Η επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου και η έγκαιρη εφαρμογή εμβολιασμού αποτελούν τα πλέον ενδεδειγμένα μέτρα για τον έλεγχο της νόσου
Έξαρση της ιλαράς καταγράφεται στην καρδιά της Ευρώπης, επιβεβαιώνοντας τις δυσοίωνες προβλέψεις που είχαν γίνει προ λίγων μηνών σχετικά με την πορεία της λοιμώδους μεταδοτικής ασθένειας από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, τα περιστατικά ιλαράς έχουν πυκνώσει στην Αυστρία, η οποία βρίσκεται λίγο πριν το «κόκκινο», δηλαδή πριν από το υψηλότερο σημείο συναγερμού αναφορικά με τον αριθμό των κρουσμάτων, βάσει της κλίμακας του Κέντρου.
Λίγες δεκάδες περιστατικά ιλαράς καταγράφονται στη Γερμανία και τη Ρουμανία, και μονοψήφιος αριθμός στην Ιταλία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, την Πολωνία, τη Σλοβακία.
Τον περασμένο Απρίλιο το ECDC στο πλαίσιο της ετήσιας επιδημιολογικής έκθεσης για την ιλαρά είχε υπογραμμίσει το εμβολιαστικό κενό αναφορικά με τη νόσο καθώς και τους κινδύνους που αυτό εγκυμονούσε. Το κενό στον εμβολιασμό έναντι της ιλαράς αποτελεί μια από τις επιπτώσεις της πανδημίας κορωνοϊού.
Με δεδομένη την ελλιπή εμβολιαστική κάλυψη σε αρκετές χώρες, είναι πιθανό να παρατηρηθεί αύξηση του αριθμού των δηλωθέντων κρουσμάτων ιλαράς σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση στο μέλλον, κατέληγε η έκθεση του ECDC.
Σημειωτέον ότι η ιλαρά παραμένει μια σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας παγκοσμίως, με περίπου 9,7 εκατομμύρια περιστατικά και περισσότερους από 140.000 θανάτους ανηλίκων, παρά την ύπαρξη ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων. Για αυτό ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει θέσει στόχο την εξάλειψή της μέχρι το 2030.
H κατάσταση στην Ελλάδα
Στη χώρα μας σήμερα τα κρούσματα ιλαράς είναι μηδενικά. Ωστόσο, η Ελλάδα μετράει τρεις επιδημίες ιλαράς κατά τη χρονική περίοδο 2004-2022.
Ειδικότερα, και σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) δηλώθηκαν στο Τμήμα Νοσημάτων του Οργανισμού 4.151 κρούσματα ιλαράς, κατά τα έτη 2005-2006, 2010-2011 και 2017-2018, οπότε καταγράφηκαν σημαντικές εξάρσεις της νόσου.
Η πλειοψηφία των κρουσμάτων αφορούσε Έλληνες Ρομά (56,9%) αλλά και νεαρούς ενήλικες από το γενικό πληθυσμό που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.
Στην πλειονότητά τους όσοι νόσησαν ήταν ανεμβολίαστοι (77,4%). Σε 426 κρούσματα που ήταν διαθέσιμη η πληροφορία του αριθμού των δόσεων του εμβολίου (μονοδύναμο ιλαράς ή MMR) δηλώθηκε ότι 319 (74,9%) είχαν εμβολιαστεί με μόνο μία δόση, 48 (11,3%) είχαν εμβολιαστεί με δυο δόσεις ενώ τα στις υπόλοιπες περιπτώσεις ο ακριβής αριθμός των δόσεων ήταν άγνωστος.
Από το σύνολο των 4.151 κρουσμάτων ιλαράς που δηλώθηκαν το διάστημα 2004-2022 νοσηλεύτηκαν τα 2.630 (63,36%). Συνολικά 715 κρούσματα παρουσίασαν επιπλοκές με συχνότερα δηλούμενες: πνευμονία (273), ωτίτιδα (111), ηπατίτιδα (74), αυξημένα επίπεδα τρανσαμινασών (67), βρογχιολίτιδα (59). Κατά την επιδημική έξαρση των ετών 2017-2018 σημειώθηκαν 4 θάνατοι.
Οι επιδημίες ιλαράς υποδεικνύουν την ανάγκη ενίσχυσης της εμβολιαστικής κάλυψης ιδίως σε άτομα που ανήκουν σε ειδική πληθυσμιακή ομάδα αλλά και την ολοκλήρωση του εμβολιασμού με 2 δόσεις εμβολίου ιλαράς σε επίνοσα παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες του γενικού πληθυσμού, επισημαίνει ο ΕΟΔΥ.
