Σχετικά Άρθρα

• Κλιματική αλλαγή: Η σύγκριση μεταξύ Dana και Daniel
  σε Περιβάλλον
  

  Τόσο ο Daniel όσο και η Dana άφησαν πίσω τους μεγάλες καταστροφές και νεκρούς - Εκ του αποτελέσματος, το βασικό κοινό στοιχείο των δύο φαινομένων είναι το πόσο απροστάτευτες ήταν οι πληγείσες περιοχές

  Η Ισπανία εξακολουθεί να μετρά τις πληγές και τους νεκρούς της από τις φονικές πλημμύρες στην περιοχή της Βαλένθια και ευρύτερα τμήματα στα ανατολικά της χώρας. Πλημμύρες που προκλήθηκαν από ένα καταστροφικό καιρικό φαινόμενο -που είναι γνωστό τοπικά ως DANA- στο οποίο ο ψυχρός και θερμός αέρας συναντώνται και δημιουργούν ισχυρά σύννεφα βροχής, ένα μοτίβο που πιστεύεται ότι εμφανίζεται συχνότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής.

  Όταν ψυχρός αέρας πνέει πάνω από τα ζεστά νερά της Μεσογείου, προκαλεί την άνοδο θερμότερου αέρα γρήγορα και τον σχηματισμό πυκνών σύννεφων, γεμάτων νερό, που μπορούν να παραμείνουν στην ίδια περιοχή για πολλές ώρες, αυξάνοντας τις καταστροφικές τους δυνατότητες. Το φαινόμενο προκαλεί ορισμένες φορές έντονη χαλαζόπτωση και ανεμοστρόβιλους όπως φάνηκε αυτή την εβδομάδα, λένε μετεωρολόγοι.

  DANA: Μεγάλος όγκος νερού

  Το DANA αυτής της εβδομάδας ήταν μία από τις τρεις πιο έντονες τέτοιες καταιγίδες στην περιοχή της Βαλένθια, δήλωσε ο Ρούμπεν ντελ Κάμπο, εκπρόσωπος της ισπανικής Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, AEMET.

  Η Υπηρεσία, ανακοίνωσε ότι το μεγαλύτερο ημερήσιο ύψος βροχής καταγράφηκε στην περιοχή Chiva, 30 χλμ δυτικά της Βαλένθια, και ήταν ίσο με 445.4 mm. Πρόκειται για την 2η υψηλότερη τιμή ημερήσιου ύψους υετού στην Περιφέρεια της Βαλένθια, μετά τα 520 mm στην πόλη Tavernes de la Vall στις 11 Σεπτεμβρίου 1996.

  Τα προκαταρκτικά δορυφορικά δεδομένα που κατέγραψε η επιστημονική ομάδα του Climatebook δείχνουν ότι μια μεγάλη περιοχή της Ανατολικής Ισπανίας δέχθηκε πάνω από 100-150 mm βροχής (180 mm στο κέντρο της Βαλένθια), και τοπικά πάνω από 250 mm σε λιγότερο από 24 ώρες.

  

  Πρόκειται για πολύ υψηλά ύψη βροχής, όταν ο μέσος όρος για όλο τον Οκτώβριο στη Βαλένθια είναι περίπου 65 χιλιοστά.

  Οι αρχές ενεργοποίησαν στην Ισπανία ενεργοποίησαν επιχειρήσεις διάσωσης, ενώ πολλοί κάτοικοι εγκλωβίστηκαν σε σπίτια ή οχήματα, με τις ζημιές να περιλαμβάνουν εκτεταμένες καταστροφές σε υποδομές και δρόμους. Η Βαλένθια, η Καταλονία και άλλες περιοχές παραμένουν σε κατάσταση συναγερμού, καθώς οι καιρικές συνθήκες θα παραμείνουν ασταθείς μέχρι και το Σ/Κ 2-3 Νοεμβρίου 2024.

  Η σύγκριση με τον Daniel

  Αναμφισβήτητα, ένας μεγάλος όγκος νερού, σε μικρό χρονικό διάστημα έπεσε στην Ισπανία, ωστόσο, υπολείπεται σημαντικά του νερού που έπεσε στη Θεσσαλία όταν χτυπήθηκε από τον Daniel, ο οποίος είχε και μεγαλύτερη διάρκεια.

  Τον Σεπτέμβριο του 2023, κατά την κακοκαιρία Daniel, εκδηλώθηκαν ισχυρές βροχοπτώσεις οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρά πλημμυρικά φαινόμενα κυρίως στη Θεσσαλία, και την απώλεια 15 ανθρώπινων ζωών.

  Αποτέλεσμα των βροχοπτώσεων ρεκόρ στη Θεσσαλία ήταν η κατάκλιση του θεσσαλικού κάμπου από νερό, με περίπου 720.000 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων να πλημμυρίζουν μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου

  Η ασυνήθιστη για την εποχή ατμοσφαιρική διάταξη προκάλεσε πολύωρες και ισχυρές καταιγίδες στα ανατολικά ηπειρωτικά τμήματα της χώρας μας, κυρίως μεταξύ 5 και 6 Σεπτεμβρίου, όπως αναφέρει το climatebook. Ο μετεωρολογικός σταθμός του meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατέγραψε 760 mm μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχής στη Ζαγορά Πηλίου και συνολικά κατά την διάρκεια του Daniel, 1235 mm στη Μακρινίτσα Πηλίου.

  Μεγάλα ύψη βροχής καταγράφηκαν και στις πόλεις της Καρδίτσας (659 mm) και του Βόλου (617 mm), με τη δεύτερη να κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για διάστημα 6 μηνών. Τα ποσά βροχής σε διάστημα 4 ημερών αντιστοιχούν στο μέσο ετήσιο ύψος βροχής για αυτές τις περιοχές.

