Δευτέρα, 24 Ιουνίου 2024 13:58

Xάνουμε την μνήμη μας νωρίτερα από ό,τι πιστεύουμε

Γράφτηκε από την
Ad Slot

Σύμφωνα με έρευνες, η μνήμη μας μας… απατά νωρίτερα από ό,τι ενδεχομένως πιστεύαμε, αλλά μπορούμε να κάνουμε κινήσεις για να την προφυλάξουμε.

Είσαι στις αρχές των 30s σου, η πρώτη κρίση ηλικίας έχει ξεκινήσει και προσπαθείς να πείσεις τον εαυτό σου πως η νέα σου δεκαετία είναι τα νέα 20s, η ζωή σου έχει μπει ήδη σε μια πορεία και τώρα μπορείς να ξεκινήσεις να χαλαρώνεις. Άλλωστε γυμνάζεσαι, τρως υγιεινά, φροντίζεις δηλαδή το σώμα σου, δεν ξεχνάς ποτέ την skincare routine σου, οπότε οι ρυτίδες θα καθυστερήσουν και αρχίζεις και νιώθεις λίγο καλύτερα. Όλα αυτά μέχρι που αρχίζεις και συνειδητοποιείς ότι η μνήμη σου αρχίζει και σου παίζει παιχνίδια…

Μπορεί να πιστεύεις ότι τα παιχνίδια αυτά θα αργήσουν πολύ να εμφανιστούν, όμως σύμφωνα με τους επιστήμονες μπορεί να εμφανιστούν ακόμη και στην δεκαετία των 30s.

Αν παρατηρείς ότι η μνήμη σου αρχίζει και θολώνει μην σε τρομάζει ότι θα γίνεσαι όλο και πιο «ξεχασιάρης». Υπάρχουν τρόποι να την δυναμώσεις με ορισμένες αλλαγές στις συνήθειες στον τρόπο ζωής σου.

Τι μπορείς να κάνεις στα 30 για να προφυλάξεις την μνήμη σου;

Όπως ακριβώς φροντίζεις το σώμα σου έτσι ακριβώς οφείλεις να φροντίζεις και το μυαλό σου. Επομένως:

Κοιμήσου αρκετά

Μια άγρυπνη νύχτα δεν θα κάνει την μνήμη σου να… πέσει στα τάρταρα, αλλά η τακτική έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει τη μνήμη σου μακροπρόθεσμα. Μειώνοντας το χρόνο που κοιμάσαι, μειώνεις παράλληλα και στον εγκέφαλο σου το χρόνο που έχει να διαγράψει τις άχρηστες πληροφορίες που εξέλαβε μέσα στη ημέρα. Επίσης μειώνεται κυρίως ο χρόνος που περνάς σε REM ύπνο, το στάδιο του ύπνου όπου ο εγκέφαλος δεσμεύει τις δεξιότητες που πήρε στη μακροχρόνια μνήμη.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να κοιμάσαι επαρκώς καθημερινά είναι να μένεις πιστός στη ρουτίνα του ύπνου σου. Να ξαπλώνεις κάθε βράδυ την ίδια ώρα και να ξυπνάς επίσης την ίδια ώρα. Τα Σαββατοκύριακα προσπάθησε να μην παρεκλείνεις παραπάνω από 45 λεπτά από τη συνηθισμένη σου ώρα.

Γυμνάσου τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα

Μια πληθώρα ερευνών συνδέει την άσκηση με την καλή εγκεφαλική λειτουργία. Σύμφωνα λοιπόν με τις έρευνες, η άσκηση μειώνει τον κίνδυνο ήπιας γνωστικής εξασθένησης και άνοιας και ενισχύει τις επιδόσεις των υγιών ενηλίκων σε γνωστικά τεστ. Αλλά το πιο σημαντικό εύρημα μιας έρευνας είναι το γεγονός ότι η αερόβια άσκηση μπορεί να αυξήσει το μέγεθος του ιππόκαμπου, ενός μέρος του εγκεφάλου που συμμετέχει στην μνήμη και την εκμάθηση, κατά 2% αποτρέποντας ένα σημαντικό μέρος της συρρίκνωσης που συμβαίνει με την ηλικία.

Για αυτό λοιπόν είναι σημαντικό να εντάξεις 2.5 ώρες αερόβιας άσκησης που είναι η λιγότερη συνιστώμενη ώρα την εβδομάδα, για ένα υγιές μυαλό και μια υγιή καρδιά. Αν έχετε τη δυνατότητα να γυμνάζεστε τρεις με πέντε φορές την εβδομάδα κάνοντας οποιαδήποτε άσκηση σας ευχαριστεί, η οποία θα ανεβάσει τους παλμούς σας αλλά παράλληλα θα μπορείτε να διατηρήσετε μια συζήτηση, θα σας ωφελούσε αρκετά.

Βρες παρέα για γυμναστική

Συνδύασε την άσκηση με την κοινωνικοποίηση η οποία σύμφωνα με τις έρευνες μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης άνοιας. Αυτό πιθανόν να συμβαίνει επειδή ενθαρρύνεις τον εγκέφαλο σου να συνεχίσει να κάνει πράγματα που αξιοποιούν ενεργά βασικές λειτουργίες της γλώσσας και της μνήμης, όπως να συνομιλήσεις ή να κάνεις αστεία. Μπορείς λοιπόν να συμμετάσχεις σε μια λέσχη τρεξίματος ή σε μια ομάδα οποιουδήποτε αθλήματος, ή απλώς θα μπορούσες να πας για έναν γρήγορο περίπατο με έναν γείτονα ή, αν έχεις σκύλο, να βρεθείτε με άλλους ιδιοκτήτες σκύλων για να τους βγάλετε βόλτα. Με αυτόν τον τρόπο, είναι λιγότερο πιθανό να δεις την άσκηση ως αγγαρεία.

Μείωσε την κατανάλωση αλκοόλ

Ήδη ξέρεις ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ σβήνει από τη μνήμη σου τα γεγονότα της βραδιάς που συνόδευσε το αγαπημένο σου ποτό. Ωστόσο δεν μένει μόνο εκεί. Σύμφωνα με έρευνες ακόμη και η μέτρια η κατανάλωση αλκοόλ είναι συνδεδεμένη με μικρότερο συνολικό όγκο του εγκεφάλου, ενώ μια παλαιότερη έρευνα διαπίστωσε ότι ακόμη και μικρότερη κατανάλωση αλκοόλ, περίπου δύο έως πέντε ποτά εβδομαδιαίως, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ατροφίας, ή αλλιώς συρρίκνωσης, του ιππόκαμπου.

Υπάρχει όμως μια λεπτή γραμμή, καθώς μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι η πολύ μικρή κατανάλωση αλκοόλ μπορεί πιθανώς να ωφελήσει τον εγκέφαλό σου βοηθώντας σε να αποφύγεις κάποια απώλεια όγκου σε βασικές περιοχές.

