Σάββατο, 10 Φεβρουαρίου 2024 20:57

Ο κόσμος δεν είναι προετοιμασμένος για τις κλιματικές καταστροφές που έρχονται

Γράφτηκε από την

Από τις πλημμύρες στην Καλιφόρνια μέχρι τις πυρκαγιές στη Χιλή, οι επιστήμονες λένε ότι ο κόσμος δεν είναι προετοιμασμένος για τις κλιματικές καταστροφές που χτυπούν με όλο και αυξανόμενη συχνότητα και σφοδρότητα, καθώς η παγκόσμια υπερθέρμανση που προκαλείται από τον άνθρωπο συνεχίζει να σπάει ρεκόρ κάθε χρόνο.

Την πιο ζεστή χρονιά στην ιστορία ακολούθησε ο πιο θερμός Ιανουάριος που έχει καταγραφεί ποτέ. Πολλές περιοχές στο βόρειο ημισφαίριο πλήττονται από καύσωνες που υπό κανονικές συνθήκες θα καταγράφονταν τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι επιστήμονες που μελετούν τη θάλασσα είναι συγκλονισμένοι από την παρατεταμένη έντονη ζέστη στην επιφάνεια των ωκεανών.

Λένε ότι η υπερβολική ζέστη είναι ως επί το πλείστον αποτέλεσμα ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως η καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα και η κοπή των δασών. Στα παραπάνω έρχονται να προστεθούν και φυσικοί παράγοντες. Ειδικότερα το φαινόμενο Ελ Νίνιοπου σχετίζεται με την υπερθέρμανση του Ειρηνικού Ωκεανού.

Η φετινή χρονιά έχει μία στις τρεις πιθανότητες να είναι ακόμη πιο ζεστή και να σπάσει ακόμη και το περσινό ρεκόρ, όπως εκτιμά τη Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (US’s National Oceanic and Atmospheric Administration). Οι επιστήμονες είναι ξεκάθαροι: όσο υψηλότερη είναι η παγκόσμια θερμοκρασία, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος πυρκαγιών και πλημμυρών. Μόνο αυτόν τον μήνα σημειώθηκαν δύο αρνητικά ρεκόρ καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα.

Ο πρόεδρος της Χιλής, Γκάμπριελ Μπόριτς, κήρυξε διήμερο εθνικό πένθος μετά τις φονικότερες δασικές πυρκαγιές που έχουν σημειωθεί στη χώρα και οι οποίες στοίχισαν πάνω από 120 ζωές στην περιοχή Βαλπαραΐσο. Οι πυρκαγιές ήρθαν μετά από δεκαετή ξηρασία στην περιοχή και μια μετατόπιση από διαφορετικά φυσικά δάση, τα οποία είναι πιο ανθεκτικά στη φωτιά, σε φυτείες μονοκαλλιέργειας, που είναι πιο ευάλωτες.

Στις ΗΠΑ, ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια, Γκάβιν Νιούσομ, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης καθώς ένας «ατμοσφαιρικός ποταμός», που υπερτροφοδοτήθηκε από τον ασυνήθιστα ζεστό Ειρηνικό Ωκεανό, έριξε πρωτοφανείς ποσότητες νερού στο Σαν Ντιέγκο και τις γειτονικές περιοχές, στοιχίζοντας τη ζωή σε τουλάχιστον τρεις ανθρώπους.

«Δεν θα προσαρμοστούμε πλήρως»

«Τροφοδοτούμενη από ακραίες καιρικές και κλιματικές συνθήκες, η συχνότητα των καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια», δήλωσε στον Guardian ο Ραούλ Κορδέρο, καθηγητής κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν και στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο. «Αντιμετωπίζουμε καταστροφές που προκαλούνται από το κλίμα για τις οποίες δεν είμαστε προετοιμασμένοι και είναι απίθανο να είμαστε σε θέση να προσαρμοστούμε πλήρως σε αυτές».

Ο Ρίτσαρντ Μπετς, του Κέντρου Hadley του Ηνωμένου Βασιλείου τονίζει ότι πολλά ακραία φαινόμενα, συμπεριλαμβανομένων μεγάλης διάρκειας κυμάτων καύσωνα, ισχυρότερων βροχοπτώσεων, αυξημένων περιόδων ξηρασίας και συχνότερων πυρκαγιών, γίνονται πιο σοβαρά λόγω της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο.

«Μπορούμε ακόμα να περιορίσουμε τα ακραία φαινόμενα εάν μηδενίσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Όμως με τις παγκόσμιες εκπομπές να εξακολουθούν να αυξάνονται, είναι δύσκολο να μην ανησυχούμε για το πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτό που έρχεται», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Μπετς στον Guardian και πρόσθεσε: «Χρειάζεται να προσαρμοστούμε στις αλλαγές που έχουμε ήδη προκαλέσει και η προσαρμογή θα γίνεται όλο και πιο δύσκολη όσο περισσότερο αργούμε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων».

Οι ωκεανοί

Η βασική ανησυχία είναι το τι συμβαίνει στους ωκεανούς, οι οποίοι καλύπτουν το 71% του πλανήτη και απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της υπερβολικής θερμότητας. Σε επιστολή που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Advances in Atmospheric Science τον περασμένο μήνα, μια ομάδα επιστημόνων προειδοποίησε ότι οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας πέρυσι ήταν «εκτός χάρτη», με τρομερές συνέπειες.

«Οι θερμοί ωκεανοί εντείνουν την ατμοσφαιρική κυκλοφορία και τα συναφή ακραία φαινόμενα», δήλωσε ο Φρανσίσκο Ελιζέου Ακουίνο, αναπληρωτής διευθυντής του Κέντρου Polar and Climate της Βραζιλίας. «Το ρεκόρ θερμοκρασίας και τα ακραία φαινόμενα που παρατηρήθηκαν στον πλανήτη το 2023 δεν έχουν περάσει. Ο πλανήτης δεν έχει κρυώσει».

Η Φραντσέσκα Τζουλιέλμο, ανώτερη επιστήμονας στην υπηρεσία δορυφορικής παρακολούθησης Copernicus της ΕΕ, είπε ότι το 2024 ξεκίνησε με «ακραίες θερμοκρασίες και φαινόμενα». Επισήμανε μια πρόσφατη πρόβλεψη του Κέντρου Υπερυπολογιστών της Βαρκελώνης που έδειξε ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το 2024 να σημειώσει νέο ρεκόρ με τις παγκόσμιες θερμοκρασίες να ξεπερνούν για πρώτη φορά κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Πηγή: Cnn.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Σάββατο, 10 Φεβρουαρίου 2024 10:14

Σχετικά Άρθρα

  • Κοράλλια: Έκτακτη σύσκεψη του ΟΗΕ για την πανδημία στα πολύτιμα οικοσυστήματα
    Κοράλλια: Έκτακτη σύσκεψη του ΟΗΕ για την πανδημία στα πολύτιμα οικοσυστήματα

    Σχεδόν το 80% των κοραλλιών σε όλο τον κόσμο έχει υποστεί θερμικό στρες και κινδυνεύει με απονέκρωση

    Με τους περισσότερους κοραλλιογενείς υφάλους να βρίσκονται σήμερα σε κρίσιμη κατάσταση λόγω των ακραίων θερμοκρασιών που φέρνει η κλιματική αλλαγή, ο ΟΗΕ προχώρησε στην ασυνήθιστη κίνηση να συγκαλέσει έκτακτη σύσκεψη για την οικολογική κρίση, κάτι που συνήθως γίνεται μόνο για την αντιμετώπιση ένοπλων συγκρούσεων ή φυσικών καταστροφών.

