Το φαινόμενο, που λειτουργεί σαν νέος διακόπτης στο κλίμα της Γης και επηρεάζει την παγκόσμια θερμοκρασία.
Οι αλλαγές στις θερμοκρασίες στον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό, γνωστές ως «Ελ Νίνιο», επηρεάζουν όλο τον κόσμο, προκαλώντας ξηρασίες και πλημμύρες σε διάφορες περιοχές. Νέα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει ένα άλλο τέτοιο φαινόμενο, του οποίου οι επιπτώσεις γίνονται αισθητές σε όλο το νότιο ημισφαίριο και δεν είχαν παρατηρηθεί προηγουμένως – και όλα ξεκινούν από μια εκπληκτικά μικρή περιοχή στα ανοιχτά της Νέας Ζηλανδίας.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το IFL Science, το φαινόμενο Ελ Νίνιο περιλαμβάνει ασυνήθιστα θερμά νερά στα ανοικτά του Περού, συχνά κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Η ανύψωση και η βόρεια μετανάστευση ψυχρού νερού εμποδίζεται προσωρινά, επιτρέποντας στον τροπικό Ήλιο να θερμάνει την επιφάνεια του ωκεανού. Οι ψαράδες της περιοχής γνώριζαν το φαινόμενο πολύ πριν από τους μετεωρολόγους, επειδή συνδεόταν με δραστικές μειώσεις στα αποθέματα γαύρου και των μεγαλύτερων ψαριών. Μόνο πιο πρόσφατα, οι κλιματολόγοι ανακάλυψαν ότι το φαινόμενο συνδέεται και με τις υψηλότερες παγκόσμιες θερμοκρασίες, αλλά και τις ισχυρές βροχές στα δυτικά τμήματα της αμερικανικής ηπείρου καθώς και με την ξηρασία στην ανατολική Αφρική και στην Αυστραλία.
Ένα κάπως παρόμοιο φαινόμενο έχει ανακαλυφθεί στον Ειρηνικό Ωκεανό. Οι ερευνητές το ονόμασαν: «Southern Hemisphere Circumpolar Wavenumber-4 Pattern», υποδηλώνοντας ότι είναι καλύτεροι στην επιστήμη παρά στο μάρκετινγκ, αν και σύντομα το ονομάζουν «W4».
«Αυτή η ανακάλυψη είναι σαν να βρίσκουμε έναν νέο διακόπτη στο κλίμα της Γης. Δείχνει ότι μια σχετικά μικρή περιοχή του ωκεανού μπορεί να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στα παγκόσμια καιρικά και κλιματικά πρότυπα», δήλωσε ο Μπαλάτζι Σεναπάτι, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, σε ανακοίνωση του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ.
Το φαινόμενο W4 εντοπίζεται στα νερά γύρω από τη Νέα Ζηλανδία όταν υπάρχει ασυνήθιστη θερμοκρασία, είτε θερμή είτε ψυχρή, σε ένα τμήμα του Ειρηνικού Ωκεανού κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στο νότιο ημισφαίριο. Αυτό «πυροδοτεί» έναν ατμοσφαιρικό κυματισμό που δημιουργεί εναλλασσόμενες περιοχές αντίθετης θερμοκρασίας γύρω από τους ωκεανούς σε παρόμοια γεωγραφικά πλάτη. Όταν ολοκληρωθεί, το μοτίβο του κύματος περιλαμβάνει τέσσερις θερμές και τέσσερις ψυχρές περιοχές, που καλύπτουν τον πλανήτη. Τα θερμά νερά συνδέονται με συστήματα υψηλής πίεσης, που δημιουργούν χαμηλές πιέσεις και νεφοκάλυψη στα ανατολικά, δημιουργώντας μια περιοχή ψυχρού νερού, η οποία στη συνέχεια δημιουργεί ένα άλλο υψηλό.
Τα τοπικά μοτίβα ανέμων επηρεάζουν την ανταλλαγή θερμότητας μεταξύ της επιφάνειας του ωκεανού και της ατμόσφαιρας, καθώς και το βάθος του ανώτερου στρώματος του ωκεανού. Πάντως, το φαινόμενο W4 τείνει να σταματά στα τέλη του φθινοπώρου στο νότιο ημισφαίριο της Γης, γεγονός που το καθιστά συντομότερο από το Ελ Νίνιο.
Επισημαίνεται ότι το φαινόμενο του Ελ Νίνιο μπορεί να συνδεθεί με τεράστια δεινά σε ευάλωτα μέρη του κόσμου, προκαλώντας ξηρασίες και πλημμύρες που σκοτώνουν εκατοντάδες χιλιάδες. Οι προμήθειες τροφίμων συχνά διακόπτονται δραστικά, ωστόσο η κατανόηση αυτών των γεγονότων και η ολοένα αυξανόμενη ικανότητά μας να τα προβλέπουμε, έχουν μειώσει σημαντικά τις ζημιές, καθώς οι αγρότες προσαρμόζονται.
«Το νέο καιρικό σύστημα θα μπορούσε να βελτιώσει τις προγνώσεις»
Ο Μπαλάτζι Σεναπάτι πιστεύει ότι το ίδιο θα ισχύει και για το φαινόμενο W4, αν και για μικρότερο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού. «Η κατανόηση αυτού του νέου καιρικού συστήματος θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση του καιρού και την πρόβλεψη του κλίματος, ιδίως στο νότιο ημισφαίριο, θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξήγηση των κλιματικών αλλαγών που ήταν προηγουμένως μυστηριώδεις και θα μπορούσε να βελτιώσει την ικανότητά μας να προβλέπουμε ακραία καιρικά και κλιματικά φαινόμενα», δήλωσε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για τις επιφανειακές θερμοκρασίες της θάλασσας, παρά μόνο στον βαθμό που επηρεάζουν τις ηπειρωτικές συνθήκες. Το φαινόμενο του Ελ Νίνιο, για παράδειγμα, σίγουρα το κάνει αυτό, αλλά οι συγγραφείς της εν λόγω μελέτης σημειώνουν ότι οι επιπτώσεις του φαινομένου W4 στις βροχοπτώσεις στην ηπειρωτική χώρα απαιτούν περαιτέρω έρευνα.
Η ανακάλυψη προέρχεται από την προσομοίωση 300 ετών προβιομηχανικών κλιματικών συνθηκών και την παρατήρηση ενός μοτίβου στις θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας που επαναλαμβανόταν συνεχώς. Παρ' όλα αυτά, οι συγγραφείς της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Journal of Geophysical Research: Oceans, δεν ήταν σίγουροι αν το φαινόμενο W4 καθοδηγείται από τις μεταβολές στα τροπικά ή στα υποτροπικά πλάτη, οπότε «έτρεξαν» τα μοντέλα με ελαφρώς τροποποιημένες θερμοκρασίες.
Έτσι, λοιπόν, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι μεταβολές στις τροπικές θερμοκρασίες είχαν μικρή επίδραση σε μεγαλύτερα γεωγραφικά μήκη και πλάτη, αλλά οι υποτροπικές περιοχές (μεταξύ 55°S και 20°S) ήταν ένα πολύ διαφορετικό θέμα. Τα αποτελέσματά τους ταίριαζαν απόλυτα με τις παρατηρούμενες παγκόσμιες συνθήκες κατά τα έτη στα οποία οι θερμοκρασίες στους υποτροπικούς ταίριαζαν με τα «προωθημένα» μοντέλα.
