Τετάρτη, 24 Νοεμβρίου 2021 22:50

Το κύμα ακρίβειας θα επιδεινώσει την ήδη άσχημη κατάσταση των νοικοκυριών

Γράφτηκε από την
Ad Slot
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία για την ακρίβεια που παραθέτει το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ. Μέχρι στιγμής, το 63% των νοικοκυριών, είτε δεν μπορεί να αποταμιεύσει, είτε βρίσκεται στην ανάγκη δανεισμού.

Η ακρίβεια σαρώνει ήδη την οικονομία και τα προβλήματα μέχρι στιγμής δεν έχουν κορυφωθεί ακόμη, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Συγκεκριμένα, η οικονομική κρίση και οι συνέπειες από την πανδημία έχουν δημιουργήσει πολλά οικονομικά προβλήματα, τα οποία θα ενταθούν το επόμενο χρονικό διάστημα.

Σύμφωνα με έκθεση που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, το κύμα ακρίβειας έρχεται να επιδεινώσει την ήδη άσχημη οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών.

Μάλιστα, μέχρι στιγμής το 63% των νοικοκυριών, είτε δεν μπορεί να αποταμιεύσει, είτε βρίσκεται στην ανάγκη δανεισμού.

«Το δημοσιονομικό σοκ της πανδημικής κρίσης επηρέασε τον βαθμό φερεγγυότητας του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο το 2020 υποβαθμίστηκε στο μη αξιόπιστο χρηματοπιστωτικό καθεστώς ultra-Ponzi. Στο ίδιο καθεστώς αναμένεται να διατηρηθεί και φέτος. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί προβληματισμό ως προς τη δυνατότητα του Δημοσίου να ικανοποιεί μέσω ροών πρωτογενούς ρευστότητας τις υποχρεώσεις του για πληρωμές τόκων, προκαλώντας έτσι αυξητικές πιέσεις στις δανειακές του ανάγκες και πιθανά στον όγκο του χρέους του», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.

Παράλληλα, σημειώνει ότι «η προοπτική αξιοποίησης των υψηλότερων αποταμιεύσεων στην κατανάλωση αφορά κυρίως τη συμπεριφορά των νοικοκυριών στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, που έχουν χαμηλότερη ροπή προς κατανάλωση. Τα φτωχά νοικοκυριά δεν διαθέτουν αποταμιεύσεις για να τις χρησιμοποιήσουν για την περαιτέρω αύξηση της καταναλωτικής τους δαπάνης. Το κύμα ακρίβειας έρχεται να επιδεινώσει την ήδη άσχημη οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών».

Έτσι, σύμφωνα με την έκθεση, προκύπτουν τα εξής βασικά συμπεράσματα-εμπειρικά ευρήματα και προτάσεις:

- Η ελληνική οικονομία θα γνωρίσει μια ισχυρή ανάκαμψη το τρέχον έτος. Ωστόσο, συσσωρεύεται σημαντική αβεβαιότητα, που θολώνει τη διατηρησιμότητα αυτής της δυναμικής το 2022. Η αρνητική εξέλιξη του 4ου κύματος της επιδημίας Covid-19 σε συνδυασμό με τις αρνητικές επιπτώσεις της ακρίβειας στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών ενεργοποιούν αντίρροπες δυνάμεις στην επέκταση της εγχώριας ζήτησης και μέσω αυτής στην οικονομική δραστηριότητα.

- Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας το 2021, όπως αποτυπώνεται στις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (αύξηση πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος [ΑΕΠ] κατά 7,1%), δεν επαρκεί για να επαναφέρει την οικονομική δραστηριότητα στο επίπεδο του 2019, αφού θα υπολείπεται κατά 3 δισ. ευρώ. Παρά τις θετικές προοπτικές οικονομικής μεγέθυνσης το 2022, το αναπτυξιακό κενό μεταξύ της Ελλάδας και της Ευρωζώνης εξακολουθεί να είναι τεράστιο. Το δεδομένο αυτό απαιτεί σύνεση και όχι επικοινωνιακό ενθουσιασμό στην αξιολόγηση των τριμηνιαίων μεταβολών του ΑΕΠ.

- Από το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης έως το α’ τρίμηνο του 2021, οι αποταμιεύσεις του συνόλου των νοικοκυριών παρουσίασαν σταθερή αύξηση λόγω προληπτικής διακράτησης ρευστότητας, περιορισμένων καταναλωτικών επιλογών εξαιτίας lockdown και ενίσχυσης των εισοδημάτων μέσω επιδομάτων. Ωστόσο, η αύξηση αυτή είναι ανομοιογενής, αφού το 63% των νοικοκυριών είτε δεν μπορεί να αποταμιεύσει είτε βρίσκεται στην ανάγκη δανεισμού.

- Η προοπτική αξιοποίησης των υψηλότερων αποταμιεύσεων στην κατανάλωση αφορά κυρίως τη συμπεριφορά των νοικοκυριών στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, που έχουν χαμηλότερη ροπή προς κατανάλωση. Τα φτωχά νοικοκυριά δεν διαθέτουν αποταμιεύσεις για να τις χρησιμοποιήσουν για την περαιτέρω αύξηση της καταναλωτικής τους δαπάνης. Η δυναμική της κατανάλωσης θα εξαρτηθεί από: α) την εξέλιξη της απασχόλησης και των αμοιβών, β) το εάν οι αυξημένες αποταμιεύσεις γίνουν προληπτική προτίμηση ρευστότητας για την αποπληρωμή χρηματοπιστωτικών και άλλων υποχρεώσεων των νοικοκυριών λόγω της υψηλής αβεβαιότητας, γ) το μέγεθος της διάβρωσης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών λόγω της ακρίβειας.

- Το 2020, η Ελλάδα εξακολουθούσε και έχει μακράν τα υψηλότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην ΕΕ (σχεδόν ένα στα τέσσερα δάνεια ήταν μη εξυπηρετούμενο). Το α’ τρίμηνο του 2021 αυξήθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των μικρομεσαίων, των μικρών και των ατομικών επιχειρήσεων, ενώ των μεγάλων επιχειρήσεων και των νοικοκυριών μειώθηκαν. Ένα μεγάλο τμήμα του επιχειρηματικού τομέα βρίσκεται εγκλωβισμένο σε παγίδα αφερεγγυότητας, ρευστότητας και χαμηλής ζήτησης για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του.

- Παρά την ανάκαμψη του ΑΕΠ τους πρώτους έξι μήνες του έτους, το εύθραυστο οικονομικό περιβάλλον και οι μεγάλες ανισορροπίες βασικών ισοζυγίων της Γενικής Κυβέρνησης έχουν αυξήσει το ρίσκο φερεγγυότητας του ελληνικού Δημοσίου, δημιουργώντας προβληματισμό για τις προοπτικές βιώσιμης σταθεροποίησης του μακρο-χρηματοπιστωτικού συστήματος της οικονομίας, δεδομένης μάλιστα και της υψηλής εξάρτησής της από τις έκτακτες χρηματοδοτικές παρεμβάσεις της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

- Η Ελλάδα, έχοντας εμφανίσει το 2020 το δεύτερο υψηλότερο έλλειμμα στη ζώνη του ευρώ σε όρους ΑΕΠ, αναμένεται και φέτος να καταγράψει ένα από τα υψηλότερα ελλείμματα∙ συγκεκριμένα, το δεύτερο υψηλότερο μετά τη Μάλτα. Επίσης, η Ελλάδα είναι και η χώρα που σημείωσε το 2020 τη μεγαλύτερη άνοδο του ποσοστού του δημόσιου χρέους (+25,6 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2019).

- Το δημοσιονομικό σοκ της πανδημικής κρίσης επηρέασε τον βαθμό φερεγγυότητας του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο το 2020 υποβαθμίστηκε στο μη αξιόπιστο χρηματοπιστωτικό καθεστώς ultra-Ponzi. Στο ίδιο καθεστώς αναμένεται να διατηρηθεί και φέτος. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί προβληματισμό ως προς τη δυνατότητα του Δημοσίου να ικανοποιεί μέσω ροών πρωτογενούς ρευστότητας τις υποχρεώσεις του για πληρωμές τόκων, προκαλώντας έτσι αυξητικές πιέσεις στις δανειακές του ανάγκες και πιθανά στον όγκο του χρέους του.

- Αν και το αποθεματικό ρευστότητας του ελληνικού Δημοσίου αποκλιμακώνει τις αρνητικές προσδοκίες φερεγγυότητας, το πιστωτικό ρίσκο της χώρας θα εξαρτηθεί, μεταξύ άλλων, από τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ και της απασχόλησης, την επίπτωση του πληθωρισμού στο δημοσιονομικό και μακρο-χρηματοπιστωτικό σύστημα της οικονομίας και από τις επικείμενες αποφάσεις νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ.

