Η Δρ. Διονυσία – Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, Βουλευτής Ν. Ηλείας, Ν.Δ., και Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, πραγματοποίησε παρέμβαση στη Συνεδρίαση της Ολομέλειας επί των αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος, σύμφωνα με τα άρθρα 110 του Συντάγματος και 119 του Κανονισμού της Βουλής και εξήρε την πρωτοβουλία της Κυβέρνησης για την προσθήκη της παραγράφου 4 στο άρθρο 54. Με τη προσθήκη αυτή δίνεται η δυνατότητα άσκησης του πολιτικού δικαιώματος της ψήφου μεγάλου αριθμού συμπολιτών μας που διαμένουν στο εξωτερικό, το οποίο στερούνταν αδικαιολόγητα τόσα χρόνια, αντίθετα προς τη δημοκρατική αρχή και την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας τις οποίες επιτάσσει απολύτως το Σύνταγμα.
Κυρίως, όμως, ως Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος άδραξε την ευκαιρία να αναφερθεί στο άρθρο 24 του Συντάγματος για τη προστασία του περιβάλλοντος, το οποίο δεν προτάθηκε για αναθεώρηση από την προαναθεωρητική Βουλή. Αν είχε προταθεί, όπως επισήμανε, θα μπορούσε να είχε αποτελέσει συνταγματική επιταγή σήμερα η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών κριτηρίων στην αξιολόγηση των επενδύσεων που θα γίνονται στη χώρα από ημεδαπά και ξένα κεφάλαια, έτσι ώστε στο μέλλον να πραγματοποιούνται στη χώρα μας μόνο έργα τα οποία δεν βλάπτουν το περιβάλλον και δεν επηρεάζουν αρνητικά το κλίμα. Δοθείσης της ευκαιρίας η Δρ. Αυγερινοπούλου πρότεινε τις κατευθύνσεις που θα πρέπει να ακολουθήσει ο μελλοντικός αναθεωρητικός νομοθέτης με γνώμονα την επίτευξη του «ευ ζην».
Παρατίθεται ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας:
«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
νιώθω ιδιαίτερη τιμή για το ότι η παράταξή μας, η Νέα Δημοκρατία, και οι συμπατριώτες μας στον Νομό Ηλείας με αξίωσαν να μετέχω στη σύνθεση της παρούσας αναθεωρητικής Βουλής. Αποτελεί ύψιστη τιμή για κάθε Βουλευτή να μετέχει στην κορυφαία αυτή διαδικασία της αναθεώρησης του Συντάγματος. Πρόκειται περί έργου σπουδαίου. Η καλή νομοθέτηση οφείλει να βρει την προσφορότερη έκφρασή της στην αναθεωρητική διαδικασία και εναπόκειται σε όλους εμάς να είμαστε όσο το δυνατόν πιο συνετοί, καθώς διαβουλευόμαστε για το Σύνταγμα, κυρίως γιατί οι ρυθμίσεις που θα υιοθετήσουμε θα δεσμεύσουν όχι μόνο την παρούσα, αλλά και τις επόμενες γενεές. Καθώς δε το Σύνταγμά μας συγκαταλέγεται ανάμεσα στα ονομαζόμενα «σκληρά συντάγματα», θα χρειαστούν δύο ακόμα τουλάχιστον κοινοβουλευτικές συνθέσεις μέχρι να μπορέσουν να αναθεωρηθούν εκ νέου οι διατάξεις του Συντάγματος, δηλαδή περίπου μετά από δέκα χρόνια.
Ας θυμηθούμε ότι το Σύνταγμα του 1975, όπως αυτό αναθεωρήθηκε στη συνέχεια, θεωρείται από τα πλέον προοδευτικά και καινοτόμα Συντάγματα για την εποχή του. Είναι το πρώτο Σύνταγμα πανευρωπαϊκά που με το άρθρο 24 εισήγαγε διατάξεις για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, ενσωματώνοντας μεταξύ άλλων και τις κατευθύνσεις πολιτικής, της παγκόσμιας συνδιάσκεψης στη Στοκχόλμη το 1972. Κανένα άλλο κράτος της Ευρώπης δεν είχε αναγάγει ήδη από τόσο νωρίς την περιβαλλοντική προστασία σε συνταγματική επιταγή. Στη συνέχεια, ενσωματώθηκε στο Σύνταγμά μας και η διάσταση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, καθώς και άλλες διαστάσεις.
