Στην Ανατολική Μακεδονία (Δράμα, Καβάλα και Σέρρες), ο αραβόσιτος για καρπό και ενσίρωμα καλλιεργείται σε μεγάλη έκταση
Σήμα κινδύνου για το ενδεχόμενο να χαθεί η συνδεδεμένη ενίσχυση στον αραβόσιτο για τους παραγωγούς, λόγω των φετινών επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, εκπέμπει το ΓΕΩΤΕΕ παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας.
Ειδικότερα, στην Ανατολική Μακεδονία (Δράμα, Καβάλα και Σέρρες), καλλιεργείται σε μεγάλη έκταση ο αραβόσιτος για καρπό και για ενσίρωμα, σε γόνιμα πεδινά αγροτεμάχια που κατά κανόνα αρδεύονται και αποδίδουν ιδιαίτερα υψηλές αποδόσεις, με άριστη ποιότητα παραγόμενου προϊόντος όλα τα προηγούμενα χρόνια (1.500 κιλά καρπού/στρέμμα), καθιστώντας έτσι την περιοχή, μια από τις σημαντικότερες της χώρας όσον αφορά τη συγκεκριμένη καλλιέργεια και τη διατροφική επάρκεια της χώρας για το συγκεκριμένο προϊόν.
Τη φετινή χρονιά όμως, όπως επισημαίνει το παράρτημα ΓΕΩΤΕΕ Ανατολικής Μακεδονίας, είναι έντονες οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, και ιδίως λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και ξηρασίας, των υψηλών θερμοκρασιών και της εξάντλησης των υπαρχόντων αποθεμάτων αρδευτικού νερού, υπάρχει ο κίνδυνος απώλειας της συνδεδεμένης ενίσχυσης στον καλλιεργούμενο αραβόσιτο για καρπό αλλά και για ενσίρωση, καθότι στις υποχρεώσεις του παραγωγού για τη λήψη της συνδεδεμένης ενίσχυσης είναι και η πώληση συγκομισμένου καρπού 900 κιλών/στρέμμα καρπού και 4 τόνοι/ενσιρώματος.
Φέτος οι καλλιεργητές αραβόσιτου της περιοχής μας, χωρίς να ευθύνονται οι ίδιοι, δεν θα μπορέσουν να επιτύχουν το στόχο αυτό, δηλαδή να παράξουν και να εμπορευτούν τα 900 κιλά καλαμποκιού και τους 4 τόνους ενσιρώματος ανά στρέμμα
Οι αιτίες
«Οι λόγοι είναι πολλοί για τους οποίους φέτος οι καλλιεργητές αραβόσιτου της περιοχής μας, χωρίς να ευθύνονται οι ίδιοι, δεν θα μπορέσουν να επιτύχουν το στόχο αυτό, δηλαδή να παράξουν και να εμπορευτούν τα 900 κιλά καλαμποκιού και τους 4 τόνους ενσιρώματος ανά στρέμμα», επισημαίνει το ΓΕΩΤΕΕ, οι οποίοι είναι:
- Η παρατεταμένη, έντονη και γενική ανομβρία και ξηρασία φέτος αλλά και τα προηγούμενα χρόνια.
- Η εξάντληση τόσο των υπογείων αποθεμάτων νερού (γεωτρήσεων) όσο και των ταμιευτήρων νερού της περιοχής (π.χ φράγμα Θησαυρού και λίμνη Κερκίνης) που αρδεύουν τον αραβόσιτο και τις υπόλοιπες καλλιέργειες στις πεδιάδες Σερρών και Νέστου, με αποτέλεσμα την εφαρμογή ελλειμματικής ή καθόλου άρδευσης. Για δε τις γεωτρήσεις, που συνεχίζουν να έχουν νερό, η ταπείνωση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα εκτίναξε περισσότερο το κόστος άρδευσης.
- Η ταπείνωση έως εξαντλήσεως του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα στα Τενάγη Φιλίππων, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εφαρμοστεί η υπάρδευση στην περιοχή, μια μέθοδο παθητικής άρδευσης των καλλιεργειών στα Τενάγη, ώστε όλες οι καλλιέργειες των Τεναγών Φιλίππων πλέον να πλήττονται από την ξηρασία. Να σημειωθεί εδώ ότι λόγω της τυρφώδους δομής του εδάφους δεν μπορεί να γίνει η ανόρυξη γεωτρήσεων διότι αχρηστεύονται σύντομα, λόγω έμφραξής τους. Χρήσιμο είναι να αναφερθεί ότι έγινε φέτος μια συντονισμένη και φιλότιμη προσπάθεια των 2 περιφερειών, των 3 περιφερειακών ενοτήτων (τα Τενάγη Φιλίππων διοικητικά υπάγονται στις ΠΕ Καβάλας, Δράμας και Σερρών) και της Διεύθυνσης Υδάτων για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της λειψυδρίας στα Τενάγη Φιλίππων, με πενιχρά όμως αποτελέσματα, λόγω της έντονης εκδήλωσης του φαινομένου.
