Της Βίκυς Γκουγκουστάμου
Τι συμβαίνει όταν παντρεμένα ζευγάρια είναι έτοιμα να υποκύψουν στον πειρασμό της… απιστίας; Όταν τα κουτσομπολιά και οι παρεξηγήσεις εναλλάσσονται με τέτοιο ρυθμό που δύσκολα ξεχωρίζει ο «θύτης» από το «θύμα»; Οι απαντήσεις θα δοθούν από την Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου στη σκηνή του Δημοτικού Θέατρο «Απόλλων» με την σπαρταριστή κωμωδία του Ζωρζ Φεντώ «Ψύλλοι στ’ αυτιά» από τη θεατρική ομάδα «Προσκήνιο» και τον Νίκο Λαϊνόπουλο στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Για άλλη μια χρονιά ο Νίκος Λαϊνόπουλος, μας εκπλήσσει ευχάριστα με τις επιλογές του. Από το δράμα στην κωμωδία υπηρετεί το ερασιτεχνικό θέατρο με ευδιάκριτη αφοσίωση και στρατιωτική πειθαρχία. Δεν εφησυχάζει, ούτε βαδίζει σε γνώριμα μονοπάτια. Εξελίσσει το ρεπερτόριό του και μαζί του εξελίσσεται και ο ίδιος. Το περσινό καλοκαίρι ανέβασε τον «Οιδίποδα τύραννο» στο θέατρο Φλόκα στην Αρχαία Ολυμπία και έκανε τους πιο αυστηρούς ή ακόμη και δύσπιστους κριτές του να υποκλιθούν στο άρτιο αποτέλεσμα. Από το αρχαίο δράμα μας ταξιδεύει σε πιο… σουρεαλιστικά θεατρικά μονοπάτια, με ένα έργο παρεξηγήσεων και ανατροπών σε φρενήρεις ρυθμούς! Και έναν συγγραφέα να καυτηριάζει κυρίως την μετριότητα της αστικής τάξης μέσα από το πρίσμα των ερωτικών… ατασθαλιών.
Συναντήσαμε τον Νίκο Λαϊνόπουλο στο θέατρο «Απόλλων» σε ένα διάλλειμα από τις εντατικές πρόβες. Μας μίλησε για το έργο, τη σύγχρονη ματιά του συγγραφέα-παρά το γεγονός ότι γράφτηκε το 1907- την πορεία της θεατρικής ομάδας «Προσκήνιο» και τη συνεργασία με τον σκηνοθέτη Αλέξανδρο Κοέν, αλλά και το πώς κρίνει την πολιτιστική εικόνα του Πύργου.
«Η επιλογή του έργου είναι μια δύσκολη υπόθεση, και ειδικά της κωμωδίας γιατί είναι ένα πάρα πολύ απαιτητικό είδος. Και ειδικά το συγκεκριμένο που είναι μια πολύ ωραία φάρσα. Δεν πήγαμε σε μια εύκολη επιλογή. Είναι πολύ γρήγορο στους ρυθμούς του, απαιτεί ενέργεια, συγχρονισμό απ’ όλους μας… Ήταν πολύ δύσκολες οι πρόβες αλλά και εμένα δεν μου αρέσουν οι ευκολίες. Στόχος μου είναι να κάνουμε έργα-που ακόμη και αν δεν έχουν μεγάλα μηνύματα-να μείνουν στη μνήμη του κόσμου σαν μια ωραία παράσταση και πετυχημένη απ’ όλες τις απόψεις» μας λέει ο Νίκος Λαϊνόπουλος για την επιλογή του έργου.
Ο Ζωρζ Φεντώ κριτικάρει την κοινωνία της εποχής του 1907. Κριτικάρει όμως και τη σύγχρονη εποχή…
Μα τίποτα δεν έχει αλλάξει, ειδικά στα θέματα του έρωτα, της συζυγικής απιστίας, τα «πιπεράτα» θέματα των συντρόφων… Όλα είναι σύγχρονα. Ο άνθρωπος εξελίσσεται μεν αλλά κάποια πράγματα παραμένουν ίδια (γέλια).
Εκτιμώ ότι δεν αναλύει μόνο την απιστία αλλά και με ποιον τρόπο μπορεί να διαδοθεί κάτι και να πάρει μεγάλες διαστάσεις ακόμη και χωρίς υπόσταση.
Ασφαλώς, αλλά κυρίως και πώς μπορεί να μπερδευτεί μια κατάσταση, πόσες παρεξηγήσεις μπορεί να γίνουν, πόσα πρόσωπα να εμπλακούν… Πιστεύω ότι είναι το κορυφαίο έργο των παρεξηγήσεων, του μπερδέματος και των ανατροπών.