    Η έκτακτη σύσκεψη, με κύριο ζήτημα την αύξηση της χρηματοδότησης για την προστασία των κοραλλιών, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στο περιθώριο της COP16, της διεθνούς διάσκεψης του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα, η οποία ολοκληρώνεται στο Κάλι της Κολομβίας, όπως φαίνεται χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.

    «Πλησιάζουμε το σημείο όπου μπορεί να χάσουμε το πρώτο οικοσύστημα που εμφανίστηκε στον πλανήτη» προειδοποίησε σύμφωνα με το Reuters ο Πίτερ Τόμσον, ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τους ωκεανούς.

    «Τα κοράλλια είναι τα πρώτα που θα χαθούν αν συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο» είπε, αναφερόμενος στην κλιματική αλλαγή, η οποία ανεβάζει τη θερμοκρασία των θαλασσών και παράλληλα κάνει τα νερά πιο όξινα λόγω απορρόφησης CO2.

    Οι πολύποδες που παράγουν τον λευκό ασβεστολιθικό σκελετό των κοραλλιών συμβιώνουν με μονοκύτταρα φύκη που ονομάζονται ζωοξανθέλες. Σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, τα πολύχρωμα φύκη εγκαταλείπουν την αποικία, η οποία έτσι αποχρωματίζεται και μένει άσπρη σαν φάντασμα. Αν οι ζωοξανθέλες δεν επιστρέψουν σύντομα, τα κοράλλια πεθαίνουν.

    Επεισόδια αποχρωματισμού έπληξαν φέτος το 77% των κοραλλιογενών υφάλων σε όλο τον κόσμο –είναι το τέταρτο και μεγαλύτερο επεισόδιο που έχει καταγραφεί ποτέ και επηρεάζει και τα δύο ημισφαίρια, ανέφερε το Ταμείο Ανάπτυξης Κεφαλαίων του ΟΗΕ.

    Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, τα πιο παραγωγικά θαλάσσια οικοσυστήματα, στηρίζουν το 25% της θαλάσσιας ζωής. Σχεδόν ένα δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από τους υφάλους για την εξεύρεση τροφής και την προστασία των ακτών τους από τη διάβρωση.

    Στην έκτακτη σύσκεψη, ειδικοί και εκπρόσωποι χωρών συζήτησαν μέτρα όπως ο περιορισμός της υπεραλίευσης, η δημιουργία νέων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και η αναγνώριση πληθυσμών κοραλλιών με ιδιαίτερη αντοχή στη ζέστη.

    Μετά τη σύσκεψη, αναφέρει το Associated Press, οι κυβερνήσεις τη Νέας Ζηλανδίας, της Βρετανίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας προχώρησαν σε νέες δεσμεύσεις, συνολικού ύψους 30 εκατ. δολαρίων, για το ταμείο προστασίας των κοραλλιών που θεσμοθετήθηκε το 2020.

    Μέχρι το 2030 το ταμείο εκτιμάται ότι θα χρειαστεί 3 δισ. δολάρια σε δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για να χρηματοδοτήσει τις προσπάθειες προστασίας. Μέχρι στιγμής έχουν συγκεντρωθεί μόνο 225 εκατ.

    Στο Μεγάλο Κοραλλιογενές Φράγμα της Αυστραλίας, τον μεγαλύτερο ύφαλο του κόσμου, ο αποχρωματισμός επηρέασε το 90% των εκτάσεων που αξιολογήθηκαν το 2022.

    Στις ακτές του Μεξικού στον Ειρηνικό, το 50 με 93 τοις εκατό των κοραλλιών νεκρώθηκαν, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε φέτος τον Απρίλιο.

    Το πρώτο παγκόσμιο επεισόδιο αποχρωματισμού καταγράφηκε το 1998. Το δεύτερο το διάστημα 2011-13 και το τρίτο το 2016, επισήμανε ο κενυάτης θαλάσσιος βιολόγος Ντέιβιντ Ομπούρα.

    Όπως είπε, τα επεισόδια αυτά «διαρκούν πάνω από ένα έτος κάθε φορά, κάτι που προκαλεί ανησυχία».

    Πηγή: In.gr
  • Halloween 2024: Η κλιματική αλλαγή πλήττει τη διάσημη γιορτή
    Halloween 2024: Η κλιματική αλλαγή πλήττει τη διάσημη γιορτή

    Τι ακριβώς γιορτάζουμε το Halloween

    Tο Halloween (Χάλογουιν), όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, θα γιορταστεί στις 31 Οκτωβρίου.
    Σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης και στο μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Αμερικής, το Halloween γιορτάζεται με πάρτι, τρομακτικές στολές, φαναράκια, σκάλισμα κολοκύθας και προσφορά γλυκισμάτων. Όμως η γιορτή σηματοδοτεί επίσης την έναρξη της Αλληλοτιμίας, ενός τριήμερου χριστιανικού τριημέρου αφιερωμένου στη μνήμη των νεκρών που ξεκινά με το Halloween (31 Οκτωβρίου) και ακολουθείται από την Ημέρα των Αγίων Πάντων (1 Νοεμβρίου) και την Ημέρα των Ψυχών (2 Νοεμβρίου).
    Halloween 2024: Η κλιματική αλλαγή πλήττει τη διάσημη γιορτή

    Καθώς πλησιάζει η διάσημη, παγκοσμίως, γιορτή, οι καλλιεργητές κολοκύθας βρίσκονται σε μια ιδιαίτερα δυσμενή θέση, καθώς αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις στις καλλιέργειες, έπειτα από τις ακραίες καιρικές συνθήκες, σύμφωνα με πρόσφσατο δημοσίευμα του «The Independent».

    Οι έντονες βροχοπτώσεις και οι όλο και πιο απρόβλεπτες κλιματικές συνθήκες έχουν αφήσει τους καλλιεργητές κολοκύθας στο Ηνωμένο Βασίλειο με μικρότερες - ή σε ορισμένες περιπτώσεις σχεδόν καθόλου - κολοκύθες φέτος.
    Ο Jonathan Hewitt είναι ένας από τους πολλούς αγρότες που προειδοποιούν τους καταναλωτές να μειώσουν τις προσδοκίες τους, αφού είδαν μια απότομη πτώση στην παραγωγή.

    Χαρακτηριστικά, αναφέρει: «Φέτος, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την χειρότερη χρονιά για την παραγωγή κολοκύθας. Είδαμε περίπου 90% αποτυχία», είπε.
    Πρόσφατα στοιχεία από τη Μονάδα Πληροφοριών για την Ενέργεια και το Κλίμα προέβλεψαν ότι η Αγγλία βρίσκεται σε πορεία για μια από τις χειρότερες συγκομιδές που έχουν καταγραφεί ποτέ.

    Τι ακριβώς γιορτάζουμε το Halloween

    Η λέξη «Halloween» είναι συντομογραφία του «All Hallows Evening», δηλαδή της βραδιάς πριν από τη γιορτή των Αγίων Πάντων, που είναι 1η Νοεμβρίου.

    Οι ρίζες της γιορτής λέγεται ότι βρίσκονται σε κέλτικες παραδόσεις, και συγκεκριμένα στους εορτασμούς του Samhain, που στα παλιά ιρλανδικά σημαίνει «τέλος του καλοκαιριού». Οι Κέλτες την 31η Οκτωβρίου γιόρταζαν το τέλος της περιόδου της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα.
    Η παράδοση λέει ότι τη συγκεκριμένη μέρα ερχόμαστε πιο κοντά με τον «άλλο κόσμο», ότι μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με πνεύματα και νεκρούς.

    Τα χρώματα που συνδέονται με τη γιορτή είναι το πορτοκαλί και το μαύρο. Το πορτοκαλί συμβολίζει τη φθινοπωρινή σοδειά και το μαύρο τον θάνατο και, γενικά, τον «άλλο κόσμο».