  

  Αποτέλεσμα των βροχοπτώσεων ρεκόρ στη Θεσσαλία ήταν η κατάκλιση του θεσσαλικού κάμπου από νερό, με περίπου 720.000 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων να πλημμυρίζουν μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου.

  Τόσο ο Daniel όσο και η Dana άφησαν πίσω τους μεγάλες καταστροφές και νεκρούς. Εκ του αποτελέσματος, το βασικό κοινό στοιχείο των δύο φαινομένων είναι το πόσο απροστάτευτες ήταν οι πληγείσες περιοχές.

  Πηγή: In.gr
• Ζακυνθινό λάδι:  Μολυσμένο από φυτοφάρμακα 
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Σε δεινή θέση βρίσκεται η παραγωγή ελαιόλαδου στη Ζάκυνθο, μετά τους πολύ αυστηρούς ελέγχους οι οποίοι κατέδειξαν ως «μολυσμένα» πολλά Ζακυνθινά λάδια.

  Η υπόθεση αφορούσε περσινή παραγωγή και η εμπορικότητα τους μειώθηκε δραστικά, αφού κάποια πουλήθηκαν 2- 3 ευρώ το κιλό για βιομηχανική χρήση και κάποια άλλα, για μη βρώση, σε χαμηλή τιμή.

  Ο επιστημονικός τρόπος εντοπισμού φυτοφαρμάκων, καυσαερίων από βενζινοκίνητα πριόνια, καψίματος στο ελαιοτριβίο κλπ, μπήκε πλέον στην καθημερινότητα μας.

  Οι κανόνες είναι αυστηροί, τα εργαστήρια εντοπίζουν με ακρίβεια και οι τιμές δεν διαμορφώνονται πλέον από την αγορά, αλλά από την ποιότητα του ελαιόλαδου.

  Μεγάλοι χαμένοι οι λιτρουβάρηδες, αφού, ο τρόπος πληρωμής τους από τον παραγωγό, ανέκαθεν γίνεται με παρακράτηση ποσότητας λαδιού.

  Οι συγκεντρώσεις πολυποικιλίας από διάφορους μικροπαραγωγούς και το ανακάτεμα ποσοτήτων σε δεξαμενές ελλοχεύουν κίνδυνο να «μολυνθεί» η συνολική ποσότητα, από κάποιους μη ασυνείδητα προσαρμοσμένους στις απαιτήσεις των καιρών.

  Κοινώς, ένας μικροπαραγωγός που εξακολουθεί να πιστεύει ότι ραντίζοντας το λάδι θα έχει μεγαλύτερη παραγωγή, κινδυνεύει να μολύνει μεγαλύτερη ποσότητα στην ίδια δεξαμενή. Εννοείται ότι και το δικό του λάδι θα μείνει αδιάθετο ή τελικά θα το πουλήσει για βιομηχανική χρήση.

  Και τώρα τι κάνουμε;

  Πριν από δύο χρόνια η υπόθεση αυτή ταλαιπώρησε την μεγαλοπαραγωγό περιοχή της Μεσσηνίας. Ολόκληρη χρονιά τινάχτηκε στον αέρα, ώστε μετά από δύο χρόνια, οι παραγωγοί κατάλαβαν πως το έργο πρέπει να παιχτεί με άλλους κανόνες.

  Έτσι σήμερα, μπορεί η τιμή να είναι καλή ή να γίνει ακόμη καλύτερη, αλλά αυτό αφορά προϊόν με ποιότητα, καθαρό από φάρμακα και όχι καμένο στα ελαιοτριβεία.

  Από πέρσι και ειδικά φέτος, η υπόθεση έρχεται και στη Ζάκυνθο ώστε να δημιουργήσει κανόνες προστασίας του προϊόντος και του τελικού καταναλωτή.

  Ρυθμιστής αυτονόητα θα είναι ο ενδιάμεσος, που είτε είναι έμπορος, είτε το ελαιοτριβείο.

  Με τον απαραίτητο εργαστηριακό έλεγχο το λάδι έχει πλέον ταυτότητα που διαμορφώνει καθοριστικά την τιμή του.

  Ουδείς έμπορος, εισαγωγέας, πελάτης της επισιτιστικής βιομηχανίας, θα αγοράζει λάδι χωρίς πιστοποιητικό ελέγχου. Αυτό είναι πλέον «νόμος».

  Και οι μικροπαραγωγοί;

  Εδώ οι απόψεις είναι διττές… δεδομένου του κόστους της εργαστηριακής ανάλυσης που αγγίζει τα 150 ευρώ. Ένας μικροπαραγωγός δεν μπορεί να διαθέσει το παραπάνω ποσό για μια μικρή παραγωγή.

  Έτσι το ρίσκο αναλαμβάνει εκείνος που συγκεντρώνει το λάδι και το μόνο σίγουρο είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν θα διακινδυνέψει να μολύνει τις δεξαμενές του με αγνώστου μητρώου ακατάλληλη μικροποσότητα!

  Τι θα πρέπει να γίνει χθες

  Ο παραγωγός πρέπει να καταλάβει ότι η χρήση φυτοφαρμάκων στο λάδι ανιχνεύεται άμεσα. Άρα δεν μπορεί κανείς να ραντίζει αλόγιστα και κυρίως με απαγορευμένα, από χρόνια, φάρμακα παραεισαγωγής από βαλκανικές χώρες.

  Ακόμη και αν ραντιζει ο γειτονάς του, πλέον ανιχνεύεται.

