Γνωρίζατε ότι πολλές φορές βάζετε μόνοι και μόνες τα εμπόδια στο κυνήγι της ευτυχίας; Οι ειδικοί εξηγούν τους υπαίτιους τρόπους σκέψης και προτείνουν μεθόδους για να τους αλλάξετε
Ανησυχείτε μήπως δεν καταφέρετε να ευτυχήσετε; Καταναλώνετε με αδηφαγία κάθε νέο εγχειρίδιο ευτυχίας που συναντάτε στις προθήκες των βιβλιοπωλείων; Ίσως έφτασε η στιγμή να κάνετε ένα διάλειμμα, να πάρετε μια βαθιά ανάσα και να διαβάσετε όσα ενδιαφέροντα μοιράζεται σε άρθρο του ο Αμερικανός ψυχολόγος Δρ Mark Travers.
«Η ευτυχία δεν έρχεται τόσο εύκολα σε όσους την επιδιώκουν μανιωδώς», σημειώνει στο κείμενό του και επικαλείται πρόσφατη μελέτη δημοσιευθείσα στο Current Opinion in Behavioral Sciences, σύμφωνα με την οποία η εμμονική επιδίωξη της ευτυχίας μάλλον μόνιμο εμπόδιο θα αποτελέσει, ενώ περισσότερα βήματα προς την κατάκτησή της κάνουν όσοι αποφασίζουν να είναι πιο χαλαροί, έχοντας αποδεχθεί τα πραγματικά συναισθήματά τους.
«Ένας λόγος που οι επιστήμονες θεωρούν ότι η απόδοση μεγάλης αξίας στην ευτυχία μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ, είναι οι μεγάλες πιθανότητες να οδηγήσει τους ανθρώπους σε μεγαλύτερη απογοήτευση σε στιγμές που η ευτυχία ήταν πιο προσιτή», ανέφερε η ψυχολόγος Felicia Zerwas από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ, η οποία ανασκόπησε με την ομάδα προηγούμενα ευρήματα σχετικά με την ευτυχία, στο πλαίσιο της προαναφερθείσας έρευνας.
Μια εκ των μελετών ζήτησε από δύο ομάδες εθελοντών να αποτιμήσουν την ευτυχία, αφού προηγουμένως είχαν διαβάσει ένα ψευδές άρθρο για την ευτυχία (πειραματική ομάδα) ή για ένα άσχετο θέμα (ομάδα ελέγχου). Τα ευρήματα έδειξαν ότι η πρώτη ομάδα ανέφερε χαμηλότερα επίπεδα ευτυχίας, κάτι που η Δρ Zerwas απέδωσε στα αντιπαραγωγικά αποτελέσματα που έχουν ερωτήματα για τη ζωή όπως «γιατί όχι;» και «τι θα γινόταν αν;» που θέτουν όσοι εστιάζουν υπερβολικά στο αίσθημα της ευτυχίας.
Τα εμπόδια στο δρόμο για την ευτυχία και η υπέρβαση
Η μελέτη της Δρ Zerwas ανέδειξε δύο βασικούς τρόπους προσέγγισης της ευτυχίας ως:
- έναν στόχο που αξιολογείται ως πολύ σημαντικός, όχι αρκετά όμως για να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο άτομο
- μια πηγή ανησυχίας που ωθεί το άτομο σε συνεχείς κρίσεις σχετικά με το αν είναι αρκετά ευτυχισμένο, μια τάση που, σύμφωνα με τη Δρ Zerwas, παρεμβάλλει αρνητικά συναισθήματα και εμποδίζει την επίτευξη της ευτυχίας.
Από τα παραπάνω η ψυχολόγος καταλήγει στους παράγοντες που θα φέρουν ή απομακρύνουν την ευτυχία:
- Οι στρατηγικές που ακολουθούμε για την κατάκτησή της· οι άνθρωποι που σε καθημερινή βάση δίνουν προτεραιότητα σε δραστηριότητες που τους προκαλούν ευχάριστα αισθήματα, έχουν αυτομάτως υιοθετήσει μια στρατηγική που θα τους οδηγήσει με μεγαλύτερη βεβαιότητα στην ευτυχία.
- Η ένταση με την οποία βιώνουμε τα αρνητικά συναισθήματα από το κυνήγι της: Αν και μια αποτυχία, το χαμηλό σκορ φέρ’ ειπείν σε μια γραπτή δοκιμασία, μπορεί να μας προκαλέσει θλίψη και αρνητικές σκέψεις, τις περισσότερες φορές θα λειτουργήσει παραγωγικά, κάνοντάς μας να προσπαθήσουμε περισσότερο. Αυτό ωστόσο δεν ισχύει στο κυνήγι της ευτυχίας.
Έπειτα, σημειώνει τα δύο λογικά σφάλματα που θα οδηγήσουν αναπόδραστα στην απογοήτευση:
- Αφενός οι άνθωποι δεν γνωρίζουν τι είναι αυτό που θα τους κάνει πράγματι ευτυχισμένους. Μπορεί επί παραδείγματι να θεωρούν ότι θα ευτυχήσουν σπαταλώντας χρήματα για τον εαυτό τους, όταν η επιστήμη έχει αποδείξει το αντίθετο, τα ψυχικά οφέλη δηλαδή της γενναοδωρίας.
- Αφετέρου, η πίεση που ασκεί συχνά η κοινωνία και η τοξική θετικότητα ευθύνονται συχνά για μια κυρίαρχη πλάνη, ότι η ευτυχία αποτελεί αναπόσπαστο συστατικό της ευημερίας. Ωστόσο οι έρευνες δείχνουν ότι η συνολική ευημερία βελτιώνεται όταν μπορεί το άτομο να αποδέχεται τα πραγματικά του συναισθήματα.
Ενδεχομένως, καταλήγει η Δρ Zerwas, μια αρχή για τη λύση του προβλήματος και μια πρακτική που μπορεί να αποδειχθεί άκρως χρήσιμη, είναι η εφαρμογή της ενσυνειδητότητας. Μάθετε γι’ αυτήν διαβάζοντας εδώ.