    Η αφετηρία του εθίμου του «trick or treat», που θέλει τα μικρά παιδιά να μεταμφιέζονται και να πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι, μαζεύοντας γλυκά, φθάνει στον 16ο αιώνα.
    Ιρλανδοί, Σκωτσέζοι και Ουαλοί μασκαρεύονταν και επισκέπτονταν διάφορα σπίτια, απαγγέλλοντας ποιήματα ή και ολόκληρα τραγούδια με αντάλλαγμα φαγητό. Αντιπροσώπευαν τις παλιές θεότητες του χειμώνα που απαιτούσαν ανταλλάγματα για καλή τύχη.

    Έχει γίνει και μια έρευνα σχετικά με τις προτιμήσεις των μικρών Αμερικανών στα γλυκά που δέχονται αυτήν τη μέρα. Το 50% του δείγματος, λοιπόν, δήλωσε ότι προτιμά κάτι σοκολατοειδές, το 24% θέλει γλυκό χωρίς σοκολάτα και το 10% προτιμά τσίχλες.
  • Κλιματική αλλαγή: Η σύγκριση μεταξύ Dana και Daniel
    Κλιματική αλλαγή: Η σύγκριση μεταξύ Dana και Daniel

    Τόσο ο Daniel όσο και η Dana άφησαν πίσω τους μεγάλες καταστροφές και νεκρούς - Εκ του αποτελέσματος, το βασικό κοινό στοιχείο των δύο φαινομένων είναι το πόσο απροστάτευτες ήταν οι πληγείσες περιοχές

    Η Ισπανία εξακολουθεί να μετρά τις πληγές και τους νεκρούς της από τις φονικές πλημμύρες στην περιοχή της Βαλένθια και ευρύτερα τμήματα στα ανατολικά της χώρας. Πλημμύρες που προκλήθηκαν από ένα καταστροφικό καιρικό φαινόμενο -που είναι γνωστό τοπικά ως DANA- στο οποίο ο ψυχρός και θερμός αέρας συναντώνται και δημιουργούν ισχυρά σύννεφα βροχής, ένα μοτίβο που πιστεύεται ότι εμφανίζεται συχνότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής.

    Όταν ψυχρός αέρας πνέει πάνω από τα ζεστά νερά της Μεσογείου, προκαλεί την άνοδο θερμότερου αέρα γρήγορα και τον σχηματισμό πυκνών σύννεφων, γεμάτων νερό, που μπορούν να παραμείνουν στην ίδια περιοχή για πολλές ώρες, αυξάνοντας τις καταστροφικές τους δυνατότητες. Το φαινόμενο προκαλεί ορισμένες φορές έντονη χαλαζόπτωση και ανεμοστρόβιλους όπως φάνηκε αυτή την εβδομάδα, λένε μετεωρολόγοι.

    DANA: Μεγάλος όγκος νερού

    Το DANA αυτής της εβδομάδας ήταν μία από τις τρεις πιο έντονες τέτοιες καταιγίδες στην περιοχή της Βαλένθια, δήλωσε ο Ρούμπεν ντελ Κάμπο, εκπρόσωπος της ισπανικής Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, AEMET.

    Η Υπηρεσία, ανακοίνωσε ότι το μεγαλύτερο ημερήσιο ύψος βροχής καταγράφηκε στην περιοχή Chiva, 30 χλμ δυτικά της Βαλένθια, και ήταν ίσο με 445.4 mm. Πρόκειται για την 2η υψηλότερη τιμή ημερήσιου ύψους υετού στην Περιφέρεια της Βαλένθια, μετά τα 520 mm στην πόλη Tavernes de la Vall στις 11 Σεπτεμβρίου 1996.

    Τα προκαταρκτικά δορυφορικά δεδομένα που κατέγραψε η επιστημονική ομάδα του Climatebook δείχνουν ότι μια μεγάλη περιοχή της Ανατολικής Ισπανίας δέχθηκε πάνω από 100-150 mm βροχής (180 mm στο κέντρο της Βαλένθια), και τοπικά πάνω από 250 mm σε λιγότερο από 24 ώρες.

    Πρόκειται για πολύ υψηλά ύψη βροχής, όταν ο μέσος όρος για όλο τον Οκτώβριο στη Βαλένθια είναι περίπου 65 χιλιοστά.

    Οι αρχές ενεργοποίησαν στην Ισπανία ενεργοποίησαν επιχειρήσεις διάσωσης, ενώ πολλοί κάτοικοι εγκλωβίστηκαν σε σπίτια ή οχήματα, με τις ζημιές να περιλαμβάνουν εκτεταμένες καταστροφές σε υποδομές και δρόμους. Η Βαλένθια, η Καταλονία και άλλες περιοχές παραμένουν σε κατάσταση συναγερμού, καθώς οι καιρικές συνθήκες θα παραμείνουν ασταθείς μέχρι και το Σ/Κ 2-3 Νοεμβρίου 2024.

    Η σύγκριση με τον Daniel

    Αναμφισβήτητα, ένας μεγάλος όγκος νερού, σε μικρό χρονικό διάστημα έπεσε στην Ισπανία, ωστόσο, υπολείπεται σημαντικά του νερού που έπεσε στη Θεσσαλία όταν χτυπήθηκε από τον Daniel, ο οποίος είχε και μεγαλύτερη διάρκεια.

    Τον Σεπτέμβριο του 2023, κατά την κακοκαιρία Daniel, εκδηλώθηκαν ισχυρές βροχοπτώσεις οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρά πλημμυρικά φαινόμενα κυρίως στη Θεσσαλία, και την απώλεια 15 ανθρώπινων ζωών.

    Αποτέλεσμα των βροχοπτώσεων ρεκόρ στη Θεσσαλία ήταν η κατάκλιση του θεσσαλικού κάμπου από νερό, με περίπου 720.000 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων να πλημμυρίζουν μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου

    Η ασυνήθιστη για την εποχή ατμοσφαιρική διάταξη προκάλεσε πολύωρες και ισχυρές καταιγίδες στα ανατολικά ηπειρωτικά τμήματα της χώρας μας, κυρίως μεταξύ 5 και 6 Σεπτεμβρίου, όπως αναφέρει το climatebook. Ο μετεωρολογικός σταθμός του meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατέγραψε 760 mm μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχής στη Ζαγορά Πηλίου και συνολικά κατά την διάρκεια του Daniel, 1235 mm στη Μακρινίτσα Πηλίου.

    Μεγάλα ύψη βροχής καταγράφηκαν και στις πόλεις της Καρδίτσας (659 mm) και του Βόλου (617 mm), με τη δεύτερη να κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για διάστημα 6 μηνών. Τα ποσά βροχής σε διάστημα 4 ημερών αντιστοιχούν στο μέσο ετήσιο ύψος βροχής για αυτές τις περιοχές.

    Αποτέλεσμα των βροχοπτώσεων ρεκόρ στη Θεσσαλία ήταν η κατάκλιση του θεσσαλικού κάμπου από νερό, με περίπου 720.000 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων να πλημμυρίζουν μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου.

    Τόσο ο Daniel όσο και η Dana άφησαν πίσω τους μεγάλες καταστροφές και νεκρούς. Εκ του αποτελέσματος, το βασικό κοινό στοιχείο των δύο φαινομένων είναι το πόσο απροστάτευτες ήταν οι πληγείσες περιοχές.

