Σχετικά Άρθρα

• Μεγάλη Παρασκευή: Τι ώρα βγαίνει ο Επιτάφιος
  σε Επίκαιρα
  

  Τι ώρα βγαίνει ο Επιτάφιος την Μεγάλη Παρασκευή 2024.

  Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η μέρα που όλος ο ορθόδοξος κόσμος μετέχει στα Πάθη του Ιησού και πενθεί για την σταύρωση και τον θάνατό του. Κατά την διάρκεια της ημέρας αυτής γίνεται η αποκαθήλωση του θεανθρώπου καθώς και η περιφορά του Επιταφίου.

  Ο στολισμός του Επιταφίου με ανοιξιάτικα λουλούδια παραδοσιακά ξεκινάει από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης και ολοκληρώνεται τα ξημερώματα της Μεγάλης Παρασκευής. Οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας.

  Κατά τη διάρκεια των τελετουργιών της Μεγάλης Παρασκευής, πραγματοποιείται η ανάγνωση αποσπασμάτων από τα 12 Ευαγγέλια, τα οποία περιγράφουν τα γεγονότα από τη σύλληψη έως και την ταφή του Χριστού.

  Από νωρίς το πρωί μέχρι και τις 11:00 περίπου τελούνται οι ακολουθίες των Μεγάλων Ωρών. Ακολουθεί ο Εσπερινός και η αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου, κατά την οποία ο Ιησούς αποκαθηλώνεται από τον σταυρό και τοποθετείται στον Επιτάφιο. Η αποκαθήλωση γίνεται γύρω στις 12:00 το μεσημέρι, ωστόσο θα πρέπει να απευθυνθείτε στην ενορία σας για την ακριβή ώρα.

  Τι ώρα βγαίνει ο Επιτάφιος

  Αφού η εκκλησιαστική λειτουργία ολοκληρωθεί, με την ανάγνωση αποσπασμάτων από τα 12 Ευαγγέλια, τα οποία περιγράφουν τα γεγονότα από τη σύλληψη έως και την ταφή του Χριστού, πραγματοποιείται η περιφορά του Επιταφίου.

  Η περιφορά του Επιταφίου συνήθως ξεκινά αργά το απόγευμα, μετά τις 20:00, ωστόσο η ακριβής ώρα διαφέρει από ενορία σε ενορία, με ορισμένες εκκλησίες να ξεκινούν την περιφορά ήδη από τις 18:30 - 19:00. Κατά την διάρκεια της περιφοράς ψέλνεται ο επιτάφιος θρήνος, δηλαδή Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου.

  Στο τέλος της περιφοράς, ο Επιτάφιος επιστρέφει στο εσωτερικό του ναού. Ωστόσο σε αρκετές περιπτώσεις, οι μεταφέροντες αυτόν θα σταθούν μόλις έξω ή μόλις μέσα από τη θύρα του ναού και θα τον κρατήσουν σε κάθετη θέση, ώστε όλοι όσοι εισέρχονται στον ναό να περάσουν από κάτω του (συμβολίζοντας ότι μπαίνουν στον τάφο μαζί με τον Χριστό). Στην Ελλάδα ο Επιτάφιος μεταφέρεται κατευθείαν μετά στο Ιερό, όπου παραμένει επάνω στην Αγία Τράπεζα μέχρι το τέλος της ημέρας της Αναλήψεως.

  Πηγή: iEidiseis.gr
• Μεγάλη Παρασκευή: Ημέρα κατάνυξης και θρήνου - Κορυφώνεται σήμερα το Θείο Δράμα
  σε Επίκαιρα
  

  Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ίσως η πιο φορτισμένη συγκινησιακά ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας καθώς κορυφώνεται το Θείο Δράμα, με τη Σταύρωση και τον ενταφιασμό του Ιησού Χριστού, στην πορεία προς την Ανάσταση και το Πάσχα.

  Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής ξεκινά ο στολισμός του Επιταφίου στις εκκλησίες σε όλη τη χώρα. Πρώτα ψάλλονται οι Μεγάλες Ώρες και ακολουθεί ο Εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής. Στη συνέχεια, γίνεται η Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου. Ακριβώς μετά, μέσα στο Ιερό Κουβούκλιο τοποθετείται ένα ύφασμα, πάνω στο οποίο έχει κεντηθεί ή ζωγραφιστεί ο Κύριος, νεκρός. Το ύφασμα αυτό λέγεται Επιτάφιος.

  Από που προέρχεται η λέξη Επιτάφιος

  Όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Δρ. Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, ομότιμη ερευνήτρια και τέως διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, σύμφωνα με την θρησκευτική μας παράδοση, «το βράδυ της Μ. Πέμπτης πηγαίνουν στην εκκλησία για τα Δώδεκα Ευαγγέλια. Οι γυναίκες μένουν όλο το βράδυ και ξενυχτούν τον εσταυρωμένο, όπως γίνεται και με τον θάνατο ενός συγγενικού τους προσώπου. Στολίζουν τον Επιτάφιο με λουλούδια της εποχής και λένε το γνωστό μοιρολόγι της Παναγίας, το οποίο αλλού τραγουδούν αγερμικά (ως κάλαντα) τα παιδιά στα σπίτια για φιλοδώρημα. Τον Επιτάφιο στολίζουν κυρίως ώριμες γυναίκες βοηθούμενες από νέα κορίτσια για να «μαθαίνουν». Ήταν από τις πιο αγαπημένες ασχολίες των γυναικών καθώς μακριά από το σπίτι και την επιτήρηση των ανδρών, μπορούσαν να συζητήσουν μεταξύ τους για διάφορα θέματα».

