Τρίτη, 29 Αυγούστου 2023 14:10

Ελ Νίνιο: Απειλεί με νέες ανατιμήσεις στις παγκόσμιες αγορές τροφίμων, γράφουν οι Financial Times

Γράφτηκε από

Το Ελ Νίνιο αναμένεται να προκαλέσει νέα πίεση στα πορτοφόλια των νοικοκυριών σε όλον τον κόσμο – Ανησυχία σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και μεταφοράς

Νέες αυξητικές πιέσεις στις τιμές των τροφίμων αναμένεται να προκαλέσει τους επόμενους μήνες η εκδήλωση του περιοδικού φαινομένου Ελ Νίνιο στον Ειρηνικό Ωκεανό, γράφουν οι Financial Times. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το μετεωρολογικό φαινόμενο αναμένεται ότι θα αυξήσει απότομα τη θερμοκρασία σε παραγωγικές ζώνες της Ασίας και της Κεντρικής Αμερικής το επόμενο διάστημα και θα προκαλέσει έντονες βροχοπτώσεις σε περιοχές της Νότιας Αμερικής.

Προηγούμενες εκφάνσεις του Ελ Νίνιο, ειδικά τις διετίες 2009-10 και 2015-16, έχουν προκαλέσει παρατεταμένους καύσωνες, ξηρασίες και περιστασιακές πλημμύρες. Όλα αυτά είχαν ως συνέπεια να σημειωθούν σοβαρά προβλήματα στις καλλιέργειες και τις σοδειές, με επακόλουθες ανατιμήσεις στα τρόφιμα.

«Απειλή» για τα πορτοφόλια των νοικοκυριών

Ενδεικτικό της επίδρασης του Ελ Νίνιο είναι ότι, σύμφωνα με αναλύσεις παλαιότερων επεισοδίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αύξηση της θερμοκρασίας κατά έναν βαθμό Κελσίου οδηγεί σε αύξηση των παγκόσμιων τιμών τροφίμων κατά περισσότερο από 6% έναν χρόνο μετά την έναρξη του φαινομένου.

Η «απειλή» του Ελ Νίνιο για τα πορτοφόλια των νοικοκυριών ανά τον κόσμο έρχεται να προστεθεί σε ένα πλέγμα κινδύνων που ήδη ασκούν έντονες πληθωριστικές πιέσεις στο κόστος των τροφίμων.

Οι δύο κυριότεροι παράγοντες πίσω από την παγκόσμια επισιτιστική ανασφάλεια, πέραν του Ελ Νίνιο, είναι η κατάρρευση της συμφωνίας για εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών δια της Μαύρης Θάλασσας τον Ιούλιο -με τη Ρωσία μάλιστα να βομβαρδίζει στη συνέχεια σιταποθήκες, λιμάνια και πορθμεία στη Μαύρη Θάλασσα και στον Δούναβη- και η σχεδόν ταυτόχρονη απόφαση της Ινδίας να απαγορεύσει ή να περιορίσει δραστικά τις εξαγωγές κάθε ποικιλίας ρυζιού, προκειμένου να αποτρέψει τις ανατιμήσεις στην εγχώρια αγορά.

Ανησυχία σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και μεταφοράς

Με δεδομένο ότι η Ρωσία, η Ουκρανία και η Ινδία είναι ιστορικά τρεις από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών, καλαμποκιού, ελαίων και ρυζιού παγκοσμίως, οι εξελίξεις αυτές έχουν προκαλέσει έντονες ανησυχίες σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής και μεταφοράς.

Βετεράνοι της αγοράς σημειώνουν μάλιστα ότι υπάρχει και ο κίνδυνος των συγκοινωνούντων δοχείων, που σημαίνει ότι η έλλειψη έστω ενός είδους μαζικής κατανάλωσης, όπως το σιτάρι, μπορεί να προκαλέσει ντόμινο ανατιμήσεων στο ρύζι, με δεδομένο ότι είναι η πιο εύκολη εναλλακτική λύση για πάρα πολλούς καταναλωτές, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Επιπρόσθετη ανησυχία προκαλεί το ενδεχόμενο περιορισμού και των ινδικών εξαγωγών ζάχαρης, ως συνέπεια της λειψυδρίας που παρατηρείται σε παραγωγικές περιοχές τους τελευταίους μήνες.

Ο Παγκόσμιος Δείκτης Τροφίμων του ΟΗΕ, ο οποίος υποχωρούσε σχεδόν αδιάλειπτα από το περσινό καλοκαίρι, αυξήθηκε κατά 1,5 μονάδες μεταξύ Ιουνίου και Ιουλίου.

Πηγή: Protothema.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Τρίτη, 29 Αυγούστου 2023 11:43

Σχετικά Άρθρα

  • Οι τροφές του φθινοπώρου που βοηθούν τη μνήμη
    Οι τροφές του φθινοπώρου που βοηθούν τη μνήμη

    Πέντε εποχιακά φρούτα και λαχανικά που κάνουν καλό στη μνήμη μας.

    Εάν φέτος το φθινόπωρο θέλετε να «θωρακίσετε» την υγεία του εγκεφάλου σας, τα εποχιακά φρούτα και λαχανικά, όπως τα κράνμπερι και η λαχανίδα, μπορούν να βοηθήσουν καθώς είναι γεμάτα πολύτιμα μέταλλα που μπορούν να υποστηρίξουν τη μνήμη και να επιβραδύνουν τη γνωστική εξασθένηση.

    Τα περισσότερα από αυτά προσαρμόζονται εύκολα σε διάφορες συνταγές (αλμυρές ή γλυκές) και διατροφικές προτιμήσεις ενώ μπορείτε να τα μαγειρέψετε εξίσου εύκολα.

    5 φθινοπωρινές τροφές για ισχυρή μνήμη

    Γλυκοπατάτες

    Οι γλυκοπατάτες είναι πλούσιες σε β-καροτίνη, βιταμίνη C και φυτικές ίνες. Διαθέτουν αντιοξειδωτικά που μειώνουν το οξειδωτικό στρες και ευνοούν την επικοινωνία των εγκεφαλικών κυττάρων.

    Επιστημονική μελέτη μάλιστα, αναφέρει ότι μια μακροχρόνια διατροφή πλούσια σε β-καροτίνη θα μπορούσε να συμβάλλει στην διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας, ειδικά όταν συνδυάζεται με άλλα αντιοξειδωτικά όπως οι βιταμίνες Ε και C.

    Τζίντζερ

    Το τζίντζερ είναι μια πικάντικη ρίζα που βρίσκουμε συχνά σε κολοκυθόπιτες και ζεστές φθινοπωρινές σούπες. Περιέχει βιταμίνες, μέταλλα και βιοδραστικές ενώσεις που βοηθούν στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες και της χρόνιας φλεγμονής, που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της νόσου του Αλτσχάιμερ και της απώλειας μνήμης που σχετίζεται με την ηλικία.

    Επιστημονική ανασκόπηση, που δημοσιεύθηκε στο Nutrition and the Aging Brain, υποστηρίζει ότι το τζίντζερ θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη της άνοιας, εν μέρει χάρη στην αντιφλεγμονώδη δράση του.

    Παντζάρια

    Τα παντζάρια είναι γνωστά για το χαρακτηριστικό κόκκινό τους χρώμα και είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μέταλλα όπως φυλλικό οξύ, κάλιο, σίδηρο και βιταμίνη C. Σύμφωνα με τους ειδικούς του Medicine Plus, το φυλλικό οξύ στα παντζάρια συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων ομοκυστεΐνης, ενός αμινοξέος που μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία και να συμβάλει σε καρδιακές παθήσεις.

    Τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης συνδέονται επίσης, σύμφωνα με έρευνα, με τη νόσο του Αλτσχάιμερ και την άνοια.

    Κράνμπερι

    Τα γνωστά κόκκινα μούρα είναι γνωστά για τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους. Τα κράνμπερι είναι πλούσια σε φλαβονοειδή, φυσικές ενώσεις που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Αλτσχάιμερ και της σχετικής άνοιας.