    Πηγή: In.gr
  • Ηλεία: Έντονες οι οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες από την κλιματική αλλαγή στην ελαιοκαλλιέργεια
    Ηλεία: Έντονες οι οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες από την κλιματική αλλαγή στην ελαιοκαλλιέργεια

    Η έντονη κλιματική αλλαγή και οι συνεχιζόμενες ακραίες καιρικές συνθήκες φαίνεται να έχουν σοβαρές συνέπειες για την ελαιοκαλλιέργεια στον Νομό Ηλείας, μια περιοχή που παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ελαιολάδου στη χώρα μας. Η φετινή καλλιεργητική περίοδος 2024-2025 ξεκίνησε με αισιόδοξες προσδοκίες, αλλά οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ανομβρία, έχουν οδηγήσει σε συνθήκες θερμικού και υδατικού στρες στα δέντρα, μειώνοντας την παραγωγή και επηρεάζοντας την ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου.

    Οι ελεύθεροι επαγγελματίες - γεωπόνοι του Νομού Ηλείας, σε επιστολή τους προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κο Κώστα Τσιάρα, ανέφεραν τις σοβαρές επιπτώσεις αυτών των φαινομένων στην οικονομική και κοινωνική ζωή του νομού. Μετά από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021, όπου χάθηκε περίπου το 25% των παραγωγικών ελαιοδέντρων, η φετινή πτώση παραγωγής προστίθεται στις απώλειες, οδηγώντας τους παραγωγούς σε απόγνωση.

    Οι επιπτώσεις αυτές είναι πολυεπίπεδες. Πέρα από τη σοβαρή απώλεια εισοδήματος, οι γεωπόνοι επισημαίνουν ότι το θερμικό και υδατικό στρες που υφίστανται τα ελαιόδεντρα μπορεί να οδηγήσει σε εγκατάλειψη καλλιεργειών και υποβάθμιση της υπαίθρου, ενώ η μείωση της παραγωγής και της ποιότητας μπορεί να έχει ευρύτερες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για την τοπική κοινότητα.

    Η επιστολή τονίζει την ανάγκη για δύο άμεσες παρεμβάσεις: την εξασφάλιση οικονομικής βοήθειας προς τους παραγωγούς και τη δημιουργία ενός σχεδίου διαχείρισης και παρέμβασης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι γεωπόνοι του νομού, ως επιστήμονες πεδίου, δηλώνουν έτοιμοι να συμβάλουν σε αυτό το έργο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεση δράση για την προστασία της ελαιοκαλλιέργειας, μιας καλλιέργειας που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την οικονομία και την κοινωνία της Ηλείας.

    Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται να αναδείξει ένα ευρύτερο ζήτημα: την επιτακτική ανάγκη για τη θωράκιση του αγροτικού τομέα της χώρας απέναντι στις κλιματικές προκλήσεις που επιδεινώνονται συνεχώς.

  • Ανησυχητική μελέτη: Τριπλασιάστηκαν οι εκτάσεις που πλήττονται από ξηρασία σε σχέση με το 1980
    Ανησυχητική μελέτη: Τριπλασιάστηκαν οι εκτάσεις που πλήττονται από ξηρασία σε σχέση με το 1980

    Εξαιρετικά ανησυχητικά είναι ευρήματα νέας έκθεσης για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής καθώς από αυτή προκύπτει ότι η έκταση της επιφάνειας της γης που πλήττεται από ξηρασία έχει τριπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1980.

    Συγκεκριμένα το 48% της χερσαίας επιφάνειας της Γης βίωσε τουλάχιστον ένα μήνα ακραίας ξηρασίας πέρυσι, σύμφωνα με την ανάλυση του Lancet Countdown on Health and Climate Change - από 15% κατά μέσο όρο τη δεκαετία του 1980.

    Σχεδόν το ένα τρίτο του πλανήτη - το 30% - βίωσε ακραία ξηρασία για τρεις μήνες ή περισσότερο το 2023. Τη δεκαετία του 1980, ο μέσος όρος ήταν 5%.

    Η νέα μελέτη προσφέρει μερικά από τα πιο ενημερωμένα παγκόσμια δεδομένα για την ξηρασία, επισημαίνοντας πόσο γρήγορα επιταχύνεται, όπως αναφέρει το BBC.

    Το όριο της ακραίας ξηρασίας επιτυγχάνεται μετά από έξι μήνες πολύ χαμηλών βροχοπτώσεων ή πολύ υψηλών επιπέδων εξάτμισης από τα φυτά και το έδαφος - ή και των δύο.

    Αποτελεί άμεσο κίνδυνο για την ύδρευση και την αποχέτευση, την επισιτιστική ασφάλεια και τη δημόσια υγεία και μπορεί να επηρεάσει τον ενεργειακό εφοδιασμό, τα δίκτυα μεταφορών και την οικονομία.

    Τα αίτια των μεμονωμένων ξηρασιών είναι περίπλοκα, επειδή υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα του νερού, από τα φυσικά καιρικά φαινόμενα μέχρι τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη γη.

    Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή μεταβάλλει τα παγκόσμια πρότυπα βροχοπτώσεων, καθιστώντας ορισμένες περιοχές πιο επιρρεπείς στην ξηρασία.

    Η αύξηση της ξηρασίας ήταν ιδιαίτερα σοβαρή στη Νότια Αμερική, τη Μέση Ανατολή και το Κέρας της Αφρικής.

    Στον Αμαζόνιο η ξηρασία απειλεί να αλλάξει τα πρότυπα του καιρού.

    Σκοτώνει τα δέντρα που παίζουν ρόλο στην τόνωση του σχηματισμού των σύννεφων βροχής, γεγονός που διαταράσσει τους λεπτούς ισορροπημένους κύκλους των βροχοπτώσεων.

    Αυξήθηκαν οι ακραίες βροχοπτώσεις

    Το παράδοξο είναι ότι την ίδια στιγμή που μεγάλα τμήματα της ξηράς έχουν στεγνώσει, οι ακραίες βροχοπτώσεις έχουν επίσης αυξηθεί.

    Τα τελευταία 10 χρόνια, στο 61% του πλανήτη σημειώθηκε αύξηση των ακραίων βροχοπτώσεων, σε σύγκριση με τον βασικό μέσο όρο της περιόδου 1961-1990.

    Η σχέση μεταξύ ξηρασίας, πλημμυρών και υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι πολύπλοκη. Ο ζεστός καιρός αυξάνει την εξάτμιση του νερού από το έδαφος, γεγονός που καθιστά τις περιόδους χωρίς βροχή ακόμη πιο ξηρές.

    Αλλά η κλιματική αλλαγή αλλάζει επίσης τα πρότυπα βροχοπτώσεων. Καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται, περισσότερο νερό εξατμίζεται στον αέρα. Ο αέρας θερμαίνεται επίσης, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία. Όταν αυτή η υγρασία κινείται πάνω από τη στεριά ή συγκλίνει σε μια καταιγίδα, οδηγεί σε πιο έντονες βροχοπτώσεις.

    Οι επιπτώσεις στην υγεία

    Η έκθεση Lancet Countdown διαπίστωσε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία φτάνουν σε επίπεδα ρεκόρ.

    Η ξηρασία εξέθεσε 151 εκατομμύρια περισσότερους ανθρώπους σε επισιτιστική ανασφάλεια πέρυσι, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990, γεγονός που συνέβαλε στον υποσιτισμό. Οι θάνατοι από τη ζέστη για άτομα άνω των 65 ετών αυξήθηκαν επίσης κατά 167% σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990.

    Εν τω μεταξύ, η άνοδος της θερμοκρασίας και οι περισσότερες βροχές προκαλούν αύξηση των ιών που σχετίζονται με τα κουνούπια. Τα κρούσματα του δάγκειου πυρετού βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και ο δάγκειος πυρετός, η ελονοσία και ο ιός του Δυτικού Νείλου έχουν εξαπλωθεί σε μέρη που δεν είχαν βρεθεί ποτέ πριν.

    Η αύξηση των καταιγίδων σκόνης έχει αφήσει εκατομμύρια περισσότερους ανθρώπους εκτεθειμένους στην επικίνδυνη ατμοσφαιρική ρύπανση.