- Παρά τις πρόσφατες παρεμβάσεις στήριξης του διαθέσιμου εισοδήματος, το νέο πανδημικό κύμα, η αυξημένη αβεβαιότητα για τη διάρκεια των πληθωριστικών πιέσεων και για τις επιπτώσεις τους, σε συνδυασμό με τις ευνοϊκές έως τώρα συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας, καθιστούν αναγκαία τη λήψη πρόσθετων μέτρων στήριξης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών.

- Συμβολή στη μακρο-χρηματοπιστωτική σταθερότητα της οικονομίας θα είχε επίσης και η άμεση αναπροσαρμογή βασικών όρων των συλλογικών διαπραγματεύσεων, που ρυθμίζουν το εισόδημα των εργαζομένων, ειδικά σε κλάδους οι οποίοι εμφανίζουν αύξηση αποταμίευσης ή/και αναμένεται να αποκομίσουν οφέλη από την αύξηση της τιμής των προσφερόμενων αγαθών και υπηρεσιών τους.

- Η Ελλάδα διατηρεί από τις υψηλότερες θέσεις στην ΕΕ όσον αφορά την τιμή ανά λίτρο της αμόλυβδης και του πετρελαίου θέρμανσης, λόγω μεγάλης φορολογικής επιβάρυνσης, η οποία φτάνει το 60%. Η αύξηση της τιμής της ενέργειας δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο που πρέπει να αξιοποιηθεί για να προστατευτεί το βιοτικό επίπεδο των νοικοκυριών.

- Το κύμα ακρίβειας έρχεται να επιδεινώσει την ήδη άσχημη οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών. Πριν από την αύξηση των τιμών περίπου ένα στα τρία νοικοκυριά στην Ελλάδα δυσκολευόταν να καλύψει τις βασικές του ανάγκες, γεγονός που ως προς τον σχετικό δείκτη κατατάσσει τη χώρα στη χειρότερη θέση στην ΕΕ, με τεράστια απόκλιση από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.

- Η ακρίβεια μειώνει σημαντικά την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού. Τον Οκτώβριο, μόνο η αύξηση της τιμής των εξόδων στέγασης, μεταφοράς, τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών μείωσε την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού κατά 7,4%, ενώ οι συνεχιζόμενες αυξήσεις στην τιμή της ενέργειας το πρώτο μισό του Νοεμβρίου αυξάνουν τη διάβρωση της αγοραστικής του δύναμης κοντά στο 10%.

Υπό το φως των εμπειρικών αυτών ευρημάτων το ΙΝΕ ΓΣΕΕ προτείνει την άμεση υλοποίηση των εξής εισοδηματικών και δημοσιονομικών παρεμβάσεων:

Να δοθεί άμεσα η αύξηση του κατώτατου μισθού για το 2021 με αναδρομική ισχύ από 1/9/2021. Ωστόσο, η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2% που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση υπολείπεται κατά πολύ της μέχρι σήμερα απώλειας της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού από το κύμα ακρίβειας.

Γι’ αυτόν τον λόγο, θα πρέπει να αρχίσουν αμέσως οι διαπραγματεύσεις για την αύξηση του κατώτατου μισθού για το 2022, ώστε η μεταβολή του να ισχύσει από 1/1/2022. Σε διαφορετική περίπτωση, οι εργαζόμενοι θα γίνουν θύματα μιας πολιτικής επιλογής αναδιανομής τους εισοδήματος σε βάρος τους και επιδείνωσης του βιοτικού τους επιπέδου.

Είναι επίσης πολύ σημαντικό το ποσοστό αύξησης του κατώτατου μισθού να περάσει και στους ονομαστικούς μισθούς των ήδη συμφωνημένων αλλά και των νέων κλαδικών συμβάσεων, ώστε να αποφευχθεί η μείωση της αγοραστικής δύναμης του συνόλου των εργαζομένων.

Τέλος, πρέπει να μειωθούν οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στην ενέργεια. Αν το μέτρο δεν επαρκεί για να σταθεροποιήσει τις τιμές και τις εισοδηματικές απώλειες, να μειωθεί ο ΦΠΑ στην ενέργεια για τα
νοικοκυριά.

- Η αγορά εργασίας, υποβοηθούμενη από την άρση των περιοριστικών μέτρων και την εποχικότητα της τουριστικής δραστηριότητας, εμφανίζει τους τελευταίους μήνες εικόνα σταθεροποίησης. Τον Σεπτέμβριο του 2021 ο αριθμός των απασχολουμένων ανήλθε στα 4.081,8 χιλ. άτομα (+140,9 χιλ. άτομα έναντι του Σεπτεμβρίου του 2020). Το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 στο 13%, συνεχίζοντας την πτωτική πορεία που καταγράφει από τον Μάιο με το άνοιγμα της οικονομίας. Το ποσοστό αυτό είναι το χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί εδώ και πάνω από δέκα έτη∙ συγκεκριμένα, από τον Αύγουστο του 2010.

- Παρά τη βελτιωμένη εικόνα τους τελευταίους μήνες, οι προκλήσεις στην αγορά εργασίας παραμένουν σημαντικές, δεδομένης και της αβεβαιότητας που προκαλεί η εξέλιξη της πανδημίας τους προσεχείς μήνες. Το α΄ τρίμηνο του 2021 το ποσοστό απασχόλησης στην Ελλάδα στις ηλικίες 15-64 ετών ανήλθε μόλις στο 52,7%, 13,6 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα συγκριτικά με την Ευρωζώνη. Το β΄ τρίμηνο του 2021 το ποσοστό απασχόλησης στην Ελλάδα ανέκαμψε στο 57%, παραμένοντας ωστόσο 10,8 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από το αντίστοιχο της Ευρωζώνης. Την ίδια περίοδο η απόκλιση του ποσοστού απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών στη χώρα μας διαμορφώθηκε στις 17,8 ποσοστιαίες μονάδες (66% για τους άνδρες και 48,2% για τις γυναίκες), έναντι 9,4 ποσοστιαίων μονάδων στον μέσο όρο της Ευρωζώνης.

- Η πανδημία φαίνεται να επιβάρυνε τα πιο νεαρά, και άρα τα πιο δυναμικά, τμήματα του εργατικού δυναμικού. Συγκεκριμένα, το β΄ τρίμηνο του 2021 οι ηλικιακές ομάδες που υπέστησαν τη μεγαλύτερη μείωση απασχόλησης συγκριτικά με το β΄ τρίμηνο του 2019 ήταν εκείνες μεταξύ 35-39 ετών (-68,4 χιλ. άτομα), 30-34 ετών (-61,7 χιλ. άτομα), 20-24 ετών (-21 χιλ. άτομα), 25-29 ετών (-17,5 χιλ. άτομα) και 40-44 ετών (-11,2 χιλ. εργαζόμενοι). Αντίθετα, αύξηση της απασχόλησης την ίδια περίοδο εμφάνισαν οι ηλικιακές ομάδες 50-54 ετών (+50,9 χιλ. άτομα), 55-59 (+44,6 χιλ. άτομα) και 60-64 ετών (+31,5 χιλ. εργαζόμενοι).

- Μεταξύ του β’ τριμήνου του 2019 και του β’ τριμήνου του 2021 δεκατρείς από τους συνολικά είκοσι έναν κλάδους οικονομικής δραστηριότητας κατέγραψαν κάμψη της απασχόλησης (στις ηλικίες 15-64 ετών), με τη μεγαλύτερη μείωση να εντοπίζεται στους κλάδους παροχής υπηρεσιών καταλύματος και εστίασης (-85,8 χιλ. άτομα), παροχής νερού κτλ. (-16,9 χιλ. άτομα), γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας (-14,2 χιλ. άτομα), καθώς και σε εκείνους των διοικητικών και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων (-13,7 χιλ. άτομα), της εκπαίδευσης (-13,5 χιλ. άτομα) και των κατασκευών (-13,1 χιλ. άτομα).