  Η λέξη επιτάφιος, αρχαία ελληνική σημαίνει επί του τάφου, επιτάφιος λόγος (π.χ. επιτάφιος του Περικλέους) ή επίγραμμα. Κατά τους χριστιανικούς χρόνους σημαίνει αναπαράσταση του σώματος του Ιησού Χριστού μετά την Αποκαθήλωση από τον Σταυρό σε στάση προετοιμασίας για την ταφή, εκτός από κεντητή, και ζωγραφισμένη πάνω σε ύφασμα.

  Γύρω από την σκηνή της αποκαθήλωσης είναι κεντημένο το τροπάριο της ημέρας: «Ο ευσχήμων Ιωσήφ από του ξύλου καθελών το άχραντόν σου Σώμα, σινδόνι καθαρά ειλήσας και αρώμασιν, εν μνήματι καινώ κηδεύσας απέθετο». Κατά την ανάγνωση του Ευαγγελίου της Αποκαθήλωσης, που περιγράφει τα γεγονότα του θανάτου και της ταφής του Χριστού, ένα ξύλινο ζωγραφισμένο ομοίωμα του σώματος του Κυρίου ως Εσταυρωμένου, το οποίο είναι προσηλωμένο στον Σταυρό, αποσπάται από τον Σταυρό, τυλίγεται σε λευκό ύφασμα και μεταφέρεται στο ιερό του ναού, όπου θα μεταφερθεί μετά την περιφορά του Επιταφίου και ο Σταυρός.

  Όπως επισημαίνει η κ. Καμηλάκη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, Επιτάφιος, εκτός από το κεντημένη σε ύφασμα αποκαθήλωση, λέγεται, κατά συνεκδοχήν, και το ξυλόγλυπτο κουβούκλιο (θόλος), το οποίο στεγάζει το τραπέζι πάνω στο οποίο τοποθετείται ο κεντημένος Επιτάφιος. Το κουβούκλιο αναπαριστά τον Τάφο του Χριστού. Από το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης διακοσμείται με εποχιακά λουλούδια. Τον Επιτάφιο ραίνουν με πέταλα λουλουδιών και αρώματα. Οι καμπάνες των ναών κτυπούν πένθιμα και στις ορθόδοξες χώρες οι σημαίες κυματίζουν μεσίστιες.

  Οι πιστοί συνηθίζεται να προσκυνούν τον Επιτάφιο όλο το απόγευμα της Μ. Παρασκευής μέχρι την τέλεση του όρθρου του Μ. Σαββάτου. Πολλοί περνούν και κάτω από το κουβούκλιο του Επιταφίου. Ο Επιτάφιος περιφέρεται σε κεντρικά σημεία της ενορίας. Η πομπή σταματά σε διάφορα σημεία και αναπέμπεται δέηση. Όπου υπάρχουν περισσότερες από μία ενορίες οι πομπές των επιταφίων συναντώνται και συναγωνίζονται στον στολισμό. Όσοι πιστοί μένουν στα σπίτια τους βγαίνουν έξω με αναμμένα κεριά, όταν περνάει ο Επιτάφιος. Κατά τη διάρκεια της περιφοράς ψάλλονται «Εγκώμια». Σε πολλά ελληνικά χωριά ο Επιτάφιος περνάει και από το κοιμητήριο, ανάμεσα στους τάφους, για να δώσει στους νεκρούς το μήνυμα της ζωής, λέει επίσης η κ. Καμηλάκη και θυμάται κάποια έθιμα ανά την Ελλάδα που σχετίζονται με τον Επιτάφιο:

  «Στην Ύδρα, ο Επιτάφιος της ενορίας Καμίνι μπαίνει και στη θάλασσα. Κατά την επιστροφή οι μεταφέροντες τον Επιτάφιο στέκονται στη θύρα του ναού κρατώντας ψηλά το κουβούκλιο για να περάσουν όλοι από κάτω για το καλό.

  Λουλούδια, κεριά, αβγά ως φυλαχτά και αποτρεπτικά του κακού

  Τα λουλούδια από τον επιτάφιο και ιδιαίτερα αυτά που ακουμπούν στο σώμα του Χριστού τα κρατούν για φυλαχτό ή στο εικονοστάσι. Τα κεριά του επιταφίου καθώς και αυτά που καίνε στο σταυρό τα μοιράζονταν μεταξύ τους οι οικογένειες, πληρώνοντας ένα ποσόν στην εκκλησία και τα κρατούσαν στο εικονοστάσι. Όταν έβρεχε ή άστραφτε ή έριχνε χαλάζι άναβαν το κερί, σταύρωναν τα σύννεφα και πίστευαν ότι σταματούσε. Κυρίως όμως το κερί το έπαιρναν μαζί τους οι ναυτικοί στο ταξίδι για να χρησιμοποιήσουν σε περιπτώσεις επικίνδυνης θαλασσοταραχής ή ανεμοστροβίλων (τρούμπας).

