Το βραχιολάκι από άσπρη και κόκκινη κλωστή που φοράμε στον καρπό μας την 1η του Μάρτη έχει ημερομηνία λήξης σύμφωνα με το έθιμο.
Ο Μάρτης -ή Μαρτάκι, όπως το ονομάζουν σε πολλά μέρη της Ελλάδας- είναι ένα έθιμο με ιστορία αιώνων και ρίζες σε όλα τα Βαλκάνια. Τα παλιά χρόνια οι μαμάδες έπλεκαν μόνες τους το «βραχιολάκι» από άσπρη και κόκκινη κλωστή και το φορούσαν στον καρπό ή στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού των παιδιών για να μην τα «πιάσει» ο πρώτος ήλιος της άνοιξης.
Με καταγωγή από τα αρχαία μυστήρια, όπου οι μύστες έδεναν μια κλωστή στο δεξί τους χέρι, το Μαρτάκι αποσκοπούσε στο να προφυλάξει αυτούς που το φορούν από το κακό μάτι και -βέβαια- να προστατεύσει τη λευκότητα του δέρματος που θεωρούνταν δείγμα ομορφιάς και ευγένειας.
Σήμερα ο Μάρτης είναι ένα ακόμα αξεσουάρ μόδας που το βλέπουμε στα χέρια μικρών και μεγάλων και συνήθως προέρχεται από βιτρίνα καταστήματος ή από τον πάγκο κάποιου μικροπωλητή.
Πότε βγάζουμε τον Μάρτη
Ο σοφός λαός έλεγε πάντα «λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή;». Ο λόγος για το ρητορικό αυτό ερώτημα είναι ότι οι πιστοί φορούν τον Μάρτη σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της νηστείας της Σαρακοστής. Με τον καιρό, η παροιμία αυτή έφτασε να σημαίνει το «αυτονόητο», το απαραίτητο συστατικό σε κάποια η περίσταση ή, περιπαικτικά, τον άνθρωπο που εμφανίζεται παντού ακάλεστος.
Ο Μάρτης λοιπόν φοριέται -ανάλογα με την περιοχή από την οποία είναι ο καθένας- ως το Πάσχα ή ως το τέλος του μήνα Μάρτιου ή ως την εαρινή ισημερία (20-21 Μαρτίου) ή ως τη στιγμή που θα κάνει την εμφάνισή του το πρώτο χελιδόνι ή η πρώτη οικογένεια πελαργών στη βόρεια Ελλάδα.
Όταν βγάζουμε τον Μάρτη, τον αφήνουμε είτε σε ένα κλαδί δέντρου για να τον βρουν τα χελιδόνια και τα άλλα αποδημητικά πουλιά που φτιάχνουν ή επιδιορθώνουν τις φωλιές τους, είτε τον καίμε στη φλόγα της πασχαλινής λαμπάδας.