Φυσικά, φρόντισε τη διατροφή σου

Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι, μετά το θάνατο, οι εγκέφαλοι των ανθρώπων που ακολουθούσαν τη Μεσογειακή διατροφή, η οποία δίνει έμφαση στα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα ψάρια και τα φυτικά τρόφιμα όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια και περιορίζει το κόκκινο κρέας, παρουσίαζαν λιγότερα σημάδια Αλτσχάιμερ από εκείνους των ανθρώπων που δεν την ακολουθούσαν.
Ξεχωριστές μελέτες έχουν επίσης διαπιστώσει ότι όσοι ακολουθούν τη Μεσογειακή διατροφή έχουν παχύτερες περιοχές του φλοιού του εγκεφάλου που σχετίζονται με την απόδοση της μνήμης και ότι το ποσοστό της νόσου Αλτσχάιμερ σε άτομα που ακολουθούν πιστά τη δίαιτα MIND (μια εκδοχή της Μεσογειακής δίαιτας) είναι 53% χαμηλότερο από ό,τι σε άτομα που δεν ακολουθούν αυτόν τον τρόπο διατροφής.
Αν θες να κάνεις μόνο μία αλλαγή στη δίαιτα που εμπνέεται από τη Μεσογειακή στα 30 σου, αυτή θα έπρεπε να είναι η κατανάλωση περισσότερων φυτικών τροφίμων, ειδικά των… πολύχρωμων ποικιλιών. Οι πιο χρωματιστές φυτικές τροφές, όπως τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, τα μούρα, οι πιπεριές, οι ντομάτες, τα καρότα και τα εσπεριδοειδή, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε καροτενοειδή, τα οποία έχουν αντιοξειδωτική δράση, βοηθώντας στον περιορισμό του στρες στα τμήματα του εγκεφάλου που συνδέονται με τη μνήμη. Και πολλές από αυτές τις τροφές περιέχουν επίσης αντιοξειδωτικά που έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο άνοιας, εν μέρει βελτιώνοντας ενδεχομένως τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο σου.
Πρόσεχε το κεφάλι σου!
Μπορεί να είναι λίγο προφανές αλλά η διατήρηση της λειτουργίας του εγκεφάλου εξαρτάται και από τον περιορισμό των χτυπημάτων στο κεφάλι. Μάλιστα μια τραυματική εγκεφαλική βλάβη αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ. Και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη δεκαετία των 30s, κατά την οποία η υπ’ αριθμόν ένα αιτία θανάτου είναι οι τραυματισμοί.
Πως μπορείς να προσέχεις; Φόρα τη ζώνη σου στο αυτοκίνητο, το κράνος σου στη μηχανή και το ποδήλατο και οπουδήποτε αλλού το κεφάλι σου διατρέχει κίνδυνο.
Πηγή: vita.gr - In.gr
Τελευταία τροποποίηση στις Δευτέρα, 24 Ιουνίου 2024 10:45

Σχετικά Άρθρα

  • Οι τροφές του φθινοπώρου που βοηθούν τη μνήμη
    Οι τροφές του φθινοπώρου που βοηθούν τη μνήμη

    Πέντε εποχιακά φρούτα και λαχανικά που κάνουν καλό στη μνήμη μας.

    Εάν φέτος το φθινόπωρο θέλετε να «θωρακίσετε» την υγεία του εγκεφάλου σας, τα εποχιακά φρούτα και λαχανικά, όπως τα κράνμπερι και η λαχανίδα, μπορούν να βοηθήσουν καθώς είναι γεμάτα πολύτιμα μέταλλα που μπορούν να υποστηρίξουν τη μνήμη και να επιβραδύνουν τη γνωστική εξασθένηση.

    Τα περισσότερα από αυτά προσαρμόζονται εύκολα σε διάφορες συνταγές (αλμυρές ή γλυκές) και διατροφικές προτιμήσεις ενώ μπορείτε να τα μαγειρέψετε εξίσου εύκολα.

    5 φθινοπωρινές τροφές για ισχυρή μνήμη

    Γλυκοπατάτες

    Οι γλυκοπατάτες είναι πλούσιες σε β-καροτίνη, βιταμίνη C και φυτικές ίνες. Διαθέτουν αντιοξειδωτικά που μειώνουν το οξειδωτικό στρες και ευνοούν την επικοινωνία των εγκεφαλικών κυττάρων.

    Επιστημονική μελέτη μάλιστα, αναφέρει ότι μια μακροχρόνια διατροφή πλούσια σε β-καροτίνη θα μπορούσε να συμβάλλει στην διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας, ειδικά όταν συνδυάζεται με άλλα αντιοξειδωτικά όπως οι βιταμίνες Ε και C.

    Τζίντζερ

    Το τζίντζερ είναι μια πικάντικη ρίζα που βρίσκουμε συχνά σε κολοκυθόπιτες και ζεστές φθινοπωρινές σούπες. Περιέχει βιταμίνες, μέταλλα και βιοδραστικές ενώσεις που βοηθούν στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες και της χρόνιας φλεγμονής, που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της νόσου του Αλτσχάιμερ και της απώλειας μνήμης που σχετίζεται με την ηλικία.

    Επιστημονική ανασκόπηση, που δημοσιεύθηκε στο Nutrition and the Aging Brain, υποστηρίζει ότι το τζίντζερ θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη της άνοιας, εν μέρει χάρη στην αντιφλεγμονώδη δράση του.

    Παντζάρια

    Τα παντζάρια είναι γνωστά για το χαρακτηριστικό κόκκινό τους χρώμα και είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μέταλλα όπως φυλλικό οξύ, κάλιο, σίδηρο και βιταμίνη C. Σύμφωνα με τους ειδικούς του Medicine Plus, το φυλλικό οξύ στα παντζάρια συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων ομοκυστεΐνης, ενός αμινοξέος που μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία και να συμβάλει σε καρδιακές παθήσεις.

    Τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης συνδέονται επίσης, σύμφωνα με έρευνα, με τη νόσο του Αλτσχάιμερ και την άνοια.

    Κράνμπερι

    Τα γνωστά κόκκινα μούρα είναι γνωστά για τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους. Τα κράνμπερι είναι πλούσια σε φλαβονοειδή, φυσικές ενώσεις που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Αλτσχάιμερ και της σχετικής άνοιας.

    Φυλλώδη πράσινα λαχανικά

    Τα σκούρα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, όπως το σπανάκι και το kale, συνδέονται με πολλά οφέλη για την υγεία του εγκεφάλου και περιέχουν κάλιο, σίδηρο και βιταμίνες Ε, Κ και C.

    Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Neurology, επισημαίνει ότι η προσθήκη μιας μερίδας από αυτά τα χόρτα στη διατροφή σας κάθε μέρα μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της γνωστικής εξασθένισης που σχετίζεται με την ηλικία.

    Πηγή: Vita - In.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Freepik

  • Μνήμη: Η δραστηριότητα που δυναμώνει το μυαλό και καταπολεμά την άνοια
    Μνήμη: Η δραστηριότητα που δυναμώνει το μυαλό και καταπολεμά την άνοια

    Η διατήρηση ενός υγιούς, νεανικού εγκεφάλου μπορεί να είναι όχι μόνο πιο απλή, αλλά και πιο διασκεδαστική απ' όσο νομίζετε - Ανακαλύψτε μια ευχάριστη δραστηριότητα για να το επιτύχετε

    Θα λέγαμε πως είμαστε τυχεροί, καθώς η ζωή σήμερα έχει απλοποιηθεί με διάφορους τρόπους: Από τα πλυντήρια των πιάτων και των ρούχων, φτάσαμε στις σκούπες – ρομπότ, τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης που διεκπεραιώνουν πλέον με απόλυτη επιτυχία πολλές εργασίες, αλλά και πιο απλές τεχνολογίες όπως τον ηλεκτρονικό χάρτη πλοήγησης, που μας δίνει οδηγίες για τις καθημερινές μας διαδρομές. Πράγματι, όλα αυτά έχουν κάνει την καθημερινότητά μας πιο εύκολη, ταυτόχρονα όμως κάνουν κι ένα μεγάλο κακό: Κρατούν σε αδράνεια το μυαλό και το σώμα, με αποτέλεσμα οι φθορές στον οργανισμό να εμφανίζονται όλο και πιο νωρίς.