- Εννέα από τις δεκατρείς περιφέρειες της χώρας κατέγραψαν το 2020 μείωση της απασχόλησης (στις ηλικίες 15-64 ετών) έναντι του 2019, με τη μεγαλύτερη μείωση να εμφανίζουν οι περιφέρειες της Κρήτης και του Νοτίου Αιγαίου (-23,3 χιλ. άτομα και -15,6 χιλ. άτομα αντίστοιχα). Σημαντική υποχώρηση κατέγραψε η απασχόληση και στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης (-10 χιλ. άτομα) και στα Νησιά του Ιονίου (-5,7 χιλ. άτομα). Αντίθετα, ενίσχυση της απασχόλησης παρατηρήθηκε στην Περιφέρεια Αττικής (+23,6 χιλ. άτομα), καθώς στις περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας (+2,2 χιλ. άτομα), Πελοποννήσου (+1,9 χιλ. άτομα) και Θεσσαλίας (+0,4 χιλ. άτομα).

- Η μείωση των απασχολουμένων στις ηλικίες 15-64 ετών το 2020 αφορούσε κυρίως άτομα χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου, με την απασχόληση μεταξύ των αποφοίτων προσχολικής, πρωτοβάθμιας και κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να υποχωρεί στο σύνολο της χώρας έναντι του 2019 κατά 67,9 χιλ. άτομα. Αύξηση της απασχόλησης παρατηρήθηκε αντίθετα στους αποφοίτους ανώτερης δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας μη τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (+11,2 χιλ. άτομα) και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (+12,4 χιλ. άτομα). Έξι από τις δεκατρείς περιφερειακές ενότητες της χώρας, συγκεκριμένα η Κρήτη, το Νότιο Αιγαίο, η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, τα Νησιά Ιονίου, η Στερεά Ελλάδα και η Ήπειρος, κατέγραψαν το 2020 μείωση της απασχόλησης σε αποφοίτους όλων των επιπέδων εκπαίδευσης.

- Το ποσοστό των νέων ηλικίας 15-29 ετών που βρίσκονται εκτός εργασίας, (τυπικής και άτυπης) εκπαίδευσης ή κατάρτισης (NEETs) διαμορφώθηκε το 2020 στην Ελλάδα στο 18,7%, έναντι 17,7% το 2019. Το ποσοστό αυτό κινήθηκε αυξητικά στο σύνολο των περιφερειών της χώρας, με εξαίρεση τη Δυτική Μακεδονία και την Αττική.

Πηγή: iEidiseis.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Τετάρτη, 24 Νοεμβρίου 2021 19:37

Σχετικά Άρθρα

  • Ακρίβεια: Δύο στους τρεις βλέπουν τις καταναλωτικές τους δυνατότητες να έχουν χειροτερέψει
    Ακρίβεια: Δύο στους τρεις βλέπουν τις καταναλωτικές τους δυνατότητες να έχουν χειροτερέψει

    Η ακρίβεια «γονατίζει» τα νοικοκυριά και αυτό εντοπίζεται σχεδόν σε όλες τις έρευνες κοινής γνώμης των τελευταίων ετών. Η απαισιοδοξία παραμένει κυρίαρχη.

    Η ακρίβεια έχει εδραιωθεί ως η μείζονα ανησυχία των πολιτών στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα. Μάλιστα, γίνεται αντιληπτή όχι πλέον ως «εισαγόμενο» πρόβλημα αλλά ως ζήτημα δομικού χαρακτήρα, που επιτείνει το αίσθημα της υλικής και ψυχολογικής επισφάλειας σε μια εποχή επάλληλων κρίσεων.

    Η έρευνα πεδίου διεξήχθη από τις 10 έως τις 16 Οκτωβρίου σε πανελλαδικό δείγμα 1007 ατόμων ηλικίας 17 ετών και άνω.

    Στην πανελλαδική έρευνα κοινής γνώμης για το ζήτημα της ακρίβειας και του κόστους ζωής, της Metron Analysis, που παρουσίασαν στην ημερίδα του Ινστιτούτου Αλέξης Τσίπρας, οι Στράτος Φαναράς και Γιάννης Μπαλαμπανίδης, παρουσιάζονται οι πολλαπλές πτυχές της οικονομικής ζωής, που σχετίζονται με την αντιλαμβανόμενη αύξηση του κόστους ζωής σε βασικά αγαθά όπως η ενέργεια, η στέγαση, αλλά και υγεία, παιδεία, αναψυχή.

    «Αγκάθι» οι καθημερινές δαπάνες

    Στο ερώτημα αν η χώρα μας αυτή την περίοδο κινείται προς τη σωστή ή προς τη λάθος κατεύθυνση το 75% απαντά προς τη λάθος αυξανόμενο συνεχώς από τον Ιανουάριο του 2024.

    Με τον ορίζοντα των οικονομικών προσδοκιών να στενεύει, πάνω από 2 στους 3 εκτιμούν ότι οι καταναλωτικές τους δυνατότητες έχουν χειροτερέψει.

    Για τους περισσότερους ερωτηθέντες αυτό που βαραίνει περισσότερο είναι οι καθημερινές δαπάνες παρά οι μηνιαίοι λογαριασμοί.

    Ανάμεσα στις δαπάνες της καθημερινότητας, οι πλέον επιβαρυντικές είναι και οι πιο ανελαστικές (σούπερ μάρκετ, μετακινήσεις, ιατρικά έξοδα) ενώ λιγότερο όσες αφορούν διασκέδαση και αναψυχή.

    Η ιεράρχηση της βαρύτητας των δαπανών παραμένει ίδια και εάν εστιάσουμε μόνο σε όσους αφορά η κάθε μια δαπάνη.

    Στις τακτικές/μηνιαίες δαπάνες, το ηλεκτρικό ρεύμα είναι σαφώς η πιο επιβαρυντική δαπάνη. Μαζί με την τηλεφωνία και το νερό, είναι οι τακτικές δαπάνες που αφορούν οριζόντια σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού.

    Λαμβάνοντας υπόψη μόνο όσους αφορά η κάθε δαπάνη, ο λογαριασμός του ρεύματος παραμένει η σημαντικότερη επιβάρυνση, ενώ ακολουθούν οι ιδιωτικές δαπάνες εκπαίδευσης και στέγασης (ενοίκιο, στεγαστικό δάνειο).

    Οριακά τα βγάζουν πέρα

    Στο άμεσο μέλλον, η προοπτική είναι κατά βάση ο περιορισμός δαπανών (ένδυση/υπόδηση, σούπερ μάρκετ, θέρμανση/ψύξη, διασκέδαση, διακοπές) ή η διατήρησή τους έστω στα ίδια επίπεδα (μετακινήσεις, υγεία, παιδεία, στέγαση).

    Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι είτε οριακά τα βγάζουν πέρα είτε ότι τα χρήματα τελειώνουν προτού τελειώσει ο μήνας. Σχεδόν 9 στους 10 δηλώνουν πως «τα φέρνουν βόλτα ίσα ίσα» και «τα λεφτά τελειώνουν πριν «τελειώσει ο μήνας».

    Οι προσδοκίες παρέμβασης για τη συγκράτηση του πληθωρισμού αφορούν πρωτίστως την κυβέρνηση και δευτερευόντως την ΕΕ ή τις επιχειρήσεις.

    Η ισχυρή δημόσια/κρατική παρέμβαση θεωρείται σαφώς περισσότερο αναγκαία από την αυτορρύθμιση της αγοράς σε ποσοστό άνω του 80%.

    Τελικά, οι προσδοκίες για το μέλλον παραμένουν χαμηλές και η απαισιοδοξία επικρατεί, καθώς σχεδόν 2 στους 3 εκτιμούν ότι η αύξηση του πληθωρισμού δεν θα σταματήσει εδώ.

    Κυριαρχεί η απαισιοδοξία

    Από την έρευνα γίνεται αντιληπτό ότι οι καταναλωτικές δυνατότητες θεωρείται ότι έχουν επιδεινωθεί. Σε μια σειρά βασικών δαπανών η τάση είναι ο περιορισμός ή έστω η συγκράτησή τους. Για τη μεγάλη πλειονότητα, το ισοζύγιο εισοδημάτων και δαπανών είναι οριακό μέσα στον μήνα.

    Στο διά ταύτα, λοιπόν, και σε επίπεδο δημόσιας πολιτικής, προκύπτουν ορισμένα σημεία που αξίζει να συγκρατηθούν:

    Η απαισιοδοξία παραμένει κυρίαρχη και στο επίπεδο της κατανάλωσης, επιτείνοντας την αίσθηση ενός ορίζοντα χαμηλών προσδοκιών συνολικά για τη χώρα, σε μια κρίσιμη καμπή για την οικονομία και για το πολιτικό σύστημα

    Στο πεδίο της Ακρίβειας φαίνεται να προκύπτει ως ζητούμενο η παρέμβαση πρωτίστως σε εθνικό επίπεδο –αφού το πρόβλημα θεωρείται εγγενές και όχι «εισαγόμενο»– και συμπληρωματικά σε επίπεδο Ε.Ε.