  Σε πολλές περιοχές έφερναν στην εκκλησία την Μεγάλη Πέμπτη ή Παρασκευή ψωμί, αλάτι, αβγά, και νερό σε φιάλη για να ανανεωθούν. Τα περνούσαν όλα κάτω από τον Επιτάφιο ή τα έβαζαν κάτω από την Αγία Τράπεζα και τα έπαιρναν μετά την Ανάσταση.

  Οι κήποι του Άδωνη (Σέρρες)

  Κατά την περιφορά του Επιταφίου οι γυναίκες τοποθετούν στο κατώφλι την εικόνα του Εσταυρωμένου με λουλούδια, κεριά και θυμίαμα. Δίπλα τοποθετούν ένα πιάτο στο οποίο έχουν φυτέψει φακή ή κριθάρι πριν μερικές ημέρες και έχει δημιουργήσει χλόη. Το έθιμο θυμίζει τους αρχαίους «κήπους του Αδώνιδος». Ο Άδωνις σύμβολο της άνοιξης, που γρήγορα μαραίνεται, γιορταζόταν με την έκθεση πάνω σε νεκρικό κρεβάτι, ομοιώματος στολισμένου με άνθη και πρασινάδες.

  Πηγή: Ethnos.gr
• Μεγάλη Πέμπτη: Γιατί βάφουμε κόκκινα αυγά σήμερα
  σε Plus +
  

  Το βάψιμο των αυγών το Πάσχα είναι μια παράδοση που υπάρχει εδώ και πάνω από 2.500 χρόνια. Όπως επιτάσσει η ορθόδοξη παράδοση, σήμερα, Μεγάλη Πέμπτη οι πιστοί βάφουν τα κόκκινα αυγά.

  Η προέλευση του εθίμου

  Όμως, το βάψιμο των αυγών δεν είναι χριστιανική... επινόηση αφού στην πραγματικότητα, οι ρίζες του εντοπίζονται στην αρχαία Περσία, ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ. Οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν ότι οι πιστοί του ζωροαστρισμού (της αρχαίας περσικής θρησκείας) έβαφαν αυγά για να γιορτάσουν το νέο έτος.

  Με βάση το αρχαίο περσικό ημερολόγιο, η μέρα της πρωτοχρονιάς (Nowruz στη γλώσσα τους) ήταν την άνοιξη, πιο συγκεκριμένα στις 20 Μαρτίου.

  Ακόμα και σήμερα το βάψιμο τον αυγών αποτελεί παράδοση που σε περιοχές που κάποτε άνηκαν την αρχαία Περσία. Τι συγκεκριμένο έθιμο φαίνεται ότι είναι ακόμα πιο παλιό, καθώς υπάρχουν αποδείξεις ότι ο πολιτισμός Κουκουτένι-Τριπολί, που ζούσε στην περιοχή της κεντρικής Ευρώπης, εκεί που σήμερα βρίσκεται η Ουκρανία, συνήθιζε να βάφει αυγά με κερί και μπογιά ήδη από το 4.500 π.Χ.

  Όταν ο χριστιανισμός εξαπλώθηκε στην Ουκρανία τον 10ο αιώνα μ.Χ, η αρχαία παράδοση της διακόσμησης των αυγών συνδέθηκε με την ορθοδοξια. Το 1290, ο βασιλιάς της Αγγλίας Εδουάρδος ο Α’, διέταξε να βαφτούν 450 αυγά και να διακοσμηθούν με φύλλα χρυσού για να δοθούν ως δώρα στους γαλαζοαίματους συγγενείς του.

  Λίγα χρόνια αργότερα, το Βατικανό αποφάσισε να συνεχίσει την παράδοση, στέλνοντας στον Ερρίκο τον Η’ ένα αυγό μέσα σε ασημένιο σεντούκι, σηματοδοτώντας με αυτό τον τρόπο την αρχή των πασχαλινών εορτασμών. Πλέον, η παράδοση είχε καθιερωθεί για τα καλά, καθώς ακόμα και οι χωρικοί άρχισαν να διακοσμούν και να στέλνουν αυγά ως δώρα, σημειώνει η εφημερίδα TIME.

  Από τον 13ο αιώνα και μετά, οι χριστιανοί συνέχισαν να βάφουν αυγά για να γιορτάζουν την έναρξη της πασχαλινής περιόδου.

  Γιατί βάφουμε κόκκινα τα αυγά - Οι διαφορετικές ερμηνείες

  Στην Ελλάδα τα αυγά βάφονται παραδοσιακά τη Μεγάλη Πέμπτη, την ημέρα που η Μαρία Μαγδαληνή επισκέφτηκε τον τάφο του Ιησού και διαπίστωσε πως δεν βρισκόταν εκεί.

  Σύμφωνα με την παράδοση, τα αυγά που κουβαλούσε μέσα σε ένα καλάθι έγιναν ξαφνικά κόκκινα. Αυτό αναφέρει μια από τις πολλές παραλλαγές της ιστορίας, που ίσως θα εξηγούσε γιατί η Μαρία Μαγδαληνή συχνά απεικονίζεται κρατώντας ένα κόκκινο αυγό. Άλλοι ισχυρίζονται ότι το κόκκινο χρώμα των αυγών συμβολίζει το αίμα και την θυσία που έκανε ο Ιησούς για χάρη της ανθρωπότητας.

  Μία άλλη ερμηνεία θέλει την Παναγία να πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς του Χριστού, ικετεύοντάς τους να του φέρονται καλά. Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, αυτά βάφτηκαν κόκκινα.

