Του Γιάννη Σπυρούνη
Καμπανάκι για την λήψη μέτρων που θα φέρουν το Κατάκολο και πάλι στην πρώτη πεντάδα της κρουαζιέρας, “χτυπούν” τα στατιστικά του 2023, που ανακοινώθηκαν χθες επίσημα από την Ένωση Λιμένων Ελλάδος.
Το επίνειο του Πύργου και της Αρχαίας Ολυμπίας παρέμεινε και το 2023 στην 8η θέση των αφίξεων, με το λιμάνι της Σαντορίνης να οδηγεί την κούρσα και να ακολουθεί ο Πειραιάς που όμως κρατά τα σκήπτρα στην επιβατική κίνηση και της κρουαζιέρας με 1.500.000 επιβάτες. Στην τρίτη θέση των αφίξεων βρίσκεται η Μύκονος, στην 4η η Ρόδος, στην 5η η Κέρκυρα στην 6η το Ηράκλειο και στην 7η η Πάτμος που έστω και με μικρότερης χωρητικότητας κρουαζιερόπλοια ανεβαίνει σιγά - σιγά στον χώρο της κρουαζιέρας.+
Το Κατάκολο όπως και τα περισσότερα λιμάνια παρουσιάσαν μεγάλη αύξηση στην επιβατική κίνηση σε σχέση με το 2022, που κύλησε επηρεασμένο από το τελευταίο διάστημα και τους περιορισμούς της πανδημίας. Έτσι η αύξηση της τάξης του 55% δεν θα μπορούσε να μας εντυπωσιάσει υπό αυτές τις συνθήκες.
Ας μην ξεχνάμε πως το λιμάνι του Κατακόλου στον τομέα της κρουαζιέρας, μετά την πολύ καλή χρονιά του 2017, άρχισε να υποχωρεί κυρίως στο αριθμό των αφίξεων και λιγότερο στην επιβατική κίνηση. Το 2017 έφτασαν 567.047 επιβάτες, το 2018, 468.046 επιβάτες και το 2019, 413.716 επιβάτες.
Το Κατάκολο “διασώζεται” από την επιβατική κίνηση στα στατιστικά της περασμένης σεζόν, γιατί τα μεγαλύτερης χωρητικότητας κρουαζιερόπλοια το 2023, έφεραν 390.153 επιβάτες και διατήρησαν το λιμάνι της Ηλείας στην 6η θέση, με το Ηράκλειο να ακολουθεί με περίπου 8000 λιγότερους επιβάτες.
Για την αγορά και την στόχευση που υπάρχει στον τομέα του τουρισμού, θα πρέπει να γίνει μεγάλη προσπάθεια ώστε το Κατάκολο να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, να επιστρέψει στην πρώτη πεντάδα και γιατί όχι να ανέβει πιο ψηλά.
Η έλλειψη υποδομών, τα “παγωμένα” έργα, η έλλειψη αναπτυξιακού πλάνου, αλλά και η γενικότερη απουσία σχεδιασμού για το μέλλον του λιμένα, αποτελούν όχι απλά ανασταλτικούς παράγοντες, αλλά σημεία που θα φέρουν κι άλλο πίσω το Κατάκολο.
Το λιμάνι αποτελεί έναν σημαντικό πόλο που δυστυχώς παραμένει αναξιοποίητος και κινδυνεύει να χάσει πολλά περισσότερα αν δεν υπάρξει δράση από την τοπική αυτοδιοίκηση και τους φορείς της αγοράς.
ΕΛΙΜΕ: Ρεκόρ όλων των εποχών στις αφίξεις της κρουαζιέρας το 2023
Το έτος 2023 αποτέλεσε μια εκπληκτική χρονιά για την κρουαζιέρα στη χώρα μας ξεπερνώντας κάθε ιστορικό προηγούμενο στις συνολικές αφίξεις επιβατών. Ειδικότερα σε 49 ελληνικά λιμάνια οι συνολικές αφίξεις κρουαζιεροπλοίων ανήλθαν σε 5.230 και ο αριθμός επιβατών σε 7.003.150 δηλαδή επιπλέον 450 αφίξεις πλοίων με 2.373.500 επιβάτες έναντι του 2022. Αντίστοιχα σε ποσοστιαία βάση το 2023 έναντι του 2022 είχαμε αύξηση 9,41% στις προσεγγίσεις κρουαζιεροπλοίων και αύξηση 51,26% στον αριθμό των επιβατών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το προηγούμενο καταγεγραμμένο ιστορικό ρεκόρ αφίξεων σημειώθηκε το 2011 με 5.261 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων και 6.121.360 επιβάτες και πλέον σημειώνεται νέο ρεκόρ ως προς τον αριθμό των επιβατών με αύξηση κατά 14,4% από το 2011.