    Μερίδιο ευθύνης αποδίδεται στην αγορά, χωρίς να υπάρχουν προσδοκίες από την αυτορρύθμισή της ούτε όμως από ένα οργανωμένο καταναλωτικό κίνημα στην κοινωνία πολιτών αλλά τελικά από μια ισχυρή δημόσια/κρατική παρέμβαση ρύθμισης της αγοράς για τη μείωση των τιμών των αγαθών.

      Πηγή: In.gr

    • Ακρίβεια: Πάνω από 3.600 ευρώ χρειάζεται μια οικογένεια με δύο παιδιά - Πόσα δαπανά ένα μονομελές νοικοκυριό
      Ακρίβεια: Πάνω από 3.600 ευρώ χρειάζεται μια οικογένεια με δύο παιδιά - Πόσα δαπανά ένα μονομελές νοικοκυριό

      Το κόστος αγαθών και υπηρεσιών δείχνουν γιατί εξαντλείται ο µισθός τις πρώτες 20 ηµέρες του µήνα ακόµα και για τη µεσαία τάξη.

      Η ακρίβεια που συνεχίζει να σαρώνει την ελληνική αγορά έχει φέρει σε δυσμενή θέση τα νοικοκυριά.

      Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζουν τα ΝΕΑ και το Mega ακόμη και ένα καθαρό εισόδημα 1.500 ευρώ δεν φτάνει για να καλύπτει ένας μισθωτός τις ανάγκες του με ελάχιστες «ανέσεις».

      Ακολουθούν τα έξοδα ενός μονομελούς νοικοκυριού αλλά και οικογένειας με 2 παιδιά, όπως παρουσιάζονται στη σχετική έκθεση:

      Πόσα ξοδεύει το μήνα μια οικογένεια με 2 παιδιά

      • Στέγαση (100 τ.μ.) 850€
      • Κοινόχρηστα 75€
      • Νερό 20€
      • Ηλεκτρικό 120€
      • Τηλεφωνία – Ίντερνετ 25€
      • Κινητό τηλέφωνο 50€
      • Βενζίνη 200€
      • Σουπερμάρκετ 480€
      • Υγεία – Αθλητισμός 1.000€
      • Εστιατόρια, καφέ 120€
      • Πολιτισμός – αναψυχή 200€
      • Διακοπές – ξενοδοχεία 150€
      • Ένδυση – υπόδηση 100€
      • Λοιπά και έκτακτα 100€

      ΣΥΝΟΛΟ: 3.660€

      Πόσα ξοδεύει το μήνα ένα μονομελές νοικοκυριό
      • Στέγαση (50-60 τ.μ.) 550€
      • Κοινόχρηστα 40€
      • Νερό 15€
      • Ηλεκτρικό 60€
      • Τηλεφωνία – Ίντερνετ 25€
      • Κινητό τηλέφωνο 25€
      • Βενζίνη 80€
      • Σουπερμάρκετ 480€
      • Υγεία – Αθλητισμός 50€
      • Εστιατόρια, καφέ 60€
      • Πολιτισμός – αναψυχή 80€
      • Διακοπές – ξενοδοχεία 80€
      • Ένδυση – υπόδηση 25€
      • Λοιπά και έκτακτα 20€

      ΣΥΝΟΛΟ: 1.590€

      Πηγή: iEidiseis.gr
    • Τσίπρας: Εθνικός στόχος η σύγκλιση με την ΕΕ με κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη
      Τσίπρας: Εθνικός στόχος η σύγκλιση με την ΕΕ με κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη

      Απόψε η εκδήλωση του Ινστιτούτου Τσίπρα για την ακρίβεια. Τι θα πει στην ομιλία του.

      Εστιασμένη στα θέματα της οικονομίας αναμένεται να είναι η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα το βράδυ της Τρίτης, κλείνοντας την εκδήλωση που διοργανώνει το Ινστιτούτο του στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, με θέμα «Αντιμετώπιση της ακρίβειας, οι προκλήσεις και οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας».

      Η παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα θέλει να αποτυπώσει τη σημερινή κατάσταση της Οικονομίας, απαντώντας στο ερώτημα: «Υπάρχει σύγκλιση ή διαμορφώνεται χάσμα με την Ευρώπη; Να καταγραφούν οι επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο της κοινωνικής πλειοψηφίας, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων αλλά και πώς μπορεί η Ελλάδα να υπερβεί τη σημερινή κατάσταση, να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, να αποκαταστήσει την ανάπτυξη με δικαιοσύνη, που είναι σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ».

      Σε αυτό το πλαίσιο ο Αλέξης Τσιπρας αναμένεται στην ομιλία του να υπογραμμίσει πως «η πρόκληση της τρέχουσας δεκαετίας δε μπορεί να είναι άλλη από τον τερματισμό της διαρκούς πορείας απόκλισής μας από τον σκληρό πυρήνα των χωρών της ΕΕ, σε όλα τα επίπεδα. Στην οικονομία, στο εισόδημα, στο κράτος δικαίου, στο κοινωνικό κράτος και στις δημόσιες υποδομές. Ο τερματισμός της απόκλισης και η έναρξη μιας πορείας σταδιακής σύγκλισης».

      «Σίγουρα δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις και απαντήσεις. Υπάρχει όμως άλλος δρόμος. Άλλη κατεύθυνση την οποία πρέπει άμεσα να ακολουθήσουμε» αναμένεται να επισημάνει ο πρώην πρωθυπουργός αλλά και πως «ο δρόμος της διεξόδου είναι γνωστός. Και αυτό που απαιτείται είναι συνειδητοποίηση του υπαρξιακού κινδύνου και ισχυρή πολιτική βούληση».

      Ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να επαναλάβει πως «οι πολιτικές και κυρίως οι αιτίες που μας οδήγησαν στη κρίση, δεν μπορούν να αποτελούν τη συνταγή της διεξόδου». Σε αυτό το πλαίσιο θα υποστηρίξει πως ένας «νέος εθνικός στόχος αντίστοιχος με

      • την ένταξη και ενσωμάτωση της χώρας στην ΕΟΚ τη δεκαετία του εβδομήντα και ογδόντα
      • την ένταξη στην ευρωζώνη τη δεκαετία του ενενήντα
      • την έξοδο από την κρίση και τα μνημόνια τη δεκαετία του '10

      -οφείλει να είναι η αναστροφή της πραγματικής αυτής απόκλισης.

      Και η επιτάχυνση της σύγκλισης με όρους κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης, με όρους συμπερίληψης των λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων που έβαλαν πλάτη για να μείνει η χώρα όρθια».

      Ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να σημειώσει πως «αυτό που ονομάζουμε ακρίβεια και αποτελεί μια διαρκή και τρομακτική πίεση τα τελευταία χρόνια στα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, είναι ταυτόχρονα και μια γενικευμένη διαδικασία αναδιανομής από τους πολλούς σε λίγους. Η ανάπτυξη είναι μη βιώσιμη μεσοπρόθεσμα ενώ παράλληλα καρπώνεται από λίγους».

      Ο Αλέξης Τσίπρας θα τονίσει, παράλληλα, πως «η ανασυγκρότησή της ελληνικής οικονομίας δεν είναι απλά ζήτημα σχεδίου και πόρων, αλλά απαιτεί και προϋποθέτει ταυτόχρονα και ρήξεις με οργανωμένα συμφέροντα. Μια βαθιά προοδευτική μεταρρυθμιστική προσπάθεια στο σύνολο σχεδόν των θεσμών».

      Πηγή: iEidiseis.gr
    • Βιολογικά προϊόντα: Η ακρίβεια ανέκοψε την αύξηση της κατανάλωσης
      Βιολογικά προϊόντα: Η ακρίβεια ανέκοψε την αύξηση της κατανάλωσης

      Ακόμα και πάνω από 60% υψηλότερη τιμή στα βιολογικά προϊόντα, με την ιδιωτική ετικέτα να εισέρχεται σε αυτήν την αγορά δίνοντας φθηνότερες επιλογές

      Μπορεί οι Έλληνες να αύξησαν την τελευταία εικοσαετία την κατανάλωση βιολογικών προϊόντων, πληρώνοντας σχεδόν 66 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, από 10 εκατ. ευρώ που ήταν ο τζίρος της συγκεκριμένης αγοράς το 2004, όμως παραμένουν στις τελευταίες θέσεις στην κατά κεφαλήν κατανάλωση στην Ευρώπη.

