Είχε υποστεί σημαντικές φθορές στο σεισμό του 2008
Της Βίκυς Γκουγκουστάμου
Στην αναστήλωση του μεσοβυζαντινού Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Διαφνιώτισσας του Δήμου Ήλιδας προχωρά η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπ. Πολιτισμού. Ο Ναός, είχε υποστεί σημαντικές φθορές από τον καταστροφικό σεισμό του 2008 και οι αναστηλωτικές εργασίες που θα εκτελεστούν έχουν πρωταρχικό σκοπό την αποκατάσταση του προστατευόμενου, σύμφωνα με τον Ν. 4858/2021, μνημείου. Ήδη το ΥΠ.ΠΟ έχει προκηρύξει ανοιχτό ηλεκτρονικό διαγωνισμό για την επιλογή αναδόχου του έργου, ο προϋπολογισμός του οποίου ανέρχεται στις 284.000 ευρώ και χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ.
Ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Δαφνιώτισσας, στη θέση Παναγία ή Παναγίτσα του Δήμου Ήλιδας, είναι κηρυγμένο μνημείο με ζώνη προστασίας ακτίνας 100μ. γύρω του. Επιφανειακά ευρήματα μαρτυρούν την ύπαρξη και άλλων κτισμάτων στον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου, σε όλη την έκταση του χαμηλού λόφου. Το μνημείο υπέστη μεγάλες ζημιές από τον σεισμό της 8ης Ιουνίου 2008 και η κρίσιμη κατάσταση διατήρησης του, καθιστούν αναγκαία την εκτέλεση εργασιών με στόχο, την προστασία, διάσωση και ανάδειξη του.
Το 2017 ολοκληρώθηκαν εργασίες τεκμηρίωσης και αντιστήριξης , πάλι από το ΥΠΠΟ, προϋπολογισμού 20.000 ευρώ. Οι εργασίες εκείνη την περίοδο, περιλάμβαναν την τοποθέτηση μεταλλικών και ξύλινων ικριωμάτων, σφράγιση των ρηγματώσεων στην εξωτερική τοιχοποιία, αντικατάσταση των θραυσμένων κεράμων και καταγραφή της παθολογίας και της κατάστασης διατήρησής του.
Παν. Μπράμος: “Προτεραιότητα η διάσωση μνημείων”
Ο αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Παναγιώτης Μπράμος, δήλωσε πως είναι προτεραιότητα η διάσωση μνημείων ταυτισμένων με την αρχιτεκτονική και τη θρησκευτική ιστορία της Ηλείας. «Ο συγκεκριμένος ιερός ναός αποτελεί σπουδαίο μνημείο για την Ηλεία, το οποίο υπέστη σοβαρές ζημιές από τον σεισμό του 2008. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με αίσθημα ευθύνης, συμβάλλει έμπρακτα με πόρους στην αποκατάσταση του μνημείου», τόνισε.
Χρ. Χριστοδουλόπουλος “Μεγάλης θρησκευτικής και συναισθηματικής αξίας”
Για την θρησκευτική, συναισθηματική και αρχιτεκτονική αξία του ναού κάνει λόγο με δηλώσεις του στο ilialive.gr ο Δήμαρχος Ήλιδας Χρήστος Χριστοδουλόπουλος, τονίζοντας τις πολύχρονες διαδικασίες μέχρι την σημερινή, τελική δημοπράτηση του έργου αναστήλωσης. “Η μελέτη της αποκατάστασης του Ναού από το ΤΑΣ πήγε στο ΥΠΠΟ και μετά απο 16 χρόνια που σημειώθηκε ο καταστροφικός σεισμός φτάσαμε στον σημερινό διαγωνισμό για να βγει ο ανάδοχος. Η μελέτη έχει περάσει από 40 κύματα....Ο Ναός, δεν είναι μια απλή εκκλησία, είναι πολύ παλιός και έχει χαρακτηριστεί μνημείο. Οπότε, είναι αντιληπτή η συναισθηματική αξία που έχει για την περιοχή, για τους κατοίκους αλλά και για όλο το Δήμο. Όπως έχει μεγάλη αρχαιολογική αξία, και για το λόγο αυτό ασχολήθηκε ενεργά το ΥΠΠΟ και το ΚΑΣ για να δώσει τις κατάλληλες άδειες. Επίσης μετά από μεγάλη προσπάθεια εξασφαλίστηκε και η χρηματοδότηση του έργου και επιτέλους είμαστε στην ευχάριστη θέση μετά από τόσα χρόνια να δημοπρατείται ώστε να αποκατασταθεί και να δοθεί προς χρήση για τους πιστούς και τους επισκέπτες” καταλήγει ο Δήμαρχος Ήλιδας.
Από τη βυζαντινή περίοδο
Ο Ι.Ν. χρονολογείται στη μέση βυζαντινή περίοδο, έχοντας όμως ανακατασκευαστεί ριζικά κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Από την αρχική φάση διατηρούνται σε ικανό ύψος μόνο τμήμα της δυτικής όψης, γύρω από τις κόγχες και την κεντρική είσοδο, ενώ στα υπόλοιπα τμήματα η αρχική φάση διατηρείται σε χαμηλό ύψος. Στη μεσοβυζαντινή φάση του ναού ανήκουν και τα χωρίσματα των κλιτών με τοιχοποιία, στοιχείο που απαντά και σε άλλους τρεις ναούς της Ηλείας, ενώ όλα τα ανοίγματα ανήκουν σε μεταγενέστερες περιόδους. Έχει πεπλατυσμένη μορφή και γενικές διαστάσεις ~ 7,70μ. x 9,70μ. χωρίς τις αψίδες του ιερού. ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Το έργο συνοπτικά περιλαμβάνει τις ακόλουθες εργασίες: Κατασκευή περίδεσης στην στέψη των τοιχοποιιών για την σταθερότητα του μνημείου κατά την εξέλιξη του έργου. Καθαίρεση όλων των εσωτερικών επιχρισμάτων παρουσία συντηρητή, στερέωση και ενίσχυση της τοιχοποιίας μέσω λιθοσυρραφών, αρμολογημάτων και ενεμάτων. Τοπική ανάκτηση μικρών περιοχών που αποκλίνουν από την κατακόρυφο, μετά από την αποτύπωσή τους, κατασκευή αφανούς εξωτερικά ξύλινου διαζώματος στη στέψη της περιμετρικής τοιχοποιίας, καθαίρεση της νεωτερικής στέγης και κατασκευή νέου φορέα από υγιή ξυλεία. Κατασκευή αποστραγγιστικής τάφρου στην περιοχή της δυτικής πλευράς του ναού, μερική αποχωμάτωση τμημάτων της περιμετρικής τοιχοποιίας της ανατολικής και της βόρειας πλευράς, και ανάδειξη των υποκείμενων προγενέστερων κογχών που ανήκουν στην πρώτη φάση κατασκευής. Κατασκευή νέου δαπέδου με πατητή τσιμεντοκονία μετά την διερεύνηση ύπαρξης δαπέδου παλαιότερης φάσης, εξυγίανση των εξωρραχίων των τριών αψίδων στην ανατολική πλευρά και διάστρωση με νέα χειροποίητα κεραμίδια. Ανάδειξη νάρθηκα στη δυτική πλευρά του μνημείου με διάστρωση πατημένου χώματος από κουρασάνι, κατασκευή νέων ξύλινων κουφωμάτων, τοποθέτηση Η/Μ εγκαταστάσεων εσωτερικά στο μνημείο και κατασκευή νέου κωδωνοστασίου.