    Φυλλώδη πράσινα λαχανικά

    Τα σκούρα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, όπως το σπανάκι και το kale, συνδέονται με πολλά οφέλη για την υγεία του εγκεφάλου και περιέχουν κάλιο, σίδηρο και βιταμίνες Ε, Κ και C.

    Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Neurology, επισημαίνει ότι η προσθήκη μιας μερίδας από αυτά τα χόρτα στη διατροφή σας κάθε μέρα μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της γνωστικής εξασθένισης που σχετίζεται με την ηλικία.

    Πηγή: Vita - In.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Freepik

  • Σούπερ μάρκετ: Πώς εφαρμόζεται η νέα πρωτοβουλία για μείωση των τιμών
    Σούπερ μάρκετ: Πώς εφαρμόζεται η νέα πρωτοβουλία για μείωση των τιμών

    Οι υψηλές τιμές που έχουν διαμορφωθεί σε βασικά αγαθά, λόγω των διαρκών ανατιμήσεων στη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, παραμένουν μεγάλος «βραχνάς» για τους καταναλωτές, παρότι, σύμφωνα με τα στοιχεία των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ, τους τελευταίους μήνες παρατηρείται αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων.

    Τα στοιχεία της εταιρείας Circana για το 8μηνο του έτους στα σούπερ μάρκετ, δείχνουν, στο σύνολο των ταχυκίνητων αγαθών οριακή μείωση της τιμής ανά τεμάχιο μεσοσταθμικά κατά 0,1%, σε σχέση με πέρσι. Τα τρόφιμα αποτελούν τη μοναδική κατηγορία όπου συνεχίζονται οι αυξήσεις (+0,7%), ενώ τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και τα είδη για τη φροντίδα του σπιτιού, εμφανίζουν μείωση κατά -3,5% και -2% αντίστοιχα. Οριακή αύξηση των τιμών στο οργανωμένο λιανεμπόριο, κατά μέσο όρο +0,24% στο 9μηνο του έτους και άνοδο +0,91% τον Σεπτέμβριο, δείχνουν τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ.

    Με την ακρίβεια, ωστόσο, γενικότερα σε προϊόντα και υπηρεσίες, να παραμένει το μείζον πρόβλημα για τα ελληνικά νοικοκυριά, το ζητούμενο πλέον για τους καταναλωτές είναι όχι μόνο η σταθεροποίηση των τιμών, οι οποίες έχουν φτάσει σε κάθε περίπτωση σε υψηλά επίπεδα, αλλά και οι μειώσεις τους, σε βαθμό που θα ελαφρύνουν ουσιαστικά, τον οικογενειακό προϋπολογισμό.

    Συμμετέχουν οικειοθελώς οι επιχειρήσεις

    Από την πλευρά του υπουργείου Ανάπτυξης, ο κ. Τάκης Θεοδωρικάκος με την ανάληψη των καθηκόντων του το καλοκαίρι, στην προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της ακρίβειας είχε καλέσει την αγορά να «βάλει πλάτη» ενώ κατά τη διάρκεια των συναντήσεών του, στη συνέχεια, με τη βιομηχανία – προμηθευτές και τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, τους ζήτησε να μειώσουν το μεσοσταθμικό τους κέρδος και να αποκλιμακώσουν τις τιμές.

    Στο πλαίσιο αυτό, η νέα πρωτοβουλία που έχει ξεκινήσει τις τελευταίες μέρες να εφαρμόζεται στο οργανωμένο λιανεμπόριο, δεν έχει τη μορφή υποχρεωτικού μέτρου (όπως ήταν για παράδειγμα το ''Καλάθι του Νοικοκυριού'') αλλά συμμετέχουν σε αυτή οικειοθελώς οι επιχειρήσεις, με στόχο την περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού σε βασικά αγαθά.

    Όπως γνωστοποίησε η Ένωση Σούπερ-Μάρκετ Ελλάδας, σε πρώτη φάση, με βάση τους προμηθευτές και τις αλυσίδες του οργανωμένου λιανεμπορίου που έχουν ανταποκριθεί έως τώρα στην πρόσκληση του υπουργείου Ανάπτυξης, οι καταναλωτές αναμένεται μέχρι το τέλος Οκτωβρίου να δουν στα ράφια, περίπου 120 κωδικούς προϊόντων σε χαμηλότερες τιμές.

    Οι μειώσεις, σύμφωνα με την ΕΣΑ, θα κυμαίνονται από 6% έως 15% και ήδη οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν ενημερώσει τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου για τις σχετικές λίστες των προϊόντων ενώ σταδιακά περισσότεροι από 600 κωδικοί διαφόρων προμηθευτών μελών του ΣΕΒΤ, του ΕΣΒΕΠ κτλ. αναμένεται να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία.

    Μειώσεις τουλάχιστον 5%

    H πρόσκληση προς τις επιχειρήσεις για συμμετοχή στη νέα αυτή πρωτοβουλία, σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece, αφορά σε μειώσεις τιμών στα προϊόντα τουλάχιστον κατά 5%, με χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον δύο μηνών. Για τη διαμόρφωση της τελικής τιμής, τόσο οι επιχειρήσεις - προμηθευτές που συμμετέχουν, προχωρούν σε μείωση, στο ποσοστό που επιλέγουν, στα προϊόντα τους, όσο και τα σούπερ μάρκετ από την πλευρά τους, που τα διαθέτουν στο ράφι.

    Ο στόχος είναι ανά 15 μέρες να αυξάνεται ο αριθμός των κωδικών, με τους καταναλωτές να ενημερώνονται σχετικά με τις νέες μειωμένες τιμές. Στελέχη της αγοράς σημειώνουν, πως με τη συμμετοχή, σταδιακά, όλο και περισσότερων επιχειρήσεων, ενισχύεται ο ανταγωνισμός στην αγορά, κάτι που εκτιμούν πως θα λειτουργήσει θετικά στην προσπάθεια για την αποκλιμάκωση των τιμών.

    Πηγή: Cnn.gr
  • Χωρίς φρένο οι ανατιμήσεις από το χωράφι στο ράφι – Η ακρίβεια εξακολουθεί να εξανεμίζει τον πενιχρό μισθό
    Χωρίς φρένο οι ανατιμήσεις από το χωράφι στο ράφι – Η ακρίβεια εξακολουθεί να εξανεμίζει τον πενιχρό μισθό

    Η ακρίβεια και από το χωράφι στο ράφι πλήττει καταναλωτές και παραγωγούς που σημειώνουν ότι «πουλάμε τα προϊόντα μας σε εξευτελιστικές τιμές»

    Η ακρίβεια εξακολουθεί να καλπάζει , «εξαΰλώνοντας» τους πενιχρούς μισθούς και συντάξεις. Σχεδόν καθημερινά δημοσιοποιούνται στοιχεία, που τεκμηριώνουν την επιδείνωση των όρων ζωής της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων.

    Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία της Eurostat σύμφωνα με τα οποία είμαστε στις τέσσερις χώρες της ΕΕ με τα υψηλότερα ποσοστά πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας. Εξάλλου από τα μνημόνια μέχρι σήμερα το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα έχει καταβαραθρωθεί, με μείωση -28,4% – το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη, όταν στην ΕΕ έχει αυξηθεί κατά 18,5%.

    Και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς του 2023, αναφέρουν ότι ο κίνδυνος φτώχειας απειλεί το 18,7% του πληθυσμού της χώρας (17,4% το 2022), με τα νοικοκυριά του φτωχότερου 20% του πληθυσμού να αυξάνουν τις δαπάνες τους σε σχέση με το 2022 κατά 8,5%, ενώ τα νοικοκυριά του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού κατά 15,7%.

    Στο 3,2% ο πληθωρισμός τροφίμων – Χωρίς φρένο η ακρίβεια από το χωράφι στο ράφι

    Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, εξάλλου, ο πληθωρισμός τροφίμων τον Σεπτέμβριο ξεπέρασε και πάλι τον γενικό δείκτη (2,9%) και ανήλθε στο 3,2%.

    Μάλιστα το «καπέλο» στα καρτελάκια της λιανικής σε σχέση με τις τιμές που φεύγουν τα προϊόντα από τους παραγωγούς εξακολουθεί να είναι… τεράστιο.