    Σε μια προσπάθεια να επιστρέψουμε σ’ έναν πιο δραστήριο τρόπο ζωής, διατηρώντας γερό σώμα, αλλά και μυαλό, μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο McMaster υποστηρίζει ότι η ενασχόληση με μια συγκεκριμένη αθλητική δραστηριότητα «κρύβει» σπουδαία οφέλη για την εγκεφαλική υγεία. Ο λόγος για τον αγωνιστικό προσανατολισμό, μια μορφή δραστηριότητας που συνδυάζει την άσκηση με την απαιτητική πλοήγηση. Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι αυτή η δραστηριότητα μπορεί να είναι πιο ωφέλιμη από άλλες μορφές άσκησης.

    Η ταχύτητα παίζει ρόλο

    Μάλιστα, όσο πιο έντονα διεξάγεται ο αγωνιστικός προσανατολισμός, τόσο πιο σημαντικά φαίνεται να είναι τα γνωστικά οφέλη. Η διαπίστωση αυτή υποδηλώνει ότι ο προσανατολισμός θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για την καταπολέμηση της γνωστικής παρακμής, της άνοιας και σοβαρών παθήσεων, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.

    Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS One και αποτελεί συνέχεια μιας μελέτης του 2023, εμβάθυνε στις γνωστικές επιδράσεις του αγωνιστικού προσανατολισμού σε διαφορετικά επίπεδα έντασης. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στον αγωνιστικό προσανατολισμό επειδή απαιτεί από τους συμμετέχοντες να πλοηγηθούν γρήγορα σε μια σειρά από σημεία ελέγχου σε άγνωστο έδαφος, χρησιμοποιώντας μόνο χάρτη και πυξίδα. Η δραστηριότητα αυτή απαιτεί εστιασμένη προσοχή και γρήγορη λήψη αποφάσεων με βάση τις χωρικές πληροφορίες. Αυτή η μορφή πλοήγησης χρησιμοποιεί τον ιππόκαμπο, μια περιοχή του εγκεφάλου πιο ευαίσθητη στη γνωστική έκπτωση που σχετίζεται με την ηλικία. Ο εκφυλισμός αυτής της περιοχής μπορεί να επηρεάσει τη μάθηση, τη μνήμη και τη χωρική αντίληψη. Σημειώνεται ότι η απώλεια της ικανότητας πλοήγησης είναι ένα από τα πρώτα και πιο συνηθισμένα συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ κι εμφανίζεται στους μισούς ασθενείς, ακόμη και στο πιο ήπιο στάδιο της νόσου.

    Η μελέτη διεξήχθη σε ομάδες ενεργών, υγιών νεαρών ενηλίκων χωρίς προηγούμενη εμπειρία προσανατολισμού. Περιηγήθηκαν σε μια διαδρομή στην πανεπιστημιούπολη McMaster, άλλοι περπατώντας και άλλοι τρέχοντας. Μια ομάδα ελέγχου ακολούθησε έντονη άσκηση, που όμως δεν περιλάμβανε αγωνιστικό προσανατολισμό. Οι ερευνητές μέτρησαν την ένταση της άσκησης μέσω δειγμάτων αίματος, εξετάζοντας συγκεκριμένα τα επίπεδα γαλακτικού οξέος και τον εγκεφαλικό νευροτροφικό παράγοντα (BDNF), μια πρωτεΐνη που προάγει την πλαστικότητα του εγκεφάλου. Η απόδοση της μνήμης αξιολογήθηκε πριν και μετά τις συνεδρίες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το τρέξιμο αύξησε το γαλακτικό οξύ, τον εγκεφαλικό νευροτροφικό παράγοντα και τη μνήμη σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι το περπάτημα, παρατηρώντας ενισχυμένα οφέλη στη χωρική μνήμη όσων έτρεχαν στο πλαίσιο του αγωνιστικού προσανατολισμού.

    «Είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμη και μία μόνο φορά αγωνιστικού προσανατολισμού βελτίωσε τη χωρική μνήμη των συμμετεχόντων στη μελέτη μας», ανέφερε η Emma Waddington, επικεφαλής συγγραφέας και μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Τμήμα Κινησιολογίας του Πανεπιστημίου McMaster. «Αυτό υποδηλώνει ότι η συμμετοχή σε αγώνες προσανατολισμού, ακόμη και σπάνια, θα μπορούσε να ενισχύσει τις χωρικές ικανότητες και ενδεχομένως να καθυστερήσει τη φθορά τους με την ηλικία».

    «Δεδομένου ότι δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για την άνοια, τα προληπτικά μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν στην αναχαίτιση της σχετιζόμενης με την ηλικία γνωστικής έκπτωσης είναι πολύτιμα», λέει η Jennifer Heisz, κάτοχος έδρας για την υγεία του εγκεφάλου και τη γήρανση στο Πανεπιστήμιο McMaster.

    Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και οι δυνατότητες του προσανατολισμού

    Η δρ. Heisz σημειώνει, επίσης, ότι η σύγχρονη εξάρτηση από την πλοήγηση μέσω GPS σημαίνει πιθανότατα ότι οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν σπάνια τις ικανότητές τους στον προσανατολισμό, γεγονός που ενδεχομένως οδηγεί σε ελλείμματα χωρικής μνήμης. Ο προσανατολισμός θα μπορούσε να βοηθήσει στην αναβίωση αυτών των κρίσιμων δεξιοτήτων. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η διερεύνηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων του αγωνιστικού προσανατολισμού στην ανθρώπινη νόηση είναι ένας σημαντικός τομέας για μελλοντική μελέτη.

    Πηγή: Ygeiamou.gr
  • Οι μνήμες βλάπτουν τον εγκέφαλό μας – Πώς «κλειδώνουν» οι αναμνήσεις;
    Οι μνήμες βλάπτουν τον εγκέφαλό μας – Πώς «κλειδώνουν» οι αναμνήσεις;

    Έρευνα αποκαλύπτει τι συμβαίνει στο μυαλό μας όταν μαθαίνουμε νέα πράγματα

    Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει πως η διαδικασία να θυμόμαστε κάτι μακροπρόθεσμα έχει κόστος, και αυτό διότι δημιουργεί μια φλεγμονή στον εγκέφαλο και βλάβη στο DNA και τα νευρικά κύτταρα. Οι μνήμες συγχωνεύονται σε νευρώνες και και αποθηκεύονται στο μυαλό μας.

    Η διεθνής ομάδα πίσω από την μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature, θεωρεί πως ο σχηματισμός μνημών δεν είναι πολύ διαφορετικός από την παρασκευή ομελέτας. Σπάμε μερικά αυγά και απαιτείται μια προσεκτική καταστροφή τους ώστε να δημιουργηθεί ένα νέο μοτίβο, το οποίο στην περίπτωση του εγκεφάλου είναι η μνήμη.

    Οι αναμήσεις, τα ποντίκια και ο ιππόκαμπος

    Μέσω δοκιμών σε ποντίκια, αυτό συμβαίνει στον ιππόκαμπο, ένα μέρος του εγκεφάλου που είναι γνωστό για την αποθήκευση των αναμνήσεών μας και ιδιαίτερα σημαντικό για την απομνημόνευση.

    «Η φλεγμονή των νευρώνων του εγκεφάλου είναι κάτι κακό, αλλά απαραίτητο»

    «Η φλεγμονή των νευρώνων του εγκεφάλου θεωρείται συνήθως κακό, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογικά προβλήματα όπως το Αλτσχάιμερ και η νόσος Πάρκινσον», λέει η νευροεπιστήμονας Jelena Radulovic από το Albert Einstein College of Medicine στη Νέα Υόρκη και συνεχίζει: «Αλλά τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η φλεγμονή σε ορισμένους νευρώνες στην περιοχή του ιππόκαμπου του εγκεφάλου είναι απαραίτητη για τη δημιουργία μακροχρόνιων αναμνήσεων».