Η προτείνουσα όμως, Βουλή, προς εμάς, δηλαδή η προαναθεωρητική Βουλή, η οποία πρότεινε στην παρούσα κοινοβουλευτική σύνθεση το ποια άρθρα του Συντάγματος θα πρέπει να αναθεωρηθούν, αποδείχθηκε συντηρητική. Δεν πρότεινε προς αναθεώρηση άρθρα τα οποία πράγματι θα έπρεπε να τεθούν προς αναθεώρηση, ώστε η κοινωνία μας και η οικονομία μας να γίνουν πιο σύγχρονες και αποτελεσματικές, να προωθούν τους στόχους και τα όνειρα, αλλά και να ανταποκρίνονται στις πεποιθήσεις της σύγχρονης κοινωνίας. Έτσι, δεν μας δίνεται σήμερα η ευκαιρία να ενσωματώσουμε σε συνταγματικούς κανόνες τα σύγχρονα διδάγματα των περιβαλλοντικών επιστημών, τις παγκοσμίως αποδεκτές κατευθύνσεις πολιτικής, οι οποίες κωδικοποιούνται σε διεθνή κείμενα ως απόρροια κορυφαίων περιβαλλοντικών και ειδικότερα κλιματικών συνδιασκέψεων, αλλά και πλέον ευρέως αποδεκτών πεποιθήσεων της κοινωνίας για την ανάγκη της παροχής αυξημένου βαθμού περιβαλλοντικής προστασίας.
Μέσα από έναν βαθύ συντηρητισμό της προτείνουσας Βουλής, το άρθρο 24 δεν ετέθη προς αναθεώρηση. Συνεπώς το Σύνταγμά μας δεν θα ενσωματώσει για πολλά ακόμα χρόνια επιταγές, όπως για την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, για τη μετάβαση της οικονομίας μας σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακος, για την περιβαλλοντικά υπεύθυνη οικονομία.
Αν είχε προταθεί το άρθρο 24 προς αναθεώρηση, θα μπορούσε να είχε αποτελέσει συνταγματική επιταγή σήμερα η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών κριτηρίων στην αξιολόγηση των επενδύσεων που θα γίνονται στη χώρα από ημεδαπά και ξένα κεφάλαια, έτσι ώστε στο μέλλον να πραγματοποιούνται στη χώρα μας μόνο έργα τα οποία δεν βλάπτουν το περιβάλλον και δεν επηρεάζουν αρνητικά το κλίμα. Δηλαδή, θα μπορούσε να εγγυάται το ίδιο το Σύνταγμα τον περιβαλλοντικά υπεύθυνο, κλιματικά ουδέτερο και βιώσιμο χαρακτήρα των επενδύσεων. Επίσης, θα μπορούσε να αποτελέσει συνταγματική επιταγή η υποχρέωση απορρύπανσης ρυπασμένων φυσικών πόρων, με ιδιαίτερη αναφορά στο νερό, ενώ θα έπρεπε να προβλέπεται ειδική αναφορά στην πεμπτουσία της φύσης, δηλαδή στην προστασία της βιοποικιλότητας.
Το Σύνταγμα θα μπορούσε στο μέλλον να κάνει ένα ακόμα βήμα και να προβλέψει διάταξη για την προστασία της υγείας και της ευζωίας των ζώων, το οποίο σήμερα στο ελληνικό νομικό σύστημα απολαμβάνουν ελάχιστης προστασίας, αποκαλύπτοντας τον κοινό νομοθέτη ως αδιάφορο για τα δικαιώματά τους.