    Παρατηρείται το παράδοξο να υπάρχει μείωση 14,4% στις τιμές παραγωγού και αύξηση 3% στις τιμές λιανικής

    «Το πρόβλημα της ακρίβειας το αντιμετωπίζουμε όλοι», λέει στο MEGA ο Σωκράτης Αλειφτήρας, εκπρόσωπος Τύπου της αγροτικής ομοσπονδίας ν. Λάρισας.

    «Εμείς είμαστε αυτοί που παράγουμε τα προϊόντα και δυστυχώς τα πουλάμε σε εξευτελιστικές τιμές και φτάνουν στο ράφι δύο και τρεις φορές ακριβότερα».

    Η διαδρομή από το χωράφι στο ράφι

    Πώς καταλήγουν όμως τα προϊόντα να έχουν τόσο αυξημένες τιμές στο ράφι;

    Τα στοιχεία για τον Αύγουστο αναδεικνύουν το παράδοξο να υπάρχει μείωση 14,4% στις τιμές παραγωγού και αύξηση 3% στις τιμές λιανικής.

    Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα με τα μήλα στάρκιν που φεύγουν από τον παραγωγό με 70 λεπτά και φτάνουν στο ράφι με ελάχιστη τιμή τα 1,70 ευρώ το κιλό.

    Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εμπόρων Κεντρικής Λαχαναγοράς Αθηνών, η ανάλυση των εξόδων στην πορεία της διαμόρφωσης της τιμής από την παραγωγή ως τη λιανική έχει ως εξής:

    0,70€/κιλό παραγωγός, 0,10€/κιλό εργάτες συγκομιδής, 0,20€/κιλό αποθήκευση, ψυγεία, 0,15€/κιλό εργαζόμενοι για μεταφορά από ψυγείο στο τελάρο, 0,07€/κιλό μεταφορικά (ανάλογα με το ύψος των καυσίμων), 0,35€/κιλό έξοδα συσκευασίας, 0,13€/κιλό ΦΠΑ, φορτωτικά, διαλογή, φύρα, κέρδος εμπόρων.

    Ακόμη πιο ακριβά στην πραγματικότητα – Το στάρκιν θα φτάσει στον καταναλωτή 3 ευρώ/κιλό

    Σύμφωνα με τον Γιώργο Λεχουρίτη, πρόεδρο του ΙΝΚΑ, πάντως τα προϊόντας φτάνουν ακόμη πιο ακριβά στα ράφια.

    «Και οι παραγωγοί διαμαρτύρονται ότι παίρνουν φθηνότερες τιμές από ό,τι έπαιρναν πέρυσι και παράλληλα βλέπουμε τα προϊόντα ακριβότερα. Όταν μιλάτε για 70 λεπτά το ‘στάρκιν’ πως πουλάει ο παραγωγός, αυτό είναι η α’ ποιότητα που θα φτάσει στον καταναλωτή πάνω από 3 ευρώ. Μακάρι να έφτανε στο 1,70».

    «Εκείνοι που ανεβάζουν τις τιμές είναι οι μεσάζοντες. Μας λένε οι κυβερνήσεις διαδοχικά ότι έξω οι μεσάζοντες από την αγορά αλλά δυστυχώς οι μεσάζοντες ζουν και βασιλεύουν. Όλο αυτό έχει αντίκτυπο στην τσέπη του καταναλωτή», υπογραμμίζει και σημειώνει ότι «έλεγχοι στην αγορά δε γίνονται».

    Δύσκολοι καιροί για αγρότες

    «Ο αγροτικός κόσμος περνάει πολλές δυσκολίες», σημείωσε στο MEGA η Διαμάντω Κρητικού, πρόεδρος αγροτικού συνεταιρισμού Αμύνταιου.

    Η κα Κρητικού, η οποία καλλιεργεί ροδάκινα, κάνει λόγο για μια πολύ δύσκολη χρονιά.

    «Ζούμε από την παραγωγή των ροδάκινων, μια χρονιά πολύ δύσκολη φέτος, με την κλιματική αλλαγή να μη μας έχει αφήσει ανεπηρέαστους. Τα ροδάκινα είναι ευαίσθητα, δεν κρατάνε, η ποσότητα που έμεινε και δεν απορροφήθηκε ήταν πολύ μεγάλη. Εμείς εδώ στο χωριό είχαμε χαλαζόπτωση πράγμα που δεν έκανε ελκυστικό το προϊόν. Το 40 – 50% της παραγωγής έμεινε μέσα στα χωράφια. Η τιμή ήταν πολύ χαμηλή».

    Όπως λέει η ίδια: «Είναι πολύ δύσκολο να συνεχίσουμε να καλλιεργήσουμε τη νέα χρονιά».

    Οι ελληνοποιήσεις

    Πέρα από τα προβλήματα με τον καιρό και τα κόστη, οι αγρότες έχουν να αντιμετωπίσουν και τις παράνομες ελληνοποιήσεις προϊόντων από τρίτες χώρες.

    Σύμφωνα με τον Απόστολο Ραυτόπουλο, πρόεδρο της Ένωσης εργαζομένων καταναλωτών Ελλάδος, αγροτικοί συνεταιρισμοί από την Κρήτη με επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Ανάπτυξης έχουν κοινοποιήσει το ζήτημα.

    «4.000.000 κιλά ντομάτες από την Τουρκία χωρίς κανέναν έλεγχο. Παράνομες ελληνοποιήσεις αγροτικών προϊόντων. Υπήρχε ένα πολύ μεγάλο φορτίο το οποίο προοριζόταν από την Τουρκία, μέσω Ελλάδας, για το Ισραήλ. Στο Ισραήλ, επειδή δε συνοδευόταν από τα χαρτιά για τη φυτοπροστασία, την υγεία και όλα αυτά, το επέστρεψαν πίσω», είπε χαρακτηριστικά.

    Πηγή: in.gr

  • Κρίση νερού ή αλλιώς παγκόσμια απειλή: Σε κίνδυνο το ήμισυ της παραγωγής τροφίμων λόγω της λειψυδρίας - 5 βασικά συμπεράσματα
    Κρίση νερού ή αλλιώς παγκόσμια απειλή: Σε κίνδυνο το ήμισυ της παραγωγής τροφίμων λόγω της λειψυδρίας - 5 βασικά συμπεράσματα

    Ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός αντιμετωπίζει ήδη λειψυδρία και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί, καθώς η κλιματική κρίση επιδεινώνεται

    Πάνω από το μισό της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων θα κινδυνεύσει τα επόμενα 25 χρόνια λόγω της λειψυδρίας, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για τη διατήρηση των υδάτινων πόρων και τον τερματισμό της καταστροφής των οικοσυστημάτων από τα οποία εξαρτάται το γλυκό νερό, προειδοποιούν οι επιστήμονες.

    Ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός αντιμετωπίζει ήδη λειψυδρία και ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί, καθώς η κλιματική κρίση επιδεινώνεται, σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Επιτροπής για τα Οικονομικά του Νερού. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, η ζήτηση για γλυκό νερό θα ξεπεράσει την προσφορά κατά 40% μέχρι το τέλος της δεκαετίας, επειδή τα παγκόσμια υδατικά συστήματα δέχονται «πρωτοφανή πίεση».

    Επίσης η μελέτη διαπιστώνει ότι οι κυβερνήσεις και οι εμπειρογνώμονες έχουν υποτιμήσει κατά πολύ την ποσότητα νερού που απαιτείται για να έχουν οι άνθρωποι αξιοπρεπή ζωή. Ενώ απαιτούνται 50 έως 100 λίτρα την ημέρα για την υγεία και την υγιεινή κάθε ανθρώπου, στην πραγματικότητα οι άνθρωποι χρειάζονται περίπου 4.000 λίτρα την ημέρα για να έχουν επαρκή διατροφή και μια αξιοπρεπή ζωή. Για τις περισσότερες περιοχές, αυτός ο όγκος δεν μπορεί να επιτευχθεί σε τοπικό επίπεδο, οπότε οι άνθρωποι εξαρτώνται από το εμπόριο - σε τρόφιμα, ρούχα και καταναλωτικά αγαθά - για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

    Ο Tharman Shanmugaratnam, πρόεδρος της Σιγκαπούρης και συμπρόεδρος της επιτροπής, δήλωσε ότι οι χώρες πρέπει να αρχίσουν να συνεργάζονται για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων προτού να είναι πολύ αργά.