      Σύμφωνα με στοιχεία της τελευταίας Ειδικής Έκθεσης της ΕΕ για τη βιολογική γεωργία στην Ευρώπη, τον Σεπτέμβριο του 2024, οι Έλληνες παρουσιάζουν κατά κεφαλήν κατανάλωση σε βιολογικά προϊόντα μόλις 6 ευρώ και βρίσκονται στην 3η θέση από το τέλος, την ίδια ώρα που οι Δανοί είναι στα 365 ευρώ, δηλαδή σε καθημερινή βάση διαθέτουν τουλάχιστον ένα ευρώ για βιολογικά.

      Αν και η εποχή που τα βιολογικά προϊόντα ήταν είδη «πολυτελείας» και απευθύνονταν μόνο σε «ψαγμένους» ή σε καταναλωτές με υψηλά εισοδήματα έχει τελειώσει και οι περισσότεροι γνωρίζουν τι σημαίνει βιολογικό και γιατί είναι ακριβότερα από τα προϊόντα της συμβατικής γεωργίας, η τιμή τους παραμένει ανασταλτικός παράγοντας στην επιλογή τους από τους καταναλωτές.

      Το 2002 τα βιολογικά προϊόντα κάλυπταν μόλις το 2% του συνόλου των τροφίμων που κατανάλωναν οι Έλληνες. Το 2003 το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 4%, σήμερα όμως δεν ξεπερνούν το 6%-10% ανάλογα με το προϊόν. Η αύξηση δεν ήταν η προσδοκώμενη, καθώς η οικονομική κρίση συρρίκνωσε τα εισοδήματα των καταναλωτών, αλλάζοντας και τις καταναλωτικές τους επιλογές.

      Βιολογικά προϊόντα: Στα ράφια 5.000 κωδικοί

      Αν και πλέον στα ράφια των καταστημάτων του οργανωμένου εμπορίου οι καταναλωτές μπορούν να βρουν περισσότερους από 5.000 κωδικούς τέτοιων προϊόντων, φρέσκα φρούτα και λαχανικά, κρέας, γαλακτοκομικά, αλλά και τυποποιημένα προϊόντα όπως ζυμαρικά, όσπρια, δημητριακά, ελαιόλαδα, καλλυντικά, ροφήματα, κρασιά και μπίρες, το ποσοστό επί του συνόλου του τζίρου παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι οι τιμές των προϊόντων έχουν αποκτήσει πιο ρεαλιστική απόκλιση σε σχέση με το παρελθόν.

      Οι άνθρωποι της αγοράς μάλιστα τονίζουν ότι ένας ακόμα λόγος της εικόνας αυτής είναι και η καλή ποιότητα των προϊόντων συμβατικής γεωργίας, που κάνει τελικά τους καταναλωτές να σκέφτονται την τιμή περισσότερο όταν επιλέγουν φρούτα, λαχανικά, κρέας ή άλλα προϊόντα.

      «Παρότι έκλεισε αρκετά η ψαλίδα στις τιμές, τα βιολογικά παραμένουν ακριβά, ακόμα και πάνω από 50% σε κάποιες κατηγορίες», επισημαίνει στέλεχος μεγάλης αλυσίδας σουπερμάρκετ. Σύμφωνα με τον ίδιο, ενδεικτικά, ένα καλάθι δέκα προϊόντων που περιλαμβάνει γάλα, τυρί φέτα, ελαιόλαδο εξαιρετικό παρθένο, τομάτα χυμό, πατάτες, μπανάνες, αβγά, μακαρόνια, κοτόπουλο και μπίρα, κοστίζει εάν πρόκειται για βιολογικά 58,74 ευρώ, ενώ για συμβατικά 36,43 ευρώ, δηλαδή 61,2% ακριβότερα. Η διαφορά αυτή των 12,31 ευρώ αποτρέπει την πλειονότητα των καταναλωτών από καθημερινές αγορές βιολογικών αγαθών.

      Όπως λένε στελέχη του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, ο τομέας των βιολογικών προϊόντων είναι σημαντικός και στο μέλλον θα αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο. «Για τον λόγο αυτόν εμπλουτίζουμε συνεχώς την γκάμα των προϊόντων μας και προσπαθούμε να καλύπτουμε όλο το σύνολο των απαιτήσεων των πελατών μας. Μάλιστα, η οικονομική κρίση που βιώνουν οι καταναλωτές στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη οδήγησε τις επιχειρήσεις να βάζουν στα ράφια τους και βιολογικά ιδιωτικής ετικέτας, καθώς στις μέρες μας το σημαντικότερο κριτήριο επιλογής είναι η τιμή. Έτσι, κρατούμε τους καταναλωτές που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα αγόραζαν», αναφέρει.

      Η ψαλίδα της τιμής

      Σε μια εποχή που η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος είναι παγκόσμιο φαινόμενο, οι λιανέμποροι τροφίμων υποστηρίζουν ότι για να ενισχυθεί περαιτέρω η κατανάλωση θα πρέπει να κλείσει ακόμα περισσότερο η ψαλίδα της τιμής, καθώς το ενδιαφέρον από τους καταναλωτές υπάρχει.

      Σύμφωνα με παλαιότερες έρευνες, στην Ελλάδα οι 8 στους 10 καταναλωτές δήλωναν ότι γνωρίζουν τι σημαίνει βιολογικό προϊόν, το προτιμούν, αλλά θεωρούν ότι είναι ακριβό, ενώ έρευνα της Focus Bari τον Φεβρουάριο του 2024 έβρισκε σύμφωνους μόνο τρεις στους δέκα καταναλωτές να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για να βάλουν στο καλάθι τους βιολογικά τρόφιμα.

      Πηγή: Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ» - In.gr

    • Ακρίβεια: Οι Έλληνες κάνουν τη δίαιτα του τυριού – Πώς οι ξένοι «σώζουν» την τιμή φέτας και χαλουμιού
      Ακρίβεια: Οι Έλληνες κάνουν τη δίαιτα του τυριού – Πώς οι ξένοι «σώζουν» την τιμή φέτας και χαλουμιού

      Οι Έλληνες μείωσαν πάνω από 70% την κατανάλωση φέτας ΠΟΠ, ενώ οι Κύπριοι αντί για χαλούμι τρώνε φθηνό εισαγόμενο grill cheese – Στο +6% οι εξαγωγές φέτας το 2024

      Φθηνότερο λευκό τυρί που παράγεται από φθηνό –σε πολλές περιπτώσεις εισαγόμενο- γάλα και φθηνά εισαγόμενα τυριά, όπως η gouda, επιλέγουν τα νοικοκυριά στην Ελλάδα, έχοντας ρίξει «άκυρο» στην ακριβότερη φέτα ΠΟΠ με πρόβειο και γίδινο γάλα ελληνικής προέλευσης, ένα από τα εμβληματικά συστατικά της διατροφής στη χώρα μας.

      Ούτε και οι προσφορές που κάνουν κατά καιρούς τα σούπερ μάρκετ, με τιμές στα 9-10 ευρώ το κιλό για τη φέτα ΠΟΠ, φαίνεται ότι μπορούν να συγκινήσουν τους καταναλωτές που συνεχίζουν να βλέπουν τα εισοδήματά τους να γίνονται βορά της ακρίβειας.

      Μια ανάλογη εικόνα, ίσως και χειρότερη, εμφανίζει και η αγορά της Κύπρου σε ό,τι αφορά την κατανάλωση χαλουμιού, που είναι το κορυφαίο τυροκομικό προϊόν της μεγαλονήσου. Είναι χαρακτηριστικό πως οι Κύπριοι αντί για χαλούμι ΠΟΠ τρώνε φθηνό εισαγόμενο grill cheese!

      Οι Έλληνες μείωσαν πάνω από 70% την κατανάλωση φέτας

      «Η κατανάλωση φέτας υποχωρεί κατά 70%» αναφέρει ο Στέλιος Σαράντης, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Ελληνικά Γαλακτοκομεία (Όλυμπος, Τυράς), κάτι που επιβεβαιώνεται και από τα συμπεράσματα της πρόσφατης χαρτογράφησης που πραγματοποίησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά της φέτας.

      Όπως αναφέρεται από την ανεξάρτητη Αρχή, σε διάστημα σχεδόν ενάμιση έτους (1/2/23-31/6/2024), ο όγκος των πωλήσεων επώνυμων προϊόντων φέτας μειώθηκε από περίπου 85% στην αρχή της υπό εξέταση περιόδου, στο 79% στο τέλος της.