    Η ομάδα πίσω από την μελέτη, πυροδότησε επεισοδιακή μνήμη με σύντομες και ήπιες ριπές ρεύματος σε ποντίκια. Η ανάλυση των νευρώνων του ιππόκαμπου αποκάλυψε την ενεργοποίηση γονιδίων στο μονοπάτι Toll-Like Receptor 9 (TLR9), σημαντικό για τη φλεγμονώδη σηματοδότηση. Επιπλέον, αυτή η οδός ενεργοποιήθηκε μόνο σε ομάδες νευρώνων, οι οποίες επίσης παρουσίαζαν βλάβη στο DNA.

    Πώς «κλειδώνουν» οι αναμνήσεις

    Οι φλεγμονές στα ποντίκια διήρκεσαν μια εβδομάδα και μετά από αυτή την περίοδο οι νευρώνες αποθήκευσης αναμνήσεων έγιναν πιο ανθεκτικοί σε εξωγενείς παράγοντες. Αυτό δείχνει πως οι μνήμες «κλειδώνονται» για τα καλά και προστατεύονται από εξωτερικές παρεμβολές. Παρόμοια διεργασία συμβαίνει και στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

    «Αυτό είναι αξιοσημείωτο γιατί πλημμυριζόμαστε συνεχώς από πληροφορίες και οι νευρώνες που κωδικοποιούν τις μνήμες πρέπει να διατηρήσουν τις πληροφορίες που έχουν ήδη αποκτήσει και να μην αποσπώνται από νέες εισροές», λέει ο Radulovic.

    Όταν οι επιστήμονες μπλόκαραν την οδο TLR9 στα ποντίκια, εκείνα έχασαν την δυνατότητα αποθήκευσης αναμνήσεων και άρα δεν μπορούσαν να εκπαιδευτούν. Η διαδικασία μάλιστα, οδήγησε σε μεγαλύτερο εκφυλισμό του DNA, σαν αυτές που παρατηρούνται σε νευροεκφυλιστικές διαταραχές.

    «Η κυτταρική διαίρεση και η ανοσολογική απόκριση έχουν διατηρηθεί σε μεγάλο βαθμό στη ζωή των ζώων εδώ και εκατομμύρια χρόνια, επιτρέποντας τη συνέχιση της ζωής παρέχοντας παράλληλα προστασία από ξένα παθογόνα», λέει η Radulovic.

    «Φαίνεται πιθανό ότι κατά τη διάρκεια της εξέλιξης, οι νευρώνες του ιππόκαμπου έχουν υιοθετήσει αυτόν τον μηχανισμό μνήμης που βασίζεται στο ανοσοποιητικό συνδυάζοντας το μονοπάτι TLR9 που ανιχνεύει το DNA της ανοσοαπόκρισης με μια λειτουργία κεντροσώματος επιδιόρθωσης DNA για να σχηματίσουν μνήμες χωρίς να προχωρήσουν σε κυτταρική διαίρεση».

    Πηγή: In.gr
  • Το στρες στη δουλειά «χτυπάει κόκκινο»; Δείτε γιατί αυτό ωφελεί μυαλό και μνήμη
    Το στρες στη δουλειά «χτυπάει κόκκινο»; Δείτε γιατί αυτό ωφελεί μυαλό και μνήμη

    Σας στρεσάρει το επάγγελμά σας; Ίσως πρέπει να πάψετε να παραπονιέστε, μια και αυτό το στρες φαίνεται ότι συνδυάζεται με ένα απροσδόκητο όφελος για το μυαλό και τη μνήμη

    Το εργασιακό στρες ίσως τελικά να μην είναι τόσο κακό για την νοητική μας υγεία όσο τείναμε να πιστεύουμε μέχρι σήμερα.

    Σύμφωνα με νέα ανάλυση, μια διανοητικά απαιτητική εργασία, μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης άνοιας. Όσο πιο σκληρά δουλεύει το μυαλό εν ώρα εργασίας, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να παρουσιάσετε προβλήματα μνήμης και σκέψης μετέπειτα στη ζωή σας.

    Η ερευνητική αυτή ανακάλυψη, επισημαίνει ότι η σύνθετη διανοητική δραστηριότητα, το «ζόρισμα» του εγκεφάλου στην εργασία, προστατεύει το νου και μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.

    Συγκεκριμένα, εργασίες που διεγείρουν την μάθηση και δεν βασίζονται σε μονότονη επανάληψη και ρουτίνα, όπως η διδασκαλία, οι δημόσιες σχέσεις και ο προγραμματισμός ηλεκτρονικών υπολογιστών θωρακίζουν τη μνήμη. Από την άλλη, η εργασία σε εξωτερικό περιβάλλον είναι πιο επίφοβη όσον αφορά την προστασία της μνήμης.

    Οι επιστήμονες από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Όσλο, στη Νορβηγία, εξέτασαν τη γνωστική κόπωση και κατάσταση 7.000 ατόμων σε 305 διαφορετικά επαγγέλματα και ειδικότερα σε εργασίες με επαναλαμβανόμενες κινήσεις και σε δουλειές εργοστασίων.

    Έπειτα μετρήθηκε η διανοητική ενέργεια όσων δούλευαν σε εργασίες που δεν απαιτούσαν επανάληψη κινήσεων. Στη συνέχεια οι άνω των 70 συμπλήρωσαν τεστ μνήμης και σκέψης για να εκτιμηθεί ο βαθμός έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών του εγκεφάλου.

    Από τους συμμετέχοντες που απασχολούνταν σε επαγγέλματα χαμηλής γνωστικής δραστηριότητας, το 42%, διαγνώστηκαν με ήπια γνωστική διαταραχή. Ενώ σε επαγγέλματα εξολοκλήρου «γνωστικά», μόνο το 27% είχαν το ίδιο πρόβλημα. Συνολικά οι εργαζόμενοι με τις λιγότερες διανοητικές απαιτήσεις στην εργασία είχαν κατά 66% υψηλότερο κίνδυνο ήπιας νοητικής έκπτωσης.

    Η συγγραφέας Trine Edwin, επισήμανε ότι όσο περισσότερα είναι τα γνωστικά ερεθίσματα μέσω της εργασίας, κατά τη διάρκεια των δεκαετιών 30 έως 60 ετών, τόσο χαμηλότερη η απειλή ήπιας γνωστικής εξασθένησης, μετά την ηλικία των 70.

    Πηγή: Ygeiamou.gr
  • Deja vu: Το τερτίπι της μνήμης - Τι είναι και τι το προκαλεί
    Deja vu: Το τερτίπι της μνήμης - Τι είναι και τι το προκαλεί

    Μιλάτε σε έναν φίλο σας και ξαφνικά σας κυριεύει ένα περίεργο αίσθημα - ότι αυτή τη στιγμή την έχετε ξαναζήσει. Παράξενο, ε;

    Τα δύο τρίτα των ανθρώπων φέρονται να το έχουν βιώσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Ο λόγος για το deja vu, ένα τερτίπι της μνήμη μας. Τι είναι όμως το deja vu, τι το προκαλεί και έχει άραγε επιπτώσεις;

    Τι είναι το deja vu;

    Το deja vu, ένας γαλλικός όρος που μεταφράζεται ως «ήδη είδα», είναι μια πολύ συνηθισμένη αίσθηση. «Το Deja vu είναι εκπληκτικό», δήλωσε ο Akira O'Connor, ανώτερος λέκτορας στη Σχολή Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου του St Andrews, στο BBC. «Με επιστημονικούς όρους είναι μια ακατάλληλη αίσθηση οικειότητας για κάτι που γνωρίζουμε ότι είναι άγνωστο» πρόσθεσε.