    «Πρέπει να σκεφτούμε ριζικά για το πώς θα διατηρήσουμε τις πηγές γλυκού νερού, πώς θα το χρησιμοποιήσουμε πολύ πιο αποτελεσματικά και πώς θα μπορέσουμε να έχουμε πρόσβαση σε γλυκό νερόγια κάθε κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων - με άλλα λόγια, πώς θα διατηρήσουμε την ισότητα [μεταξύ πλούσιων και φτωχών]», δήλωσε ο Shanmugaratnam.

    Η Παγκόσμια Επιτροπή για τα Οικονομικά του Νερού συστάθηκε από τις Κάτω Χώρες το 2022, βασιζόμενη στο έργο δεκάδων κορυφαίων επιστημόνων και οικονομολόγων, για να διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη άποψη για την κατάσταση των παγκόσμιων υδρολογικών συστημάτων και τον τρόπο διαχείρισής τους. Η 194σέλιδη έκθεσή της είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια μελέτη που εξετάζει όλες τις πτυχές της κρίσης του νερού και προτείνει διορθωτικά μέτρα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

    Το νερό το υπ'αριθμόν ένα θύμα της κλιματικής αλλαγής

    Τα ευρήματα ήταν απροσδόκητα σκληρά, δήλωσε ο Rockstrom. «Το νερό είναι το υπ' αριθμόν ένα θύμα της [κλιματικής κρίσης], οι περιβαλλοντικές αλλαγές που βλέπουμε τώρα να αθροίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο, θέτοντας σε κίνδυνο ολόκληρη τη σταθερότητα των συστημάτων της γης», δήλωσε στον Guardian. «Η κλιματική κρίση εκδηλώνεται πρώτα και κύρια με ξηρασίες και πλημμύρες. Όταν σκέφτεστε τους καύσωνες και τις πυρκαγιές, οι πραγματικά σκληρές επιπτώσεις είναι μέσω της υγρασίας - στην περίπτωση των πυρκαγιών, η παγκόσμια υπερθέρμανση στεγνώνει πρώτα τα τοπία, ώστε να καούν».

    Κάθε αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίαςκατά 1 βαθμό προσθέτει άλλο 7% υγρασίας στην ατμόσφαιρα, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να «ενισχύεται» ο υδρολογικός κύκλος πολύ περισσότερο από ό,τι θα συνέβαινε υπό κανονικές διακυμάνσεις. Η καταστροφή της φύσης τροφοδοτεί επίσης περαιτέρω την κρίση, επειδή η κοπή των δασών και η αποξήρανση των υγροτόπων διαταράσσει τον υδρολογικό κύκλο που εξαρτάται από τη διαπνοή των δέντρων και την αποθήκευση του νερού στα εδάφη.

    Οι λανθασμένα κατευθυνόμενες επιδοτήσεις ενθαρρύνουν τους αγρότες να χρησιμοποιούν περισσότερο νερό από ό,τι χρειάζονται για άρδευση ή σε σπάταλες πρακτικές. Η βιομηχανία επωφελείται επίσης - περίπου το 80% των υγρών αποβλήτων που χρησιμοποιούνται από τις βιομηχανίες σε όλο τον κόσμο δεν ανακυκλώνεται.

    Τα 5 βασικά συμπεράσματα της έκθεσης

    Ο κόσμος αντιμετωπίζει κρίση νερού

    Περισσότεροι από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι - το 44% του πληθυσμού - δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλή αποχέτευση. Κάθε μέρα, 1.000 παιδιά πεθαίνουν από την έλλειψη πρόσβασης σε ασφαλές νερό. Η ζήτηση για γλυκό νερό αναμένεται να ξεπεράσει την προσφορά του κατά 40% μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας. Η κρίση αυτή επιδεινώνεται - χωρίς δράση, μέχρι το 2050 τα προβλήματα με το νερό θα μειώσουν το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά 8%, με τις φτωχές χώρες να αντιμετωπίζουν απώλειες 15%. Πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων προέρχεται από περιοχές που αντιμετωπίζουν ασταθείς τάσεις στη διαθεσιμότητα του νερού.

    Δεν υπάρχει συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης

    Παρά τη διασύνδεση των παγκόσμιων υδατικών συστημάτων, δεν υπάρχουν παγκόσμιες δομές διακυβέρνησης για το νερό. Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν διοργανώσει μόνο μία διάσκεψη για το νερό τα τελευταία 50 χρόνια και μόλις τον περασμένο μήνα διόρισαν ειδικό απεσταλμένο για το νερό.

    Η κλιματική κατάρρευση εντείνει τη λειψυδρία

    Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης γίνονται πρώτα αισθητές στα υδρολογικά συστήματα του πλανήτη, και σε ορισμένες περιοχές τα συστήματα αυτά αντιμετωπίζουν σοβαρή διαταραχή ή και κατάρρευση. Η ξηρασία στον Αμαζόνιο, οι πλημμύρες σε όλη την Ευρώπη και την Ασία και το λιώσιμο των παγετώνων στα βουνά, το οποίο προκαλεί τόσο πλημμύρες όσο και ξηρασία στα κατάντη, είναι όλα παραδείγματα των επιπτώσεων των ακραίων καιρικών συνθηκών που είναι πιθανό να επιδεινωθούν στο εγγύς μέλλον. Η υπερβολική χρήση του νερού από τους ανθρώπους επιδεινώνει επίσης την κλιματική κρίση - για παράδειγμα, με την αποξήρανση των πλούσιων σε άνθρακα τυρφώνων και υγροτόπων που στη συνέχεια απελευθερώνουν διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

    Το νερό είναι φθηνό για κάποιους και πολύ ακριβό για άλλους

    Οι επιδοτήσεις στη γεωργία σε όλο τον κόσμο έχουν συχνά απρόβλεπτες συνέπειες για το νερό, παρέχοντας στρεβλά κίνητρα στους αγρότες να αρδεύουν υπερβολικά τις καλλιέργειές τους ή να χρησιμοποιούν το νερό με σπατάλη. Σε πολλές χώρες επιδοτείται επίσης η χρήση νερού από τις βιομηχανίες ή αγνοείται η ρύπανσή τους. Εν τω μεταξύ, οι φτωχοί άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες συχνά πληρώνουν υψηλό τίμημα για το νερό ή έχουν πρόσβαση μόνο σε βρώμικες πηγές. Η ρεαλιστική τιμολόγηση του νερού που καταργεί τις επιβλαβείς επιδοτήσεις αλλά προστατεύει τους φτωχούς πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις.

    Το νερό είναι κοινό αγαθό

    Όλη η ανθρώπινη ζωή εξαρτάται από το νερό, αλλά δεν αναγνωρίζεται ως ο απαραίτητος πόρος που είναι. Οι συγγραφείς της έκθεσης προτρέπουν να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο το νερό θεωρείται - όχι ως ένας ατελείωτα ανανεώσιμος πόρος, αλλά ως παγκόσμιο κοινό αγαθό, με ένα παγκόσμιο σύμφωνο για το νερό από τις κυβερνήσεις, ώστε να διασφαλιστεί η προστασία των πηγών νερού και η δημιουργία μιας «κυκλικής οικονομίας» για το νερό, στο πλαίσιο της οποίας επαναχρησιμοποιείται και καθαρίζεται η ρύπανση. Τα αναπτυσσόμενα έθνη πρέπει να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση για να τα βοηθήσουν να σταματήσουν την καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων που αποτελούν βασικό μέρος του υδρολογικού κύκλου.