    «Το κλίμα αλλάζει γρήγορα», λέει η Marina Romanello, εκτελεστική διευθύντρια της Lancet Countdown.

    «Αλλάζει σε συνθήκες στις οποίες δεν έχουμε συνηθίσει και τις οποίες δεν σχεδιάσαμε τα συστήματά μας για να λειτουργούν».

    Η σημασία των βροχών

    Κατά τη διάρκεια της ξηρασίας, τα ποτάμια και οι λίμνες στερεύουν και το έδαφος καίγεται, δηλαδή σκληραίνει και χάνει τη φυτοκάλυψη. Εάν ακολουθήσει έντονη βροχή, το νερό δεν μπορεί να απορροφηθεί από το έδαφος και αντ' αυτού τρέχει, προκαλώντας αστραπιαίες πλημμύρες.

    «Τα φυτά μπορούν να προσαρμοστούν στην ακραία ξηρασία, σε κάποιο βαθμό τουλάχιστον, αλλά οι πλημμύρες διαταράσσουν πραγματικά τη φυσιολογία τους», προσθέτει η Ρομανέλο.

    «Είναι πραγματικά κακό για την επισιτιστική ασφάλεια και τον γεωργικό τομέα», σημειώνει.

    «Προς το παρόν, είμαστε ακόμη σε θέση να προσαρμοστούμε στις κλιματικές αλλαγές. Αλλά θα φτάσουμε σε ένα σημείο όπου θα φτάσουμε στα όρια των δυνατοτήτων μας. Τότε θα δούμε πολλές αναπόφευκτες επιπτώσεις», τονίζει ακόμη η Ρομανέλο.

    «Όσο πιο ψηλά αφήνουμε να ανέβει η παγκόσμια θερμοκρασία, τόσο χειρότερα θα είναι τα πράγματα», καταλήγει.

    Πηγή: Cnn.gr

  • Έκθεση σοκ για την κλιματική κρίση: Ρεκόρ θανάτων λόγω ζέστης το 2023 - Καμπανάκι για εξάπλωση ασθενειών
    Έκθεση σοκ για την κλιματική κρίση: Ρεκόρ θανάτων λόγω ζέστης το 2023 - Καμπανάκι για εξάπλωση ασθενειών

    Η ένατη έκθεση του Lancet Countdown για την κλιματική κρίση αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς απειλές για την υγεία τους από την ταχεία αλλαγή του κλίματος.

    Οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη, η επισιτιστική ανασφάλεια και η εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών που προκαλούνται από την κλιματική κρίση έχουν φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ, σύμφωνα με μια έκθεση-ορόσημο.

    Η ένατη έκθεση του Lancet Countdown για την κλιματική κρίση αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς απειλές για την υγεία τους από την ταχεία αλλαγή του κλίματος.

    «Ο φετινός απολογισμός των επικείμενων απειλών για την υγεία αποκαλύπτει τα πιο ανησυχητικά ευρήματα μέχρι σήμερα», προειδοποίησε η Δρ Μαρίνα Ρομανέλο, εκτελεστική διευθύντρια της Lancet Countdown στο University College του Λονδίνου.

    Οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη μεταξύ των ατόμων άνω των 65 ετών εκτοξεύτηκαν λόγω κλιματικής κρίσης, καθώς αυξήθηκαν κατά 167% το 2023, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990

    «Για άλλη μια φορά, το περασμένο έτος έσπασε τα ρεκόρ της κλιματικής αλλαγής με ακραίους καύσωνες, θανατηφόρα καιρικά φαινόμενα και καταστροφικές πυρκαγιές που επηρέασαν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Κανένα άτομο ή οικονομία στον πλανήτη δεν έχει ανοσία [στις] απειλές της κλιματικής αλλαγής για την υγεία» είπε.

    «Η αδυσώπητη επέκταση των ορυκτών καυσίμων και οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που καταγράφουν ρεκόρ επιτείνουν αυτές τις επικίνδυνες επιπτώσεις στην υγεία και απειλούν να αντιστρέψουν την περιορισμένη πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα και να θέσουν ένα υγιές μέλλον ακόμη πιο απρόσιτο», πρόσθεσε.

    Στοιχεία σοκ

    Η έκθεση διαπιστώνει ότι το 2023, ακραία ξηρασία διάρκειας τουλάχιστον ενός μηνός επηρέασε το 48% της παγκόσμιας χερσαίας έκτασης, ενώ οι άνθρωποι έπρεπε να αντιμετωπίσουν 50 μέρες επιπλέον με θερμοκρασίες απειλητικές για την υγεία από ό,τι θα αναμενόταν χωρίς την κλιματική κρίση. Ως αποτέλεσμα, 151 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι αντιμετώπισαν μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια, με κίνδυνο να υποσιτιστούν και να υποστούν άλλες βλάβες στην υγεία τους, όπως μεταδίδει ο Guardian.

    Οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη μεταξύ των ατόμων άνω των 65 ετών εκτοξεύτηκαν κατά 167% το 2023, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990. Χωρίς την κλιματική κρίση, η γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού σημαίνει ότι οι θάνατοι αυτοί θα είχαν αυξηθεί, αλλά μόνο κατά 65%.

    Οι υψηλές θερμοκρασίες οδήγησαν επίσης σε άλλο ένα ρεκόρ: Αυξήθηκαν κατά 6% οι ώρες χαμένου ύπνου το 2023 σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 1986-2005. Ο κακός ύπνος έχει βαθιές αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία.

    «Η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια μακρινή απειλή, αλλά ένας άμεσος κίνδυνος για την υγεία»

    Ο θερμότερος και ξηρότερος καιρός επέφερε μεγαλύτερο αριθμό καταιγίδων άμμου και σκόνης, οι οποίες συνέβαλαν στην αύξηση κατά 31% του αριθμού των ανθρώπων που εκτίθενται σε επικίνδυνα υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων, ενώ απειλητικές για τη ζωή ασθένειες όπως ο δάγκειος πυρετός, η ελονοσία και ο ιός του Δυτικού Νείλου συνεχίζουν να εξαπλώνονται σε νέες περιοχές ως αποτέλεσμα των υψηλότερων θερμοκρασιών.

    Σφυρίζουν αδιάφορα οι κυβερνήσεις

    Όμως, παρά τα παραπάνω, «οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν στα ορυκτά καύσιμα, με αποτέλεσμα να έχουμε υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και συγκλονιστική απώλεια δέντρων, μειώνοντας τις πιθανότητες επιβίωσης των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο», διαπίστωσαν οι συγγραφείς της έκθεσης.

    Το 2023, οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, 1,1% πάνω από το 2022, και το ποσοστό των ορυκτών καυσίμων στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα αυξήθηκε για πρώτη φορά σε μια δεκαετία κατά τη διάρκεια του 2021, φτάνοντας το 80,3% του συνόλου της ενέργειας.

    Απαντώντας στα ευρήματα, ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δήλωσε: «Η κλιματική κρίση είναι μια κρίση υγείας. Καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, η συχνότητα και η ένταση των καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα αυξάνονται, χωρίς να αφήνουν καμία περιοχή ανεπηρέαστη».

    Η έκθεση καθιστά σαφές, πρόσθεσε, ότι «η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια μακρινή απειλή, αλλά ένας άμεσος κίνδυνος για την υγεία».

    Ο Αντόνιο Γκουτέρες, γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, δήλωσε: «Οι υψηλές εκπομπές (διοξειδίου του άνθρακα) ρεκόρ συνιστούν απειλές ρεκόρ για την υγεία μας. Πρέπει να θεραπεύσουμε την ασθένεια της κλιματικής αδράνειας -με τη μείωση των εκπομπών, την προστασία των ανθρώπων από τις ακραίες κλιματικές συνθήκες και τον τερματισμό του εθισμού μας στα ορυκτά καύσιμα- για να δημιουργήσουμε ένα δικαιότερο, ασφαλέστερο και υγιέστερο μέλλον για όλους».