    «Αλλά αυτό που πραγματικά αιχμαλωτίζει τους ανθρώπους είναι η μνήμη σας να σας λέει ένα πράγμα, αλλά εσείς να γνωρίζετε και να συνθέτετε ότι αυτό που σας λέει η μνήμη σας είναι λάθος».

    Αλλά τι το προκαλεί στην πραγματικότητα; Για πάνω από έναν αιώνα οι μελετητές είχαν διάφορες θεωρίες σχετικά με το τι προκαλεί την εμπειρία. Ο όρος πιθανώς επινοήθηκε τη δεκαετία του 1870 από τον Γάλλο φιλόσοφο Emile Boirac σε ένα βιβλίο με τίτλο «Η ψυχολογία του μέλλοντος».

    Οι θεωρίες για το που οφείλεται στηρίζονταν σε παραφυσικές ή υπερφυσικές αιτίες μέχρι θέματα χρονισμού. Με την πιο πρόσφατη θεωρία να υποστηρίζει ότι οφείλεται στο ότι το σήμα του ενός ματιού - ή η τροφοδοσία ενός νευρώνα - φτάνει στον εγκέφαλο ελαφρώς πιο γρήγορα από το άλλο.

    Τι προκαλεί το deja vu;

    Αν και δεν υπάρχει οριστική απάντηση στο τι προκαλεί το deja vu, υπάρχουν ορισμένες πιθανές επιστημονικές εξηγήσεις.

    Ο Dr O'Connor, εξήγησε: «Αυτό που πιστεύουμε ότι συμβαίνει κατά τη διάρκεια του deja vu εξαρτάται από την κατανόηση της οργάνωσης του εγκεφάλου. Υπάρχει ένα τμήμα του εγκεφάλου στον μεσαίο κροταφικό λοβό - το τμήμα του εγκεφάλου που βρίσκεται κοντά στα ζυγωματικά και τα αυτιά σας - το οποίο σχετίζεται με τη δημιουργία αναμνήσεων και σας δίνει την αίσθηση ότι θυμάστε πράγματα. Υπάρχει ένα άλλο τμήμα του εγκεφάλου σας στο μπροστινό μέρος του μετώπου, ο μετωπιαίος φλοιός, που σχετίζεται με αυτό που αποκαλούμε ανώτερης τάξης νόηση. Δηλαδή με πράγματα όπως ο συλλογισμός, η λήψη αποφάσεων και ο έλεγχος των γεγονότων».

    Το Deja vu μπορεί να συμβεί όταν, για κάποιο λόγο κάτι πάει στραβά στον μέσο κροταφικό λοβό που πυροδοτεί μια αίσθηση μνήμης γνωστή ως οικειότητα. Ο εγκέφαλος τότε υπερδιεγείρεται και αρχίζει να δίνει σήμα ότι έχετε ξαναζήσει αυτό το γεγονός στο παρελθόν.

    Αυτή η αίσθηση πιστεύεται ότι στη συνέχεια περνάει από τον μετωπιαίο φλοιό, όπου ο εγκέφαλος θα επεξεργαστεί αν υπάρχει πιθανότητα να έχετε βιώσει την κατάσταση στο παρελθόν. Μόλις οι διεργασίες ελέγχου των γεγονότων καθορίσουν ότι δεν είναι δυνατόν να έχει συμβεί κάτι τέτοιο, ο μετωπιαίος φλοιός θα σηματοδοτήσει ότι η αίσθηση ήταν λάθος - ολοκληρώνοντας τον κύκλο του deja vu.

    Υπάρχουν οφέλη;

    Οι έρευνες δείχνουν ότι η συχνότητα του deja vu μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία. Ο Dr O'Connor τονίζει: «Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι αρχίζουν να αναφέρουν deja vu περίπου στην ηλικία των 5 ετών. Κορυφώνεται στα μέσα της δεκαετίας των 20, πριν τελικά μειωθεί κατά τη μέση ηλικία.

    Αλλά η εμπειρία του deja vu μπορεί έχει και θετικά οφέλη. Το φαινόμενο είναι ένα σημάδι ότι το τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τα γεγονότα λειτουργεί σωστά και σας βοηθά να θυμάστε με ακρίβεια καταστάσεις ή γεγονότα.

    «Νομίζω ότι επειδή οι άνθρωποι τείνουν να σκέφτονται το deja vu ως ένα μικρό λάθος μνήμης, οι άνθρωποι τείνουν να ανησυχούν γι' αυτό. Αλλά σε γενικές γραμμές, θα έλεγα ότι είναι ένα σημάδι ενός καλού, υγιούς εγκεφάλου και μυαλού».

    To «Jamais vu»

    Το deja vu δεν είναι η μόνη ψευδαίσθηση της μνήμης. Το «Jamais vu», που σημαίνει «δεν το έχω δει ποτέ», είναι το αντίθετο του deja vu και περιγράφει την εμπειρία του να αισθάνεσαι άγνωστο κάτι που σου είναι πολύ οικείο.

    «Πολλοί είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έχουν βιώσει την αίσθηση να κοιτούν μια λέξη τόσο πολύ που αρχίζει να σου φαίνεται ότι γράφεται λάθος ή ότι αμφιβάλλεις ότι είναι πραγματικά μια λέξη».

    Σε αντίθεση με το deja vu, το jamais vu είναι μια ιδιορρυθμία της μνήμης που μπορεί να προκληθεί εύκολα. Στο πλαίσιο αυτής της εργασίας, ο O'Connor και ο συνάδελφός του μελέτησαν τις αισθήσεις που ένιωθαν οι συμμετέχοντες όταν τους ζητήθηκε να κοιτάξουν ή να γράψουν επανειλημμένα μια σειρά από λέξεις ξανά και ξανά. «Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι ήταν πιο πιθανό να βιώσουν την αίσθηση της μη οικειότητας για τις πιο συχνά. Υποθέτω ότι αυτό είναι λογικό, διότι αν πρόκειται να νιώσετε οποιοδήποτε είδος μη οικειότητας, θα σας φανεί πιο περίεργο αν πρόκειται για κάτι που είναι εξαιρετικά κοινό και οικείο σε εσάς».

    Πηγή: Ethnos.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Freepik
  • Μνήμη: Πόσο φυσιολογικό είναι να ξεχνάμε και πότε πρέπει να ανησυχήσουμε
    Μνήμη: Πόσο φυσιολογικό είναι να ξεχνάμε και πότε πρέπει να ανησυχήσουμε

    Πόσες φορές έχουμε ακούσει τη φράση «αρχές Aλτσχάιμερ» από το στόμα κάποιου που κάτι μόλις ξέχασε; Κι όμως, τις περισσότερες φορές είναι κάτι φυσιολογικό να μη θυμόμαστε ορισμένα πράγματα

    Το να ξεχνάμε στην καθημερινή μας ζωή μπορεί να φαίνεται ενοχλητικό ή ακόμα και λίγο τρομακτικό, καθώς μεγαλώνουμε. Ωστόσο, πρόκειται για ένα απολύτως φυσιολογικό μέρος της μνήμης, καθώς μας επιτρέπει να προχωρήσουμε ή να κάνουμε χώρο για νέες πληροφορίες. Στην πραγματικότητα, οι αναμνήσεις μας δεν είναι και τόσο αξιόπιστες όσο νομίζουμε, σύμφωνα με τους ειδικούς. Αλλά ποιο επίπεδο λήθης θεωρείται φυσιολογικό;

    O Δρ Alexander Easton, Καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Durham, με άρθρο του στο The Conversation παρουσιάζει τα στοιχεία που αποδεικνύουν πότε η μνήμη λειτουργεί ρολόι και πότε η εξασθένισή της θα πρέπει να μας ανησυχήσει.

    Πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος

    Όπως εξηγεί αρχικά, όταν θυμόμαστε κάτι, ο εγκέφαλός μας πρέπει να το μάθει (κωδικοποίηση), να το κρατήσει ασφαλές (αποθήκευση) και να το ανακτήσει όταν χρειάζεται (ανάκτηση). Η λήθη μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε σημείο αυτής της διαδικασίας. Όταν οι αισθητηριακές πληροφορίες εισέρχονται για πρώτη φορά στον εγκέφαλο, δεν μπορούμε να τις επεξεργαστούμε όλες. Αντ’ αυτού, χρησιμοποιούμε την προσοχή μας για να φιλτράρουμε τις πληροφορίες, ώστε να μπορούμε να εντοπίσουμε και να επεξεργαστούμε ό,τι είναι σημαντικό. Αυτή η διαδικασία σημαίνει ότι όταν κωδικοποιούμε τις εμπειρίες μας, κωδικοποιούμε κυρίως τα πράγματα στα οποία δίνουμε προσοχή.

    Για παράδειγμα, αυτός είναι ο λόγος που δε θυμόμαστε το όνομα κάποιου που θα μας συστηθεί σε κάποια κοινωνική εκδήλωση – γιατί ενδεχομένως δίνουμε προσοχή σε κάτι άλλο και δεν κωδικοποιούμε ποτέ το όνομά του. Πρόκειται για αποτυχία της μνήμης, αλλά είναι απολύτως φυσιολογικό και πολύ συνηθισμένο.

    Η εξάσκηση είναι επίσης σημαντική για τη μνήμη. Οι αναμνήσεις που διαρκούν περισσότερο είναι αυτές που έχουμε επαναλάβει πολλές φορές. Η ανάγκη, όμως, για εξάσκηση, θα μπορούσε να είναι ακόμα μια άλλη αιτία της καθημερινής λήθης. Στο σούπερ μάρκετ, για παράδειγμα, μπορεί να κωδικοποιήσουμε πού θα παρκάρουμε το αυτοκίνητο, αλλά όταν μπαίνουμε στο κατάστημα είμαστε απασχολημένοι με την επανάληψη άλλων πραγμάτων που πρέπει να θυμόμαστε. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να ξεχάσουμε τη θέση του αυτοκινήτου.

    Ακόμα, όμως, κι αυτό αναδεικνύει ένα άλλο χαρακτηριστικό της λήθης: μπορούμε να ξεχάσουμε συγκεκριμένες πληροφορίες, αλλά να θυμόμαστε την ουσία. Όταν βγαίνουμε από το κατάστημα και συνειδητοποιούμε ότι δεν θυμόμαστε πού είχαμε παρκάρει το αυτοκίνητο, μπορούμε πιθανώς να θυμηθούμε αν ήταν αριστερά ή δεξιά από την πόρτα του καταστήματος, στην άκρη του χώρου στάθμευσης ή προς το κέντρο. Έτσι, αντί να χρειάζεται να περπατήσουμε σε όλο το χώρο στάθμευσης για να το βρούμε, μπορούμε να ψάξουμε σε μια σχετικά καθορισμένη περιοχή.

    Ο ρόλος του χρόνου στη μνήμη

    Όσο οι άνθρωποι γερνούν, η μνήμη αδυνατίζει, χωρίς όμως πάντα να είναι αυτό προβληματικό. Σύμφωνα με τον καθηγητή, μετά από μια ηλικία έχουμε ζήσει πολλά, ενώ αντίστοιχα οι εμπειρίες αυτές έχουν πολλά κοινά στοιχεία, με αποτέλεσμα να είναι ακόμα πιο δύσκολο να διαχωρίσουμε αυτά τα γεγονότα στη μνήμη μας. Η αλληλοεπικάλυψη αυτή μεταξύ των αναμνήσεων εμποδίζει την ανάκτηση πληροφοριών, με αποτέλεσμα και με την πάροδο του χρόνου, να γίνεται όλο και πιο δύσκολη λόγω της υπερφόρτωσης.

    Επιπλέον, το γεγονός ότι ξεχνάμε ονόματα ή ημερομηνίες δεν επηρεάζει απαραίτητα τη λήψη αποφάσεων. Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι μπορεί να έχουν βαθιά γνώση και καλή διαίσθηση, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν να εξουδετερώσουν τέτοια κενά μνήμης. Βέβαια, υπάρχουν και τα σημάδια μεγαλύτερου προβλήματος, όπως η επανάληψη των ίδιων ερωτήσεων ή όταν κάποιος ξεχνάει πώς να χρησιμοποιήσει το πιρούνι και το μαχαίρι. Ομοίως και το να ξεχνάτε τον δρόμο σας σε πολύ οικείες περιοχές, διότι αποτελεί σημάδι πως δυσκολεύεστε να χρησιμοποιήσετε τις ενδείξεις του περιβάλλοντος για να σας υπενθυμίσουν πώς να κινηθείτε.

    Πηγή: Ygeiamou.gr - Φωτογραφία από Gerd Altmann από το Pixabay
  • Πώς ο κακός ύπνος μπορεί να επηρεάσει τη μνήμη μας
    Πώς ο κακός ύπνος μπορεί να επηρεάσει τη μνήμη μας

    Με μία μόνο νύχτα με λιγότερο από έξι ώρες ξεκούρασης, να είναι ικανή να βλάψει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη μας, η σχέση ύπνου και γνωστικών λειτουργιών φαίνεται να μπαίνει στο επίκεντρο των συζητήσεων μας που περιστρέφονται γύρω από την ευζωία

    Σας έχει συμβεί σίγουρα να ξυπνήσετε μετά από λίγες ώρες, κακού, νυχτερινού ύπνου και να νιώθετε ότι δεν έχετε ενέργεια να συνεχίσετε την ημέρα σας. Σίγουρα επίσης θα σας έχει τύχει, την ίδια ημέρα, να μην θυμάστε που τοποθετήσατε τα κλειδιά σας, ή αν στείλατε όντως εκείνο το σημαντικό email για τη δουλειά σας. Αν αναρωτιέστε λοιπόν, ποια είναι η σύνδεση μεταξύ των δυο αυτών καταστάσεων, η απάντηση βρίσκεται στην σχέση ύπνου και εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα εντοπίζεται στην αλληλεπίδραση της στέρησης ύπνου και της μνήμης μας, καθώς ο ύπνος, ο οποίος συχνά θεωρείται ως μια φυσική και επανορθωτική διαδικασία, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση διαφόρων πτυχών της γνωστικής μας λειτουργίας.
    Μάλιστα, - αν και δεν αντιδρούν όλοι με τον ίδιο τρόπο στην στέρηση ύπνου - ακόμη και μία μόνο νύχτα με λιγότερο από έξι ώρες ύπνου, μπορεί να βλάψει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη μας την επόμενη ημέρα, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Dr. Richard Castriotta, ειδικού στην ιατρική του ύπνου του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας, στους New York Times. Σε ακραίες περιπτώσεις, εξηγεί ο ίδιος, όπως για παράδειγμα το να μείνει κανείς ξύπνιος για πάνω από 24 ώρες ή περισσότερο, μπορεί να τον κάνει να νιώθει σαν να είναι μεθυσμένος.
    Μνήμη και ύπνος – μια άρρηκτη σύνδεση