    Πηγή: Ethnos.gr
  • Ακρίβεια στα τρόφιμα: Απαιτούνται μέτρα για να μην ξεχάσουμε τη μεσογειακή διατροφή
    Ακρίβεια στα τρόφιμα: Απαιτούνται μέτρα για να μην ξεχάσουμε τη μεσογειακή διατροφή

    Σε ένα χρόνο τα νοικοκυριά αυξήσαν 40% τις δαπάνες για ταχυφαγεία και ντελίβερι. Παράλληλα, μειώνεται η κατανάλωση σε φρέσκα και υγιεινά τρόφιμα, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Τις πταίει;

    Ήταν μια φορά και έναν καιρό η … μεσογειακή διατροφή. Αυτό θα λέμε σύντομα στα παιδιά μας, αν δεν το λέμε ήδη στους εαυτούς μας. Τα στοιχεία της έρευνας του ΙΕΛΚΑ για τα τρόφιμα, εν όψει της παγκόσμιας ημέρας διατροφής της 16 Οκτωβρίου είναι αποκαλυπτικά:

    Από το 2009 ως σήμερα έχουν αυξηθεί κατά 184% οι ετήσιες δαπάνες για πρόχειρο φαγητό σε ταχυφαγεία και φαγητά σε πακέτο. Μόνο το 2023 οι δαπάνες για fast food και delivery αυξήθηκαν σχεδόν 40%.

    Αντίστοιχα, ενώ την τελευταία 15ετία η ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη των νοικοκυριών σε είδη διατροφής από τα σουπερμάρκετ έχει αυξηθεί πάνω από 10%, η κατανάλωση σε προϊόντα που θεωρούνται «πυλώνες» της μεσογειακής διατροφής συνεχώς μειώνεται.

    Η κατά κεφαλήν κατανάλωση σε φρέσκα φρούτα έχει μειωθεί κατά 11%, περίπου 10 κιλά λιγότερο ανά άτομο.

    Η μείωση είναι ακόμα μεγαλύτερη στα παραδοσιακά ελληνικά φρούτα, όπως τα πορτοκάλια και τα μήλα (-24% και -34% αντίστοιχα). Η πτώση συγκρατείται από την αύξηση της κατανάλωσης σε εισαγόμενα φρούτα όπως οι μπανάνες (42%).

    Πιο βελτιωμένη είναι η εικόνα στα λαχανικά, με μείωση της κατανάλωσης σε ποσότητα κατά -1%. Όμως κι εδώ, η κατανάλωση σε ντόπια προϊόντα που κάποτε αποτελούσαν τη βάση της ελληνικής κουζίνας, όπως οι τομάτες έχει μειωθεί κατά -28%. Ακόμα και η ταπεινή πατάτα, έχει μειωθεί σε κατανάλωση κατά -25%.

    Το ίδιο διάστημα, οι δαπάνες των νοικοκυριών για λαχανικά και φρούτα έχουν αυξηθεί κατά 35% και 14% αντίστοιχα. Με άλλα λόγια ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα, για πολύ μικρότερες ποσότητες.

    Χάνει έδαφος η μεσογειακή διατροφή

    Σε σχέση με την περίοδο πριν τη δημοσιονομική κρίση, τρώμε λιγότερο ψωμί, αλλά περισσότερα ζυμαρικά. Καταναλώνουμε πολύ λιγότερο κόκκινο κρέας (-34%, κάτι που μπορεί να θεωρηθεί και καλό για τη υγεία) και περισσότερο κοτόπουλο (22%). Πολύ λιγότερα ψάρια (-32%), αλλά σχεδόν τριπλάσια αυγά (198%).

    Το χειρότερο είναι ότι ενώ έχει μειωθεί σημαντικά η κατά κεφαλήν κατανάλωση σε ελαιόλαδο (-35%), έχει σχεδόν διπλασιαστεί η κατανάλωση σε βούτυρο (98%).

    Το ΙΕΛΚΑ αξιολογεί ως ανησυχητική τη μείωση της κατανάλωσης φρέσκων φρούτων και λαχανικών στην Ελλάδα, καθώς δείχνει ότι απομακρυνόμαστε από τα πρότυπα της μεσογειακής διατροφής,

    Οι προτάσεις για μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής, όπως το ελαιόλαδο, επανέρχονται στην επικαιρότητα

    Αντίθετα, τονίζει ότι στην Ισπανία και την Ιταλία, τα φρούτα και λαχανικά παραμένουν σταθερά βασικά τρόφιμα.

    Η μείωση αυτή στην Ελλάδα μπορεί να οφείλεται στις αυξήσεις των τιμών, τη σπατάλη τροφίμων στο παρελθόν ή στις αλλαγές στις διατροφικές προτιμήσεις, σημειώνει η έρευνα του Ινστιτούτου.

    Στα θετικά, από πλευράς υγείας, είναι ότι καταναλώνουμε περισσότερα όσπρια (50%), μειώνουμε το πλήρες γάλα (-22%) και αυξάνουμε το αποβουτυρωμένο κατά 88%.

    Από το 2009 ως σήμερα έχουν αυξηθεί οι δαπάνες των νοικοκυριών για όλες τις κατηγορίες υδατανθράκων: 19% για το ρύζι, 23% για το ψωμί, 24% για τα ζυμαρικά. Οι αντίστοιχες αυξήσεις δαπανών σε ετήσια βάση (2022-23) κυμαίνονται από 5% ως 10%.

    Μέσα στο 2023 ξοδέψαμε περισσότερα χρήματα για όλες τις κατηγορίες τροφίμων – πλην της μαργαρίνης – με τις μεγαλύτερες αυξήσεις δαπανών να αφορούν το ελαιόλαδο (28%) και τα αμνοερίφια (68%). Η αύξηση δαπανών για το ελαιόλαδο είναι υποπολλαπλάσια του πληθωρισμού, καθώς μέσα σε ένα χρόνο η κατανάλωση μειώθηκε κατά 7%.

    Αντιφατική συμπεριφορά

    Τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ αποτυπώνουν μια αντιφατική διατροφική συμπεριφορά, που δεν ερμηνεύεται μόνο με οικονομικούς όρους.

    Από τη μία το ελληνικό νοικοκυριό περιορίζει τις ποσότητες των αγορών τροφίμων, για να ανταποκριθεί στις αυξημένες τιμές. Από την άλλη ξοδεύει περισσότερα χρήματα σε ανθυγιεινές διατροφικές επιλογές, λόγω ταχύτητας και ευκολίας.

    Ο περιορισμός στην κατανάλωση ζωϊκών πρωτεϊνών και γαλακτοκομικών πλούσιων σε λιπαρά μπορεί να συνδέεται με μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την υγεία και το περιβάλλον. Από την άλλη η μείωση της κατανάλωσης φρέσκων υγιεινών τροφίμων, φτωχαίνει την ποιότητα της διατροφής.

    Υπό αυτό το πρίσμα, οι προτάσεις για μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής, όπως το ελαιόλαδο, επανέρχονται στην επικαιρότητα. Όχι μόνο ως μέτρο για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, αλλά και ως παράγοντας ενθάρρυνσης των νοικοκυριών να καταναλώνουν φρέσκα και υγιεινά τρόφιμα, αντί για επεξεργασμένα και ανθυγιεινά.

    Άλλωστε, σύμφωνα με τον ορισμό της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, η αύξηση της παχυσαρκίας, λόγω της κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, πλούσιων σε θερμίδες αλλά χαμηλών σε θρεπτικά συστατικά, είναι η άλλη όψη του υποσιτισμού, και αποτελεί επίσης συνέπεια της επισιτιστικής ανασφάλειας.

    Οι προτάσεις της ΟΚΕ για την ακρίβεια στα τρόφιμα

    Η γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της ακρίβειας αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο για την ακρίβεια στα τρόφιμα.

    Η ΟΚΕ επιβεβαιώνει ότι «η διατήρηση του υψηλού ρυθμού πληθωρισμού βασικών αγαθών, όπως είναι τα τρόφιμα, επιβαρύνει το κόστος διαβίωσης των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, καθώς ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματος τους δαπανάται στην αγορά αγαθών της συγκεκριμένης κατηγορίας».