Σε μία νοερή απόπειρα διαλόγου με τον μελλοντικό αναθεωρητικό νομοθέτη, τον παραινώ να τολμήσει να κάνει άνοιγμα σε μια ευρύτερη μορφή δημοκρατίας, την πολυσυμμετοχική οικοκεντρική δημοκρατία, αναγνωρίζοντας έστω και οιονεί δικαιώματα τρίτης γενιάς στα ζώα και εν γένει τη φύση. Διότι το Σύνταγμα που θα πρέπει να υιοθετήσουμε προς όφελος των μελλουσών γενεών θα πρέπει να διαμορφώνει ένα όμορφο και αρμονικό περιβάλλον για τα παιδιά μας και για όλα τα όντα.
Επικαλούμαι δε προς επίρρωσιν των λεγομένων μου το κείμενό του σημαντικότερου διεθνούς κοινοβουλευτικού οργανισμού, της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης, η οποία εξέδωσε το 2013 κοινό ανακοινωθέν στο Εκουαδόρ, στο Κίτο. Στο Κίτο οι Βουλευτές από όλον τον κόσμο, εκφράζοντας τους λαούς και εμπνεόμενοι από τους παγκόσμιους στόχους της βιωσιμότητας και την ατζέντα για την ανάπτυξη 2030, αιτήθηκαν από τις κυβερνήσεις τους να διαμορφώσουν τις κατάλληλες συνθήκες, ώστε να πετύχουμε τον απώτερο στόχο κάθε συντάγματος, ο οποίος δεν είναι άλλος από το ευ ζην, την ευδαιμονία των πολιτών τους.
Αυτός είναι ο υπέρτατος πολιτειακός στόχος που προκρίνεται ως τέτοιος από σειρά φιλοσοφικών και πολιτικών κειμένων, από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία ως και σήμερα.
Το ευ ζην, όμως, δεν μπορούμε να το πετύχουμε και να το διατηρήσουμε, αλλά ούτε και να το βιώσουμε στην ολότητά του παρά μόνο σε μία αρμονία με τη φύση. Προς αυτήν την πεφωτισμένη κατεύθυνση των διεθνών κειμένων θα έπρεπε να κινηθεί και η μελλοντική αναθεώρηση του Συντάγματος.
Η απαλοιφή τόσο του άρθρου 24 όσο και του άρθρου 16 του Συντάγματος για τη δυνατότητα της συμβολής του ιδιωτικού τομέα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τη λίστα των αναθεωρητέων διατάξεων αποτελούν απώλεια για την ελληνική κοινωνία και θα πρέπει να θεραπευτούν άνευ άλλων καθυστερήσεων κατά την αμέσως επόμενη αναθεωρητική διαδικασία.
Για δε τα άρθρα τα οποία έχουν τεθεί προς αναθεώρηση όλα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Η εισαγωγή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, η αλλαγή στη διαδικασία της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο περιορισμός της ασυλίας των Βουλευτών, οι εγγυήσεις προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας των στρατιωτικών δικαστών, ομοίως με τους τακτικούς δικαστικούς λειτουργούς, η σύσταση εξεταστικής επιτροπής από την κοινοβουλευτική μειοψηφία, κυρίως δε η ενεργοποίηση της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού αποτελούν σημαντικές ρυθμίσεις.
Θα ήθελα εξ αυτών να εξάρω την προσθήκη στο άρθρο 54 της παραγράφου 4 για τη δυνατότητα ενάσκησης του πολιτικού δικαιώματος της ψήφου μεγάλου αριθμού συμπολιτών μας που διαμένουν στο εξωτερικό, το οποίο στερούνταν αδικαιολόγητα τόσα χρόνια, αντίθετα προς τη δημοκρατική αρχή και την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας τις οποίες επιτάσσει απολύτως το Σύνταγμα.
Η ενεργοποίηση της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού θα φέρει κοντά μας ένα δυναμικό τμήμα του ελληνισμού και μόνο προς όφελος της χώρας μας θα είναι. Η καρδιά των αποδήμων Ελλήνων χτυπάει ακόμα δυνατά για την Ελλάδα. Με τη μέριμνα αυτή δείχνουμε ότι και η καρδιά της Ελλάδας χτυπάει εξίσου δυνατά για όλους τους Έλληνες όπου κι αν αυτοί βρίσκονται, στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.
Σας ευχαριστώ πολύ».