  Μία άλλη ιστορία, που σχετίζεται και πάλι με την Μαρία τη Μαγδαληνή, λέει πως όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα».Τότε, η Μαρία Μαγδαληνή έβαψε μερικά κόκκινα αυγά και τα πήγε στον αυτοκράτορα για να επιβεβαιώσει το γεγονός.

  Πηγή: Ethnos.gr
• Μεγάλη Πέμπτη: Τι ισχύει με τη νηστεία και το λάδι
  σε Plus +
  

  Η Μεγάλη Πέμπτη που τρώμε λάδι. Τι ισχύει τελικά με τη νηστεία.

  Η Μεγάλη Πέμπτη είναι και αυτή μια ημέρα νηστείας τη Μεγάλη Εβδομάδα. Σύμφωνα με τις προσταγές της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είναι η μοναδική μέρα της Εβδομάδας των Παθών που επιτρέπεται η κατάλυση της νηστείας: Οι πιστοί μπορούν να φάνε λάδι.

  Μυστικός Δείπνος τη Μεγάλη Πέμπτη

  Αναλυτικότερα, η κατάλυση της νηστείας του λαδιού, δηλαδή το να μπορέσουμε να καταναλώσουμε λάδι τη Μεγάλη Πέμπτη, συνδέεται με ένα γεγονός: του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας από τον Χριστό. Ανήμερα της Μεγάλης Πέμπτης, γίνεται ο Μυστικός Δείπνος.

  Σύμφωνα με την παράδοση ο Ιησούς κοινωνεί τους μαθητές του δίνοντάς τους από ένα κομμάτι ψωμί που συμβολίζει το σώμα Του και κρασί που συμβολίζει το αίμα Του.

  Ανήμερα της Μεγάλης Πέμπτης πολλοί πιστοί κοινωνούν εις ανάμνηση τις Θείας Ευχαριστίας του Χριστού γεγονός που επιτρέπεται και την κατάλυση της αυστηρής νηστείας χωρίς λάδι μόνο για εκείνη τη μέρα. Σημειωτέον, η Μεγάλη Πέμπτη βρίθει εθίμων και παραδόσεων καθώς εκείνη τη μέρα βάφουμε τα κόκκινα αυγά και ζυμώνουμε τα πασχαλινά τσουρέκια και τα κουλουράκια της Λαμπρής.

  Το βράδυ ψάλλονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια και στην εκκλησία περιφέρεται ο Σταυρός με τον Ιησού. Αφού τελειώσουν τα 12 Ευαγγέλια, στολίζεται ο Επιτάφιος έτσι ώστε το πρωί της επόμενης μέρας να είναι έτοιμος να δεχθεί το σώμα του Χριστού κατά την Αποκαθήλωση.

  Η νηστεία και οι ελιές τη Μεγάλη Εβδομάδα

  Σύμφωνα με την Εκκλησία, η πλήρης νηστεία συνίσταται στην πλήρη αποχή τροφής ή στην ξηροφαγία. Ωστόσο, επειδή μια τέτοια πρακτική δεν μπορεί να εφαρμοστεί από τον λαό, έχει επικρατήσει η νηστεία να βασίζεται στην κατανάλωση τροφών χωρίς αίμα.

  Στο πλαίσιο αυτό, οι τροφές που επιτρέπεται να καταναλώσουν οι νηστεύοντες είναι οι καρποί της γης, τα όσπρια, τα μαλάκια και τα οστρακοειδή.

  Δεδομένου αυτού του κανόνα, οι ελιές θεωρούνται νηστίσιμη τροφή, καθώς αποτελούν καρπό της γης. Αντίθετα, η απαγόρευση σε κάθε μορφής λαδιού στηρίζεται κυρίως στο γεγονός ότι είναι προϊόν επεξεργασίας και με την προσθήκη λαδιού το φαγητό νοστιμίζει οπότε χάνεται το νόημα της νηστείας.

  Πηγή: iEidiseis.gr
• Μεγάλη Τρίτη: Ψάλλεται το τροπάριο της Κασσιανής - Τι ώρα, οι στίχοι
  σε Επίκαιρα
  

  Το τροπάριο της Κασσιανής θα ακούσουμε στις εκκλησίες, σήμερα, Μεγάλη Τρίτη.

  Ο Όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης ψάλλεται το απόγευμα της Μεγάλης Τρίτης και είναι αφιερωμένος στην αμαρτωλή γυναίκα που μετάνιωσε και άλειψε τα πόδια του Ιησού με μύρο. Πρόκειται για το τροπάριο της Κασσιανής, ένα από τα σπουδαιότερα τροπάρια της θρησκευτικής υμνολογίας, που έγραψε η μεγάλη ποιήτρια κατά τον 9ο αιώνα μ.Χ.

  Το τροπάριο της Κασσιανής έρχεται αμέσως μετά την αρχή του όρθρου, η οποία είναι η ίδια με εκείνη της Μεγάλης Δευτέρας. Την ίδια ημέρα, στην εκκλησία ακούμε την παραβολή των «Δέκα Παρθένων» και την «Παραβολή των Ταλάντων».

