Η έκφραση «ατσάλινος χαρακτήρας» δεν είναι καθόλου τυχαία - Μπορεί, όμως, να θωρακίσει και την υγεία;
Υπάρχουν άνθρωποι που στα δύσκολα δε τα βάζουν κάτω. Κι εκείνοι που συνεχίζουν να χαμογελούν, παρά τις δυσκολίες που έχουν αντιμετωπίσει. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν κερδίσει επάξια τον θαυμασμό μας και όχι μόνο. Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο BMJ Mental Health, οι άνθρωποι με «ατσάλινο χαρακτήρα» φαίνεται να εξασφαλίζουν και μερικά επιπλέον χρόνια ζωής.
Οι καλές δεξιότητες αντιμετώπισης, ιδίως στα τελευταία χρόνια της ζωής, μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά στη διαχείριση μακροχρόνιων ασθενειών και αναπηριών. Οι ερευνητές κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα αναλύοντας τα δεδομένα περισσότερων από 10.500 συμμετεχόντων ηλικίας 50 ετών και άνω σε μια αμερικανική μελέτη υγείας. Η μελέτη μέτρησε την ψυχική ανθεκτικότητα μέσω κλιμάκων που αξιολογούσαν χαρακτηριστικά όπως η επιμονή, η ηρεμία, η αίσθηση του σκοπού και η αυτοπεποίθηση.
Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά: Τα άτομα με υψηλότερα επίπεδα ανθεκτικότητας εμφάνισαν χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου κατά τη διάρκεια της δεκαετούς περιόδου παρακολούθησης. Η συσχέτιση αυτή, μάλιστα, έδειχνε να είναι ακόμη πιο ισχυρή στις γυναίκες. Ειδικότερα, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ηλικιωμένοι με τη μεγαλύτερη ψυχική ανθεκτικότητα αντιμετώπιζαν 53% μικρότερο κίνδυνο θανάτου εντός 10 ετών σε σύγκριση με εκείνους που ήταν λιγότερο ανθεκτικοί. Η συσχέτιση εξακολουθούσε, μάλιστα, να είναι ισχυρή ακόμη και στις περιπτώσεις ατόμων που αντιμετώπιζαν χρόνια προβλήματα υγείας (46%) ή ακολουθούσαν ανθυγιεινό τρόπο ζωής (38%). Για να εμβαθύνουν περισσότερο, οι ερευνητές ομαδοποίησαν τους συμμετέχοντες με βάση τα επίπεδα ψυχικής ανθεκτικότητας. Η ομάδα με την υψηλότερη ανθεκτικότητα είχε 84% πιθανότητες να επιβιώσει την επόμενη δεκαετία, ενώ οι δύο μεσαίες ομάδες είχαν 79% και 72% ποσοστά επιβίωσης, αντίστοιχα. Οι συμμετέχοντες με τη χαμηλότερη ανθεκτικότητα είχαν 61% πιθανότητα επιβίωσης κατά τη δεκαετή περίοδο.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης, δρ. Yiqiang Zhan, αναπληρωτή καθηγητή επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Sun Yat-Sen στην Κίνα, η ανθεκτικότητα φαίνεται να λειτουργεί ως προστατευτικός μηχανισμός, που βοηθά τα άτομα να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις της ζωής. «Αυτή η μελέτη διαπιστώνει μια στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ψυχολογικής ανθεκτικότητας και της συνολικής θνησιμότητας στον ηλικιωμένο πληθυσμό, ακόμη και μετά τη συνεκτίμηση άλλων παραγόντων», σημειώνουν οι ερευνητές.
Υπό το πρίσμα αυτών των αποτελεσμάτων, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα προγράμματα ενίσχυσης της ψυχικής ανθεκτικότητας θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως ζωτικά εργαλεία για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της μακροζωίας των ηλικιωμένων. Η ικανότητα προσαρμογής, η διατήρηση της θετικής διάθεσης και της αίσθησης του σκοπού μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής και να ζήσουν περισσότερο και υγιέστερα.