  Ο εργαστηριακός έλεγχος, εντοπίζει ακόμη και το είδος του φυτοφάρμακου που χρησιμοποιήθηκε.
  

  Πηγαίνουμε σε μια νέα εποχή που όσο πιο καθαρό είναι το προϊόν τόσο καλύτερη θα είναι η τιμή του.

  Η λογική της μεγαλύτερης ποσότητας ανά τσουβάλι, με «κάψιμο» στο ελαιοτριβείο, επίσης περνάει στο παρελθόν, αφού το λάδι που θα πιάνει τιμή είναι εκείνο που παράγεται με ψυχρότερη διαδικασία…

  Οι καρκίνοι και το μυαλό μας…

  Είναι δεδομένο ότι οι ντόπιοι, έχουμε μια περίεργη «σοβινιστική εξάρτηση» με το Ζακυνθινό λάδι μας (!) και παντού ακούς ότι «λάδι σαν το Ζακυνθινό» δεν υπάρχει…

  Εσφαλμένη εντύπωση, αφού η εργαστηριακή πραγματικότητα άλλο έχει δείξει.

  Το φρέσκο «νιό λάδι» του Οκτώβρη και του Νοέμβρη μπορεί να έχει αρώματα, αλλά αποδεδειγμένα, έχουμε καταναλώσει στα σπίτια μας μεγάλες ποσότητες φουλ στο φυτοφάρμακο…

  Ειδικοί εντόπισαν ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα με κυριολεκτικά αλόγιστα ραντίσματα γίνεται στην περιοχή από Αλυκές προς Πλάνο.

  Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν γίνεται παντού…

  Τα φυτοφάρμακα είναι καρκινογόνα και ένας θεός ξέρει τι κατανάλωση έχει γίνει… και πιθανόν συνεχίζει να γίνεται…

  Χαρακτηριστική η πληροφορία που κυκλοφορεί στους κύκλους των Ζακυνθινών ελαιοτριβείων, για την περίπτωση παραγωγού, που μια σημαντική του ποσότητα βρέθηκε πλήρως μολυσμένη. Του προτάθηκε να το δώσει για βιομηχανική χρήση, αλλά ο τετραπέρατος συμπολίτης, δεν κουράστηκε να το μεταφέρει από μεγάλη δεξαμενή σε πολλές δεκάδες «λάτες», ώστε να το δώσει από χέρι σε χέρι και από στόμα σε στόμα (ειδικά μέσα στο καλοκαίρι) ως γνήσιο εξαιρετικά παρθένο Ζακυνθινό ελαιόλαδο που ανασταίνει και πεθαμένους… Και τα κατάφερε…

  Τώρα ποιος το έφαγε, αυτό ποσώς τον ενδιαφέρει αφού δεν ζημιώθηκε η τσέπη του…
  Κοινώς έγκλημα!!!

  Τα πράγματα δεν είναι απλά ή είναι πολύ απλά!

  Σήμερα η λύση είναι η πειθαρχεία στις οδηγίες που υπάρχουν παντού ακόμη και σε ειδικά φυλλάδια που μοιράζονται και ο τρόπος είναι ένας.

  Καμία επαφή με χημικά, χρήση οικολογικών παγιδών για το δάκο, όχι στα καύσιμα από δίχρονα πριόνια που καίνε βενζίνη με λάδι… Όχι στα φυτοφάρμακα του γείτονα…

  Καλύτερα μικρότερη ποσότητα μαζεμένη στην ώρα της και υψηλότερη τιμή ποιοτικού προϊόντος…

  Και να μην το καταλάβουμε «γιατί είμαστε κακοί χωριάτες», θα το πληρώσουμε πολύ ακριβά… και στην τσέπη μας και στην υγεία μας…

  Πηγή: ImeraZante.gr

• Αυγερινοπούλου: Αναφορά στο Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης για την ενίσχυση των ελαιοπαραγωγών
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Αναφορά στην Βουλή κατέθεσε η Βουλευτής Ηλείας της Ν.Δ., Διονυσία – Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, για τα προβλήματα που έχουν προκύψει στην καλλιέργεια της ελιάς στην Ηλεία, εξαιτίας του παρατεταμένου καύσωνα και της ανομβρίας. Η κ. Αυγερινοπούλου, καταθέτοντας μαζί με την αναφορά της την σχετική επιστολή του Συλλόγου Γεωπόνων Ελεύθερων Επαγγελματιών Ν. Ηλείας, τόνισε την ανάγκη διερεύνησης όλων των πιθανών δυνατοτήτων οικονομικής βοήθειας μέσω εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων για την όσο το δυνατόν κάλυψη μέρους του ποσοστού της απώλειας εισοδήματος καθώς και άμεσης κατάρτισης σχεδίου διαχείρισης παρεμβάσεων, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, αυτών για να μειωθούν οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης.

  Όπως υπογράμμισε η Βουλευτής στην αναφορά της προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Κωνσταντίνο Τσιάρα, η παραγωγή του ελαιόλαδου διαδραματίζει καίρια παράμετρο στην οικονομική ζωή του τόπου καθώς η Ηλεία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους ελαιοπαραγωγικούς νομούς της χώρας, με το παραγόμενο ελαιόλαδο να βρίσκεται στην πλειοψηφία του στην κατηγορία του έξτρα παρθένου. Ωστόσο, τον Αύγουστο του 2021 η περιοχή επλήγη από την καταστροφική πυρκαγιά και καταστράφηκε μεγάλο ποσοστό παραγωγικών ελαιόδεντρων ενώ την ελαιοκομική περίοδο 2023-24 η παραγωγή, λόγω και των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν, ήταν αρκετά μειωμένη.

