Σάββατο, 06 Απριλίου 2024 14:48

Μάρτης ή Μαρτάκι: Πότε το βγάζουμε από το χέρι μας

Γράφτηκε από

Το βραχιολάκι από άσπρη και κόκκινη κλωστή που φοράμε στον καρπό μας την 1η του Μάρτη έχει ημερομηνία λήξης σύμφωνα με το έθιμο.

Ο Μάρτης -ή Μαρτάκι, όπως το ονομάζουν σε πολλά μέρη της Ελλάδας- είναι ένα έθιμο με ιστορία αιώνων και ρίζες σε όλα τα Βαλκάνια. Τα παλιά χρόνια οι μαμάδες έπλεκαν μόνες τους το «βραχιολάκι» από άσπρη και κόκκινη κλωστή και το φορούσαν στον καρπό ή στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού των παιδιών για να μην τα «πιάσει» ο πρώτος ήλιος της άνοιξης.

Με καταγωγή από τα αρχαία μυστήρια, όπου οι μύστες έδεναν μια κλωστή στο δεξί τους χέρι, το Μαρτάκι αποσκοπούσε στο να προφυλάξει αυτούς που το φορούν από το κακό μάτι και -βέβαια- να προστατεύσει τη λευκότητα του δέρματος που θεωρούνταν δείγμα ομορφιάς και ευγένειας.

Σήμερα ο Μάρτης είναι ένα ακόμα αξεσουάρ μόδας που το βλέπουμε στα χέρια μικρών και μεγάλων και συνήθως προέρχεται από βιτρίνα καταστήματος ή από τον πάγκο κάποιου μικροπωλητή.

Πότε βγάζουμε τον Μάρτη

Ο σοφός λαός έλεγε πάντα «λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή;». Ο λόγος για το ρητορικό αυτό ερώτημα είναι ότι οι πιστοί φορούν τον Μάρτη σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της νηστείας της Σαρακοστής. Με τον καιρό, η παροιμία αυτή έφτασε να σημαίνει το «αυτονόητο», το απαραίτητο συστατικό σε κάποια η περίσταση ή, περιπαικτικά, τον άνθρωπο που εμφανίζεται παντού ακάλεστος.

Ο Μάρτης λοιπόν φοριέται -ανάλογα με την περιοχή από την οποία είναι ο καθένας- ως το Πάσχα ή ως το τέλος του μήνα Μάρτιου ή ως την εαρινή ισημερία (20-21 Μαρτίου) ή ως τη στιγμή που θα κάνει την εμφάνισή του το πρώτο χελιδόνι ή η πρώτη οικογένεια πελαργών στη βόρεια Ελλάδα.

Όταν βγάζουμε τον Μάρτη, τον αφήνουμε είτε σε ένα κλαδί δέντρου για να τον βρουν τα χελιδόνια και τα άλλα αποδημητικά πουλιά που φτιάχνουν ή επιδιορθώνουν τις φωλιές τους, είτε τον καίμε στη φλόγα της πασχαλινής λαμπάδας.

Πηγή: iEidiseis.gr
Τελευταία τροποποίηση στις Σάββατο, 06 Απριλίου 2024 13:57

Σχετικά Άρθρα

  • Μάρτης γδάρτης: Τι σημαίνει η παροιμία και γιατί ο μήνας έχει τόσες πολλές
    Μάρτης γδάρτης: Τι σημαίνει η παροιμία και γιατί ο μήνας έχει τόσες πολλές

    Ο Μάρτιος είναι ο πρώτος μήνας της Άνοιξης, παρότι η εαρινή ισημερία αρχίζει στις 20-21 Μαρτίου, που με την καλοκαιρία του «ξεγελά» τον κόσμο, για αυτό και υπάρχουν πάρα πολλές παροιμίες για αυτόν.

    Παρ’ όλα αυτά ο Μάρτης θεωρείται ο καταλληλότερος μήνας για φύτεμα δένδρων και γι’ αυτό ονομάζεται και Φυτευτής, ενώ λόγω της γιορτής του Ευαγγελισμού ονομάζεται και Βαγγελιώτης.

    Για αυτό και στη λαϊκή μας παράδοση υπάρχουν παροιμίες για τον μήνα Μάρτιο και της κηπουρικής/γεωργίας:

    • Άλλα λογαριάζει ο Μάρτης κι άλλα η Σαρακοστή.
    • Τα παλιόβοϊδα τα γδέρνει, τα δαμάλια τα παιδεύει.
    • Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης.
    • Αν δώσει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνο το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα.
    • Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;
    • Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει.
    • Αν δώσει ο Μάρτης και κακιώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.
    • Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.
    • Από Μαρτιού πουκάμισο κι από Αυγούστου κάπα.
    • Από τον Μάρτη πουκάμισο, από τον Αύγουστο σεγκούνι.
    • Κάλλιο Μάρτη καρβουνιάρη, παρά Μάρτη καψαλιάρη /Καλύτερα κρύο παρά ζέστη.
    • Κάλλιο Μάρτη στις γωνιές, παρά Μάρτη στις αυλές. /Καλύτερα να κάνει ο Μάρτης βροχές, κρύο και να είμαστε στη γωνιά, παρά ήλιο και να είμαστε στις αυλές.
    • Μάρτη βροχερέ κι Απρίλη χιονερέ.
    • Μάρτη έβρεχε; Θεριστής χαιρότανε.
    • Μάρτη φύλαγε τ’ άχυρα, μη χάσεις το ζευγάρι.
    • Μάρτη, Μάρτη βροχερέ κι Απρίλη δροσερέ.
    • Μάρτης είναι νάζια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει.
    • Τον Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια.
    • Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα.
    • Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε!
    • Ο Μάρτης πενταδείλινος και ματαπεινασμένος.
    • Όποιος εχει κόρη ακριβή, του Μάρτη ο ήλιος μην τη δει.

    Πηγή: ethnos.gr - Photo unsplash

Sites του Ομίλου

Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

Up & High Media & Productions

ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Μέλος του 
Μητρώο ΜΗ