    «Θα επιταχυνθούν οι επιπτώσεις στην υγεία»

    Οι εύκρατες χώρες βλέπουν επίσης τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Την περίοδο 2013-2022, η συνολική μέση αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμάται σε εννέα θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, ενώ το 2023 θα υπάρξουν 8,5 εκατομμύρια δυνητικές ώρες εργασίας που θα χαθούν λόγω της έκθεσης στη ζέστη.

    Η Δρ Lea Berrang Ford, επικεφαλής του Κέντρου για το Κλίμα και την Ασφάλεια της Υγείας στην Υπηρεσία Ασφάλειας της Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία δημοσίευσε τη δική της έκθεση σχετικά με τις επιπτώσεις της παγκόσμιας θέρμανσης στην υγεία του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε: «Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί αποκλειστικά μια μελλοντική απειλή για την υγεία. Οι επιπτώσεις στην υγεία είναι ήδη αισθητές σε εγχώριο και παγκόσμιο επίπεδο και οι κίνδυνοι αυτοί θα επιταχυνθούν.

    »» Υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για win-win λύσεις που μπορούν να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή και να βελτιώσουν την υγεία. Οι αποφάσεις που λαμβάνουμε σήμερα για την υγεία θα καθορίσουν τη σοβαρότητα και την έκταση των κλιματικών επιπτώσεων που θα κληρονομήσουν οι σημερινοί νέοι και τα παιδιά τους».

    Πηγή: In.gr
  • Η κλιματική κρίση προκάλεσε 68.000 θανάτους στην Ευρώπη το καλοκαίρι του 2022
    Η κλιματική κρίση προκάλεσε 68.000 θανάτους στην Ευρώπη το καλοκαίρι του 2022

    Η κλιματική κρίση προκάλεσε το θάνατο 68.000 ανθρώπων κατά τη διάρκεια του καυτού καλοκαιριού του 2022, όπως αποκαλύπτει νέα μελέτη.

    Η έρευνα αυτή, που δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal), καταδεικνύει ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι πλέον μια μελλοντική απειλή αλλά μια παρούσα κρίση που επηρεάζει άμεσα την ανθρώπινη υγεία και τη θνησιμότητα.

    Με την κλιματική αλλαγή να είναι υπεύθυνη για περισσότερους από τους μισούς θανάτους λόγω καύσωνα το καλοκαίρι του 2022, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι η ανάγκη για άμεσες και αποτελεσματικές κλιματικές πολιτικές είναι επιτακτική.

    Τα ευρήματα δείχνουν ότι η ρύπανση από άνθρακα και άλλους αέριους ρύπους συνέβαλαν στο δραματικό ύψος της θερμοκρασίας που έφτασε σε κρίσιμα επίπεδα στην Ευρώπη.

    Αν οι εκπομπές ρύπων ήταν χαμηλότερες, περίπου 38.000 ζωές θα είχαν σωθεί.

    Η ανισότητα στην επίδραση του καύσωνα του 2022 ήταν επίσης εμφανής, καθώς οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι, οι γυναίκες και οι κάτοικοι του Νότου επλήγησαν δυσανάλογα περισσότερο, ενώ οι κίνδυνοι για τις πιο φτωχές περιοχές, όπως η Αφρική και η Ασία, είναι ακόμη πιο έντονοι.

    Με τον πλανήτη να κατευθύνεται προς μια άνοδο της θερμοκρασίας κατά 3°C μέχρι το τέλος του αιώνα, αν δεν υπάρξουν άμεσες παρεμβάσεις, τα θερμά καλοκαίρια αναμένεται να γίνουν περισσότερο επικίνδυνα από τους ψυχρούς χειμώνες.

    Η νέα αυτή πραγματικότητα τονίζει την ανάγκη για μέτρα πρόληψης, όπως ενισχυμένα δίκτυα υγείας και καλύτερη διαχείριση πόρων, ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι που φέρνει η υπερθέρμανση του πλανήτη.

    Πηγή: Cnn.gr
  • Κίνδυνος ερημοποίησης: Πώς αλλάζει η κλιματική κρίση τον αγροτικό «χάρτη»
    Κίνδυνος ερημοποίησης: Πώς αλλάζει η κλιματική κρίση τον αγροτικό «χάρτη»

    Μία νέα εποχή διαμορφώνουν για την αγροτική παραγωγή οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν τα τελευταία χρόνια, με τις καλλιέργειες που κάποτε αποτελούσαν πυλώνα της αγροτικής οικονομίας να χάνονται και τους μικρο-μεσαίους αγρότες να εγκαταλείπουν σταδιακά τον κλάδο γιατί δεν μπορούν πια να ανταπεξέλθουν στη νέα κατάσταση.

    Πώς έχει αλλάξει, όμως, ο «χάρτης» του πρωτογενούς τομέα στην Ελλάδα και τι προκλήσεις καλείται να αντιμετωπίσει;

    «Το κλίμα της Ελλάδας θα γίνει ξηρότερο λόγω της μείωσης των βροχοπτώσεων κατά 20-30% το καλοκαίρι και κατά 10% το χειμώνα» προειδοποιεί μιλώντας στο CNN Greece ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Παντελής Μπαρούχας.

    Η Δυτική Ελλάδα, μάλιστα, είναι ζωντανό παράδειγμα αυτών των αλλαγών τα τελευταία, 60 χρόνια. Αυτή η εξέλιξη, σύμφωνα με τον ίδιο, πρόκειται να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη γεωργική παραγωγή.

    Αύξηση έως και 12% στο έλλειμμα υγρασίας τα επόμενα χρόνια

    «Οι περίοδοι χωρίς βροχοπτώσεις προβλέπεται να επιμηκυνθούν, το έλλειμμα υγρασίας θα αυξηθεί έως και 12% και ενδεχομένως θα εμφανιστεί αυξημένη τάση μετατροπής του εδάφους σε ξηροθερμικές εκτάσεις στο μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργήσιμων περιοχών» περιγράφει ο καθηγητής, μιλώντας για την τάση που διαφαίνεται από αυτά τα στοιχεία.

    Η πραγματικότητα, όμως, αυτή, όπως την σκιαγραφεί ο κ. Μπαρούχας δεν αφορά το μακρινό μέλλον, αλλά το παρόν της αγροτικής παραγωγής.

    Αποκαλυπτική ήταν άλλωστε έρευνα της Greenpeace, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Οκτώβριο για την κατάσταση που επικρατεί στον πρωτογενή τομέα της Ελλάδας, όπου έχει χαθεί το 31% των μικρών αγροκτημάτων.

    Όπως εξηγεί στο CNN Greece o κ. Αλέξανδρος Χατζηαντωνίου, μέλος του αγροτικού συνεταιρισμού ρυζοπαραγωγών και βαμβακοκαλλιεργητών Βραχιάς στη Θεσσαλονίκη, «η παρατεταμένη ξηρασία φέτος, παρά το γεγονός ότι στην περιοχή μας οι καλλιέργειες αρδεύονται από καναλέτα του Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) και δεν αντιμετωπίζουν τόσο μεγάλο πρόβλημα ξηρασίας οδήγησε σε σημαντική μείωση της παραγωγής των καλλιεργειών τόσο στα καλαμπόκια, όσο και στο ρύζι».