  Παρότι η φετινή παραγωγή προμηνυόταν ιδιαίτερα αυξημένη και είχε δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες εσόδων στον αγροτικό κόσμο της Ηλείας, η πολύμηνη ανομβρία και κυρίως οι ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού αλλά και του φθινοπώρου, τόσο σε διάρκεια όσο και σε ένταση, επηρέασαν την απόδοση του καρπού και επέφεραν μεγάλη μείωση της παραγωγής, ιδιαίτερα σε ξερικά χωράφια, λόγω του θερμικού στρες και της υδατικής καταπόνησης.

  Η κα. Αυγερινοπούλου επεσήμανε ότι το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επικρατεί έντονος προβληματισμός μεταξύ των παραγωγών για την απόδοσης του δέντρου της ελιάς, την υποβάθμιση της ποιότητας και των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του παραγόμενου ελαιόλαδου καθώς και την παραγωγή της επόμενης καλλιεργητικής περιόδου. Αναγνωρίζοντας την συντονισμένη προσπάθεια που γίνεται από την Κυβέρνηση, τον Πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξη, κ. Τσιάρα, για την ουσιαστική στήριξη του πρωτογενούς τομέα, η Βουλευτής Ηλείας ζήτησε, στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΚΑΠ και των δυνατοτήτων του Υπουργείου, να προχωρήσουν άμεσα όλες εκείνες οι ενέργειες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών που προκλήθηκαν και να καλυφθεί η απώλεια εισοδήματος, σε όλες τις περιοχές του νομού που παρουσιάζεται ανάλογο πρόβλημα.

  (Δελτίο Τύπου)

• Ηλεία: Έντονες οι οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες από την κλιματική αλλαγή στην ελαιοκαλλιέργεια
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Επιστολή του Συλλόγου Γεωπόνων Ελευθέρων Επαγγελματιών Ηλείας στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

  Η έντονη κλιματική αλλαγή και οι συνεχιζόμενες ακραίες καιρικές συνθήκες φαίνεται να έχουν σοβαρές συνέπειες για την ελαιοκαλλιέργεια στον Νομό Ηλείας, μια περιοχή που παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ελαιολάδου στη χώρα μας. Η φετινή καλλιεργητική περίοδος 2024-2025 ξεκίνησε με αισιόδοξες προσδοκίες, αλλά οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ανομβρία, έχουν οδηγήσει σε συνθήκες θερμικού και υδατικού στρες στα δέντρα, μειώνοντας την παραγωγή και επηρεάζοντας την ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου.

  Οι ελεύθεροι επαγγελματίες - γεωπόνοι του Νομού Ηλείας, σε επιστολή τους προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κο Κώστα Τσιάρα, ανέφεραν τις σοβαρές επιπτώσεις αυτών των φαινομένων στην οικονομική και κοινωνική ζωή του νομού. Μετά από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021, όπου χάθηκε περίπου το 25% των παραγωγικών ελαιοδέντρων, η φετινή πτώση παραγωγής προστίθεται στις απώλειες, οδηγώντας τους παραγωγούς σε απόγνωση.

  Οι επιπτώσεις αυτές είναι πολυεπίπεδες. Πέρα από τη σοβαρή απώλεια εισοδήματος, οι γεωπόνοι επισημαίνουν ότι το θερμικό και υδατικό στρες που υφίστανται τα ελαιόδεντρα μπορεί να οδηγήσει σε εγκατάλειψη καλλιεργειών και υποβάθμιση της υπαίθρου, ενώ η μείωση της παραγωγής και της ποιότητας μπορεί να έχει ευρύτερες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για την τοπική κοινότητα.

  Η επιστολή τονίζει την ανάγκη για δύο άμεσες παρεμβάσεις: την εξασφάλιση οικονομικής βοήθειας προς τους παραγωγούς και τη δημιουργία ενός σχεδίου διαχείρισης και παρέμβασης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι γεωπόνοι του νομού, ως επιστήμονες πεδίου, δηλώνουν έτοιμοι να συμβάλουν σε αυτό το έργο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεση δράση για την προστασία της ελαιοκαλλιέργειας, μιας καλλιέργειας που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την οικονομία και την κοινωνία της Ηλείας.

  Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται να αναδείξει ένα ευρύτερο ζήτημα: την επιτακτική ανάγκη για τη θωράκιση του αγροτικού τομέα της χώρας απέναντι στις κλιματικές προκλήσεις που επιδεινώνονται συνεχώς.

   

• Ανησυχητική μελέτη: Τριπλασιάστηκαν οι εκτάσεις που πλήττονται από ξηρασία σε σχέση με το 1980
  σε Περιβάλλον
  

  Εξαιρετικά ανησυχητικά είναι ευρήματα νέας έκθεσης για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής καθώς από αυτή προκύπτει ότι η έκταση της επιφάνειας της γης που πλήττεται από ξηρασία έχει τριπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1980.

  Συγκεκριμένα το 48% της χερσαίας επιφάνειας της Γης βίωσε τουλάχιστον ένα μήνα ακραίας ξηρασίας πέρυσι, σύμφωνα με την ανάλυση του Lancet Countdown on Health and Climate Change - από 15% κατά μέσο όρο τη δεκαετία του 1980.

  Σχεδόν το ένα τρίτο του πλανήτη - το 30% - βίωσε ακραία ξηρασία για τρεις μήνες ή περισσότερο το 2023. Τη δεκαετία του 1980, ο μέσος όρος ήταν 5%.