      «Στην Ελλάδα καταναλώνονταν περίπου 80 χιλιάδες τόνοι φέτας και περίπου 40 χιλιάδες τόνοι εξάγονταν, τώρα είναι ανάποδα. Ογδόντα, σχεδόν 90 χιλιάδες τόνοι εξάγονται και 30 χιλιάδες τόνοι καταναλώνονται στην εσωτερική αγορά», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κος Σαράντης.

      «Πετάνε» οι εξαγωγές φέτας

      Οι εξαγωγές της φέτας συνεχίζουν να αυξάνονται και εφέτος υπολογίζεται ότι θα καταγράψουν άνοδο της τάξης του 6%.

      Ήδη από την αρχή του 2024 μέχρι και το τέλος Ιουλίου οι εξαγωγές του «λευκού χρυσού» όπως χαρακτηρίζεται το εθνικό μας τυρί κινήθηκαν ανοδικά κατά 7% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.

      Ας σημειωθεί δε ότι στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών στον αγροδιατροφικό τομέα, η φέτα συνεισέφερε στη χώρα μας 1 δισεκατομμύριο ευρώ με βάση τους αριθμούς του 2023 όταν ακριβώς δέκα χρόνια πριν, το 2014, η φέτα έκανε εξαγωγές μόλις 142 εκατ. ευρώ. Δηλαδή την περίοδο 2013-2024 οι εξαγωγικές πωλήσεις στη φέτα σημείωσαν μια αύξηση 700%!

      Το 97% του χαλουμιού εξάγεται

      Την ίδια ώρα, το χαλούμι έχει εξελιχθεί στο δεύτερο σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της Κύπορου, με την αγορά στην εν λόγω κατηγορία να αθροίζει συνολική αξία 300 εκατ. ευρώ.

      Αυτό το ποσό αφορά σχεδόν αποκλειστικά εξαγωγές, καθώς το 97% του χαλουμιού που παράγεται στη μεγαλόνησο κατευθύνεται στις αγορές του εξωτερικού.

      Αξίζει να αναφερθεί ότι η συνολική παραγωγή χαλουμιού στην Κύπρο το 2023 έφτασε τους 43.000 τόνους.

      Καλπάζει η ακρίβεια

      Πέραν των αλλαγών που προέρχονται από τις παγκόσμιες τάσεις στη διατροφή, οι οποίες έχουν επηρεάσει αναμφίβολα και τους Έλληνες καταναλωτές, οι λόγοι της δραματικής υποχώρησης στην κατανάλωση φέτας εστιάζονται κυρίως στην τιμή του προϊόντος, που πλέον έχει γίνει είδος πολυτελείας για μεγάλο μέρος των νοικοκυριών στη χώρα μας.

      Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι ανατιμήσεις στα τυριά, εκ των οποίων η φέτα είναι το πλέον δημοφιλές, άγγιξαν την περίοδο 2021 – 2023 το 39,3%.

      Το 2024 –από τον Ιανουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο- υπήρξε μια μικρή διόρθωση στις τιμές των τυριών, της τάξης του -2,14%. Ακόμα κι έτσι όμως η φέτα παραμένει τουλάχιστον 30% ακριβότερη από ότι στις αρχές του 2022.

      Πηγή: ΟΤ

    • Ακρίβεια στα τρόφιμα: Απαιτούνται μέτρα για να μην ξεχάσουμε τη μεσογειακή διατροφή
      Ακρίβεια στα τρόφιμα: Απαιτούνται μέτρα για να μην ξεχάσουμε τη μεσογειακή διατροφή

      Σε ένα χρόνο τα νοικοκυριά αυξήσαν 40% τις δαπάνες για ταχυφαγεία και ντελίβερι. Παράλληλα, μειώνεται η κατανάλωση σε φρέσκα και υγιεινά τρόφιμα, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Τις πταίει;

      Ήταν μια φορά και έναν καιρό η … μεσογειακή διατροφή. Αυτό θα λέμε σύντομα στα παιδιά μας, αν δεν το λέμε ήδη στους εαυτούς μας. Τα στοιχεία της έρευνας του ΙΕΛΚΑ για τα τρόφιμα, εν όψει της παγκόσμιας ημέρας διατροφής της 16 Οκτωβρίου είναι αποκαλυπτικά:

      Από το 2009 ως σήμερα έχουν αυξηθεί κατά 184% οι ετήσιες δαπάνες για πρόχειρο φαγητό σε ταχυφαγεία και φαγητά σε πακέτο. Μόνο το 2023 οι δαπάνες για fast food και delivery αυξήθηκαν σχεδόν 40%.

      Αντίστοιχα, ενώ την τελευταία 15ετία η ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη των νοικοκυριών σε είδη διατροφής από τα σουπερμάρκετ έχει αυξηθεί πάνω από 10%, η κατανάλωση σε προϊόντα που θεωρούνται «πυλώνες» της μεσογειακής διατροφής συνεχώς μειώνεται.

      Η κατά κεφαλήν κατανάλωση σε φρέσκα φρούτα έχει μειωθεί κατά 11%, περίπου 10 κιλά λιγότερο ανά άτομο.

      Η μείωση είναι ακόμα μεγαλύτερη στα παραδοσιακά ελληνικά φρούτα, όπως τα πορτοκάλια και τα μήλα (-24% και -34% αντίστοιχα). Η πτώση συγκρατείται από την αύξηση της κατανάλωσης σε εισαγόμενα φρούτα όπως οι μπανάνες (42%).

      Πιο βελτιωμένη είναι η εικόνα στα λαχανικά, με μείωση της κατανάλωσης σε ποσότητα κατά -1%. Όμως κι εδώ, η κατανάλωση σε ντόπια προϊόντα που κάποτε αποτελούσαν τη βάση της ελληνικής κουζίνας, όπως οι τομάτες έχει μειωθεί κατά -28%. Ακόμα και η ταπεινή πατάτα, έχει μειωθεί σε κατανάλωση κατά -25%.

      Το ίδιο διάστημα, οι δαπάνες των νοικοκυριών για λαχανικά και φρούτα έχουν αυξηθεί κατά 35% και 14% αντίστοιχα. Με άλλα λόγια ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα, για πολύ μικρότερες ποσότητες.

      Χάνει έδαφος η μεσογειακή διατροφή

      Σε σχέση με την περίοδο πριν τη δημοσιονομική κρίση, τρώμε λιγότερο ψωμί, αλλά περισσότερα ζυμαρικά. Καταναλώνουμε πολύ λιγότερο κόκκινο κρέας (-34%, κάτι που μπορεί να θεωρηθεί και καλό για τη υγεία) και περισσότερο κοτόπουλο (22%). Πολύ λιγότερα ψάρια (-32%), αλλά σχεδόν τριπλάσια αυγά (198%).

      Το χειρότερο είναι ότι ενώ έχει μειωθεί σημαντικά η κατά κεφαλήν κατανάλωση σε ελαιόλαδο (-35%), έχει σχεδόν διπλασιαστεί η κατανάλωση σε βούτυρο (98%).

      Το ΙΕΛΚΑ αξιολογεί ως ανησυχητική τη μείωση της κατανάλωσης φρέσκων φρούτων και λαχανικών στην Ελλάδα, καθώς δείχνει ότι απομακρυνόμαστε από τα πρότυπα της μεσογειακής διατροφής,

      Οι προτάσεις για μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής, όπως το ελαιόλαδο, επανέρχονται στην επικαιρότητα

      Αντίθετα, τονίζει ότι στην Ισπανία και την Ιταλία, τα φρούτα και λαχανικά παραμένουν σταθερά βασικά τρόφιμα.

      Η μείωση αυτή στην Ελλάδα μπορεί να οφείλεται στις αυξήσεις των τιμών, τη σπατάλη τροφίμων στο παρελθόν ή στις αλλαγές στις διατροφικές προτιμήσεις, σημειώνει η έρευνα του Ινστιτούτου.

      Στα θετικά, από πλευράς υγείας, είναι ότι καταναλώνουμε περισσότερα όσπρια (50%), μειώνουμε το πλήρες γάλα (-22%) και αυξάνουμε το αποβουτυρωμένο κατά 88%.

      Από το 2009 ως σήμερα έχουν αυξηθεί οι δαπάνες των νοικοκυριών για όλες τις κατηγορίες υδατανθράκων: 19% για το ρύζι, 23% για το ψωμί, 24% για τα ζυμαρικά. Οι αντίστοιχες αυξήσεις δαπανών σε ετήσια βάση (2022-23) κυμαίνονται από 5% ως 10%.