    «Τα καλαμπόκια, λόγω της ζέστης που είχε μεγάλη διάρκεια για δεύτερη χρονιά έμειναν κοντά σε ύψος, παρόλο που ποτίστηκαν σωστά. Οι κλιματολογικές αυτές συνθήκες είχαν αντίστοιχο αντίκτυπο και στο ρύζι, όπου είχαμε μείωση 100-150 κιλών το στρέμμα. Ακόμη και οι καλλιέργειες βαμβακιού που είναι ξηροθερμικό φυτό και αγαπάει τη ζέστη επηρεάστηκαν πάρα πολύ, με αποτέλεσμα μάλιστα να παρουσιάσουν αφυδάτωση στα καρύδια τους και να στρεσαριστούν από τις υψηλές θερμοκρασίες» όπως ενημερώνει ο ίδιος.

    Τα επόμενα χρόνια το νερό θα είναι το Νο1 έξοδο για τους παραγωγούς

    Αντίστοιχη είναι η εικόνα που διαμορφώνεται στη Θεσσαλία και συγκεκριμένα στη Λάρισα, που όπως εξηγεί ο γεωπόνος και καλλιεργητής αμυγδαλιών, Κώστας Τσιφής, «τη φετινή χρονιά χρειάστηκε να ποτίσουμε τις καλλιέργειες με το διπλάσιο νερό απ’ ό,τι την περσινή τόσο λόγω της ζέστης, όσο και λόγω ανομβρίας».

    «Αυτή η συνθήκη μας δείχνει πως το νερό θα είναι το μεγαλύτερο έξοδο που θα έχει κανείς, ενώ μάλιστα θα είναι δύσκολη και η πρόσβαση σε αυτό αν λάβουμε υπόψιν την κατεύθυνση που έχει τεθεί για τη διαχείριση των υπηρεσιών ύδατος» σημειώνει ο ίδιος.

    Μία άλλη συνέπεια, που είχε ο παρατεταμένος καύσωνας την φετινή χρονιά, όπως αναφέρει ο κ. Χατζηαντωνίου ήταν το γεγονός ότι τα γεωργικά φάρμακα, είτε τα ζιζανιοκτόνα, είτε τα μυκητοκτόνα «δεν μπόρεσαν να λειτουργήσουν στο βαθμό που το κάθε φάρμακο “υπόσχεται” να βοηθήσει, με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ μεγάλη αστοχία στη δράση των φαρμάκων».

    Εξηγώντας το πρόβλημα, ο γεωπόνος αναφέρει πως «ακόμη και τα drone που έχουμε για να ψεκάζουμε τις καλλιέργειες, τα οποία διαθέτουν γεωργικές τουρμπίνες και ψεκάζουν ατμό, δεν κατάφεραν να είναι αποτελεσματικά γιατί ο ατμός αυτός εξατμίστηκε πριν καν φτάσει στα φυτά».

    Κινδυνεύουν τα σιτηρά, το βαμβάκι και δενδρώδεις καλλιέργειες

    Από τις αλλαγές στο κλίμα, επηρεάζονται περισσότερο καλλιέργειες όπως τα σιτηρά, το βαμβάκι, καθώς και δενδρώδεις καλλιέργειες και δη εκείνες που χρειάζονται άρδευση, όπως τα εσπεριδοειδή, αναφέρει ο κ. Μπαρούχας.

    Προβλήματα όμως αναμένεται να έχουν ακόμη και οι ελιές και τα αμπέλια που είναι πιο ανθεκτικά στην ξηρασία, καθώς όπως υπογραμμίζει ο ακαδημαϊκός «επηρεάζονται σοβαρά σε ορισμένες κρίσιμες φάσεις της ανάπτυξής τους, γεγονός που τελικά οδηγεί σε απώλεια παραγωγής».

    Να σημειωθεί δε, πως πρόκειται για δύο καλλιέργειες που συμβάλλουν ετησίως περίπου στο 30% του εγχώριου γεωργικού εισοδήματος.

    Ποιες περιοχές θα επηρεαστούν περισσότερο;

    Αναφερόμενος στις περιοχές που θα επηρεαστούν περισσότερο, ο κ. Μπαρούχας απαντά πως, σύμφωνα με τα επικρατέστερα σενάρια, μεγαλύτερη μείωση της γεωργικής παραγωγής θα υποστούν «οι περιοχές της Δυτικής Ελλάδας (συμπεριλαμβανομένων των Ιονίων Νήσων, π.χ. Κέρκυρα), της Πελοποννήσου και του Αιγαίου (π.χ. Σάμος)».

    Απεναντίας ορισμένα σενάρια προβλέπουν θετικές επιπτώσεις για τις πιο εύκρατες περιοχές, όπως η Κρήτη.

    Ερημοποίηση των εδαφών – Στροφή σε άλλες καλλιέργειες

    Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνει ο ίδιος, οι ακραίες καιρικές συνθήκες «οδηγούν σε σημαντική μείωση των γεωργικών εσόδων και, με την πάροδο του χρόνου, συμβάλλουν σταδιακά στην ερημοποίηση των εδαφών μας».

    Στο πλαίσιο αυτό, μιλώντας για το ενδεχόμενο οι παραγωγοί να στραφούν σε άλλες, πιο ανθεκτικές καλλιέργειές ή να μεταφέρουν το είδος που καλλιεργούν σε πιο γόνιμα εδάφη της περιοχής, ο κ. Χατζηαντωνίου αναφέρει πως αυτό το σενάριο δεν θα ήταν εύκολα εφικτό. Δεν θα ήταν εφικτό γιατί όπως αναλύει το «ΤΟΕΒ Βραχιάς έχει 50.000 στρέμματα χωράφια, από τα στρέμματα αυτά το 2023 τα 38.000 ήταν καλλιέργειες ρυζιού και φέτος τα 44.000».

    «Οπότε δεν έχει μεγάλη πολυτέλεια ο κόσμος να καλλιεργήσει κάτι άλλο» σημειώνει.

    Αναταραχή στους αγρότες – Δεν ξέρουν τι να σπείρουν

    Υπάρχουν όμως και παραγωγοί άλλων περιοχών, όπως λέει, που έχουν στραφεί σε άλλες καλλιέργειες. Σύμφωνα με τον γεωπόνο, ορισμένοι αγρότες έχουν αρχίσει να αφήνουν το βαμβάκι και λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά και λόγω του υψηλού κοστολογίου ανά στρέμμα που έχει για την φροντίδα του.

    Έτσι, έχουν αρχίσει να προσανατολίζονται στα φασόλια, τις φακές, τα όσπρια.

    «Υπάρχει πολύ μεγάλη αναταραχή στους ανθρώπους του κλάδου στο τι θα σπείρουν πια» τονίζει.

    Στο «σημείο 0» παραγωγοί στον θεσσαλικό κάμπο μετά τις πλημμύρες

    Και ενώ όλη η χώρα καλείται να αντιμετωπίσει τα «απόνερα» της παρατεταμένης ζέστης και ανομβρίας, η Θεσσαλία, ακόμη μετρά τις πληγές της από τις καταστροφικές πλημμύρες που επέφερε η κακοκαιρία «Ντάνιελ».

    «Οι δενδροκαλλιέργειες που υπήρχαν στην περιοχή, όπως οι αμυγδαλιές, οι ροδακινιές και οι αχλαδιές, καταστράφηκαν ολοσχερώς» εξηγεί ο κ. Τσιφής, ο οποίος παράγει αμύγδαλα.

    Αντίστοιχα προβλήματα είχαν και αγρότες που ασχολούνται με τα σιτηρά και το βαμβάκι σε Πλατύκαμπο και Φάρσαλα, αλλά επειδή πρόκειται για μονοετείς καλλιέργειες μπόρεσαν να ξανασπείρουν στην επόμενη χρονιά, όπως σημειώνει ο ίδιος. «Οι παραγωγοί στις περιοχές αυτές που είχαν κάνει μια επένδυση στις δενδροκαλλιέργειες που ανέμεναν να αποδώσει καρπούς σε οκτώ με δέκα χρόνια υπέστησαν τεράστιο πλήγμα».