Έχεις καταφέρει τόσα χρόνια τεχνηέντως να ισορροπείς ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα. Ποιος ο στόχος της εναλλαγής του ρεπερτορίου;
Η ομάδα μας έχει κάνει δραματικά έργα και πολλές κωμωδίες. Ο μεγάλος στόχος είναι να παρουσιάζουμε κάθε χρόνο μια διαφορετική εικόνα. Δεν αντέχω την επανάληψη. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό για μια θεατρική ομάδα που έχει μπει στον 24ο χρόνο της, να μην βαριέται ο κόσμος. Δεν αντέχει το κοινό να βλέπει την ίδια εικόνα. Όλα τα έργα είναι μια πρόκληση. Και πάντα η επιλογή γίνεται σε συνεννόηση με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Δεν κρύβω ότι έχω μια προτίμηση σε πιο δραματικά έργα. Μ’ αρέσει όμως και η κωμωδία και είναι ευχαρίστηση να ακούς τον κόσμο να γελάει.
Όσοι θα έρθουν να δούνε την παράσταση, στο φουαγιέ του «Απόλλωνα» θα δούνε να δεσπόζει η Σφίγγα από την καλοκαιρινή παράσταση «Οιδίπους τύραννος». Κουβαλάς ακόμη τον Οιδίποδα μαζί σου;
Νομίζω ότι θα τον «κουβαλάω» για πολύ καιρό ακόμη. Μ’ έχει σημαδέψει ο ρόλος αυτός όπως και την πορεία της θεατρικής ομάδας. Ήταν ένα μεγάλο στοίχημα, ένα τεράστιο ρίσκο. Πολλοί που άκουσαν ότι θα ανεβάσουμε αρχαίο δράμα ήταν επιφυλακτικοί. Και πραγματικά χαίρομαι που ακόμη κι’ αυτοί, οι πιο δύσκολοι, πείστηκαν και το εκδήλωσαν ένθερμα και με απόλυτη ειλικρίνεια. Εισπράξαμε τα συγχαρητήρια του θεατρόφιλου κοινού της πόλης. Ανθρώπων που έχουν γνώση του θεάτρου και είναι απαιτητικοί ως θεατές.
Αισθάνθηκες δικαιωμένος με την κριτική που εισέπραξες για όσους σε αμφισβήτησαν τα προηγούμενα χρόνια;
Ναι, και κυρίως σ’ αυτούς αναφέρομαι. Η αμφισβήτηση υπήρχε, υπάρχει και θα συνεχίζει να υπάρχει. Το θέατρο, ακόμη και το ερασιτεχνικό είναι μια πολύ δύσκολη αρένα. Δυστυχώς υπάρχει όχι μόνο αμφισβήτηση αλλά και κακοήθεια πολλές φορές. Έχω απαντήσει όλα αυτά τα χρόνια μέσα από τη δουλειά και τις επιλογές μας. Η θεατρική ομάδα «Προσκήνιο» πάντα παρουσιάζει, και ας κατηγορηθώ από κάποιους, μια άρτια καλλιτεχνικά και τεχνικά παράσταση. Γίνεται πάρα πολλή δουλειά και γι’ αυτό έχουμε επιλέξει τα τελευταία χρόνια έναν συγκεκριμένο άνθρωπο, τον Αλέξανδρο Κοέν. Είναι δάσκαλος υποκριτικής, σκηνοθέτης, έχει μια πολύ επιτυχημένη πορεία στην Αθήνα, έχουν περάσει από τα «χέρια» του ηθοποιοί με καριέρα στο θέατρο και μας διδάσκει διαρκώς. Είναι πάντα σύμφωνος με τις επιλογές μας και δεν επαναπαύεται ποτέ. Δεν έρχεται στον Πύργο να κάνει μια… παραστασούλα, μια αρπαχτή και να φύγει.
Πώς κρίνεις το πολιτιστικό γίγνεσθαι στην πόλη μας; Σε ικανοποιεί η εικόνα που παρουσιάζεται τα τελευταία χρόνια;
Δυστυχώς εδώ και 21 χρόνια, που ασχολούμαι με το θέατρο, δεν αλλάζει κάτι. Μπορεί να μην γνωρίζω εγώ τί είναι και τι σημαίνει πολιτισμός. Από το δικό μου μετερίζι όμως, βλέπω κάποια πράγματα, ή έχω αντίληψη κάποιων πραγμάτων και κάποιες σκέψεις για το τί μπορεί να γίνει και να αλλάξει η πόλη σ’ αυτό το κομμάτι τουλάχιστον.