  Τροπάριο της Κασσιανής – Η ιστορία

  Σύμφωνα με τον βυζαντινό χρονογράφο Συμεών Μάγιστρο, η μητέρα του αυτοκράτορα Θεοφίλου του Βυζαντίου, διοργάνωσε μια μεγάλη σύναξη από τις πιο όμορφες κοπέλες στην Αυτοκρατορία, με σκοπό να βρει νύφη για τον γιο της.

  Η προσέλευση νεαρών γυναικών στην μεγαλόπρεπη αίθουσα Τρικλίνιο των ανακτόρων της Κωνσταντινούπολης ήταν πολύ μεγάλη, η ομορφότερη από όλες όμως ήταν η Κασσιανή.

  Καθώς όλες οι κοπέλες παρατάχθηκαν στην σειρά, περιμένοντας να περάσει από μπροστά του ο Θεόφιλος για να διαλέξει την μέλλουσα σύζυγό του και αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, ο αυτοκράτορας θαμπώθηκε από την ομορφιά της Κασσιανής.

  Προτού, όμως, της δώσει το χρυσό μήλο, το οποίο θα δήλωνε και την προτίμησή του σε αυτήν, ο ίδιος θέλησε να διαπιστώσει εάν η εξυπνάδα της ήταν ανάλογη με την ομορφιά της.

  «Από την γυναίκα ξεκινούν τα κακά πράγματα», της είπε ο Θεόφιλος και η Κασσιανή του απάντησε «Και από την γυναίκα πηγάζουν τα καλύτερα», υπονοώντας την Παναγία, που έφερε στον κόσμο το μεγαλύτερο αγαθό.

  Αυτή όμως η πράγματι έξυπνη απάντηση χαρακτηρίσθηκε από τον Θεόφιλο ότι περιείχε και κάποια προπέτεια και επιπολαιότητα, οπότε έδωσε το μήλο στην επίσης ωραία, αλλά και σεμνή Θεοδώρα.

  Η Κασσιανή απογοητεύθηκε από την αποτυχία της και πήρε την απόφαση να αποτραβηχτεί από τον κόσμο και να μονάσει. Έκτισε με δικά της χρήματα ένα μοναστήρι, που πήρε αργότερα το όνομά της, ντύθηκε το μοναχικό σχήμα και αφιερώθηκε στη λατρεία του Χριστού και στην ποίηση, συνδυάζοντας έτσι τη βαθιά ευσέβεια και την κλίση της στα γράμματα. Λέγεται μάλιστα ότι μετά την αποτυχία της είπε: «Επειδή δεν έγινα βασίλισσα του πρόσκαιρου τούτου κόσμου, θα γίνω υπήκοος της αιωνίας Βασιλείας του Χριστού».

  Εκεί στο μοναστήρι εκδηλώθηκε και το έμφυτο καλλιτεχνικό της ταλέντο και το βαθύ θρησκευτικό της συναίσθημα συνθέτοντας εκκλησιαστικούς ύμνους, τροπάρια, Ιδιόμελα. Εκεί στην ήσυχη και υποβλητική ατμόσφαιρα του μοναστηριού συνέθεσε και το περίφημο Ιδιόμελο «Τροπάριο της Κασσιανής» από το όνομά της, που αργότερα η Ορθόδοξη Εκκλησία το καθιέρωσε ως Δοξαστικό των Αποστίχων του Όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης.

  Φαίνεται καθαρά ότι η Κασσιανή εμπνεύστηκε το Ιδιόμελο αυτό τροπάριο από τα λόγια των Ευαγγελιστών, που δεν αναφέρονται στη Μαρία τη Μαγδαληνή, όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά στην ανώνυμη αμαρτωλή γυναίκα, τη μοιχαλίδα, που ο Χριστός έσωσε από βέβαιο λιθοβολισμό του έξαλλου πλήθους των Φαρισαίων για το ηθικό της παράπτωμα, με εκείνα τα λόγια Του: «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω επ’ αυτήν». Και όταν αργότερα ο Ιησούς βρέθηκε στο σπίτι του Σίμωνα του Φαρισαίου του λεπρού, η αμαρτωλή εκείνη γυναίκα αισθάνεται την ανάγκη να πάει να εκφράσει την ευγνωμοσύνη και αφοσίωσή της στον Σωτήρα Χριστό. Αγοράζει αρώματα, ντύνεται ταπεινά και σεμνά και ταπεινωμένη και συντετριμμένη, με δάκρυα στα μάτια, έρχεται και πλένει τα πόδια του Ιησού και τα σκουπίζει με τα ξέπλεκα μαλλιά της. Τα δάκρυά της εκείνα ήταν δάκρυα ελέους και συντριβής και κλαίει με πάθος να την ευσπλαχνιστή ο Θεός της αγάπης και της συγχώρεσης.

  Τροπάριο της Κασσιανής - Οι στίχοι και η μετάφραση

  Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή,

  την σήν αισθομένη Θεότητα μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν,

  οδυρομένη μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει.

  Οίμοι! λέγουσα, οτι νύξ μοι υπάρχει, οίστρος ακολασίας,

  ζοφώδης τε και ασέληνος ερως της αμαρτίας.

  Δέξαι μου τας πηγάς των δακρύων,

  ο νεφέλαις διεξάγων της θαλάσσης το ύδωρ,

  κάμφθητί μοι προς τους στεναγμούς της καρδίας,

  ο κλίνας τους ουρανούς τη αφάτω σου κενώσει.

  Καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας,

  αποσμήξω τούτους δε πάλιν τοις της κεφαλής μου βοστρύχοις,

  ων εν τω Παραδείσω Εύα το δειλινόν κρότον τοις ώσιν ηχηθείσα,

  τω φόβω εκρύβη.

  Αμαρτιών μου τα πλήθη

  και κριμάτων σου αβύσσους τις εξιχνιάσει,

  ψυχοσώστα Σωτήρ μου;

  Μη με την σήν δούλην παρίδης,

  Ο αμέτρητον έχων το έλεος.

  Η μετάφραση

  Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες,

  σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα και σε άλειψε με μυρωδικά

  πριν από τον ενταφιασμό σου κι έλεγε οδυρόμενη:

  Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη και δίχως φεγγάρι,

  η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας.

  Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,

  εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας.

  Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου,

  εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης.

  Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου,

  και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου·

  αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό, τ' άκουσε να περπατάνε,

  από το φόβο της κρύφτηκε.

  Των αμαρτιών μου τα πλήθη

  και των κριμάτων σου την άβυσσο, ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση,

  ψυχοσώστη Σωτήρα μου;

  Μην καταφρονέσης τη δούλη σου,

  εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος.

  Πηγή: iEidiseis.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ ΜΠΟΥΓΙΩΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
• Μεγάλη Τρίτη: Τι γιορτάζουμε σήμερα – Τα έθιμα της ημέρας
  σε Επίκαιρα
  

  Αλήθεια γνωρίζουμε τι γιορτάζουμε σήμερα Μεγάλη Τρίτη; Η Εκκλησία αμέσως πριν την είσοδό μας στη Μεγάλη Εβδομάδα γιορτάζει και πανηγυρίζει δύο γεγονότα. Την Ανάσταση του Λαζάρου και την είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.

  Η Μεγάλη Τρίτη του Πάσχα είναι αφιερωμένη αφενός στη μνεία του ιερού ευαγγελίου που αναφέρεται στη δριμύτατη καταγγελία του Ιησού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, των Γραμματέων και των Φαρισαίων, και αφετέρου στην παραβολή των δέκα παρθένων.

  Πώς καθιερώθηκε η ονομασία Μεγάλη Τρίτη

  Σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο καθιερώθηκε να ονομάζεται Μεγάλη Τρίτη η ημέρα Τρίτη της Μεγάλης Εβδομάδας ή Εβδομάδας των Παθών του Ιησού Χριστού.

  Στον Όρθρο διαβάζεται από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (22, 15- 23, 39) η καταδίκη των Φαρισαίων. Στην Ακολουθία συνεχίζεται η ανάγνωση από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου όπου γίνεται λόγος για το Τέλος. Γι’ αυτό μιλούν και οι δύο παραβολές της ημέρας.

  Η πρώτη είναι η παραβολή των δέκα παρθένων. «Πέντε εξ αυτών ήσαν φρόνιμοι» και είχαν πάρει μαζί με τα λυχνάρια τους και αρκετό λάδι, «πέντε ήσαν μωραί», τα λυχνάρια τους έσβησαν και δεν έγιναν δεκτές στο γαμήλιο δείπνο. Η άλλη παραβολή είναι των ταλάντων που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.

  Το βράδυ ψάλλεται ο όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης όπου είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47) που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο, και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο, ενώ ψάλλεται ένα από τα πιο γνωστά και δημοφιλή τροπάρια της θρησκευτικής υμνολογίας.

  Τι αναφέρει η παραβολή των «Δέκα Παρθένων»

  Πέντε φρόνιμες και πέντε μωρές παρθένες περιμένουν το Νυμφίο (γαμπρό) να έλθει να παραλάβει τη νύφη. Οι φρόνιμες, που είχαν προνοήσει φρόντισαν να πάρουν μαζί τους λάδι ώστε να έχουν για να φωτίζουν τα λυχνάρια τους. Δεν ισχύει το ίδιο όμως και για τις μωρές, οι οποίες λόγω της αργοπορίας του Νυμφίου αποκοιμήθηκαν. Έτσι όταν ακούγεται η φωνή «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», ψάχνουν να βρουν λάδι για να ανάψουν τα σβησμένα λυχνάρια τους, με αποτέλεσμα να μένουν «εκτός νυμφώνος».

  Η παραβολή των ταλάντων

  Εκτός όμως από την παραβολή των Δέκα Παρθένων στις Ορθόδοξες Εκκλησίες μνημονεύεται σήμερα και η παραβολή των ταλάντων.

  Σύμφωνα με αυτή, ο Κύριος θέλει να μας παρουσιάσει τα δώρα και τα χαρίσματα, που ο Θεός έχει δώσει στον άνθρωπο. Ο καθένας, πρέπει να καλλιεργήσει και να αναδείξει τα χαρίσματα του. Δηλαδή, να προσφέρει με πολλή αγάπη τις υπηρεσίες του στους συνανθρώπους του. Έτσι θα είναι έτοιμος να υποδεχτεί στην καρδιά του την αγάπη.

  Τα έθιμα της Μεγάλης Τρίτης

  H μέρα αυτή είναι αφιερωμένη στο καθάρισμα του σπιτιού. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, τη Μεγάλη Τρίτη φτιάχνονται τα κουλουράκια και τα τσουρέκια, έθιμο ωστόσο, που συνήθως γίνεται τη Μεγάλη Πέμπτη. Στη Θάσο αναβιώνει το πανάρχαιο έθιμο «Για βρεξ’ Απρίλη μ’», όπου χορεύονται παραδοσιακοί χοροί. Στην Ιερισσό της Χαλκιδικής έχουν το έθιμο «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι».

  Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού, οι γεροντότεροι αρχίζουν το χορό. Σιγά-σιγά πιάνονται όλοι οι κάτοικοι και συχνά ο χορός έχει μήκος τετρακόσια μέτρα. Τραγουδούν και χορεύουν όλα τα πασχαλινά τραγούδια και τελειώνουν με τον «Καγκέλευτο» χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821. Κατά τη διάρκεια της γιορτής μοιράζεται καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι «ζωγραφίτικος», τσουρέκια και αυγά.

  Τι διδασκόμαστε την Μεγάλη Τρίτη από τις δύο παραβολές:

  • Των δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13) που μας διδάσκει να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι από πίστη και φιλανθρωπία.
  • Των Ταλάντων (Ματθ. 25,14-30), που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και πρέπει να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.

  Πηγή: Ethnos.gr

• Μεγάλη Δευτέρα: Τι συμβολίζει η πρώτη ημέρα της εβδομάδας των Παθών και ποιο τροπάριο ψάλλεται
  σε Επίκαιρα
  

  Ξεκίνησε και φέτος η Μεγάλη Εβδομάδα. Στην Ορθοδοξία κάθε ημέρα της είναι αφιερωμένη σε κάποιο από τα περιστατικά των Παθών του Ιησού Χριστού.

  Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ του παγκάλου (γιου του Ιακώβ) που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη και στην άκαρπη συκιά, που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε με έναν του λόγο.

  Τη Μεγάλη Δευτέρα όπως και το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων αλλά και τη Μεγάλη Τρίτη,ψάλλεται η Ακολουθία του Νυμφίου. Τα τροπάρια που ψέλνονται είναι το του Νυμφίου «ιδού ο Νυμφίος έρχεται» και το «Τον Νυμφώνα σου βλέπω».

  Ποιος ήταν ο «πάγκαλος Ιωσήφ»

  Ο «Πάγκαλος» Ιωσήφ ήταν ο μικρότερος υιός του Ιακώβ ο οποίος έκανε ενάρετη ζωή, με συνέπεια να τον ζηλεύουν τα αδέρφια του και να θέλουν να τον εκδικηθούν.

  Τα αδέρφια του αρχικά τον έριξαν σ' ένα λάκκο και χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο, προσπάθησαν να πείσουν το πατέρα τους ότι τον έφαγε κάποιο θηρίο. Ωστόσο, όταν είδαν ότι δε μπορούν να εξαπατήσουν τον πατέρα τους, πούλησαν τον Ιωσήφ σε εμπόρους κι εκείνοι τον έδωσαν στον αρχιμάγειρα του Φαραώ Πετεφρή, βασιλιά της Αιγύπτου.

  Εκεί ο Ιωσήφ αρνήθηκε να ενδώσει στις ερωτικές επιθυμίες της συζύγου του Πετεφρή, η οποία εξοργισμένη τον κακολόγησε στον Φαραώ και εκείνος τον φυλάκισε. Ωστόσο, όταν ο Φαραώ είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν ερμηνευτή, ο Ιωσήφ του είπε ότι θα έρθουν στη χώρα 7 χρόνια ευφορίας και 7 χρόνια λιμού. Ο Φαραώ ευχαριστήθηκε με την προειδοποίηση του Ιωσήφ και του έδωσε αξιώματα κι εκείνος προστάτευσε το λαό του στα δύσκολα χρόνια του λιμού και μάλιστα προσκάλεσε στην Αίγυπτο και τα αδέρφια του να μείνουν μαζί του.

  Τι συμβολίζει η άκαπρη συκιά

  Στη λειτουργία της Μεγάλης Δευτέρας περιλαμβάνεται και η ιστορία της άκαρπης συκιάς που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε. Ο Ιησούς Χριστός περπατώντας στους δρόμους της Ιερουσαλήμ, την επομένη ημέρα της εισόδου του, είδε μια μεγάλη συκιά με καταπράσινο φύλλωμα και την πλησίασε με σκοπό να κόψει ένα σύκο,όμως διαπίστωσε ότι η συκιά όμως δεν είχε καθόλου καρπούς.

  Τότε ο Ιησούς απευθυνόμενος στο δέντρο είπε : «Μηκέτι εκ σου καρπός γένηται εις τον αιώνα και εξηράνθη παραχρήμα η συκή» και η συκιά την ίδια στιγμή ξεράθηκε και γι' αυτό λέγεται καταραμένη συκιά ή ξηρανθείσα συκιά. Η ιστορία της άκαρπης συκιάς συμβολίζει την Συναγωγή των Εβραίων της εποχής και την ζωή του Ισραηλιτικού λαού που ήταν φαινομενικά ενάρετοι, αλλά πρακτικά άκαρποι από καλά έργα.

  Πηγή: Ethnos.gr
• Τι τρώμε τη Μεγάλη Εβδομάδα - Ποιες τροφές απαγορεύονται
  σε Plus +
  

  Ακόμα και αυτοί που δεν τηρούν τη νηστεία της Σαρακοστής, απέχουν από τα «απαγορευμένα» τρόφιμα την Μεγάλη Εβδομάδα, εν αναμονή της Ανάστασης.