      Μέσα στο 2023 ξοδέψαμε περισσότερα χρήματα για όλες τις κατηγορίες τροφίμων – πλην της μαργαρίνης – με τις μεγαλύτερες αυξήσεις δαπανών να αφορούν το ελαιόλαδο (28%) και τα αμνοερίφια (68%). Η αύξηση δαπανών για το ελαιόλαδο είναι υποπολλαπλάσια του πληθωρισμού, καθώς μέσα σε ένα χρόνο η κατανάλωση μειώθηκε κατά 7%.

      Αντιφατική συμπεριφορά

      Τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ αποτυπώνουν μια αντιφατική διατροφική συμπεριφορά, που δεν ερμηνεύεται μόνο με οικονομικούς όρους.

      Από τη μία το ελληνικό νοικοκυριό περιορίζει τις ποσότητες των αγορών τροφίμων, για να ανταποκριθεί στις αυξημένες τιμές. Από την άλλη ξοδεύει περισσότερα χρήματα σε ανθυγιεινές διατροφικές επιλογές, λόγω ταχύτητας και ευκολίας.

      Ο περιορισμός στην κατανάλωση ζωϊκών πρωτεϊνών και γαλακτοκομικών πλούσιων σε λιπαρά μπορεί να συνδέεται με μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την υγεία και το περιβάλλον. Από την άλλη η μείωση της κατανάλωσης φρέσκων υγιεινών τροφίμων, φτωχαίνει την ποιότητα της διατροφής.

      Υπό αυτό το πρίσμα, οι προτάσεις για μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής, όπως το ελαιόλαδο, επανέρχονται στην επικαιρότητα. Όχι μόνο ως μέτρο για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, αλλά και ως παράγοντας ενθάρρυνσης των νοικοκυριών να καταναλώνουν φρέσκα και υγιεινά τρόφιμα, αντί για επεξεργασμένα και ανθυγιεινά.

      Άλλωστε, σύμφωνα με τον ορισμό της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, η αύξηση της παχυσαρκίας, λόγω της κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, πλούσιων σε θερμίδες αλλά χαμηλών σε θρεπτικά συστατικά, είναι η άλλη όψη του υποσιτισμού, και αποτελεί επίσης συνέπεια της επισιτιστικής ανασφάλειας.

      Οι προτάσεις της ΟΚΕ για την ακρίβεια στα τρόφιμα

      Η γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της ακρίβειας αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο για την ακρίβεια στα τρόφιμα.

      Η ΟΚΕ επιβεβαιώνει ότι «η διατήρηση του υψηλού ρυθμού πληθωρισμού βασικών αγαθών, όπως είναι τα τρόφιμα, επιβαρύνει το κόστος διαβίωσης των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, καθώς ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματος τους δαπανάται στην αγορά αγαθών της συγκεκριμένης κατηγορίας».

      πηγή: ΟΚΕ

      Συγκεκριμένα, ενώ τα νοικοκυριά που έχουν χαμηλό μηνιαίο εισόδημα (ως 1100 ευρώ) ξοδεύουν το 24,2% του προϋπολογισμού τους σε τρόφιμα, τα πλουσιότερα νοικοκυριά (3.500 ευρώ και άνω), ξοδεύουν μόλις το 14,6%.

      Αν προσθέσουμε και τις δαπάνες στέγασης, τότε φτάνουμε στο 53% του προϋπολογισμού των φτωχών νοικοκυριών. Τα πλούσια νοικοκυριά πάλι ξοδεύουν λιγότερο από 25% σε στέγαση και διατροφή, αφήνοντας χώρο για αγορές καταναλωτικών αγαθών, αναψυχή και ταξίδια.

      Επιισημαίνει ότι η πληθωριστική κλιμάκωση στην κατηγ

      ορία της διατροφής και των μη αλκοολούχων ποτών είναι πολύ πιο έντονη από την άνοδο του γενικού πληθωρισμού. Ενδεικτικά, το διάστημα 2/23-2/24 η αύξηση του πληθωρισμού στα τρόφιμα ήταν υπερδιπλάσια από την άνοδο του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.

      Η ακρίβεια στα τρόφιμα, υπογραμμίζει η ΟΚΕ, παρά τη μείωση της έντασής της συνεχίζεται. Επισημαίνει ωστόσο, ότι τους τελευταίους μήνες ο πληθωρισμός των τροφίμων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της τιμής του ελαιολάδου.

      Η διαπίστωση των εμπειρογνωμόνων επαληθεύεται και από τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό Σεπτεμβρίου. Οι ετήσιες ανατιμήσεις στα τρόφιμα κυμαίνονται στο 3,2%, έναντι 2,9% του γενικού ΔΤΚ. Πρωταθλητής και πάλι είναι το ελαιόλαδο με 38,9%.

      Εξάρτηση από τις εισαγωγές

      Μια στρέβλωση που εντοπίζει η ΟΚΕ είναι ότι ενώ οι καταναλωτές πληρώνουν 25,4% περισσότερα χρήματα για τρόφιμα σε σύγκριση με το 2015, οι τιμές παραγωγού ανεβαίνουν με πολύ χαμηλότερους ρυθμούς από τις τιμές καταναλωτή (18,2%).

      Αυτό συνδέεται εν μέρει με την εξάρτηση της ελληνικής αγοράς από εισαγόμενα τρόφιμα, αλλά και τη δυσανάλογη αύξηση των συντελεστών κόστους της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα, σε σύγκριση με την υπόλοιπη ΕΕ.

      Επιπλέον, ενώ η Ελλάδα πολλές φορές διαθέτει πρώτες ύλες, δεν έχει τη δυνατότητα επεξεργασίας τους. Ως αποτέλεσμα εισάγει ή και επανεισάγει τρόφιμα, με αυξητικές επιπτώσεις στο κόστος και στην τιμή.

      Επομένως, η καταπολέμηση της ακρίβειας στα τρόφιμα προϋποθέτει τη στήριξη των αγροτών και των αγροτικών συνεταιρισμών. Η ερήμωση των αγροτικών περιοχών, εκτός από τις αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία, την τοπική οικονομία και το δημογραφικό, υπονομεύει άμεσα τη διατροφική αυτάρκεια της χώρας.

      Προσιτά υγιεινά τρόφιμα

      Τα υγιεινά τρόφιμα πρέπει να είναι προσιτά και οικονομικά για όλους, τονίζει η ΟΚΕ.

      Επείγουσες δράσεις απαιτούνται, για να ανακόψουν τον κίνδυνο διατροφικής φτώχειας και να παρέχουν υγιεινά και θρεπτικά τρόφιμα, στην καλύτερη δυνατή τιμή, σε όλους.

      Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, πολύ σημαντική πρωτοβουλία αποτελεί το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μετάβαση σε ένα βιώσιμο και ισχυρό σύστημα τροφίμων.

      Το πλαίσιο για τα Βιώσιμα Συστήματα Τροφίμων αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία στον τομέα αυτό, υπογραμμίζει η εισήγηση.

      Το συγκεκριμένο σχέδιο αφορά την προώθηση υγιεινών επιλογών τροφίμων και μιας βιώσιμης διατροφής, μέσα από βέλτιστες πρακτικές προς όφελος του καταναλωτή.

      Είναι σημαντικό να ληφθούν οικονομικά και διοικητικά μέτρα, όπως ορατή τιμή της μονάδας του είδους, πρόσβαση σε υγιεινές επιλογές τροφίμων, οικονομικές τιμές των βιώσιμων τροφίμων, καλύτερη προώθηση φρούτων και λαχανικών κ.λπ, καταλήγει η γνωμοδότηση της Επιτροπής.

      Πηγή: in.gr

    • Διπλασιάζεται το επίδομα αναδοχής για τα παιδιά με αναπηρία στα 750 ευρώ / μήνα
      Διπλασιάζεται το επίδομα αναδοχής για τα παιδιά με αναπηρία στα 750 ευρώ / μήνα

      Στα 750 ευρώ μηνιαίως αυξάνεται το επίδομα που λαμβάνουν οι ανάδοχοι γονείς παιδιών με αναπηρία, προχώρησε το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας στο πλαίσιο της συντεταγμένης και στοχευμένης πολιτικής αποϊδρυματοποίησης.

      Πρόκειται για διπλασιασμό από τα 375 ευρώ / μήνα που λαμβάνουν μέχρι σήμερα και μια σημαντική «ανάσα» για τους γονείς παιδιών που συνήθως έχουν αυξημένες ανάγκες. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως οι γονείς παιδιών με αναπηρία εξακολουθούν να λαμβάνουν το επίδομα αναδοχής και μετά την ενηλικίωσή τους.

      Παράλληλα, η αρμόδια υπουργός κ. Σοφία Ζαχαράκη ανακοίνωσε και σημαντική αύξηση του αντίστοιχου επιδόματος για τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης στα 525 ευρώ, από 325 ευρώ τον μήνα.