    πηγή: ΟΚΕ

    Συγκεκριμένα, ενώ τα νοικοκυριά που έχουν χαμηλό μηνιαίο εισόδημα (ως 1100 ευρώ) ξοδεύουν το 24,2% του προϋπολογισμού τους σε τρόφιμα, τα πλουσιότερα νοικοκυριά (3.500 ευρώ και άνω), ξοδεύουν μόλις το 14,6%.

    Αν προσθέσουμε και τις δαπάνες στέγασης, τότε φτάνουμε στο 53% του προϋπολογισμού των φτωχών νοικοκυριών. Τα πλούσια νοικοκυριά πάλι ξοδεύουν λιγότερο από 25% σε στέγαση και διατροφή, αφήνοντας χώρο για αγορές καταναλωτικών αγαθών, αναψυχή και ταξίδια.

    Επιισημαίνει ότι η πληθωριστική κλιμάκωση στην κατηγ

    ορία της διατροφής και των μη αλκοολούχων ποτών είναι πολύ πιο έντονη από την άνοδο του γενικού πληθωρισμού. Ενδεικτικά, το διάστημα 2/23-2/24 η αύξηση του πληθωρισμού στα τρόφιμα ήταν υπερδιπλάσια από την άνοδο του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.

    Η ακρίβεια στα τρόφιμα, υπογραμμίζει η ΟΚΕ, παρά τη μείωση της έντασής της συνεχίζεται. Επισημαίνει ωστόσο, ότι τους τελευταίους μήνες ο πληθωρισμός των τροφίμων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της τιμής του ελαιολάδου.

    Η διαπίστωση των εμπειρογνωμόνων επαληθεύεται και από τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό Σεπτεμβρίου. Οι ετήσιες ανατιμήσεις στα τρόφιμα κυμαίνονται στο 3,2%, έναντι 2,9% του γενικού ΔΤΚ. Πρωταθλητής και πάλι είναι το ελαιόλαδο με 38,9%.

    Εξάρτηση από τις εισαγωγές

    Μια στρέβλωση που εντοπίζει η ΟΚΕ είναι ότι ενώ οι καταναλωτές πληρώνουν 25,4% περισσότερα χρήματα για τρόφιμα σε σύγκριση με το 2015, οι τιμές παραγωγού ανεβαίνουν με πολύ χαμηλότερους ρυθμούς από τις τιμές καταναλωτή (18,2%).

    Αυτό συνδέεται εν μέρει με την εξάρτηση της ελληνικής αγοράς από εισαγόμενα τρόφιμα, αλλά και τη δυσανάλογη αύξηση των συντελεστών κόστους της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα, σε σύγκριση με την υπόλοιπη ΕΕ.

    Επιπλέον, ενώ η Ελλάδα πολλές φορές διαθέτει πρώτες ύλες, δεν έχει τη δυνατότητα επεξεργασίας τους. Ως αποτέλεσμα εισάγει ή και επανεισάγει τρόφιμα, με αυξητικές επιπτώσεις στο κόστος και στην τιμή.

    Επομένως, η καταπολέμηση της ακρίβειας στα τρόφιμα προϋποθέτει τη στήριξη των αγροτών και των αγροτικών συνεταιρισμών. Η ερήμωση των αγροτικών περιοχών, εκτός από τις αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία, την τοπική οικονομία και το δημογραφικό, υπονομεύει άμεσα τη διατροφική αυτάρκεια της χώρας.

    Προσιτά υγιεινά τρόφιμα

    Τα υγιεινά τρόφιμα πρέπει να είναι προσιτά και οικονομικά για όλους, τονίζει η ΟΚΕ.

    Επείγουσες δράσεις απαιτούνται, για να ανακόψουν τον κίνδυνο διατροφικής φτώχειας και να παρέχουν υγιεινά και θρεπτικά τρόφιμα, στην καλύτερη δυνατή τιμή, σε όλους.

    Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, πολύ σημαντική πρωτοβουλία αποτελεί το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μετάβαση σε ένα βιώσιμο και ισχυρό σύστημα τροφίμων.

    Το πλαίσιο για τα Βιώσιμα Συστήματα Τροφίμων αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία στον τομέα αυτό, υπογραμμίζει η εισήγηση.

    Το συγκεκριμένο σχέδιο αφορά την προώθηση υγιεινών επιλογών τροφίμων και μιας βιώσιμης διατροφής, μέσα από βέλτιστες πρακτικές προς όφελος του καταναλωτή.

    Είναι σημαντικό να ληφθούν οικονομικά και διοικητικά μέτρα, όπως ορατή τιμή της μονάδας του είδους, πρόσβαση σε υγιεινές επιλογές τροφίμων, οικονομικές τιμές των βιώσιμων τροφίμων, καλύτερη προώθηση φρούτων και λαχανικών κ.λπ, καταλήγει η γνωμοδότηση της Επιτροπής.

    Πηγή: in.gr

  • Τρόφιμα: Ρεκόρ 18μήνου στους διεθνείς δείκτες τιμών – Φόβοι για τον πληθωρισμό
    Τρόφιμα: Ρεκόρ 18μήνου στους διεθνείς δείκτες τιμών – Φόβοι για τον πληθωρισμό

    Ραγδαίες αυξήσεις τιμών σε όλα τα βασικά τρόφιμα που εμπορεύονται τα διεθνή χρηματιστήρια κατέγραψε ο FAO τον Σεπτέμβριο. Ράλι για τη ζάχαρη, τα σιτηρά, τα φυτικά έλαια και τα γαλακτοκομικά.

    Έντονο προβληματισμό για νέες αυξήσεις τιμών στα τρόφιμα, όσο συνεχίζεται η πορεία χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, προκαλούν τα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα Παρασκευή ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).

    Ο Δείκτης Τιμών Τροφίμων του FAO, ο οποίος παρακολουθεί τις μηνιαίες μεταβολές στις διεθνείς τιμές μιας σειράς παγκόσμιων εμπορευμάτων τροφίμων, κατέγραψε την ταχύτερη άνοδό του σε 18 μήνες τον Σεπτέμβριο, με τις τιμές να αυξάνονται σε όλες τις καλυπτόμενες ομάδες εμπορευμάτων, με επικεφαλής τη ζάχαρη.

    Ειδικότερα, ο δείκτης διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στις 124,4 μονάδες, αυξημένος κατά 3% από τον Αύγουστο και κατά 2,1% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα έναν χρόνο νωρίτερα.

    Οι δείκτες του FAO

    Η μεγαλύτερη άνοδος με ποσοστό 10,4% σημειώθηκε στον δείκτη τιμών της ζάχαρης. Αυτό οφείλεται στην επιδείνωση των προοπτικών καλλιέργειας στη Βραζιλία και στις ανησυχίες ότι η απόφαση της Ινδίας να άρει τους περιορισμούς στη χρήση ζαχαροκάλαμου για την παραγωγή αιθανόλης μπορεί να επηρεάσει τις διαθεσιμότητες εξαγωγών από τη χώρα.

    Ο δείκτης τιμών σιτηρών του FAO αυξήθηκε κατά 3,0 τοις εκατό κατά τη διάρκεια του μήνα, λόγω των υψηλότερων τιμών εξαγωγής σιταριού και αραβοσίτου.

    Οι διεθνείς τιμές σιταριού αυξήθηκαν κυρίως λόγω των ανησυχιών για τις υπερβολικά υγρές συνθήκες στον Καναδά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και αυτό αντισταθμίστηκε εν μέρει από τις ανταγωνιστικές τιμές από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Οι παγκόσμιες τιμές του καλαμποκιού αυξήθηκαν επίσης, επηρεαζόμενες από τα χαμηλά επίπεδα νερού σε βασικές συγκοινωνιακές διαδρομές κατά μήκος του ποταμού Μαδέρα στη Βραζιλία και του ποταμού Μισισιπή στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Αντίθετα, ο δείκτης τιμών του FAO All Rice μειώθηκε κατά 0,7%, αντανακλώντας εν μέρει τις γενικά ήρεμες εμπορικές δραστηριότητες.