- Η επικράτηση υψηλών θερμοκρασιών, θερμών και ξηρών ανέμων (ο λεγόμενος λίβας) κατά την περίοδο ανθοφορίας της καλλιέργειας σε συνδυασμό ή μη με την έλλειψη εδαφικού νερού, προκάλεσε μειωμένη καρπόδεση στην καλλιέργεια του αραβοσίτου και κατά συνέπεια εξαιρετικά μειωμένες αποδόσεις. Ιδιαιτέρως μάλιστα, όταν είναι γνωστό ότι ο καλλιεργούμενος αραβόσιτος έχει υψηλές απαιτήσεις σε νερό και επιφανειακό ριζικό σύστημα.
Οι επιπτώσεις
Η απώλεια της συνδεδεμένης ενίσχυσης και γενικότερα οι φετινές ζημιές στην καλλιέργεια καλαμποκιού θα έχουν πληθώρα επιπτώσεων στους παραγωγούς καλαμποκιού, στην κτηνοτροφία και σε άλλους μεταποιητικούς κλάδους της οικονομίας, αλλά και γενικότερα στην οικονομία και στη διατροφική επάρκεια της χώρας μας, Ιδιαιτέρως σήμερα που η κλιματική αλλαγή και οι πολεμικές συγκρούσεις κλονίζουν το παγκόσμιο αγροδιατροφικό σύστημα και το διαμετακομιστικό εμπόριο.
Οι κυριότερες επιπτώσεις στους αγρότες μας και όχι μόνο θα είναι:
- Η εγκατάλειψη της καλλιέργειας του αραβόσιτου, η οποία λόγω φετινών χαμηλών αποδόσεων και του υψηλού και οριακού κόστους παραγωγής καθίσταται αντιοικονομική.
- Η δε προσπάθεια κάποιων παραγωγών να αρδεύσουν τα καλαμπόκια τους με τη χρήση γεωτρήσεων και άλλων ενεργοβόρων συστημάτων άρδευσης, φοβούμενοι μη χάσουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση, τους επιβάρυνε με κόστος το οποίο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να καλυφθεί από τη συνδεδεμένη ενίσχυση. Διότι στη φετινή χρόνια ούτε και με άρδευση μπορούσε κάποιος παραγωγός να επιτύχει απόδοση σε καρπό άνω των 900 κιλών/στρέμμα
- Η ελληνική κτηνοτροφία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή αραβοσίτου (καρπού και ενσίρωμα) για τη διατροφή σχεδόν σε όλα τα εκτρεφόμενα ζώα. Συνεπώς με την εγκατάλειψη της καλλιέργειας του αραβοσίτου η κτηνοτροφία μας θα βασίζεται πλέον ακόμα περισσότερο σε εισαγόμενες ζωοτροφές αμφιβόλου ποιότητας και ασφάλειας (περιπτώσεις αφλατοξινών).
- Η εγχώρια βιομηχανία θα στερηθεί την πρώτη της ύλη, καθότι ο αραβόσιτος χρησιμοποιείται και στη βιομηχανία για την παραγωγή πληθώρας προϊόντων (πλαστικά, βιοδιασπώμενοι αφροί, κόλλες, βιοαιθανόλη κ.ά).
Ιδιαιτέρως δε στα Τενάγη Φιλίππων λόγω του τυρφώδους εδάφους δεν υπάρχουν πλέον πολλές εναλλακτικές καλλιέργειες πέραν του αραβόσιτου, οι οποίες επιπλέον αποδίδουν σαφώς χαμηλότερη πρόσοδο.
Τι ζητείται
Με βάση τα παραπάνω, ζητείται τουλάχιστον για φέτος, λόγω των ιδιαίτερων εδαφοκλιματικών συνθηκών, που διαμορφώνονται να μην ισχύει η υποχρέωση της πώλησης 900 κιλών/στρέμμα καρπού στον αραβόσιτο και 4 τόνοι/στρέμμα ενσιρώματος, για τη λήψη της συνδεδεμένης ενίσχυσης, σε όλη την Ανατολική Μακεδονία (ΠΕ Δράμας, Καβάλας και Σερρών).
Επιπρόσθετα όμως ζητείται να διερευνηθεί και η δυνατότητα αποζημίωσης των καλλιεργητών αραβοσίτου, για τη μεγάλη ζημιά που έχουν υποστεί. «Μόνο έτσι θα μειωθεί σε κάποιο βαθμό η ζημία που έχουν υποστεί φέτος οι καλλιεργητές αραβόσιτου και δεν θα οδηγηθούν σε οικονομική καταστροφή, ή έστω δε θα στραφούν σε άλλες εναλλακτικές καλλιέργειες, χαμηλότερης όπως προσόδου, που δεν δίνουν προστιθέμενη αξία σε άλλους παραγωγικούς κλάδους όπως κάνει ο αραβόσιτος», σημειώνεται.