Δεν νομίζω ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει κάτι θεαματικό ώστε η πόλη αυτή να αποκτήσει μια πολιτιστική ταυτότητα ή μια κουλτούρα που να εμπεριέχει τα στοιχεία της φυσιογνωμίας, της παιδείας μιας τοπικής κοινωνίας. Δεν έχουν δημιουργηθεί μόνιμοι θεσμοί και δομές στην πόλη που να εξελίσσονται, να αναπτύσσονται και μέσα απ’ αυτούς η πόλη να παρουσιάζει την πολιτιστική της ταυτότητα. Και να αναδεικνύεται και η τοπική πολιτιστική δημιουργία. Οι θεατρικές ομάδες κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν αλλά δεν αρκεί μόνο αυτό για να προσδώσει πολιτιστική ταυτότητα στην πόλη. Τι έχουμε; Μόνο τις θεατρικές ομάδες και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου.
Θα πρέπει να δημιουργηθούν δομές, να τεθούν στόχοι ώστε η πόλη να αποκτήσει έναν συγκεκριμένο πολιτιστικό χαρακτήρα, να αναδείξει τα πολιτιστικά της στοιχεία, τους ανθρώπους της. Και φυσικά απαιτείται ενεργοποίηση και συνεργασίες. Δεν μπορούμε να λέμε ότι κάνουμε πολιτισμό μετακαλώντας τους καλλιτέχνες, τραγουδιστές κ.α. για να κάνουμε τα περιβόητα πολιτιστικά καλοκαίρια. Χρειάζεται κι αυτό, αλλά δεν μπορεί να γίνεται μόνο αυτό. Δεν είναι αυτό η πολιτιστική ταυτότητα μιας πόλης. Και εγώ το έκανα ως Αντιπρόεδρος του ΔΟΠΠ το 2018 και το 19, και φέραμε δημοφιλείς τραγουδιστές για να περάσει ο κόσμος όμορφα. Αλλά δεν διαμορφώνεις πολιτιστική ταυτότητα μ’ αυτό. Δεν διαμορφώνεις πολιτιστική ταυτότητα μιλώντας και κλείνοντας συνεργασίες με τα γραφεία των μάνατζερ στην Αθήνα για να διαπραγματεύεσαι την αμοιβή του καλλιτέχνη και την ημερομηνία που θα εμφανιστεί στον Πύργο. Δεν αρκεί αυτό, και δεν βλέπω δυστυχώς να υπάρχει κανένας απολύτως σχεδιασμός τα τελευταία χρόνια. Και καμία απολύτως πρόοδο.
Τα πάντα είναι θέμα ανθρώπων. Να αγαπήσουν και να δουλέψουν για τον πολιτισμό. Ο πολιτισμός δεν χρειάζεται ανθρώπους που αποσκοπούν σε οικονομικό όφελος ή τον αντιμετωπίζουν ως επιχειρηματική δράση. Δεν χρειάζεται ανθρώπους με έπαρση που δεν έχουν να επιδείξουν ουσιαστικό έργο σε πολιτιστικούς τομείς.
Για να «τρέξει» ο Πολιτισμός σε μια πόλη, θα πρέπει να υπάρξουν άνθρωποι να αγαπήσουν τον συγκεκριμένο τομέα, να έχουν όραμα και στόχους. Να κουραστούν με τη σκέψη αν χρειαστεί, να αναζητήσουν συμβουλές, να επιδιώξουν συνεργασίες….
Μιας και μιλάμε για την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης, θέλω να αναφερθούμε και στην μοναδική στέγη του πολιτισμού που δεν είναι άλλη από το θέατρο Απόλλων που παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα….
Αντιμετωπίζει πάρα πολλά προβλήματα. Δυστυχώς κανείς δεν έχει σκύψει με ευλάβεια και αφοσίωση πάνω σ’ αυτό το κτήριο για να το φροντίσει και να το κρατήσει ζωντανό. Κατά τη διάρκεια της μικρής θητείας μου στον ΔΟΠΠ, ο «Απόλλωνας», πέρα από τα κτηριακά προβλήματα που επιδεινώθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια, δεν είχε και άλλα πράγματα για την ασφάλεια των θεατών και του χώρου. Εκδώσαμε το πρώτο πιστοποιητικό πυρασφάλειας, θέσπισα τον κανονισμό λειτουργίας και ελπίζω να επικαιροποιηθεί από τη νέα Δημοτική Αρχή. Προσπαθήσαμε να αποκαταστήσουμε κάποιες κτηριακές ανάγκες αλλά τα τελευταία χρόνια έχει επιδεινωθεί η κατάσταση. Χρειάζεται μια ολοκληρωμένη μελέτη για να αποκατασταθούν όλες οι βλάβες και ζημιές που έχουν γίνει.