    Νέα άνοδος στα φυτικά έλαια

    Ο δείκτης τιμών φυτικών ελαίων του FAO αυξήθηκε κατά 4,6 τοις εκατό από τον Αύγουστο, με υψηλότερες τιμές για το φοινικέλαιο, τη σόγια, το ηλιέλαιο και το κραμβέλαιο. Η άνοδος των διεθνών τιμών φοινικέλαιου οφειλόταν στη χαμηλότερη από την αναμενόμενη παραγωγή στις μεγάλες χώρες παραγωγής της Νοτιοανατολικής Ασίας, ενώ η ανάκαμψη στις τιμές του σογιέλαιου οφειλόταν κυρίως στη χαμηλότερη από την αναμενόμενη σύνθλιψη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

    Ο δείκτης τιμών γαλακτοκομικών προϊόντων FAO αυξήθηκε κατά 3,8% τον Σεπτέμβριο, με τις τιμές να ανεβαίνουν για το πλήρες γάλα σε σκόνη, το αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη, το βούτυρο και το τυρί.

    Ο Δείκτης Τιμών Κρέατος του FAO αυξήθηκε κατά 0,4%, κυρίως λόγω των υψηλότερων τιμών του κρέατος πουλερικών λόγω της έντονης ζήτησης εισαγωγών για το προϊόν της Βραζιλίας. Οι παγκόσμιες τιμές βοείου και χοιρινού κρέατος παρέμειναν σταθερές, ενώ αυτές για το αιγοπρόβειο κρέας υποχώρησαν ελαφρά από τα επίπεδα του Αυγούστου.

    Οι προβλέψεις του FAO για την παγκόσμια παραγωγή

    Ο FAO αύξησε οριακά τις προβλέψεις του για την παγκόσμια παραγωγή σιτηρών το 2024 σε 2.853 εκατομμύρια τόνους, αντανακλώντας ανοδικές αναθεωρήσεις στην παραγωγή ρυζιού και σιταριού που αντιστάθμισαν μια μικρή μείωση στην παγκόσμια παραγωγή χονδροειδών σιτηρών. Ο νέος αριθμός, που δημοσιεύτηκε επίσης την Παρασκευή στη νέα Έκθεση Προμήθειας και Ζήτησης Δημητριακών, παραμένει μετρίως χαμηλότερος από την παραγωγή ρεκόρ του 2023.

    Η παγκόσμια παραγωγή σιταριού αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,5% το 2024 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, καθώς οι βελτιωμένες προοπτικές απόδοσης στην Αυστραλία υπεραντισταθμίζουν τη σημαντική μείωση των προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω των υπερβολικά υγρών συνθηκών.

    Αντίθετα, η παγκόσμια παραγωγή χονδροειδών σιτηρών αναμένεται τώρα να μειωθεί κατά 0,8 τοις εκατό από το 2023, με τις μικρότερες καλλιέργειες στην Ευρωπαϊκή Ένωση να αναμένεται να αντισταθμίσουν την υψηλότερη παραγωγή αραβοσίτου που αναμένεται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η παγκόσμια παραγωγή ρυζιού το 2024/2025 προβλέπεται τώρα να αυξηθεί κατά 0,9% και να φτάσει στο ιστορικό υψηλό των 539,2 εκατομμυρίων τόνων.

    Η παγκόσμια συνολική χρήση δημητριακών προβλέπεται να αυξηθεί κατά 0,4% σε 2 853 εκατομμύρια τόνους το 2024/25, ενώ τα παγκόσμια αποθέματα δημητριακών προβλέπεται να αυξηθούν κατά 1,2%, με τα αποθέματα ρυζιού να αυξάνονται τρεις φορές ταχύτερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια παγκόσμια αναλογία αποθεμάτων δημητριακών προς χρήση 30,6%, την οποία ο FAO θεωρεί «επαρκείς προοπτικές εφοδιασμού τη νέα σεζόν».

    Πηγή: ΟΤ - In.gr

  • Καμπανάκι ερευνητών: Εκατοντάδες ουσίες που μπορεί να προκαλούν καρκίνο έρχονται σε επαφή με τρόφιμα
    Καμπανάκι ερευνητών: Εκατοντάδες ουσίες που μπορεί να προκαλούν καρκίνο έρχονται σε επαφή με τρόφιμα

    Σχεδόν 200 χημικές ουσίες που είναι πιθανό να προκαλούν καρκίνοτου μαστού εντοπίστηκαν σε υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών και του χαρτιού, σύμφωνα με έρευνα του ελβετικού μη κερδοσκοπικού οργανισμού «Food Packaging Forum».

    Καμπανάκι από τους ερευνητές για να μειωθεί η χρήση τους

    Συγκεκριμένα, κατά την έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Frontiers in Toxicology», ανιχνεύτηκαν 189 τέτοιες ουσίες σε υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων 143 σε πλαστικά και 89 σε χαρτί ή χαρτόνι. Για την έρευνα, η επιστημονική ομάδα χρησιμοποίησε έναν πρόσφατα δημοσιευμένο κατάλογο ουσιών που δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του μαστού, τον οποίο ανέπτυξαν ερευνητές του Ινστιτούτου Silent Spring, καθώς και τη βάση δεδομένων (FCCmigex Database) του «Food Packaging Forum» για τις χημικές ουσίες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, η οποία συγκεντρώνει πληροφορίες από χιλιάδες δημοσιευμένες επιστημονικές μελέτες.

    Τα είδη που μελετήθηκαν προέρχονται από αγορές σε περιοχές του κόσμου με υψηλές κανονιστικές ρυθμίσεις για τα υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ και των ΗΠΑ. Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για ισχυρότερα προληπτικά μέτρα για τη μείωση αυτών των χημικών ουσιών στα καθημερινά προϊόντα.

    Πηγή: Ethnos.gr
  • «Πρωτιά» τη Ελλάδας στις ανατιμήσεις στα αγροτικά προϊόντα
    «Πρωτιά» τη Ελλάδας στις ανατιμήσεις στα αγροτικά προϊόντα

    Τις υψηλότερες αυξήσεις πανευρωπαϊκά σημείωσαν οι τιμές στα αγροτικά προϊόντα στην Ελλάδα το β' τρίμηνο του 2024, σύμφωνα με την Eurostat.

    Μετά τον πληθωρισμό, που σε όλη την Ευρώπη πέφτει και στην Ελλάδα ανεβαίνει, η χώρα μας καταγράφει άλλη μια πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία: Ενώ οι τιμές στα αγροτικά προϊόντα μειώνονται, στην Ελλάδα αυξάνονται και μάλιστα με τη μεγαλύτερη ταχύτητα από όλα τα κράτη-μέλη.

    Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις σημερινές ανακοινώσεις της Eurostat, το δεύτερο τρίμηνο του 2024, οι τιμές των αγροτικών προϊόντων στην ΕΕ μειώθηκαν σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, τόσο για τις εκροές όσο και για τις εισροές που δεν σχετίζονται με επενδύσεις. Οι μενεκροές, δηλαδή οι τιμές παραγωγού, μειώθηκαν μεσοσταθμικά κατά 3%. Αντιθέτως στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 8%.

    Οι δε εισροές, δηλαδή οι τιμές των αγαθών και υπηρεσιών που καταναλώνονται για να παραχθούν τα αγροτικά προϊόντα, όπως η ενέργεια, τα λιπάσματα και οι ζωοτροφές – μειώθηκαν κατά 7%. Οι μειώσεις αυτές ήταν, ωστόσο, ελαφρώς λιγότερο έντονες από ό,τι τα δύο προηγούμενα τρίμηνα, παραδέχεται η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

    Εξισορρόπηση τιμών, αλλά όχι στην Ελλάδα

    Μετά από μια περίοδο απότομης αύξησης των αγροτικών τιμών κατά τη διάρκεια του 2021 και των τριών πρώτων τριμήνων του 2022, η ταχύτητα των ανατιμήσεων επιβραδύνθηκε και οι τιμές άρχισαν τελικά να μειώνονται. Οι πρόσφατες μειώσεις των τιμών παραγωγού και του κόστους εισροών είναι προς την κατεύθυνση των πιο ήρεμων επιπέδων πριν από το 2021. υπογραμίζει η Εurostat.