  Η νέα μελέτη προσφέρει μερικά από τα πιο ενημερωμένα παγκόσμια δεδομένα για την ξηρασία, επισημαίνοντας πόσο γρήγορα επιταχύνεται, όπως αναφέρει το BBC.

  Το όριο της ακραίας ξηρασίας επιτυγχάνεται μετά από έξι μήνες πολύ χαμηλών βροχοπτώσεων ή πολύ υψηλών επιπέδων εξάτμισης από τα φυτά και το έδαφος - ή και των δύο.

  Αποτελεί άμεσο κίνδυνο για την ύδρευση και την αποχέτευση, την επισιτιστική ασφάλεια και τη δημόσια υγεία και μπορεί να επηρεάσει τον ενεργειακό εφοδιασμό, τα δίκτυα μεταφορών και την οικονομία.

  Τα αίτια των μεμονωμένων ξηρασιών είναι περίπλοκα, επειδή υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα του νερού, από τα φυσικά καιρικά φαινόμενα μέχρι τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη γη.

  Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή μεταβάλλει τα παγκόσμια πρότυπα βροχοπτώσεων, καθιστώντας ορισμένες περιοχές πιο επιρρεπείς στην ξηρασία.

  Η αύξηση της ξηρασίας ήταν ιδιαίτερα σοβαρή στη Νότια Αμερική, τη Μέση Ανατολή και το Κέρας της Αφρικής.

  Στον Αμαζόνιο η ξηρασία απειλεί να αλλάξει τα πρότυπα του καιρού.

  Σκοτώνει τα δέντρα που παίζουν ρόλο στην τόνωση του σχηματισμού των σύννεφων βροχής, γεγονός που διαταράσσει τους λεπτούς ισορροπημένους κύκλους των βροχοπτώσεων.

  Αυξήθηκαν οι ακραίες βροχοπτώσεις

  Το παράδοξο είναι ότι την ίδια στιγμή που μεγάλα τμήματα της ξηράς έχουν στεγνώσει, οι ακραίες βροχοπτώσεις έχουν επίσης αυξηθεί.

  Τα τελευταία 10 χρόνια, στο 61% του πλανήτη σημειώθηκε αύξηση των ακραίων βροχοπτώσεων, σε σύγκριση με τον βασικό μέσο όρο της περιόδου 1961-1990.

  Η σχέση μεταξύ ξηρασίας, πλημμυρών και υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι πολύπλοκη. Ο ζεστός καιρός αυξάνει την εξάτμιση του νερού από το έδαφος, γεγονός που καθιστά τις περιόδους χωρίς βροχή ακόμη πιο ξηρές.

  Αλλά η κλιματική αλλαγή αλλάζει επίσης τα πρότυπα βροχοπτώσεων. Καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται, περισσότερο νερό εξατμίζεται στον αέρα. Ο αέρας θερμαίνεται επίσης, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία. Όταν αυτή η υγρασία κινείται πάνω από τη στεριά ή συγκλίνει σε μια καταιγίδα, οδηγεί σε πιο έντονες βροχοπτώσεις.

  Οι επιπτώσεις στην υγεία

  Η έκθεση Lancet Countdown διαπίστωσε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία φτάνουν σε επίπεδα ρεκόρ.

  Η ξηρασία εξέθεσε 151 εκατομμύρια περισσότερους ανθρώπους σε επισιτιστική ανασφάλεια πέρυσι, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990, γεγονός που συνέβαλε στον υποσιτισμό. Οι θάνατοι από τη ζέστη για άτομα άνω των 65 ετών αυξήθηκαν επίσης κατά 167% σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990.

  Εν τω μεταξύ, η άνοδος της θερμοκρασίας και οι περισσότερες βροχές προκαλούν αύξηση των ιών που σχετίζονται με τα κουνούπια. Τα κρούσματα του δάγκειου πυρετού βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και ο δάγκειος πυρετός, η ελονοσία και ο ιός του Δυτικού Νείλου έχουν εξαπλωθεί σε μέρη που δεν είχαν βρεθεί ποτέ πριν.

  Η αύξηση των καταιγίδων σκόνης έχει αφήσει εκατομμύρια περισσότερους ανθρώπους εκτεθειμένους στην επικίνδυνη ατμοσφαιρική ρύπανση.

  «Το κλίμα αλλάζει γρήγορα», λέει η Marina Romanello, εκτελεστική διευθύντρια της Lancet Countdown.

  «Αλλάζει σε συνθήκες στις οποίες δεν έχουμε συνηθίσει και τις οποίες δεν σχεδιάσαμε τα συστήματά μας για να λειτουργούν».

  Η σημασία των βροχών

  Κατά τη διάρκεια της ξηρασίας, τα ποτάμια και οι λίμνες στερεύουν και το έδαφος καίγεται, δηλαδή σκληραίνει και χάνει τη φυτοκάλυψη. Εάν ακολουθήσει έντονη βροχή, το νερό δεν μπορεί να απορροφηθεί από το έδαφος και αντ' αυτού τρέχει, προκαλώντας αστραπιαίες πλημμύρες.

  «Τα φυτά μπορούν να προσαρμοστούν στην ακραία ξηρασία, σε κάποιο βαθμό τουλάχιστον, αλλά οι πλημμύρες διαταράσσουν πραγματικά τη φυσιολογία τους», προσθέτει η Ρομανέλο.

  «Είναι πραγματικά κακό για την επισιτιστική ασφάλεια και τον γεωργικό τομέα», σημειώνει.