    «Οι άνθρωποι αυτοί έχασαν τις παραγωγικές τους δυνάμεις. Είναι σαν να έχεις ένα εργοστάσιο και να εκτιμάς πως θα έχεις κέρδος από αυτό σε 10 χρόνια και στα επτά χρόνια να καταστρέφεται και να φτάνεις πάλι στο σημείο 0».

    Όπως εξηγεί, ο κ. Τσιφής, αυτή συνιστά και τη μεγάλη διαφορά με την καλλιέργεια βαμβακιού. «Μπορείς να το σπείρεις και πάλι του χρόνου, οπότε η ζημιά στο κάθε είδος είναι είναι διαφορετική» διευκρινίζει.

    Άλλαξαν επάγγελμα για να επιβιώσουν οι αγρότες που είχαν χωράφια στη λίμνη Κάρλα

    Στον απόηχο της καταστροφής, οι άνθρωποι που επλήγησαν δεν θα καλλιεργήσουν δέντρα στα ίδια χωράφια γιατί φοβούνται πως μπορεί να πλημμυρίσουν ξανά, οπότε στρέφονται σε μονοετείς καλλιέργειες, όπως αυτές που προαναφέρθηκαν.

    Οι παραγωγοί, δε, που είχαν χωράφια σε παρακάρλιες περιοχές - όπου χρειάστηκε ένας χρόνος για να φύγει το νερό που είχε συγκεντρωθεί - στράφηκαν σε άλλες δουλειές για να επιβιώσουν και μόλις στις αρχές του φθινοπώρου επέστρεψαν στις καλλιέργειές τους για να δουν πώς μπορούν να κινηθούν, όπως τονίζει ο γεωπόνος.

    Οι κλιματολογικές συνθήκες ήταν «το κερασάκι στην τούρτα»

    Ταυτόχρονα, μιλώντας για το πώς αλλάζει ο κλάδος τα τελευταία χρόνια, ο κ. Τσιφής εξηγεί πως συνιστά ένα σύνθετο πρόβλημα, με τις αλλαγές στο κλίμα να είναι «το κερασάκι στην τούρτα» που διώχνει τους ανθρώπους από την αγροτική παραγωγή.

    «Το πρόβλημα έχει ξεκινήσει από την αύξηση της τιμής των καυσίμων σε δυσθεώρητα επίπεδα, την αύξηση του κόστους των φυτοπροστατευτικών και λιπασμάτων, την πίεση από χώρες με πολύ χαμηλό κόστος παραγωγής και μέσα σε όλα αυτά έρχεται και η μείωση του αγροτικού προϊόντος, με τους μόνους που βγάζουν κέρδος να είναι οι μεσάζοντες και τα σούπερ μάρκετ και όχι οι ίδιοι οι άνθρωποι που καλλιεργούν τη γη» περιγράφει.

    Σε συνδυασμό με τις παραπάνω συνθήκες «έρχονται και οι κλιματικές αλλαγές να βάλουν ταφόπλακα στην παραγωγή για τον μικρο-μεσαίο αγρότη, που δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται».

    «Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι λιγότερο από 10 χρόνια πριν, με 30 στρέμματα μπορούσε να ζήσει μια οικογένεια, πλέον με τα ίδια στρέμματα μιας δενδροκαλλιέργειας συμφέρει περισσότερο να δουλεύει σαν μεροκάματο σε άλλους παρά να καλλιεργεί την ίδια του τη γη» αναφέρει χαρακτηριστικά ο ίδιος.

    Το νέο σκηνικό, λοιπόν, που διαμορφώνεται στον «χάρτη» της αγροτικής παραγωγής, έχει οδηγήσει σε ακόμη ένα άλλο φαινόμενο, σε αυτό της συγκεντροποίησης της παραγωγής σε λιγότερους και μεγαλύτερους παραγωγούς, με αποτέλεσμα να γινόμαστε τελικά θεατές μιας «βίαιης» όπως την χαρακτηρίζει «ανακατανομής».

    Η στρατηγική της επόμενης μέρας – Προσαρμογή στις νέες συνθήκες

    Τι πρέπει, λοιπόν, να γίνει για να επιβιώσει ο αγροτικός τομέας της Ελλάδας;

    Για αρχή, όπως αναφέρει ο κ. Μπαρούχας «είναι αναγκαίο σε πολλές περιοχές, λόγω και της γεωμορφολογίας τους, να γνωρίζουμε ποιες είναι οι ποσότητες νερού που δέχεται το έδαφος στα υψηλότερα σημεία, να είμαστε βέβαιοι για την συνεχή συντήρηση των στραγγιστικών δικτύων και να είμαστε έτοιμοι για την αντιμετώπιση ενδεχομένων κρίσεων».

    Σύμφωνα με τον επιστήμονα, στην γεωργία η κλιματική κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί με πρόληψη αλλά και με ενδεχόμενη προσαρμογή των παραγωγών στις νέες συνθήκες.

    «Και για τα δύο αυτά ζητήματα χρειάζεται η συνέργεια της λεγόμενης “τετραπλής έλικας”, δηλαδή των κρατικών φορέων που ασκούν πολιτική, των επιστημονικών φορέων, των επιχειρήσεων του αγροτικού τομέα και των κοινωνικών ομάδων που κυρίως πλήττονται και παράγουν (συνεταιρισμοί, ομάδες παραγωγών, κλπ)».

    Έπειτα, τα κύρια μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν αφορούν ακριβώς αυτή την πρόληψη και την προσαρμογή.

    «Η πρόληψη αφορά την ορθολογική διαχείριση των εδαφοϋδατικών πόρων που οδηγεί σε αντιμετώπιση της υποβάθμισης των εδαφών και επάρκεια σε αποθέματα νερού, όπως παραδείγματος χάριν δράσεις για την συγκράτηση του οργανικού άνθρακα στο έδαφος. Η προσαρμογή θα μπορούσε να έχει στοιχεία παραγωγής νέων ποικιλιών ανθεκτικών σε φαινόμενα διαρκούς ξηρασίας και σίγουρα ενσωμάτωση νέας τεχνολογίας στην παραγωγή όπως π.χ συστήματα για την ορθολογική διαχείριση του νερού άρδευσης» αναλύει.

    Από την πλευρά του, ο κ. Χατζηαντωνίου, στο πλαίσιο αυτής της προσαρμογής, τονίζει ότι οι νέες συνθήκες θα πρέπει θα προσανατολίσουν τους παραγωγούς σε ποικιλίες με βαθύτερο ριζικό σύστημα για να αντέχουν περισσότερο την ξηρασία και να βρίσκουν πιο εύκολα νερό στο έδαφος και να καταφέρουν να ευδοκιμήσουν.

    Παράλληλα, κάνει λόγο για αλλαγή πλεύσης σε ένα περιβάλλον συνεχώς ευμετάβλητο και υπογραμμίζει την αναγκαιότητα οι γεωπόνοι να βγουν στα χωράφια και να συνδράμουν με τις γνώσεις και τα εργαλεία που διαθέτουν τους παραγωγούς για να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις νέες κλιματολογικές συνθήκες που διαμορφώνονται.

    Όμως, όπως, τονίζει εμφατικά ο κ. Μπαρούχας, κύριο χαρακτηριστικό που θα πρέπει να διαπνέει τόσο τους ανθρώπους του κλάδου, όσο και τις αρμόδιες Αρχές «είναι η απόκτηση εδαφολογικής και ευρύτερης καλλιεργητικής συνείδησης».

    Πηγή: Cnn.gr

Sites του Ομίλου

Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

Up & High Media & Productions

ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Μέλος του 
Μητρώο ΜΗ

Βλαχαντώνη Ολυμπία - Μεσιτικό Γραφείο