Η διαφορά των ποσοστιαίων μεταβολών μεταξύ πλοίων και επιβατών, τόσο για τα έτη 2023-2022 όσο και για τα ιστορικά ρεκόρ 2023-2011, δείχνει ότι κατά μέσο όρο τα κρουαζιερόπλοια που προσέγγισαν τα ελληνικά λιμάνια το 2023 είχαν μεγαλύτερη πληρότητα επιβατών ανά πλοίο. Έτσι σε κάθε άφιξη του 2023 αντιστοιχούν 1.339 επιβάτες έναντι των 969 το 2022 και 1.164 επιβάτες ανά πλοίο το 2011.
Πρωτοπόρος σε σχέση με τον αριθμό των επιβατών κρουαζιέρας αναδεικνύεται για μια ακόμη χρονιά ο Πειραιάς με 1.500.000 περίπου επιβάτες και ακολουθούν η Σαντορίνη με 1.298.968, η Μύκονος με 1.192.822 και στη συνέχεια η Κέρκυρα, η Ρόδος, το Κατάκολο και το Ηράκλειο.
Αναφορικά με τις προσεγγίσεις πλοίων η Σαντορίνη παίρνει την πρώτη θέση με 800 προσεγγίσεις, ακολουθεί ο Πειραιάς με 760, η Μύκονος με 749 και στη συνέχεια η Ρόδος, η Κέρκυρα, το Ηράκλειο και η Πάτμος.
Τα περισσότερα λιμάνια παρουσίασαν σημαντικές αυξήσεις επιβατών έναντι του 2022 με πρωτοπόρο στην κατάταξη σε απόλυτους αριθμούς τον Πειραιά με 619.514 (+70,37%) και ακολούθως τη Μύκονο με 506.904 (+73,90%), τη Σαντορίνη με 472.366 (+57,15%), το Κατάκολο με 139.360 (+55,57%) και τη Ζάκυνθο με 130.050 επιβάτες και την εντυπωσιακή αύξηση 510,96% έναντι του 2022. Σημαντικές επίσης ποσοστιαίες αυξήσεις (άνω του 100%) των επιβατών κρουαζιέρας παρουσίασαν οι λιμένες της Αστυπάλαιας (+1106,52%), της Χίου (+571,47%), της Πάρου (+251,61%), της Νάξου (+237,13%), του Ρεθύμνου (+163,68%), της Τήνου (+157,09%), του Αγίου Νικολάου (+127,30%), της Σίφνου (+112,07%), και της Ύδρας (102,32%), ενώ μπαίνουν στο χάρτη της κρουαζιέρας η Πρέβεζα, η Άνδρος και η Ίος.
Η περασμένη χρονιά της κρουαζιέρας, παρά τη θετικότητα της δεν ευνόησε τη Φολέγανδρο (-61,68%), την Πάτρα (-41,02%), το Βόλο (-28,36%), την Κω (-6,13%), τη Σάμο (-9,63%), τη Σύρο (-7,18%) και την Ηγουμενίτσα (-3,63%).
Ένα επίσης σημαντικό στοιχείο για τη χρονιά που πέρασε για την αγορά κρουαζιέρας είναι η επιλογή των ελληνικών λιμανιών για homeporting. Όπως είναι αναμενόμενο το λιμάνι του Πειραιά πρωτοστατεί στο homeporting με 525 αφίξεις και 880.800 επιβάτες που ξεκίνησαν και τελείωσαν το ταξίδι τους από τον Πειραιά. Ακολουθεί το λιμάνι της Κέρκυρας με 54 αφίξεις και 194.792 επιβάτες, το Λαύριο με 99 αφίξεις και 123.383 επιβάτες, το Ηράκλειο με 6 αφίξεις και 14.106 επιβάτες και η Θεσσαλονίκη με 31 αφίξεις και 10.000 επιβάτες.
Όπως αποδεικνύεται και από τα προαναφερθέντα, η αγορά της κρουαζιέρας στη χώρα μας αποτελεί σημαντική παράμετρο ανάπτυξης τόσο για τις τοπικές κοινωνίες όσο και για την εθνική οικονομία. Σε συνδυασμό με την περαιτέρω αύξηση του homeporting, αλλά και την εξέλιξη των υποδομών μπορεί να δώσει ακόμη μεγαλύτερες προοπτικές για επιπλέον θέσεις εργασίας και ευκαιρίες στην αγορά.
Ευοίωνες είναι οι προβλέψεις με βάση τα στοιχεία των προκρατήσεων των κρουαζιερόπλοιων στα ελληνικά λιμάνια για το 2024 με τις εκτιμήσεις να κυμαίνονται σε αύξηση γύρω στο 10% στις αφίξεις και γύρω στο 15% στον αριθμό των επιβατών που αναμένονται φέτος στα λιμάνια μας.
Η Ένωση Λιμένων Ελλάδος ανταποκρινόμενη στο ρόλο της και σε συνεργασία με τα μέλη της, τους φορείς, το κράτος, τις αρχές και τις τοπικές κοινωνίες, στέκεται αρωγός σε κάθε προσπάθεια ενίσχυσής και ανάπτυξης της αγοράς της κρουαζιέρας και της λιμενικής βιομηχανίας γενικότερα με σκοπό τη στήριξη των επιχειρήσεων και της εθνικής οικονομίας.