  «Προς το παρόν, είμαστε ακόμη σε θέση να προσαρμοστούμε στις κλιματικές αλλαγές. Αλλά θα φτάσουμε σε ένα σημείο όπου θα φτάσουμε στα όρια των δυνατοτήτων μας. Τότε θα δούμε πολλές αναπόφευκτες επιπτώσεις», τονίζει ακόμη η Ρομανέλο.

  «Όσο πιο ψηλά αφήνουμε να ανέβει η παγκόσμια θερμοκρασία, τόσο χειρότερα θα είναι τα πράγματα», καταλήγει.

  Πηγή: Cnn.gr

• ΟΗΕ: Σε επίπεδα ρεκόρ η συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα το 2023
  σε Περιβάλλον
  

  Σε επίπεδα ρεκόρ έφτασε τον προηγούμενο χρόνο (2023), η συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα επισημαίνει ο ΟΗΕ, προειδοποιώντας ταυτόχρονα ότι θα υπάρξει αναπόφευκτη άνοδο της θερμοκρασίας.

  Η υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ παρατήρησε κυρίως ότι το διοξείδιο του άνθρακα συγκεντρώνεται πιο γρήγορα από ποτέ στην ατμόσφαιρα, με ρυθμούς που έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 10% μέσα σε δύο δεκαετίες.

  «Ακόμη μία χρονιά, ακόμη ένα ρεκόρ. Θα έπρεπε να σημάνει συναγερμός μεταξύ αυτών που λαμβάνουν αποφάσεις. Είναι ξεκάθαρο ότι υπολειπόμαστε των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού», δήλωσε η Σελέστ Σάουλο γενική γραμματέας του WMO.

  Με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να λάβουν μέτρα ώστε να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης σε λιγότερους από 2° Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.

  Υπενθυμίζεται ότι τα επίπεδα των τριών βασικών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη – του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), του μεθανίου (CH4) και του πρωτοξειδίου του αζώτου (N2O)—αυξήθηκαν το περασμένο έτος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO).

  Η ετήσια έκθεση

  Η ετήσια έκθεση του WMO για τα αέρια του θερμοκηπίου δόθηκε στη δημοσιότητα λίγες ημέρες πριν την COP29, τη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα που θα διεξαχθεί από τις 11 ως τις 22 Νοεμβρίου στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.

  Για όσο καιρό συνεχίζονται οι εκπομπές, τα αέρια του θερμοκηπίου θα εξακολουθήσουν να συγκεντρώνονται στην ατμόσφαιρα, αυξάνοντας τη θερμοκρασία της Γης, τόνισε ο WMO.

  Ήδη οι παγκόσμιες θερμοκρασίες στην επιφάνεια της Γης και της θάλασσας ήταν το 2023 «οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί από το 1850».

  Με δεδομένη μάλιστα τη διάρκεια ζωής του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, τα τρέχοντα επίπεδα θερμοκρασίας θα διατηρηθούν για δεκαετίες ακόμη κι αν μειωθούν γρήγορα οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου και μηδενιστούν.

  «Το CO2 συγκεντρώνεται στην ατμόσφαιρα πιο γρήγορα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ανθρώπινης ύπαρξης», προειδοποίησε ο WMO.

  Η Γη γνώρισε τόσο υψηλές συγκεντρώσεις CO2 πριν 3 με 5 εκατομμύρια χρόνια, όταν η θερμοκρασία ήταν κατά 2 με 3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη και το επίπεδο της θάλασσας 10 με 20 μέτρα πάνω από το σημερινό, υπενθύμισε.

  Λίγο λιγότερο από τις μισές εκπομπές CO2 παραμένουν στην ατμόσφαιρα, ενώ οι υπόλοιπες απορροφώντας από τα οικοσυστήματα.

  Όμως σήμερα «είμαστε αντιμέτωποι με έναν πιθανό φαύλο κύκλο», προειδοποίησε η Κο Μπάρετ αναπληρώτρια γενική γραμματέας του WMO.

  Η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να «οδηγήσει τα οικοσυστήματα να γίνουν οι μεγαλύτεροι παραγωγοί αερίων του θερμοκηπίου», τόνισε.

  Οι δασικές πυρκαγιές ενδέχεται να προκαλέσουν την έκλυση περισσότερου διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ενώ οι πιο ζεστοί ωκεανοί πιθανόν να απορροφούν λιγότερο. Κατά συνέπεια ενδέχεται να μένει στην ατμόσφαιρα περισσότερο CO2 και να επιταχυνθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη, σημείωσε.

  Πηγή: cnn.gr

• Ηλεία: Σε κίνδυνο η παραγωγή κάστανου - Δύσκολη χρονιά εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Της Δήμητρας Βέλμαχου

  Ο Οκτώβριος είναι παραδοσιακά ο μήνας της συγκομιδής των κάστανων στην Ελλάδα, μια περίοδος που φέρνει ζωή και στις ορεινές περιοχές της Ηλείας που έχουν έντονη αγροτική παραγωγή.

  Ωστόσο, φέτος οι παραγωγοί κάστανου βιώνουν μία ακόμα κρίση, με τη σοδιά να απειλείται σοβαρά λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι υψηλές θερμοκρασίες και η παρατεταμένη ξηρασία δεν επιτρέπουν στους καρπούς να ωριμάσουν και να πέσουν, γεγονός που δυσχεραίνει τη συγκομιδή.

  Σύμφωνα με τον παραγωγό κάστανων Μιλτιάδη Μπότσα από την Πέρσαινα, οι συνθήκες φέτος είναι ιδιαίτερα αντίξοες, με τη συγκομιδή να έχει ξεκινήσει νωρίτερα από ό,τι συνήθως, ήδη από τις αρχές Οκτωβρίου. Αυτό συνέβη ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζει τη φυσιολογία των δέντρων.

