Με βαριά ατζέντα συνεδριάζει σήμερα και αύριο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και ένα από τα θέματα που θα βρεθούν στο επίκεντρο είναι το μεταναστευτικό. Πρόκειται για ένα θέμα που έχει έρθει δυναμικά στο προσκήνιο για δύο διαφορετικούς λόγους: Πρώτον οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή μπορεί να οδηγήσουν σε ένα μεταναστευτικό κύμα και δεύτερον σε μια σειρά ευρωπαϊκών κρατών έχει ανοίξει η συζήτηση για ένα αυστηρότερο πλαίσιο.
To μεταναστευτικό είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκή λύση υπογραμμίζει η Αθήνα σε μια εποχή που παρατηρούνται διαφορετικές απόψεις στο εσωτερικό της Ε.Ε. Είναι χαρακτηριστικό πως η Γερμανία προχώρησε σε αυστηρότερους ελέγχους στα σύνορα. Την ίδια στιγμή στο πλαίσιο της συμφωνίας Ρώμης και Τιράνων μετανάστες μεταφέρονται σε δομές στην Αλβανία (η συμφωνία ισχύει για μία περίοδο πέντε ετών)
Από την πλευρά της η Πολωνία θα ζητήσει να επικυρωθεί η απόφαση της για να αναστείλει εν μέρει το δικαίωμα ασύλου για τους μετανάστες που εισέρχονται παράνομα στη χώρα από τη γειτονική Λευκορωσία. Η συζήτηση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο καθώς Ολλανδία και Ουγγαρία θέλουν εξαίρεση από την κοινή μεταναστευτική πολιτική.
Ουσιαστικά μια σειρά χωρών φαίνεται ότι προχωράνε σε μια σκληρότερη γραμμή, με αποτέλεσμα να έχει φουντώσει η συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Να σημειωθεί εδώ πως η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέστειλε προς τους ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ επιστολή με προτάσεις υπογραμμίζοντας πως χρειάζονται λύσεις σε συλλογικό επίπεδο.
Στο μεταναστευτικό, ο πρωθυπουργός έχει επανειλημμένα τονίσει ότι προτεραιότητα τώρα είναι η εφαρμογή του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να υπογραμμίσει τη σημασία φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και ενίσχυσης των χωρών πρώτης υποδοχής με όλα τα μέσα, και με περαιτέρω κοινοτική χρηματοδότηση. Αναμένεται ακόμη να επισημάνει τη σημασία επιτάχυνσης των επιστροφών και συνεργασίας με τρίτες χώρες γι' αυτόν τον σκοπό.
Από την Αθήνα εστιάζουν στα όσα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια αλλά παράλληλα αναγνωρίζεται πως μέσα σε ένα ταραγμένο σκηνικό στην ευρύτερη γειτονιά χρειάζεται αυξημένη προσοχή. «Είναι πολύ σημαντικό που η Ελλάδα έχει 80%, μέσα σε βάθος πενταετίας, μείωση των διαμενόντων στη χώρα, είναι πολύ σημαντικό ότι φυλάει τα σύνορά της, είναι πολύ σημαντικό ότι οι θέσεις της γίνονται θέσεις της Ευρώπης. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, να είμαστε ήσυχοι, είναι πολλές οι προκλήσεις» ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης. Όπως επεσήμανε «δεν είναι ότι δεν υπάρχει πίεση, υπάρχει μεγάλη πίεση, αλλά υπάρχει πολύ καλύτερη διαχείριση».
Με αφορμή τα σενάρια που έχουν υπάρξει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σημείωσε «δεν υπάρχει περίπτωση να φτιαχτεί δομή φιλοξενίας προσφύγων ή μεταναστών στην Κρήτη. Μιλάμε για κάτι το οποίο θα είναι προσωρινό, δηλαδή, άνθρωποι οι οποίοι έρχονται εκεί, για δύο το πολύ έως πέντε ημέρες θα ταυτοποιούνται και στη συνέχεια δε θα μένουν εκεί. Άρα, δομή παραμονής προσφύγων ή μεταναστών στην Κρήτη, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να δημιουργηθεί».
Κομβική η συνεργασία με την Άγκυρα στο μεταναστευτικό
Να εντατικοποιηθεί η συνεργασία με την Τουρκία στο μεταναστευτικό θέλει η κυβέρνηση. Να σημειωθεί εδώ πως μένει να οριστικοποιηθεί η ημερομηνία συνάντησης του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Νίκου Παναγιωτόπουλου με τον Τούρκο ομόλογό του Αλί Γερλικαγιά. Όπως έχει αναφέρει κ. Παναγιώτοπουλος υπάρχει ήδη μία συνεργασία, αλλά θα πρέπει να βελτιωθούν οι βάσεις ακόμα περισσότερο για να αντιμετωπιστούν τα κυκλώματα των διακινητών.
Να σημειωθεί εδώ πως τη σημασία της εφαρμογής της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για το μεταναστευτικό υπογράμμισε η πρόεδρος της Κομισιόν στην επιστολή της προς τους ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ. Όπως επεσήμανε αναμένεται να προγραμματιστεί μέχρι το τέλος του 2024 πακέτο στήριξης ύψους 1 δισ. ευρώ για βοήθεια προς τους Σύρους πρόσφυγες και τις ευάλωτες κοινότητες, αλλά και στήριξη της Τουρκίας στη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης.
Κλείδωσε συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν
Κρίσιμη ημερομηνία για τον ελληνοτουρκικό διάλογο θεωρείται η 8η Νοεμβρίου, καθώς θα γίνει στην Αθήνα συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν. «Βρισκόμαστε πράγματι σε ένα σημαντικό σταυροδρόμι στα ελληνοτουρκικά» δήλωσε ο κ. Γεραπετρίτης σε συνέντευξή του.
Ειδικότερα όπως εξήγησε, βρισκόμαστε στο σημείο εκείνο, «στο οποίο έχουμε λάβει την εντολή οι δύο υπουργοί Εξωτερικών να διερευνήσουμε αν μπορεί να υπάρξει ένα κοινό πλαίσιο για να προχωρήσουμε τη συζήτηση σε ένα άλλο στάδιο, σε ένα στάδιο, το οποίο θα αφορά την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης». Προσέθεσε επίσης «δεν είμαστε ακόμη εκεί. Είμαστε ακόμη στη συζήτηση, η οποία αφορά το ποιο θα είναι το εύρος της συζήτησης, με ποιες αρχές θα γίνει η συζήτηση αυτή. Άρα στην πραγματικότητα, σε ένα προκριματικό στάδιο».
Να σημειωθεί πως με βάση τον οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί στην πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον Ιανουάριο θα πραγματοποιηθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας. Στην κυβέρνηση δεν υπάρχουν βέβαια αυταπάτες πως θα αλλάξει από τη μία στιγμή στην άλλη η τουρκική στάση και στο πλαίσιο αυτό έχουν μπει με σαφήνεια οι κόκκινες γραμμές της χώρας.