      Σε αυτές τις περιπτώσεις, το επίδομα συνεχίζει να καταβάλλεται σε άτομα τυπικής ανάπτυξης και μετά την ενηλικίωσή τους εφόσον σπουδάζουν ή εκπληρώνουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις.

      Η καταβολή του επιδόματος διακόπτεται μετά το πέρας των σπουδών τους και σε κάθε περίπτωση με τη συμπλήρωση του 26ου έτους της ηλικίας τους.

      Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου από τις αυξήσεις αυτές θα ωφεληθούν περί τα 639 παιδιά και 103 ενήλικές - εκ των οποίων οι 57 είναι άτομα με αναπηρίες - που έχουν ενταχθεί σε ανάδοχες οικογένειες.

      Πρόγραμμα Επαγγελματικής Αναδοχής για παιδιά με βαριές αναπηρίες

      Εντός του Νοεμβρίου θα έχουμε τις πρώτες συνδέσεις μεταξύ επαγγελματιών αναδόχων γονέων και παιδιών που ζουν σε ιδρύματα με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67% ή ψυχικής αναπηρίας άνω του 50%.

      Με την υλοποίηση του θεσμού της επαγγελματικής αναδοχής, ανάδοχοι γονείς οι οποίοι για πρώτη φορά λαμβάνουν ειδική επιμόρφωση σε συνεργασία με δημόσια Πανεπιστήμια, όπως είναι το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, θα αναλάβουν τη φροντίδα παιδιών με αναπηρία συμβάλλοντας έτσι στην άρση των εμποδίων για την κοινωνική τους ένταξη και προσφέροντας τους ένα οικογενειακό πλαίσιο που θα μπορεί να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες τους.

      Αναγνωρίζοντας τις αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις οι οποίες σχετίζονται με τα έξοδα ενός παιδιού με υψηλά ποσοστά αναπηρίας, η μηνιαία αποζημίωση των επαγγελματιών ανάδοχων ανέρχεται σε 1.850 ευρώ μικτά, χωρίς ωστόσο να διακόπτεται η καταβολή του επιδόματος αναδοχής ή των λοιπών προνοιακών επιδομάτων τα οποία λαμβάνουν τα άτομα με αναπηρία.

      Πρόγραμμα Ημιαυτόνομης Διαβίωσης για παιδιά από 15 έως 26 ετών

      Παράλληλα, με την υλοποίηση του προγράμματος της Ημιαυτόνομης Διαβίωσης καλύπτεται για πρώτη φορά το μεγάλο κενό στην προστασία της μετεφηβικής ηλικίας των παιδιών που έχουν περάσει όλη τους την ζωή εντός των ιδρυμάτων και δεν έχουν περιθώρια να συνδεθούν με μια οικογένεια μέσω των θεσμών της αναδοχής και της υιοθεσίας.

      Αφορά παιδιά και νέους 15 ετών και άνω, οι οποίοι είτε ζουν σε ιδρύματα, είτε φιλοξενούνται προσωρινά, για λόγους προστασίας, σε κάποιο νοσοκομείο.

      Μέχρι το τέλος του 2025, στα διαμερίσματα Ημιαυτόνομης Διαβίωσης θα έχουν ενταχθεί τουλάχιστον 200 παιδιά και νέοι, με δυνατότητα παραμονής μέχρι και το 26ο έτος της ηλικίας τους.

      Το πρόγραμμα καλύπτει όλα τα έξοδα διαμονής των ωφελούμενων στα διαμερίσματα, κόστη για την εκπαίδευση, επιμόρφωση και την επαγγελματική κατάρτιση τους. Ειδικότερα προβλέπεται καθημερινή́ φροντίδα, ψυχοκοινωνική υποστήριξη και διασύνδεση με συμπληρωματικές παροχές και υπηρεσίες, όπως εξωσχολικές δραστηριότητες για τα ανήλικα παιδιά, ενώ στους ενήλικους νέους παρέχονται υπηρεσίες επαγγελματικής καθοδήγησης και εργασιακής συμβουλευτικής.

      Επιπλέον, με απόφαση της Υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας θεσμοθετήθηκε μηνιαίο οικονομικό βοήθημα ύψους 375 ευρώ, προκειμένου τα παιδιά που διαμένουν στα διαμερίσματα Ημιαυτόνομης Διαβίωσης να καλύπτουν τα προσωπικά τους έξοδα.

      Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται με 12.600.000 ευρώ από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

      Πηγή: Cnn.gr
    • Έρχεται το νέο επίδομα παιδιού - Ποιοι θα πάρουν αύξηση
      Έρχεται το νέο επίδομα παιδιού - Ποιοι θα πάρουν αύξηση

      Από την 1η Ιανουαρίου 2025 θα τεθούν σε ισχύ οι αυξήσεις στο επίδομα παιδιού, καθώς ενοποιείται η δεύτερη και τρίτη εισοδηματική κλίμακα του επιδόματος σε μία, και έτσι όσοι δικαιούχοι βρίσκονται στην τρίτη εισοδηματική κλίμακα, θα λάβουν 45 ευρώ ανά τέκνο, αντί για 28 ευρώ, και 90 ευρώ για το τρίτο παιδί και τα επόμενα.

      Παράλληλα, αυξάνεται η πρώτη κλίμακα όσο είναι και η νέα κλίμακα του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και εισάγονται περιουσιακά κριτήρια κινητής και ακίνητης περιουσίας που σήμερα δεν υπάρχουν, τα οποία θα είναι διευρυμένα σε σχέση με τα άλλα επιδόματα.

      Αξίζει να σημειωθεί πως δεν θα προσµετράται στα εισοδηματικά όρια, ώστε να υπάρχει κίνητρο προς εργασία το ποσοστό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία (20% σε Επίδομα Παιδιού και Στέγασης και 30% στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα).

      Παραδείγματα

      1. Μια οικογένεια με ετήσιο εισόδημα έως 10.500 ευρώ, το 2024 λάμβανε 70 ευρώ για ένα παιδί, 140 ευρώ για δύο και 280 ευρώ για τρία. Με την αύξηση επιδομάτων για το 2025 θα λαμβάνει 75 ευρώ για 1 παιδί, 150 ευρώ για δύο και 300 ευρώ για τρία παιδιά.

      2. Μια οικογένεια με ετήσιο εισόδημα έως 20.500 ευρώ θα λαμβάνει:

      • 45 ευρώ αντί για 28 ευρώ για ένα παιδί
      • 90 ευρώ αντί για 56 ευρώ για δύο παιδιά
      • 180 ευρώ αντί για 168 ευρώ για τρία παιδιά
      Ποιοι κινδυνεύουν να χάσουν το επίδομα

      Παρά τις αυξήσεις που έχουν ανακοινωθεί, τα νέα περιουσιακά κριτήρια ενδέχεται να αφήσουν ορισμένους δικαιούχους «εκτός».

      Για παράδειγμα, υπάρχει περίπτωση κάποιος που έχει χαμηλά εισοδήματα φέτος να χάσει το επίδομα, επειδή μπορεί να έχει κληρονομήσει κάτι, λόγω των περιουσιακών κριτηρίων.

      Συγκεκριμένα θα ελέγχονται:

      Α) Κινητή περιουσία

      • Αυτοκίνητα
      • Δίκυκλα
      • Καταθέσεις
      • Μετοχές/ομόλογα

      Β) Ακίνητη περιουσία

      • Σπίτια
      • Οικόπεδα
      • Αγροτεμάχια
      Την Δευτέρα 30/9 η 4η δόση

      Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την καταβολή της νεάς δόσης του επιδόματος παιδιού, που αντιστοιχεί στους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, με το άνοιγμα της πλατφόρμας Α21, αύριο Δευτέρα.

      Συγκεκριμένα, η πληρωμή της 4ης δόσης θα γίνει αύριο, Δευτέρα 30/9 και θα αφορά εκείνους στους οποίους η αίτηση έχει υποβληθεί οριστικά και έχει εγκριθεί.

      Η πλατφόρμα αναμένεται να ανοίξει στις 8:00 το πρωί.

      Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΟΠΕΚΑ, η 5η διμηνία δόση θα καταβληθεί την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2024 και η 6η δόση μαζί με την μία επιπλέον δόση αναμένεται να καταβληθούν μεταξύ 20 και 23 Δεκεμβρίου.

      Πηγή: cnn.gr

    Sites του Ομίλου

    Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

    Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

    Up & High Media & Productions

    ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
    Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

    Μέλος του 
    Μητρώο ΜΗ

    Τσουκαλάς