  

  Ο κ. Μπότσας τόνισε ότι οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες δεν επιτρέπουν στους καρπούς να πέσουν στο έδαφος, αναγκάζοντας τους παραγωγούς να ξεκινήσουν τη διαδικασία υπό αντίξοες συνθήκες. «Κινδυνεύουμε να χάσουμε την παραγωγή μας. Μέσα σε μια ημέρα με θερμοκρασίες 25-26 βαθμών, τα κάστανα ξεραίνονται και χάνουν την εμπορευσιμότητά τους», αναφέρει χαρακτηριστικά.

  «Κανονικά η συγκομιδή ξεκινάει από τις 20 Οκτωβρίου με 10 Νοεμβρίου, φέτος ξεκινήσαμε από τις 7 Οκτωβρίου εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

  Αυτό είναι πολύ κακό, τις τελευταίες ημέρες δεν βρέχει καθόλου, δεν έχει καθόλου δροσιά για να μαλακώσουν και να πέσουν από το δέντρο και αντιμετωπίζουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα. Κινδυνεύουμε να χάσουμε την παραγωγή την τελευταία στιγμή. Θα στεγνώσουν τα κάστανα και θα την χάσουμε» τόνισε ο κ. Μπότσας ο οποίος εμφανίστηκε ικανοποιημένος τόσο από την τιμή του κάστανου όσο και από την ζήτηση που υπάρχει, ευχόμενος πάντα έστω και τώρα να βελτιωθεί ο καιρός για να σώσει ό,τι μπορεί από την παραγωγή του.

  «Εμείς τα δίνουμε σε εμπόρους και αυτοί τα εξάγουν. Τα τελευταία που έδωσα εγώ έφυγαν για Κροατία» ανέφερε.

  Παρά την καλή τιμή του προϊόντος, που κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με πέρυσι με ανοδικές τάσεις και παραμένει σταθερή λόγω της ζήτησης, η παραγωγή κινδυνεύει να μειωθεί σημαντικά.

  Όπως εξηγεί στο Gaia365.gr ο δασάρχης Πύργου, Παναγιώτης Λάττας, οι περιοχές της Φολόης και του Λάλα, όπου καλλιεργούνται περίπου 550 στρέμματα καστανιών, έχουν επιδοτηθεί και στηριχθεί από το κράτος για την αντιμετώπιση ασθενειών που έπληξαν τα προηγούμενα χρόνια τα δέντρα.

  Τα τελευταία χρόνια, οι καστανιές αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα με την εμφάνιση ασθενειών, όπως το έλκος της καστανιάς και η σφήκα, τα οποία περιορίστηκαν με βιολογικές και φυσικές μεθόδους. Η βιολογική καταπολέμηση του έλκους, που προκαλείται από μύκητα, έγινε μέσω εμβολιασμού των δέντρων με ειδικά παρασκευάσματα, ενώ για τη σφήκα χρησιμοποιήθηκαν ωφέλιμα έντομα, τα οποία απελευθερώθηκαν στη φύση και λειτούργησαν ως φυσικοί εχθροί του παρασίτου.

  Ωστόσο, η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες επιβαρύνουν περαιτέρω την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση.

  Η φαιά σήψη του κάστανου, που εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια, επηρεάζει την ποιότητα και την εμπορική αξία του προϊόντος. Ο μύκητας που προκαλεί τη σήψη αν και εξωτερικά το κάστανο φαίνεται υγειές, προσβάλλει το εσωτερικό του καρπού, καθιστώντας το ακατάλληλο για κατανάλωση. Αν και τα περιστατικά είναι μειωμένα φέτος, δεν υπάρχει ακόμα τρόπος καταπολέμησης της συγκεκριμένης ασθένειας.

  Η τρέχουσα κατάσταση φανερώνει τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή φέρνει συχνά ακραίες και απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες.

  Οι καστανοπαραγωγοί παλεύουν καθημερινά όχι μόνο με τις κλιματικές επιπτώσεις αλλά και με ασθένειες που απειλούν τα δέντρα τους.

  Παρά τις επιτυχίες που σημειώθηκαν στην αντιμετώπιση κάποιων ασθενειών, η κλιματική αλλαγή παραμένει μια σοβαρή πρόκληση για τους ίδιους, όπου ενώ βλέπουν σταθερή την ζήτηση και καλές τις τιμές του προϊόντος διακατέχονται από μεγάλο άγχος καθώς οι καιρικές συνθήκες δεν μπορούν να είναι προβλέψιμες. Παραμένουν ωστόσο σε εγρήγορση, αν και η φετινή χρονιά προμηνύεται δύσκολη, με τη μάχη για κάθε καρπό να είναι πιο απαιτητική από ποτέ.

  

  

  

  

  

  

• Ποιες είναι οι νέες εκτιμήσεις για την τιμή του λαδιού
  σε Πρωτογενής Τομέας
  

  Συγκρατημένη αισιοδοξία αποπνέουν οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη φετινή παραγωγή του ελαιόλαδου στις χώρες-παραγωγούς, με ό,τι συνεπάγεται αυτό και για την τιμή του.

  Το ότι το ελαιόλαδο έχει γίνει είδος πολυτελείας για τους πολλούς δεν είναι μυστικό. Αρκεί να αναζητήσει κανείς τη διαμόρφωση των τιμών του στο ράφι, από το ξέσπασμα της κρίσης ως σήμερα. Πρακτικά μιλάμε για υπερδιπλάσια τιμή από τον Ιανουάριο του 2021 ως σήμερα.