    Για την επιστημονική κοινότητα, αυτά τα δύο είναι καταδικασμένα να αλληλοεπηρεάζονται στη ζωή και καθημερινότητά μας. Η αιτία είναι ότι η παγίωση της μνήμης, είναι μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει τη σταθεροποίηση και την ενίσχυση των νέων πληροφοριών και λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων σταδίων του ύπνου. Κυρίως, κατά τη διάρκεια του ύπνου βραδέων κυμάτων (SWS) και του ύπνου ταχείας κίνησης των ματιών (REM). Κατά τη διάρκεια του SWS, ο εγκέφαλός μας βιώνει συγχρονισμένη νευρική δραστηριότητα, προωθώντας τη μεταφορά των αναμνήσεων από τον ιππόκαμπο στον νεοφλοιό, όπου σταθεροποιούνται οι μακροπρόθεσμες μνήμες. Ο ύπνος REM αντίστοιχα, που χαρακτηρίζεται από τα έντονα όνειρα, εμπλέκεται επίσης στην παγίωση της μνήμης και σχετίζεται κυρίως με τις συναισθηματικά φορτισμένες αναμνήσεις.

    Η στέρηση ύπνου και των προαναφερθέντων σταδίων του είναι ικανή να προκαλέσει δυσλειτουργία του εγκεφάλου μας, με πολλές μελέτες να αποδεικνύουν ότι μπορεί να διαταραχθεί η ικανότητά μας να κωδικοποιούμε και να εμπεδώνουμε αποτελεσματικά τις πληροφορίες. Πιο συγκεκριμένα, μελέτες που χρησιμοποιούν τεχνικές νευροαπεικόνισης, όπως η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI), έχουν αποκαλύψει μειωμένη δραστηριότητα στον ιππόκαμπο - μια δομή σε σχήμα ιππόκαμπου που βρίσκεται βαθιά μέσα στον εγκέφαλο και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του σχηματισμού νέων αναμνήσεων - κατά τη διάρκεια περιόδων στέρησης ύπνου.
    Χρόνια στέρηση ύπνου και γνωστική παρακμή
    Μια μελέτη από το Τμήμα Κλινικής Νευρολογίας, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η οποία χρησιμοποίησε πάνω από 479.000 ενήλικες μεταξύ των ηλικιών 38 και 73, ανακάλυψε ότι οι γνωστικές επιδόσεις όσων ανέφεραν ότι κοιμόντουσαν συνήθως μεταξύ τριών και έξι ωρών κάθε βράδυ, μειώνονταν με κάθε επιπλέον ώρα ύπνου που έχαναν. Τα τέστ τους περιλάμβαναν από σημαντικές εργασίες που αφορούσαν την μνήμη έως το να θυμόμαστε το περιεχόμενο μιας πρότασης που μόλις διαβάσαμε, ή απλά τη λίστα του σούπερ μαρκετ.
    Ενώ η οξεία στέρηση ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε αισθητά γνωστικά ελλείμματα, η χρόνια στέρηση ύπνου εγκυμονεί ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους για τη γνωστική υγεία μας. Οι παρατεταμένες περίοδοι ανεπαρκούς ύπνου έχουν συσχετιστεί με γνωστική παρακμή και αυξημένο κίνδυνο νευροεκφυλιστικών διαταραχών, όπως η άνοια, ή το Parkinson. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι μπορεί να δυσκολεύονται να θυμηθούν λεπτομέρειες από συζητήσεις ή γεγονότα που συνέβησαν, ενώ μπορεί να χρειαστούν αρκετές νύχτες σταθερού ύπνου για να αντισταθμιστούν οι επιπτώσεις μιας κακής νύχτας, σύμφωνα με τους ειδικούς. Μπορεί μάλιστα, όσο μεγαλώνουμε, να γίνεται όλο και πιο δύσκολο να επανέλθει κανείς από τη στέρηση ύπνου.

    Καθιέρωση μιας καλής ρουτίνας ύπνου

    Αντιλαμβανόμενοι ότι ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την μνήμη μας και την καλή λειτουργία του εγκεφάλου μας, αναλύουμε ορισμένες πρακτικές που θα σας βοηθήσουν να βελτιώσετε την ποσότητα και την ποιότητα του ύπνου σας:

    1. Καθιέρωση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου
    Πηγαίνετε για ύπνο και ξυπνήστε την ίδια ώρα κάθε μέρα, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Αυτό βοηθά στη ρύθμιση του εσωτερικού ρολογιού του σώματός σας.

    2. Δημιουργήστε μια χαλαρωτική ρουτίνα κατά τον ύπνο
    Αναπτύξτε μια ρουτίνα πριν από τον ύπνο για να σηματοδοτήσετε στο σώμα σας ότι ήρθε η ώρα να χαλαρώσετε. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει δραστηριότητες όπως η ανάγνωση ενός βιβλίου, ένα ζεστό μπάνιο ή η εξάσκηση τεχνικών χαλάρωσης.

    3. Βελτιστοποιήστε το περιβάλλον ύπνου σας
    Κάντε το υπνοδωμάτιό σας να ευνοεί τον ύπνο, διατηρώντας το δροσερό, σκοτεινό και ήσυχο. Επενδύστε σε ένα άνετο στρώμα και μαξιλάρια και κρατήστε το υπνοδωμάτιό σας ελεύθερο από περισπασμούς και θορύβους. Σκεφτείτε επίσης, να χρησιμοποιήσετε κουρτίνες συσκότισης και ωτοασπίδες, αν χρειαστεί.
    4. Περιορίστε την έκθεση σε οθόνες πριν τον ύπνο
    Το μπλε φως που εκπέμπουν τα τηλέφωνα, τα tablet και οι υπολογιστές μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή της ορμόνης του ύπνου μελατονίνης. Επιδιώξτε να απενεργοποιείτε τις ηλεκτρονικές συσκευές τουλάχιστον μία ώρα πριν από τον ύπνο.

    5. Προσέξτε τη διατροφή σας
    Αποφύγετε τα βαριά γεύματα, την καφεΐνη και τη νικοτίνη κοντά στην ώρα του ύπνου. Αυτές οι ουσίες μπορούν να διαταράξουν τις συνήθειες του ύπνου σας.

    6. Ασκηθείτε τακτικά
    Η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να προάγει τον καλύτερο ύπνο. Ωστόσο, προσπαθήστε να ολοκληρώνετε τη γυμναστική σας αρκετές ώρες πριν από τον ύπνο.

    7. Επιδιώξτε την έκθεση σε φυσικό φως
    Η έκθεση στο φυσικό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας βοηθά στη ρύθμιση του εσωτερικού ρολογιού του σώματός σας. Αφιερώστε χρόνο στην ύπαιθρο, ειδικά το πρωί.
    8. Εξετάστε το ενδεχόμενο γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας για την αϋπνία (CBT-I)
    Εάν δυσκολεύεστε συστηματικά με τον ύπνο, παρά την προσπάθεια αυτών των πρακτικών, καλό είναι να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας. Η CBT-I για παράδειγμα, είναι ένα δομημένο πρόγραμμα που βοηθά στην αντιμετώπιση σκέψεων και συμπεριφορών που εμποδίζουν τον ύπνο, καθώς πρόκειται για μια αποτελεσματική, τεκμηριωμένη προσέγγιση για τη θεραπεία της αϋπνίας.
  • Η καλύτερη προπόνηση για γερό μυαλό και δυνατή μνήμη μέχρι τα βαθιά γεράματα
    Η καλύτερη προπόνηση για γερό μυαλό και δυνατή μνήμη μέχρι τα βαθιά γεράματα

    Ένα είναι το κλειδί για τη διασφάλιση της εγκεφαλικής λειτουργίας: Η άσκηση και η εξάσκηση

    Ο εγκέφαλος λειτουργεί όπως οι μύες του σώματος: Χρειάζεται εξάσκηση για να διατηρείται σε φόρμα, απαιτεί συνεχή προπόνηση για μέγιστη απόδοση. Μια μελέτη του Ιανουαρίου 2023 στο BMJ αποκάλυψε ότι μόλις 10 λεπτά καθημερινής σωματικής δραστηριότητας θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις γνωστικές ικανότητες με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, η εξάσκηση δεν αναφέρεται μόνο στη σωματική, αλλά και στη νοητική προσπάθεια. Γι’ αυτό οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το κλειδί για τη διατήρηση της πνευματικής οξύτητας είναι ένας συνδυασμός, που περιλαμβάνει καρδιαγγειακές ασκήσεις, αλλά και παιχνίδια εξάσκησης του μυαλού.

