Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) θα επιχειρήσει την Τετάρτη 14 Αυγούστου μια από τις πιο τολμηρές μανούβρες που έχουν γίνει ποτέ σε διαπλανητικές πτήσεις.
Θα κατευθύνει το σκάφος Jupiter Icy Moons Explorer (Juice) σε ένα πέρασμα ακριβείας ανάμεσα στη Γη και στη Σελήνη προκειμένου να πραγματοποιήσει τον πρώτο ελιγμό διπλής βαρυτικής υποβοήθησης στο διάστημα. Μια άσκηση υψηλού κινδύνου αλλά ζωτικής σημασίας προκειμένου το ρομποτικό σκάφος αξίας 1,6 δισ. ευρώ να φτάσει στον στόχο του, τον Δία, μέχρι τον Ιούλιο του 2031. Εκεί θα ξεκινήσει την εξερεύνηση δύο φεγγαριών του γιγάντιου πλανήτη, της Ευρώπης και του Γανυμήδη, σε μια προσπάθεια να βρει σημάδια ζωής που μπορεί να κρύβονται στους παγωμένους ωκεανούς τους.
Τι ακριβώς είναι αυτός ο ελιγμός διπλής βαρυτικής υποβοήθησης; Όπως αναφέρει ο Guardian, την Τετάρτη το Juice θα περάσει κοντά από το φεγγάρι και στη συνέχεια θα πετάξει προς τη Γη, εκμεταλλευόμενο τα βαρυτικά πεδία των δύο ουράνιων σωμάτων για να αλλάξει την ταχύτητα και την κατεύθυνσή του με μια κίνηση σφεντόνας, όπως περιγράφεται. Στη συνέχεια, θα πραγματοποιήσει ένα πέρασμα από την Αφροδίτη το επόμενο έτος, ακολουθούμενο από δύο ακόμη «σφεντόνες» δίπλα από τη Γη το 2026 και το 2029, προτού το Juice κατευθυνθεί τελικά προς τον Δία.
Πρόκειται για έναν ελιγμό που απαιτεί εξαιρετικά ακριβή πλοήγηση. Το παραμικρό λάθος θα μπορούσε να βγάλει το Juice εκτός πορείας και να καταδικάσει την αποστολή, προειδοποιεί ο ESA.
«Είναι σαν να περνάς μέσα από έναν πολύ στενό διάδρομο, πολύ, πολύ γρήγορα: πατάς τέρμα το γκάζι όταν το περιθώριο στην άκρη του δρόμου είναι μόλις κάποια χιλιοστά», δηλώνει ο υπεύθυνος λειτουργίας του Juice, Ignacio Tanco.
Όμως χωρίς τέτοιους ακριβείς ελιγμούς, απλά δεν θα μπορούσαμε να εξερευνήσουμε τους πιο απομακρυσμένους πλανήτες του ηλιακού συστήματος, σύμφωνα με τον ESA.
Οικονομία στα καύσιμα
Για να πετάξει απευθείας στον Δία το Juice θα χρειαζόταν να μεταφέρει 60.000 κιλά προωθητικού αερίου, κάτι που θα ήταν ανέφικτο.. Επιπλέον, θα χρειαζόταν περισσότερα καύσιμα για να επιβραδύνει ώστε να μπει σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Επομένως ο μόνος τρόπος για να φτάσει στο έξω ηλιακό σύστημα είναι να χρησιμοποιήσει τους εσωτερικούς πλανήτες για να αποκτήσει βαρυτική βοήθεια.
«Αυτός ο ελιγμός θα είναι ζωτικής σημασίας για την αποστολή. Όσο ακριβέστερα εκτελείται, τόσο λιγότερα καύσιμα θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε για μελλοντικές διορθώσεις πορείας και θα έχουμε περισσότερα να χρησιμοποιήσουμε για να εξερευνήσουμε τον Δία και τα φεγγάρια του», προσθέτει η Emma Bunce, διευθύντρια του Ινστιτούτου Διαστήματος στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ.
Την ίδια προσέγγιση θα ακολουθήσει και η NASA με τη δική της αποστολή στον Δία, Europa Clipper, που θα εκτοξευθεί αργότερα φέτος (το Juice εκτοξεύθηκε τον Απρίλιο του 2023). Όταν φτάσει στον Δία θα επικεντρώσει την προσοχή της στο φεγγάρι Ευρώπη, ενώ το Juice θα έχει πρωταρχικό του στόχο τον Γανυμήδη.