  Όπως επισημαίνει στις Φθινοπωρινές της Προβλέψεις η Κομισιόν, οι τιμές παραγωγού έφθασαν σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα το 2023/24, μετά από δύο σεζόν με ιστορικά χαμηλά επίπεδα παραγωγής ελαιόλαδου στην ΕΕ. Κορυφώθηκαν τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, με τις μέσες τιμές στην Ισπανία -που είναι η μεγαλύτερη παραγωγός στην Ευρώπη- να φτάνουν τα 903 ευρώ/100 kg, για το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο.

  Έκτοτε, οι τιμές βρίσκονται σε ελαφρά πτωτική πορεία, καθώς οι προσδοκίες για μια καλύτερη σεζόν 2024/25 παγιώνονται. Ωστόσο, οι τιμές αυτές εξακολουθούν να είναι περίπου διπλάσιες του μέσου όρου της πενταετίας.

  Οι προβλέψεις για το ελαιόλαδο

  

  Η φετινή παραγωγή

  Η παραγωγή ελαιόλαδου στην ΕΕ αναμένεται να ανακάμψει περαιτέρω το 2024/25, εκτός εάν εμφανιστούν ακραίες καιρικές συνθήκες τους επόμενους μήνες, με κινητήρια δύναμη την ανάκαμψη της παραγωγής στην Ισπανία (σε περίπου 1,3 εκατ. τόνους, +50% και 65% μερίδιο), αλλά και στην Ελλάδα και στην Πορτογαλία. Αντίθετα, η Ιταλία ενδέχεται να έχει χαμηλότερη παραγωγή ακόμα και σε σχέση με πέρσι, μετά την ξηρασία και τους καύσωνες στο νότο. Συνολικά, η παραγωγή ελαιόλαδου στην ΕΕ αναμένεται να φθάσει τους 2 εκατ. τόνους (+32% σε ετήσια βάση) και να προκαλέσει μείωση των τιμών, οδηγώντας σταδιακά σε ανάκαμψη της κατανάλωσης (+7%), ανάλογα με το ρυθμό μεταβίβασης των τιμών στους καταναλωτές.

  Όπως τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η κύρια αβεβαιότητα για το 2024/25 είναι το πόσο γρήγορα οι τιμές θα προσαρμοστούν στην αυξημένη διαθεσιμότητα και πώς θα αντιδράσουν οι καταναλωτές μετά την αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών τους λόγω των υψηλών τιμών. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ η μέση ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση ήταν σχεδόν 9,5 κιλά πριν από την πληθωριστική κρίση, την περίοδο 2023/2024 έπεσε στα 7,2 κιλά.

  Στα καθ’ ημάς, οι παραγωγοί παραμένουν συγκρατημένοι, καθώς πολλά θα κριθούν τις επόμενες ημέρες, με βασικό ζητούμενο τη βροχή. Αν και η παραγωγή αναμένεται μεγαλύτερη από πέρσι (το πιθανότερο είναι ότι δεν θα επιβεβαιωθούν οι αρχικές προβλέψεις/προσδοκίες για 200.000 τόνους), οι ελαιοπαραγωγοί σημειώνουν ότι ο αφυδατωμένος καρπός θα δώσει μικρότερη ποσότητα και χαμηλότερη ποιότητα ελαιόλαδου. Σε κάθε περίπτωση, το ζητούμενο για τους καταναλωτές είναι να δουν στο ράφι τιμές κάτω από τα 10 ευρώ τους επόμενους μήνες.

  Η «μάχη» στο χωράφι

  

  Το μόνο σίγουρο είναι ότι η μάχη του πληθωρισμού για τα νοικοκυριά θα κριθεί εν πολλοίς στο πεδίο των τροφίμων. Αν και το κύμα των αυξήσεων έχει ανακοπεί, καταγράφονται επίμονες ανατιμήσεις τόσο σε νωπά όσο και σε συσκευασμένα είδη διατροφής. Με αυτό το δεδομένο, η διακύμανση των διεθνών τιμών σε βασικά αγροτικά προϊόντα, που επηρεάζουν τη βιομηχανία τροφίμων, είναι κρίσιμη. Στη ζάχαρη, για παράδειγμα, η ενισχυμένη προσφορά (παραγωγή και αποθέματα), σε σχέση με τη ζήτηση, αναμένεται να πιέσει την τιμή της. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς, οι παράγοντες αυτοί δεν έχουν ενσωματωθεί ακόμα στην τιμή, καθώς φαίνεται να κυριαρχούν οι ανησυχίες της αγοράς για το ενδεχόμενο ύπαρξης δυσμενών καιρικών συνθηκών στη Βραζιλία (εμφάνιση La Niña). Η εκτίμηση είναι, μάλιστα, ότι η θετική δυναμική στην τιμή της ζάχαρης πιθανά να παραμείνει βραχυπρόθεσμα. Το σιτάρι έκανε ένα “άλμα” από τα τέλη Αυγούστου, τον τελευταίο μήνα “χάνει” γύρω στο 1,5%, αλλά παραμένει 2% ψηλότερα από τα περσινά επίπεδα, χωρίς φυσικά να προσεγγίζει καν στα ιλιγγιώδη ύψη της περιόδου 2022/2023. Οι ανησυχίες σχετικά με τη συρρίκνωση της προσφοράς και το γεωπολιτικό ρίσκο παραμένουν, όμως, στο επίκεντρο, με τις εκτιμήσεις της αγοράς να κάνουν λόγο για πιθανή συνέχιση ενίσχυσης των τιμών.

  Πηγή: Ιefimerida.gr