    Ο Dave Rabin, M.D., Ph.D., νευροεπιστήμονας, ψυχίατρος και συνιδρυτής της Apollo Neuroscience, τονίζει τη σημασία της εξάσκησης στην ανάπτυξη της μνήμης. «Όσο περισσότερο ασχολούμαστε με οποιαδήποτε δραστηριότητα, τόσο πιο αποτελεσματικά λειτουργεί ο εγκέφαλος», σημειώνει.

    Ο ρόλος της σωματικής δραστηριότητας στη μνήμη και τη σκέψη

    Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Epidemiology & Community Health ανακάλυψε μια συσχέτιση μεταξύ της μέτριας έως έντονης άσκησης και των υψηλότερων γνωστικών αποτελεσμάτων. Μια έντονης μορφής άσκηση θα μπορούσε να περιλαμβάνει το τρέξιμο και την κολύμβηση, ενώ μέτρια δραστηριότητα θεωρείται το γρήγορο περπάτημα. Η έρευνα έδειξε, συγκεκριμένα, ότι τα άτομα που ασκούνταν τακτικά είχαν καλύτερη μνήμη εργασίας και ήταν πιο επιδέξια στις εκτελεστικές λειτουργίες, όπως ο σχεδιασμός και η οργάνωση.

    Οι προτάσεις του δρ. Rabin ευθυγραμμίζονται με αυτά τα ευρήματα. Ο ίδιος εξηγεί ότι η σωματική άσκηση ενισχύει τη λειτουργία της μνήμης, εκπαιδεύοντας την ανθεκτικότητα του οργανισμού μέσω της έκθεσης σε ελεγχόμενους, μη απειλητικούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως η έντονη άσκηση ή οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας. Η έκθεση αυτή δεν ενισχύει μόνο τη σωματική ανθεκτικότητα, αλλά και το ψυχικό και συναισθηματικό σθένος, μειώνοντας την ανησυχία και το άγχος.

    Η άσκηση βοηθά, επίσης, στη μείωση των διανοητικών περισπασμών που μπορεί να εμποδίσουν την αποθήκευση και την ανάκληση της μνήμης. «Η διατήρηση της μνήμης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συγκέντρωσή μας και τα επίπεδα άγχους που βιώνουμε. Το στρες είναι επιζήμιο για τον σχηματισμό νέας μνήμης», προσθέτει ο δρ. Rabin. Ακόμη και οι ήπιες ασκήσεις, όπως το περπάτημα για 10-20 λεπτά την ημέρα, μπορούν να ανακουφίσουν σημαντικά το άγχος.

    Άλλα οφέλη της άσκησης για την υγεία του εγκεφάλου περιλαμβάνουν τη βελτίωση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο και της αντίληψης, όπως σημειώνει ο Ryan Glatt, C.P.T., ειδικός εγκεφαλικής υγείας. Ο Steven K. Malin, Ph.D., υπογραμμίζει ότι η αερόβια γυμναστική συνδέεται με πυκνότερο εγκεφαλικό ιστό, υποδεικνύοντας ενισχυμένη συνδεσιμότητα και εγκεφαλική λειτουργία. Η άσκηση διεγείρει τους σκελετικούς μύες, ώστε να απελευθερώσουν ορμόνες που αλληλεπιδρούν με τον εγκέφαλο, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη και την αναγέννηση εγκεφαλικών κυττάρων και ενισχύοντας τη μνήμη και τη νόηση.

    Οι ασκήσεις που «προπονούν» τη μνήμη

    Το CDC συμβουλεύει τους ενήλικες να συμμετέχουν σε τουλάχιστον 150 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης εβδομαδιαίως. Ακολουθούν ορισμένες προτάσεις για να εντάξετε περισσότερη άσκηση στη ρουτίνα σας και να ενισχύσετε την υγεία του εγκεφάλου σας:

    • Χορός: Η ενασχόληση με χορευτικές δραστηριότητες ωφελεί τη σύνδεση νου – σώματος
    • Επιτόπου βάδιση ενώ παρακολουθείτε τηλεόραση: Η ενασχόληση με διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη γνωστική λειτουργία
    • Περπάτημα: Ο δρ. Rabin συνιστά το περπάτημα και την απομνημόνευση διαδρομών για την τόνωση της μνήμης
    • Χρήση της σκάλας: Επιλέξτε τις σκάλες αντί για τα ασανσέρ για να ενσωματώσετε την κίνηση στην καθημερινότητά σας
    • Κάντε μεγάλες βόλτες με το σκύλο σας: Οι ιδιοκτήτες σκύλων τείνουν να περπατούν περισσότερο, ωφελώντας τη σωματική και ψυχική τους υγεία

    Για πιο έντονες δραστηριότητες, σκεφτείτε:

    • Προπονήσεις HIIT: Βελτιώνουν τη φυσική κατάσταση και προκαλούν τη μνήμη μέσω επαναλαμβανόμενων κινήσεων
    • Τρέξιμο ή τζόκινγκ: Ανεβάζουν γρήγορα τον καρδιακό ρυθμό, βελτιώνοντας τη συναισθηματική ισορροπία και τη μνήμη
    • Κολύμβηση: Ενισχύει τη μνήμη, τη διάθεση και τη γνωστική λειτουργία
    • Ποδηλασία σε κλίση: Αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και ωφελεί την υγεία του εγκεφάλου

    Ο δρ. Malin προτείνει να εντάξετε μικρές συνεδρίες άσκησης στην καθημερινότητά σας.

    Οι πνευματικές ασκήσεις που πρέπει να υιοθετήσετε

    Εκτός από τις σωματικές δραστηριότητες, οι πνευματικές προκλήσεις είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της μνήμης. Αυτό περιλαμβάνει πρακτικές, όπως η πλοήγηση χωρίς GPS ή τα παιχνίδια μνήμης. Ο δρ. Rabin τονίζει τη σημασία της εκπαίδευσης της μνήμης, χωρίς να στηριζόμαστε υπερβολικά στην τεχνολογία. Μια άλλη απαραίτητη άσκηση είναι η εστιασμένη αναπνοή, η οποία χρησιμεύει τόσο ως πνευματική, όσο και ως σωματική άσκηση. Οι ασκήσεις αναπνοής θεωρούνται μια μορφή διαλογισμού και είναι ιδιαίτερα ευεργετικές για την ενίσχυση της μνήμης.

    Πηγή: Ygeiamou.gr

Sites του Ομίλου

Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

Up & High Media & Productions

ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Μέλος του 
Μητρώο ΜΗ

Βλαχαντώνη Ολυμπία - Μεσιτικό Γραφείο