ότι υλοποιεί ερευνητικό έργο κατά μήκος της Νέδας με τρεις σταθμούς δειγματοληψίας όπου κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών έχουν καταγραφεί 6 διαφορετικά είδη ψαριών.
Μεταξύ αυτών, στη Νέδα ζουν το προστατευόμενο είδος ψαριού κοινοτικού ενδιαφέροντος πελοποννησιακή μπριάνα ή χαμοσούρτης και η χρυσή μενίδα που χαρακτηρίζεται «τρωτό» είδος και περιέχεται στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδος. Στη Νέδα υπάρχει και η βίδρα, ένα απειλούμενο είδος που προστατεύεται από την εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία.
Επιπλέον, η ιχθυολογική μελέτη φανερώνει πλήρη άγνοια για τον ποταμό και την ιχθυοπανίδα του, καθώς σε αυτήν αναφέρεται: «Είναι βέβαιο ότι μεγάλος καταρράκτης στην περιοχή του Στομίου διακόπτει κάθε μετακίνηση ιχθυοπανίδας προς τα ανάντη».
Μόνο που οι περίφημοι καταρράκτες στο Στόμιο βρίσκονται σε παραπόταμο της Νέδας! Και το αποκορύφωμα σε αυτή τη μελέτη είναι ότι την υπογράφει δασολόγος, ενώ έπρεπε να υπογράφεται από ειδικό στην ιχθυοπανίδα. Και μόνο γι’ αυτό τον λόγο, η υπό κρίση μελέτη θα έπρεπε να απορριφθεί.
Εκτός αυτών, η διάσχιση της Νέδας αποτελεί μία από τις διασημότερες περιπατητικές διαδρομές της χώρας, καθώς ένα μεγάλο μέρος του ποταμού περνάει μέσα από ένα φαράγγι απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς με καταρράκτες και μικρές λίμνες και συνδυάζεται εύκολα με επισκέψεις στα σπουδαία αρχαιολογικά αξιοθέατα και στα χωριά της ευρύτερης περιοχής.
Πηγή: efsyn.gr - Κεντρική φωτογραφία: ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI
