Η επόμενη μεγάλη ανακάλυψη στη βιώσιμη πρωτεΐνη δεν αναπτύσσεται σε ένα εργαστήριο, ούτε φυτρώνει σ’ ένα χωράφι – λικνίζεται απαλά στον ωκεανό. Οι επιστήμονες κατάφεραν να λύσουν τον γρίφο της εξαγωγής πρωτεϊνών από φύκια, μια εξέλιξη που μπορεί να αλλάξει τις διατροφικές μας συνήθειες.
Το θαλάσσιο φύκι αναπτύσσεται σε βράχους σε ήρεμα νερά ή επιπλέει ελεύθερα στην επιφάνεια, προσφέροντας πολλά πλεονεκτήματα ως πηγή πρωτεϊνών. Σε αντίθεση με τις χερσαίες καλλιέργειες, δεν απαιτεί άρδευση, λιπάσματα ή φυτοφάρμακα, ενώ εκτός από τις πρωτεΐνες, περιέχει κι άλλα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνη Β12 και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Όλα αυτά την καθιστούν μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πηγή θρεπτικών συστατικών.
Η καινοτομία που αναπτύχθηκε από ερευνητές του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Chalmers της Σουηδίας και περιγράφεται στο Food Chemistry, δίνει λύση σε μια θεμελιώδη πρόκληση: Ενώ τα φύκια περιέχουν φυσικά πολύτιμες πρωτεΐνες, η πρόσβαση σε αυτές ήταν εξαιρετικά δύσκολη, λόγω της πολύπλοκης σύνθεσης του φυτού. Ορισμένες πρωτεΐνες είναι υδατοδιαλυτές, ενώ άλλες συνδέονται με λίπη στις κυτταρικές μεμβράνες, γεγονός που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την εξαγωγή τους.
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον João P. Trigo, ανέπτυξε μια διαδικασία εκχύλισης δύο σταδίων, που στοχεύει τόσο στις υδατοδιαλυτές, όσο και στις πιο δυσδιάκριτες λιποδιαλυτές μεμβρανικές πρωτεΐνες των φυκιών. Μια επιφανειοδραστική ουσία (Triton X-114) ανοίγει τις κυτταρικές μεμβράνες των φυκιών, επιτρέποντας την πρόσβαση στις λιποδιαλυτές πρωτεΐνες. Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποιούν ένα αλκαλικό διάλυμα για την εκχύλιση των πρωτεϊνών, εφαρμόζοντας οξίνιση, ώστε οι πρωτεΐνες να συσσωματωθούν και να διαχωριστούν από το νερό.
Η νέα μέθοδος αποδείχθηκε 3 φορές πιο αποτελεσματική, φέρνοντας ενδεχομένως πιο κοντά την ημέρα που τα φύκια θα αποτελούν μια βιώσιμη πηγή πρωτεϊνών για ανθρώπινη κατανάλωση. Η εκχυλισμένη πρωτεΐνη έχει τη μορφή σκουροπράσινης σκόνης, μιας ευέλικτης μορφής που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες εφαρμογές τροφίμων. Η πρωτεΐνη που εξάγεται περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, καθώς και υψηλότερα επίπεδα λυσίνης από αυτά που διασφαλίζουν οι παραδοσιακές μέθοδοι εκχύλισης. Συνεκχυλίζονται, επιπροσθέτως, ωφέλιμα ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρά οξέα, γεγονός που ενισχύει τη διατροφική αξία του τελικού προϊόντος.
Παράλληλα με αυτή την έρευνα, οι επιστήμονες του Chalmers συνεργάζονται με το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ για να αυξήσουν την πρωτεϊνική περιεκτικότητα των φυκιών. Διαπίστωσαν ότι αυτό μπορεί να γίνει καλλιεργώντας το θαλάσσιο φύκι σε επεξεργασμένο νερό, μια διαδικασία που ανακυκλώνει επίσης θρεπτικά συστατικά, τα οποία διαφορετικά θα χάνονταν.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η παγκόσμια ζήτηση για πρωτεΐνη ενισχύεται και οι παραδοσιακές πηγές φυτικής και ζωικής προέλευσης αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση. Η καλλιέργεια φυκιών προσφέρει μια μοναδική λύση, όχι μόνο παρέχοντας πολύτιμες ποσότητες πρωτεΐνης, αλλά ωφελώντας επίσης τα θαλάσσια περιβάλλοντα και προστατεύοντας τις ακτές.
Σημειώνεται ότι η τρέχουσα μέθοδος χρησιμοποιεί ένα επιφανειοδραστικό μέσο εργαστηριακής ποιότητας, που δεν είναι ακόμη ασφαλές για τρόφιμα, ωστόσο η έρευνα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την εμπορική χρήση της εκχύλισης πρωτεϊνών από φύκια. Οι ερευνητές εργάζονται ήδη για την εξεύρεση λύσης σε αυτό το πρόβλημα.
«Η ανθρωπότητα θα πρέπει να αξιοποιήσει πολύ περισσότερες πηγές πρωτεΐνης από αυτές που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα, για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις βιωσιμότητας και διατροφής», αναφέρει η καθηγήτρια Ingrid Undeland, συντονίστρια του προγράμματος CirkAlg. «Τα φύκια είναι μια καλή προσθήκη σε πολλά από τα προϊόντα που κυκλοφορούν ήδη στην αγορά. Χρειαζόμαστε όλες αυτές τις λύσεις, οι οποίες μέχρι σήμερα είχαν αγνοηθεί».
Στόχος των ερευνητών μελλοντικά είναι η αξιοποίηση όλων των συστατικών των φυκιών, στο πλαίσιο της προσπάθειας δημιουργίας μιας «γαλαζοπράσινης» βιομηχανίας τροφίμων, στην οποία οι πρωτεϊνικές πηγές επεκτείνονται πέρα από τις παραδοσιακές επιλογές.
Πηγή: Ygeiamou.gr