  Η νηστεία της Σαρακοστής, που είναι ξεχωριστή σύμφωνα με τους κανόνες της εκκλησίας μας από τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας, ολοκληρώνεται σε λίγες ημέρες. Ακόμα και οι λιγότερο «ευσεβείς», συνηθίζεται να νηστεύουν την εβδομάδα του Θείου Πάθους, έστω και για λόγους καλής υγείας. Είναι άλλωστε δεδομένο ότι μερικές ημέρες αποτοξίνωσης, ενόψει Πάσχα, μόνο καλό κάνουν στον οργανισμό μας.

  Ποιες τροφές αποκλείονται τη Μεγάλη Εβδομάδα λόγω νηστείας

  Η παράδοση θέλει η Μεγάλη Εβδομάδα να είναι εβδομάδα νηστείας, σε ένδειξη πένθους για το Θείο Πάθος. Αυτό σημαίνει πως τα ζωικά προϊόντα στο σύνολό τους -κρέας, ψάρι, αυγά και γαλακτοκομικά- αποκλείονται από την διατροφή μας.

  Εξαιρούνται τα θαλασσινά -χταπόδι, γαρίδες, καλαμάρια, όστρακα- τα οποία, επειδή δεν έχουν αίμα, δεν θεωρούνται ζώα. Πρόκειται για μια δοξασία η οποία ανάγεται στο ιουδαϊκό παρελθόν του Χριστιανισμού και η οι Εβραίοι ως γνωστόν έχουν μια σειρά από κανόνες που σχετίζονται με την κατανάλωση του κρέατος και των υπολοίπων ζωικών προϊόντων.

  Όμως η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς δεν εξαντλείται στην στέρηση του κρέατος, των γαλακτοκομικών και των αυγών. Για τους πραγματικούς πιστούς, απαγορεύεται επίσης η κατανάλωση αλκοόλ καθώς και λαδιού την Μεγάλη Τετάρτη, την Μεγάλη Παρασκευή και το Μεγάλο Σάββατο.

  Επιτρέπεται η κατανάλωση οσπρίων, δημητριακών, ξηρών καρπών, λαχανικών και φρούτων, θαλασσινών και, συγκεκριμένες ημέρες (Μεγάλη Δευτέρα, Μεγάλη Τρίτη και Μεγάλη Πέμπτη), λαδερών φαγητών.

  Οι τροφές που προτιμάμε την Μεγάλη Εβδομάδα

  Φρούτα, όσπρια, λαχανικά, χόρτα, ξηροί καρποί, ρύζι, ζυμαρικά, ψωμί, ελιές, ταχίνι, φυστικοβούτυρο, μέλι και μανιτάρια είναι από τις τροφές που μπορεί κανείς να καταναλώσει άφθονες μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα.

  Τα όσπρια ειδικά είναι σωστό να καταναλώνονται μαζί με ρύζι, κινόα ή φαγόπυρο, ένας συνδυασμός που δίνει πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, ανάλογης με του κρέατος.

  Εξίσου απαραίτητα είναι σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, το σέσκουλο, το κέιλ και πολλά άλλα, για το σίδηρο που περιέχουν και τα φρούτα με μεγάλη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C.

  Προσοχή στην ζάχαρη

  Πολλές φορές αυτοί που νηστεύουν στρέφονται υπερβολικά πολύ στα φρούτα, τους χυμούς και άλλα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Ακόμα και το φυστικοβούτυρο, το ταχίνι ή τα συσκευασμένα δημητριακά μπορεί να περιέχουν ζάχαρη, που δεν φαίνεται χωρίς μια προσεκτική ανάγνωση των συστατικών που περιέχουν.

  Ποιοι εξαιρούνται από τους περιορισμούς της νηστείας

  Ακόμα και οι πιο πιστοί Χριστιανοί Ορθόδοξοι δικαιούνται να μην τηρήσουν τους κανόνες της νηστείας υπό προϋποθέσεις. Βρέφη, λεχώνες, έγκυες γυναίκες, σοβαρά άρρωστοι και άνθρωποι πολύ προχωρημένης ηλικίας απαλλάσσονται, αφού οι διατροφικές ανάγκες τους δεν μπορούν να καλυφθούν με τα όσα προβλέπει ο «ιερός κανόνας».

  Πώς «σπάμε» τη νηστεία

  Οι πιστοί που θα τηρήσουν με ευλάβεια τους κανόνες της νηστείας, θα πρέπει να προετοιμάσουν κατάλληλα το «έδαφος» για την κατάλυση της νηστείας μετά την Ανάσταση. Όσο πιο αυστηρή είναι η νηστεία, τόσο πιο ήπια πρέπει να είναι η προσαρμογή, για να μην υπάρξουν δυσάρεστα απρόοπτα για την υγεία μας.

  Γι’ αυτό, μετά από την Ανάσταση, το έθιμο προβλέπει σούπα -μαγειρίτσα ή κοτόσουπα ή ταχινόσουπα- που θα προετοιμάσει το στομάχι μας κατάλληλα για το πατροπαράδοτο αρνί, το κοκορέτσι, τις πίτες και ό,τι άλλο περιβλέπει το πασχαλινό έθιμο ανά περιοχή.

  Πηγή: iEidiseis.gr