    Στην Ελλάδα πάλι, η αποκλιμάκωση στις τιμές ειροών είναι πολύ πιο αργή από ό, τι στην υπόλοιπη Ε.Ε, με μείωση μόλις -2,80%, που δεν είναι ικανή να εξισορροπήσει τις υπέρογκες ανατιμήσεις των προγούμενων ετών, στην ενέργεια και στις πρώτες ύλες.

    Αντίρροπες τάσεις

    Μια πιο προσεκτική ματιά στα στοιχεία δείχνει αντίρροπες τάσεις στις τιμές των αγροτικών προϊόντων το δεύτερο τρίμηνο του 2024 σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του 2023. Μεγάλες μειώσεις καταγράφηκαν στις τιμές των αυγών (-15%), των σιτηρών (-14%) και των κτηνοτροφικών φυτών (-13%). Αντίθετα, οι ελλείψεις από την πλευρά της προσφοράς οδήγησαν σε συνεχείς αυξήσεις των τιμών παραγωγού στο ελαιόλαδο (+41%) και στις πατάτες (+10%).

    Σε γενικές γραμμές, υπήρξαν ήπιες μεταβολές στις τιμές των οπωροκηπευτικών, με ανατιμήσεις 3% συνολικά για τα φρούτα και μικρή υποχώρηση -1% για τα λαχανικά.

    Εντός όμως της κατηγορίας υπήρξαν πολύ μεγάλες αποκλίσεις: Για παράδειγμα οι τιμές στα λεμόνια μειώθηκαν κατά -48%, ενώ στα φρούτα από υποτροπικά και τροπικά κλίματα αυξήθηκαν κατά +51%. Στα λαχανικά, απότομες ήταν οι μειώσεις στις τιμές των κρεμμυδιών (-46%) και στις τομάτες (-27%), σε αντίθεση με τις απότομες αυξήσεις των νωπών οσπρίων (+39%) και των κουνουπιδιών (+35%).

    Μεταξύ των εισροών που δεν σχετίζονται με επενδύσεις, οι πιο απότομες μειώσεις τιμών καταγράφηκαν για τα λιπάσματα και τα βελτιωτικά εδάφους (-19%) και τις ζωοτροφές (-13%).

    Μείωση των τριμηνιαίων τιμών στις περισσότερες χώρες της ΕΕ

    Σε εθνικό επίπεδο, οι περισσότερες χώρες της ΕΕ (17 από τις 25 χώρες με διαθέσιμα στοιχεία) κατέγραψαν μείωση των τιμών των γεωργικών προϊόντων το δεύτερο τρίμηνο του 2024, σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του 2023. Οι εντονότερες μειώσεις τιμών σημειώθηκαν στην Ουγγαρία (-13%), την Πολωνία (-12%) και την Τσεχία (-10%).

    Στην Ελλάδα καταγράφονται οι υψηλότερες ανατιμήσεις στο ελαιόλαδο, με 60,75%, έναντι 41% στην Ε.Ε.

    Αντίθετα, οι υψηλότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Ελλάδα (+8%), τη Λετονία (+4%), την Κύπρο και την Ιρλανδία (+3%).

    Όσον αφορά τις εισροές που δεν σχετίζονται με επενδύσεις, όλες οι χώρες της ΕΕ με διαθέσιμα στοιχεία κατέγραψαν μειώσεις το δεύτερο τρίμηνο του 2024, σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2023. Τα μεγαλύτερα ποσοστά μείωσης σημειώθηκαν στην Κροατία (-14%), την Ουγγαρία, την Ισπανία και τη Σλοβακία (-11% η καθεμία).

    Πρώτη από το τέλος η Ελλάδα, με τις υψηλότερες αυξήσεις τιμών σε όλη την ΕΕ

    Το ακριβότερο ελαιόλαδο

    Στην Ελλάδα καταγράφονται οι υψηλότερες ανατιμήσεις πανευρωπαϊκά στο ελαιόλαδο (από τις χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία), με 60,75% αύξηση το δεύτερο τρίμηνο του 2024 σε σύγκριση με πέρυσι.

    Αν λάβουμε υπ’όψιν ότι τα τρία προηγούμενα τρίμηνα έχουν προηγηθεί ανατιμήσεις από 80% ως 97%, αυτό πιθανόν σημαίνει ότι οι υψηλές τιμές στη λιανική θα διατηρηθούν, με το επιχείρημα (ή τη δικαιολογία) ότι ακόμα διατίθεται στην αγορά το «περσινό», ακριβά αγορασμένο από τους παραγωγούς ελαιόλαδο. Βέβαια, οι παραγωγοί από την άλλη υποστηρίζουν ότι πέρυσι συνέβη το αντίθετο: Το ελαιόλαδο που αγοράστηκε σε τιμές 5 ευρώ (πριν σκαρφαλώσει στα 8 και 9) πουλήθηκε μετά από διαδοχικά καπέλα ως και 15 ευρώ στη λιανική.

    Πλημμύρα ειαγωγών

    Στην Ελλάδα, ακόμα και στα αγροτικά προϊόντα που υπάρχουν μειώσεις τιμών, αυτές είναι από μικρές ως ελάχιστες σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα, τα ελληνικά λεμόνια είναι μόλις -1% φθηνότερα από ό,τι το δεύτερο τρίμηνο του 2023 (και συχνά δυσεύρετα), ενώ οι τιμές στα ισπανικά υποχώρησαν κατά -58%. Οι ελληνικές τομάτες πωλήθηκαν φέτος από τον παραγωγό σχετικά φθηνότερα (-7%). Όταν όμως οι τιμές τους στην Ολλανδία και Ισπανία έχουν πέσει από -46% ως -53%, δεν είναι να απορεί κανείς που τα ράφια των σουπερμάρκετ γεμίζουν με τις ομοιόμορφες σε χρώμα και μέγεθος, αλλά αδιάφορες σε γεύση, εισαγόμενες τομάτες.

    Οι αιτίες της ακρίβειας στα αγροτικά προϊόντα

    Πριν ρίξουμε το ανάθεμα για τις υψηλές τιμές στον Έλληνα παραγωγό, πρέπει να εξετάσουμε τις ιδιομορφίες της ελληνικής αγροτικής οικονομίας σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης. Μία από τις αιτίες που τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα είναι ακριβότερα είναι και η μειωμένη παραγωγή, καθώς ο πρωτογενής τομέας απαξιώνεται και η ύπαιθρος ερημώνει. Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι μία από τις αιτίες που οι σοδειές φθίνουν, όμως αυτή είναι η μισή αλήθεια.

    Για το γεγονός ότι οι αγρότες είναι ανοχύρωτοι απέναντι στις πλημμύρες, τους καύσωνες και τη λειψυδρία, δε φταίει το «κακό το ριζικό μας» αλλά και ανθρωπογενείς παράγοντες, με βαρύτατες τις ευθύνες της πολιτείας.

    Όταν υπάρχει σύσταση στους γεωργούς στα νησιά να μην ποτίζουν γιατί δε φτάνει το νερό για τις πισίνες και τα ξενοδοχεία, όταν ντόπιες ποικιλίες, συχνά μοναδικές στον κόσμο, απειλούνται με εξαφάνιση, και επελαύνουν οι μεταλλαγμένοι σπόροι, όταν οι αγρότες στη Θεσσαλία ακόμα δεν έχουν ανακάμψει από τις πληγές του Ντάνιελ, είναι αναπόφευκτο η ντόπια παραγωγή να μαραζώνει, και να πλυμμηρίζει η αγορά με εισαγωγές.

    Αν σε αυτά προσθέσουμε την υστέρηση σε υποδομές, την έλλειψη οικονομιών κλίμακας – που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με μια ορθολογική ανάπτυξη των συνεταιρισμών, τα τσουχτερά κόστη παραγωγής και τις στρεβλώσεις στην αλυσίδα των τροφίμων από το χωράφι στο ράφι, δεν μπορούμε να αισιοδοξούμε για άμεση αποκλιμάκωση των τιμών ούτε για ανάκαμψη του πρωτογενούς τομέα.

    Πηγή: In.gr
Sites του Ομίλου

Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

Up & High Media & Productions

ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Μέλος του 
Μητρώο ΜΗ